장음표시 사용
621쪽
in ueriun sub rone ueri: si di s a sit fami intellectunt credere atticu los non quia bonos, sed quia ueros: ita. n. quis credit damnatione malorum, sicut glorificatione beatorii. Et iterum. Charitas,& fides distinguuntur in obiecto quam uad rone motivi & qin charitas tudit in Deum lub ii ne boni,necesse eii fides tendat in Deum subrone ueri : unde alsentit sumae ueritati,non quia bonitas, sed quia veritas. Qila ergo intellect .is speculatiuus resincit iterum sub rone ueri: hince ii quod dixei lint fide esse in intellectit speculatruo inquatum est speculati uti S. N cc Obstant his uerba philolbphorum ;quia ipsi,de utritate s dei nihil intellexeri int. ALIis aut alitertii detellud cendum, uidelicet Q fides eli in intel lectu practico. Intellectus. n practicus dicitur elle intel lectus extensus seci indum uult Philosophus, quod intellectus speculatiuus extensione fit, D practicus. Contingit aut intel le- .anim. ctum extendi tripliciter. Vel per coniunctioncm silicii in affectione,a qua inclinatur. Vel pcr coniunctione sui cum aifcctrone, ad quam inclinat. Vel perco iunctione sui cum operatione, luam dirigit,& regulat. Omnibus,aut his modis c sit insit fide poni in intel lectu extento, sue practico secundum uarios ipsius fidei status. Nafides simpliciter dicta, siue sit informis siue formata, qu. e facit hominem credere Deo in his , quarmon uidet, est in ipso intellectu, inquantum inclinatur ab ipsa uo-tiintate: non enim crederet, nisi uellet. Fides aut formata, qua qs
credit in Deum,est in ipsi, intelle inquatum inclinat assectum.
Ad hoc enim st aliquis credat in Deum p fide sormata, oportet ut in ipsum amando tendat, secundust habetur in litera. Fides aut pse cta, de qua dicit Apostolus st est operas per dilectione, illa quideest in ipso intellectu, inquantum mediante asscctu diripit opus. Et patet, a scam istos sile, est in intellectu practico, siue cxtentis secundum diueris ipsius fidei stat iis, siue intellectus practicus dicatur proprie, si ire coiter, siue magis proprie. scd in q, magis, & magis habet extendi. Ratio aut quarinouet illos hoc ponere, non solum est uerbum Philosophi, qui
dicit, q, uirtutes sunt in intelligetia practica ,sed et ipsa ro recta, cldicit, quod uirtus non pote it ellis nisi habitus ii oluntarius, ctim circa ipsam consistat laus, & meritum:& ideo impostibile est quod ii irius fidei sit in intellectu , nisi
inquantum intellectus itingiti ira noctui. intellectus aute iunctus allectui, S ipsi permixtus dicitur c se intellectus extensus, uel intellectus practicus: & ideo dixerunt isti fidem esse in practico intellectu. REsTAT adhuc tertius modus dicendi, uidelicet quod siles, nec est omnino in potentia cognitiva, nec omni ny in
potetia assectiva, sed quodammodo in hac, quodammodo in illa. Et hoc est iii dicit Magister Hu- Lib. r. go. de S. Victo in Lib. de sacra me par. rintis, Duo inquit) sunt, in quibus cap. sdes consistit, cognitio uidelicet, ct affectio. in astectu quidem substantia fidei reperitur, in cognitione uero materia. Ratio autem quς mouet ad hoc ponendum est quod actus uoluntatis est esse
tialis ipsi fidei: numquam enim
622쪽
turalis imperaret uirtuti gratui-rs. Si ergo lib. arb. principium est meriti, & dcmetati, necesse ei omnem uirtutem in lib. arb. pCn ι. Rursus: cum habitus sit in ea potentia,circa cuius actitio explicat difficultatem, S uirtus sit habitus, necesseeli eam reperiri in ea potentia sicut in subiecto, tua ad opus habilitat. Quoniam cr-go quaedam ii irtutes explicanta ius rationalis, quaedam actus cocupiscibilis,quaedam actus ir scibilis: ideo quasdam necesse est poni in rationali,quasdam in e
cupiscibili, litasdam in irascibili. His praesuppositis facile est uidere,quid cii subiectum si dei. Si n. fides uirtus est, circa quam consistit laus, & meratum, necesse eliquod ipsa in libero arbitrio ponatur. Rursus. Si fides habitus est per quem intellectus capriuatur in obsequium Clit illi, & innititur ueritati primae propter se, se hoc nasi dicitur intellectus quodammodo speculativus, necesse est quod habitus fidei quodammodo sit in intellectu,secundum quod habet rationem speculatini. Et quoniam intellectus no hain generali, quod quidem intue- bilitatur ad assentiendum ipsi ueri possumus fatis plane quibusda ritati primae secundum suum iudicit, quod uirtus non est aliud,
quam amor ordinatus .Si ergo sides est uirtus, rui pic: t actum liOIuntatis,ut sibi ellcncialcin; ergo& circa illam habet essentialiter conii ilere. Bursus quia ipsi iidei cognitio ciniitialiscit,& illumi- ρ se natio, perquam intellectus dirigitur insunamam ueritatem,&ei
'g in 7- iubiicitur:ideo ipsa fides essentia V 'liter respicit actu rationis: S pr ' μή plete a dicunt illi,qui sunt huius positionis fidem esse non tantum D. ratione, sed etiam in uoluntapq s , te,cum uir inque actum respiciat i ' eluentialiter. ia uero actus r i tionis respectu actus uoli inlatis
eii materialis,cum ratio inclinetur a uoluntate: ideo etiam dix runt,quod in ratione materia fi-
' ςρ ς dei reperitur, in affectione uero S nouis Omnes autem hi mo- - P di dicendi a magnis clericis sum με φη ' pserunt initium,& quilibet Porsi in I 'φ habet satis rationabile fundamensmpii 3 quis recte intelligat,id ueniet quemlibet eorum habere aliquid ueritatis. Vt autem hoc planius fiat,ascendendu eli altius V ςρμ' ad uidendum subiectum uirtutis
praesuppositis. Virtus enim est secundum quam coli ilit laus,& meritum: licui culpa,secundum qua attenditur uitupernim, & demeritum. Virtus etia eli habitus reddens potentiam sacilem respectu alicuius actus.Si ergo uirtus prindicium,sed secundum uoluntatis imperium: ideo fides non respicit intellectum laquam pure speculatiuum . sed neccilarium ell,lipsa sit in ipso intellectu, secundum quod ell quodammodo extensus, &aba Uectu inclinatur. cipium eli laudis,& meriti, neces Rursus quoniam iptum uelle cresarium eii eam poni in illa poten dere, est essentiale ipsi fidei: hinctia, quae est principitim primum operis laudabilis, & meritorij.
Nam si poneretur in potcntia in
eii quod habitus ille non tantum respicit intellectum, ut speculatur summam ueritatem nec et ut inclinatur
623쪽
inclitiatur ab affectu, sed etiam dum quod uirtus,& me iti princi
ipsum aifcctum. Exis Is patet, pium.Similiter. Nullum est imo non est repugnantia inter prae ueniens ponere unum habitum dictas positiones, si quis recte in esse in ratione, & uoluntate: ita telligat: immo ex omnibus quasi unam illarum potentiarum recolirgitur una ueritas itegra, qm spiciat quantum ad actum male fides,ut est uirtus, S principium rialem , alteram quatum ad actu meriti ,respicit liberum arbitria, sormalem.Sicut patet, ' habitus ut subiectum. In quatum uero ha scientiae, quo ad quid respicit me bitus est, quodammodo respicit moriam. L quoad retentione spe
intellectum speculariusi, S eius ciet: & quo ad quid intelligetis.
P.no. actsi,qui est credere uerum.Quia scilicet quoad facilitatem coueri l. F6 uero eli habitus operans per dile sonis: & tamen dicitur unus ha-ctionem, & dirigens opus media bitus simplex. Quanaitis enim posci te affectu, respicit quodammodo tentis distinctae sint,nihilominus
prima intellectum extensunt,& eius a' tamen continuari habent in uno' in in ctum,qui eli credere voluntarie, subiecto,rsine cuius potest esse in Dilectu siue credendo in Deum tendere: eis unitas proprietatis: sicut una uia quodammodo etiam ipsum aste- sanitas ponitur esse in multis me Duo,c ctum,& eius actum, qui est uelle bris corporis interius, S una hos cauda ass entire ei, ad quod ratio ex se ne ilas in multis exterilis. rio in non potest attingere. Si tu obi jce E x is i s potest elici,& haberi gemulle- res, quod illa non possunt simili neraliter, quid sit subiectum cu- stare: quia cum fides sit habitus ius libet uirtutis,& quid sit etiam ctuo. simplex,& unus habitus simplex subiectum cuiuslibet viiij, siue sit in una potentia tamquam in peccati. Potest otia haberi deter . subiecto novidetur quod posset minatio proposite quaestionis,ui omnes illas potentias tamquam delicet quid sit subiectum fidei. unum subiectum respicere. Nam licet inquantum uirtus me Ad hoc dicendum, st nihil impe ritoria dicenda sit esse in lib. arridit unam, S eandem uirtutem di inquatum tamen est habitus redcere esse sit niti in libero arbitrio, dens potentiam facilem, ponen& ratione, & uoluntate. Quia si- da est quodammodo in potentia cui in scdo lib.o sum fuit,liberu cognitiva, sicut ostendunt rones Pi 2s arbitri non dicit potentiam distin ad primam partem: quoniam adr r. i. ctam a tone, & uoluntate secum fidem pertinet cogitare, ad fidei dum rem, Sestentiam, immo se proprietates plinet illuminare , cundum v, uult beatus Aurnsti. S rone reformare, & intellectu liberum albi trium complectitur captiuare: ipsi etiam fidei succe- illas tres potentias, scilicet irasci dit indere,quae omnia respiciunt bilem, &concupiscibilem,&ra' cognitionem. ideo rones ad partionalem. Et ideo nullum incon rem illam inductae sunt concedenuenies est, ς unaquaeque uirtus, dae, nec eis iami Mit rones ad odi quae reponitur in una istarum po pontum. Quoniam licet fides retentiarum, secundum habitus, spiciat actum potetit cognitius, in libero arbitrio reponatur secu no tamen ipsum respicit oino puris
624쪽
,sed inquantum habet assectionem concomitantem, & quodami modo post sequentem: & ideo et, necesse est ponere,' fides quodamodo sit in affectionei sicut dicit Magi iter Hugo cie sancto Victo. Lib. I, Et , quia est habitus uoluntatur. io rius,& amor ordinatus :& talis naturae eli actus eius,st ad ipsum nemo potest cogi inuitus. Et ideo concedi possunt rationes,qui sui ad partem sequentem, Quod aut
rationes sibi inuicem non obviet, sed utraeque uertim concludant,
satis clare potest uidere, siquis potest capere, si ad esse fidei uirtutis concurrit actus rationis si .mul,sc uot inlatis,quod bene innuit Apostolus in ipsa notificatione fidei, cum dicit fidem esta
siibstantiam rerum sperandarum, argumentum non apparentiu ,tan
gens quod e st in ea cognitionis, ct quod est affectionis. Nu quam enim fides esset uirtus, quantumcunque intellectum illuminaret, nisi etiam uoluntatem quodammodo rectificaret, sicut patet in
dono prophetiae, quia illuminat intellectum ad eadem, ad que illuminat sides; & tamen non ponitur esse uirtus, quoniam in illa illuminatione no cooperatur uoluntas,secundum quod coopera-
. tur in fidei assensu,& aetii. E x Ri s patere possunt ea, quae obiecta sunt, & consimilia, quae circa hoc obi ici possunt. Q V AESTIO III. An sides una mirιussi λ ΤκvM sdes sit uirtus una. Et sic uidetur. Ephe. 4. Dicitur unus Dens,una fides, & unsibaptisma: sed baptisma unitatem habet secundum speciem, quod
quidcm est sacranimum fidei ; er
vitas,tria haec: sed spes, & chari-' 2I'tas habent unitatem secundo spe n
nulli assentit,nisi propter summa
ueritatem ricd summa ueritas ta ' .
tum una est : ergo ratio credendi 'est una: sed habitus diuersistatur secundum formam, & speciem a .
parte rationis motiti. x, intelle x i
ctiuae. Si ergo ratio credendi una,necesse est uirtute fidei, qua creditur, linam esse specie. TEΜ- ,-- Qui credit Deo,non iudicatur esse fidelis , nisi credat in omnibus ' 'articulis: sed fides uirtus numquemque esse fidelem : ergo . non est uera uirtus,nisi per ipsam fomnia credibilia credantur,& an . unum colligantur; sed non colli gerentur in unum perseete,nisi sides esset uirtus una ergo necesse est,st fides una fit respectu olum credibilium. ITEM. Non est alia obedientia secundiim specie,qua obeditur Deo in madatis primae tabulae, & in mandatis scondae ,
licet mandata primae tabulae o dinent ad Deum, mandata uero secundae ordinent ad proximum: ergo pari ratione,non erit alia fides, tua assentitiir primae uerit ii in articulis respicientibus diuinitatem,& in articulis respicientibus humanitatem. Et no est da- ,
re aliquid aliud secundum st sides pili riscetur,& diuersificetur: ergo necesse est fidei uirtutem esse unam secundum speciem . SED CONTRA . Habitus diuersi scantur per actus,& per obiectar sed obiectum fidei non solum eliuertim increatu , tirpote v Deus sit trinus,& unus,sed etiam vera . i invisu
625쪽
creatum, tu pote se Chrallus sit
natus, S passus: Si ergo creatum, S mcreatum nihil haberit conrune, imo differunt cilentialiter, &formaliter, ncccile vii ponere, fides citra caedi nata, diuinitatem, di fides qtra credimus tramantiatem, si talia, & alia secundum speciem. ITEM. Nicut ii oluntas se habet aduolita,&scientia ad scibilia, sic se habet 6 des ad credibilia: sed uoluntates diu ei fi Acatur
ει numerantur secundum diuer. statem scibilium :. iii detur c Orone consimili, st fides diu crsii cari habeat secundum diuersitate credibilium:&se redit ide quod prius. II hΜ. Donum sapientiae,&scientiae sunt diuersa dona:&. hoc non ob aliud, nisi quia unum est de aeternis,& aliud de tempora
Iibus. Si ergo fides eli de illis, &de illis,uidetur st&ipsa formaliter habeat diuersi sicari. ITEM. Timor & spes sunt allectiones sornraliter differcntes,& hoc quia timor eis de sutatis malis, spes au- eum de suturi A bonis: sed fides tistantii eli de fututis bonis, utpote de gloria aeterna, sed et iani de futuri, malis, iitpote de supplicio aeterno: ergo uidetiir quod fides de lus,& de illis habeat formaliter diuersificatu irru. Nulla uutus habet plenam rationem uirtueis, nis eam concomitetur recta
intentio respectus nisi sed 6 doses quae dirigit intentiones ergo
necesse eli,quod siles omne, uirtutes circumeat quantum ad earum Enes: orgo si uirtus, qitae oestiirtutes circuit, no cii uirtus specialis. sed uirtus generalis ad omnes, uidetur ex hoc polle colligi fidem non est e uirtu em unam
RESPON. DIccndum, fides siue in eodem, siue in diu cisi, una est secundum speciem duo in l .non d uidit tir in species , Ouamuis in diu cr fis diuersis cetur secundum numerum. Et huius ratio cit, quoniam unitas uirtutis attenditur
secundum unitatem actus principalis Unitas autem actus princi palis attenditur secundum unita-lcm obiecti primi. Et quoniam
obiectum primum fidei unu est: hinc eli quod nec cise est uirtutems dei esse unam. Hoc autem Planius patre per exemplum in confimili. Sicut enim ui domus inhabitu uiden d quod iii reus uitaua habet obiectum per .accidens e t sicut dicimur uidere album, & ni agrum: habet etiam obiectum non solum per se. sed etiam prunis: sicut dicimur uidere lucidum :&quamuis obicctum per accidens, siue obiectum materiale ipsius UIsus diuersiscetur in specie, sicut equus diis i specie ab homine, N etiam obiedi, per specie dist)tat, sicut albu specie d fert a ni- gro: tam n in habitus uidendi secudum speciem di iter fiscatur, quia
rario obiecti primi, uidelicet ipsa
luminositatis una est in omni uisibili. Sic & in propos o intelligedum cit, D licet fides habeat multa obiecta per accidens, sicut oia, lus cosequiatur ad artaculos: multa et obiecta per se, scut etia ip- is articulos plures,& distinctos: quia tamen una cli ratio credendi in Oninibus, uidet: cet ipsa summa iteritas, cui ipsa fide, innitit
Epter sic, & super omnia: isi ipsa Sion. I ib. s. Oo sides
626쪽
sides est specie una, quantacumq; te: quia sapietia negociatur circa
reperiatur in credendis differen aeterna secundum rones aeternas, tia. Et est simile. Si cgo credere & scientia circa tralia secundum alicui homini ueraci, quia uerax rone, trales: & ideo diuersificari est;eadem credulitate, qua crede tur,quia negociatur secundum rorem ipsum esse ueracem, credere ne, alias,& alias. Fides autem no omnia esse uera,quae dicit, quan- sic imo ta circa creata, i circa intumcumque de diuersis materiis creata uersatur secundu dictamuloqueretur. Per hunc modum in ueritatis aeternae, R ideo non sieproposito intelligedum est. Et id habet diuersificari. AD iLLvo,
circo concedendae sunt rationes quod obiicitur, timor, S spes ostendentes fidem habere unita- diuersis cantur, quia sunt de bo tem secundum speciem. nis,& malis. Dicendum,2 no est Ao iLLvD vero , qnod primo simile, quia timor respicit maluobiicitur, actus diuersificantur secundum malum ,& spe, bo per obiecta: iam patet responsio, num secundum st bonum, & ita quoniam hoc non intelligitur de secundum rationes diuersas . Fi- quocumque obiecto, sed de obie des autem bona, S mala non concio, quod eli obiectum per se, & siderat, nisi inquatum cadunt hibprimo:quod quidem non tantum dictamine ueritatis, & ita sub r5- habet rationem materialis,sed et ne una. ita enum credit malos purationem activi,&motiui: hoc au niri, sicut beatos praemiari. Itatem modo no est obiectum fidei, etiam ueraim est unum, sicut Se re nisi ipsa summa ueritas: sicut in- liquum: Sc ita dictat ueritas uno, fra melius patebit, cum de obie- sicut S alterum. AD iLLvD,quodcto fidei inquiretur. Ao i LLvo, obiicitur, id, fides dirigit omnes
ruod obiicitur, st sic se habet fi ut mites. Dicendum,quod ex hoc
es ad credibilia, sicut uoluntas non seqititur,st fides sit uirtus gead uolita ,& scientia ad scibilia. neralis, pro eo st contingit urita Dicendum, quod non est simile: tes seipias circumincedere, & ob quoniam scientia in diuersis spe- iectum unius uirtutis bene poteiebus scibilibus diuersas intue- esse materiale alterius uirtutis: tur rationes,& diuersa media, p S tamen abinuice distinctae sunt, quae illa cognoscit. Simit iter uo' quia distingi iuntur penes obre-luntas in diuersis uolitis diuersa A, propria,quae non tantum ha
intuetur appetibilia, perqus illa bent rationem materialis,uerum appetit. Ideo in uoluntas, quam etiam ratione niotiui. Obiectum scientia diuersificantur penes il- enim materiale, nec tacit conue
Ia, quae appetit,& cognoscit. Fi- nientiam in specie, nec differendes aut unicam intuetur rone, sic tiam: S propterea non sequitur,cundum quam ola credibilia cre st fides si communis aliis uirtudit. Et ideo pr diuersitate credi- tibus, quia fides resticit earuinbilium non habet diuersificari. obiecta,& fines. Respicit enim ilA D iLLvo,quod obiicitur,l do- la soluti modo per modum matenum scientiae & capientiae diuersi riae, circa quam uersatur; obie ficantur. Ducdum,u non ciuinai ctum tamen proprium , S prima
627쪽
habet distinctum ab aliis uirtutibus, secundum cuius obiecti unitatem , est poncte fidem esse una secundum speciem, sicut in piscedentibus ostensum cit. V A E s T I o IIII. 'des certior sit, quam scient iaλVTκvΜ fides sit certior, quam scientia. Et sic uidetur. Ausu Nihil est homini certius suande: ergo uidetur, ' fides maiore uel saltem aequalem certitudine habeat quam sciet uia. lTEM,Phi 1 IOIbplius. Virtus certior est omni eo dubitare, sicut patct ergo ma- arte: sed fides ponitur in genere ior est certitudo scientiae, quam uirtutis,scietia autem,& ars sunt
SED CONTRA . Hugo de sancto uictore. Fides cli certitudo que-da an ii de rebus absentibus sit. pra opinionem,& ins scientiam conitituta ergo minor ci ertitudo in ipsa fide, qua in habitu scietiae . ITEM. CCitius cogi oscitur
illud, de quo non poe dubitari, stillud, de quo potuit dubitari: sed quod quis cognoscit scientiali cognitione, sic nouit, φ dc eo dubitare non potest qui aut nouit aliquid cognitione fidei, potet de
eiusdem generis: ergo maior elicertitudo in fide, q sit in habitu
scientiae. li EM. Certiti s cognosci-
ueritatis primae: quam quod cognoscitur in lumine ueritatis creatae. Sed quod cognoscitur fide, cognoscitur in lumine ueritatis primae quod aut scientia cognoscit, in lumine ueritatis creatae cognoscitui. ergo maior est certitudo si
est ii lud, in quo non cadit error, quam circa quod contingit errare : sed fidei non permiscetur error, cognitioni aute philosopliorum multi errores permiscentur: ergo maior est certitudo fidei, qsit certitudo alicuius scietiae phi- Io phicae. ITEM. Certior scientia certius habet fundamentum: sed quanto aliqua scientia nobilior, S persectior eis; tanto certior est: sed sciet Ia theologiae cit omnino scientia altissima, & nobilissima: ergo certistinia . Si ergo fides est fundamentum totius ici ctiae theologicae. Necelle est ipsam esse certissimam. Eli ergo in ea maior certitudo, in a Iiqua alia scicutia.
fidei. IT E M. Certius cognoscitur, quod cognoscitur aperta uisione, quam quod cognoscitur sola credulitate.Sed per scientia cognoscitur aliquid aperta uisione, per fidem sola credulitate: ergo certior est scietia, quina fides. ii EM. Quanto aliquid cognoscitur clarius lato cognoscitur certius. Sed fides cognoscit per speculum maenigmate , scientia aut reuelatas, Nie:ergo matur eii certitudo ghabet scietia,quam illa, quam habet fides. I rEM. Cettius cognoscitur quod pol probari, quam id no poteli probari: sed quod quis cognoscit habitu scientiae, potest probare alij qua tuncunque aduersanti,& eum conuincere necessa
rio, ita quod non potest contradicere. Non sic aut eli de fide: ergo fides no habet tanta certitudine, quantam habet habitus scientiq.REsoLVTIO. Secundum certu udinem adtasiones certior quidem est non autem secis dum cerauudDμ1peculationis. RESPON. Dicendum,et cum coparamus certitudinem ii dei ad certitudinem scicntiae, potest intelligi dupliciter. Na uno modo scie-Oo a tia
628쪽
tiam potest dici aperta. & certa
vilio Uei in patria. Et hoc mo doeli quaestio licc dubita, uti in scientia illo modo praecellat in certitudine ipsam hoc, licui si Aia praecellit gratiam & liatus patriae statum uiae Alio modo dicitur scientia cognitio, quam quis liabet mula. Et ilia pote ite illa dupliciter. Aut rei petiit illorum, quoru etis des. Aut respectu alior si cognoscibilium. Si respectu illotu, quoru est fides,lia simpliciter loquendo cel l Or c si ii des, quam scietia.
Vnde si aliquis Philosophor una
cognoscit aliquem articuloru ta-tiocina do,utpote Deum csse cicatorem,uel Deum cile remuneratorem muli quam tamen ita certitud ma liter cognoscit per sua litetiana, sicut uerus fidelis perluam fident. Si autem loquamurge scietia secundum steli cosnitio aliolum cognoscibilium, sic quodammodo certior est fides,quam scietia,& quodammodo econtrario. Eitcnim certitudi laeculationi Si
ma quidem rei picit intel icctum. Secunda uero respicit ipsum affectum Si loquamiar de certitudine adhaesionis, sic maior est cem
ludo in ipsa fide, quam sit ut habitu scientiae, pio eo st uera 'fides magis iacit adhaerere ipsum credentem ueritati crediis, quam aliqua scientia alicui res iciis. Videmus enim ueros fideles nec tarargumenta,nec per tormeta , nec
per blandimenta inclinari posse,
ut.ueritatem, quam creduli alie,
oretenus neget: quod nemo scies sanae mentis faceret pro aliquo, quod cognoscit, nisi inquantum doctrina iidei dictat noli esse metiundum. Suilius etiam cssct geo
metra, qui pro quaci inque certa
conclusione gcometriae auderet lubire mortem. Vnde uerus fideli, et i .im si sciret totam scientia
phy sicam, mallet tota illam scientia perdere,quam unum soluaristiculii ignorare, uel negare; adeo adhaeret ueritati creditae. De cer titudine ergo adhaesionis uerum
cst fidem esse certiorem scientia philosophica:& lia e ceriit udo respici lucritatem, bc doctrinam sc-cundum pietate: S de hac certitudine concludunt rationes ad primam partem inducts. Si autem loquamur de certitudine speculationis, quae quidem respicit ipsum intellcctum,& nudam ueritatem; sic conccd: potest, quod maior cit certito do in aliqua scientia, litam in fide: pio vo stati sis pote ii aliquid per scientiam ita certitudinalit ei nosse, quod nullo modo pote ii de eo dubitare,
nec aliquo modo discredere, nec in corde suo u llo modo contradicere,sicut patet in cognitione dignitatuni,& primorum principiorum. Et hociniodo procedunt rationes ad partem sic quclcm, sicut pertractanti patet. Et per hoc patet responsio ad quae ilioneni pi
positam. Patct etiam responso ad obiecta. Pio cedunt enim secundu diuulsas uras. Nam rationes ad prima partem inductae concludiit de certitudine adhaesionis. Ratione, itero ad oppositum de certitudine speculationis. Veruntamerationes ad prina am partem inductae uidentur concludere de certitudine specolationis , quod illa certitudine si fides cet uor scientia,quod saltum est. Ideo tempta dum eii eas disib luere. AD ILI. v Duer Aug. quo dicitur.
629쪽
eil. Nihil est homini certius suasde, Dicis Qtu nihil facit ad propositum, quia no loquitiir de certitudine,qua quis habet per fide, sed qua quis habet de fide, quam
habet in mente,& illa ellccmtii do scientiae: scit enim homo fidelisse habere fide. Ao i LLvDPhidosophi,st uirtus eli certior Omni arte. Dicendum,' loquitur de uirtute,& arte secundum ' comi aratur ad idem. Multo enim me ius seit aliquis inuenire me diu, S obiecti im per habitu iitrii itis,
quam per habitum puri cognitionis. No eil autem generaliter in telligendum, qliba uirtus sit certior circa proprium obiectum, q aliqua scientia circa suum. AD ILLYD, quod obiicitur,st certius uidetur, quod uidetur in lumine ueritatis increatae, qua quod uidetur in lumine ueritatis creatq. Dicendum,a, illud uerum cit, qua-do lumen ueritatis increatae irrad iat plene, sicut erit in patria. asi autem semiplene irradiat,non ei necesse quod habeat ueritatem, sic iit patet quia certius pote si h mo uidere ad lumen candelae, qad lumen solis,ubi sol non plene irradiat: sic & in proposito intelligendum est. Licet enim fiae irradiatio mediante fide ab ipsa ueritate aeterna: no tamen est irradiatio plena, quoniam manet specu aenigma. AD iLLYD, quod obiicitur, tubis certior est cognitio, cui non permiscetur error. Dicendun3, uerum eli: sicut fidei non permiscetur error, ita Et nee scientiae inquantium sicientiat sed hoc eli solii in ex desectu a parte cognoscentis. Sic etiam contingit
in ipsa fide a parte credemis, sicut
ratet in in doli, qui propter di
scursionem intellectus a cognitione fidei labitur in haeresim duse credui stati ii emae intermiscete
credulitas salsa. Unde ex hoc ni potest cocli uti, e fides sit certior, i scientia. illud tame uerum est, ii uod doctrina siler magis iteraciter eli tradria, quam aliqua ieientia philosophica: lilia spiritu sanctu Α,& ipse Christus qui docue. runt fidei ueritatem, S sacrae scripti irae, in nullo salsum dixerunt: nec in aliquo pollunt reprehedi: quod de nullo philosopho arbitror uere poste dici in traditione alicuius doctrinae: inio inuoniuntur ueris multa salsa permiscit in se. ADiLLvD, Pot: licitur, quod quanto scientia nobilior cli, talo certior. Dicendum, stillud iaci habet ueritate. Nam sicut dicit Philosis plius. Maior eii certitudo matheniaticae scientis quam detulias,& tamen nobilior eii ditiina,quamathematica: hoc aute est Ppter
desectu a parte intelligetis inia sicut dicit Philolophus, sicut se
habet oculus noctii ae ad luce, ita intellectus noster ad manifestissima naturς Vnde illa, rite suntcertissima in se, cognoscit aliqua dodubie :&tsi illa cognitio minus certa magis cli nobilis, & perfecta,qm est de re nobiliori. Melius
est enim uel modicii quid de Deo
scire, qua coelelitu, uel terrestriunotitiam habere. Rones ii cro ad oppositam partem concedendae sunt: concludunt n. de certitudine speculationis, sicut sati; clara est,& perscrutanti appare .
Aod sinitio fidei ab .. postolo asignata recta sit.
630쪽
caeteras est magis autentica dissimi aute Apostolus fidem sic Hebraeo. l l. Fides eli substatia rerus perandarunt,argumentum no apparentium. Olitanditur aute ista descriptio inc ementer assignara propter quadruplicem desectum, qui uidetur esse in ea. uidelicti pro Pter desectum ueritatis, proprer de ctum conuertibilitatis,propter dci 'ctum euidentiae,. de propter dese 'i ita sussici cutis. Quod autem si iti ea defectus uealtaris, ostenditur primo in hoc,st dicit fidem esse subsa. at a: aut enim ibi accipitur subliant La proprie,aut comuniter. Si accipiιur
ibi proprie, cum substantia diui datur'contra accidens, & fides sit accides, falsum eii fidem esse subilantiani. Si autem subitantia ibi
acc pitur c6iter pro essentia,& essentia uniuscuiusque non differt ab eo,cuius eli essentia, fides adidiffert a rebus sperandis, impossibile est fide effusiibstantiam rerii sperandarum. la EM. Videtur salissa esse m hoc,quod dicit fide non tantum esse substantiam, sed etiaargumentum. quoniam nulla uirtus est argumentum,nec econuersti: si ergo fides eli uirtus, no ergo' poeteli esse argumentum. Si tu
cicas, v argumentum sumitu ibi , transumptrue. Videtur st nec tra scri pz:ue,nec proprie debeat diei fides argumentum non appare , m. Si cmui proprietas argumeta cili arguit ipsam mentem,&coitu incit eam de eo ad quod est laciens illuci cile clarum,S aper-rtati .u: dctur stibi sit implicatio dupi cis contradictionis, cum dicit fidem esse argumentum no appareiicium. las enim habet argu
mentum,apparent esse uerae Qua etiam habent argumentum, hoc ipso. habent argumentum conuin tuntur esse uita ergo ratio argumenti repugnat ram rei no a
Parvnti, quam ipsi habitui silet iergo est im plicatio oppositorum in praedicta descriptione:uidet ergovi praedicta diffinitio redargui pollit ob desectum ueritatis.lTEM.Videtur,st possit repreli di ob desectum conuertibilitatis. Nam haec descriptio potest co uenire ipsi spei: Spes enim est substantia rerum sperandarum,& et
quia per spem certificamur nos esse habituros res, quas non uiden us:ergo uidetur st si tota illa destrii 'tio conuenit spei,* non conuertature cum ipsa fide. ITEM.Credere pet nam sternam esse sutura , hoc pertinet ad ipsam fidem: ergo credulitas poenae aeternae fides est: sed credulitas poenae aeteria non est substantia rerum sperat orarum,sed potius timendaru: ergo uidetur st ista descriptio generaliter non conueniat ipsi fidei rergo nec omni, nec soli: uidetur ergo posse reprehendi Ipter dinsectum convcrribilitatis. ITEM.Videtur posse reprehendi ob des etiam euidentiae, quia non debet prius diis niri per posterius, nec agnotum per ignotius: sed fides prior est, quam spes: fides etiam, quae est in corde,notior est quam ea, quae non apparet: ergo malet dissuitur fides per res speradas,
Sper res non apparentes. ITEM.Ad euidentiam dissinitionis spectar, ' Priora praemittantur posterioribus.si ergo cognitio prae cedit assectionem, A fides inquatum argumentum respici renia