D. Bonauenturae s.r.e. episcopi card. Albanensis, doctorisque Seraphici Ord. minorum. In primum °quartum librum sententiarum elaborata dilucidatio. Collectis vniuersis prioribus editionibus; quidquid aut elegantiae, aut eruditionis in illis anteà spa

발행: 1573년

분량: 1141페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

371쪽

es bonum insnitum, & nia ius in

infinitum esse lacum, B lipe dcs, uidetur quod gratia illitis hominit sit infinita in se , dc quod oespratias in infinitu excedat. EM. Anima Christi alit pol ampliore pratia desiderare, aut non . Si potdesiderare ampliorem gratiar ergo up quod non sit perfecta, cum ei possit fieri additio.Si non psit; cum ergo oi finito por aliq. maius desiderari, uidetur qliod eius gratia sit immensa.

SED COM TRA Omne creatum het certum ponitu , numerum,&mensuram, ndum illud ,quod

er Sap. . i. sed gratia illius hol 3 nis. s. Christi est creata: ergo Sc. II Emin. amuis gratia non ibn Prespondeat naturalibus per aequalitatem, respondet in secundum debitam proportionem , ubi non est desectus a parte suscipientis,su naturalia Christi non sunt infinita, nec excedunt in infinitum naturalia cuiussi t hominis, ergo nec gratuita. Iir M. Infinitas in creatura tollit bonnm, di perscctionem : quia qd est infinitum, caret fine & termino; ergo bonitate,& c6plemento.Sed gratia X pihaee duo prxcipue lubuit: eigo ui quod conditio finitatis praeci pue competat. Ir M. in infinito nihil maius; ergo si pratia chri isti secundum quod bo esset infinita:

ergo gya increata iasi esset ma orilla : ergo creator, Re creatura aequarent i nobilitate.& excelle

tia: st si hoc est i possibile,rellat.

Ias quidem er absoluis sinita suit

christi gratia: in compararione tamen ad aliorum talia ex Mnto

sura carere, siue immensum esse, duplicitcr est 1 uel absolute in se,uc l in comparatione. Si ergo loquamur de gratia Christo collata, secundum quod est singularis psona in se, sic cum dicat donum ἐς creatum, nec citarios niti m cst,' si maimensuratum. Finitas n. S.mcnsu S. Tho. ratio circa creaturam potius dicunt complementum, bimpersectionem. Si autem loquamur de qcomparatione ad gratias aliorum hominum, sic inauroportionabili ei. terincedit i Ooc unionis ad personam uerbi, ad quana unionem gratia illa dili': fuit auin a Chri-iii. Gratia. n. illa propter conix'nctionem silmmam cum WrbOxterno lici excedcre in infinitum,& incommensurabiliter gratias aliorum hominum tripliciter, scilicet quantum ad uirtutem habitus,& quantum ad usus,& quantum ad cifectus. Quantum ad ii bitus: nunquam enim aliqua creatura poteti tantum .pficere quod

tam nobilis, & babitus sit

capax, sicut anima coniuncta deo in il nitate personae. Qitantum ad usus uirtutiim, quia omnes uirtutes in Chio habuersit usus suos, qui spectant ad pei sectionem : &propterea dicunt fuisse in eo ocs scnsus: quia usus habuit complum. tum omnium donorum excellentiori modo, i iniquam adhuc pertingi possit ab aliquo. Qitantum ad effectum similiter improportionabiliter excedit gratia chri-ili : quia pi opter hoc quod ille homo erat dci filius inter tona illius pcnsatur secuti dum dignitatem illiu , pei sonae, a qua cxit opus; &Priapterca meritum patitonis suae in infinitum exccdit inerit. a pasta sonum nostrarum : ob hoc l

372쪽

LIBRI

Deus erat, mors eius pensata fuit a Deo, quatum erat ille, tui moriebatur. Et i5 quantum ad suis. eientiam si infinita milia hominuessent reatu or ginalis astricta, illius passionis effectum potius flent esse liberata. Concedend: naest ergo, digratia Christi indu dum homo cli finita, & mcnsurata: quia creata est in numero, pondere,& mensura. Et concededae sunt rationss ad partem ista . Ao iLLvla autem, qa obiicit,

primo st datus est Christo spiri

tus no ad mensuram. Dicendum,

st si intel ligatur de datione aeterna, uel de datione per idiomatum

comu nicationem, tunc priuatur

ibi mensura simpliciter. Si autemper spiritum datum intel ligamus ipsam donat: onem donorum spiritus salicii: sic non priuatur ibi mensura simpliciter, sed commensii ratio respectu nolim, quibus datur spiritus factus ad usus aliquo rhin donorum determinate secim dum spiritus distributione,quem

iam idum dicitur 1. Corint. 12.

Alij sermo scietulae,&c. sed Christo data sunt omnia illa dona sine arctatione aliqua. Et pro tanto dieitur ei datus spus sine mensura. Aia i LLvD , la obiicitur,2 dcus no pollet dare plenius. Diccndu,

l eum non posse aliquid plenius, uel malus dare, uel facere,

hoc potestatelligi triplici ex cau1,.Quoniam aut citravio ex parte mi Operatuis, aut e, parte Pducti: alit certu propter limitationem suscipientis. Cum ergo dρ,' non potuit plenius conteire, hoc non est intelligendum propter immentatatem rei coliatae, uel finitatem diuinae potentia ,sed propter limitationem po ciuiae susce

ptiuq, quia cum sit ereata, est capacitatis finitae,& non potest nisi finitum suscipere. Et si tu obiiciasst potuit d. are capacitatem mai rem. Dicendum, 9 necesse est, creatura eoipsost creatura est,habeat capacitatem finitam: & ru sus, quia creatura est in tali specie, urgenere, limitatione habet ultra quam genus illud, uel species se non potest ex tedere: dc sic in proposito intelligendum est. AD ILLvD,quod obijcitur, quod meritu Christi est infinitum. Diacendiim , sin finitas meriti co surgit ex unione i Ilius animae ad personam diuina,ob quam uni nem noli tantum homo , sed etiaDeus mereri dicitur , propior

qd meritum illud est infinitum

non rations gratiae creatae in se,

sed ratione infinite dignitatis posbnae. Vnde & hoc vultrinselmus dicere,cum dicit, quod oportue rit illium, qui sitissicere posset esse Deum,& hominem. AD I I

LUD,quod obiicitur, quod fialia non cxcedit aliud finitum nisi finite. Dicedum, quod illud habet

ueritatem, quando omnino sunt eiusdem generis proximi: nam si non sunt ciusdem generis proximi, salsitatu habui: sicut pater Plinea in infinitum excedit pii ctum,& super scies lineam. Gratia autem Christi non tantum disponit ad fruitionem secundum quod aliae gratiae,ilerumetiam ad unionem. Et hinc est, quod cum iri cum deitate sit nouus,& singularis modus diuitis existentis, ct habitationis in creatura,qua tum ad hoc potest attendi excensus, siue mensura. AD ILLYD, qt obiicitur, quod tanta est gratia ,

quam um est illud, d quod dispo

373쪽

D Is TINC

nit.Dicendum, quod illud hab re potest ueritatem, si disponat pnuvium necessitatis, siue condi. gnationis, sicut meritum ad praemium; sed gratia singit laris personae disponit ad unionem dispositione c5gruitatis. Illa enim unio non tantum gratuita suit, sed inter omnes gratias ut dic. Augii. potissime tenu i latione gratio: sicut habitu eli supra Distinctione quarta,quia nulla merita sufficientia potuerunt eum praeuenire: propter hoc non oportet, ' si esse Deum sit bonum infinitum simplisiter, in gratia ad hoc praeparans sit inmitta. Posset etiam Raliter dici, v cile Deum dupliciter dicitur de aliquo,aut praedicatione per ostentiam, aut per unionem. Si praedicatione essentia, tune infinitum praedicat bonum in rectitudine. Si per unionem, tunc praedicat infinitum bona nocirca illud, de quo pdicatur,sed circa illud,quod pridicatur. Vnde eum dicitur,Iste homo Deus: uel, Iste homo eis bonum infinitum,idem est ac si diceretur, iste homo est unitus Deo immenso in unitatem personae, di tamen horemanet in sua finitate,& deus in

sua immensitate et quamuis enim humana natura exaltetur,non tamen desinit eisse creatura. AD ILLUD, quod 'uaeritur, uti si anima Christi possit ampliorem gratia appriere. Dicendum, quod non, quia adeo Deo per illam gratia unitus est, ut omnis eius appetitus sit in ipso bono immensi qetatus ,& terminatus quietatione

psecta. Quod ergo obiicit, quod omni finito potest aliquid maius appetit. Dicendum, quod uerum

in de ruulo insulae de illo tab

to, quod ord inat,& unῖt bono infinito iunctura, & ordinatione 'secta, non halici ueritatem : quia quietare potest, ct itabilire ratione elus a quo,& ad quod . Vnde gratia quamuis stuan: tas inquatum creatura, habet tamen alamnabilire ratione eius boni, a quo procedit,& a quo non separatur , nec recedit; sic etiam quietare potest ratione cius, cui immediate,& inseparabiliter coniungit. VAEsT Io III. An gratia singularis Dona in chriasto fuerit completa,cr necta UT KvΜ gratia singularis perinae in Christo, fuerit gratia plena,atque persecta. Et quod fieuidetur. Esa. i i. Repleuit cum spiritu timoris domini,& dicitur de christo: constat quod secundum humanam natura, sed caetera dona graij sunt aequalia: ergo pati ratione repleuit ipsum si si amoris gratiae;& sic de alis. Sed dona talia spectant ad gratia singularis

personae ergo &c. I IEM. Ioan. I.

Vidimus gloriam eius,gloria quasi unigeniti a patre plenum gra tiae,& ueritatis. Scd Christiis Iscundum diti inam naturam non

est susceptibilis gratie, imo eius principium esteiituum: ergo hoc dicitur secundnm humanam n turam, quod habuerit in se gratiam plenam. : TEM. Capacitas carens pleniti idine,χaret & persectione; orgo ubi elf ponere persectione,eu ponere plenitudinem; sed in Christo secundum est fingit laris persona,est ponere ia-modam persectionem uirtutis,&gratiae: ergo S gratiae plenitudine. ITEM. Nullus potest alijs gratiam persecte communicare,& insuete siue desectis,& diminutio-

374쪽

LIBRI

ne, nisi prius 7 se persecta habeat

gratiae plenitudine: : cd de Chri-1ii plenitudine oes accepimus, &oes si plures essent pol sent accipere, nec aliquis dcicctus in rei uenci, ergo uidetur φ Chralliis in se plei nudiuem gratiae habuerit. SED CONTRA . Plenitudo gratiae coli ilit in Oibus habitibus ii irtutum, scd Christuis non habuit sdem, & spcar: ergo Chtatius non habuit oti gratiae plenitudincm. ITEM. Status uiatoris eli ordinariis ad proficiendum: sed Christus fuit in ita tu uiatoris: ergo potuit,pficere: sed flui poteli proficere

in gratia, nondum est gratia plenu S. ergo uidetur , st Christus in hac uitano habuit plenitudinem gratiae. ta 1 M. Filius Dei ideo naturam humanam allii in psit,ut daret nobis Exemplum ruente di ad

patria; sed uia perueniendi ad gloriam eii pascensim de uirtute in

uirtute: sed qui de uirtute in uirtutem ascendit, proficit paulatiue,& non habet gratiae plenitudinem. ergo dcc.Si dicas θ Chri iii uidebatur proficere exterius, sicut dicit Glo.& Magister; Sc ideo

exemptu dabat. Contra. Aut e go istum ueritatem proficiebat interius,aut non. Si sic: ergono erae plenus gratia. Si non: ergo aliter ostendebat, i res se habebat; ergo mendax erat: sed cit inconuenies circa ipsam uernatum mendaciuponere:ergo&c. ITEM. Clicilius multa bona opera faciebat, aut et go ueraciter crescebat i eo donugratiae, aut n5.Si n6: ergo clim bonitas operii ordinetur ad proscctu spus, stiis ira operabatur. Si proficiebat: ergo a Plenitudine descietata TEM. Sicut anima Christi ii-

vita ivit diuinitau, ita & corpus.

TERTII

Et sicut ad persectionem unionis

requirit persce gratiae, ita ad Psectione naturae perfectio aetatis et sed L hcillus secudum co: pus crustebat ueraciter,& impicbat quotidie, nec habu t a principio pi

nitudinem naturae, sue aetatis: Crpo nec ille nitudine gratis i τε M. Lae nulla re poteti capacitas alia

qua impleri, ex cuius aduentu capacita, no minuitiir, sed augetur: ted gratia aduenicias non minuit, sed auget capacitatem animae: C

go uidetur, nunquam posset ipsum implere: ergo nec i Christo , nec in alio est reperire gratiae pla

Admodum pro ecd. indecens

fetoi tanta anima talito verbo et 3n tanta unione unua, uniuerso creaturas tu planitudine grati

nou excelli. hi λREA PON. Dicendum,st absq; dubio in chrilio secundum humana naturam ab ipsius conceptionis

primordio fuit gratia persecta, Scordinata ,&conii ammata plenitudo. Non enim decebat uerbum increatum uniri animae persectissima unione, qualis eli unio i unitatem perlonae, quin ala ellet deisormis, secundum quod erat pota sibile:& ideo non tantum d ciso ni itatem habuit gratiae,&gloriari

sed et i .im sit per ocm piam, S glorianti Nec tin fuit iii eo plenitudo sulfici cntiae, sicut i sanctis, te qua plenitudine ilicitur Actuu . s. Steplianus plenus gratia, & sortitudine. Nec tua picnitudo praerogatiuae; sicut in virgine Matia , do qua plenitudine or Luc. i. Aue gratia pleira . Nee illa plenitudo numerositatis οὐ copiae, si t i tota ecclesia. De qua Plenitudinet

375쪽

Eph. . Ascedit super cflos,rit adimpleret omnia Sc. Sed etia plenitudo superabundantiae, de qua Ioan. i. Vidimus gloria eius &c.

Plenum inquam plenitudine suPerabitndantiae , sp quod subdit ad hoc probandum, Et de plenitudine eius nos omnes accepimus. Concede lae sunt ergo rotaes ostedentes Christum ab inllanti con-ccptionis su isse gratia plenu,Shabuisse in se plenitudinem grati S. AD I LLvD ergo,qiiod ob ijcitur,v non habuit fidem, & spem. Dicendum,' h des, & spes habet secum iunctam imperiectionemrhabent & nihilominus aliquid Psectionis:& ratione cius habet deiperfectione,plenitudini plus

obuiant, quam ad plenitudinem faciant, unde eua cuantur in gloria : sed ratione eius quod per se

et ionis est in eis: si quid eis reperiri habet esse in Christo. Et id co

illarum uirtutum absentia plus attestatur plenitudini, qua diminutioni. AD iLLvo,qd obiicitur, Christus suit in statu uiatoris .icendum,' Christiis fuit sintulan statu uiatoris,& coprehensoris in statu G praehensoris secudum parte superiore. In flatu uiatorisicom parte inferiore, & secunducarne. Et qca gratia secudu suam

essentiam,&complementum re

spicit partem supeliorena,& mcntem; ninc estu, Christus magis habuit gratiam perfectam, quam diminutam: luci gratia magis respiciebat statum perfectum . ADaLLvD, quod obiicitur de exemplo Christi. Dicendum,' Christus dedit nobis excmplum in Operibus exterioribus, & in operi s uirtutis perfectae; sed illa o

pera in Christo erant persecti TIO XIII. Is s

nem indicantia, in nobis uero sunt ad persectionem perducentia. Et quamuis opera exteriora piaetenderent eius prosectu ; nota tamen erat naendax, quia minam persectioncm indicabant, illa nocitet in eo. Si iacio per Opera non indicabat perscctione suam iba mam, laoc non erat falsitatem pretendere sed ueritatem occultare:

quod quidem licet, ct cxpedit P

LUD,quod obi jcitur, iubd multa

bona opera faciebat. Uiccndilm, quod propter illa ingratia Dina crescebat: nec tamen operabatur frustro;quia non proi)ter suum incrementum, sed propter nostrum illa faciebat. Vnde S nos mari

naum conanandum reportamus.

AD iLLYD, quod obiicitur, P corpus litum habuit defcctu plenitudinis in aetate. Dicendum,2 non est simile: quia dc sectus artatis in corpore laciebat ad humiliationem, S uers naturae ostens nem,& sic ad bdei constinatioe a sed defectus gratiae in an :ma ianullo nobis prodesset,nec Deum deceret:& ideo no eli simile. Praeterca alia ratio est; quia dispositio ad unionem se icnet ex parte animae, non ex parte carnis,sicut prius ostensum eli ideo mag:s P sectam oportuit esse animam,qua carnem. AD ILL v D, quod obiicitur, si gratia ampliat capacitate. Dicedum, si, capacitatem ampliari contingit dupliciter. Autiatione passibi litati s maioris in suscipiedo,aut ratione uirtutis in cooperando. Eadem enim dii potentia,quae gratiam suscipit, di quae gratis susceptae cooperatur. Si loquamur de ampliatione capacitatis quam ad uirtutem coope'

376쪽

LIBRI TERTII

randi, sic iterum est et adue

ti; bonam habilitatem & capacitatem. Si iteris loquamur de possibilitate in suscipiendo, sic habet salsitatem quoii iam gratia eis sicut acti iv, & complementum : &quanto plus datur alicui dea tualitate, tanto pilis recedit a passibilitate: unde Sc nos dicimus, quae multum habet de specie, cui competit agere: parum habent de materia, cui competit pati, & suscipere. Et quoniam in Christo ipso habilitas ad bonum est per gratiam persectam ad complementuproducta, hinc est eius capacitaseli impleta; sicut dicimus, deforma cgli,' complet appetitum

materiae: quia materia Eius no appetit e e sub ulteriori forma: adeo formam ipsam statuit in actualitate completa. Sic in gratia Christi suo modo intelligedum est: unde hic seducit mala imaginatio: quia non impletur anima dono gratiar

sicut locus vacuus impletur compore, sed potius sicut passibilitas materis coplet actualitate sorti q

Auvatia capitis i chri Zo,st quid

creatum, uel increatum '

ONfEQUENTER quaeriatur de gratia capitis,de

quaqnaeruntur tria.

Primo quaeritur de ipsa quatum ad essentiam, quid sit.

Secundo quantum ad dille realia , utrum differat ab alia gratia. Tertio quantum ad influentiam, utruredundet in totam ecclesiam. Vio si gratia capitis secundum essentia,ut tum tridelicet sit quid creatum uel lacte tum. Et st sit qi id creatum uide . tur. Omnis gratia,quae cepit esse in Christo, eis quid creatum: sed gratia capit,s cepit ei te in Christo: quia Chri ilus cepit esse caput secundum lydicitur Ephe. i. ipi adedit caput super omnem ecclesiam: ergo Sc.lTEM.Omnis gratia, quae eis in Chriuo secundumst como ,est gratia creata;sed gratia capitis e huiusmodi, eigo &c. Maior patet; minor probatur per hoci gratia capitis inest Clipo secundum i captit: sed unius naturae sunt caput,& mibra:& Christiis eii caput secundum humana natura: ergo Sc. li ΕΜ. I lla est gratia capitis, de cuius plenitudine oes accepimus: sed de ma Christi creata accepimus gratia 'gratia: ipse. n. Oibus meruit, S Pomnibus satisfecit; ergo Se ITEM. Illa eli gratia capitis, scam si attenditur liniuersitas sensitum; in x poesii sicut in capite oes sensus reperisitur. Sed gratia, scdm quam a tenditur diuersitassensitum,& secundum qua colliguntur in Christo, est gratia creata: ergo&c. CONTRA . Niliit creatu influit motum, S sensum gratiae in menbra. Sed gratia capitis est, secundum quam est influentia motus,& sensus in membra christi: ergo gratia capitis no pol est esse quid

creatum I iEM. Nihil unum cre tum uno numero est oino in circa

scriptum; sed Christus inquanta

est caput,esta quolibet membro .ru suo si in diuisiis: ergo non psit elle caput sed in aliquid creatum. Si ergo caput est secundi ita aliqgratiam, ur utitio illa gratia sit in creata. I rEM C. aput cii membro-m ii principis .ct origo; sed Christus non potest est alarum principium

377쪽

DIs TINCTIO XIII.

eipium nis secundum diuina naturam: ergo est caput secundum

illam ergo si caput dicit 'inid in calum,uidetur similiter, 'gratia capitis quid increatum m lc-cundu sua essentiam. ITEM. Caput est simul cum membris, uel ante cedit membra ergo gratia capitis gratiam membrorum uel praecedit,tiel concomitatur: sed gratia Christi creata no anteccssit gξammebrorum: natura n .lili mana in

Xpo non prius suit. ι esset in multis sanctis, ted loge post: ergo gra

pilo non pol este gratia creata.

BEspox. Ad praeditiorum iniciligentiam cst notandum , caput in spiriti talibus transumptine dicitur a capite i corporalibus: ocs autem trapsserentes secundu alici iam similitudincm transscrut;& ideo caput in spiritualibus dξ

secundum concomitantiam ad aliquam proprietatem capitis materialis . In capite autem materiali haec tria reperiuntur. sq, est membris consorine, eii membrorum principium , esi ctiam influxilium sensus S motus: & propterea in Christo reperi utur omnes sensus persectiori modo, qua in alus membris.Omnes autem has

proprietates est in Christo reperire respectu bonoro:& ideo ualde rationabiliter sancta scriptura dicit, Christum csse caput ecclesiae.Sed prima proprietas,scilicet conformitas competit ei ratione humanae naturae.Vnde August. super Ioan . Vnius naturq ssit Ditis,& palmes; propter quod cumus esset, ius naturae non s natis, factus cli lio, ut in illo csset

uitis humana natura,cuius & nos

holes cile palmites possemus: oino. n. idcin cli de capite, qd de uite intelligendu. Scaa autem proprietas. l. principiandi competitrsine diuinae naturae, scd mi estolum principium. Vnde Colos. i. Ipse caput corporis ccclcsiae, quieti principium Sc. Glo. Qui cit principium secuduni diuinitate, id cst fundator ccci ix:quia Ocs iusti, qui ab Abelus', ad iii timuiuiiuin generantur,trii ture diuinitatis illuminantur. Tei ita itero Pprietas. l. insitiendi motu na,& sculum compet:t ci ratione diuinitatis,& humanitatis. Dupliciter. n.

conuellit sensum, & motum giae influore, aut ly modum pr. Vparantis aut pei modum impartientis.

Si modum praeparantis: sic est ipsius Cluilii ratione humanae naturae, in qua palsus eii Ppter nos,

S pallelido sati,sccit, S remouit inimicitias, S disposuit ad ius ci-picndam gratiam persectam. Si P

modii m impartientis, S conserutis, sic est ipsius Cluilli rone diutius naturae,qa selus Deus est, qilluminat pias mentes, solus eii qui baptitat interius, pro eo Pinens nostra immediate ab ipsa ueritate sormatur, sicut saepe dicit August. Se ita influere per modum praeparantis eis Christi hominis, per modum impartientis

est Christi Dc i. vel f alia uerba,& in idem redit:influere P moda

merentis,Christi hominis,P modum cissicientis Christi Dei. Vel influere quantum ad remissione poenae Christi hominis, quantum ad remissionem culpae, Christi Dei: S sic influentia uno modo

respicit Christum secundum hu-

nianaru

378쪽

l LIBRI

manam natura creatam:alio modo secundum naturam diuinam increatam. Si ergo gratia capitis

dr illa gratia, secundumst Christus habet influere motum,& sensum in membra restat hoc esseponendum,st gratia capitis uno modo nominatgratiam increata alio

Ctiam modo nominat non tantu

increatam scd ct creata, sicut oli Ediit rationes ad primam partem ;& ideo sunt concedendae. AD ILL v D uero,quod obp, 0 non potest esse gratia creata,quia non pollet inquere;iam patet responsio quia quamuis non posset influere et sectiue,& causative; poteti tamen influere meritorie, &dispolitive secundum naturam humanam. AD i LL v D, quod op- Ponitur, c uod Christus se undum G, caput est iuditi ictus . ni cendum, Q est unio per unitatem naturae.& cst unio per fidem,' dilectionem . Dicendum est ergo, quod unio Christi ad corpus ccclesiae est per fidem , & dilectionem. Cum ergo drq, caput est in diuisum a membris. Dicedum, linditiis io non priuat distantia localem, siue separationem corporum, sed separationem, & disconuenientiam mentium, & aisectionum.Et ideo ex hoc non ponitur,st Christus secundum ' caput sit

incircunscriptus: quia idem potesse in uno loco tant 'm,& tamen per cognitione & amorem in cor. di x dii iersorum. Vnde Ephes. . Habitat Christiis per fide in cordibus noliris. AD iLLvD, la obiicitur,st caput est membroru principium. Dicendum, st caput esse principium quantum ad esse nais tune, hoc est de ueri a te capitis,

ct expressa a,prietate: nec est hae

TERTII

reperite in Christo secundum humanam naturam, sed secundu diuinam, iit praedibum est supra . Pollet tameti dici alio nisi, Chrisu esse caput membrorum suora quantum ad esse gratis etiam secundum humanam naturam: quia nunquam aliquis fuit 'ratiam ac secutus, nisi haberet Christum in corde, ut sundametum; quod collocatur per fidem.Fundamen rumenim aliud nemo potest in membri, Christi ponere praeter illud, quod positum est, quod est Christus Iesus: & sine hoc sundamento nemo potest habere gratiam , quia nunquam fuit alicui salus sine fide mediatoris. Et hoc est, qddξ. Coloss. i. Qui est principium, Glo. Secundum humanitat in dici pote ii principium ecclesiae, M super fidem humanitatis eius ccclesia fundata est. AD 1LLvD, qgobiicitur, quod gratia capitis uel

concomitatur, uel praecedit. Dicddum,st sicut dictum est de uni ne, i caput spirituale non opostet uniri materialiter,& naturaliter,sed spiritualitet per cognitionem.& amorem: sic etiam intelli pendum est de antecessione. Vnde ad hoc quod Christus sit caput illorum praecedentium, non DPOttu:t i comitaretur re,sed fi .

de : ct sic utiqua fuit: quia fides Christi praeceisit in cordibus salvandorum. Et lic patet quod capitis,gratia,& ratio sinat liter quantum ad persectam similitus inem respicit in Christo aliquid increatum. Respicit etia in aliquid creatum, ita quod ad persectam rationem capitis intelligendam neces

379쪽

DS gratia capitis quantum ad

diuercntiam, utrum uidelicet sit alia quam gratia lingularis personae,& gracia unionis. Et lsit alia ir communiter secundum doctores. ln Christo coicuit disserentia gratiae poni. s gratia singulari, ut inae,& gratia unionis , ct gratia capriis. Si eigo diuisio esse debet per opposita uel saltem disparata, uξ ista disteretia gratiae ab alijssit diuersa laΕΜ. Gratia capitis alijs communicar, gratiam vero singularis personae,uel unionis Christus aliis non comis municar: q. a respicit ipsum ibiu tergo sunt dii serentes grae. ITEN.

Quod si alia, quam gratia siligularis personae, nidetur: quia citost humanitas separetur a diu initare: adhuc tamen remanet gratia simu laris perlinae: sed non remanet gratia capitis,nec patia unionis: ergo gia capitis differt a grasingularis personae. ITEM. Q iodsi alia q gra unionis υξ:qa gratia unioni on habuit esse nec efficaciam nisi in plenitudine temporia:gya capitis a primordio habuit essectum in sanctis: ergo necelle est eas ab inuicein driserre.

SED CONTRA . in unica anima una

eii gratia gratum sacrus,sicut una est uita: crgo si anima Christi est una ut gratia capitis non est gratumfaciens aut non differt a gra. tia unionis,& singularis personae; sed eli gratiamfaciens, ergo &c. I iEM. Idem est habitus scientiae , quo quis nouit in se,& cpio potes est docere alios ut magi iter; ergo

pati ratione idem est habitiis fraT IO XIII. r sotiae,quo in se perficitur, & Deo

unitur;& quo influit in inebra,&eis unitur : sed primus habitus gratiae dicit gratia singularis personS, S unionis: secundus uero dicitur gratia capitis: ergo gratia capitis, de unionis sunt una gratia cupratia singularis personae. ITEM. Eoipso cit ille homo caput ecclesiae, lxio aisum pius cita uerbo in unitatem pcr: onae: sed hoc est Pgratiam unioniMergo gratia unioni, ,& capitis sum una gratia. Mι-

normatus esia est. Maior probat per illud,st dicitur Eph. I. ipsum dedit caput Ac. Glo. Nullum maius donnm praestare posset Deus hominibus, quam ut uerbii suis, pcr quod condidit omnia, faceret illis caput elle filius Dei,& filius hominis, unus Deus cum patre, unus homo cum hoibus. Ex hoc expresse habetur,quod eo est ille homo captit,quo a uerbo Dei aia sumptus in unitatem personae . ITEM. Qiiod per super abundanistram dicitur, uni soli couenit: sed gratia unionis est sumnia gratia,

ut dicit Aug. i 3. de Trin. & habetur i principio prscedetis Distinctionis. In rebus per tempus Osetis Sc. Gratia capitis est summa, sicut habetur ab auctoritate prae missa;eigo gratia capitis non dita sint a gratia unionis ITEM. Quod

liqc sit a gratia singulatis perlonqui detur, im Christus est caput secundum illam gratiam, secudi imquam est in i pio sensium integritas,di per sectio;& hoc est secundum g aliam singularis personae; ergo Ac.l ι EM. Secundum illam gratiam Chri ibis est caput, secundum quam prq nobis satisfecit, nobisque pro meruit gratia quantum ad motum.& sensum ad nos deru

380쪽

derivari. Sed hoc suit secundum gratiam personae singillaris: quia

quantum ad illam attenditur meritum: ergo idem quod prius.

Vna eadem Vatia incomparatione ad diu ba,duursa

BEspos . Ad praedictorum intel ligentiam est notandum , quod fratia fingu laris personae proprie nominat habitum, secunda quem anima est Deo similis, &accepta. Sed gratia unionis diciatur tripliciter, sicut praedictu fuit supra. Vnonamq; modo dicitur gratia unionis gratia facies uni nem,&sic nominat diuinam eta sentiam quae sita est illius uni vis causa. Alio modo gratia unionis di gratia disponens ad unionem de congruo: & sic nominaequalitatem creatam scilicet habitum animae. Tertio modo dicitur gratia unionis.i. ipsa unio gratis sic nominat ipsam relationem. Secundum hoc etiam intelligendum, quod gratia capitis

pol his tribus modis accipi. uno modo potest nominare principi siellectilium sensus,& motus spiritualis in membri, Christi: & sienominat ipsum Deum,& per a propriationem spiritum ianctu. Hlio modo nominat ipsum, quod disponit εἰ praeparat ad influentiam motus, & senius respectu cuiuslibet membri: & sic nominat habitum animae Christi,per quem Christus nobis meruit.

Tertio modo 'gratia capitis potest dici ipsa gratuita praesidentia,quam Deus gratis secit, dum uerbum suum nobis praeposuit,sicut caput membris. Omnibus his

modis in diuersis sanctorum au-

TERTII

ctoritatibus, de glosis invenliue gratia capitis accipi. Si ergo stat

tia capitis, & unionis nominat principium effectivum illius coniunctionis, & nostrae sanctificationis spiritualis , sic&idem nomiana idem sunt quantum ad principale significatum, scilicet ipse Deus,& spiritus sanctus;& est disserentia solii in quantum ad con- notatum 'quia gratia unionis connotat effectum circa Chri ilum, gratia capitis effectum circa in

bra Chi illi: & di iterunt a gratia singularis personae, sicut incre

tum a creato,scut diuina essentia ab habitu gratiae, quem tillandit. Si uero dicatur gratia unionis,&capitis ipsa unio gratuita,& pr sidentia: sic sunt diuersae relationes,& comparationes, quae tamenon sunt fundatae super aliud , Raliud Jed super ide. Homo enim ille ipso est caput aliorum homminum, quo est uerbo Dei unitus. Et hoc ino differt gratia unionis,& capitis a gratia singularis personae, sicut illud ,ad quod o dinatur dispositio. differt ab ipsis disponente. Gratia enim singularis personae sua perfecti'. e reddit illam naturam idoneam, ut Deo uniatur, ac per hoc caeteris

sanctis praeseiatur, sicut caput membris. Si uero gratia unionis,& capitis dicatur habitus disponens ad unionem,& aliorum sanctificationem: sic gratia singularis personet dicitur habitus iaciens animae,& Dei assimilatione: hoc modo illa triplex gratia non in triplex rationediuersitatis habia tuum,sed ratione diuersae comparationis eiusdem habitus. Nam die babitus dicitur gratia singularis personae,inquantu disponit ad

SEARCH

MENU NAVIGATION