장음표시 사용
391쪽
20n ipsum uobis formaliter sed creatsi quid c 'atia est
cmilio, qua anima christi uerbum cognoscit.
BEspoΝD. rid praedictorsi intelligentia,est notandui,s cum qu ritur,utru cognitio, tua ala Chiisti cognoscit uerbu sibi unitu, sit ipsum uerbum,an aliquid creatli. Si intelligat de cognitione actu, absq; dubio celtuni est, qu6d est alia: ia hoc coepit esse,& eli actus aiae,A ab ata. verbu aute est aetertium,Sc non est ab ala,sed a Deo. Si aute cognitio dicatur,quo mediante cognoscimus, sic fuit diuersitas opinantium. Quidam.n.u
luerunt disere st no sol si in Christo, uerum et in Oibus aliis beatis,sapietia,qua cognoscut Des, is sapientia aeterna:& illi etiam
ponunt st dilectio illa, qua Desidi ligunt sancti,& beati, sit ipse
spiritus sanctus, Pro inc6uenietienim habent,st illa sapientia,uel dilectio sit accidens,de non substalia,cum sit nobilior anima.Item
Pro inconuenienti habent,st illa sapientia, & dilectio faciat anima cognoscere, & amare: & ipsa
non cognoscat,& amet, cum nobilior sit res cognoscens non cognoscente. Pro incouenienti ctia
habent, quod beatitudo nostra, quae est bonum supremum,consistat in accidentibus. Sed ad haec omnia supra responsum esHib.j. Dist. i & 2.diae χε. haec etia positio improbata est. Unde & communis opinio tenet contrarium. Ponimus. n. sapientiam creatam,
est habitus,& dilectione creata,&gpam creata,&et ceteras uirtutes. valde. n.absurdum esset di-
sic de alijs uirtutibus,nisi hoc causaliter diceretur: ideo haec positio inter postiones extraneas numeranda est, pro eo st nimium recedit a uia communi. Et ideo aliqui uoluerunt dicere, st quavis alii homines cognoscant uerbum increatum mediate habitu cognitionis creatq,S Christus quatiam ad scientiam csi prehensionis communicat cum a liis hominibus: in quantum ad scietia unionis cum
habeat ipsum uerbum sibi intime unitum, cognoscit absque omni alio habitu medio. Cum enim ha Hane beat sapientiam increata sibi uni- ρ- tam,non per medium,sed per sc- quitur ipsam cognoscere pol seipiam:& S. .hie.
hoc est solius illius antis pro
prium,quae a uerbo est assiimpta. qal, Sola. n.hunc modum cognitionis caelum habet,sciit in ea sola reperit excellentia talis unionis. Sed licet illud uideatur magis probabile, quam prsdictum:tamen hoc a ueritate deuiat,si quis intueat. Verbum enim no unitur animet Christi in illa beata unione, sicut e enoscibile eognoscenti, uel sicut habitus potentiae, uel perfectio perfectibili sed est unio unitate personae, quae potest esse absque
cognitione: sicut patet in carne Christi,quae unita est uerbo,& tamen ipsum no cognoscit. Alium emo modum unionis necesse est esse ad hoc, quod anima cognoscat uerbum sibi unitum in unitate persenae, hoc autem est per alia similationem cognoscentis ad cognitum, S ita per aliquam influsi
Mam,quae ipsam animam cognoscentem faciat Deo similem, ac deiformem.& ita per aliquem habitum ipsam animam insol man- ia, quidem habitus non
392쪽
potest esse nisi aliquid creatum. dum est, quod ille ablathrus p
Nam quid increatum non potest teli construi formaliter, este , ut sorina ipsius animae. Et saliter. Si formaliter: sic sapien- propterea dicere oportet tertio ita aeterna est libijpsi ratio cognoConterimodo, quod anima Christi, sia scendi. Si causaliter: sie omnia
cut& animae aliorum sanctorum cognoscuntur ipsa: quia facit caeS. N. uerbum increatu, cognoscit per tera cognosci. Formaliter au- part v. sapientiam creatam, quae dispo- tem non potest intelligi: quia nonit ipsarum animarum poten- potest esse forma cognoscentistias cogniti uas, ct conformes red creati, nisi dicatur forma cxe idit, ut illud lumen aeternuni cm piaris. Et quoniam omnis actiis ignoscant nec aliter poteli intel- cognoscendi perscctus in i s algi. Quomodo enim potest ani- pientia, non tantum crictiust,ma lumen aeternum cognoscere, sed sicut a forma persciente idi,. Pi claritatem summam intueri; sam stibilantiam cognoscenteni:
quin ipsa efficiatur clara, & lumi hinc est, quod ad cognosccndummosa Anima autem Christi quia sentcm sapientiae requiritur sta. est a uerbo alii impla,maiorem ha pientia, quae de illo ibi e deriat but d Eormitatem, ac per hoc per uatur. Nec est procedere in i Dctimna, & eminentiorem co- nitum: quia ibi est status, sciliu. . snitionem, quam aliqua anima .cet sapientia, uel scientia, qua beata per gloriam. Vnde non est elisorma,& habitus animae. Aointelligendum,quod scietia unio u L vD, quod obsicitur, quod ibinis distingitatur a scientia com- est cognoscens, & cognoscibile, prehensionis,quasi non sit perali & unio. Dicendum, quod non quem habitum medium, sed quia quaecunque unio cognoscentis ad excellentior & amplior deiQN cognoscib te suffcit ad cogniti
mittas, & claritas collata est ani- Mem, imo requiritur,quod unia i mae Christi ex hoc: quod uerbo tur per modum cognoscentis. SLunita cit, quam ex hoc quod sim cut enim in opponendo motar pliciter est beata. Ergo concedo tum est, Deus est in omnibus mdae sunt rationes probates,quod sentialiter, & intimus omnibus: anima Christi cognoscat uerbum S tamen a paucis cognoscitur: s cognitione aliqua sormaliter: ideo quamuis uerbum increatum quae inquam non est ipsum uer, stanimae uniti im,non tamen codibuni, sed gratia effectus uerbi, gnoscitur per hoc quod unitur inquam uerbum facit anima Chri- unitatem personae, sed per hoc si beatissima. quod intellectus animae sibi uni-AD rLLvo, ergo,quod primo rarei scitur ei consorinis seri obiicitur in cotraritim, quod ip- fluentiam luminis. Necesse est sum uerbum est sapientia,& ia- enim intellectum aliquo modo pientia cognoscitur seipsa. Dicen formari ab ipso, ad boc quod ip- dum quod ipsum uerbum est Dis sum cognoscat. AD 3LLvo,quod
pietatia, qua caetera cognoscun- obi jcitur de oti: in. ,& scientia,Ptur,tam ipsum uerbum, quam ea seipsis cognosciti tui, Si illa quae
quae sinu ab ipso. Sed attendem uiuatialiter soni in anima. Di-
393쪽
cendum, biod linima non dicitur ma Christi cognosci, per quemo cognosci seipsa,quia ipsa sit scientia, tua cognoscit se;sed seipsa cognoscitur: luoniana ipsa est unita
cst cognoscens. De sapientia auistem increata sectis est: tu quia ipsa est sipra animam cognosccntem, & ideo oportet eleuari per
gratiam: tum Pria, quia talis unio
non siillicit,nis alius modus unio
obi jcitur de tantunicatione idiomatum. Dicendum, quod uerum ψ'ille homo cognoscit uerbum sapientia increaia: sed qua
iis idiomata communicenturli homini, non tamen communi in
cantur animet Christi. Nos autem dum potuit uniri: ergo si lotu po
tuit uniri,uidetur quod etiam in
totum lubeat cognosci: sed licest comprehendi: ergo Stala EbIsido. de trin.Trinitas sibi sisti ita est, ct homini alium pio : a ergo loquitur de notitia quali cunque uisionis, aut perfectae coηρ S. prehensionis. Si primo modo loquatur, salsum cli: quia multis angelis,& hominibus eii nota: lo
prehensionis: ergo Sc.l EN. Sin plex cu attingitur, totum attingi. tur,pro eo i non haret partem ,
S palle. Si ergo uerba increatum est simplicissimum, uidetur Si totu, S tot aliter ab ala Christi a Do quaerimus de cognitione, qui tingat, si aliquo modo attingit: datur illi homini per idiomatum sed attingitur aliquo modo: ergo
communicationem, sed quae competit secundum naturam animaea uerbo assumptae.
anmia christi in cognoscendo uerbum, ipso e 1 relaedat
VTκ v Μ anima Cnrilli in cognoscendo compra hedat ii sim uerbum sibi unitum. Et st sic uidetur. Primo per auctoritatem Apostoli. Colos. α. In quo plenitudo diuinitatis corporaliter inhabitat: loquitur de Christo: sed ita cognoscit anima Christi ue hum fibi uilitum, sicut habitat in
ea: cognoscit ergo omnem plenitudinem eius:& hoc n6 eii aliud, st; cap. quam c6prehendere: ergo. lΤεΜHoc ipsum' dicit Damasc. de ii carnauone uerbi Dei. Animusa Deu claudat: & hoc est Deu com- . omnem natura diuinitatis inui prehcdete: ergo Sc. ITEM. Si alasmatum hypostaseon incarnatam Christi non cognoscit ipsum uer' esse:ergo totum mi uel bum uni tam tu tota sua plenitudine, ad- tum ess humanae naturae in Chriso:sed eo modo natum est ab anihuc deficit a cognoscendo de uerbo aliquid cognoscibile; ergo m
coprehend i. S in v dicas, st non ualet:qa ansivisi est,& adeo ancoprehensibile. Contia. Sicut uereeli infinitum, ita uere est simplex. illii duerbo aeternu: ciso sicut ponit incoprehensibile rone immesitatis, ita deberet coprehcndi ratione simplicitatis. I iEM. Anima rilli cognoscit ipsum uerbum: aut ergo aliquid est de claritate,& ueritate, & pulchritudine, qa cognoscat, aut nihil. Si ahqd: ergo in mo est aliquid a Christo cognitum, & aliquid incognitur ergo aliquid: S ita pars, & parsa quod non est intelligibile. Si nihil est oino quod non cognoscat: quia totu eli idem ibi, uidetur
394쪽
tens est in cognitione illa profi- ma Christi uerbum sibi unitum
cere: ergo cum desideret Deum non comprehendit. His eisdem rapersecte noscere, uidetur quod tionibus ostendi potest se nulla desiderium animae Christi no sit anima. ITEM. Verbum increatninimpletum, & quod ipsa non per- sic est unitum animae Christi, muenerit ad beatudinis statum per pollet uniri alteri:sic habitat in sectum. I τε M. ille λlus eii bea- ipsa,quod in multis aliis: go sieriis,qui comprehendit quod nos est in anima sibi unita, quod etia' ' credimus S speramus: sed nos est extra,cu sit ubique;ergo stimoedimus ipsam uerbi immensita per excedit ipsam animam assim rem: si ergo Christus est, ct fuit piam: ergo si tantum, uel plus est beatus, uidetur, quod ipsam im- extra, quam intra, uidetur quod mensitate uerbi comprehendat. anima Christi no iesudat ipsim ,r b. t. SED CONTRA . Damascenus. ac per hoc noco prehedat. liin.
de Deo Si anima Christi p et uerbum auod incomprehensibilis eii. Sed increatum comprehendere, pota anima Cliristi ipsam compre- sti per consequens aliquid maius
henderet,intelliserer ipsum non cogitare, omnis enim, cuius te incomprehensibilem,sed compre minos crinoscimus,possumus inhensibileni. Si ergo hoc a nemine telligere aliquid addi: sed Deus poteli intelligi,non potest uerba est, quo niatus cogitari non po-r,h3. inaratum ab anima Christi com tes ut dicit Ansel. Ergo uerbum D M iii ad prehendi. ITEM. Augu de uiden- unitum animae Christi si compre I, Pa. ι do Deo. Illud comprehenditur, henderetur ab ipsa, non essetia. ea. maius fines circunscribi possisnt: Deus,sed est Deus:ergo non com fines diuinae immensitatis a prehenditur. nullo circunscribi possunt: ergo REsoLv T ro.
Deus a nulla anim potest com- Etsi totum,non tamen toti liter.
prehendi.ITEM. Omne quod c5 Ra s po N. Ad praedictorum in prehenditur,est finitum compre- ligentiam est notadum,quod alia hendenti;ergo quod comprehen qui dicere uoluerunt,quod ueseditur a finito,est ei finitum:& H- bum increatum,& ipse Deus, n5hil est finitum finito, nisi quod solum ab anima Christi,sed et i est finitum simpliciter: sed Deus ab aliis animabus beatis habet coi est infinitu simpliciter: ala Chri' prehendi, & aliquo modo est c si cum sit creatura est finita;ergo prehensibilis. Coprehendi enim non potest comprehendere im- habet quantum ad essentiam ut mesitatem uerbi sibi uniti.ITEM. dixerunt quae est finita;& ideo s, Quod comprehendit alterum,est nita,quia in seipsa simplex,&pei
maius illo, uel saltem ei aequa- secta. Dicitur autem,& est incom tur: alioquin ipsum claudere in- prehensibile quantum ad pote
tra se non possci; sed impossibi intim,quae respicit infinita. Num est creaturam nec per unione,nec quam enim potest in tot, quin in per alium modum aequari crvato plura. Et per hoc distatuere uo-ri; ergo impossibile eu quod co luerunt auctoritates sinctorum,
395쪽
gnare inuicem. Aliquando enim dicitur quod Deus eii incomprehensibilis. Aliquando dicitur, lbeati habent cognitionem coprehensionis, & rei petita coprehensionis. Sed ille modus dicendi in Primo Libro improbatus tuit: qain possibile est,quod potentia ex Dist. 3. cedat essentiam. Vnde imposiabile est potentiam, esse simpliciter infinitam, subitantia , & talentia existente finita. Et ibidem Magi Der ostendit, quod diuinum esse. Don solum in relatione ad beatos, sed etiam in seipso habet immensitatem:& ideo iste modus dicendi stare non potest: & qui hoc primo dixit, possimodum retractauit. AL I i uero dicere uolueriit,
quod anima Christi&ssit finita,tamen ob gratiam unionis Q.
blimatur ad aliquid infinitum: habet enim aliquid , quod est supra
omnem creaturae gradum, & quo nihil Doteii cogitari excelletius& ex illa parte potest comprehender e uerbum sibi unitum. Et hoc
est etiam ipsius sistius proprium,& pio tanto dicunt dixisse I sid rum,quod trinitas nota est sibi sisti, se homini assumpto. Sed nec illud stare potest quia quamuis gratia unionis dicat aliquid inlinitu
ratione alterius extremi: ramen
ratione animae unitae semper dicit quid finitum, & rcm uirtutis finitae: quoniam anima Chri su
manet intra terminos creaturae .
Et si est uirtutis finitae,quomodo potest immensitatem comprehedere rei omnino infinitae ,& ex. cedentis eam in infinitum λ E et propterea est tertius modus communior,probabilior , ct certior, quod nec anima Christi , nec aliuqua creatura comprehendere po
test immensitatem uerbi increati,siue ipsius PenSe tamen ipsum totum cognoscit. Et possunt iiii duo simul stare, immo necessse est ponere: quamuis difficile sit intellactui nostro capere. Si enimuere ponimus Deum simplicem, imo quia necessarium cst sic credere,& ponere:si cognoscitur, ianon secundum partem , S parte, sed totus cognoscitur. Rursus: si
Deum ponimus immensum, quia hoc credimus,& fatemur, necessieest ponere, quod numquam ab intellectu finito comprehcnditur totaliter: & sic Deus a quacumq;
creatura ipsum cognosce iue totus cognoscii sed tu no totaliter.
Si aut quaeratur quo illud posset intelligi. Dicedum, quod dissicillimum eli intelligere : quia plus
reperitur i creaturis dedissimilitudine, tuam de similitudine. Intelligamus tame gratia exempli taliquem oculum, cuius aspectus non sit omnino clarus: Se intellia gamus aliquod paruum album, tamen intensum in luminositate,& claritate coloris ci oculus ille uidebit illud album totum: tameeminentiam illius albedinis non
comprehendit: sic suo modo in proposito intelligendum eii Sed non modica.eli hic dissimilitudo quia in illo albo qualitas dita
serta claritate: in Deo autem est omnino idem. Et ideo aliud c xc plum consueuit poni in puncto , qui ratione suae simplicitati, t tus attingitur ab una linea : non tamen comprehenditur, quia potest infinitas lineas terminare.
Sed nec adhuc est illud simile:qain puncto aliud est uirtus, aliud essentia: no sic in Deo, in quo est omnino idem. Et ideo tertiu exup tua
396쪽
trionem, quam haber illa anima lapide,& aliquid intra Mendo,
non est Rem aliquid sui extra, di scdm aliquid sui intra, sed totus intra, & totus extra: sic di in proposito imelligere oportet. inter creaturas, licit Isido. quod ei soli nota est trinitas, magis pcrauctoritatem loquens, litam per
..praecisionem. AD ILL v D, quod
obi jcitur , ii d simplex totum AD i Livo, quod obiicitur, sattingitur. Dicendum, quod lic- no aprehcndat,adhuc psit profixum est totum, idoli non secundam parrem,& partem;in simplici enim non est dicere totum ni si Per priuationem compositionis rartium. Sed ex hoc non sequi eur,quod comprohendatur' quia scut dictumest,sici ut cum simplicitate stat uisnitas,quae non patitur aliquid Dei omnino uideri
Persecte a creatura .. Nec ualet
quod obiicitur.quod ita deberet dici copi ehens bile propter sim Ilicitatem, fictu incomprehensi-ile propter immensitatem: nam ad immensitatem de necessitare: sequitur incomprchcfibilitas de ipsa nominis ratione primaria, ad simplicitatem non.Tata enim
potest cila smplicitas, quod nedum ipsa faciat compreiadi, imo
Piopter stam excellcntiam reddat incomprchensibilam. AD i LLvo,quod obissitur,q, aliquid larer de taeo Sc. Dicendum,quod ron est uitelligendum in Deo, sicut inteli situr in aliqua recinposta cuius una pars no apparet, di alia naanisellatur; quoniam in diuina essentia non cit aliquid,&aliquid, sed est aliquod unum, quod aequitiato infinitis. Vnde quicquid illud sit,quod anima de Deo uidet, sic ii liid uidet, quod
tamen comprehendere non potest: unde idem ipsum latet,S paret;patet quidem ad intuendum, sed latet ad comprehendendum. Sicut si q Matur,cum Deus est in
lapide, eune aliquid Dei extra celadum quod medio in do accia Z pitur:
cere in cognitiCne Dei. Dicendo,st illud non sequitur, pro eo Pilatus est in Horectu cognitioni a Aliquando ex parte rei cCmri hensae,quae non potest inelius cognosci: iliquando eri parte correhendentis, qui non est iratus m
lius cognoscere;& sc est natus in Christo,& in alijs beatis.Sed aliter in Christo, quam in alijs, qa Christus ita pellacte cognosci sicut umquam capere potuit: sed alii sancti ita persecte sicut disposei fuerunt per merita gratiae: nee possunt ultra proficere, quia non siint in flatu metendimec ultra desiderare, aut amplius liabere 3 habeat rῖ illius summi boni susticiεtiam,di assectioncm orditiata si cundum lummae iustitis regulam,&libram: ed qui estut quiete risecta,quis tenent eum,quem desiderabam. Am αLUD, quod obij-citur u ltimo de comprehensione. Dιcendu , PGprehendere dicit tripliciter.Vno modo ide si charitate adhaerere.Et se accipit Bee r. ad Euge. Si sanctus es,ccpr
hendisti. Alio modo cst idem qac late uidere, & perfecte amare, sicut MIhilip. 3.Si quo modo coprehendam, in quo c6prehensus stim.T citio modo comprehedere est ide st terminos rei ci audere; sic Deus est incorrchesbilis. Caergo dicitur, quod cincti sunt coprehenseres in patria , & quod Christus soli comprchensor. Di-
397쪽
pitur:& se habet ueritatem: nam Christus uidet Dei immensitate
. nec tenci hoc fide, sed certissima cognitione: hic enim nouit Desiimmensum.Et si tu quaeras, utrupositive, uel priuative. Dicendii, Aluodammodo positiue , quo cammodo priuative. Positive, quantum se extendit capacitas suae intelligentiae. Privative deinceps. Admiratur enim illam summam profunditatem immensitatis diuinae, sicut dicit Propheta. Hias Mirabilis facta est scientia tua exi me,consortata est, & non potero ad eam:& sic patet totum. Q V AE s T r o III. o anima chrasti. uideat uerbinn
*spectum in ipsum lumen aeternum , an in aliquid citra ipsum. Et quod non uideat ipsum sonteluminis,uidetur. I.Thim. 6. Lucen habitat inaccessibilem, qua trullus hominum uidit,sed nec uidere poteti; ergo Chrilius secundum st homo numquam Deum in uia iuce uidit, nec uidere po
i uidit umquam. super illum i cum dicit Chryso. Solus filius euvidit, & spiritus sanctus: qui avistem creabilis est naturae,qualiter
uidere potest increabilem Si erso anima Chrilli nec eli filius, nec spiritus sanctus, sed magis
creatura,nbia uidetur quod illam luce uideat in seipse. ITEM .Quanium distat sinitum ab infinito, taxmi distat creatura a creatore: sed propter infinitam distantiam nulla u irtus finita potest cognostere Deum ut immensum : crgo pari
tiam nulla uirtus creata poterit cognoscere, S uidere lumen inis creatum per seipsum. lTEM. Sicut ad cognitionem comprehensi nis requiritur comensuratio quaedam, ita ad cogn it ionem a parte nisionis requiritur assimilatio c5grua: sed quae in nullo coueni ut, non pollunt assimilari: ergo creator non potesta creatura in seipso uideri,cum nihil habeant commune. ITEM. Multo plus excedit claritas diuinae lucis oculum animae Christi, litam sol excedat claritatem oculi materialis; sed oculus noster materialis non potest intueri lumen corporale in fonte propter excellentiam: ergo nec
intellectus Christi. ITEM. Fons aeterni luminis in se ipso est infinitus,& immensus: sed finitu non potest super infinitum: ergo cum uirtus animet Christi sit finita, nopoterit actus eius se protendere usque ad ipsum: ergo non potem
rit i psiim cognoscere in seipso;er o uidetur quod nec anima Chrii,nec alia anima cognoscat dea in clamate sua. ShP contra. Super illud. 2.Corinth. 3. Nos releuata lacte.Gloc Chri illi seli imago patris eadem cum illo, in quem tendimus,scilicet ut eum in essentia uideamas.
Si ergo Christi anima habet, ad
quod nitimur puenire:ergo tacuuideli substaria, natura ITEM.
Plus cit uniri alicui in unitatem personae,quana in unionem facisitem cogia: tione: sed anima Christi verbo aeterno immediate unita est in unitatςm personae: ergo multo sortius ipsi ueritati,& luci uerbi unitur per cognitione mipsius in se ergo sne aliquo medio
398쪽
eonein illonum non est quies, sed
solum in cognitiones principiorum:& ratio huius eli, quia anima cognoscit conclusiones per mediii, principia uera cognoscit sine medici. Si erro anima Chrisi cognoscit Deum mediante ali quo: ergo non qui cicit in cognitione Dei; S si non quiescit inino, cum iucussit finis ultimus, Tion est beata. Si ergo beata est, Necessario sequitur, quod cognoscat diuinam lucem in seipsa: pati ratione S Omnis anima beata. ITEM. Intellectus complehenso. xis tantum eleuatur, quantum affectus, quamuis caeciis sit in uia propter eaeqtatem ignorantiae.
Sed Christus suit persectissimus comprehensior: cum ergo ipse diligeret summam Dei bonitatem in seipsa,omni affectu circunscripto: pari ratione lucem, se ueritatem in seipsi uidebat absque medio. ITEM. Aut immediate uidet, aut per medium. Si immed rate; habeo propositum.Si per medio; aut per medium proportio bi. I aut improportionabile.Si per
medium improportionabile, ergo potius impeditur, quam iuitetit r. Si per medium proportiona bi te:Contra. Aut est creatum, aut increatirni. Increatum non: quia
illud eth unum solum. Si creato: ergo creatura pineu c illa proportionabilis creatori & si hoc,cum nihil aliud impediat, tu in creatura possit uidere Deum in sua substantia, restat quod anima Christi sie eum ii idere poterat,& u idebat. ITEM. Si per medium: aut i I. lud est superius anima Chri lii
beata aut infernis. Si in serius, ergo immediatior eli anima Chri
in Deo, quam sit illud, quod tu T I O XIIII. I o
dicis medium tergo illo cireum . scripto melius uidebit Deum. Si s. perius t ergo aliquid est excellcntius natura humans montis in
Chrillo: sed hoc eil impossibile; quia Oia sunt subiecta pedibos
eius. Ressat ergolaia eius immediast,hi iplo fonte videbat, S uidet, lumen aetercum. His et rationibus idem Osiodi potest de qualibet anima beata.
ma clisti Rispou. Ad praedictorum intelligentiam eli notandum, quod ali
qui uoluerunt dicere,quod Deus nulla creatura uidebitur, nec uiis detur in sita essentia, ubi natura: sed uulebstur in claritate sua, catantus fit fulgor ipsius immensitatis luminis ,quod ad cotuitum
illius substantiae nullus oculus creaturae possit pertingere. Hunc errorem euacuat Greg. in Moralibus tractans illud Iob. I 8. Non adaequabitur ei aurum, uel uiatrum: ubi ait sic. Fuerunt qui d cerent in illa regeneratione be titudinis in claritate sua Deum conspici,& in natura non uideri:
sed non est aliud claritas, aliud natura: sed ipsa natura cli clarutas, & ipsa claritas est natura. Et ideo iste error no multuni est rationabilis, quia male intelligit lumen aeternum, in quo non dinscit essetia luminis, ex ipse actus locendi. Et ideo fuerunt alii moderniorcs, qui dixerunt a nulla creatura posse aspici lumen aeternum in sonte suae claritatis, s edin quibusdam csidescensionibus,
399쪽
cientia commensurationis, siue plus est in suscipi edo, qua in poad equationis,& conuenietia par do: imo ois potetia animae respericipationis alicuius communis, ctu Dei se habet in tone passivi: ta conuenientia ordinis. Dico er- nec dr potentia cognitiva active, go, quod si distantia dicatur per quae de sua ratione dicit q)iodam Privationem conuenientiae ata modo passione, sicut dicit Philo aequationis,& participationis,in sophus, de Priscianus. ideo cu infinita est distatia creati ad increa telligit Deum non asit anima in eum, sicut insititi ad finitum. Si Deli, sed Deus influit in anima, Mero dicatur di .antia per priua in qua influentia Deus condescetionem conuenientiat ordinis, di dii per gratiam, & anima eleu cenda, quod falsum est. qilia crea tiir,&essicitur dei formis. Et ipsaturae immediate ordinantur ad dei formitas est dispositio redde, Deum sicut ad principium,& si . oculum animae aptum ad uiden-cut ad finem,maxime creatura ta dum Deum,n6 quia facit proportionalis ad simplicem autem con tionabilem qlialitatem, quia semiuirum suffiit, quod fit cohue- per illud lumen excedit in infini ni eluia i , sed ad cognitio- tum: sed quia iacit proportiona rem comprehensonis requiritur bile qualitate: quia datur ipsi alae conuenientia secundum quanda aliquid utpote similitudo, quod aequalitatem , siue adaequatione. cum ipsam alam, S intellectum Et ideo non sequitur,quod si ani animet csi Deo facit simile,reddi ema creata non possit comprehen & intelligente. Et si tu obi jcias, dete infinitatem, quod non pon licet uisio, & cognitio incipiat ast intueri luminis sonte.ET per passione, copletur thin actione, hoe patet sequens. Quod enim cum ad uisione duo concurrat redicit, quod ad cognitionem re. ceptio,&iudicium: in illum autequiritur assimilatio. Dicendum, sontem luminis nulla psit creatu quod non oportet quod sit assimi ra agere,quoniam ipse a nullo polatio in natura tertia, scd susscit test pati: similiter de illo sonte luquod unum sit similitudo alim minis, S ueritate summa nullustius, sicut Primo Libro suit deis potest iudicare sicut dicit Aligit. f. a. terminatum . AD ILL v D, de uera religione:& ipsa ratio dis. quod obiicitur , quod exce- ctat, cum iudicans aliquo modos s. dit oculitim lumen illud. Dicen praesideat iudicato: nullo modo dum,quod est excellentia conser uidetiir sustineri posse, quod aniuas & eli excellentia corrupens. ma Christi, uel alia aninia bea- Excellentia conseruans est inspi ta intueatur ipsum superni Iu- ritualibus, sed cori upens in obie minis sontem. A D hoc respouctis corporalibus:& ratio huius i dentum et , quod di si ad pe Primo Libro eis reddita Napar sectionem cognitionis , aliquo te obiecti, a parte modi copre modo concrura: non .solum pachendit& ideo non est simile. An sio, sed etiam amo i noni ILLYD, quod obiicitur, ' finitu meu concurrit actio, quae quia non poteti supra in utum. D.ce dem sit per aliquam influ-
400쪽
ergo eadem cognitione, qua anima cognoscit uerbum, cognoscit res alias a uerbo.ITEM. Melius cognoscitur res in diuino exemplari,quam cognoscat in se; melius etiam cognoscitur per diuin si exeplar, qua cognoscatur 2 propria similitudinem; sed eadem cognitione,qua quis cognoscit similitudine rei, cognoscit ipsam rem, ergo&c. lIEM. Si similitudo rei in speculo nullo modo diffviret ab ipso speculo,eadem com ti ne,qua cognosceretur ipsuna speculam,cognosceretur ipsa similitudo rei,& ipsa reu ergo cum in uerbo aeterno non disserat similitudo rei & ab ipso, nam ipsum estexeplar,& ratio cognoscendi, ur eadem cognitione,qua quis nouit uerbo, cognoscat de res in uerbo: ergo anima Christi per eundem habitum crauitionis cognoscit uerbo, & alia in ipso. ITEM. Si anima Christi cognosceret rein uerbo per alium habitum alia similitudinem,qua cognoscat ipsum uerbum, aut illa similitudo esset una,aqt multῆ. Vna no pot
esse: quia unacuaeque res creata
li abet similitudinem sibi propria
in genete creaturae.Si multae, er-
po cum pon sit flatus in multis, sed in uno,cornitio aliarsi rcrum aueibo in ipso uerbo non spectar et ad cognitionsi gloriae , in qua est status,& quies: crgo si hoc ellinconueniens,rellati codcm habitu cognitionis, quo cosnosci tur ipsum uerbum,cognoscidaturct alia in uerbo tam ab pia.Chrisu, quam ab alia anima b8ata.
se sabet ad forma, ita intellectus possibilis se habet ad res, quas co
summum ens det esse ipς materiae nisi imprimendo aliquam foemam creatam ipsi materiae diuersam a se: ergo impossibile est Φsummum lumen taciat intellectu
possibilem aliquid actu intelligere,nisi imprimat ei speciem,& similitudinem ipsius rei cognitae;
ergo cognitio aliarum reru a uer
bo in i plo uerbo aliquid plus exigit,quam cognitionem ipsius uerbi,& est per aliam ratione covnoscendi, quam sit cognitio ipm s. ITEM. Ad hoc et intellectus ali.
quid intelligat, nectile est ipsum assimilari rei cognitae;ergo cu cognoscit alia a uerbo, nectit. est apsum assimilari non solum ipsi uerbo, sed etia aliis a uerbo. alijsa uerbono potassimilari nisi per susceptionem similitudina
aliarum; ergo ad hoc intellectus aliquis creatus sue Christi, siue alius cognoscat alias res in uerbo, no sufficit cognoscere ipsum uerbum. ITEM. Si aspicerem ad aliquam re, aggeneraretur in me similitudo illius rei . Simili-tcr si aspicerem ad speculum, nosolum aggeneraretur in me similitudo speculi, sed etiam similitudo rei; ergo si uerbum aeternum continet in se ideas rersi omniv.
ita generabsitur similitudine, rerum in anima aspiciente ipsum, sicut si anima contueretur ipsas res;ergo uidetur quod res in uerbo psi tantum cognoscitur ab inatellectu creato per ipsum uerbo, Rddi per similitudines imprensas,ergo per cognitionem aliam,& aliam. ITEM. Contingit cognoscere ipsum uerbum ut lucem, cotingit cognoscere ipsum ut exEplar.d unc autem cognoscitur uel cognoscitur