장음표시 사용
261쪽
Dis TINCTIo I x. ris. illae permne distinguuntur. Di habet multiplice instantia. Vna
'cendum, p& ii distinguuntur ra- est,qn unum est alterum: ibitione emanationis , ct originis, autem eii unum tin. Via sicut tenenon in i sine adorationis; ideo no re equum,& istaenum non est plus sequitur, rcspectu harum ha- tenere, quam equum sic adorarebeant diuersas adoratiuncs , sed Deum,S carnem non est plus, qm habeant d suci fas relationes:& adorare Deum. Alia instantia, in Doc quidem dictat fides sana, qua unum illorum bonorum est im- consequitiir adoratio. Et per hoc proportionabile ad aliud; is c. n. Patet seques obiectio, Q. cadoro no addit, ut faciat ipsum maius; tio sequitur fide, n6 inquantum sicut nec pultistus addit ad linea, distinguit tres psona , per relatio ut saciat eam maiore: Se hoc mo- in una pluralitatem, sed inquatiun do creatura habet se ad creatore. unit per maiestati, unitatem. Ad illud, quod opponitur,' te-3 Ergo do nimicum carnero , ere.) nemur ad maiore gratiarii actio-
Contra. Si in Christo adoratur ne incendum, quod n5 est si- diuinitas,& humanitas, in alijs mile, qa gratiarum a filo non riti personis diuinitas, videtur quod respicit excellentiam dantis, sed magis sic adorandii, Christus, etiam excellentiam muneris :n5 qua aliae personat. item. Plus te- sic autem est de adoratione. nemur gratias Christo agere post Vsmo carnem erc. C6tra.Im incarnationem si ante: ergo ma- han.6 .spiritus est, qui uiuificat; sis debemus ipsa honorare,ad caro non prodest quicquam: sorare,sc uenerari: go si hoc, m, si non priaest, non est manducatigis tenemur adorare silium incar da,nec adoranda .lte. Caro Chria natum, si non incarnatum de si cti uere est sub sacramento: ergo soc,magis filium, i patrem, uel uere manducatur,cum sub sacra- spiritum sanctum Si tu dicas, et mento suscipitur: sed absque ado magis debemus adorare iterbum ratione prorambula potest esse sation intensiue, sed editensiue, Co cramenti susceptio: ergo S ueratra. Plura bona paucioribus bo- manducatio, Resp. Dic ndum, stilis magis sint appetenda: ergo uerbum illud intelligitur de ma . plura honorabilia magis sint ue ducatione Dirituali, quae di man
ieranda,& honoranda. Resp. Di- ducatio uera:qa veram habet esticendum, e non magis a Gradus caciam. Vnde manducare ueraci-
est Chrisius, i pater,uel spiritus ter,hoc est maducate efficaciter: sanctus, nec uerbum incarnatum Si hoc modo remo bene mandu- plus debet adorari post incarn cat, nisi qui adorat: quia non ma tione , qante. Et huius ratio est; ducat eiscaciter, nisi manducetio a adoratio respicit maiestate, reuere er;& per hoc patet resp6 R dignitatem: & qci uerbo nulla sio ad ulti tui obiicitin de manaccreuit dignitas ex humanae ira. ducatione sacramentali, & illi diurae assumptione: ideo no debet intelligitur de manducatione spi. idorari maiori adoratione . Nec rituali. Ad illud, uod obiicitur, valet, tu id obiicit plura bona st caro no prodest quicquam. Dii uciesibus uis Peligeta:li .v. ccndum,st caro dicitur ibi carna-
262쪽
lis intelligentia, sicut dicit Aug. glos. Aug. In Christo terra, idest Caro non prodest quicquam, si a caro sine impietate adoratur a nospiritu separetur; sed prodest,in- bis: quia nemo carne eius si saliquantum est unita ustimo, & deifi ter manducat, nisi prius adoreticata: &hoc moes adora laad IT M. Eodem timore timet ignis ratione latriae, n5 duliae. De hoc & serru ignitum igne:ergo si ma- aute plenius habetur in ii. .di.x. gis unita est ditiinitas carni, qua ignis ferro, itidetur quod eadein
QV AS s T I o. I . humanitas , siue caro christi adorando sit adoratione latriae. reuerentia sit exhibenda eius humanitati, q exhibetur diuinitati. ITEM. Eadem adoratione adoria caro animae unita, qua adoratur
ipsa anima:ergo si non minus in i Dintelligctiam huius time unitur uerbum ipsi carni,c
partis incidit hic lo anima, eadem rotae qua adoratur ide adoratione chri- uerbo, adoratur caro assumpta: iti,circa qua qruntur sed iterba adorat latria: ergo Ac.Pxii Oroicer duo. Primo tritur SED coNTRA. Lucae. Domina
de i pia adoratione per coparatio Deum tuum adorabis,& illi soli nem ad eu,cui est exhibenda. SO ser. Glo.exponit a seruitute cui cundo uero ritur in c6paratio. tus latriae: ergo Gli Deo est exhi ne ad uirtute , P qua exhibetur. benda: non ergo carni Christi. Circa prima quaeruntur sex. Pri- ITEM. Aug.ix. lib.de ciuita. Dei, ino quaerit*r, utru cultus,qui est loquens de Christo, Cum in sor. latria debitus deitati, sit exhiben ma Dei sacriscium csi patre sudus Christi humanitati. Scsso iri mat: cum quo & unus est Deus: tur, utria sit exhibe lus crus ima- ra i sorma serui maluit sacrificiagini a crcio quaeritur, utrum si esse, i sumere. Et ibide. Quis sa e laibendus eius matri. Quarto, criscadum censuit, nisi ei, litem utrum sit exhibendus cius cruci, I cum aut sciuit, ut putauit, ut Quinto , utrum sit exhibendus finxit: ergo humanitati illi no est eius membris. Se to & ultimo, sacri scandum,sive carni Christi utrum sine peccato exhiberi pos- ergo nec ille cultus est ei offerensi eius aduersario. dus,stoiscit Deo. I iEΜ.Glo. supVTRVΜ cultus latriae sit ex- illud Picit. Adorate scabellum pehil dus humanitati, siue car dum eius.Caro Chii non est adoni Christi.Et quod sic, uidet pri- randa illa adoratione latriae, i so
nam auctoritate Damasic Christus ti Deo debetur ; sed illa dolia, qtib. q. est perfectus Deus, ct perfectus dignior est: ago&c.ITEM. Hum
homo, que adoramus una adora- na natu a in Chio quamucum MMO; e cum patre, M s. S.& incon- sit sublimata: non cxit terminos raminata carne cius: ergo si pso- creatur ,ergo nec reuercita exhina Christi adoranda eii latri.i, ui bcda eidbet exire terminos creadct, P similiter caro eius. li1 v. turae: si ergo latria est cultus, qui Super illud Psal. Adorate scabel excedit oes si es creaturae, ,h l
ium pedum eius, qui laetim ea. si exhibet linia carui Chii,con mitia
263쪽
i tot idololatria. IirM. Minori mitior reuerentia est exhibenda,& maiori maior secundum rectuordinem: sed christus scam homo minor est patre, & humanitas minor deitate quantumcunq; unita sit: ergo minor reuerentia
ea ei exhibenda:s ergo latria ei
reuerentia summa xr o humanitati Christi non sit exhibenda. ITEM. Nullius est adorari adoratione latri , cuius est adorate: sed hunianitatis est adorare ipsam samam trinitatem . ergo non debet adorari adoratione latriae. Maior probatur per hoc ; 'noni debe- tur latria, cuius est seruire alteri Minor probatur phoc:quia eius est adorare, cauis est orares liritius autem orauitisicut imitur in diuersis euangeliis; ergo Sc.
RE PON. Dicendum et caro Chrihi multipliciter cosideratur. Vno modo caro Christi di totus ille homo: iuxta illud p dicitur Ioli. Verbum caro facto est;& hoc modo quia ille homo Deus est rone
personae unius, adoradus est adoratione latriae. Alio modo caro ruticosideratur prout nominat ipsam rartem humanitatis Pse,no ut unitam: S hoc modo carni consideratae non debetur adoratio latriae,sed taliae. Tertio modo xcuderatur caro Christi quasi
medio modo, prout nominat ipsam nati ram creatam diuinitati
unitam S hoc modo dixersit quidam,st eli adoranda dulia digniori,que quidem cli hyperdulia
adorari latria; Sc natura non com credo municat alteri naturae ilia idioma sed al-ta. Vnde sicut non est dicendum ire . Ehumanam naturam esse in Chris Scol. sto aeternam, quia est unita aeter- et n. nae: sic hoc modo dixerunt, quod Th. natura humaria non est adoranda latria , quamuis sit unita matella ari.r. ὀti summae. Alii vero dixerunt ali . -- ter, lubd si consideretur caro, S d. aiis anima prout unita illi personae, adoranda est adoratione Iatrix, pro eo quod secus est de exhibi riciae honoris, S proprietatibus aliis. Honorenim non respicit hanc patiem,uel illam, sed respicit iplam personam. Vnde quai uis purpura, & uestimentum non participet proprietates Regis ab
lute: communicat tamen inhonore,&reuerentia,sicut dicit Aupuit. & Magi iter recitat in litera. Et ideo quia est una persona in Cliristo, cui debetur reuerentia
est. s. latria quantum ad utranque naturam scilicet deitatem, & humanitate , sicut eade adoratione- adoras in uno hole caput, & p . Concedendum cst ergo st non si, tum Christi is homo adoradus est lattia,sed etia humanitas eius,inquantum cst uerbo unita: quavis per se considerata min lilaeid beaturn si dulia. Et qui caro apinunquam est separata a verbono semper consideranda est ut coniuntia,& scii per adoranda est latria:licet humanitati ut pcr se cosideratae,non debeatur nisi dulia. Et ideo fresida opinio melior qua prima:& au ritatibiis sa Gium magis elic6sona. Et ideo concedendae sunt lationes, quae sunt ad partem istam.
264쪽
Obucitur in contrarium, quod latria est cultus soli Deo debitus. Dicendum,quod propter hoc no eluditur humanitas Christi. Sicut enim dicitur, solus Petrus est hic intus. non excluditur manus, uel pes eius: siccum dicitur,solus Deus est adorandus latria,n6 excluditur humanitas: quia sumana natura, se diuina in unam concurrunt persona: unde & hsc a doratio no ponit in numera ea illa. AD rLLUD, quod obiicitur,quod
curvi Christi no est lacrificandu . Dicedum, quod uerum eli per te, non ante est uerum,prout est diuinitati coluncta: quia toti Christo iacrificand um et . Et quod di cit Aug. quia maluit Christus sacrificium esse, e sumere. Dicendum, lubit hoc non dicit, st non deberet in carne adorari ei sacrificari: scd qa uoluit uitare oc casionem erroris, ne alicui crea rie exhiberetur per se honor diuini numinis. ADtLLvo, quod obiicitur,de Glo. quod caro non est adoranda latria. Dicendum, quod uerbii illud intelligitur de carne uerbi,prout in se nuda consideratione consideratur. Et hoc est, quod dicit Aug. Si hominem separaueris a Deo, illi nunquam credo,nec seritio: hoc autem non obsta quin secundum quod unita est , adoranda sit latria. Vnderib. . Damalc. Non nudam carnem adoramus, sed ut unita deitati in una bypostasim Dei uerbi. A D a L-Lvo,quod obiicitur, quod crea
tura non exit terminos creaturae.
Dicendum,quod uerum est ratione sui:& i5 honor rone sui: terminos creaturae non exit: sed quia unitur in una hypostasi Dei verbo, cui de tur unicus honor in
quacunque sit natura: hinc est mdcbetur ei latria. AD rLLvD, iaobiicitur,quod minori minor debetur reuerentia. Dicendum, Puerum est,quando minor & maior sic se habent,quod sunt diuoiorum bonoro susceptibiles: hoe aute est quando sunt diuersae personae, gradu dignitatis distantes: hoc autem in proposito tisi est reperire: quia cum una in Christo sit personalitas, & illa alte latur secundum naturam si prema, unica, & summa debetur et rcucr tia,qualiscunque sit natiira: sicut honor unus dcbetur regi in qu cunque sit indumento. Honor. n. naturam respicit digniorem, S P consequens illud ,quod cuanta xum et: sic caro uiri sancti honorari debet secundum dignitatem ais,non secundum ignobilitatem
propriae naturae. AD i I. L v D ,
ueris,quod obiicitur,quod Christi est adorare. Dicendum, quod secundum quod oratio est ascen sus mentis in Deum, sic propriEno pertinet ad Christum, pro eos, omnia quaecunq; uoluit, securta uerbum semper proens habet, per ola faciens, quaecunque uult anima eius: exempla tamen oran di, di adorandi dedit lucunda i seriorem naturam in sua orati ire:& ideo no sequitur, quod nodebeat adorari. Sicut cnim ipse baptizat interius, ct tamen baptizatus fuit,ut alios informaret. sicorauit, 'c a loraui ut alios crudiret . a ita sicut liuit Damasc. in Chri lio humana natura non tenet natura ancillae: ait enim se. Serita eii caro,si no est unita Dei uerbo: semel tamon uita secun
265쪽
i test esse seruus suill situ, & dominus, ius ergo erit seriau, Patris non: quia quaecunque habet
pater, sunt stii: Sira qui dicunt ipsum seruu es e distare faciunt unum Christiam in duo per mo
dum Nestorij :& ita ad Christa
non pertinet adorare, sed adorari: quia magis competit ei ratio dominij quam seruitutis. Aliter etiam poliet dici, quod quamuis esset ipsius adoraremon tamen sequitur, quod non deberet adhuc adorari adoratione latriae: quia nos qui debemus adorare,non debemus aspicere ad eius humanu tem,sed ad personae dignitate: Et in hoc ultimo consiliit summa quaelii is praedictae. s T i o II. in ago Grij H adoranda si ad
ratione latria λVT VM cultus latriae exhiberi debeat imagini Christi Et st
'sic uidetur Primo, per Damasce. Honor imaginis r rtur ad prototypum: ergo idem est adorare imaginem, di eum cuius es lima- go: ergo si Christus colendus est cultu latriae , uidetur ' eius imal te. i . in sim liter. ia M. Abraam ado rauit tres uiros;&in his adorauit sanctam trinitatem ; secunda et Glos . exponit: si ergo illi tres ui ri non erant trinitas simina, sed eam significabant: ergo latris cultus non solum debetur rei signis catare sed etiam signo: cum ergo imago Christi sit eius signum,uidetur q, latriae cultus sit ei exhi- ndus. I EmHomoloquitur ad imaginem in suis petitionibus: ergo loquitur ad imagine, sicut ad
personam rationalis creaturae:
I sic loquitur ad imagine Chrii, sicut ad Christatu: C T I O IX. ais ruitur, sic colit, & adorat: ergoebet adorare imagine Christi sicut Christum. ITEM. Eandem reuerentiam exhibemus, & exhibere debemus imagini beatae Virginis, qua ipsi Virgini, & se de
aliis sanctis; ergo & eadem reuerentia exhibe la est imagini Christi,sicut ipsi Christo: sed Christo
exhibetur cultus, siue honor latriae: ergo debet exhiberi imagini sitae. SED CONTRA. In primo mandato. Non facies tibi imaginem, io. neque sculptam similitudine: si ergo prohibitum est imagine se-ri,multomagis&adorari. ITEΜ. Damas. lib. . cap. de imaginibus.
Ma3nae impietatis,& impientiae est figurari, quod diuinitatis est: ergo maioris impietatis eli ia figuratum adorare. ITEM. Melior est creatura uiuens, a no uiuens:
quia similior est summae uits :ergo huiusmodi imagines no sut uiuentes,minus sunt dignae honore, quam talpae , S uespertiliones , s ergo impium est adorare ues tiliones,& talpas, multomagis huiusmodi imagines. I T E M. Nobilior, & melior est imago diuinitus impressa, q ab hominiabus sculpta; sed si quis adoraret diabolum,uel hominem peccatorem,in quo est imago domini impressa, peccaret; ergo multom gi qui adorat huiu odi imagines. ITEM. Fortius fugiendus est titus idololatriae,qua legalis ce remoniae;sed ecclesia fugit ritum cerimoniae legalis, ne uideatur iudaizare; pari ergo ratione debet sugure ritum idololatriae, ne ui. deatur idololatrare; ergo s cultus idololatriae consilit in uene
266쪽
uidetur quod talia non sint ado. rada. ITEM. Cum huiusmodi intagines,nec per nouum,nec per u
tus Testamen si approbetiir; iidetur earsi introductio fuerit nouitatis praesumptio : si cis talia sunt estirpada uidetur quod talia non sunt collanda,nec aliquo ado
Prspou. Dicendum, quod ima pinum introductio in ecclesia nosuit absque rationabili causa. introductae enim fuerunt propter triplicem causam, uidelicet propter simplicium ruditatem, pro pter affectuum tarditatem , sic propter memoriae labilitatem . Propter simplicium ruditatem inventae sunt; ut simplices, qui non possisnt legere,in huiusmodi s illeturis,& picturis tanquam inscripturis apertius pollini sacramen-menta nostrae fidei legere. Propter asiectus tarditatem similiter introductae sunt; uidelicet ut homines, qui non excitantur ad devotionem in his, quae pro nobis
Christus pellit;dum il la aure percipiunt; saltem excitentur dum eadem in sciipturis, S pi uiris
tanquam praesentia oculis corporeis cernunt. Plus enim excitatur affectus noller per eo,quae uidet; qitim per ea; quae audit. Vnde Horatius in arto poetica. irritant animos demissa per . res, ς. Proter memoriae la-
bilitatem : quia ea, quae audi tur sol im,facilius traduntur obliuioni; quam ea , quae uidentur, Frequenter enim iteriscatur in multis illud, quod c6sueuit dici, Verbum intrat per unam aurem,& exit per alia. Praeterea no stm- per cii P isto, qui beneficia n bis praei ita ad memoriam reducat per uerba: ideo dispensatione Dei factum est,ut in apines ferce
praecipue in ecclesj, ) ut uidentcscas recordemur de benesciis nobis impensis, ct sanctorii op ribus uimiosis. Quoniam ergo
repress cntandum eum,qui pro nobis crucifixus est, nec osteri se nobis pro se, sed pro illo: ideo omnis reuercntia, isset offertur, hi bctur Christo:& ppterea ima pini Christi debet cultus latriae exhiberi. Et hoc cit qa dicit Alig. in Lib. De Doctrina Chri iliana. Qui ueneratur tale signum diuinitus inlii utum, eius uim significationemque intelligit: non hoc
ueneratur,quod uidetur,& trans: ; sed illud potius, ad quod talia cundo sunt referenda. Concedendae et go sunt rationes, quae hoc ostendunt. AD ILL v o ergo, quod opponatur in contrarium , quod est prohibitum, ne qui, saciat s bi imaginem. Dicendum, quod pro eo tempore prohibitum est , in quo Deus humanam naturam nondum at sumpserat : tune enim cum Deus omni o spiritus esset, infigurabilis erat: & ideo ipsum figura e erat error, & impietas: A pro illo tempore loquitur Damasco. cum dicit, quod insipientiae , 5c impietatis cli figurare, quod diuinitatis est: uenim est secundum
267쪽
eundum quod diuinus est : quia est ii rcunscriptibilis, & infigurabilis; sed non est sic quantum
ad humanam naturant. Vnde subiungit, quod Deus propter uiscera misericordiae suae factus est homo dc cum hominibus conuersa tus est,miracula fecit, pastus est, crucifixus est; haec ad uicinoriam hominum scripta sunc, & ad doctrinani no ram. Quia uero non
. omnes noscunt literas, neque le. iii m vacant, Patres decreuerunt uelut quosdam triumphos .imaginibus describero adiit elocem memoria. AD aLL UD, quod obiicitur, quod crea ura uiuens. nobilior est non uiuente. Dicen-
. dum,quod uerum est de nobilitate reali ue sed non oportet quod . hoc siluerunt de nobilitate signiscationis i quia res parui ita: 'iis rem nobilem significare po- itest; cum ergo Moratur imago,
non adoratur ratione nobilita, tis, qtiam habet in se; ita ratio ne nobilitatis significatae per se. Et si obiiciatu . quod lapides, ct iligna ducunt in Deum . Dicendum , quod nonduciint sic, nee sint principaliter ivituta ad hoc
AD I LL v D, quod obiicitur de
imagine diuinitus impressa , iam si res illic : quia cum talis
o sit creatura nobil ,, ou bri se magis per modun rei, quam permodi: signi: s ideo honor ut ei dese tur, i 'n on 'an refertur ad primum exemplar, si cui honor qui desertur imagini pictae, uel sculptae. Si alitem aliquis coleret ipsam figuram tamquam rcui, magiis erraret, quam qui coleret cet unam rationale.
Fateor altius ei te demerses, qui opera hominum pro Deo colui, quam qui opera i ei,ut statuam, quam itellam. AD iLLUD, quod obiicitur, quod illud uidetur es se idololatrare. Dicendum, upauerum est, si adorantur ratione sui, ita quod oederctur in eis
aliquid diuinum esse : nunc autem no est sic, iniuio omnino aliter mentes fidelium uenerantur:&ideo non seruant idololatriae ritum. Si autem tu obiicias,quod sunt occasio erroris. Dicendum,
quod si literat sacrae fuerunt, &sunt usque in hodiernum diem ,
c eriaui aliae creaturae quando lite occasio erroris : no tamen
propter hoc sint lite e delen et, reaturae destruendae: quia hoc diu: ni iudicii est, ut bonis sint in
b, 'uni: malis autem In mala coluertantur ; se S in uuagiuibus est in elligendum. AD a L D iuero, quod opponitur ; quod in
tuis non habet auctoritatem an Icripturis . Dicendum , quod multa apostoli tradiderupt , lux
tamen no sint scripta. Vnde Apostolus laudabat eos , qui xen bant suas traditiones ,&ecclesia seruauit fideliter , quae ab apo
gust. duo, quae sunt ad in agrii
ii firmationem. Vnum eu, quaedam historia rescit, quod dominii, Abar ago regi, qui preM- rem miserat imaginem Domini pictu are, & ligurare neque xe Pictore propyer coruscant a tiacie claritates, ipso uestimentum propriae faciei diuin super- m imponunte , in uestimento iulo sutipsius imaginem ascripsis
se, Sua cupienti Abaram misisi i in
268쪽
eisgelistam depinxisse domino, ct matre dAi. Et sic patet, st non
sunt nouae ad inuentiones in huiusmodi imaginibus ; sed diuinae traditioves, & apostolics i
landa OZ'VTRVM cultus latriae nari eius debeat exhiberi. Et quod sic, uidetur per illud Dama. Honor,
. Hest ad ipsam, ad eum, qui ex
ipsa est incarnatus;reducitur: ergo si honor latris exhibendus est imagini christi, quia resertur ad protot pum; pari ratione Beatqvirgini honor latris exhibendus est,cum honor sibi exhibitus ad stis reserat. ITKM. Ex hoc φ Virgo Maria effecta est Dei me, est
essecta mi omnium creaturarum:
ergo filius coicat matri dominia maiestatis: ergo cum latria sit cultus maiestati debitus, pari ratione coninuini catei latriae cultum.
ITEM. Caro Christi c5similis suis naturae, & consubstantialis carni virginis; sed Christus secundum
liumanam naturam adoradus est adoratione latriae: ergo pari ratione humana natura in virgine eius matre. ITEM. Filius Dei exhibuit reuerentiam , & honorem ipsi Virgini, sicut suae matri ;ergos sibi ecit se, uult per conseques quod unusquisque eidem subiiciatu Scis honor, tui sibi impenditur,ei impedatur: i ergo huius modi est latria, uidetur &G
dorat filium situm adoratione latrir; sed unius,& eiusdem secundum eandem naturam non est adorare,& adorari; si ergo in Bea. vii sine est una tautrum natura,vi
detur st ipsa non sit latria adosida. IiEM. Bea. Viigo est pura creatur ergo non de ur ei honor ;nisi qui est inter terminos creaturae; sed iste est honor duliς non latriae;ergo &c. ii EM. Honor latris redditur Deo ratione simine maiestatis: sed hanc non est reperiri in Virgine; ergo non uidetur, v sit cultu latriae adoranda. ITEM. Qui adorat aliquem cultu latris, constetur ipsum esse Deum; e go qui adorat viminem cultu latriae,confitetur ipsam esse deam; eigo si hoc, est impietatis maxi-ms,uidetur quod etiam &c.
lanilis a sit, ac fuerit oreata ra
REspo, . Dicendum, st Beatissi ina Virgo Maria pura creatura er& ideo ad honorem & cultum latriae no ascendit: sed quoniam excellentissimum nomen habet, hast excellentius purae creaturae couenire no potest; ideo non tantii debetur ei honor duliae, sed hypoduliae. Hoc autem nomen est Vir o existens, Dei malo est,st quidem tants dignitatis est,'st non solum uiatores, sed etiam comprehensores, non ilum homines, uerum etiam angeli eam revereantur quadam praerogati ua spectili. Ex hoc enim st in ter Dei est, praelata est, caeteris creaturis, , eam prae caeteris decens est honorari S uenerari;hic autem honor consuevita Magistris Hyperdulia uocari. Et accipitur uerbii ill id de Clo. siper i. Re . . ubi dicitur. Dulia maior, de viilia minor. Concedendae sateiso
269쪽
rego rationes, φ Virgini Mariae AD 1LLvo, qJobiicitur,quo
non sit exhibendus cultus latriae. Christus honorauit imatre suam. AD ILL 'Duero, quod primo obiicitur in contrarium .st honor nauis refertur ad fili uria. Diccndum, quod honore referri ad aliquem cst dupliciter. Aut sicut ad subiectum,aut sicut ad finem. Honor autem qui exibctur matri,tefertur ad filium, sicut ad sinem. Honor ueris,quo adoramus ima
inem Christi, resertur ad ipsum D t ad subiectunt; unde qui adorat Christi in spinem, Christuin
adorat non imaginem. Qui ait Eadorat Christi matrem,etia adOrat Christum,S suam . AD rLLvD, quod obiicitur,st comunicat matri dominium nrai statis. Dicendum,quod est dominium praefidentiae,& eti dominiumaiestatis,' omnipotentiae . Cuergo di , quod filius comi micat
matri dominium, intelligitur de dominio praesidentiae: cum uero subiungitur quod dominio redditiir cultus latriae, intelligitur de dominio niaiestatis,& omnipotetiae. Et hoc quidem Deus nulli c6
municat purae creaturae. AD ILLUD , quod obiicitur,' eiusdem
naturae & consimilis. est caro Virginis cum carne uerbi. Dicendii,s caro uerbi non adorat adoratione latriae inquantum cis caro humana ed inquantum est caro assi impia. Licet autem caro Virginis consorinis sit carni Verbi quatum ad consorinitatem naturae, non tamen consorinis est quai
tum ad gratiam unionis ; & ideo in processu illo est paralogismus
accidenti quia secundum aliam& aliam comparatimnem communicat cum 'ugine, &secundum
alia demo ubi ad alio latriae. Dicendum,' uerum est, sed X
non adorati it eam adoratione la-
triae; sed byperduliae: non enim adorauit eam ut deam, sed ut talius matrem tuam: ideo bene si quitur, q Christus uete mat em suam debet adorare S uenerari,sicut decci matrem Dei: sed ex hoς non sequitur quod uelit illii h norem matri exhiberi quem uult exhiberi sibi pro eo, quod ita est mater quod ancilla;& Dona matris in infinitum inferior est persona si ii ideo & si multum deae adorari,& amari, in infinitum t men minus d bet adorari,& amari, secundum legem iustitiae, & rectum ordinem quam filius eius, qui cit Rex regum & dominus
dominant vim. v AE , T I o II ii. An orux christi adoranta sit adst ratione latriae i
sic ur. Sic exoramus crucem, sicut adoramus Deum: sed crucem exoramus illa exoratione, quae faciuda est illi ibit, qui adorandus est
cultu latriae ergo adoranda est latriae adoratione. lator manifesta est: virnor probatur per illud, lacantat ecclesia. O crux aue spes unica,hoc passiquis temporis, at
ge piis iustitiam, reisque dona ueniam; sed augere iustitia ,& dare ueniam est solius Dei ergo &c. Ii ΕΜ Sic adoramus, sic alloquimur cruccm quasi intelligetiam ;s hoc non est ratione sui, cu se lignum puriun;ergo hoc eis ratione crucifixi in ea: sed crucifixum adoramus adoratione latris:essio. A ipsun cnice Irru. Sic adora
270쪽
mus eruia sciit reliquias xji: sed
reliquiae eodem honore honora-dae sunt, quo honoratur ille cuius sunt reliquce; si ergo Chri
nus est adorandus adoratione latriae, uidetur sinat liter filiod crux christi latita deat adorari. I iEM. Eificacius ducit nos ipsa uera crux,qua aliqua eius imago: sed
imago Christi eo quod ducit in
Chriibim adoratur adoratione eade cum ipso, uidelicet latria: ergo eadem ratione & nobilissi
pura creatura non unita verbo:
ergo si latria noti debetur nisi soli Deo per naturς assumptqratione personae, uidetur quod exhibere cultum latri ipsi cruci
sit idololatrare. ITEM. Mater xpiplus approximat christo, q crux eius,& melior dc nobilior e creatura: sed Virgo mater n6 cli adoranda latria, ergo nec ipsa crux. ITEM. Si crux Chri lii adoranda est latria,qu ia suit lectulus eius; go cum caelum sit erus sedes,&terra scabellum pedum eius, ut dicit propheta; ergo sunt adoranda latria; sc hoc est nefarium Rimpium, ergo uidetur quod cruci eius cultus latrie non sit exhibendiis. ITEM. Crux Christi nihil meruit uel demeruit; & non nimis sentit laudem, quam uituperium, cum sit res insensibilis; ergo si honor debet exhiberi tantummodo rei laude dignae,& reuerentia rei etiam quae dis eri itinter honorem & contumeliam, uidetur quod ei nulla reueretia sit exhibenda liEM. Quaeritur
qualiter sit ueneranda, di qu ster adoranda.
rimi, salis, mi nil pependit, tre, est creat a Deo: simplici i ene
ta: etiam latria ad oranda est.
RE,Pos. Dicendum, i, ad praedictorum intelligentia hic mi multiplex modus dicendi. Quidam enim dicere uoluerunt, quod ipsi cruci debetur honor, qui diciei by perdulia. Et ratio huius est, a
ipsa crux fuit initrumentum totius redemptionis humanae rin ipsa enim salus di redemptio totius
humani generis est sata: & ideo omnes homines debent esse ei subiecti subicctione notabili & speciali;& propterea dicunt ea adorari excellentiori adorationz, qsit dulia, quae de iur rationali creaturae. actua cum crux Christi nec sit Deus, nec ipsi diuinitari aliquid unitum , ideo non est ei cultus latriae exhibendus, ii ter hoc quod tenet medium inter la triam & duliam, adoratio crucis,
dicitur hyperdulia. Sed quonia
adoratio sicut allocutio uidetur esse solui rodo inter rationis capaces adoratio enim quaeda oratio est ad aliquid ordinatum : unde adorare eii aliud orare crux aute christi omnino caret ratio ne;ideo alii dixerunt eam non esse adorandam, nisi inquantum in ea adoratur Christus; neque ali qua est ei honoris & reuerentiae hibenda uisi ratione crucifixi: sicut nec imagini, nisi rone imaginati. Et ideo dixerunt quod cruci est cultus latriae ex biben diis S nullus alius,ned dulis nec hv per dulis: re enim intentibilem istultum dii honorare,cum p in dii scienti