장음표시 사용
181쪽
iudicandum , qua probabilis est : hoc est non tantum in sensu diυise , verum etiam in se ucomposito . Haec enim Vera Doctorum ea locutione utentium universsim intentio est. Dicit enim D. Thomas: sine alterius sententiae praejudicio : cum simul asserit de opposita: rationabialior inυenitur: ac propterea addit: Si contrarium teneatur. Ad haec dicat, ei non esse praejudicandum , quia erronea non est . Etenim si error ,& non probabilis in eo conflictu haberetur , jam a Doctoribus positive reprobaretur . Quod generaliter Alb. Mag. asseruit , ut supra vidi mus . Itaque ea frequens Dinorum formula :sne praejudicio : in sensu composito intelligenda est , ac proinde ex ea legitime colligi potest , opinionem minus probabilem in conflictu , vel aeque probabilis, vel etiam probabilioris ab Authoribus non improbari, sed ejus electionem admitti tanquam licitam , modo adsint conditiones Corollario. 8. assignatae. Quamquam etiamsi significatio istius loeuti nis non esset hujusmodi, nihil refert. Nam sive non sit praejudicandum sententiae minus probabili , quia vere probabilis est, sive quia probabilior sortasse in se est, aut per inventionem majorum rationum esse potest , ad inititutum perinde est : neque Probabilistae amplius requirunt. Cuiuslibet enim opinionis proprium est, a per ut probabilior aut absolute evadere possit, aut Cor. r. saltem apparere a , cum probabilioritas non
Suv. I o. absoluta, sed respetitis sit b , ' unusquisque b per suas sententias defendere soleat tanquam pro- r. babiliores c . Satis est, ut qui unam opini Uui . nem sequitur, quia sibi probabilior est, oppo- ς per iitae, quae simul probabilior apparere sibi non
182쪽
METH. MATH. DE MONST. P. I. II potest, propterea quod contradictoria nequeunt esse simul probabiliora a , praejudicare nolit. i 3. In speculativis voces illae: υeros militis rprobabilius e propinquius veritati : retiae Rationi conformius: si etiam haec ultima locutio usurpata inveniatur) non sunt usurpatae a Doctoribus de veritate reali , & objectiva , sed solum de veritate apparenti, & subjectiva ; vel si etiam de veritate reali usurpatae sunt, hoc nihil obitat, quo minus id, quod eli tantum verosimiale e probabile et propinquum veritati t reclia Rationi conforme e in conflictu vero similioris, &c. sequi possit . Etenim si probabilius in eo conflictu iis fuisset idem, ac reale verum , non reliquissent integrum, ut minus probabile eligi posset . Ueritas enim realis indivisibilis est b): &falsum cognitum, cujusmodi esset opinio minus probabilis in eo conflictu se) , licite sequi non potest d . Unde etiam hinc liquet, probabilem opinionem probabiliori comparatam esse rectae Rationi contormem, non difformem, alioqui a Sapientibus non daretur optio, ut ea eligi poses et, sed potius reprobaretur. I . In speculativis, etiam ad fidem pertinentibus , opinio I probabilis in noto conflictu est tuta a periculo formalis erroris, non etiam mmterialis ; & ideo licite possumus tenere, & sequi aliquid cum periculo erroris materialis . Nam cum ea opinio si incerta se , potest essere ipsa falsa ; & si non esset tuta ab errore formali , sequi non posset , cum nequeat defendi error formalis . Immo est aequaliter tuta ab errore, atque opinio probabilior , licet haec aliunde, nempe ex parte materi ae, securior supponatur, quia illa eli aequaliter incerta, actita g),
183쪽
r a PROBA BILrs M Us ac proinde aequaliter potest eme falsat & maior securitas ab errore se tenet ex parte materiae, a per non opinionis a) . Seh. Def. I . Hinc in speculativis alio uid licite tene-24. n.7. ri, eligi potest cum periculo peccati materialis , non formalis . Etenim cum tenere erro
b)per rem formalem sit formale peccatum si in s opinio Stip. I 6. vero probabilis non sit error formalis e , sed c) per tamen esse possit, utpote incerta d) ; confici- Cor. 3. tur , si ea in conflictu probabilis , vel proba-Def.26. bilioris tutioris licite teneri potest, posse lici-27. te teneri aliquid cum periculo peccati materia- d per iis, non formalis, quandoquidem periculum er- Cor. 2. roris materialis , & peccati materialis in hyp earund. thesi idem est, sicuti periculum erroris formatis , & peccati formalis , quia error formalis e per peccatum est se . Itaque in speculativis, etiam Supp.r6. ad fidem pertinentibus, non tenemur sequi probabiliora , ac tutiora ad hoc , ut neque materialiter erremus, aut peccemus , sed sussicit sequi probabilia , ac tuta , ad hoc saltem , ut non erremus, seu peccemus formaliter. I 6. Hinc non est Lex per se ulla universa iis, neque Naturalis, neque Divina, neque H mana obligans ad sequenda in speculativis etiam ad fidem spectantibus, vel aeque proba bilia , vel probabiliora securiora. Nam aliter
non possent teneri tantum probabilia minus tuta iis comparata.
Dictum est per se, & universalis , quia fieri
potest, ut peculiare aliquod praeceptum reperiatur vetans electionem hujusmodi minus proba
SM.Ax. II. Hinc denique in speculativis , etiam ad 33. sdem pertinentibus, datur ignorantia invincibialis
184쪽
MATH. MATH. DEMONsT. P. I. IIIlis tum pissice, tum moraliter, quia veritas neque sciri potest, neque eit obligatio eam sciendi ; ob idque ab errore formali , & a peccato formali probabilia sequentes excusantur. Nam si veritas certo a Dotioribus sciretur, aut facile disputando sciri posset , aut eiset obligatio eam sciendi, contrarium teneri non posset ; quia tunc foret, vel aperte falsum , vel falsum esse facile cognosci posset , & falsum sine culpa in qualibet materia a) , praesertim a Doctoribus
rem ex prosesso discutientibus teneri non potest. Haec omnia Corollaria , licet vel superflua , vel parum ad rem esse videantur, acriter tamen Lector mente retineat . Nam quanta iis insit vis , & quisnam eorum siti suturus usus , suo loco apparebit. X X. Omnes euiusque Scholae opiniones sunt in se,& absolute probabiles, non vero probabiliores. Nam quod ad primum spectat, nituntur Doctore Magno, ac rationibus magnis: quo probabilitatis utriusque, nempe intrinsecae timui & extrinsecae natura, ac robur continetur b . Immo multis Doctoribus nituntur. Sub unoquoque enim Principe complures militant , quos inter multi Sapientes sunt, ut Docti norunt . Quod praesertim verum est de Scholis D. Thomae, &Scoti, quae celebriores sunt.
Quod ad secundum , primum ProbabiItoritas non absoluta, sed respectiva est e . Deinde inter has Scholas complures sententiae contradictoriae sunt d : contradictoria autem probabiliora simul esse non possunt e) . Cor. Hinc iterum liquet , probabilitatem , sive
185쪽
r74 p.R O BABIL rs MUS sive absol citae , sive respectiust probabilioritati collatam non amitti, ac evanescere. Nam hoc pacto sententiae contradie oriar, quae in Docto ribus reperiuntur, forent temerariae, & improbabiles: ae propterea Schola quaelibet posset alterius opiniones sibi adversantes, tanquam huiusmodi rejicere, ac reprobare. I naquaeque ete nim Schola suas sententias defendit veluti pro a) per habiliores & nonnullae ex contradictoriis Supp. Io. possunt esse re ipsa absolute probabiliores hJ . b) per Quod si hoc a merere, & facere nefas est, con- Sch. Def ficitur , minorem probabilitatem per maiorem 29. n. I. sive absolutam, sive respectivam non enervari.
Doctrina D. Thomae, praesertim Theologica, est ab Ecclesia elestiva approbatione , minime definitiva, aut mere permi*υa, positive approbata.
Est approbata universim, & sigillatim, ita ut luaelibet D. Thomae sententia ieorsum accepta at positive approbata , & nulla sit, quae non
. , i. sit positive approbata. ii
XXIII. Est approbata absolute , & in se, non respe- . .ctive, seu ad mentem, ac judicium opinantis..i . Primo enim hoc fieri non potest , ut consideranti liqstet . Deinde haec foret approbatio
inutilis, derisoria, & ridicula. i X X I V. fNon est approbata universim , & sigillatim
186쪽
MΕΥΗ. ΜΑΤΗ. DE MONIT. P. I. PII veluti speculative vera , ac certa , ita ut que libet D. Thomae sententia sit speculative vera & certa , & nulla sit , quae non fit hoc modo
bi Est approbria universe, & sigillatim tanquam vera, & certa practice, ita ut qua libet D. Thorimae practica sententia practice vera , & certa absolute, & i in se sit , seu rufa , tutissima in praxi , & nulla sit seorsim accepta quae non sit tuta, tutissima absolute, & in se.
Non est apphobata generatim , & sigillatim voluti probabilior, ita ut quaelibet cius sententia peculiariter adcepta sit absolute , & in se probabilior, ae M. qualibet vere dici possit: haec est absolute, & in se probabilior. XXVII.
- Est approbata universim , & speciatim tanquam probabilis , ita ut quaelibet D. Thomo sententia seorsim accepta sit ii, se , & absoluto probabilis, & nulla sit, de qua vere dici non possit: haec est in se, & absolute probabilis. XXULII. . .: . Etiam D. Bonav. Doctrina ab Ecclesia electi approbatione aequaliter quoad substantiam, non uero quoad modum approbata est. Hae octo Suppositiones tum apnd Probabili tas, tum apud Probabiliori stas certae sunt. Videsis Picci nardum de approbatione Doctri me S. Thomae, ex ςujus Doctrina, quae est Thomist
187쪽
1 6 PROBABILIS MUsrum, hoc est nunc Probabilioristarum comm nis, sormatae sunt. Monumenta autem huiusce approbationis , praeter alia, sequentia sunt. r. Quod attinet ad D. Thomam. Joannes XXII. in Bulla Canonizationis : Redemptionem misit Dominus . de eius operibus dicit . Non absque speciati Dei infusione perfecit . . . ν Urbanus V. in Brevi ad Tolosanos: Laud bilis DEUS. Voltimus insuper, o tenore praesen tium vobis injungimus, ut dicti D. Thomae Doctrinam tanquam benedic m, alii legunt veridieam Catholicam sectemini, eamque sude iis totis viribus ampliare. Pius U. in Bulla erectioni Canonicatus S. Petri in Vaticano pro Praebenda Theologali ris eminenti . Attendentes D. Thomae minctrinam Theologicam ab Ecclesia Catholica receptam , aliis magis tutam, o fecuram exsere m. Et in Bulla : urabilis DEUS : eam vocat certissimam Chrisianae Doctrinae Regulam. Clemens UIII. in primo Brevi ad Deputatos Neapolitanos: In quo nos: D. Thomam appellat Dιυinae voluntatis Angelicum Interpretem .
Et in secundo Brevi ad eosdem: Sicut Angelio de ejus Libris ait. Quod eos sne ullo premfus errore conscripsit.
Paulus V. in Brevi: Splendidishmi: ait, ejus
Scriptorum G eo Ecelsam haereticorum Tela se litater elidere. Alexander VII. in Brevi ad Doctores Lovainnienses e Litteras: eos exhortatur his verbis....de reliquo non dubitamus quin sanam , incorruptam . . . . Diatranam semper amplexu-ia , o adυersus defensuri stis ; nec nara
188쪽
praeclarissimorum Ecclesiae Catholicae Doctorum Augustini, Thomae inconcussa , tulisimaque μνmata sequi semper, ut a speritis, o impense rei
reri velitis , quorum profesto Sanctorum Virorum penes Catholicos uniυersos ingenia, oe omnem laudem supergressa nomina , novi praeconIi commem
Item Patribus Dominicariis anno I 633. in Capitulo congregatis fgni Mavit se cupere, ut a Theologis contra laxas opiniones tum praesertim emergentes remedium pararetur per g nuinam Doctrinam alii referunt ex severiori , o tuta Dodirina) D. Thomae. Ita testantur Vincent. Baron. , & Gonet. in Prooemio disput. de Probabilitate. Idem fecisse etiam Clementem VIII. cum Patribus Societatis habetur, ut dicitur, in eorum Congregatione Generali quinta Decrer. 36. Denique Benedictus XIII. in Brevi: Demissas preces : I72 . superiores sere omnes approbationes, & elogia complexus, haec de Doctrina S. Thomae habet . Quando quidem Omnipotentis DEI Proυidentia fastum est, tit Angelici Dosioris vi, o veritate Doti rinae, non solum innumera , quae Uel ipsus aetate, vel antea grassata sunt, sed multae etiam, quae deinceps exorta sunt, haereses confusae , o conυElae diffsiparentur . . . . SaneEorum Augustini, ac Thomae inconcussa , tu-tisimaque Dogmata . . . . Pergite porro Dotitoris Destri opera Sole clariora, sine ullo prorsus errore conscripta, inn enso pede decurrere, o per certissmam illam Christianae Doctrinae Regulam , Smcrosanctae Religionis υeritatem, incorruptaeque D sciplinae Sansiitatem tueri, ac vindicare.
Vide si lubet has Bullas, & Brevia per eX ten-M sum
189쪽
i 8 PROBABILOM Ussuiu excepto hoc ultimo apud eumdem Pieci nardum , aut Lucarinum, aut alios. a. Quod vero spectat ad D. Bonaventuram. Sixtus IV. in Bulla Canoniaationis vocat ejus scripta Divina, aitque ita scripsisse, ut in eo Spiritas Sancἐus locutus videatur. Sixtus vero U. in Bulla, qua ipsum Doctorem Ecclesiae declaravit , repetit primum eadem verba, deinde prosequitur, dicens. Doctrinam istota S. Bonaventurae a supradictis praede- castoratus viserii Clem. IV. Gyeg. X., Sino ΙV. laudatam , in Concilio Lugdunens maxima Declaram , in Florentino etiam ad res dociles
explicandas adhibitam , gmvis rum Hirorum authoritate te locatam, o commendatam , oe eximio Doctore dignam, nos quoque in Domino laudamus , o commendamus, ac . . . ipsum S. Non venturam . . . inter prscipuos , ρο ρηιmarios , qui Thaologicis Dinitatis Magiserio excelluerunt , habe dum , ct reverendum esse decernimus , ω ἰ-
claramuS . . atque 4 ε opera . . . Omnia . . .
ut estorum Ecclesie D tirum , qui eximii sunt , von modo privatim, sed publice in omninus , A demiis, Scialis, Od iis, Lectionibus, Disputationibus, Interpretaxiondus, Concionitus , Sermonis
que Exereitationibus, citrari, proferri, atque, cum res Moverιι, adhiberι volumus, ac decernimus.
Ρraeterea in eadem Bulla proteitatur, se Collegium tollituisse, in quo ex hujus marime eximii, devotique Doctoris operibus, ct Commentariis sacra Theologia publico ex icaretur. Hoc autem Collegium est Romae in Conventu Sanctorum Apoitolorum Patrum Conventualium. Ut in summam horum duorum Doctorum Elo
190쪽
METH. MATH. DEMONsT. P. I. I79 Elogia, & approbationes colligantur. Doctrina D. Thomar specialiter infusia, benediana, veridica, eatholica, ab Ecclesia recepta, aliis magis tuta, oe secura, certissima Chrisianae Doctrinis Regula, inconcussa, tuta , tuti fima , sine ullo prorsus errore es. Ad haec magnum Ecclesiae desiderium , &exhortatio , ut eam Doctrinam amplectamur , revereamur, sequamur, ad praxim reducamus . Sancti vero Bonav. Doctrina Divina, ac veluti a Spiritu Sancto dictata , ab Ecclesia pluries laudata , Jectata , adhibita , eximro Doctore, grata smorum Virorum authoritate testifcata , commendata est. Insuper authoritative usurpari decernitur ab Ecclesia in omnibus sacris Exercitationibus : ac proponitur, ut explicetur, ac doceatur.
SCHOLIUM LIN hac Ecclesiae approbatione duo praesertim, quod ad institutum spectat , peculiari animadversione digna sunt. -- I. Primum, horum Doctorum Doctrinam fui sese approbatam , antequam Probabilis mus nasceis retur, aut saltem radices ageret , ut patet de
Joanne XXII., Urbano V., Pio V., & Sixto IU., ac Sixto U. . Nam explicitus Probabilis
a. Secundum, Doctrinam praesertim D. Thomae, quae saepius , expressius , & solemnius approbata est , nunquam probabiliorem fuisse a pellatam . Nullus enim P tificum eam hoc
nomine vocavit, nec illi quidem, qui in ipsi, Probabilitat vel jam nati, & undique gliscem M a tis