장음표시 사용
121쪽
suis templis absque licentia suorum praesidum , episcopis Scripto monstrata; si populo ossensioni sorent, posse interdici ab epi- Scopo concionibus in quocumque suae dioecesis templo : si haereses propinarent, judicium penes episcopum lare '). Turbavit hunc coetum tum iis, occasione oratoris Lusitani excitata, tum nova Fesulani oratio qua pontificem, legatos et maxime Mendicantes objurgabat, quod hi cuncta episcoporum Occuparent munera, soli e suggestu Evangelium explicarent, soli e sacrae consessionis tribunalibus animos fidelium regerent, et sus deque omnia perverterent. Igitur hortari se collegas, ut Seipsos in pristinam auctoritatem restituerent; adjecitque alia nonnulla
Cardinalis Montanus, qui per summam impatientiam Martellum audierat, studuit hominis ferociorem animum nonnihil deprimere ; at Polus, quem vulgo cardinalem Angliae vocabant, gravi temperataque dicendi rationρ intercessit : Multa bona, inquit 5), dicta fuerunt a domino Fesulano, quas et nos et boni
Omnes aeque Secum desiderant; nam episcopos residere, praedicare, muneri episcopali Operam dare, non nisi bonum est; modus autem dicendi nequaquam bonus est; hoc enim magis invectiva fuit quam libera sententia, et seditiosa concitatio quam plana et aequa oratio ; quamvis, si omnia perpendantur, nsgus Oratio ipsamet satis sibi constet: non videt enim, quod dum y inimis diebus curaret, ut nomina legatorum delerentur eae decretis, et pridie dum ad tribunal Christi appellasset, quantum in Sserat, jus et auctoritatem concilii minuisset, quam maωime debebat tollere, si eae concilii auctoritate desiderabat pristina
jura episcopis concedi et restitui; NUNc Edrads NON COGITAT, B
pag. 4l3; Pallavicinus, lib. I, cap. 4,num. I 5, tom. I, pag. 232.
122쪽
- 119 enim episcopi sine iis facere possent, quoniam res Christiana melius se haberet quam se habeat etc. At Fesulanus exclamans Polo respondit 4ὶ : Tacere eum non poSSe, qui Se spoliarr asino sceret. Sed novas turbas timens Montanus conventum abrupit.
Significarunt legati cardinali Farnesio, Romae apud pontificem degenti, gesta istius conventus : nempe ut decreto de tollendis corruptelis, quae in tractandis Sacris Scripturis commit-luntur, finis imponeretur: extractamque rem in noctem obsententiarum in diversis capitibus varietatem ; quum plures episcopi propriis commodis magis quam aequitati consulerent, Be regularium parochorumque priVilegia rescindi cuperent, quasi ipsorum auctoritas ex depressa eorum dignitate excresceret; Fesulanum et Clodiensem epis pos , quorum dicta adseditionem quodammodo spectare viderentur, e concilio reVO- Candos videri; arsisse autem odio Fesulanum praesulem in religiosos Ordines, declamantemque adversus eos lubenter audiri a
pluribus. Haec Baynaldus 2ὶ, qui legatorum litteras prae oculis
Generalis iterum congressus die 48 mrii habitus, in quo post
nonnulla de legatorum potestate disceptata, cardinalis Montanus, concilii praeses, acrius disseruit in praeteritam Fesulani conci nem, cujus exemplar Romam miserat. Illam scilicet redarguit tamquam plenam calumniis, contumeliis, seditionibus, schismatibus. Calumniis quidem, quum in pontificem quasi privilegia
impertitum juri divino repugnantia, Omnium corruptelarum Sentinas; tum pariter in legatos, quasi libertatem concilii praepedientes, studentesque suo jure antistites spoliare; contumeliis in eos patres, qui decretum conflarant, quasi fallax et fraudulentum ; multoque magis in regulares, dum eos cunctis probrorum criminumque sordibus onerabat; seditionibus, episcopos obliqu0 cohortando ne sententias in concilio dicerent, antequam
obtinerent id quod ipsis debitum ille rebatur; et oblata universo religiosorum ordini ad tumultuandum occasione; denique schismatibus, quod insciabatur licere pontifici religiosis concedere
lin Pallavicinus, num. Io, pag. cit. num. 65, tom. 33. pM. I 52. hi Annal. eccles. ad annum l546,
123쪽
- 12ο ut libero concionarentur; aliaque haeresi finitima pronuntiabat. Voluisse legatum ea omnia patribus exponere; animadversionis culpae consentanea in Opportunum tempus servata, quum eo dictargumenta proposita expendenda superessent ). Paulo post Caselius, per proxime praeteritam Fesulani concionem sibi visus appeti. dicendi spatium postulavit. Renitentibus Pacheco et Montano, urgebat : Si iam illi patienter audis. rant hominem synodo et ipsi poni ci obloquentem, lonys conus. nientius id induistendum homini, qui suam dionitatem tueretur Petenti Caselio prius Galeatius Floremundus Aquini antistes , dein alii plurimi assensere, Fesulani concionem tanquam indiapnam et turpem criminantes. Inter has Obstrepentium voces Fe- Sulanus, obortis lacrymis, contestatus est, haud suae fuisse
mentis in synodum vel sedem apostolicam quidquam obloqui ;quod siquae ambigua verba exciderant, patres obtestari, ut insaniorem significationem acciperent. At Agidius Falcetta, Capru-lanus episcopus, urgebat Martelli verba innoxiae interpretationis non esse capacia; illius nomen jam apud Luthera nos innotuisse, adeoque Oportere ut inflicta pariter poena innote8ceret.
Tum vero, subjicit Pallavicinus 2ὶ, ex quo haec depromimus,
suo malo sensit Martellus audaciorem in magistratus mordaci talem suscipi primo brevi plausu arridentis coronae; sed paulo post communi vituperatione discerpi, laesique magistratus arbitrio derelinqui. Hinc moestitia ac rubore perfusus, nitebatur suae mentis invocare testem in dictis, anteactae vitae seriem in rebus gestis. Qua demissione tacti nonnulli ex ejus adversariis, assirmarunt episcopum ita resipiscentem venia dignum esse. Rem in ambiguo reliquerunt legati, quod pontificis responsum exspectarent ; id demum ad eos delatum, nempe Fesulani petulantiam verbis tantum castigandam 3j. Deventum denique est ad ipsius decreti examen. Paucis diebus ante in coetu privato, coram cardinali Polo habito, pene cunctis ibidem praesentibus placuerat instaurandam esso constitutionem Hadriani VI, qua Omnes injussu Ordinario-
Iin Pallavicinus. lib. I, cap. 4, num. in Ibid. num. 20, pag. cit. 19, tom. I, pag. 233. lai Ibid. num. I3, pag. 232.
124쪽
rum concionari vetabantur. Verumtamen in praesenti generali consessu censuit Pachecus curionibus in parce cia degentibus concedendum, uti regularibus concionandi lacultatem suis in templis traderent. Cui ardenter obstitit episcopus quidam, olim ipse regularis : ast pauci ex patribus huic, plures Pacheco assensere; et, licet postea hinc illinc duriora emissa fuerint verba, nil tamen mutatus suit hujus congressus eXi
40 in conventu diei 0junii iterum de eodem argumento actum est; et, licet ex testimonio Fabii Mignanelli, olim in Germania nuntii, constaret Hadriani Vt constitutionem, pro Germania editam, ibidem usu non fuisse ubique probatam, eam tamen in medium protulit episcopus ille regularis, de quo supra,
monuitque patres maynae esse dementim in suam rem potestat non uti, quum ea iam obtinetur, et alias speranda non est: haud Semper coactam emtam synodum oecumenicam; repeterent itaque episcopi sua iura dum possent, et dum inerat pontiflici sui ei supponere libebat), ea reddendi voluntas i2 .Hujusmodi declamationes, inquit Pallavicinus 3ὶ, plurimos trahebant eo validissimo illicio, quod prae se serunt consilia ad communem utilitatem adducta. ubi illius per se singuli sunt participes : adeo ut, qui decretum in privatis coetibus digesserant, commoti, ut fieri solet, desiderio sedandi vehementius Vociferantes, decretum reformarint, ita ut episcopi Venia necessaria foret parochis ad accersendos regul Bres concionatores atque hi absque eadem venia ne in templis quidem suis conciOnari possent . in castu generali diei 45 junii redarguit hanc decreti partem Pachecus, sed frustra : quum plerique patreSpristinam Suam mutassent sententiam. Surrexit tum Seripandus, Augustiniani ordinis prior generalis, deinde cardinalis et sub Pio tu cum quinque aliis legatis concilii praeses, Vir Sane quam maxime venerabilis. Ad sacrum coetum temperatissimam ha-bqit orationem, et ut olim decessor ejus A gidius Viterbiensis strenue defendit regularium privilegia. Persuasit itaque patribus
125쪽
parum de episcopis et parochis, tot aliis sollicitudinibus circumdatis, circa praedicationem divini verbi sperandum esse; hujus tamen promovendae necessitatem perspectam esse omnibus; non itaque regularium oneri adjiciendum esse Onus, ne ubi se ita coarctatos sentirent, suisque benefactis haec demum rependi, congelaret in ipsis omnis animi conatus ad studium ac laborem; nam religiosos tandem homines esse, non persectos sed ad persectionem connitentes. Seripandi concio mirifice patrum animos delinivit; alii dein pro eadem sententia auditi; sed exacta jam dies rem in proximum conventum protraxit ). Hinc factum est ut die 46 junii in coetu generali probatum sit decretum, quo adstringerentur regulares ut in alienis templis non concionarentur sine sui superioris et episcopi licentia, in suis vero non sine licentia sui superioris et petitione benedictionis episcopalis, licet non obtentae. Postridie in sessione V lectum ostprius Breve Pauli III ad legatos, quo licebat patribus ea de interpretatione et praedicatione verbi Dei pro suo arbitratu decernere, quae essent etiam juris communis et conciliorum dispositioni, necnon sedis apostolicae privilegiis repugnantia 2ὶ : propositum dein decretum, pridie probatum ; et responderunt omneS patres simpliciter: Placet; praeter duos qui addi voluissent : Si neotererint se praesentare syiScopo, non possint praedicare; quatuor, qui asserere cupiebant episcopis facultatem prohibendi; et Fesulanum, qui contra decretum protestatus est 3 . Atque haec est celebris illa historia, qua multis in locis abutitur Espenius et quae alios induxit ad asserendum in concilio Tridentino cogitatum fuisse de revocandis omnibus restula rium privilegiis. dum tamen de una in praedicando verbo Dei libertate ageretur, et paroehorum jus magis in controversiam
126쪽
ductum Sit et passum, quam ipsa regularium privilegia; neque
Vicerunt regulares propter labores, quos in ecclesia impenderant, ut aliquando traditur, sed maxime quoniam utilissimae eorum essent conciones et deinceps lare merito sperarentur.
Postea vero, licet obstarent Galli 4ὶ et maxime cardinalis Lotharingus 2ὶ, qui perhibebat a quibusdam episcopis haereticis in
ilia vetitos fuisse catholicos conciones habere: decretum tamen fuit 3), ut nullus saecularis sive regularis, etiam in eccleSitSSuorum ordinum, contradicente episcopo, praedicare priaraums-
Ut haec demum concludamus, apponimus testimonium decretorium cardinalis Pallavicini, qui omnia concilii acta, epistolas ultro citroque datas, rerumque gestarum commentarios pervolvit et cujus fides in scribenda concilii Historia omnibus catholicis probata fuit. Hic nempe, postquam aliquot retulisset argumenta, quibus impulsi Romani pontifices immunitates et pri-Vilegia regularibus concesserunt, statuit contra Suavium in concilio tractatum non suisse de illis abolendis, sed de auctoritate quae episcopis largienda videretur ad certos redarguendos regularium lapsus : M sANE, inquit l), PARUM VEL NIHIL ACTUM EST
ID TEMPORIS IN CONCILIO DE ABROGANDIS REGULARIUM IMMUNITATIBUS ;BED POTIUS MAJORvE MINORVE TRIBUENDA ESSET EPISCOPIS AUCTORITAS, REGULARES IN QUIBUSDAM CONDITIONIBus PUNIENDI. Actum quidem sSt,
an alii privati ecclesiastici, eorumque collegia vel capitula, ut vocant, Sub episcoporum potestatem redigenda: quae Omnia, Sicut postea videbimus, composita. Gravis quidem, sic pergit concilii historicus, sed communis est hominum Preor, a proprio Sorum amore profectus, per quem Sibi quisque persuadet, quum esse recuperare id, quo vel ipse vel ipsius majores semel potiti sunt, perinde quasi pro hujusmodi jure spoliandus et ipse non esset: quum certum sit, quidquid vel ille obtinet, vel ipsius majores possedere, aliqua vetustissima tempestate nec penes sum, nec penes Suos illud fulse, sed penes alios, qui rem illam amiserunt. Haec ille.
127쪽
l. Quas ob causas Gregorius XVI consusrit stiam praegenti temporo regularium sexemptionem consarvandam ESSΘ.2. Quantum si favsant sanctionea occisaiasticae. 3. Itomquo longa saeculorum plurium ex rientia. 4. Similiter Esdia apostolicae utilitas. 5. Item episcoporum utilitas. 6. Quam utilis sit rogularibus Oxamptio a jurisdictions opiscopali multia Ox capitibus liquet. T. Congregationibus at ordinibus religiosis sat nocessaria. 8. Disciplinae religiosae resormatio quomodo sorsan proaurari possit. s. Exemptio regularium utilia est christi fidelibus.
Siquis quae hactenus de origine et satis privilegiorum regularium dicta sunt mente recolere voluerit, is inficiari non poterit nullam sere disciplinae ecclesiasticae partem tam firmis niti sundamentis quam regularium exemptionem et pauca reliqua quae eis supersunt privilegia. Non enim ab ullius arbitrio prosecta sunt, sed, necemitate aut summa ecclesiae utilitate suadente, inducta
Sed haec pluribus exponenda. Qua in re ducem Sequemur Gregorium papam XVl; qui, quum triginta quatuor abhinc annis . . de regularium exemptione ab archiepiscopo Mechliniensi, dein S. B. E. cardinali, Engelberto Sterclix, interrogatus, significavit 3 voluntatem suam esse, ut regularium, quos in Belgio iterum constrestari contisterit, me lio conservaretur, in cujus defen
sionem ECCLESIASTICAS SANCTIONEa invocavit, LONGAM SAECULORUM PLURIUM EXPERIENTIAM, ET IPAUM HAERETICORUM ET INeREDULORUM IN. EXEMPTIONES ODIUM.
2 Quod ad sanctiones ecclesiasticas attinet, praesto Sunt in
128쪽
numera omnium fere pontificum diplomata, immensa episcopalium et regiarum chartarum multitudo, et plurium conciliorum etiam ce umenicorum acta, in quihus regularium exemptiones aut privilegia laudantur ut maxime utilia vel etiam necessaria. Quin imo, si in nonnullis conciliis surrexere aliquot episcopi, privilegia haec tollenda censentes, nihil aliud voluere reliqui patres. quam ut abusus tollerentur, minime vero ut res ipsa abrogaretur q); quin etiam ipsa privilegia denuo confirmarunt. Quod
apud omnes probos de praesenti argumento scriptores maximi ponderis eSt. 3 Neque mirum : aderat nempe longa saeculamum plurium eaeperientia; et, ut loquitur Pius papa Vl 2J, quanta temeritas insurgere adversus disciplinam tam antiquam, tantaque auctoritate fultam in ecclesia et monos Utilitas autem, lanoa illa famculorum plurium eoeperie tia comprobata, valde multiplex est ;sed ad quadruplex caput reduci posse nobis videtur : ad utilitatem nempe Sanctae sedis, episcoporum, ipsorum regularium et demum Christi fidelium, quos regulares opera Sua adjuVare
4 Et quidem sanctae sedis utilitatem, ex regularium immunitatibus ortam, tam ecclesiae hostes quam probi catholici ad
mittunt. Quocirca Petrus Suavius 3ὶ, Espentus ιὶ, Febronius 5ὶ
aliique privilegia regularium, quae adminicula vocant curiae Romanae, argumenta immediatae jurisdictionis pontificiae, aut incitamenta regularium ad tuendam auctoritatem papae, e medio Censent tollenda. Contra ex hoc capite ea servanda propugnat Iacobus, abbas Cisterciensis, in Memoriali oblato concilio cecumenico Viennensi anno 43 2 6); similiter auctor Memorialis, eidem concilio praesertim pro Mendicantibus exhibiti IJ; pariter
129쪽
Salmeron, qui concilio Tridentino maxima cum laudo interfuit ); necnon laudatissimus concilii Tridentini historicus Pallavici nus 2J, aliique non pauci. Statuunt hi scilicet maxime enitere
Romani pontificis in universam ecclesiam auctoritatem, quum in qualibet dioecesi aut provincia aliquos habet, quorum ipse unus ordinarius et immediatus pastor est; deinde compertum esse, Omne generale regimen, quo Se illaesum tueatur, opus habere in
singulis provinciis aliquo praevalido praesidio ejusmodi subditorum, qui principi per se ac perpetuo illic dominanti nequaquam
subjiciantur; tertio ad tuendam sanctam sedem adactos esse Ordines exemptos, quum eorum exemptio a potestate et arbitrio
pontificis pendeat; quarto, non alio pacto Minorum et Praedicatorum ordines sustentandae Lateranensi basilicae collabenti, hoc est ecclesiae catholicae, opportunos fuisse futuros : vaticinium profecto, quod re comprobatum est, vel ipso Nicolao Machiavello latente: nec alio pacto Cluniacenses tanto praesidio laturos suisso pontificibus inter media schismata a , adeoque quid regulares, nisi exempti suissent, egissent in Belgio, quum duo praesules ita adhaererent Iansenti placitis, ut tandem post exhaustam pontificis patientiam excommunicandi suerint, quum universitas LO-vaniensis, totius Belgii seminarium, magnam Sane partem eadem scabie insecta esset, et quum uterque dicti praesules adeo
cathsdralium raconsentes, non verontur haec scribera : et Et quidem Saravia l5J, inquiunt, asserero non dubitavit, numquam tantam vim habitura fuisse duo illa capitula, Bellovaconso in Gallia et colonianas in Germania, ut sese valido viriliterque opponerent praesulibus suis, tunc quum ambo, sicuti legimus in historiis, a fida catholica dolacerunt, nisi fuissent a jurisdictions suorum episcoporum im
Do exemptione porsonarum non regularium ab auctoritate episcopali, pag. ll. 5ὶ Tractat. de adjunct. quaest. I,
6) Ηist. Concit. Trid. lib. 23, cap. 3, num. 9, tom. 3, pag. 254.
130쪽
terendos in Belgium induxerint ope Sansigi ranni et Iangenii patres Oratorii Gallicant ' Verum quum per . eorum exemptionem minus timendae eis essent haereticorum irae, libere pergere potuere in excolendo agro dominico et Servando populo a contagione. Similiter dubium nullum est quin maxime factum sit per regulares exemptos, ut tota sere missio Batavica a Iansentanis unguibus erepta suerit. Oppressione scilicet et divexatione eo res deducta suerat . administratore Codde archiepiscopo Sebasteno, ut trecenti sacerdotes, laudantes doctrinam viri aperte haeretici, ipsi met in directe haeresim prosessi suissent; ut palam e pulpito annuntiaretur haeresis: exercitia pietatis christianae, a Sancta Sede probata, publice ludibrio haberentur; sed, dum pauciores e clero saeculari resistere auderent torrenti, sortiter pro Dei cauS3. Stabant regulares, eorumque vexillo ita adhaerebat populus, ut non semel propulerit et ignominiose decerit presbyteros, qui gratiam physice victricem divenderent, rosaria et scapularia impeterent, consessionis sacramentalis sigillum violari posse,dUm id majus bonum exigeret, praedicarent et alia adhiberent adminicula ad sacramentorum usum tollendum. Porro si Cod deus, Heussenius aliique haereseos antesignani et missionis praefecti eamdem in regulares nacti suissent auctoritatem quam in clerum Saecularem, quis Obsistendi fuisset modus, quae con Ser-
Vandae religionis via 8 Re quidem vera caro id tandum constitit Societali Iesu; adeoque anno 1 08, dum in missione IIollandica
centum circiter e provincia Belgica patres sacrum ministerium eXercerent, decretum tulerunt, promoventibus IanSeniStis, Status Hollandiae : Mooe meant Irauitast, sin minuS tamquam perturbatores tranquillitatis publicae puniantur. Et, ut indit Ba-chusius ), ipse aliquando haereticae lactioni addictus, omnes
boni nominis, probatast virtutis, apostolici operis viri, non dests-nereS SucceSSOres eorum, qui ab anno 1592 in haec tempora per .anssustias haeresum et pericula missioni Batavi e tam Grestiam, navarunt operam, ut ubertate evangelicae messis, flore populi, nitore templorum, aediumque elegantia omnes operarios antelli Acta Zegeri Van Espen, Quesnelli ot Erkslii, pag. 9, edit. prima.