장음표시 사용
711쪽
telligatur de bono creato, tunc dii citur expectare bona aeterna,idcit perpetua. Vtroque tamen modo pluraliter dicitur expectare bona aeterna, non quia plura sunt bona summa; sed quia bonum aeternu, quod eli ipsa immensa bonitas, Omnia bona excellit per sui eminentiam : & bonum perpetuum, quod est beatitudo creata;omniar hona comprehendit per aequi polletiam. Ideo pluraliter dici s ter. naJ no propter a ternitatis naia iti tudinem, sed pp boni expectari omnimodam plenitudinem . Ad
elatio boni futuri. Dicendum, τnihil impedit aliquod bonum se aeternum in se, & temporaliter ab aliquo haberi in praemio &sic est in mercede,quae ex pectatur Pspem,t aeterna est,ia se:& tamen futura est expectanti,qui ad eam n5dum pertienit. Ad illud, quod quaeritur,quq disterentia sit inter illa duo membra. Dicendum, Pprimum membrum explicatur Pieriindum,quod ibi ponitur:ut sit sensus, spirit italia. i. aeterna. Vel potest dici, q, per hanc differentiam spiritualia,distinguitur spes affectione naturali: per hoc autem quod dicitur, aeterna, distin
guttur a uirtute cardinali, & tangitur propria ro spei, quae est in bonum subrone aeterni. Vel potest dici,st per hoc quod dicitur, spiritualia, tangitur obiectum generale,quod habet ronem mateariatis,fecundum ' consuetiit dici,si spes qusdam est uenie,quq-dam gratiae,quaedam gloriae. Per hoc autem quod dicitur, aeterno, . tangitur obiectum proprium , Ssormale, siue motivum,&c.
v Giastes certa Cotra. Quia scssin q, dicit phi Dub. r. loso. Peccat qui dis finit, ir est in
motu,pid qJest in qu rete,& ccoueria: sed expectare est ciuiescere, sperare quodamodo cit tendere in rem sperata:ergo male diffinitur P expectatione .lte. Ois notificatio debet dari p propria: sed beatitudo,& gratia,& merita sue caeteris uirtutibiis cola: ergo in coue nicter spes diis nitur per illa.
Iuxta hoc lii aeritur. Cu imius rei
se unu esse, & ita ima dissinitio: quo differt praedicta notificatio ab aliis notificatioitibus, quae cosueuerunt assignari de spe. Resp. Dicendum,st spes est nomen affectionis,& est nomen uirtutis. Se- cundum P est nomen affectionis, sic dissinit a Philosopho: Spes est suspicio suturi boni. Scdm aut inest nonae uirtutis, & notat habita sic habet dissiniri, & notificari Psuu actu. Actus aut ille dupliciter pol coparari. Vel ad obiectu inir
& sic est illa diis nitio Magi liri.
Spes est uirtus,qua spiritualia, Scaeterna bona sperant. vel ad obiectu,uel ad principiu:& se est illa
Flaymonis. Spes est certa expectatio suturae beatitudinis, ueniens
ex gξa, c meritis. Vel ad obiectsi, S habitum prae ambul ut & sic est illa. Aug. de civi. Dei Spes est uirtus,qua luisse ad illud, quod cre .dit,peruentura psumit. Aliter aue - .pot assignati dili inctio inter istas tres notiscationes, ili prima siesormalis data P gemis, & ditas. Scta caiisalis data P actu, S cam.
Tertia uero partim calis, partim
formalis:qa dat o obiectu spei,&alia pambula uirtute. s.fid si, q tangitur in uerbo credendi. Ad illud ergo quod obiicitiir, quod expectatio est quies.Dicendum, quod
712쪽
quatruris sit quies corporis, tamen est quaedam sollicitatio metis. QEi enim expectar, aduentu desiderat cxpectati: expectatio sectatum quod ponitur in dissinitione spei,nocli expectatio corporalis,sed magis mentalis: quae est quaedam imaginatio, & protusio respectu finis assequendi. Ad illud, lg obiicitur, st haec noti sicatio data est per communia. Dicendam, quoa illa communia secundum quod liic pontitur, sunt appropriata. Nam beatitudo apis propriatur ratione ultimet dotis, quae quidem est persecta tentio correspondens ipsi spei: Sc ea ratione, qua nomine beatitudinis intelligimus bonum excelles, Rindeficiens. Similiter merita,&sratia eide appropriantur,prout Iungantur in simul: gratia enim respicit Dei benignitatem, S misericordia: merita uero dei squitatem & si istitiam : quoniam itero uirtutis spei proprie est utrunque respicere, ut liberet a desperatione, & praesiumptione, quae solummodo alterum intuetur i5 proprie conuenit ipsi spei, quod dicitur, ueniens ex gratia, & meritis: meritis,inquain, praecedentibus, uel in proposito, scilicet in radice,uel usu: sicut in praecedentibus ostensuin suit. detur salsum dicere: quia si fides spes communicant in obiecto: ergo sunt eadem uirtus. Item. In
reporalibus ira bene potest quis
separare pecuniam, quam uidet, uam pecuniam, quam non ui-
et: ergo pari ratione in spiritualibus: ergo spes non debet dici esse de in ii sibilibus. Item. Spes re
picit ipsum affectum,uisibile auTERTII,
tem ,& inu i sibit e respicit intellectum:ergo si obiectum habitus respiciunt eandem potentiam,mala dicitur spes esse inuisibilis. Respon. Dicedum, quod in aeternis bonis persecte uiderem uiuere,sicut dicit Aug. propter dicitur Iohan. 37. Haec est uita
aeterna, ut cognoscant te uerunt Deum, Sc. ideo respectu esrundem spiritualium bonorum non uidere, & non habete se mutuo concomitantur. Qeonia ei spes est de non habitis, quia ne
mo sperat illud quod habet: sed illud quod bal, dum est: in respectu aeternorum bonorum non
habitu in est non uisum: bine est quod Magi flar dicit, quod sicue fides est de initiabilibus, ha Sespes. Et haec est disserentia,quiasides est de inuisibilibus, secundum quod sunt inuisibilia ; spes autem de inuisibilibus. secunda quod sunt non habita sed habenda. Et per hoc patet responsio ad obiecta. Ad illud enim quod primo obiicitur, quod communicat in obiecto. Dicenduin,quod non sub eadem ratione respiciunt il-hid obiectu, sed sub alia, & alia. Ad illud quod obiicitur, quoa in temporalibus bene potest quis . sperare,quod uidct:ergo S in spi 'ritualibus. Dicendum,quod nota est simile, quia uidere corpora Ita non est illa habere ; sed bona aeterna uidere, est illa possidere. Ad illud, quod obiieitur, st inuisibile respicit intellectilin. Dicedum, quod uerum est sub ratione inuisibilis uenihilominus P test respicere allectum sub ratione non trabiti. νSpes autem non nisibenarum rerum Contra hoc obiicia
713쪽
tur. Primo ratione primi mebri: quia dicit Poeta. Hunc e ros ρο-
μι tantis sperare dolorem:ergo spes estnialorarerii. Item. Sicut quis
expectat propriam exaltationet, ita expectat aduersari j sui confusionem:ergo siclit expectat bonusuum, ita expectare potcli stratu alienu .lte obiicitur contra scam membrii, quod dicit; noni si futuraru,quia beatitudo no est futura, nec habeda a praescitor ergo si spes non eli nisi rerum fututarii, nullus praestitus habet spem. ite. Obr contra tertiu inenabru, quoad eum pertinentiu : qa Luc. ult.dr. Nos aut sperabamus,quod ipse esset redempturus Israel: ergo contingit sperare bonum csie, non ergo im spes est respectu boni proprij. Ite. Aug.diciis denemine desperandum est,dum est in via: sed de quo cotingit desperare; S sperare: ergo ui Q de alio
contingit sperare. Item. Csi fides, charitas possunt non tanta esse
de bonis proprijs, sed & de bonis Gibus,quare no similiter est hoc reperire de spe8 Resp. Dicendu,st spes est respe ctu futuri, respectu futuri boni,&respectu futuri boni proprii secundum q, accipitur proprie pro ipsa uirtute. Reis spectu futuri est inquantum distinguitur a gaudio, & dolore,
conuenit cum amore: quia illae
duae affectiones sunt respectu pretsentium, sed istae duae respectu surirrorum. Respectu boni est inquantum distinguitur a timore, quia timor est respectu disconuenientis: spes autε respectu conuenientis. Respectu boni proprii est
inquantum non sis tum distinguitur ab aliis affectionibus,sed etia
inquantiam distinguitur ab aliis
uirtutibus, utpote a credulirate fidei:ipsa. n. spes procedit ex gratia,& meritis. Et quoniam meriis
tum non assecurat de beatitudiisne,nisi e si,qui mereturriquia unicuique retribuetur secundum merita sua: hinc est q, per uirtutem spei nemo sperat nisi sibi. Et lecti dum hoc patet,st illa differentia, quam assignat λugustinus intecfide,& spem, recte di conuenieter allignariir: sumitur enim spes .P-prie pro ipsa uirtuter si autem accipiatur spes coiter pro ipsa illis spicioile, sic potesse no im boni, sed etiam mali, & sic accepit Poetta. Et per hoc patet responsio ad
primum obiectum. Ille enim est extensus,& improprius modus
accipiendi ipsam spem. Si uero
spes dicatur minus comuniter deqilacuque expectatione boni, sic potest esse cxpcctatio non solum proprij boni, sed etiam communis, Et sic accipitur Luc. ult. & ct ab Augu Et per hoc patet responsio ad illas duas au ctoritates. Prout aute accipitur proprie pro ipsa spe,quae est expectatio uenies ex gratia, & meritis: sic no est ni
si respectu proprij boni,quia n
mo redditur securus do salute nisi per merita propria: ideo no est simile de fide & cnaritate. Et per hoc patet resposio ad ultimoobio .ctum. Ad illud uero quod obiicitur,st si spes est tantum suturarii rerum, sic praestitus non his spem. Dicendum, ς, futurum dicitur dupliciter, uel quantum ad
euentum, uel quantum ad ordiis nem.Quantum ad euentum dicitur futurum,quod euenit.Qtrantum ad ordine dicitur laturum, quod est ordinatum ad ueniendum uel sutgrum dicit euentum
714쪽
simpliciter,non respectu expectationis. Et hoc ultimo mciflo dicitur spes esse futurorum: ipse alitε
obiicit pat accipitur primo modo & ideo non ualet. Puibusdam non indocte uidetur, ere. Obiicitur contra. Primum,
quia in Pial. 3 o. in te domine speraui,&c. dicitur in glo. Hoc dicit ar in persi,na Christi: erilo Chrisus habilit spem. item. Hoc uidetur ratione: quia Christus suit si mul ulator, & comprehensor: &inquantum uiator descit sibi st la eo poris: si ergo Christus suit perserie uiator, sicut Sc persectus comprehensor , uidetur quod debuit habere omnia dona gratiarum, Sc omnes uirtutes,quae r espiciunt statum uiae. Item. Obiicitur contra secundum de cinctis iam beatificatis,quia dicitur Apoc. 6. dictit meli eis,st expectarent adhuc modicum tempus: ergo si spes est expectatio, uidetur, Sc. tiem. Animae sanctae in patria ex. pectant glorificationem suorum corporum,quae est quaedam pars
beatitudinis:resumendo enimcorpora persectius contemplabutur.
Quia sicut dicit August. in imae
propter desideritim corporum retardantur, ne omnino serantur in summum coelum. Item obiicitur cotra tertium, quia uidetur quodaneeli habeat spem: dicitur enim I. Peti l .in quem desiderant angeli prospicere Desiderium autem est respectu non habitit ergo side eodem potest esse spes, de quo &desiderium: videtur crgo angeli sperent. Item. Angelis accrescet gloria quaedam, & decor deplorificatione nostra,& beatitudine: si e. go hanc expectant, & nodum haberi uidetur quod habeat spem. Respon. Dicendum, quὁδ sicut dicit Magister, nec Xps
nec animae beate,nec angeli proprie loquendo habent spem. Ratio huius est, quia spes est expectatio praemi j jubstantialis: omnes autem hi praedicti substantiale praemium habent: & ideo carent spe,proprie dicta. Alia auin ratio est, quia spes habet annex1sdem: fides autem est cognitio aenigmatica. Et quia claritas ut sonis diuinae tollit omne aenignia, per consequens euacuat fider& euacuando sidem, euacuatii
sani spem,& ob hanc duplicem rationem,sicut multipliciter diciatur in litera, conuenienter uid tur, nec Christus, nec sancti, nec angeli beati habeant spe Ad rationes autem ad opposita respondetur faciliter, pro eo ilicet in eis non ponatur spes proprie dicta , secundum G est expectatio praeniij substantialis: potest tamen, large accipiedo spem pro
quacumque expectatione, uidelicet liolae secudae,& alicuius gaudii accidentalis poni in Christo,& angelis & animabus beatis Sed
quare spes uirtus non est respectu praemi j accidentalis, sed substantialis:& quare etiam in Caninctis euacuatur, hoc melius infranian sellabitur, cu agetur de euacuatione ulmitum. Ad illud ta-
me, quod obiicitur de desiderio. Dicendum , et non est simile de desiderio,& spe: quia spes est rospectit non habiti, sed desiderium
pol esse respectu habiti. ut continuetur,& tollatur fastidium :&sie est in angulis. Similiter ad illud, la obrde auctoritate PCal. consueuit dici, hoc di de X porsiae mebrora. ia satis patet. De
715쪽
De antiquis vero patribus,me. Contra. spes se commetitii r ila
tui uis sed illi non erant in statu uiae: ergono habebant spem. ite. Spes datur homini ad hoc y mereatur: ergo si illi erant extra statum mertii, n5 uidetur st habiterint spem luxta hoc quaeritur de animabus , quae I unt in purgatorio: Virum habeant spem . histsic uidetur quia adhuc non habet apertam uisionem pei iis: ergo spes non eli euacua ea in eis Sed c6tra hoc eit, rua ipsi eerti sunt, non possitiat damn rit ergo iii- dctur,mipsi non indigeant sulcimento lpei. Iuxta hoc quaeriti ir, utru daemones a quoniodo ha beant spe. Et st sic uidetur. Quia dicitur Iob. 4O.de Behemoth. Ecce spes eius frui trabitur: ergo ha Milpem. Sed contra. Sciunt peccatum sutim esse irremediabile: ergo desperant: orgo non habent spe. Et Rug dicit de diabolo . Et ad cumulum da nationis suae de . sperauit. Rei p. Dicendii in ' spes non tollitur nisi per subieqtiens aemium,& contrarium habito. Et sancti in limbo,& animae in purgatorio nec erant alsecuti praemium, nec inciderant in contra
rium habitum, siue in desectum: hinc est spem habebat sicut dicit Beda, ac habetur in .dii l. i. st patres in limbo felici spe igressum latiuae caelestis expectabant. Daemones uero, & alii da nati,qhabent cotrari si habitu spei s. desperatione, spe habere non possunt. Similiter sancti,& beati alsecuti sunt praemium, per spes evacuatur, sicut infra mavisust
bitur. Ad illud uero,quod obi icitur, st spes commetitur se statui datur ad Merendum.Dise
dum,st sancti partes quodammodo erant in uia, ct nondum peruenerant ad patriam: praeterea meritum non respicit ipsam spe uniuersaliter, sed secundu statu. Ad illud, quod obiicit,statae in Purgatorio certe sunt,q, non possum damnat i. Dicendum, st hoc noe' ppa secutione gloriae, sed Pycctin mationem liberi arbi-ttit,quod est extra liatu metendi& demerendi: illa confirmatio
euacuat spe, lyramuis ponat ex
tra statum uerribilitati, ipsius liberi arb. ergo Se. Ad illud quod obiicitiir de Behemoth. Dicedsi,st spes ibi accipitur improprie, ti P expectatione dilationis iudicii, in quo acrius, qua modo puniendus est :& pro expectatione dilationis iudicii diutius constituedi super peccatores . quorum utroque frui rabmir diabolus in die indocii, Sc citius et uellet,ludicabitur. Ex his patent illa dubia,
qtis sit pra de subiecto spei quae-
D intel ligentiam huius partis incidit quaesto de uirtute spei. Et circa ipsius in uistionem dupliciter procedendum cst secundum pioccisum ipsius Magistri. Primo enim quae iit de ipsa spe secuduco sideritione abis luta.Sec si do quaeritur de eadem secundu consideratione rei atam. Circa primu quaeruntur quinq;. Primo ' scitur , utrum spes sitii trans gratu: ra Secundo, utrum
spes sit uirtutis genus,an i pecies specialissima. Tertio quaeritur, utrum
716쪽
utrum spes sit uirilis cardinalis,
an illeo logica. Q iarto,utrum aliqua do sit uirtus informis an semper sol mala. Quinto quaeritur, utrum in actu sito sit certitudinali Hai dubia.
VI K v xi spes si uirtus gratuita. Et v, sic uidetur. Hom. s. Spe salui laeti stimus. Qiiod aute nos facit peruenire ad salutem , illud
praecipue tenet rationem uirtutis
gratuitae: si ergo spes est huiusmodi,ergo eii uirtus gratuita. ITEM. In Psal. i 6. lseneplacitu est dilo super timentes eum,& in eis, qui sperant super misericordia eius: sed quod reddit acceptum Deo, uel est uirtusgratuita, uel habitus excellentior ipsa, sicut habitus doni,vel beatitudinis. Si erso spes non computatur inter habitus donorum, ta beatitudinum, necesse est cana computari inter habitus
uirtutum gratuitarum. ITEM. Ha.
bitiis directe repugnans sculps habet in is ronem uirtutis gratuitae: sed spes undique repugnat culpS, quia repugnat praesti mptioni, tadesperationi: crgo &c. ITEM. St. cui dissicile est credere, quod ei supra ronem; sic dissicile est expectare,quod eli supra omnem aeuiis mationem. Sed per spem expectatur illud bonu, quod nec oculus uidit, nec auris audiuit,nec in cor hominis ascendit: ergo sicut fides est uirtus, qua creduntur inuisibilia: se uidetur st spes eii uirtus, qua expectantur inaestimabilia, hoc est bona spiritualia, ex aeterna. I iEM. inod maxime siruiat aiam,& rectilicat, & delectat, il-hid potissime habet ronem uirtutis gratultat. virtus enim est habitus potentiae regu latiuus, & csi firmatiuus,qui facitipsam alam gau
dere circa ea, quae recta sint seriidu uult Philosophus. Sed spes - .eii .hmoi ipsa.n. confirmat, & delectat. scam φdξ Heb. 6. sortissimum habemus solatium, per qa confugimus ad propositam nobis '' spem, i iam sicut ancoram,&c. Etas Ro. i 2. Spe gaudente, uidetiar ergo manifeste,ci spes sit in gene
SED CON iRA. Nulla passio est uirtus ed spes est una de quatuor passionibus, scd in quod dicit Boetius de conso. ergo spes iasi est uirtus. Prima probatur per illud, quod dicit Philosophus, i cum 2.
tria sint in ala,poteriae,patione , eona.& habitus: uirtus non est in genere passionis, sed i genere habitus. Si ergo spes non est uirtus, costae nec uirtus gratuita. ITEM. Sicut contingit expectare sutura, sic cotingit rememorari pras eritat sed rememoratio de praeteritis no est uirtus,nec circa eam consistit alia qua uirtus specialis:ergo nec es m expectationem suturorum alia qua uirtus consistit: sed expectatio futurorum uel est ipsa spes, uel procedit ab ipsa;ergo uidetur D ipsa spes non habeat cse uirtus. lIEM.Sicut contingit sperare recte, & non recte: sic contingieetiam timere recte,& non recte:
sed habitus, qui dirigit alam in timendo, non reponitur in genere ui rtutis,utpote timor: ergo nec habitus,qui dirigit in sperado:ergo spes,ut scδm e notat habitum,n5 est iii genere uirtutis. ITEM. Ois uirtus moralis consistit circa bo- - nuna,&dissicile,ut uult Philosophus: ergo multotortius gratuita: ted in expectatione bonoriim Promissorum nulla est dissicultas ergo cum spes no cosistat circa dissi
717쪽
rite non vFesse in genere uirtutis gratuitae. ITEM. Nulla uirtus ratuita in suo acta repugnat pers rectioni meriti: sed spes i suo actu
persectioni meriti repugnat: ex imperfectione enim procedit seruit Deo pr retributione tutura, luia scem dicii Bet n.Charitas praemium non intuetur: si ergo spes facit expcCate retributionem suturam,uidetur persectioni meriti repugnarc. ergo non est in
genere uirtutis grati illae. REsoL V TIO. sdum uirius gratuita censenda ut spe, : Purn ιmmo uirtutum smin mum graι utrarum ancora,et substentaculum.
RESPON. Diccndum,mno3e speii sit intenigi affectio animi, iuxta
illud, quod philosophi, & sancti
dicunt, quatuor esse animi affectiones,videlicet gaudium & d lorem, spem & t: morem. Pol cc nomine spei intelligi ipsa res cxpectata, iuxta illud Timoth. 2. Expectantes beatam spem. Potest nihilominus sumi pro habitu,qui dirigit animae motum,& aflectum
in iluod, quod cxpe&ndum emta isto tertio modo dicendi spes
non tantum est uirtus gratuita, imo etiam uirtutum gratur Carum silientamctum,& ancora. Virtus
quidem gratuita est, quoniam in hoc st facit anima expectare ea, quae liunt super omnem aestimationem humanam,& ea quae promisit largitas diuitia, facit omni- .no confidere,& inniti summae, &
imine largitati, sicut fides facitassentire primae ueritati, ct charitas facit adhaerere summae bonitati.Et dum anima ipsi immensae largitati innititur propter se,&suPer omia, reeiscatus, S super
se eleuatiar,& Dco accepta esticita, si iur: itecesse est ergo i habitus, is squo mediante si illud, i onem habeat gratilitae nirtutis. Et qa cum iata innititur ei, qui non pol des- Mi. i. cere,quauis ipsa in se sit deficies,& uacillans: sundatur per spem, quasi super firma petra. Et Pyradixi, st spes non tantummodo est in genere uirtutum gratuitarum, sed etiam earum ancora, & sustentamentum. Vnde cocedendae sunt rationes, quae hoc ostendunt.
AD iLLvD uero, quod primo obi jcitur in cotrarium,quod si es est passio, iam patet responsior
quia nomen spei aequivoce acci
pitur .uidelicet pro ipsa affecti ne,& yro habitu regulante ipsius affectionis motum. Unde spes se cundum quod est uirtus eii habitus gratuitus, qui est principium motus, qui est ab anim: Panici
autem magis eii ad animam: & secundum quod motus expircaeiOnis, siue spei ab anima est, sic pomtest seri recte,& non recte secundu imperium liberi arb. Et quatum ad hoc habet circa ipsum a tendi persectio uirtutis, uel deis sormatio uicij. AD ILLvD,quod
obiicitiir, quod sicut se habet ex- pessitio futura, sic rememoratio ad prsterita. Dicendum,quod no .eii usquequaque simile de rememoraclone praeteritorum, & de expectatione suturorum. Non
enim sic consistit rectificatio, uel obliquatio animae principaliter
circa ea,quae sunt praeterita, sciit circa ea, quae sunt latura, nisi ex consequenti. Virtus enim proprie
nugis ordinat ad illud qd agenda est, quam adrilud,quorictu est. Alia dissimilitudo est,quia rememoratio iespicita lam crinitius,
718쪽
expectatio autem nactum affecti
ua: r. ctitudo autcm uirtulis non fac at mula cur peno ea. quae sunt ccganionis sicut pcne, sinitati clionis. Vade ctiam i D emoracioni, ecunctum uocii ius Varisi lectioni, an ut curiir actus uirtutis,u prudentiae, uia foeni tmUx,uc haritatis, iri Chun uolciatrae, iccutidum quod iecordatur Praeteritorum s.ctomni, ut sutura melius agat,uel praeteritorumaloium ut d Olcat,uel praelei Huiu beneficiorum ut gratias agat. AD ita. vD, quod obiicitur,st timor non vii in genere iiii tuli, et
inquatrum habitus: ergo ncc spes. Dicendum,st non cli simile, quia affectio psius timoris consilii in
quadam resilitione: sed assectio spei consitit in quadam protesiune: dc ideo allectio timoris plus habet de passione, astectio uetus pei plos habet de actione. Et qui
Eabitiis uirtutum dirigunt amina in actibus,in quibus consilit rectitudo uitae,iuxta illud quod dicitur,l uirtus eii bona qualitas mentis,qua recta uiuitur: binc est quod se es magis est in genere virtutis: quam timor. Et ex hac eadem cansa,patet quarc magis circa astectionem spei consistit habitus uariariis, quam circa aliquam aliarum trium affectionem. Gaudium cnim,& dolor,quia habent obiecta libi coniuncta,macis sunt insu linendo. Au ectio ucio spei inter caeteras est, quae plus ha et de ratione age ada, dc quae magis dic: t motum ab anima: qua: Cur sta ipsa Iecundum aliquid sui dicat passionem circa animanlisi, secunduin illud non habet circa ea consuere habitus utitutis, sed magis secundum.dicit racioncm --
tus,& protensionis ipsius animae
in ipsam rcinsperatam. AD iLLYD,quod opponitur,st expectare bonum,non est difficile. Loicendum, si, licui credere,quod uid tur,noli habet diui cultatem; cr dcre ianito firmiiiiive quod nonu: dctur, habet magnam dissicultatcin . Sic et nic lugendum est, quamuis sperare bona plitia,
quae aliquo modo u identi ir in se, uel in suo sinuli; non e st multum dissi. ite: bona tame inuisibilia,&aetcriia,quae oculus non uid:t cxpectate certa fiducia, di pro illis temporalia bona contemnere, Schis cmnibus,quae non sic uidetur superferri, hic magnam habct difficultatcm,ta magnam dignitate. Et ideo indubitanter uerum est spem esse in genere uirtutis gratuitae. AD 1LLYD, quod obsjcitur ultimo, spes in suo actu imp dit meriti pellici Onen . Dicendum, Q salium est: imo sicut dicit Apostolus, cosurgit ex persecti ne meriti: quato enim aliqui, maiora,& meliora habet merita, tanto friti: iis, & ceruus sperat. Et si obi)ciatur'chai Has praemi uno Intuetur. Dicendum,st illud intelligitur de praemio creato: de praernuo autem Incrcato non habet ueritate, quia maxima charitas maxime desiderat uniri Deo, & h bere Deum ., pcs aut persccta magis aspicia nactccdcm increatam, de sitia dixit dom nus . . br Genes. ιs. Ego mcrceb tua Sc. Eumenim expcctit quis per spei habitum tenure in patria, cui per charitatem in uia uniri de iderabat. Alius eii etiam modii responded: dili:ngliendo de the mercen ria, lita qui, leruit Deo Pth Pter
719쪽
dam est mercenaria, quae constituat finem in proprio comodo: &ista est mercetiaria mala, & no P cedita spe recta,& sormata. Quε-dam etiam cst,quae noc6filivit h. nem in proprio bono sed totu cofert,& ordinat ad bonum summu :& halic mercenatiam sacit spes, quae eL uirtus gratuita.& hsc me
rito non repugnat. Primus tamen
modus dicendi uidetur clle rationabilior: qa spes stare poteti cxclusa omni intcntione d .lcctionis mercenariae. inantur cunque. n.
amor sit perfectus in uia, eil sibi
uirtus spei comuncta. Vnde smpliciter dicendum est,st expectatio boni aeterni est mercenaria, nec minuit meritum, nec facit ad imperfectione charitatis, uel merita, nas inquantum mens hominis multum assectuose, & intense aspicit ad commodum proprii boni. Multi autem sunt,qui atitudinem expectant:& iamen parum de se, & multum de Deo curant. a V AESTIO II. An sit geum is ci si ima. VTA M spes sit genus uirtutis: uel species specialissima. Et quod species specialissima, uid tur. Vna est uirtusis uuitate obiecti, i ed in uno solo sperandu est, uidelicet in Deo ; iuxta illud,qesspe dicitur in scriptura: quod in domino sperandutu eli, no in aliqua creatura,ergo uidetur st spes si uirtus unicamullo modo plurificata. ITEMNerces una omnium eis,& omnes unum summum taunum expectant, in quo non cadit
diuersitas siue secundum specie, sue secundum forma: ergo si spes
est expectatio aeternae mercedis,
uiectur 2 expe*alio illa nullo T I O XXVI.
modo habeat formaliter diuersificari: ergo spes non habet sub se alias species disterentes: ergo ha- bc tin se unitatem speciabili maerii EM. Pauciora sunt speranda, usini ci edenda:credimus enim pretnaia,S. supplicia: sed no speramus nisi tantum pisinia: ergo uldcturmaior unitas eii in spe, quam in iide, uel etiam tanta: scd fidcseli una unitate speciei specta l. ilimae ergo Sipe S. lIEM. Spei succedit per tecta tentio, sicut fidei luccedit uisio.Sed periecta uisio lummi ueri cii una secundum specie in omnibus beatis, nec habet diuersitalcm per alias dotes specie differentes: ergo nec spes habet subdiuidi in alias uirtutes: ergo
spes est uirtus spccialis, ta habeti se unitate speciei specialislinis.
SED CONTRA. Diuersoru actuudiuersi sunt habitus: sed confide re,& expectare sunt actus forma-iixer dili rentes. Si ergo ad spem pςrtinet cosidere, secudum st diacimur sperare in domino; d tipemctiam pertinci expcqare, secum dum st dicimur sperare suturam gloriam:uid urergo st spes h beat diuersi scari sor maliter, gita subdiuidi in alias spes. lIEM. Spes est expectatio suturae beatiis tudinis,secundi m st dicit Magister in litera, ct habetur in Gloc Roman. 1 scd beatitudo est itatus omnium bonorum aggregatione persecti :ergo spes ex pessit omisne bonum sed expectatio diuersificari habet secundum diueelita tem boni expectari, & spes non
tantum expectat unum bonum, imo coogregationem omnisi bonorum : ergo uidetur quod ipsi includat in se uniuerstatem om nium bonarum uirtutrum. lTEM.
720쪽
omnis uirtus meritoria iacit hominu tendere ad finem suum allaquendum, quem tamen nondum hi det sed spes est uirtus illa, qua quis expectat praemium omnium meritorum:ergo uideturq, uirtus spei communis sit ad omnes uirtutes, go non habet unitate speciei specialissimae. ITEM. Sicut se habet gaudium respectu boni praesentis, sic se habet spes respectu boni suturi: sed gaudium quosaudet de actu uirtutis praeientis, non habet d stingui ab ipla urrtute imo eil omnibus uiri uribus generale callus enim cli, qui continet,& hoc ipso gaudet ; ergo pari
ratione uidetur,st spes defuturo bono sit communis ad Omnes uirtutes: ergo uirtus spei non habet
ianitatem speciei specialissimet.
tus erit, cr species θ ciat Oima. REsroM. Dicendum cit, v quemadmodu fit hcs,licet sit circa mul-ra credibilia,una tame uirtus cst; quia una est prinicipaliter r6 mouendi in omnibns credibilibus; sc& uirtus spei quotcunque , di quantacunque,& quaecunque bona expectet,una uirtus est, ct unitate habct speciei specialissimae, quia una est rat:o, cui innitur in expectando Sicut enim fidei uirtus assentiedo primae ueritati propter se,& super omnia,illa credit quae sibi summa ueritas dictat esse credenda;sie ipsa spes cons dendo, & innitendo iminensis, & in descientissimae largitati diuinae, oia illa expectat, quae sibi Deus
promittit ei se iii futuro retribuu
tus omnia,quaecsique credit principaliter, non lotum credit Deo, sed etiam de Deo,& circa Deum: sic Ripsa spes omnia , quae expinctat,non inlum expediit a Dia, sed etiam expectat illa obtineri in ipso Deo, ut habendo Deum
habeat omne bonu. Rursus. Que- admodum fides credit Deo tanquam rationi mouenti,& circa ipsum uersatur tanquam circa obiectani,& in ipsuis tendit tanquam
in fine proprium; sic & ipsa spes.
Et quoniam unitas uirtutis attenditur penes ueritate rationis mouentas,& obiecti principalis ita finis propria,& haec omnia rcperbre in in uirtute spei sicut & in uirtute fidei ; concedendum est ipsam spem esse unam uultate speciei specialissimet & rationes iniet inducuntur ad hanc partem iunt
AD ι LLvD, quod obiicitur, odiuersorum actuum diuersi sunt habitus. Dicendum Uuerum est
quado illi actus sunt principales respectu habituum;sed qua eo se est, Punus principaliter respisthabitum uirtutis,& alius habet ad illum ordinem, & conexione,& consequentiam naturalem, nooportet habitum diuersificari propter illorum actuum diuersitate;& sic est insposito reperire. Ideo enim spes cxpectat magna bona promi illa,qu ia confidit de immenia largitate promittentis. Vnde quia unus iliorum actuum est ratio alterius;hinc est v non perti nent ad diuersos habitus, sed ad unum. Vnde unus est habitus, quo speramus in domino,& quo speramus habere dominum, licui unus quo crcdimus laco,ta quo credimus Deum. AD ILL D, 'dobiicitur