장음표시 사용
61쪽
i Haec quoque statuta a Iaicis erant condita in Iaicos, tibia
res temporales statuentibus subiectas, & nihilominus Car Ius,quia Ecclesijs ius suum adimebant, non quidem ut E classis praeter ius faueret, sed ut illarum ius seruaret illibatu , ea tamquam iniqua, & Ecclesiasticae libertati deroganti illustri exemplo aboleuit,eius i. Constitutionem generale Concilium approbauit, innouauit, ac ide statuit, ut habetur vol. Conci l. an Veneta impressione in fin Cocliij pa os. Rationibus, quae scripto aduersus hanc opinionem adtacertam,& inconcussam coaceruantur, nihil opus esset respondere, siquidem susticere deber,oculatissimos seri plores, eis perpensis, & explosis, omnes ijhanciuissesententiam. Ne cui tamen tenebras offundere possint, omnibus sigillatim respondere operaepretium fuerit.
In primis huius legis conditae ea redditur ratio passim 1
contrariae opinionis auctoribus inculcata, statuentes publica, ct communem Reip. utilitatem prae oculis habuisse, ne vid licet tot bona immobilia tractu temporis ad Ecclesiam, quae illa prohibetur alienare, perueniant, ut nec onera Rein laici sustinere, nec suas familias & agnationes, quod Reip. inter est, conseruare possint. Huic rationi primo respondetur , nullum subesse horum incommodorum probabilem timore. Nam si Ecclesiaru omniu Venetae ditionis reditus huius a uicu ijs conserantur, quos Ecclesiae eo tepore Obtinuerui, quo Veneti Ciuitates & oppida, quae in continenti sunt, in pote statem redegerunt,varijs concessionibus, & alienationibus , ac inuestituris imminuti potius, quam aucti comperientur .
In Clem seculari pauci,vel nulli sunt. qui praedia Eccleius
comparent. Ex Religionibus multae instituto regulae sunt bonorum immobilium incapaces . Pia legata,atque institu'tiones nec magna sunt, nec frequentia. adeo ut ad pa cas Religiones tantus hic acquisitionis timor possit referri quas tamen aditus Pontilax, si ita aequitas, & ratio postulasset, pro sua auctoritate, & in Remp. propensione , congrua aliqua ratione coercuisset, ut matto. Hostien. in . dAE P.
62쪽
'Bonorum immobilium alisnuisue in Ecelisar. 6sd.cap.cum laicis de reb.Eccl.non alien.nu. I o. monuerit la cos, ut remedium a Sede Apostolica obtineant . nec ergo i
Iis causa vere subest, nec,si subesset, negatur adhibenduma esse remedium, sed illud contenditur, ut ab habente potestatem obtineatur, nec ius soli Ecclesiae competens sibi suma vel usurpet laica potestas. Secundo, respondetur quantum pertinet ad onera, an maduertendum, Ecclesiam acquirentem bona immobilia ad nonnulla teneri onera cum cautionibus tamen, & in casibus, qui perstringuntur a Doctoribus in cap. non minus, in cap. aduersus de immunit. Eccles. & in cap. t. eodem tit. in 6e adeo ut non sit grauis, Ut dicitur, moles onerum, quae propter talem exemptionem recidit in laicos. Praeterea cunias necessitates publicae ingruunt, solet summus Pontifex concedere Principibus laicis decimas bonorum Ecclesiasticoru, quod in toto orbe Christiano summa Sedis Apostolicae indulgentia, factitatum esse,nemo est,qui nesciat,& in ditione praecipue Veneta, in qua Resp. siperioribus annis magnam pecuniarum vim ab Ecclesiasticis ex concessione decimariis epius prorogata,consecit. Quin etiam cum duae sint Rese publicat,iuxta diursionem iuris uictionum a Deo procedente, laici serre debent onera Rei p. mundanae,Clerici vero,& pe sonae Ecclesiasticae onera Reip. spiritualis . illa subit onerata sibi imposita a Principibus laicis, haec indicta a Summo Pomtifice, ut notauir Abb. in cons. 3. nu. .lib. I. si ergodaici nonsabeunt onera ratione Reip. spiritualis imposita Ecclesiasticis, nihil est absurdum Ecclesiasticos non subire onera Reiprlaicae imposita laicis. Haec autem recenset Euera .in consi 3O.num. 2 a. Quorum praecipuum est decima Papalis. Clem. . -fin. de decim. quam superioribus annis Summus i Pontifex uniuerso Italiae Clero bis impoluit,& exegi t, ut consata pocunia rem Christianam iuuaret aduersus Turcarum Tyra num Pannoniae imminentem. inquam expeditionem Christiani nominis dignitatis tuendae, ac Christianarum prouin
clarii Nastitatis depellandae caula susceptam soli Ecclesia
63쪽
sticidolaeq. Ecclesiae in Veneta ditione contribuerunt. Quod quidem non alia ratione commemorauimus, quam ut laici sua Ecclesiasticis onera exprobrantes, commonestant, multa quoque ab Ecclesiasticis etiam ratione publicae, imo totius orbis Christiani utilitatis onera perferri, quae non subeunt seculares. Quid ergo absurdi,si&seculares,iubente Princi-Pelaico, multa onera sustinent, a quibus Ecclesiastici sunt immunes ὸ Tertio respondetur, etiamsi causa grauissimo subesset , non propterea inde sequitur, laicam potestatem statuere posse de materia ad se non pertinente, vel in personas sibi non subiectas cum enisti duo sint,quae actus hum nos integrant, & perficiunt,voluntas,& potestas,ut ait Balla.
inl.cum te. num. I. e donatiant. nupta causa non tribuit
statuendi potestatem non habenti. Bald. in I.cunctos popu-IOS,num. . . vercista non valet.C.de sum.Trinit.& Fid. C thol. Decius, loquens de statuto laicorum quoad res Ecclesiasticas,in cap.quae in Ecclesiarum, num.6.de constit.& in d cap. ecclesia S. Mariae num. .eod.ti t. & ibid.butta nu. a o Felin num. δ8. vers.& dicuntur iustae. Crot.in d. S Diui, nu. So. Fortun.Garride vlt.sim num. I 3 3. in fin. Vers. nec obstat xatim Bero.in cap. I. num. 22o. de constit: Rebuis. in constit.
& 6, 8.& ratio rationis est, quia ex sententia D.Thomae in I .Secundae quaest. 96.art.q. vers. respondeo, leges tribus modis iustae dicunt .. Ptimo,ex fine,quia ordinentur ad bona commune . Secundo,ex auctore, quando lex lata non excedit potestatem ferentis . Tertio ex forma, quando onera
imponunt subditis secundum aequalitatem. Quamobrem causa boni publici, quq requiritur ad legem condendam,smia non sufficit, nisu etiam conditor habeat potestatem, & i tra eius fines se contineatia quod ibidem expresse D. Thom. animaduertit, dicens , legem esse iniustam exauctore, cum aliquam legem fert ultra sibi commisiam potestatem, etiam si ordinetur ad bonum commune . Imo potestas statuendi magis est necessaria ad lege condendam, quam causa boni
64쪽
gonorum.Immobilium alienatione ia melesias . εν
publici, quia haec respicit legis qualitatem, illa vero sub' stantiam, sine qua nulla qualitas considerari potest. l.si nullam .g. si absentis. sede petit. haered. Quod si caula publici
boni essicere posset, ut lex lata obligaret Ecclesias, eas obli rsarent Omnes leges Imperiales contentae in uniuerso iuris ciuilis corpore, quae vel pleraeque, vel omnes respiciunt pu blicam utilitatem,ac bonum regimen status ciuilis, quae ta .men ubi nominatim de Clericis, di Ecclesiarum bonis di- sponunt, potestatis defcctu nullae pronuntiantur DD. Omnes in d.cap.eccsesia S. Mariae post Abb.num. I S. Dec. nu. 6.di 88. generaliter vero loquentes seruantur in Clericis, non tanquam ab imperatoribus conditae, sed tanquam per Sum mum Pontificem approbatae. Butr.in d.cap. ecclesia S. Maris Duo 7. ver dic si quaerit,cum vers. seq. & ante eum Hostien.
ta Πη. S.de constit.Quod etiam dici potest de omnibus Prς Orum edictis, quae fere omnia rationem habent exprcssam , quae utilitatem publicam spectat. Patet ergo,causam publici boni, publicaeve utilitatis esse quidem unum ex legis requisitis, sed non suffcere absque potestate, debereq. huiusmodi causam quoties vere subsit inducere ad legem ferendam eum Principem , ad quem in tali materia pertinet i risdictio. I
Secundo, arguitur a pacto; de ab ultima voluntate ad statutum . Nam pacto priuatorum conueniri potest, ne res in 'Ecclesiam alienentur l.fin. C.de pact. int.empl.& vend.compos l.si quis.*.ea lege,ubi DDaede verb.oblig. & in emphy, reoticis gi.&DD. in s.fin. C. detur. emphyt. & in cap. po-i . ituit de locat. di in studalibus cap. i. de prohibit. laud. alie-n3x, per Fiider. ubi quod nec pro anima relinqui, nec adiu- cari possunt Ecclesiis, idem etiam caueri potest in ultima svoluntate, valetq. si caueatur l.Peto.*.frater.l cum pater. S. Nertas, de legat. a. Ias.in d.f. Diui num. Io. At quod potest
65쪽
- υ Tertia Pan. De Interdicta rinduci pacto ac testatoris voluntate, potest ella induci Cor
stitutione l. non impossibile, ubi not.ff. de pact. f. disponat, in Auth. de nupt.collat. q. Quo argumento usus est Bald. in es cap. ecclesia S. Matiar,& in d .cap. quae in Ecclesiarum, di ind.cap.Clerici supra citato. Iam supra cum de quae Ilione prohibitae Ecclesiae aedificationis ageretur, satis deductum fuit, longe inter se distare uniuersalem Principis iurisdictionem, a priuatorum dominio, & in hac materia ab uno ad aliud obrationis dioersitatem argui non posse, ut etiam sentit Dec. in cap. ecclesia S. Mariaenu. 8qq. & seqq. Id 4. satis pro responsione sufficeret. Accedit tamen quantum pertinet ad hanc quaestionem, quod etsi valeat paetum, ut res non alienetur in Ecclesiam, tamen eo non obstante potest alienari, licet venditor teneatur ad id, quod paciscentis intersuit, rem non esse alienatam glLin d. l. fin. Ies .in d. g. Diui, num. 3 o. ubi tonatur,opinionem gl. communiter esse approbatam. In Rudo
praeterea, & emphyleusi specialem subi se rationem , cur transire non debeant ad Ecclesiam, quia dominus directus, cum Ecclesia sit immortalis spe consolidationis perpetuo priuaretur, satis constat ex his quae tradit Io. And. in cap. I. de immunit. Ecc. in 6. in testamento quoque specialis est ratio, cur valeat prohibitio,ne alienetur in Ecclesiam,quia scilicet in ultima volutate ei, cuius conleplatione fit prohibitio, videtur fidei comissum relinqui in casu alienationis. l. unu ex familia .f.si talia. l. peto. S.fratre de leg. a. quae rationes speci les cessant. in legis prohibitione, ergo &c. Respodetur secundo, cu quis Ip requie ani aes suae,& sic ratione finis spiritualis
vult praedia Ecclesiae, vel in pis opus relinquere,vel donare, iam tum ex distinctione Iurisdictionum ratione finis ccssat potestas laicalis, ct sola in ea re viget Ecclesiastica . ut sup rius dictum fuit. Respondetur tertio, cum iam ab imperat re fuerit concessa Ecclesias a disicandi facultas, eἔq. per Sedem Apostolicam recepta, vel confirmata, ut in d.cap. fiat Iam, non potest amplius talis concessio contraria Constitu-
66쪽
sonorum tamobilium alienatione in Messas. ετ tione reuocari, ut supra ostendimus in articulo prohibitae aedificationis Ecclesiarum.
Tertio arguitur, quia iuri quaerendo facilius potest praeiudicari. quam iuri quaesito, exemplo Pretiati, qui pi iudicare potest Ecclesiae in iure quaerendo, non tamen in qua s,to. Fedeiade Sen.cons.3. Ias. ex communi in I. legatum numra i f. is de legat. r. Ergo licet Princeps Iaicus non pose sit Ecclesiae praeiudicare quoad bona stabilia iam empta,p terit tamen quoad emenda, quo argumento usus est Bald.in cap. ecclesia S. Mariae. Hoc argumentum tollitur ratione, exemplo, & text. expressis. Ratione, quia cum laicus non
possit statuere in Ecclesiam, id j. ei prohibitum sit, siue negatum dictione uniuersali negativa, ut in cap.Cum laicis,de reb. Ecclesiae non alien. & simit. & ratio defectus potestat istam vigeat quoad acquisita, quam quoad acquirenda, in utraque debet sibi locum vendicare. Exemplo, quia lex Ciuilis nulla decernit testamenta absque testium septem solenitate consecta, & tamen Ecclesia, vel alia pia causa haeres instituta lege hac imperiali non obstringitur,sed valet testa
mentum conditum cum duobus testibus,iuxta d. cap. relatuit I. de testam. & tamen quia hoc casu lex ciuilis praeiudicaret tantum iuri quςrendo vigore testamenti condendi,& noturi qu sito, obligare deberet Ecclesiam,& piam causam, quod lecus est,ergo &c. Auctoritate,& textib. expressis,quia text. saepius citati cap. bene quidem 96. distinct. cap. futuram,cap.fin.de reta Eccl. non alien. & cap. fin. de immunit. Eccl. in 6. declarantes,laicae potestati nefas esse aliquid in Ecclesiarum bona statuere,expres eloquuntur tam de quaesitis, quam de quaerendis. Illud etiam pusset reuocari in dubium, quod Bald. pro certo sibi assumit, PraeIatum Ecelesiae praeiudicare posse in quaerendis, nam Io. de Imol. & alii
relati ab Alex. in I .legatum circa G. num. r. vers. & ista est. ff.de Leg. I. contrarium sentiunt, di eorum opinionem recinptiorem esse,iestatur ibi Alex. Sed hoc indagare non est prς-
67쪽
sentis instituti, cum responsiones supra explicatae satis duluerint obiectionem.
Quarto arguitur, quod quisque iuris in alium statuit, ipse eodem iure uti debet tot.tit.Tquod quisque iuris. Sed Summus Pontifex pro dignitate status Ecclesiastici, & pro utilitate personarum Ecclesiasticarum statuit, ne bona immobilia Ecclesiarum alienentur in laicos, nisi Sede Apostolicata consulta, ut in Extrauag. Pauli I l. de reb. Eccl. non alien. engo etiam pati debet, ut Princeps secularis pro dignitate suitiatus secularis, & pro publica subditorum utilitate consti
tuere possit, ne bona eorum immobilia alienentur in Eccl sias, quo pacto haec pichibitio crit contentanoa text. in cap. hoc contultissimo, de reb.Eccl.non alien .in 6.cuius d c tet mi natio inquiunt decidit speciem subiectam. Addunt q. DD. hac ratione ex,stimasse, valere statutum, quo iubeatui, demius reddi Clerico litiganti in toro seculari, quod redditur te. culari litiganti in solo Ecclasiastico . lacob. Butri g. supra scitatus in Auth. Cassa, C.de sacros. Eccles. Quantum ad hac obiectionem pertinet, velim prius edoceri, ubinam extreharu summorum Pontificum Constitutio,quae bona Ecclesiarum specialiter prohibeat alienari in laicos . nam si legantur omnes text. qui habentur in Decreto I 2.q. a. & praesertim cap. sine exceptione, ac a 'ij, qui habentur in Decretali, &praecipue tex r. in cap. nulli licear,tit.de reb. Eces. non alien. di Clemen. I.eod.tit.&Constitutio Pauli II. inter Extra uagantes eod. tita plane comperietur,prohibitam esse simpliciter alienationem; adeo ut nec in laicum, nec in personas E elesiasticas alienare permissiam sit. text. autem in d. cap. hoc consultissimo, quem ait Marcus Ant. Peregrin. decidere speciem subiectam, etiamsi prohiberet bona Ecclesiae in laiacos alienari, praeberet tantum ansam arguendi ab eo casu ad nostrum, non autem qu ltionem decideret. Verum ind. eap. non prohibetur,ne bona Ecclesiarum alienemur in Iabeos, sed tantum ne eis supponantur, aut submittantur, ne occasione protectionis suiceptae illa occupenti vel invadant.
68쪽
Ponorum mobilium alienatione hi Poetesias.
illa enim verba non concedendo bona ipsa in emphyleu sim, vel alienando cum serma,& in casibus a iure permissis, sed recognoscendo, vel profitendo, se ab illis ea tanquam a superioribus tenere, hunc habent senium, Summus Pontifex non prohibet, bona alienari in casibus, & cum krma a iure iapermissis, sed prohibet,submissiones fieri, ut exponit gl. in verb. non concedendo, quam ibi DD.sequuntur,inserentes, illam dictionem sed, positam in materia prohibitiva post orationem negatiuam stare inclusiue, quod ibi Domini c. &Franc. in specie adnotarunt. In iure Canonico igitur est prohibita alienatio non quoad laicos tantum , sed indistincte. Verum inde non sequitur , Pontificem debere etiam permittere, ut idem iuris statuat Princeps secularis quoad bona laicalia . Si enim hoc deducitur ex edicto, quod qui Gque iuris, praeterquam quod illud habet locum in condenteius nouum iniquum,& dolo,ut sunt Drmalia eius edicti verba in d. l. t. in plinc. quod nec in hac materia, nec in Pontifice considerari potest , accedit etiam, quod, ut edicto locus esse debear, ita esser arguendum, hoc ius Pontifices statuerunt, ut non liceat alijs alienate bona Ecclesiastica , ergo &Pontifex idem ius seruare debet, a quo non abhorret ius Canonicum, cum idem iuris statuerit in Pontifice, ut in cap. non liceat Papae Ia.quaest. a. & hoc pacto consequens esset, Pontificem bona Ecclesiastica alienare non debere,non vero, admittendam esse prohibitionem laicorum, ne eorum bona alienentur in Ecclesias . Quod si, ut suspicor, argumentum semitur a ratione casus conuersiua, ut prohibita alienatione bonorum Ecclesiae comprehendente laicos, seruar quoque debeat prohibitio laicorum ne bona laicorum alienentur in Ecclesiasticos . Primo respondebitur, argumentum eX eo loco desumi non posse,ubi ex utraque parte non viget eade ratio iurib.vulgat. Ratio autem diuersitatis inter hos casuum ima perspicitur ex eo, quod Deus tantum est Dominusct bonorum Ecclesiasticorum, quae in eius patrimonium tran
si Iurit , ejus i. cultui de honori fidelium largitione dicata
69쪽
lum,&nullus alius. Nauar. in tract. de rediith. Eccles innum. s. & post Innoc. Butta & Abb. receptiorem esse opini inem attestans Franc.Sarmient.de reddit .Eccles.par.3.cap. Nnum. a. vers. secundo probatur, & satis habetur ex Tridenti Conc.cap. i.Sessi a I. ibi res Ecclesiasticas,quae Dei sunt.Vniat uersalis autem administratio, siue ius ea administrandi nomine ipsius, pertinet ad Summum Pontificem, particularis vero mediate vel immediate a Summo Pontifice concessa ad inferiores beneficiatos seculares,vel regulares pro cuiuique institutione,& titulo, ut ibid. per Nauar. vers.q. Cum igitur ipsi sint meri administratores, ut etiam scribunt Io. Mon. &Io Andr. in cap. fin. de reb.Eccl. non alien. in b. quid magis absurdum esset quam administratores cie ditae 1ibi Ecclesiae
bona alienare posse, quotiescunque libuerit. Imo nec viris probis utcunque laicis hoc placeret , cum ijs olim adeo displicuerit bona in Ecclcsam collata alienari, ut lege lat prohibuerint alienationes etiam in casibus a iure Canonico permissis. Quam pi hibitioncma pia mente, dc Ecclesiarua re proferiam generalis Synodu, ob potestatis defectum reuocauit, ut habetur in d.cap.bene quidem. Ex quo obiter illud obseruandum est, Ecclesiae dissicile itae vitare alteram obtrectationcm , vel dilapidationis,ac malae adiministrationisi Ecclesiae bona alienentur, vel tenacitatis, si non permittatur alienatio in alijs casibus, quam permissis, uti lege Canonica cautum fuit, & in praesentia seruatur. Sed illari
Obtrcctationcm ranquam iustam timere oportct,be declinare, hanc vero ut iniquam, ct a terreno Effcctu prouenientem contemnere. Sed ad rem redeamus. Argumentum soluitur
ex rationis diuersitate, quia piohibitio alienandi oritur ex eo, quod Rectores Ecclesiarum sunt meri administratores, quae ratio non vendicat sibi locum in Iaicis rerum suai uno dominis, & moderatoribus. Sicut haud apte argueret, qui censeret, prohibe dam esse omnibus alienationem bonorum in minores, prodigos, furiosos , ac Rc my. piopterea quod eorum bona ad initar bono: um Ecclasiasticorum prohibe
70쪽
sonorum immobilium alienatismo in amelestis. 'rtur alienari in aliis casibus, quam paucis expressis in l.magis
arguit, qui a prohibita alienatione retum Ecclesis in laicos inferre vult ad prohibitionem rerum laicaliuin in Ecclesias , quae utuntur iure minoris cap. 1. de restit. in int. I pupilli. Sex quib.cavLmalo. Secundo, respondetur,hanc prohibiti . nem alienationis a iure Canonico constitutam, esse consentaneam Iegibus ciuilibus conditis ab Imperatore, qui & ipse legibus latis talem alienationem interdixit, auth. de non alien, aut permut.reb.Eccl. in auth.de Eccl. rer.immobis. a lie n. in auth. de alim.& emphyt. & in d. auth.de non alienis s. si qnis igitur statui t poenam in ementes. Frustra igitur a guttur a prohibita alienatione bonorum Ecclesiasticorum- ό quae tam a laica,quam ab Ecclesiastica potestate condita est, ad legem prohibentem alienationem rerum laicaliunii indu ictam Constitutione solius laicae potestatis, cui potestas Ecclesiastica contradicit. Tertio,respondetur, hac lege prohiberi etiam personis Ecclesiasticis bona stabilia a laicis donari, vel alio modo in eos alienari, cum tamen ipsi bona sua 'patrimonialia in laicos alienare, a sacris Canonibus no a Prohibeantur. Quinto arguitur hoc pacto: Ecclesia tenetur ad ea onera,
quae communem Civitatis utilitatem concernunt,utputa ad hostes procul arcendos, aggeres construendos, ponteS repa
randos. Bald. in I.ad instructionem C. de sacros Eces Olach. decis. 68. Ripaderem. ad cons. uberi.nu. 22q.Guid.Pxp. de cis. 7. &78. & Princeps secularis in his, quae commune finia utilitatem respiciunt, potest legem ferre,seu edicta promurus re, quae etiam perinas obligent Ecclesiasticas. Nauariin Manual.cap. a 3. num. 8. Franc. decis 3. num. 3. At huiusmo dilex condita suit ob communem utilitatem, ne laici ob alienationes ad paupertatem redacti ad onera subeunda in habiles reddantur, l.cura. f. inopea, l. rescripto, in princ isdemuner. S honor. iuncta l. ad subeunda. C. de decuti lib. Id.
ergo etiam Ecclisiastici adstringuntur ad huius legis obseru