D. Bonauenturae s.r.e. episcopi card. Albanensis, doctorisque Seraphici Ord. minorum. In primum °quartum librum sententiarum elaborata dilucidatio. Collectis vniuersis prioribus editionibus; quidquid aut elegantiae, aut eruditionis in illis anteà spa

발행: 1573년

분량: 1141페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

841쪽

ritas persccta'ad opera iustitiae c6

summatae.Sed habens charitatem imperfectam tenetur ad ea, quae sunt simplicis iustitiae ergo uidet ς habens charitatem persecta obligetur ad opa psectionis. II EM. Charitas aut proficit,aut descit rsed habes charitatem tenetur nodeficere: ergo tenetur proficere, cum non sit medium inter haec: autem habet persectam charitate non potest proficere nisi in operibus persectis: ergo uidetur,qubdomnis in quo ei charitatis perfectio,obligetur ad opa Psectionis. SED cONTRA . Mat. xix. Si uis ad uitam ingredi serua mandata. Igitur ex sola obseruantia mandatorum uidetur,quod homo possit Peruenire ad salutem: ergo non ut Metur, quod ad ea obligetur quae sint charitatis persectae. II1M .aac. iij. Qui n6 ossendit in uerbo, hic persectus est vir: sed nullus tenetur ad hoc, v non offendat in uerbo quatuncuaque sit plactus: ergo propter persectionem charitatis non obligatur quis ad ea, ii sunt persectionis. la EM. Quanto aliquis est in maiori charitate costitutus,tato plus habet de liber tale spiritus:& quato plus habet lato pauciorib. uinculis obligat: ro persecti non tenentur ad pIi ia,qua teneantur impcrsecti,quatum est de persectione cliaritatis. Si ergo imperfecti non astringun.tur ad opera persectionis,uidetura maiori quod nec illi debeantasti ingi, qui sunt in charitate perfecta conuituti: ITIM. Status cha. t talis persectae lion excedit charitatem imperfectam in insititur cum ergo mortale excedit ueniale in infinitum, quod est ueniale

ia imperfectrino ea mortale

cto, quantum est de ipse penere

status: ergo n6 uidetur φ Psectio charitatis obliget homine ad opa persectionis. Si enim obligaret, iam uideretur , quod pericctus uir esset prioris conditionis.

Minime , nisi superueniat manum ιι ,Motum, officium,Jcandali

euitatio, uel audietum costientia. I

R t s p. Ad praedictorii intelligεtiam cst nota iidu,st multiplex est genus persectionis, S multiplex est ratio obligandi. Quinq; en:m persectionis genera, consueuertit distingui. lytima est psectio sufficientiae, quae consistit in adimpletione mandatorum. Et de hac dicitur Matth. v. Estote persecti sicut pater uester coelesiis placuis est.Secunda est persectio religi nis, quae consistit in obseruantia consiliotu. Et de hac dicitur Mat. xix. Si uis persectus esse, vade Scuende omnia, quae ha. &QTertia

est persectio praelationis,quq consistit in regimine subditorum. Et de hac dicitur Lucae. vi. persectus omnis erit, si sit sicut Magister eius.ini arta est persectio opera tionis,quae consistit in ostensione exemplorum. Et de hae dicitur. Geh. vi. Noe uir iustas, atque perfectus in generationibus suis. Hinta est perscctio tranquillitatis,quae consistit in consummatione diiscillimorum, & optimo rum. Et de hac dicitur Ioa. iiij. infecta charitas soras mittit timorem. Et Philosophus dicit, quod persecta uirtus optimorum est operativa. Similiter intelligendum est, quod quinque modis obligatur aliquis ad aliud . Pri

842쪽

LIBRI TERTII

pter maridatum diuinum. Secocti est propter uotum emi ilum. Tertium cli propter officium susceptum. Quartum est propter uita dum scadalum. Quintum est propter constientiae iudicium. Cum ergo quaeritur, utrum homo in persem charitate exi stetis teneatur ad opera persectionis. Dicendum,quod si persectio accipiatur primo modo, uidelicet properfectione tui litiae, quae consi liit in impletione mandatorum,sie obliratur ad illam persectionem, cui & alij: & eo magis de bono S aequo, tuo magis percepit do.

num, per quod posui implere diuinum mandatum. Si aute loquamur de aliis generibus persectionis. Dicendum, quod non obligatur homo existes in persecta charitate ad illa, quatum est ex obligatione diuini mandati: nec aliter obligatur nisi interueniat aliquod uinculum sicquetium, uidelicet uotum, per quod obligatur

ad persectionem religionis. Veloificium suscepta,per quod obligatur ad persectioncm praelationis. Vel scandali im,ratione cuius obligatur ad per scomonem operationis. Vel conscientiae dictame, per quod obligatur ad persectionem iraquillitatis. His enim interuenietibus, inperinducitur noua obligatio ad huiusmodi genera perfectionum praedictatu . Sed satus charitatis quantum ei de se, necet sariam obligationem no inducit,sicut rationes que ad haer artem sunt inductae, ostendunt. Et ideo conccdi possunt. AD IL LvD uero, quod obii-

eitur in contrarium de auctoritate domini in Mar. iam patet respolio: quia il*d iotellizitur de persectione iustitiae, & suscientiae, ad quam obligantur omne

tam persecti, quam imperfecti.

AD rLLvo,quod obijcitur de auctoritate Gregα φ sicut crescunt dona, sic cresciint ra tione, dono rum. Dicendum,st hoc uerum est quantum ad ea, litae sunt necessitatis.Praeterea, quod dicitur u rationes donorum crescunt, hoc non dicituri Deus semper ex gat necessario ab homine totum,

quod potest, sed quia exigit de

bono S aequo, ita st illa exige tia non inducit rationem necessitatis,sed c6gruitatis:& eius omissio non inducit culpam morta Ie, sed uenialem:dominus autem n5 solum exigit rationem de mortalibus, sed etiam de uenialibus, secundu illud p dicitur Matth. ix. Quia homines reddent rationem de omni uerbo otioso. AD iLLUD, quod obucitur, ς, sicut is habet charitas impersecta ad opera simplicis iustitiae&c. Dicedit, quod no est simile, quia charitas impersecta ordinat ad opera simplicis iustitiae,non propter ipsius charitatis statum,sed propter duuinum mandatum: sed non se est de operibus persectionis,quians cadunt sic sub praecepto, sed ni sis sub ammonitione,& consilio. An iLLUD,quod obi jcitur,quod

habens cliaritatein semper ten

tur proficere. Dicendum, O ch ritas dicitur dupliciter proficere. Vno modo propter multiplicationem bonorum operum. Alio

modo Spter ipsius charitatis augmentum, S progressum ad uti nium statum. Cum ergo dicitur, homo tenaut proscere in charitate,& q, charitas aut proficit, aut deurit: Macellicatur de pro

843쪽

Fctii, qui consistit in ipsius 'charitatis augmento & incremetor se non habet ueritatem,quia chariatas non autatur in homine continue.Si uero intelligatur de profectu,qui consuit in bonorii operum multitudine,& iustitiae exercitatione, sic uelitatem habet: sed iste prosectus charitatis non tam tum attenditur in impletione c6sliorum, & operum persectora, sed etiam in obseruantia mand torum. Et ideo ex hoc non potestesicludi, st homo in persem charitate consistens,ad opera pers ctionis necelle habeat obligari. Y At sT Io IIII.

raneantur inimicos diligere,quantum ad assectum

VTRuri omnes teneantur dili gere inimicos quantum ad assectu. Et st M uidetur. Leuit. I9. Diliges amicum tuum sicut tei sum. Super quo dicit Aug. quod nomine proximi,& amici intelligitur omnis homo, secundum et ipse dominus innuit. Luc. Io.rgo si illud praeceptum data est

omnibus, cum omnes teneantura: serui diligere se, uidetur quod omnes teneantur affectu diligere inimicos .lTEM. Matth. s. Si diligitis eos, qui uos diligunt, quam mercedem habebitisὸGlo. Nulla In coelo: Qui ergo tantu habet dilectionem resperi diligentium se,non habet charitatem, cu ch ritas non possit esse fine merce de igitur ad hoc quod aliquis habeat charitatem, necesse est quod ipsius charitas ad eos,quae ipsum odiunt, se extendat. 11EM.uper illud Lucae. 6. Diligite inimicos uestros Glo. interii. Non suisicit no odisse: Sed omnes tenentur ad

illud,st lassicit ad citatem: ergo

Tio XXX. omnestenentur non solum ad no . odiendum inimicos,sed etiam ad amandum. IT M. Nulli Deus dimittit peccatum, nisi ipse dimi tat proximo,secti dum in dicitur Matth. 6. dc I 8. Sed ncmo dimittit proximo ex corde, nisi ipsum .diligat assuetia:ergo nemo potest apud Deum ueniam mereri, nisi ostendentes se diligat ex corde.

ITEM. Plus diligendus est proximus,quam corpus proprium: nec aliquid aduersatur magis, & inumicatur spiritui, quam ipsa carot cum ergo quilibet teneatur naturam tarnis suae diligere, uidetur 9, teneatur inimicum suum affectu diligere. ITEM. Slaut culpa

est deletabilis, sic imago Dei est diligibilis: sed quantumcunq; homo diligatur,semper tenetur homo detestati eius culpam rergo quantumcunque per culpam aduersetur,semper tenetiir diligere

eius naturam.

SED CONTRA. Matth. s. Audistis quia dictum est antiquis c Diliges amicum tuu ,& odio habebis inimicum tuum:sed ad nihil obligamur morale nilc,ad quod no obligarentur antiqui in lege: ergo si

tunc non tenebantur ad diligendum inimicu, sed potius ad iaiEdum:uidetur quod non omnes tenentur nunc inimicos diligere.

Minor probatur, lula super illud Matth. I .de quinq; panibiis S Glos. Non alia quam quae scripta erant, prophetat:sed lege, di prophetas Mysteriis grauida ess) d

monstrat. Et iterum. 3. Reg. . se eit Hiram mare fusile decem cubitorum. ibi Glo. Decem praeceptis in lege omnia,quae facere debemus,dominus expressit Si e go ia nullo decem praeceptoruni

844쪽

eontInetur dilectio inimici, nec ad illud obligantur moderni , ad

quod non obi garentur antiqui, uidetur dec .lIEM. Luc.6. diligite

inimico uestros. ibi. Glos. Hoc perfectorum est. Et iterum alia Glo.ibi. Ecclesia hic non lacte nutritur, quod est simplicium & imperfectorum , sed ualidiori cibocharitatis ro ratur: sed ad ea qperfectioiiis sunt,non Oes tenentur:ergo non omnes tenentur diligere inimicos. IrEM. Super illud Psalm. ii 8. Reuela oculos meos,& considerabis mirabilia.

Glo. Nihil mirabilius est in mandatis, qua diligere inimicos: sed

non omnes tenentur ad faciendumirabilia,quia sicut dicit Aug.

vii tates, & mirabilia facere non vibus datum est ergo &c. ITEM.Ambr dicit,le habetur in Dillin. praecedenti,ubi actum cit de o dine charitatis: Susscit st inimicos odio no habeamus:ergo uidetur-non omnes tenentur diligere inimicos ex corde. RE OLTTIO. imperauo, desiderando bona temporariassed bene, sin elicuo, optau do eisdem bo

RESPON. Ad praedictorum intellientiam est notandum, φ circa oceii duplex respondendi m diis.Quidam enim dicere uolue

runt, ' dupliciter eii loqui de inimicis. X ut sccundum statum, in quo exercent inimicitias. Aut secundum statum in quo pernitet, di petunt ueniam. Si fecitndu sfatu in quo ueniam petunt, sic omnes tenentur ad diligeudum inimicos propter il lam conditione, quam dominus ponit in oratio-m dominica. Dimitte uobis debi

ta nostra, sicut&nos &c. si enim homo homini seruat irant,frustra a Deo quae . it medelam, secundast dicitur Eccle. 27. Si autem loquamur de inimicis prout sunt in statu,& in actu ledendi,& inimi . citias exercendi: sic dicere uoluerunt,st a: sectu diligere inimicos non est necessitatis:sed magis persectionismec dominus hoc praecipit, sed magis cosulit. Et ilia opinionem quorundam Magister ponit in litera. Sed si interius consideretur haec positio, minus suffcienter dicit, pro eo 2 secundum

auctoritates sanctorum sonate, presse,& ipsa ratio aperte conuincit, non eis charitas uera, nisi

diligat omne diligibile. Diligibile aut a charitate est omne illud, quod eii possibile ad beatitudine

peruenire. Ideo non habet alios charitatem,nisi diligat omnes itulos , qui sunt statu uiae, siue sint amici, siue inimici. Vnde in Psal

i i 8.dicitur. Latsi mandatu tuum nimis, uia mandatum charitatis

ad oes se extendit. Et sicut longitudo mandati se extendit ad omnem diiseret iam temporis, sic latitudo ad omnem persisnam h nainis uiatoris. Vnde sicut aliqui non haberet charitate,si proponeret et in uno solo die peccare , S: in aliis benefacere,quia descit sibi longitudo mandati: sic esto Paliquis omnes homines diligae praeter unum solum,quem a dilectione excludit, charitatem non habet quia descit sibi latitudo illius mandati . PROPTEREA est aliuq modus dicendi, st diligere affectu est duplex, secundum 'duplex est affectus amoris,quida a charitate elicitus,quidam .i charitate imperatus. Ille est astinus

845쪽

amoris a charitate elicitus, qnouis optat alij summum bonum,ue beatituduiem aeternam. ille uero cli assectus imperatus, quo quis optat alij bono temporale, prosperitatem transitoriam. inmor enim charitatis iacit quod

hono uelit ali j omne bonum, nedum summum bonum, sed etiam temporale,nisi illud sit impedies ad salutem. Si ergo loquamur dealfectu primo a charitate est cito:

dico st Omnes tenentur inimicos

ctiam actu inimicantes diligere,

dicis uitam aeternam optare. Si

autem loquamur de affectu imperato,quo quis optat alij prosperitatem temporalem, sic non omisnes tenentur diligere, sed suiscit non ψdiisse. Et hoc est,quod dicit Ambro. Sufiicite inimicos dilis ramus,& non odio liabeamus, in quo innuit,st cum duplex sit charitatis affectus, uno tenemur dilipere,altero uero sussicit no odisse. Vnde ad non odiendum inimicos,& non gaudendum de maliscorum omnes tenentiae, sicut dicitur Prouerb. et s. Cnm ceciderit inimicus tuus,ne gaudeas. Et Ec.

ciccs. Noli de mortuo inimico tuo gaudere. Dilipere uero omnino quantum ad elluctum elicitu, ct imperatum optando ei bona arterna,& temporalia,hoc perfectionis est, & supererogatiorus. Diligere uero ad bona aeterna, hoc necessitatis eli, & praeceptionis: S ad hoc omnes generaliter sunt obligati tam petrecti, quam imperfecti :sicut rationes quae ad Primam partem inducuntur ossedunt: & ideo concedendae sunt. AD ILLvD.quod obijcitur primo inc6trarium de Matth. s. Di

bis inimicu tuum. Responderi potest dupliciter. Primo per hoc Plex nunqua praecipit odio hanere inimicum, sed ipsi ludaei hoe arguebant a contrario sensu: quia tantum praecipiebatur eis dilige- ream cos, alguebant ex hoc,Pν debebant odire inimicos. Aliter. potest responderi quod eis. ia affectus,ex odium effectus. Et it rum eis inimicus ecclesiae, siue si- dei,& inimicus pei sonalis : cum ergo lex innuebat inimicu od oeste habedum,hoc intelligitur de odio ei lectus, ct de inimico ecclesiae,& cultus diuini.Odio uero affectiis nominem prscipiebat odire,nec inimicum personalem, nec inimicum ccclesiae. Inimica autem peribi alom non praecipiebat odiri nec odio affectus, nec odio effectus: imo potius obligabat ad ipsunt diligedum, licet noesset ita tune ea pressiam. Vnde &dominus cxplicuit in Matth. s. Et propterea no potest ex hoc argui, P non omnes tenentur diligere inimicos . AD IIJvD uero,

quod obi jcitur,quod diligere inimicos perfectorum est. Respondent aliqui,st illud intelligitur de dilectione affectus,& effectus, non de dilectione effectus tantia Sed utrum hoc sit uerum, in sc-quenti problemate declarabitur. Nunc alitem dicamus:* si intellig atur de allectu elicito, & imperato, perscctionis est : si uero de affectu elicito tantum,est generalis necessitatis. Glo.uero loquitur ibi de di lectione quantum ad

utruncque modum. AD ILI. YD,

quod obi jcitur,quod diligere ini

micos est ni rabile. Dicendum,

in mirabiledicitur illud,quod est

iupra facultatem ratiuae. hoc au tem

846쪽

tem potest esse dupliciter, secundum ' eii operatio naturae simplicitur,dc naturae rationalis. Facete autem mirabilia supra posse naturae, hoc est per gratiam gratis datam, quam uocat Apostolus operationem uirtutum:& lisc noomnibus eis data. Facere uero mirabilia supra posse naturae rati natis, hoc est per gratiam gratum sacientem, utpote per fidem,&charitatem. Pcr fidem enim credimus mullia, quae non postemus credere sine ca, ct quae uident tirinfidelibus nimis incredibilia. Et

per charitatem amamus ea, quae ui/entur charitalcm non haben

tibus odibilia:& hqc mirabilia c5tinentur in lege diuina, ct datum est illa omnibus sacere,qui uolutin se suscipere gratiam gratula- cientcm: Et pro tanto non potest argui, s non teneamur ad dile. Etione inimici,hoc enim est aliud genus mitabilis, quam illud de quo loquitur Augu. AD ILLUD, vero quod obiicitur de auctoritate Anibr. Q sviscit si odio no habemus. Dicendum, si auctoritavilla trucate inducimr: dicit enim haec duos mul:Suffcit,si simpliciter diligimus, & non odio habe mus:quae duo ualde rationabilia

ter dicit,& dupliccm affectu dilectionis innuit,& ad confirmati nem facit praehabitae responsi nis,per quam auctoritas illa sa

tis potest intelligi Sc.

. n omnes teneantur diligere inimi

cos quo ad effectum VTRVM omnes teneantur diligere inimicos,quatum ad eia sectum. Et st sic uidetur. Primo

auctoritate ueteris testametrii.

Exod. γι uideris asinum odien

tis te iacere sub onere, non pertransbis, sed sublevabis cum eo. Et hoeipsum dicit Prouerb. Si esurierit inimicus tuus cib a iuium,si siuerit potum da illi.Si ergo mandata ista omnibus proponebantur, uidetur 9, omne, tensitur diligere inimicos quanto ad effectum. ITEM. Hoc videtur ex auctoritate noui testameti. Mat. s. Diligite inimicos uestroS, nefacite his, qui oderunt uos, &orare pro persequetibus uos, Sc.

dis peccatur cotra ecclesia, odio, uerbis,cruciatu corporis: ecotra

uero ecclesia uia facit,diligit, nefacit,& orat: ergo non est membrum ecclesiae,quino diligit inimicos ex effectu pariter, S ais M: ergo omnes tenemur isto imodo diligere. ITEM. Hoc uidetur Pr onem: quia dilectio asse lux sine dilectione essectus non est dilectio uera: probatio enim dilectionis exhibitio est operis:si ergo uera dilectione omnes tenentur inimicos diligete, uidetur Pomnes teneantur non solum allectu, sed etia effectu inimicos amare .lrEM. Perniciosior inimicus est caro nostra, quam aliquis proximus noster: sed carnem nostra repugnantem tmemur nutrire,&souere quantum ad eius naturarergo si magis tenemur proximos dilisere, uidetur multosortius Q debeamus eos non solum affectu amare,sed & estedii eos nutrire,& souere, & beneficia eas communicare. ITEM. Non solum sumit homo uindictam de alio,infigendo malum, sed etiam subtrabendo bonum: sed omnes tenentur non q:iaerere ultionem, secun

847쪽

Pom. Iet. Non uos uindicantes: ergo omnes tenemur non subtrahere aliquod bonum propter acceptam iniuriam. Si Ergo omnes tenemur diligere eos, qui non sunt inimici allectu pariter,&eia sectu,uidetur st similiter omnes iitroque modo teneantur inimi- eos diligere. SED CONI R A. Frequenter praecipitur in lege, ci, ipsi interficiat inimicos suos , licui praecipitur Exod. 23. Non inibis cum eis foedus Sc. ergo uidetur 9, in litterilege non tenebantur inimicos diligere quatum ad cilcctum: crgo pari ratione nec impersecti tenetur in noua. I iEM. Super illud Matili. s. Diligite inimicos uestros: dicit quaedam Glo. Cumulus perfectionis est diligere inimicos, ct orare pro ipsis. Si ergo non omnes tenentur ad cumulupersectionis, non omnes tenetur inimicos diligere et cctu. ITEM.Aug. dicit in Ench. N habetur in litera ,st diligere inimicos,& benefacere ei,, non cit tantorum, quanti exaudiuntur in oratione dominica: Si ergo in oratione dominica non exaudiuntur nisi bomni,videtur quod non omnes boni teneantur mimicos diligere affectu pariter , & effectu. ITEM. Hocipium uidetur per regulam Philolbphi. Si oppositum in opposito, dc propolitum in proposito: cum ergo amicis sit benefacie dum, perie loquendo,uidetur u .inimicis sit malefactedum. ITEM. Videmus in omni creatura ta animata quam inanimata, st inimicitia sit causa pugnae: sicut amicitia est causa concordiae: si ergo nemo debet facere contra naturale

gis sit rectum secundum rationis

ordinem mimico, e pugnare, deos adiuuare: ergono uidetur lomnes teneamur ipsos ininaicos

ellectu diligere. o

RESPON. Ad praedictorum intelligentiam cu notandum, e circatioc cit duplex modus dicendi. Quidam enim dicere ut, Iuerunt, 2 ct si diligere inimicos assccta sit necessita cistita st ad illud obliganti ir tam persecti,qualia ita periecti: diligete tame affectu simul.& effectu lupererogationis, & P sectionis est nec ad illud obligantur impersecti,sed tantum persecti.Sed ille modus dicendi in seipso includit repugnantiam. Primum quidem, quia eodem mandato praecipimur diligere inimicos, , eis benefacere. Si ergo madatum illud generalecst,uidetur si generaliter omnes obligentur ad utrunque. Et iterum. Persecti quantum ad obligationem, quae

est per mandatum, ad nihil obligantur, ad quod non obligantur imperfecti,quia mandata de omisnibus generaliter proponuntur. Si ergo per illud mandatu obligantur persecti ad diligedum in micum ta astuctu, quam effecturuidetur simi liter de imperfectis idem esse dicendum. Et amplius. Si dilectio uera non tantum coasistit in corde, sed etiam manis statur in oper dicere e caeteri tatum obligantur ad diligenda corde,non autem ad diligendu op re,cum se osteri temporis,& loci. oportunitas: idem uidetur dic

re,ac si teneamur inimicos diligere sae. Praeter hoc. Dilectio mimicorum

848쪽

liacortim clauditur in mandato de dilectione proximi. Et costat, mandatum illud intelligitur quantum ad affectum, & esse tu: di ad illud mandatum oes obligatur. Et propterea praedicta thlio non pol habere locum. ET IDEO est alius modus:dicendi ,st diligere in effectu exteriori hoc potest esse dupliciter,aut quandocunq;

se offert temporis oportunitas, aut quando incumbit necessitas.

Si loquamur de exhibitione operis exterioris generaliter quado se offert teporis oportunitas , sic diligere inimicos effectu,&aTecta,cumulus est persectionis. Si autem loquamur de exhibitione operis, quando incumbit necessitas, sic diligere inimicos effectu est generalis,&necessariae obligationis: quia si quis uidet proximum suum, siue amicum, siue inimic si necessitate habere, Sc claudit uiscera sua ab eo,iuxta sente-tiam beati Ioan.iam amplius noest charitas Dei in eo.Sic ergo patet, quod sicut diligere affectutino nasi necestitatis est, alio m do persectionis: sic diligere effectu uno mo necessitatis est, alio modo persectionis,& supererogationis:qubd secundum hunc na

dum possunt solui diueris auctoritates sanctorum,quae sibi uidentur obviare de dilectione inimicorum. Ex His patet responsio ad quaestione propositam, patet pro magna parte rhsio ad obiem. Na rones,quq ostendiit,quod oes teneantur inimicos diligere effectu, intelliguntur in casu necessitatis. Auctoritates uero quae in oppositum adducuntur, intelliguntur,de exhibitione operis maeis generali uidelicet cum se os.

sert opportunitas congruitatis.

AD ILLYD ueris,quod obijcii, quod si benefacted si est amicis, malefaciendum ei nimicis. Diacendum, quod non sequitur hoc, quod amicis non solum be

nefaciendum est yp i l lud,in quo

repugnat inimicis,uerumet:apter illud,in quo coueniunt, uidelicet sta sunt ad imagine Dei. Vnde sicut illud argumentum novalet: Album est uisibile: ergo nigrum est inuisibile, quia albu est uisibile per illud, in quo coica:

cum nigro: sic nec ratio bmilla. AD ILL v D, quod obiicitur, Psecundum ordinem naturae inimicitia inducit pugnam . Dicendu,st illud uerum est, ubi inimicitici ordinata est scdm ordinem natarae,sicut calidum inimicatur frigido,& sicco humidum: sed ubi est inimicitia praeter naturaeordine, ibi non est pugna secundum natu

ram:sed magis contra natura: ta

liter autem est in hominibus: qaeum lio sit animal mansuetum natura, secundum naturalem ordinem cum omnibus debet Moere.

pacem, & concordia. Vnde in inimico suo non debet homo odi naturam,sed solum culpam .quia non persequitur ipsum natura, qua fecit Deus, sed malitia qua secit homo,ut dicit Augu. Caete.

ra aure,quae opponutur, satis ma

maioris persectionis G merita si diligere amicum,1Mam

inimicum.

QVid sit maioris persectionis,

ct meriti, utru diligere amicum,an diligere inimicum. Et vidi lixere inimicum, ui. Macth. . .

si diligitis illos,qui uo diligui,

Quana

849쪽

quam mercedem habebitisὶGlo. ibi. nullam in coelo: Sed constat quod de dilectione inimicorum

maior merces habetur: ergo maioris persectionir est, ct menti diligere inimicos. ITEM. Diligere inimicos est de stiperadditis a domino in euangelio: sed dominus non superaddit nisi ea, quae maioris perfectionis erant: uidetur ergo maioris persectionis sit diligere inimicos, si amicos. II EM.

Vbi est maior pugna, ibi est gloriosior uictoria :& ubi est maior difficultas, ibi est maior ratio uirtutis, & meriti: pro eo quia ars,& uirtusest circa dissicilia sed maior est pugna:& difficultas in dilirendo inimicos,quam in diligendo amicos ergo maior perfeciso residet,& metitum circa dilectionem inimicorum, quam circa dilectione amicorum. ITEM. Quato homo magis supra se eleuatur hi aliquo motu uirtutis,tanto motus ille, & actio est persectior, &excellentior: sed in dilectione inimicorum plus eleuatur homo supra se,& supra ea, quae sunt naturae, quam in dilectione amicorii: ergo motus dilectionis circa inimicos est magis meritorius,& perfectus,quam motus dilectioni ser a amicos. li EM. Quanto motus

ilectionis est periectior, tanto est liberalior', & purior: amor enim spiritualis purus est,& liberalis : sed motus dilectionis erga

inimicum purior est, & liberalior , quam erga amicum. Purior quidem, quia nihil habet ad mistum de carnalitate. Liberalior quia minus habet de obligationis necessitate : ergo ur linulto sit persectior,& ideo acceptior, de ad merendit eis cior. S. n.Lib. a.

SED CONTRA . Dilectio inimicorum ponitur ab Ambr. in ultimo gradu: ergo dilectio illa maxime recedit a primo gradu dilectionis, qui est maximus, & no bilissimus: sed quanto aliquid recedit a primo & summo in illo renere tanto minus habet de perfectione,& complemento. Si ergo dilectio ioimicorum magis recedit, & dilectio amicorum magis accedit: ergo uidetur quod multo persectior, & excellentior sit motus dilectionis erga amicum,quam inimica. IaEM. Quato dilectio est excellentior, tanto est dilectioni Dei similior sed Deus magis diligit diligentes se, iuxta illud quod dicitur. Prouer. 8. Ego diligenies me diligo: igitur dilectio amicorum magis assimilatur dilectioni Dei, quam dilectio inimicorum: ergo est muruto perfectior. ITEΜ. Motus dilectionis tanto melior est,& pers ctior, quanto seruentior, & se quentiorased motus iliaritatis e ga amicum seruentior,&frequentior est, quam erga inimicum:ergo Sc. I iEM. QDnto motus dilectionis rectior est, & plus habet de rectitud ne,& aequitate: tanto melior,& excellentior est in sersed magis iustum N aequum est diligere amicum, quam inimicum rergo motus iste dilectionis est melior illo. IrrM. In eo qd in lius , S psectius est, magis de eho se exercere: ergo si motus dilectionis erga iiii micu esset melior& pei sectior, frequetius deberetho circa ipsum assici, & pro ipsis orare: st si hoc est in conueniεs dicere, quod magis dc beat homo orare pro inimicis,quam pro amicis, quia hoc euet ordinem ch

Ece ruatis

850쪽

ritatis peruertere: ergo restat stnon est nutus bonum inimicos, quam amicos diligere.

dis olim si Milud tamen feruentias freq- entius est. BEspox. Ad praedictorum intelligentiam eii notandam , quod cum quaeriti ir de comparatione istorum duorum motuu dilectionis,quorum unus est erga amicis, alter erga inimicum: dupliciter potest quaeri, aut prout comparatur ad diueris habitus, & radices: aut prout comparantur ad eundein.Si prout ad diuersas ra dices, di habitus comparantur,ita quod unus habitus habilitat tantum ad amicos, alter uero se extendit ad inimicos: sic sine dubio multo maius, & excellentius est diligere inimicum,quam amicu:& multo persectiori habitu indigemus ad hoc,quod possimus exire in istum actum, quam ad hoc ut exeamus in alterum. Et hoc est quod dicit August. in Enchi. &habetur in litera. Magnum est er-sa eum, qui tibi nihil mali fecit, esse bene licum, & beneuolum. Illud uero multo grandius, & magnificentissimae bonitatis est, ut tuum quoque inimicum diligas. Si uero loquamur de istisactibus

prout ad eandem radicem comparantur , S ab eadem charitate procedunt: sic quodammodo sunt aequales, & quodammodo se mutuo excedunt. Quantum enim ad rationem merendi respectu prae-niij sub liantialis aequalitatem habent,quia qua:iias illius prsm ij

respo et quantitati radicis.Qua- tum uero ad rationem merendi

us, ctu praemii accidentalis , &

quamu ad uigorem ipsus actus,& motus;mutuo se excediit. Namotus dilectionis ga amicos excedit quatum ad seruorem,& frequentationem Motus uero dii citonis erga inimicos est purior,& dissicilior: & ita quodamodo

unus istorii motuum est alio in lior,&econuerso secuncta: o Darium modum accipiendi magni- . tudinem. Nam in dilecta one aini corii uirtus charitatis magis exercetur intensiue, sed in ellcctione inimicorum magis exercetur extensive: sicut u itus caloris ignis amplius calefacit propinquiora, quam remotiora:& quodamna

do plus apparet cffcacia illius uirtutis in his, quae sunt propinqua: quodammodo in his, si sunt longinqua. Ratione intensionis plus in calefactione propinquo-riam, & ratione extensionis plus in calefactione longinquora. Si & in proposito intelligedum est, quod dilectio amicoriam,& dii

ctio inimicorum prout ab eadem radice procedunt, secundum diuersias conditiones, & respectiis mutuo se excedunt. Et secundum hoc distblui possunt rationes,quξ ad diuersas partes adduciatur. Diuersis enim uiis procedunt, secudum quas utraeque uerum sinere pugnantia concludere possitiat. SED si ulterius quaeratur: quis istorum duorum motuum omnibus pensatis excedat reliquumphic sunt diuerse opiniones Nam Ime se quidam uolunt dicere,quod tuo. qui iurius ille, qui est in amicii melior S.I M. est,quia intensior est,& plus ha- zz. P. bet de ratione boni. Et istum mo 27 . sedum dicendi uidetur Magister ap ii 'probare in litera. Et si h linc in

tam,qui satis satis uidetur proba

SEARCH

MENU NAVIGATION