장음표시 사용
501쪽
quoniam igitur haec obligatio, quatenus ex hac causa est, utiqua ex . ipsa hae causa hujusdemque conditione ac natura penitus venit aestimanda, utpote in quam incidens, cujusque intuitu, jus eandema hanc obligationem nectit, facta dispositione ut ex tali conventione nascatur aut non nascatur talis aut talis obligatio fortassis ex re nostri propositi est, naturam atque conditionem conventionis, quatenus productiva vinculi hujus sit, paucis perlustrare: quod nescio an commodius queat fieri, quam, si praemissa meliori, quam in hanc rem nobilior juris prudentia edidit, definitione per hanc, ipsum modum & requisita hujus nexus cousideremus.
IV. Pactio duorumplurium ὀ in idem placitum
se, ' is definitivae sunt positiones prudentissimi Ulpiani a qui biis nescio re meliores te inere juris prudentia quaedam suggerat Libi quidem l . - desimctb ipso desim . primum observare cst Voces, pactio,pactum,
conventio; itemque placitum, consensusque, ac similes, ut ut si accurate singulas scrutari velis non parum differant inter sese usu tamen plurimum uni voca esse Differunt autem dum v. g. paelio ipsum pangenda obligationis actum, quatenus in fieri est, pactum vero rem quatenus jam inperfectione contracti ligamenti consilis tuta est, denotare videatur unde etiam ipse Ulpianus, ind. l.I. g. I. Puctum apactione deducit itemque nomen sacv inde appellarum aurum at quae fortassis omnia, si derivationes scrutati libet, cum Hotomanno ab antiqvo verbosago deduxeris. Deinde vero & consem. fu, omnino quid generalius videri potest denotare, atque pactum aut pactio cum etiam extra speciem pangendae obligationis homines consentiant, in verum scit ac opinabile. unde etiam utrique definitioni praemissae loco generis ab autore hactenus recte videatur poni vox consensus inod autem de consensu est, idem etiam deplacito, idern magis adhuc de conventione erit dicendum , de platito eitiam cum adsectio necti munis, aut in idem . quoniam multis simul ejusdem potest esse plati tum aut multis idem simul potest placere, ita tamen, ut nullum nexum inter sese ejus rei cauta
constituant, eluti s splendor solis, aut quicquam aliud putili ri
502쪽
.' aliquibus complaceat. De conventione cum haec non modo sit nul liter, ut consensus placitumq; in vero, in comprobatione pulchri, etiam confiat; quin ab autore in posteriori pacti definitione loco generis videatur poni; sed Scin super, cum hoc ipsum agitur, ut ad significandam animorum conjunctione, , chanc vinculi hujus connexivam, pertrahatur, hujusmodi sensus generalitas ei soleat re ,
linqui velut ubi Ulpiano testes absicuti convenire dicimtur, qui ex 'i' dipersis locis in unum locum o Liguntur es et emunt ita σὴνi eae diress tanimi motibuι in unum eonsentiunt, i. e. in unam sententiam decurrunt. Ut ut inquam accuratius, originariam vocum proprietatem struis
tanti, facile appareat, haec ita habere sese; consensus nimirum, placiti, conventionis vocabula latius patere quam pacti aut pactionis,&haec quidem inter sese differre, imo fortassis ipsa haec prima sua origine, rebus corporeis pangendis pactis, compactisq; magis congruere succurribendum tamen obsequendumque dixeris sermonis domino, usui, maxime quide, ubi etiam violentia disciplinae artisque accedit, eui pro placito artificum communia vocabula , ut familiaria adiguntur in servire Nimirum hoc etiam is comiti uni di in arte juris, dictis modo vocibus accidit ut primo omnes. ad effectum obligationis per conspirationem connexionemve animorum progignendae, applicentur: deinde vero, modo in hac universalitate relinquantur, modo etiam quaedam magis particulariter usurpentur ita genen aliter, omnino videntur sum in adduistis definitionibuspactio itemquepactum: coq=nsis hoc modo accipi .
tur, toties quoties in contractibus aliisque negotiis consensu vali- -) FR g - . turis de consensu ejusque valore ae modo disputatur, utcunque in Go σ specie, consensualia aut consensu constantia negotia non dicantur. HV 4-Diserte alias Modestinus JCtus consentientes auri b), in aliqram γem, st V ex consensu obbgari necessirι ex voluntarie nostra virimur. ibi nul Vty dir cf.
Ius est infirmusque consensus, ut fere semper arguunt periti ibi ς' R.
nulla, invalidaque, ex paeto, conventione, aut contractu obliga - tio prout patebit in seqq. c .plicisum, vel hic quoque universalis Oct Ψηρr. descriptionis partem fecit, estque tralatilia eo effectu gula, i is li- cerea bin novosse, quo semelpiacuit Conventionis verbum jam Pt
503쪽
ad omniapertineη , de 'ibus negotii conrnibendi transigendit causae consentiunt v inter uut. Nulgum esse contracti , nuliam obligationenia, qrae non habe./t inst conventionemsis re, stipe et e bis σc. connen, riones eo tacitas expressas, publicitaprivatas, juris civilis juris gentium, transeuntes in aliud nomen , non transeuntes; rivo postent addi reliqua hujus generalitati vocis hic alibi per uris prudentiam, tum in specie posita, tum in conjugatis, subitiata. Deinde vero pluri-
mam etiam liceret particulariorem horum plerorumque ex romana juris prudentia depromere usum , siquidem ex usu foret. Id fautem quasi conani itine de pacto, conventione , o nsul notari pol est fere accidere iis, sicut Maliis negotiis in jure civili saepius eve nit ubi commune horum suppositum ob speciales aliunde asi um-ptas differentias, speciales denominationes sortu ur, ibi, si quid ab illis accessionibus purum manet id sub nomine generali tanquam specifico solere persistere; quomodo'. g. obligationibus ex cd tractu accidit, i a quibus omnibus etsi consensus uti uinci compleat solita, primo faciens ut contractus contractus sit, cii reliqua ob accessione aliorum, negotium perficientium, ob res videt verba, literas in te venientes, rerunt, verborum, literarum obligationes appellentur, quod quaedam illarum, obligationes ex consen dicantur,quin imi- . - .hu rum istis accessionibus liberae, puro magis consensu perfectionem
' ' cisve necessario sint instituendae, aliae, non item; sede libera volun ex consens tate conventioneque prodeant inc illae, utcunq; citra conventionem non sint, est enim stipulatio omnis conventio, praetoria ta- me idc judiciales, hae conventionales, nomine specifico, d c illis
quasi opposito, dicunturib). Ita igiturin ipsum conventionis no-i ' si nien non temere in forma exprimi audies, ubi in speciebus contra- stuum versaris: diserte hoc prodente Ulpiano sex, quando asserit
conventionum plerasq; in aliud nomen transire, Peluti in emptionem,in locationem c c. deinde asyurigentium conventiones, Pa actiones pariunt, in uo nomine non stare sedtransire inproprium conIractus nomen; ubi facile subintelliges, si quae conventiones sunt, non istorii generum, illas sub nomen generis universalissimo specifice quasi consistere. similis ratio est nominis ZActionis factoe . quod
504쪽
ipsum in ea fero conventionis si ecie specifice dentiam haeret quae contractus noni ei, non meruit, idque modo simpliciter, modo pro diversitate respectus, cum ad j cctione conventi , nudi, Mitimi, a VI. . . s afecti a Unde etiam, quia vocem pacti huic specificae signis seqq. l. r. a M. cationi, quasi cum solennitate quadam dicavit uris prudentia no a .c pas Eestra, adhuc quid enim agis quam conventionis magis placui lact. . conventionem hic in capite tanquam causam quandam generaliorem obligationis ponere dc si temere liceret agere, definitionibus Ulpiani ante in medium productis, loco definiti pactionis, pactique, Condentionem substituerem, transponeremque sed quia, uta
ex allatis apparet, peccatum non in re est, abstineo mihi manu na , , usurus prout commodum fuerit, dictis vocibus citra religionem in disterenter hoc de definito. V. Donirio ipsa tribus constat quibus scit conventio describitur esse: I duorumpluriumve; a inplacitum idem sta consensu. Duorumpluriumve esse oportere hunc conventionalem consensum, obligationis exindena se iturae causam, atque matricem, manifestius est, quam quod declaratione indigeat neque enim unus aliquis quomodo secum ipse consentire possit, vel etiam hunc in effectum consentire, facile intelligitur. Nisi forte eo loco accipias, vel conspirationem diversarum facultatum in homine, vel sententia voluntatisve congeminatum ejusdem conceptus propositive delectum namque vel utroque intuitu, dictu quidem vulgare est,'con sentire simul atque etiam dissentire hominem secum, dum scit intellectus atque voluntas, sive appetitio ac ratio, conspirant, discordantve; vel etiam dum aliis atque aliis temporibus uocis objectis moventibus, idem aut diversum vult quisqvam aut opinatur. At iavero, licet analogiam consens lic quandam habeamus; non tamen consensum ipsum, qu6 nobis in nobis ipsis obligatio, justaque nobis in nos potestas, enascatur quam quidem ad speciem potissimum pertinere dixeri: vulgare isti d, quod nemo ipsis ossis obsi ri. Et iani si enim conspirare inter sese cernas in unum objectumis finemque udicium mentis .appetitionem voluntatis,
modo hanc sequi illud, modo etiam vicissim illud trahi ab hac id ita men illo casu fieri dixeris, non adeo vigore quodam obligatiori nis,
505쪽
nis, quae ex hoc quasi consensu sit; sed potius, si qua obligatio hie
fingenda est, talis alicujus, quo ex virtute imperii, naturaliter menti in appetitionem deputati est ut vice versa tyrannidi cuidam ac violentiae justitia naturali illata imputaveris, si melius mentis judicium ab appetitii, sibi alias naturae destinatione servo, subigatur ac trahat tir. Quomodo autem ex eo, quod diverso tempore, loco, objecti motu, in diversis propositionibus generali forte ac speciali,
aut aliis etiam verbis eandem rem inducentibus, idem sentimus, aut ut ita dicam nobis consentimus, nobismet ipsis nos obligemur, fateorme modo non concipere; ut adeo hactenus isthaec personarus uralitas definitioni nostrae, consensum conventionemve obligatoriam describere intentantibus recte sit ad data, imo, ut exclude rentur hujusmodi modo adductae qualescunquesngu Iares consenis siones, addi debui si videatur. VI. Quod et de eodem placito, sive in Hemplacitum, conven. . tione seu consensu descriptaoni nostrae interponitur, per hoc auctor, voluisse videtur, qualitercunque potuit, edere nervum venis dam, quo universalitatem generis consensus, ad speciem ejus ligam tem constringeret,in ut dicimus, differentiam, esse, aut formale
specifi eum paelionis exprimeret idque sic satis feliciter, tametsi primo aut quodam quasi magis vago intuitu habito,videri possit , ,
ac si vox placiti aeqvc laxum pene occupet campum,atque loco ge .neris hic positum verbum consensus ut pote, quod, sicuti consensus, ita etiam complacitum opinionis ac voluntatis veri factique , videatur est e: Nec quicquam sit manifestius quam quod duo plure ve in una re complacitum habere queant, citra tamen destinationem quandam, nedum intentionem aut effectum, obligandi sese, veluti si qui pulchritudinem astrorum aut rei cujusque alterius una admirentur, eaque mirifice assiciuntur ac delectentur. Caeterum distinguenda hic fortassis est complacentia 4 eo in placitatione, complacitum sive in idem placitum, quod nudi delectamenti est, ab eo, quod est comprobationis, destio e rursum in id, quod est
comprobationis merae, ut si eadem complacet atque comprobatur
opinio, veritas Ac. id quod stimul est destinati cis facti, puta uti aliquibus complaceat, fieri quid aut non fieri alteri aut ab altero, licers
506쪽
licere aut debere. me posteriore hae specie prorsus intelligi hic
vult ICtus, couventionem, ut causam obligationis actionisve, propositum habens definire a) Nec fortassis adeo culpandus quod a per Lur .rmn ulterius quicquam adiecerit, quo latitudinem illam compla pact. σαιμciti restringeret,addendo fori ὀ faciendiqνiseram; aut etiam, quod defossic. omissa voce alterutra placiti scit. vel consensus, non posteriti p-tiust pactionem duorumpluriumve Qqpid fiat . complacitunetis, consen . quippe per consi/-m, definire,non mutata voce, usus h uia
jus vocis in hac materia, amplitudo item ac frequentia imperavit. nitet enim quicquam magis in prophasi versatur, quam quaerere . dc asserere, an, quodve in quid paciscentes, coi, trahenter, aut reli α. qui quorum interest, consenserint aut non consenserint . at quia tamen generalius videbatur dictum: pactum est duoruiu consensu ἐ;: utcunq; alibi, ubi alio intendens, huic definitionali cautio mistari
studet, idem consultissimus autor, in hoc acquiescit; verbum in. veniendum erat, quod generalitati isti .adesse istum obligandi, con-- stringendae,erutis habebat prae aliis accommodatissi nisi, dc natura , . quasi videbatur huc praeparasse, id quod erat dicere in idem piacitum consensus namque natura non praesentia modo, a bonaq; placent, ac placere nobis dicuntur, sed quae hare aut illa talia eui futura sunt, vel nobis etiam profectura . neque vero hoc an 'tum, sed dc notabiliter, per omnelicitum p Iacitum, ligamentum intendit natura; ponas enim mirifice cui quid placere, sive ut mo . . do quodam usurpet ali , sive ut contempletur so Iummodo voluptatemque sensualem licitam inde capiat; in vilibet alius media
ante hocce, placito, etiam citra suum, Iacitum consensimque ad diatum, naturaliter huic admiranti, aut delectanti, videtur obligatus
reperiri, si non affirmative, puta ut juvet, saltem negative, scit ne injuriaeum impediat, aut in suo gaudio turbet quid ig: tu rerit . dicendum, ubi alter aliquis complacentiam suam , ut tale fieret manifestavit, desquasi securitatem ejus boni fruentii, sua contosta --tione illi fecit UI vero quomodo dictionem hanc in vim obligatoria erexerit, ad eum attendenti ficile fit manifestum quando V/-δεων s. pia ta dicuntur legum by ea Ouaepiacuerunt serv.De oportere e De I princiri
507쪽
dem definitor noster non addiderit positioni illi suae, verbum: ut fiat, ut qpidflat, facie a in sint ille utpote clam natiara placiti, maxime in seli emate proposito, quod in idem placitum consensus est, hoc ipsum videatur per se satis inferre. Quod autem particulatim in idem hoc placitum dicatur consensu sese, id suo egregio quoque non caret nervo, quod nimirum nisi tale supponas, quomodo conventio, aut complacitum, aut consensus plurium sit, non facileis concipias id autem quid si ac intelligatur si ei paulo post declarandum erit plenius, ubi de natura ac reqvis itis consensus caeperimus edoceri limatius. VII. Consen vocem translatam esse, a sensibus ad animum animiq; facultates, ipse vocis indicat sonus, imo ostendit usus, ita esse translatam, ut fere a nativa radice penitus abstracta in solo tralatitio solo, itidem tamen sensus luta interni nomen usu praeferenti quas proprio su saxa haerear, inde rursus metaphoras in naturam animatam reliquam in animatamque ipsosque sensus, si qua accidit dicendi commoditas, transmittens ejiciensque scit no audies temere, quasi proprie dici consensum sensuum, visus, auditus ut consentire dici eos, qui idem audiunt, vident, tangunt, quatenus ita faciunt At bene, dici consentire eos, qui animis conveniunt, atque in unum conspirant. Ut tamen interea hoc quidem ita in proprietate sermonis sit ut translative ad hujus consensus similitudinem de reliquis etiam rebus mente rationali carentibus idem quandoque audiatur, veluti de paribus animantium , de diversis orationibus i cc. sed nobis hic, quatenus proprie sumitur , sub incude consensus est. Non libet autem repetere pluribus sum consensum hic ea specie, qua non nudae opinionis aut approba tivus veri est; sed quatenus ad constituendu debitum, itemq; acquirendam indulgendamque potestatem conspirat verbo, quatenus in idem placitum, seu obligatorius est scit. id cursim jam saepius repetitum est ante. Caeterum expediet forte, eo sub hac figura accepto, porro videre, quae ejus pro isto effectu natura, quaeve sint requisita praenotato primum modo obiter quod videatur dici consensus, ut etiam facile vis compositorum atque compositionis innuit, quasi conjunctus seu conspirans sensus, sententia, aut sensio,
508쪽
esim alio sensu aut consensu qualis etia propriE, de potius quidem videtur accipi debere, quam pro ipso coposito, sive corpore plurisi
quasi sensionum sententiarumve conspirantium , quippe consensum, ut singulorum accipimus, consensisse dicimus hunc atque illum: ibi de plurali pluriumve consensione loquimur, semperparticula alia cumulativa v. g. idorum,utritui, omnium esca quod per se particulare singulorum existit, connectimus. VIII. Consensus igitur is obligatorius, de quo nunc agimus videtur triplici potissimum respectu modoque considerari debere: primo quatenus in singulis efformetur, formatusque existat, intentus ad aliquid deinde quatenus utrinque conspirans sit ad idem ci& denique quatenus a parte utraque in ipsum coeat ne Xum , ita, ut obligatio exinde vel mutua vel a parte altera oboriatur, simulque pote itas libertas ve aliqva , quae antea non competebat, alterutri vel utrique competere incipiat. Quatenus consideratur u insu-gulis ho=mnum ad aliquid certi intentiu primam pasi requisitam for m. imsrIratur accipiendus videtur hic convintionalis consensus paris naturae, cum destinatione animi, quibuslibet etiam reliquis, tum obligatoriis tum liberatoriis negotiis, veluti, delictis, dispo-stioni testamentariae , abdicationi personarum , rerum alienationi&c. ad perfectionem suam requisita; idemque, ut opinor, es
s e, quod Philosopho a nomine et, ἐκ 1 tria sive spontanei, barbare ')ubd. E b. spontane ita tem dixeris, iteq; perfectior figura, dicitur abim . declaraturq; illud quidem per negationem cotrarii quod sit το ςκακμιον sive non invitum, i. e. non coactum aut ex ignotantia factum 'aec, illo simul complexo quod sit βουλευτικηορεξις conigillam, consto si Pecum consilio appetitio itemque esse dixeris eundem consensum quod Ctis a subiecto inhaesi vo eodemque causa oro
alfectus, Don nIas. AEntentia, constitui et,judicium .in/mi, animi distinati 'IL , csc dicitur Hi nc dubitarem asterere vocem; Licit in definitione nostra superius posita in te par. atim sumptam, negotio tamen obli g Horio relictam, idem denotare. Nolim nunc pluribus hic repe I tere, quae Artitoteles de i Hura pontanei desin viii, deque ration iὸ
pro aereseos d. lo c. multis cloganter colligit, atque recenset: .paucis Dipitire vis, le
509쪽
solummodo perlustratum cupiens, quomodo I Ctissimi nostri, exiiisdem naturae, verae atq; genuinae Philosophiae, principiis ae sundamentis, ut caetera, ita valorem ac reqvisita huius quoq; conventionalis eonsensus pro effectu obligationis, peritissime observare: sciunt atque arguere. IX. Ita nimirum, quod philosopho, pro effectu,quem is hu-. jus intendit, comparatione virtutis hil in essentialibus pro aereseos; proinde in definitione ejusdem ponere necassarium visum fuit,
sa)dib.3.cio Q ut sit illa τῶν ἐφ ημὼν, eorum qua in nosνάpotestate aut nobispossibilia te id ipsum ni gatione oppositi hi quoque pro effectu pariendi
obligationis, pluribus ad everant, statuentes: Impos Lutum nustam . ., , Π πω se obligationem b d inque censum vocantes, non modo impossibi si . R J ratemfa Ii,qua an dixeris, puta, si quid per rerum naturam extra O . c) l. ' ἀζVS testatem humanam positii est, ut detur aut fiat V. g. re S 'Vae non .έπι/ULMR praestetur, aut persona mortua judicio sistatur che Vae alia So Ulpianus hac complectitur regula d): Ea, quae dar impossibilia'unt, oces cypa in rerum natura nonseunt, pro non aleelis habentur; sed pro sua creligione etiam impossibilitatem,ινι advocantes multoties apod
iturum promittat, non vali I. Item Theodos. θ Valent in impri. m Mysium stactum, nudam conpentionem,ηulium conrnvectum inter cos .videri voliιmussubsecutum, qui coninthunt lege contrahere prohibente secun
i dum itaqdepraedictam regulam, cyra ubicunt nonservari faciam, segetas prehibente, cen imus, certum, L ne stipulationem ut mod Ioncro,n . mandarum usu esse momenti vec sacramentum ad Iti inimis an pultiationem ex turpi causa contra istae oblisationis,ctiam discrtu
510쪽
E ipp. ηὶ interpretantur, uti si turpis causa accipientis sis a. cc
lius fuerit, etiamsi res secuta sit, repeti possit. πι- Τ. O v. sX. . Quando deinde Aristoteles suam ad civiles moralesque con- effectus es icacem proaeresin, in consultata, sive cum consilio capta Her obcu P. appetitione ponit; το deliberatum spontaneum eum seientia Lucii Vas.
haud coactum esse inibi requirens, invite h. e. ignoranter sive m. per errorem&eoacte fieri, procul inde amovens, ita sane omnia . haec in sedula nostrorum Iuris Autorum attentione sunt, tum aliorum intuitu esset quum,' vos locus persequi non patitur, iam quatenus hunc conventionis obligatorium valorem respiciunt. Deo reqvisita scientia generalis est Papi manus 6: in totum omnia quae a Zmmi destinatione ita deliberatam appetitionem videtur ille hie a popellare agendasunt, nonns veras certa silentiastesti possent Pom- OLII. de .ponius e) in simili asserto pro verbis Papiniani prioribus, ponit A. In omnib/u negotiis contrahendis Despontanea deliberata v appetitione, uno verbo, de proaeresi, in specie eonventionibus ad valo b, iam rem ipsarum necessaria, ejusdem acutissimi Papiniani est hoc d):s
Inconventionibω conin rhentium voluntatem potius qpam verba oectari
platuis, ut de praeelectione universa, illud a Goth Ofredo nostro ex maὰ b c Baldo notatum tolli voluntatem ex medio 3 omnis actus eri indis ferens. multi iidem sunt indefinienda, tum nullitate, tum infirmitate consensus, conventionisve,ob inde sublatum spontaneum, ob errorem coactionem intervenientem: Nbnvidentur, in uvie
Ulpianusif), qui erma consentire. Et iterum id ipsum, ut Iulia 6 8 J- gui
quod actum. fidem insocietate qpol coeunc restondendum ess ut si AEG. O.dec Ddissentiant, aliuά alid existimante, nihilualeat eaIocietas, qpae in consen empl. Lsico sit. Ad pro possitum ab eo de arci ex Labeone ea sum sq, O vi. Jaloc tu .cinus, qui me patiatur opus facere, ex quo ei aqua pluvia noceat , Iclaon possit me postea adigere, ut aquam illam arceam , subjungunti ui jZών. cxipsus mei scripto alio compilatores Ddirocim,si non fer errorem