장음표시 사용
21쪽
gumentorum instrumenta sunt inuentionis Dialemcπα loci ipsi, instiumenta sunt, ut differentiae, ut suntlit dinis, quas imagister ipse postea ipsis in locis numerat,& errorem suum demon strat. Est autem valde absurdu,
propositione quae syllogismi pars est,quae est argumeti
dispositio) inter argumentorum species numerare. Et doctor ipse errore suu confitetur, cum ait propostione
contineri & distinctiones & differentias & similitudines, id est in uno membro quadripartitae diuisionis. caetera contineri. At grauius etiam errat, quam putat: ignorat enim propositionem non solum ex reliquis tribus his inciumεtis,sed vi octauo capite docui) ex omnibus argumentorum locis fieri, sicut syllogismum, cuius pars est: atque iccirco absurdissimum hoc principia est,in inuentionis praeceptis propositionem collocare, quae pars est dispositionis. Secundum ver5 diuisionis huius membrum , de distinguendis ambiguis, aliquis habet, quod admoneri possit verbo uno, cum de vitiis inuentionis & dispositionis pricipitur: nec inuentionis proprium quicquam hic est, sed ex omnibus fere inue-tionis argumentis res ambigua distingui potest: sc a biguum,cdm sit inuentionis vel dispontionis vitium,xe Aristoteles inter sophismata id numerans indica ceria
inter arsumentorum genera numerari non decet. At
de ambiguo dictu antea compluribus locis. Disserenti di similitudines duo communia inuentionis Dialectrucae membra vera sunt: Ita de quatuor instrumentis duo prima inuentionis Dialecticae nihil omnino sunt:duo, sunt partes huius inuentionis communis,quam magister negat inueniri posse: Et in hac praeclara instrumentorum tractatione non dico aliquam laudem deesse,sed omnia vicia comprehensa esse demonstro: duo enim membra redundant: multd plura desiderantur,csim omnia argumentorum genera, instrumenta inuentionis communia sint. Sea tamen ista omnia praetereantiartam multa vitia. Duodecimo capite docetur, unde pro-
rostio sumatur: Vnde igit rex testiminuis, aduersis,
22쪽
similibus,testimoniis rursum, definitionibus, testina niis tertium. Praetereo quὁd octauo capite idε excepta definitione dietii erat,& quod magister eodem suo testimonio,sed repetito, seipsum condenat:praetereo imperia stam enumerationem argumentoru: potest enim propositio ut bis iam dixi ex omnibus argumentorum generibus,non tantum ex his quatuor effici. Sed tameno magister,tuum hoc primum instrumentum unde sumiturZquaenam sunt ista propositionum membra, testimonia,aduersa,similia,definitiones3 n6nne illa comunis est inuentio, quam negasti inueniri posseὶ An vllaruaestio est vel accidentis, vel generis, vel proprij, v elefinitionis, vel cuiustuque rei,ad quam adniberi non possint testimonia, aduersa, similia, definitiones 3 quid est hic,quod proprie problema accidentis, generis, d
finitionis, proprij adiuuet Z non omnes quςstiones informetὶ quam caussam adhuc habes, ad quatuor cate orematum genera,dialecticam inuentionem tot m is inuoluendiὶ An obscura, an insuauis videtur ea tibi doctrina,quam docesZquam exercesὶ At etiam in fine capitis huius celebras eos comunes locos,&collaudas: Sumendae sunt ais,quam maximὸ uniuersales propositiones.Quomodo verὁ uniuersales' an n5 ex communibus Muniuersalibus locis3 Atque hoc toto capite nihil nis inuentionis eius squam negas inueniri posse c5munes partes attingis. Artificiales sunt istae cilceorum sorinae,qtas pro calceis ad problematis tui pedem ineptissimἡ astringere conatis, snt infinitorum pG dum communes, cum praecipuὸ problema tuum ninil adiuuent.Sophisticὸ docet ait Aristoteles primo de d monstratione in qui generale specialiter docet: ut qui tres angulos duobus rectis pares per species trianguli docet. At hi loci communes sunt & generales:Sophisti-imur in his Topicis ad speciales quaestiones accommodantur. Sequitur decimum tertium caput de secundo instrumento ultiplicis distinctione. Agὰ verdo
de distinctione hac fieri docet magisteri Ex contrariis,
23쪽
ex aduersis 3c contradicentibus & priuantibus, ex coniugatis, generibus, definitionibus, maioribus, minor, bus, similibus,disserennis, specie. Artificiales item sunt istae calceorum formae communes & generales: sophisticio igitur ad problematis pedem arctare vult hic in gister: communes enim innumerabilium calceorum,id ςst argumentorum formae sunt:nec Topico problemati quicquam praecipue inseruiunt: Et facit patior tac ri, ludit doctor crediderit,ex his argumentas res ambubiguas distinguimon intellexerit ex caussis, faelis, suta teliis,repugnantibus, notationibus, testimoniis: omni bus denique argumentis distingui: tam multa doctoris huius peccata,tamque absurda, ut spero, per se intelligentur:& aliud insuper urgeo & conuincendum mihi propono. QAae enim magistri ista praecepta sunt, quae ambiguarum rerum distinctioni subiiciti Aduersa,comitigata,genera, species,finitiones,coparata, an non sunt ςommunis eius inuentionis decreta, quam negauit
inueniri posseὶ Quid est omnino, cuius coniugata, aduersa,genera, species,finitiones, comparata requiri nopossint3 an hoc non est duobus rectis tres angulos pa res speci liter doceret An o magister haeς obscura aut visuauis doctrina tibi videri debet, quam sic exoscularis, sic in manibus habes,sc denique probas, ut nobis ea ad sempiternam nominis tui gloriam relinquas ξ Decismo quarto capite differentia & similitudo, reliqua duo instrumenta expediuntur: docet magister breuiter de iis, & unum iis locum communem generis attribuit,in quo reperiantur. Multas doctoris Topici ineptias hinter omitto,qudd existimet smilia ex generis loco, non
undique ex uniuersa rerum inuentione,sicut caussasi
cta,& reliqua argumenta sumi:quod genus,quod definitionem, capita quaestionum faciat, & ea tamen subii- iat instrumentis: confusio,caligo, obscuritas, tenebrae,
organici authoris laudes propriae sunt. Neque ei obiicio,quod disserentia in hoc primo libro aliquando pro
se ma & rei cause, per quam res esti id qu*d est, acci-
24쪽
piat: aliquando nescio quomodo somnians , smilit dini opponat,ut dissimilitudine: ea leuitas & inconstatia eius propria est. Recenset aliquot utilitates tum distinctionum ad perspicuitatem, ad euitadam de nomine altercationem, lenique ad fallendum: tum differentiarum ad syllogismos de eodem & diuerso, ad definis dum tum similitudinum ad inductionem, ad syllogis. mos,ad definiendum. At inductio,quae ex multis similibus simile concludit,non est inducito ad definitionem, quae est capite decimo: cuia non est ex singularibus ad
uniuersale. Propositionum utilitates nullas recenset. Atque in his duobus insinimentis disserentiae & s litudinis ars est c5munis conficiendorum calceorum, tametsi iis magister laquam calceis problemata de genere,accidente,proprio, definitione calceare voluit. V rum per Deum optim animaduertite, qui haec legitis, qualem Topicum doctorem in tam denui, tamqueatra confusione aestimare debeamus. Negat comunem omnium quatuor problematum inuentionem tradi posse: at ante tradita est in Categorematis, Categoriis, late pretatione , abundantia propositionu, inuentione m
vi, Analyticis posterioribus ,& octauo capite huius priami Topici:& deinceps instrumenta problematu commota proponit. At in his instrumentis etiam alia genera
instrumentorum comunia instruit, & quidem repetitione valdὸ inepta,toties nempe,& hoc ordine confunduntur c5munia argumetorum decreta,quoties & quo ordine hic recitabo:Testimoniii,simile, aduersum, sor-ma,simile,testimonium,aduersum,simile,testimonium, definitio,testimoniu, aduersum, aduersum, aduersum, aduersum,contradicens,priuans,coniugam,genus, genus,genus,aduersum,definitio,definitio,maiora, no-ro,similia,genus,sorma, species,genus, genus, genus, genus: ae tot instrumeta, comunia sunt omniu quo stionum,non modὁ quatuor problematum.Quamobremagister inuentionem omniu quaestionum, non soli quatuor problematum communem adhuc informauit, quam
25쪽
ruam negabat inueniri posse: sed suo more insermauic ne perspicua finitione, sine tributione legitima, sine exemplis Homericis, quibus ipse praecipit, perspicuὸ
docenti utendum: sed contra miscendo, confundendo, iterando,reiterando:Vnde concludam,Topicam huius doctoris doctrinam, Aristotelis catholica lege sophisticam esse, quia non generaliter doceat, sed tot inertis modis per lpeciales quaestiones repetat. Nec tame noceius solum peccatu est, quod tautologiam, tam nugatoriam tamque Aristoteli damnata adsibuic, sed quod de communibus instrumentis multis plura praetermisit omnino,quimin hoc libro conturbauit:nihil enim est primo Topico de fine, efficientibus, materia, effectis, subiems,adiunctis iotatione, paribus,diuisone in m bra,in subiecta in adiuncta,de descriptione,testimoniis diuinis. Atque ita non solum errorem illum suum de communi omnium quaestionum inuentione coamuit, quὁd eam tradat inuentionem, quam negauerat inu nisi posse,sed maiorem etiam culpam suam conuincit, quod eius partem alteram tot tenebris inuoluit,partem penitus omittit, atque usu omni contempto sic in sch Lsticos clamores abiicit,ut totam Dialectica in his T scis velle perdere videatur.
26쪽
fesseris, Animaduersionum Aristo- tesicarum liber duodecimus, '
Caroltim Lotharingum cardinalem.
et a lixe de instrumentis picis: loci deinceps Topici non pari,sed maiore consulione conturbantur :Neque enim magister communes argumem
torum locos, qui sequuntur, duntaxat ineptὸ repetendo, contra catholicam Aristotelis legem confudit, sed his co- inunibus ealceorum faciendorum formis, calceos ineptissimos immiscuit,3c pleraque inutilia coria omnibus Hibus inquinauiti quibus tamen efficere non potuit: ut problematum proprias inuentiones ostenderet:quin una illam inuetionem nostram decem generalibus i cis distinctam de perspicue expositam perpetuo contu baret. Distin am formas communes a calceis, & ab utrisque inutilia coria, id est generalia argumentorum. α
27쪽
& dialectica praecepta & specialia exempla:& quae nee communia praecepta sint,nec exepta singularia: Et docebo quod scholasticos homines his nugis nimium addictos admiraturos spero his Topicis non vllam doctrinae formam describi, qua percipiamus quid sit res, ua de agitur,quae partes, quae comoditates sed inspuissiimam negationum matςotechniam,qua contenti
si sophistae clament non esse hoc accidens, genus, pr prium,desinitionem: vi h c Topica non Dialeeticorum locorum,sed sophisticarum innciationum inscribi merito debeant. De quatuor autem problematis, primum est accidentis: quod magister geminum facit, simplex& comparatum: de simplicis accidentis problemate, secundo Topico agitur, quo placet doctori a Dialectico suo quaeri, sitne huius illud accidens an nonὶ Haec materia est,de qua sit secundo Topico deliberandum: hoc argumentum technologiae faciendae doctori propositu est, ut artes nobis declaret,per quas intelligamus hanc quaestionem an hominis accidens album sit,an non' αρος stiones de accidente hoc problematis modo pronu-tiatas. Adeste igitur o doctores &proses res huius disciplinae. Qui generale specialiter docet sophisticEdocet, ait Aristoteles: Qui tres angulos duobus rectis pares ostendit per trianguli species, sephisticὸ agit, ait Aristoteles. At imprimis hoc secundo Topico loci inuentionis generales & communes omnium rerum ad
specialem de accidente quaestionem specialiter docentur, & quidem saepius iterantur: sopnistice igitur Exe Topica doctrina instituitur: nec omnino propriis prae ceptis accidentis problema instituitur, ut melius quid accidens sit,intellipamus, quam definitione primi Tmpici fuerat expositu. Erigite iam animos,& id quod umbis tam constanter obiicio constanter percipite: Locos doctoris, & quidem ut coepi,verbis scholasticis ita per . censebo,ut no solum & formas & calceos & coria sep re sed etiam doceam quibus generalibus formis calaessinguli sui formata Doctore igitur ipsumta audiamus:
28쪽
Vnus autem locus est, inspicere si quid secundum alia quem alium modum inest, ut accidens aflignauit. Hic primus est locus ad destruendum problema accidetis, de quidem fere solus ex duobus enim & quadraginta huius Topici locis hic vere solus docet,quomodo probes,illud huius accidens non esse, quod problema hoc
Topico instruitur: caeteri vero omnes loci nihil omniano docent accidentis proprium. are hunc locum diligenter considerent homines nostri, propter quem λ-
tum magister motus sit, ut inuentionem,quae tota com- , munis erat omnium quaestionum,in his Topicis toties iteraret & conturbaret: quia videlicet comunis omnia problematu inventio non videbatur ei reperiri posse rvnus enim locus comunis videlicet non erat. Verum
qualis est hic locus Z quoniam comunis sorma non est, quis est calceus Zqua forma argumenti generalis informatu si Magister,primi Topici capite quarto duas accia dentis definitiones adhibuit: alteram damnauit, qua dicebatur accides,quod neque definitio, neque genus, neque proprium ess et: ex hac damnata accidentis definitione doctor topicam disputandi de problemate accidentis doctrinam essicit. Atque lya ex oppositorum forma fit iste solitarius & singularis accidentis calceus: Inest attributum, ut definitio, ut genus,ut proprium: noigitur inest vi accidens. Bone Deus, excita magistros huius doctrinae, ut haec attente & consideratὸ perpendant , & intelligant quales deinde loci proponantur,
quam accidentis proprij, ut vel errorem,vel stultitiam,
vel fraudem doctrinae suae percipiati nihil enim est pro-ptij principii in his artibus quatuor problematu, praeter hanc malaeotechniam negationum: si dicitur ut genus,ut definitio, ut proprium, non est accidens. Alius locus est inspicere ea, quibus inesse aut omnibus aut
nulli dictum est: & considerare secundu species, & no in infinitis . Hic secundus locus iam propriὸ nihil dec accidente disputat, insitne attributum ut accidens, nό
29쪽
verἡ subiecto insit: quod & exemplis etia clarius ostenta dituri Vt si oppositorum sinquit doctor eandem disciplinam quis esse dixerit, re spiciendum si eorum, quae sunt ad aliquid, & aduertorum, & quae secundum priuationem dc habitum, & quae secundum contradamnem dicuntur,eadem sit disciplina. Hic nihil praecipuἡ
admonet magister de accidete, sed communiter de v ritate, an subiecto attributum vere insit, non virum i sit vi accides,nEcne. Distinctiones non defuturas certo
scio: At pertinacibus squoniam magistri sui authorit rem pluris, quam iura dc leges rationum Sc argumentorum omnium faciunt magisti um contra sophisticas distinctiones opponam: quem dico his in locis accidetis,primo illo dutaxat excepto, cum disputat inesse aut non inesse,non id agere propriὰ, ut doceat inesse attributum subiecto ut accidens, sed communiter inesse, id est,uerὸ affirmari: Magistrum igitur audiamus primo capite sexti Topici ita de definitione philosophantem:
i Si igitur non verificatur de quo nomen & Oratio,ia ex his qui dicti sunt in accidente locis considerandum: naillic virdm verum vel non verum, omnis consideratio fit:quando enim quomodo inest accidens disputamus, quod verum es dicimus:quando autem quod no inest. quod no verum. An vero magister nobis ab inferis excatadus est, ut voce clariore & manifestiore sophisticas
distinctiones irrideat,& errorem suum fateatur λ Dico his locis non instrui locos, ovibus propriE accidentis problema instituatur,ut intelligatur, an attributu su tecto insit ut accidens, sed communiter de omni qmestione praecipi,ut intelligatur, veru sit, an non sit, quod quaeritur. Hoc idem magister doctrinae suae immemor non fatetur solum, verumetiam profitetur. Quare iam obtineo, de conuinco quod conuincendum mihi proposueram, pico doctori nullam caussam fuisse,inu tionem Dialecticam ad sinsulares problematum alte cationes tam miserὸ distrahendi, cum una communis
omnium inuentio esset quod ille negabat: dc quod se distractae
30쪽
distractis inuentiones nihil praecipuE quatuor catego-rematum quaestionis instruerent,sed omnes communiter adiuuaretrideoque doctrinam hic sophisticam esse, quia generalia praecepta ad res speciales adhibeat. Sed tamen perge: secudus hic locus partium generalis sorma est,quod species , quae in locis inentionis generalibus locum obtinent, spectantas esse admonet: partim calceus etiam quidam,cum iubet inspicere quibus, aut omnibus aut nulli dii in est inesse . Tertium locum persequere. Aliud est, definitiones facere accidentis, Eceius cui accidit, aut utriusque de utroque aut alterius:
deinde considerare, si quid no verum in definitionibus erinde ac u erum sumptum sit. Hic serma est generas: desinitio enim & subiectium quod hic comprehenditur magis,quam explicatur, loci communes sunt: Vis detur autem locus hic, calceus proprius esse accidetis, ut primus. At vides etiam nominatim in eo quaeri veru& non verum: quod est commune quaestionum omniurnihil hie accidentis est peculiare aut pronum: aut si sit,secundus sit negationum locus. Si definitio accidetis ei non conuenit, non est accidens. Amplius problema propositionem sibi facientem instare. Hic locus noque communis Arma calcei est,neque calceus,sed putris solea. Instantia enim ut confirmatio, refutatio,a que omnino probatio,nullum argumeti certum genus
est,sed argumentis omnibus fieri potest:quod enim est argumenti genus,quo nequeas aduersario resisterer id enim est huic magistro instare. Amplius determinare. quae oportet dicere, ut plures & quae non . Hic doctor admonet, populum esse linguae magistrum: rerum scientiam a doctis &peritis artium hominibus petenda esse. Calceus est,nec tamen proprius ad accidentis p dem, sed communis omnium quaestionum, ubi de ver bis agitur: argumentum a testimonio & authoritate acceptum, qualis populi magna est in usu verborum. Quod praeceptum tamen organicus author cum alijs