장음표시 사용
1051쪽
di mandata ordinan Aa ad proximum: quia inter mandata ordinantia ad Deum negativa prsmittuntur ,& affirmativum subiungitur, illud uidelicet. Memento ut diem sabbati sancti sues. Econtra uero est in mandatis ordinantibus ad proximum: quia anirmativum praemittitur, re negativa subiunguntur. II EM. Hoc nideturalia ratione: quia in mandatis
primae tabulae nobilissimum p nitur ultimo loco: in mandatis uero secundae ponitur primum. SI DICAs, quod hoc non est Inconueniens, quia aliter habet homo ordinari ad Deum, aliter ad proximum. Contra hoc est: quia imago debet correspondere ei, ius est imago, fil exemplum exemplari: ergo idem ordo,qui struatur in mandatis ordinantibus ad Deum, debet seruari in
mandati, ordinantibus ad proximum .iTEM. In mandatis secundae tali uiae piaecepta respicientia a ct λm . dis ponuntur ultimo. In nrandatis uelo primae tabulae est econtrario: ergo uidetur, quod si ibi ordinis tepugnantia. Et ratio huius sumitur ex hoc quod dilectio proximi consormari deis bet dilectioni Dei: ergo eodem ordine, quo ordinantur niandata primae tabulae, debent ordinari mandata secundae. ITEM. Videtur ouod nullus sit ibi ordo obseruadus: quia a quolibet ipsorum ma- datorum potest quis incipere benefacere,& a quolibet potest incipere peccati transgressionem:
ergo qua ratione unum debet Praeponi ,eadem ratione & quodlibet. ergo non uidetur aliqua uissimenda esse in ordine.
exequemis rordinem esse inier dec et propia facia deprehenderit. RESPON. Diccndum, quod scue in mandatis decalogi consider tur numel iis su ssiciens, ita et iam
reperitur ordo conueniens,secundum quem ordinem ipse legislator ordinat ea conuenientissime. Illius autem ordinis conuentcntiam dupliciter possiimus aduet. tere, uidelicet secadum regulam fidei dirigentis, & secundum rogulam iuilitis exequentis: fides autem dictat nos primo ordinari ad Deum, deinde ad proximum, secundum coiarmitatem ad Deu. I n ordine autem ad Deum primo dictat fides nos ordinari ad patτε exhibendo sibi debitam reuerentiam. Secundo ad filium refugiendo eius iniuriam, ut non credamus eum esse creaturam. Tertio,
ad Spiritum sanctum praeparando ubi habitationem sanctam . Et hic eli rectus ordo: quia P ter a nullo, Filius a patre solo. Spiritus uero sanctus procedit simul a patre & filio. iuxta hunc ordinem docet ordinari ad proximum inquantum habet conformitatem ad Deum. Vnde secuti. dum quod consormatur patri,primo docet exhiberi sibi reuere
tiam. Seςundunt v, consormatur filio,docet vitare eius iniuriam.
quod potest feri quadrupliciter,
per homicidium, per adulterium, per furtum,& per falsum testimonium. Postremo secundum s li5 habet conformari Spui sancto, dictat fugiendum esse concupiscentiam,per quam inquinatur cordis
habitaculi in: & boc quidem fie
1052쪽
. LIBRI per duo mandata pol rema:& siepatet ordo ipsorum madatorum decalogi, secundum regulam dictaminis ipsius fidei. Alio et modo considerare possumus cogruetiam ordinis mandatorum ducalogi, uidelicet secundu exigentiam Obligationis iustitiae. Et qm iustitia magis dictat nos obligari Deo,u proximo: ideo praemittuntur maodata ad Des ordinantia tanqua digniora, ct excellentiora, ct magis obliga ntia. Rursus.
Sia plus est obligari ad actum
operis,st ad actuin oris,& ad actu oris,si ad actum cordis: hinc est,st praeceptum adorationis in opere respectu patris est primu, praecepti im uero copsessionis in ore
respectu filii est secundum, praeceptum uero sanctificationis in corde respectu Spsssancti est tertili. Similiter quia plus eii obligari ad benescentia ,si ad innocentia, praecepta illud, per quod obligamur ad benefaciendum alii,praecedit i lia, per quae obligamur ad non nocendum. Et iterum. Quia magis obligamur uitare maius nocumentum proximi, & magis nocumen tu est in homicidio,q in
adulterio,& in adulterio st in furto, Sin furto si in salio testimonio,& in his omnibus, in concupiscentia cordis magis respectu uxoris,st respectu rei toporalis, S hoc ordine ordinantur manda ta decalogi hinc est quod conuenientem habent ordinem, secundum regulam obligationis ipsius militiae. Concedendum est igitur mandata decalogi recti, ordine ordinantur,sitae consideremus regulam fidei dictantis, siue regulaiultitiae exequentis.
obiicitur in contrarium, ' uia prior est, si illud, ad quod ducit. Dicendum, 2 quamuis impletio mandatorum secundet tabulae pretcedat in executione perfecta impletionem mandatorum primae tabulae, in consideratione tamen,& in intentione est econtrario. Ordo autem madatorum magis attenditur penes ordinem digitistatis, si nolirae executionis. AD ILL v D, quod obiicitur, quanto aliqua Lint uniuersaliora tanto priora. Dicendum, se & si i l-lud sit uerum, secundum aliquod genus prioritatis: nihil tame prohibet alio genere prioritatis esse
prioritatem electionis, & dignitatis.Quamuis enim flos sit prior Ductu tempore, & origine: se ctus tamen cit prior electione, &dignitate: & nc in proposito est
intelligendum. AD ILL vo,q rodobijcitur,st prior est actiis corindri,quam oris. Dicendum similia ter, si quamuis sit prior origine actus cordis, quam operis : nihil tamen prohibet hominem magis obligari ad uitandum actum operis , quam cordis: Ordo autem praeceptorum magis respiciei toritatem, quam prioritatem originis. AD iLLvo, quod obii icietur, quod prior est actus rationalis,quam irascibilis,liel concupiscibilis. Dici potest, secundum praehabitam uiam, quod hoc est uerum de prioi irate originis. Aliter cliam potest dici: quod nihil prohibet secundum aliquam approprtationem actum irascibilis. Praecedere, lecundum quod ille actus correspondet personae patris, quae idi prima persona in trinitate: & secundum illam corroi l sponde
1053쪽
si ingentiam assignatur ordo in
mandatis,quae spectant ad icci indam tabulam. AD i LL,D,st obiicitur,st e tibi ordinis repugnantia inter mandata primae talaul S si cudae,quia inter mandata primae tabulae negativa praeponil tur
ni tmatiuis. Dicedum,' hoc est falsum: quia quamuis primsi mandatum uideatur esse negativum quantum admodum, assirmativutamen est quantum ad rem. Prohibentur enim adorari sculptilia, es in hoc clauditur,st unus solus Deus debeat adorari,& coli. AD ILLUD, quod obiicitur,st iis madatis primae tabulae ncbilissimuponitur ultimo loco. Responderi potest per interemptionem: quia non est maius sabbatum sancti sit carea Deum adorare. Aliter et respoderi potest, quia esto quod nobilissimum poneretur tertio loco, dhuc non est deordinatib; qula illud respodet bonitati quae appropriatur Spiritui sancto,cuius persenam ipsa fides in trinitate ordinat tertio loco; non ' se aut est reperiri circa mandata secundae tabulae. Posset etiam csci, ψ maioris dissicultatis est ustimum de mandatis secund stabu lae, quam primum : quia maioris persectionis est rem alienam nGconcupiscere,quam patri bene facere. Et si tu obiicias tunc ty deberet primo ordinari: non ualet:
tum quis mandatum illud no respondet patri,sed Spiritui sanctortum quia non est in eo tanta obligatio. AD ii LvD,qubd obiicitur D in mandatis primae tabulae praeceptum operis ponitur ultimo. Phdeudu est per se interemptionem:quon:am & si mandatum' de
sinctificatione sabbati respiciat o xxx VII. sos
operationem exteriorem, utpo te opus seruile: non tamen respicit positiue,sed potius negative; actum uero cordis interiorem , qui attenditur in uacando Deo positive respicit: in mandato uero primo, non tantum praecipitur cultus 6ordis interior,uerum etiam adoratio exterior. AD iLLvD, qui d obiicitur, quod nullus est ibi ordor quia a quolibet potest fieri inchoatio. Dicendu, quod ordo non attenditur in ma- datis decalogi ,secundum execi tionem nostrae impletion is, vel missionem nostrae praeuaricationis, sed secundum dictamen ip
ratio illa non ualis. Q V AE s T I o IlI. Dacalogi prie 'a quotena tubus tabulis lapideissos-
p suis DE numero,S ordine mandatorum per comparationem ad tabularum distinctionem :&cum diuersimode adiuersi, dicatur fuisse scripta maiidata in rabulis,quaeritur quis uerius dixerit . Nani losephus dicit, quod quinque fueriint scripta, in una.& quinque iri altera.Orige quod quatuor in lina , ct sex in altera. Aug. uero,quod tria in una, ct septem in altera. ET .uvo D uerius dixerit Iosephus uidetur. Primo, quia illae tabulae aequales sunt quantum ad magnitudinem, secsidum ' satis probabile est, cum non legatur contrarium: ergo uidetur, quod tot debuerit una tabula continere, quot & altera. ITEM. Hoc ipsum uideli r auctoritate Apostoli Roma. I; . ubi
dicit legem impleri in dilectione si s x proxi-
1054쪽
proximi, ' hoe probat inducendo solummodo in quinque mandatis: ergo uidetur quod si Apostolus sufficientem iacit inductionem,l in quinque mandatis sus.
scienter exprimat ci6inentiam, saltem unius tabulae. ITEM. Sicut denarius numerus conuenit persectioni , sic quinarius numerus conuenit statui carnali: quoniam
status ille per quinque habet designati propter quinarium senis sum, secundum st expositores dicunt: ergo sicut decebat totam legem contineri intra decalogum,
De decebat scribi in tabulis per quinarium: ergo uidetur, id i-bum Iosephi sit uerum, & congruum ; st si ita est,tunc alii dixerunt salsum . SED quod Orige.
dictum sit magis uerum, ostenditur. Primo, per ipsum textum; quia mandatum primum, quod spectat ad Dei ueneratione,distinguit in assimatiuu,& negativum,
cu dicit. Ego sum dris Deus tuus. Et postea rubisipit. No lacies tibi sculptile. Madatu uero de coniungit: unde interponit c6cupiscetiarcru Exo. 2o. ergo uidetur,P praecepta ordinantia ad Deum sint quatuor. Si ergo illa, quae ordinant ad Deum debuerunt scribi simul, videtur quod orige. me lius dili inxerit per quaternari si,& senarium . ITEM. Hoc ipsum ostenditur auctoritate Hiero. qui confirmat uerbum ipsius Orise. Ait enim Hiero.super Osep Propter duas iniquitares &c. Hae dus iniquitates sunt contra duo dccalogi praecepta, quibus dicitur . Ego sum Dominus Deus tuus:& non erunt tibi alii dii praeter me. Ergo uidetur quod quatuor mandata sint, quae δε Deum spe, ehant: ergo quatuor sunt In priama tabula. ITEM. Hoc ipham dicitur in Libro de u Laestio nibus noui, &uetegeuamen
ti,qui dicitur esse Ad . ubi post
enumerationem quatuor mandatorum dicitur. Haec quatuor ue
ba proprie ad Deum pertinent;& in prima tabula continentur ergo uidetur quod dictum Orig.
fuit magis uerum. SI D quod August. uerius dixerit omuibus aliis,uidetur. Prim5,quia scriptura tabularum exterior debet i spolidere scripturae interiori: sed in tabulis corda, interius mandata ordinantia ad summam Trinitatem scribolitur in superiori parte rationis: haec autem non sunt
nisi tria, secudum quod tria sunt appropriata. Reliqua uero, quae ordinant ad proximum, scribuntur in inferiori parte, quae tenet
quasi rationem alterius tabulae. Cum ergo tabulae exteriores respondea ut interioribus, uidctursini liter stita in tabulis exterioribus debcat et se, quod tria scribantur in una, & septeniin altera. I 15M. Melius distinguit mandata , qui distinguit ea iucundum speciem, quam iecundum materiam : sed mandatum de non concupiscendo uxolem,& de no concupiscendo res, fornialiter distinguuntur: quia illa eli concupisce-tia carnis, illa cli concupiscentia oculorum.Mandatum uero de noecilendo deos alienos, &denota faciendo sculptilia, non diuersi sicatur nisi secundum materiam. Cum ergo August. hoc modo distinguat, uidetur quod assignatio eius sit magis idonea. I T E M. Cum omnia mandata ordinentur
ad unius Dei cultum, uidetur, P
1055쪽
quantum est de se,debuerunt simul in unum colligi, & ordinati. Si ergo suerunt per tabulas diuisa,hoe non fuit nisi ad commemdaneum duo charitatis precepta,
quorum unum ordinat ad proximum. Cum ergo tria sint ordinatia ad Deum, & septem ordinantia ad proximum, sicut patet exsufficientia madatorum,superius assignata, uidetur, in assignatio Augusti . ni magis recia : ut tria sint stripta in prima tabula,& septem in secunda. lGM . Obiicitur contra omnes assignationes
prius habitas,quoniam si per madata decalogi prohibetur omne peccatum,& contingit hominem peccare in Deum,& in proxima, ct in seipsum uidetur,quod secudum multiplicationem persona
rum,contra quas Uccare contia-gitide erit mul licari numerus tabularum t ei o lex debuit scribi in tabulis tribus, n6 in duabus tantum. Alioquin uidetur quod mandata decalogi , aut snt insufficienter tradita,aut inc6uenienter per tabulas distincta.
Decalogi praevia si attendato se
bulis. Si uerὸ secundum se mmajlicum; tria quidem in una shpi. in altera scripta sent .REs P o s. Ad praedictorum in. elligentiam est notandum,quod
iis duplicitet habet distingiti, uidelicet secundum sensum literalem S secundum myilicum. Si sat distinctio illius scripturae secundum sensium literalem , siequinque sunt in una tabula , &
stinguit Iosephiis,qui sitit hillo. riographus, & qui ad sensum literalem principaliter respiciebat. Si auum fiat distinctio secundum spiritualem, siue my ilicum sensum,sic distinxerunt Doctores Sacrae scripturae, dicentes: mandata ordinantia ad Deum pertinere ad primm tabulam, mandata uero ordinantia ad proximum pertinere ad secundam. illa enim distinctio tabularum fiebat ad geminam charitatem c5 mendaudam,& insinuandam. Et quoniam mandata ordinantia ad
Deum,& ad proximum, duplicia ter possunt distingui,& diuersiss-
cati: uidelicet diuersitate formali,& materiali: hinc est,quod adhuc Doctores nostri fuerunt diuersi soti. Considerando enim distinctionem materialem quatuor sunt mandata,quae ordinant hominem ad Deum. Materialiter
enim loquendo,in hoc, quod di citur: Non adorabis deos ali nos, & non facies tibi sculptile eduo mandata intelliguntur, & includuntur: & hunc modum distinguendi, &assignandi seruat
Origen.Si uero consideretur diastinctio mandatorum, secundum rationem formalem, sic manda ta ordinantia ad Deum n6 sunt,
nisi tria , tribus appropriatis tria
personarum correspondentia .se
eundum quod tactum est supra. Mandata autem ordinantia ad proximum sunt septem,ita quod illud,quod est de concupiscentia uxoris alienae,distinguitur ab illo , quod est de concupiscentia rerum: secundum quod alia, alia est concupiscentia, secundum somam,& speciem. Et hoc modo condiderauit Augusti. au
1056쪽
enim sic super Exod. Conuenientius enim mihi uidetur accipi illatria, R illa septem: quia & trinitatem uidentur illa, quq ad Deum pertinent insinuare. Et quod dictum eli, Non eruqt tibi dii alieni praeter met, hocipsum perse-ctuas explicatur cum prohibentur coli figmenta. Sic igitur respiciendo ad sensum literalem bene distinxit Iosephus: respiciendo uero ad intellectum spiritualem, S distinctionem materialem, bene diitinxit. Orige. Respiciendo autem ad sensum spiritualem, &distinctionem formalem. bene distinguit. excellentiusquam Orige . Nec est ibi aliqua contradictio: quia diuersus modus distinguendi spiritualiter, &literaliter non repugnant. Similist ter diuersus modus ditiinguendi materialiter,& sormaliter non re
Er s EcvsDubi hoc rationes,&auctoritates probantes unumqueque bene distinguere secundum suam rationem, satis pol sunt conccdi. Veruntamen ad illud, quod
obi icitur, quod debeant scribi in
tabulis exterioribus, sicut str unnir in tabulis anterioribus. Dicedum,quod & si debeat esse similitudo ipsius .sgi irae ad ueritatem,
di signi visibilis ad intellaetum
inuisibilem, non tamen debet ense omnimoda similitudo : imo sic
est similitudo in uno, quod sit dissimilitudo in altero, ut per hoc appareat, quod id est umbra, & illud est ueritas. Ideo uon oportuit quod omnino scriberentur exte. rius, secundum quod scribuntur interius .imo quia populo carnali tradebantur secundum literalem
quinatium, & quinarium .. Quiau Q sccundum spiritualem Intellectun3 duo praecepta char ratis ins nil a tui ir: ideo scribebantur in duplici tabula : unde quodam modo est ibi similitudinis c*puenientia, quodammodo discr*pantia. A D.IL L v D uero, quod ijcitur ad confirmationem diacti Orige. de auctoritate quaestionum uet.& np. testam. respondera
potest,quod Augu. aliquando loquitur secundum opinione popriamin liquando secundum Opis nionem alienam: & ibi distinguebat mandata secundum opimo nem alienam,non secundum sua.
Aliquibus autem uidetur , quod illeli r non sit August. pro eo quod plura ibi dicuntur,qufi uerbis Beati Augu.tepugnare uidentur,quod melius patet diligent speculanti liduum illum. AD ILLUD, quod unimo obiicitur, q*deberent scribi in tribus tabulis.
Dicenduin quod sicut in mari'-to de dilectione Dei, & pro inii
clauditur mandatum de dilectio ne . sub sic in praeceptis, per q- intelligitur bo ordinari ad deum, S ad proximum clauditur ordi. natio sui ad seipsum: & ideo non oportuit tabulas triplicari, sicut
etiam non oportuit triplicara madata charitatis . Alia etiam est ratio, quia mandata distinguuntur secundum regulam iustitiae,iuilitia autem ad alterum ordinat :&ideo non oportuit tertiam tabulam interuenire, secundu iquam insinuaretur ordinatio hominis
1057쪽
sos De distinctione praeceptoriim respectu obtinuitatum, eis dein oppositumn , & primo de mendacio.
Ciendum tamen tria esse genera mendaciorum. Sunt enim mendacia quaedam pro salute uel com-- modo alicuius,non malitia,sed benignitate dicta,
qualiter obstetrices mentita sunt, Raab.E' O aliud ing ci' genus,quod fit ioco,quod non fallit.Scit enim eui diciatur,causa ioci dici , hec duo genera mendaciorum non futit sine culpa,sed non eum magna. Perfectis uerὐ non conuenit mentiri,nec etiam pro temporali viti alicuius , ne pro corpore alterius animam suam occidant. Licet autem
eis verum tacere,sed non falsum dicere: vis quis no vult hominem ad mortem prodere, uerum taceat , sed non fa sum dicat.Tertium Nero genus mendacii est ,quod ea mali- gnitate O duplicitate procedit, cunctis valde cauendum.
is videtur innui mendacia illa,quae fiunt loco, vel pro δε- vute alicuius impeDectis esse venialia peccata: perfectis veris illud quod pro Zmmodo alterius dicit 'r, esse damnabile:quod etiam de mendacio iocoso putari poten, praecipuὸ se iteretur.De mendacio autem obstetricum, Mab,quod I
fuerit veniale Augu. tradit,dicens, Forsitan sicut obstetrices non remunerata funt , quia mentita sunt ,sed quia in- s. δει fantes liberauerunt, ct propter hanc miserico rdiam venia Mi suilefuit peccatum , non tamen nullum:sie Mab. liberata est propter liberationem exploratorum , pro qua fuit veniale peccatum.Sed ne putet quisque in caeteris peccatis se pro- tibis uis pler liberationem hominum fiant,ita posseconcedi veniam: t a primulta enim mala detestanda talem seq/ιuntur errorem, pos γ'
fumus enim Ofurado alicui prode e, si pauper cui datur, i
sentit commodum, diues cui tollitur,non sentit incommo
dum.Itam adulterando possumus prodesse , si aliqua , nisi M.d. 1
ad hoc ei consentiatur.appareat amando moritura, si vi axerit paenitendo purganda: nec ideo peccatum gr/ue negacibitur tale adulterium Sciendum est etiam octo
mendaci , t Ango.in Lib.de Mendacio tradisiit, quae disci ε
1058쪽
ligenter notanda sunt, ut appareat quod mendacium sit - Ad cou niale, quod damnabile. Primum capitale est mendacium senti m longeque fugiendum, quod fit in doctrina religionis, ad ' Α quod nulla causa quisquam debet adduci. Secundum quod ' ' η' xt prosit, sed obst alicui. Tertium quod ita prodest alteri, ut alteri obsit. Quartum , sola mentiendi fallendique libidiue,quod maximum mendacium est.Qui rum, quod fit placendi cupiditate desuaviloquio . His omnibus euitatis inequitur sextum genus, quod est nulli obin,
o prodest alicui: νt si quis pecuniam alicuius iniustὰ esse tollendam sciens,ubi scit nescire,fe molliathr. Septimum, quod nulli obest,ct prodest alicui: xt si quis nolens hominem ad mortera quaesiturum prodere,mentiatur. Octau-,
quod nulli obest, O ad hoc prodest , ut ab immunditia comporis aliquem tueatur. In his autem tanto minus peccat quisque,du mentitur,quanto magis a primo recedit. Quisequis Nero aliquod genus esse mendacii, quod peccatum non sit,putauerit, decipit seipsum turpiter; cum honestum esse
deceptorem aliorum arbitretur. Omn ergo genus menda'
cst summoperefuge quia omne mendacium non est a Deo . Quid si mendacium. Lib.ς His videndum est quid sit mendacium, quid sit mentia omne medacium sit peccatum, quare .a c., ἰ schidacium est cyt ait Augu. falsa significatio vocis cumstiuium intentione fallendi: ut ergo mendacium sit, necesse est He. ι z.m falsum proj eratur cum intentione fallendi.Hoc enim nus proprium metientis,aliud habere clausum in corde, ,is promptum in lingua. v..18 Quid sit mentiri. Mentiri verὸ est loqui corra hoc,quod animo sentit quis, siue illud verum sit,seue non.Omnis ergo qui loquitur me dacium,mentitur: quia loquitur contra quod animo sentit, idest, voluntate fallendi: sed non omnis,qui inentitis, mendacium dicit: quia quod verum est loquitur , aliquando In Ge. mentiendor sicut econuersὸ falsum dicendo, aliquando πω - μ 13 rax es. Vnde ait .august. emo Diamemtiens indicandus
1059쪽
Drs TINCTI o xx XVII. Odicit falsum, auod putat verum: quia quantum in ipso si ion fallit ipse, sed fallιtur. Non ergo mendacij ar- .guendus est, qui falsa incautius credit, ac pro veris habet is Totiusque econtrario ille mentitur, qui dicit νerum, quod putat fassum.Quantum enim ad animum eius attinet, non νerum dicit: quia non quod sentit dicit,quamuis Nerum in- ueniatur esse quod dicit.Nec ille liber es a mrdacio, qui ore nesciens loquitur verum,sciens agem Noluntate mentitur. Hic quaeri solet, si Iudaeus dicat Christum esse Deum, cum 'non ita sentiat animo,utrum loquatur mendacium. nmendacium quod dicit: quia licet aliter teneat animo, Ne rum tamem es quod dicit , ideo non est mendacium : meutitur tamen,illud quod verum est,dicens. Quod Nero omne mendacium sit peccatum,August.insinuat: Mibi cinquio Au. Nidetur omne mendacium esse peccatum: sed multum interest quo animo, ct de quibus rebus quisque mentiatur. Un enim sic peccat qui consulendi, ut qui nocendi volum '
late mentitur: nec tantum nocet qui viatorem mentietas
in diuerso itinere mittit, quantum qui νiam Nita mentimo deprauat.Porro omne mendacium ideo dicendum en esse peccatum,quia hoc debet loqui homo, quod animo gerit,sae illud merum sit, siue putetur non sit. Verba enim ita,ni ideo sunt in lituta, non ut per ea homines inuicem fallant, D. e. sed per ea in alterius notitiam suas cogitationes ferant. Verbis ergo uti ad fallaciam,non ad quod sunt instituta,peccatum est.Nec ideo etiam ullum mendacium putandum est non esse peecatum, quia possumus alicui aliquando prodesse mentiendo ossumus enim,ut praedictum est, ct furando adulterando prodesse.Mendacium quoque non tunc tantum esse possumus dicere, quando aliquis Dditur . Cum enim asciente dicitur falsum, mendacium est, siue quis ,siue nemoladatur.Ecce ex his constat omne meracium esse peccatum: non tamen de omni mendacio accipi dum est illud Psa. Perdes omnes,qui loquuntur mendacium. Nec illud, os quod Sar. i. mentitur, occidit animam. Nec omne mmdacium iso praecepto prohiberi ridetur, nec pramissa descreptione mendaci loci includi i
1060쪽
12 I BR I T E R T I IVbi cum perculo erratur, ubi non.
;. Illud etiamscini rem eII, quod in quibusdam rebus ma- me iurato, in qzibusdam par o , in quibusda in nullo fallia Dprin. mur. In quibus rebus interest ad capescendum Dei re
. ημ - au falsa, siue sint,sive non, in his errare , idest, aliud pro
alio putare,non arbitrandum en esse peccatum: vel si eri, .minimum atque leuissimum. E. t sulit vera quadam quam- μμ 07 tiis non videantur quastis credantur , ad νitam aeternam non potes peruenire. Et licet error maxima cura cauendus sit non modo in maioribus, sed etiam in minoribus rebus,
nec nisi rerum ignorantia possit errare: nom tamen est consequens ut continuo erret quisquis aliquid nescit,sed quisquisi se exinimat scire quod nescit. Pro νero enim .ipprobat faleat si sunι, quod erroris est proprium. Verumtam E in qua re quis
metitus quis erret,interest plurimum.Sunt enim quae nescire sit m lius quam scire.Item vonnullis errare profuit aliquando , sed in via pedum,non in Nia morum.Solet etiam quaeri de Iacob quise dixit se Esau,aliter animosentiens, Nirum mentitus sit.De hoc Aug.ait,quod Iacob matre fecit authore vi falleret patrem, si diligeriter attendu*tur, videtur non zerum esse mendacium, sed m2sterium.Intendebat enim matri obe
- cεν dire, quae per spiritum nouerat wsterium: ct ideo propter' familiare consilium spiritus sanct6quod matςr acceperat,
v p R A esst Magister disserentiis mendacii. In secunda
de expositione manda determinat,quid sit mendacium, torum: in hac uero par & quid mentiri, ibi. Mentira uero te intendit agere de est o e. In tertia uero determi- obliquitatibus, quae illi, manda- nat de his , quae ad mendacium tis opponiintur, S per illa prohi- consequuntur. ibi .illud etiam sei hentur. Diuiditur autem pars illa dum est, quod tu 'Mb iam re- in duas partes. in quarum prima circ.) Prima pars diuiditur in determinat de mendacio. In secii duas partes. In quarum prima da de periurio. ibi.Videa nus nune ponit ita membreni' diuisionem de peri rio me. Prima aute pars 'mendacii in secundii uero subiunin qua agit de mendacio ; diuidi- git aliam diuisionen octo mensetur in partes tres. In quarum pri- brorum. ibi.Sere da u est etiam
ara determinat de speciebus, di esse aeuora mendic, o c. Si militer