장음표시 사용
271쪽
27o PH ΥSICA SPE IALIS. in alio quolibet circulo ipsi parallelo. Quod maxime conSonum est observationibus . D. Riclex aliorumque Astronomiae peritorum , qui corpora sub aequatore minus esse gravia deprehenderunt, quam in locis ab eo remoti ovibus . Inde concludit clarissimus Newto terram non esse omnino sphaericam; sed in aeouatore XY elevatam & versu& polos HS complanatam. M. 62. Quam opinionem hoc adstruit ratiocinio , qiniri gallice ita exhibet D. Si gaudi de la Fond:
non de fluiditό parnise , mais dans tin glar de
IMteur, s applati υers Ies polos. έ Dict. Ea 'bs. tom. L pag. 567. oe suis. 4Observationes D. D. de Maupermis, CIairauae , D Camus , Ie Mnnieno, &c..ia plagiS septentrionalibus & D I . Lovguer , de La Coadamina, Godin in Peruvia, Nem Onisi opinionem. Plurimum confirmarunt. Si globus terrestris esset omnino Sphaericus, omnes meridianι gradus inter se so-xent arvales; id est, quacunque in Legione Ve saretur speculato. , idem ipsὼ consciendum esset iuer, ut rations ipsius uno gradu mutaretur pol. elevatio. M contrai plana eSSed leua quantumvis supra idem hemis aestum progrederetus ob- Servatos, stellas polo proximae eisnue pο ira altitudo nec augerι, neci minui videFetur z atqui
272쪽
tamen animadverterunt praefati Astronomi, plus itineris degurrendum esse Versus polos, quam versus aequatorem, in stellae pota finitimae altitudo ratione ipsorum uno gradu mutaretur. Ex iis observationibus, in quibus nihil diligentiae geometricae fuit omissum, collegerunt' decurrendasssse circiter mille sex da versus polum, plusquam Versus aequatorem, ut poli altitudet unius gradus m lationem Subeat. Qua ex computatione sequitur meridiani diametrum RS ease breviorem arquatoris diametro XY juxta rationem h78.
273쪽
DE CAELO ET CORPORIBUS CR LESTIBU
aeli nomine intelligimus spatiosam illanicem, quae capitibus nostris veluti suspanminet, cuique omnia sidera videntur qua a. Hanc physicae partem duplia dissercomplectimur. Prima-erit de Variis..corpori testium speciebus& phaenomenis; secunda, ne malibus ad explicanda siderum phaenom
Orpora caelestia revocari possunt adi stellas fixas, planetas & cometas. De iis bus variis in capitibus disseremus, quorumPl erit de sole, secundum de stellis fixis, i de planetis, quartum de cometis.
De SOD . 'Inter corpora caelestia primum sibi loci vindicat, saltem respectu terrae. quam i& calore undequaque diffuso lavet & re Unde colligi potest solem esse corpus igu
274쪽
luminare possit. i. Sol quotidiς circa terram ab ortu in Occa Sum ita verti videtur, ut a tropico capricorni ad tropicum cancri, tropico 'cancri ad tropia Cum capricorni progrediatur ; sicque diebus sinis gulis spirarum instar unum e circulis inter utrum que tropicum interpositis describat. Idcirco puncta' ortus & Occasus quotidie mutantur .' . - '. 2. Lentius quam Stellae fixae versus OccuSym.
movetur : si enim hodie sol per meridianum nostrum cum stella quadam transierit, uno seregrada tardius quam eadem Stella, crastina die ad meridianum nostrum perveniet. Hinc judicarunt Astronomi solem motu proprio versus Ortum 'in
ecliptica progredi, ita ut singulis diebus unum'. circiter gradum conficiat , ideoque totam perlu-' '. stret eclipticam intra unum annum b. horas circiter 4Q. minuta . 5. Sol hieme peragitis, sive terrae proximior est; aestate autem apogaeus, sive a terra remotior. 4. Cum 'sol motu annuo 'ad alterutrum trop Cum pervenit, per decem sere dies non deprehenditur ad nos accedere, neque a nobis recedere,
ideoque videtur stare . Quapropter puncta, in uibus tropicum cancri vel capricorni attingit,icuntur solstis alta, seu Solis stationes. 5. . QuandQ lima est nova, sol nonnunquam eclipsim patitur, quia luna tunc inter ipsum &terram interposita, impedit ne radii solares ad
6. Docent Astronomi solem esse sere I 4ΟCOOO. terra majorem , & mediam ipsius a terra distantiam esse 5476i68o. leucarum . . 7. Suae sunt etiam soli maculae, modo majori, modo minori numero, nunc clariores, nuΠzopaciores , nunc penitus evanescunt. Solem dixeris impurum quemdam esse liquorem , qui bullit & spumas agit, ex quibus densa concre Scunt Corpora , quae plurimos radios intercipere,
275쪽
di solis supessiciem eri alusea pavie Obsciuisant, sicque diversas macularum congeldis exhibere. Et veto possunt hujusmodi variis liqMUL inflammati fluctibus huia iuuita, augeri & minui.. Hinc diversa macularignitudo , variiqua situs . Vis liquidb eas letas & absumentis tandem potest illas dissim ut is in is resfabeam . Hinc mas lae
mobileS, cum motu diuturno omnes ab Occ um serantur; sed quia 'eumdem inteconstantem sorvant ordinem . .
u. Non sulgent lumine aliunde accepto ina & cetori planetae; sest astra sunt per :da . Ipsarum enim lumen. vividum est aiyam, nom autem debile & remissum, qiio- Planetis a sole remotioribus. Hinc mularum scintillatio. Solum quippe Iumea mens & proprium. ad. tantam distantiam Rotest, non. obtusum & alienum, quale conspicitur. Scintillant quidem nonnulli put in urius & Venusia Id autum indeor quod soli sint viciniores . Praetere r B, nec tam vivida in his , quam in Melviget scintillatio . Spectari igitur possunfixae, ut totidem. soles nostro SimileS . 5. Singulis diebus circa ter ram ab ioccasum transferri videntur, at sole celari ut Stella, quae hodie cum sole concutrit irdiano, ad.eumdem, crastina dia prius sit ne 4. Obsurvatum. est stellas motu. lentissoccasu Versus Oxtum ita. erogredι, ut, lunum. intra v. annos describant, Sicque itionem, SMm,ilusa a oo.. --S absola
276쪽
ses distributae sunt . . Quae omnium maximae VH dentur & splendidissimae , dicuntur stellae primae Classis ; quae paulo miuoros, secundae classis Sicque doceps. Quae vero nonnisi juvante xeleSco Pio cernuntur , septimae '& octavae cla sis stellae
appellantur . 6. Numerantur M. constellationes, quae nihil aliud Sunt, quam stellarum sibi alacentium con- ries, quarum 12. Zodiacum occupant, nempe aries, taurus, &c. Aliae toto in firmamento Sunt dispersae sive ini septentrionali, siveto in meridiOn si parte . Praeterea Astrono mi, ut stellaS Omnes .facilius notent & constellationes obser 'ent, ver varias animantium & aliarum rerum sormas .as designant. Plerasque illas imagines 'e fabulis M religione sua in caelum transtulerunt Vetege, ,easdem retioere Astronomis recentioribus placuit, ad omnem perturbationem eΠugiendam & consu-hionem, dum observationes antiquae cum nostris -Conseruntur. Stellae quae nullam intra constellationem continentur, informes appellari Solent, quia e tra formas & imagines , quibus ceterae de- Signantur, exiStunt. Ad constellationes aliam pertinet via lactea , cIa υore Iaduo) a capricorno ad geminos usque Protensa, quae latus est circulus - lacteo colore albicans .. Bunc caeli tractum innumeris & minutissimis stellis resertum esin ope telescopii deprehendit Galileus. Quamvis singulae nudis Oculis sint inconSpicuae,. conjunctis tamen luminibus eam caeli regionem illustrant, & veluti lactis candore persundunt. . Aliquae iden idem in Meto stellifero mutationes accidunt. Videri enim desierunt Stellae non paucar a Veteribus conspectae, & novae prodeunt, Usae etiam aliquando interiturae. Quinimo quae dam evanescunt , quae post certam periodum rursus splendescunt . Hur incidi mutationes . Suum
277쪽
276 PΗΥs IcA SPECI ALIAE . . forsan ortum habent ex maculis, quae supra Sullas, eadem ratione, qua in Sole NOStro, excre
scunt. Si enim plures hujusmodi maculae totam, . Vel fere totam alicujus stellae superficiem obtegant, tunc Oculis nostris subducatur neceSSe est:
Si vero ignis stellarum propius illas maculas dis Solvat, stella rursus assulgebit. Fieri etiam potest, ut maculae maxima ex parte stellae Superficiem cooperiant sed ira tamen ut aliqua ejus
portio incida & detesia maneat. Quo posito, ne
CeSSe eSI ut Stella propter motum vertiginis cirra Suum axem , ad nos convertar modo partem macu
lis obdactam, & tunc erit inspicua, modo partem lucidam, tuncque sese conspiciendam praebebit. 8. Quamvis stellae in eadem superficie concavavid ntur, aliae tamen terrae propiores, & aliae ab ea remotiores judicantur, prout majores Vein nores apparent. Sed omnes tam immenso axobis distant intervallo, ut ipsa terrae a sole di Stantia , quasi punctum haberi debeat, ubi cum stellarum fixarum a terra disti,ntia comparatur. Id patet ex eo quod ope telescopii Conspectae, minoreS Videantur , quam ubi . nudis oculis ea intuemur, imo non appareant, nisi velut puncta quaedam lucida. 9. Stellarum volumen stupendae esse debet magnitudinis , siquidem sub aspectum veniunt, quam' 'Vis immensa sit earum a terra di Stantia. M0dum excedere non putat peritissimus astronomus D. Cassint , dum stellae quae vocatur sirius, dia metrum tribuit 55oo oo oo. circiter leucarum , dumque ex ea stella globum efficit, . qui duobus Suae superficiei punctis oppositis solem & terram simul contingeret. IO. Stellarum utilitatem eleganter sic describit
278쪽
ID Planetis - icemus I. de planetis generasim spectatis , de iisdem seorsim sumptis.
De Planetis generatim. Spectaris ia
Janetae Sidera sunt, quae nec inter se, nec eum stellis fixis eumdem constanter servant Ordinem; sed modo versus unum, modo vetaus alterum polum evagantur. Hinc suum habent nomen a Voce graeca piaes , quae latine idem significat ac aberratio . Corpora sunt opaca , quae non propria luce fulgent ,. sed aliena, quia lumen R. Sole acceptum reflectunt. 2. Planetae duplici motu agitati videntur ; λι- ter
279쪽
ver scili cet communis est , quo diebus singulis circa, terram ab ortu in Occasum. rapiuntur, alter proprius, quo di uis, temporum intervallis circae Solem ab Occam in ortum, conversioneS .ua absolvunt, juxta seriem signorum, id est, ab ariete in. taurum, Sicque deinceps . 5. Planetae. Videntur modo disscti, modo si rionarii ,. modo retrogradi . Planeta di ctua a Pellatus, quin progredi cernum juxta seriem, Si, gnorum ab occasui in ortu mi; Mationariata illat Solet, cum, stare Seu quiesceve videtur, eidemqque caeli puncto pep aliquot dies. reSpondere. B Vogra us Vocatur cum miora. relegere vestigia. existimatur, sive ab. ortu in occasum contra psi' mam directionem procedere. . Planetae modo sun I peηisaei, id est, terra Propiores ; modo apogaei, Stile a terra remotio-zes; num perue ii id est, soli victolotes, uunsaphelii, silve a sole disjunctiores. 5. Planetae alii suepiones dicuntun ,. alii insoriores. Superiores si sunt qui solem & terram suis in orbibus complectuntur, quia a Sole ina' gis distant, quam terra , ideoque nunquam inter solem & terram transire conspiciuntur, Suntque Mars, Iupiter & Saturnus. Elanetae inseriareI ii dicuntur, qui solem quidem. suis in orbibus iis Volvunt, minime vero terram, quia soli propi0Ies Sunt, quam tetra; ita se habent Μercurius& Venus. Id autem omnibus planetis SiVe suee'rioribus, sive inferioribus . commune est, ut cir culos, vel potius et lypses describant , in quibus sob comprehenditur. Ut Ρhysicae Tyrones non omnino lareat, quq nam figura sit et lypsis, ipsius acti amus descriptiunculam a L . Mentelle sic desineatam. Lel
280쪽
PARI II. DIISERTATIO L ara eourbe BΝΜ dans Ia partis ruperi Are, υouae aurea tin eII se AIUN B doni Leι potnis F f serontam es sisyers s Cosmographie mment. pag. 6. , 6. Planetae dicuntur esse modo 4n conjunctIane, Uu' in oppositiove, .modo in aia Fa. Lon unctio duorum planetarum in eo consistit, quod eidem .caeli puncto respondeant opposit oin eo sita est , quod duo planetae ad casL puncta reserantur, quae ex diametro sint opposita. Dicuntur esse iv quadratura , cum a se invicem dis stant quarta Zodiaci parte,. sive Sia signis, & gr
' Planetae alii dicuntur primarii . qui scilicet
circa Solem moventur : alii secundarii, qui circa alium planetam volvuntur, cujus eam ob causam sareultos appellari Sunt . . Quaeres I. quβs leges. in describendis suis em-psibus sequantur planetae iaResp. Quaestionem hanc sic explanat Physicus mox laudatus, cujus vecta , ut obscuritatem es iugiamus, nos juvat exscribere r Le tema qu, une