장음표시 사용
881쪽
O i, boni: ergo in patria non atte-itur ordo secundum rationem proprij,S alieni, spinqui, & remoti. iTEM. In patria Deus erit omnia in omnibus;& assectus beatorum sic erit dilectione inebriatus secundum quod dicit Bernar. in Libro de diligendo Deo tit sui obliviscatur.Si ergo hcati in patria in diligendo non attendunt uod suum est, sed φ Dei est, uietur, quod ordo charitatis non maneat in patria secundum ratio
M proprii: & alieni: nec dilectio sui praeponderabit dilectioni proximi. IrEM. Si homo amaret septus,quam proximum: ergo magis sibi optaret bono, quam proximo : & magis delemretur in bono sprio, suam in alieno: sed
ubi hoc est, aliquo modo manet proprietas, nec omnino est persecta gaudii communitas: si ergo in gloria erit persecta communicatio gaudiorum,uidetur θ no maneat ibi ordo, qui est respectu diligendorum. REsoL VT Io. aritatis ordo essentiatis,qui.f. hic attenditur secundum di Oremus boni et muti; π hic erit et ibi. Sed nou qui ratione substrata nat
REsPON. Ad praedictorum intelligentiam eii notadum, quod circa hanc quaestione est duplex modus dicendi. Vnus est,st in patria saluatur ordo charitatis, qui est
in uia,non tantum per comparationem nostri ad Deum , sed etiarer comparationem noliri ad proximum. Vnde in omἀi statu liue
gloriae,siue uiae plus homo diligit seipsum, quam pro ima fusi: ci plus circa seipsum assicitur deinde plus circa illos, qui ei colun&Mn.larua.
cti sunt, quam circa eos ,qui sunt minus coniuncti. Ratio aute, quae mouet hoc ponere;est,quia huiusmodi Oido consbnare uidetur dictamini naturae, persectioni gloriae, rectitudini d uiuae iustitiae. Natura enim dictat, quod homo plos se quam alterum diligat. Glotia etiam essentialis magis respicit illum,in quo est, quam alia ei consimilem, S propinquum. Diuina etiam iustitia ordinat, Pplus de suis meritis gaudeat homo, qtiae fecit, quam de alienis. Et sic per omnem modum uidetur conueniens, ut ordo charitaris,qui est in uia, salvetur in patria. ALIus autem modus est hie dicendi, quod cum duplex sit omdo charitatis, Vnus qui respicit charitatem secodum se, qui quudem attenditur secundum grata, & disterentias boni: Alter qui attenditur ratione naturae substr tae, utpote ille,qui est secundum differentias proprii,& alieni,propinqui,& remoti. Vnus illoruordinum,scilicet ille,qui est charitatis secundu se, manet in patria: ille. n. est charitati essentialis. Vnde magis diligit ho in patria Deu, quam spiritum creatu: spiritum magis,et corpus. Alius uero ordo, qui attenditur rone naturae
substratae no manebit, pro eo qa non competit illi statui. In tutunaque beatitudinis persecta erit obedientia natui aere spectu gloriae,persecta cosormitas uoluntatis nostrae respectu diuinae: persecta et redundantia laetitiae cois. Quia perfecta erit obedientia naturae respectu glori consorma bitur tuc omnino natura Elorie,
ut sicut corpus essicietur 6iritua
882쪽
quamuis secundum statum iliae cendi, secundum quod inanisesse
oporteat spiritum corpori cod. dicit auctoritas Anselmi, & Au-scendere: sic natura pcr omnia co gusi in Lib. de uera religione &. formabitur ordini gloriae,&gr adipsum uidetur sentire Diony-tiae, quae attenditur lecundu disse sus in libris de diuinis nominirentia, boni,quamuis nunc gra- bus. Vns uelimus loqui, ut plu-tia condescendat ipsi affectui na- res sustinebimus primum modo. turali. Rursiis .Quia per ecta erit Si vero uelimus loqui, & sentire consor tas uoluntatis nos ire ut sapientiores, sui linebimus ii spectu diuinae,non magis dilige- que0te. Sustinetes ergo h sic secumus illud quod masis crit nobis dum modii dicendi, possumus adpropinquum, sed illud quod plus obiecta per ordinem respondere.
erit Deo placitum, & acceptum. AD ILLYD,quod Primo Obi, Praeterea. Quia erit ibi persecta citur,quod gloria saluat ordinent affluentia communis istulae,mul itaturae inititutae. Dicendum, ltiplicabitur gaudium liciis multi uerum est quod naturam saluat, plicatione persccta,ut tantu gam sed imperfectionem tollit,& cli. deat de bono uniuscuiusque pro- minat:ordo autem qui atteditur
ximi,quantum de tuo, st non pos respectui ibi, S proximi descit
si tesse nisi diligeret proximum a persecta comunicatione, &uni quantum semer ipsum. Et hoc est, tale,&concordia affectionis,&quod dicit Anselmus in prosol. ideo in ablatione talis ordinis fit cap ult. in illa perfecta cliaritate naturae praeiudicium: sed potius innumerabilium angelora, &ho de impersectione ducitur ad comminum beatorum, ubi nullus mi Plcmentum.AD iLLvo,qd obij-nus alium,quam seipsum diligit, citur,quod ordo ille ita competit non aliter gaudebit quisque pro charitati sicut aenigma fidei. Di- singulis aliis, quam pro seipso. ced si,u, salsuin est: aegnima enim Quis autem illorum duora mo- competit ipsi habitui fidei secundorum sit rationabilior,diis cibi- dum se, inquatum est habitus uir te est diffinire, quandiu sumus in tutis dirigens ad uoluntarie cr statu praesentis miseriae. Si enim dendum ea, quae non uidenturi velimus iudicare secundu eaquq sed ordo ille qui est respectu pro in nobis sentimus, uix videbitur ximi, attribuitur ipsi charitati raalicui credibile, nec rationabile, tione naturae subitratae. AD iL- quod aliquis omnino diligat al- LYD, quod obiicitur, quod tuncterum, quantum seipsum unde tu tantu gaudet homo de alio, quandicabit primum modum dicendi tum de seipso. Dicendii mist illud
esse magis uerum.Si quis uero ue est uerum caeteris paribus. Sed ad lit mentem suam altius eleuare quantitatu gaudij attendendum ad illud bonum incomprehensi. est,quod duo concurrunt,uideliabile, quod nec oculus uidit, nec cet uirtus dilectionis, quae facit auris aud: uit, nec in cor hominis gaudere de materia, de qua gax ascendit,& ad illam maximam ci det.Quantum est ex parte mate- Dium unconum, magis rationabi- ris squaliter gaudebit quis in pa
883쪽
DISTINCTIO XXXII. igno, si est a qualis. & magis si ei l quod dicitur, uti od magῖς debe--ius, & minus s: eli minus : scd mus diligere ma ora bona, hoc qua tu est ex parte uiuiuis per si uerum est quantiniae: l de ratio- gaudet, magis gavdcbit . qui malo ne boni;sed ratio maioris propinrem charitatui abebit. Unde ma- quitatis aliud exigir.Si M i Li TERgis gaudebit Petrus de bono Li- quod dicit,st persccte conformani,q Limis de bono propito. Vn- da eii: uoluntas noltra uoluntati de non sequitur, q nonrartyr in diuinae. Dicedit, Querti in est sed tum gaudeat de bono martyris, Deus non diligit maiori assectu, quantum ipse martyr: quia meri scd diligit ad nutus. Vnde ex hoeto martyiij auctaei iei uirtus gau non sequitur,st debeamus nugis dendi:& sic pati et, ilicet ex hoc d: ligere proximos nostros meliopa tur communitas gaudij,non res nobis, quam nosipsos, sed 'tu tollatur, st unus plus gaudeat debemus eos ad maius di ere.
de alio qua alter. Eτ p κ hoc pa Similiter quod dicitur' aflectus tetultima, quod obiicitur deprς beator ina erit inebriatus,hoc nomio aureolae. auiam aliquis heat est quia non diligunt semetipsos, gaudium speciale de alio, hoc no sed quia affecti is eorum non erit erit ratione ordinis in diligendo, retardatus indi lectione Dei. P st magis diligat illo, quam alte- stremo quod dicitur de commu-rum,sed hoc erit rone citiusdam nicatione persectae laetitiae, no codecolis, S gloriae, quam adeptus git,quia persecta laetitia non ex eli merito operis excellentis. Si cludit, sinin homo principaliter aute aliam positionem sustinere bonum suum diligat, sed hoc sa- velimus,ad omnia obiecta respo cit quod dii gendo bonum proderi potest breuiter,st omnia i n- prium sic circa se assiciatur,ut cirtelligantur caetcris paribus. Vnde ca alios non torpescat.
De charitate quantum ad diuinam dilectioncm.
adiiciendum est de dilectione Dei, qua ipse diligit nos, quae non es alia quam illa qua di
ligimus eum. Dilectio autem Dei diuina usia est, .
eademque dilectione pater O filius ct spiritus
sanctus se diligunt O nos, ut supra disseruimus. Cumque
eius dilectio sit immutabilis, ct aeterna, alium tamen 1na-gis,alium minus diligit. Vnde August. Incomprehensibilis e se dilectio Dei atque immutabilis,qua Deus in unoqlioque ronrum amat quod fecit,sicut odit quod fecimus. M ro ergo diuino modo etiam quando odit, diligit nos. Et
hoc quidem in omnibus intelligi potest . alis ergo digne Sis . potvi eloqui quantum diligat membra νnigeniti fui,
884쪽
LIBRI TERTII quanto amplius unigenitum ipsum' De ipso etiam dictum eur Nihil odisti eorum quae fecisti. Ex his percipitur, quod
Deus omnes creaturas suas diligat, quia scriptum eu,' hil odisti eorum quae fecisti. Et item, Vidit Deus cuncta quae fecerat, O erant valde bona. Si omnia quae fecit bona sunt, omne bonum diligit, omnia ergo diligit quae fecit, ct interea magis diligit rationales creaturas, de tialis eas amplius, quae sunt membra νnigeniti sui, O multo Magis ipsam unigenitum. Ex qua intelligcmia dicatur Deus magis vel minus diligere hac, vel illa. Chm autem dilectio Dei immutabilis sit, ct ideo non in tenditur uel remittitur,si quaeritur quae sit ratio dicit,cum dicitur magis vel minus diligere hoc quam illud, S cum dicitur Deus omnia diligere. Dicimus dilectionem Dei scut
pacem exuperare omnem sensum humanum, Ni ad tanta
altitudinis intelligentiam vix aliquatenus a piret hum anus sensus. Potest tamen intelligi, ea ratione diei omnia diligi a Deo quae fecit,quia omnia placent ei,stomnia approbat,inquantum opera eius funt,nec tunc,Nel prius,νel amplius placuerunt ei cum facta sunt,scilicet antequam si
rent, imo ab aeterno omnia placuerunt ei, non minus quam
postquam esse coeperunt. d vero rationales crcaturas, ides homines vel angelos,aῖos magis, alios minus diligere dicitur,no mutabilitate charitatis eius significat,sed quod
alios ad maiora bona,alios ad minora dilexit, alios ad meliores Uus,alios ad minus bonos. omnia enim bona nostra ἔ--- γὰ eius dilectione nobis proueniunt. Electorum ergo alios magis lios minus dilexit ab aeterno,est diligit etiam nunc,
quia alis pnaiora liis minora ex dilectione sua praeparauit bona,ali seque maiora, ct alijs minora bona confert extimpore.Vnde magis νel minus dicitur hos uel illos diligere. d duobus modis inspicienda est dilcctio Dci. Consideratur enim duobus modis dilectio Dei, secundum essentiam, insccundum sicientiam. 'n recipit m ris vel minus secundum essentiam , sed tantum secundum frientiam,vi magis dilecti dicantur, quibus ex dilecti
885쪽
Drs TINCTIO XXXII. . 4rsne ab aete reo maius bonum praeparauit, O in tempore tria bustrest minus dilecti, quibus non tantum. Inde etiam est, quod aliqui quando conuertuntur oe iustificantur, dicuntur tunc incipere diligi a Deo, non quod Deus noua dil dctione quenqua possit diligere, o sempiterna dilectione dilexit ante mundi costitutione quoscuque diligit. Sed tuc di--scuntur incipere diligi ab eo,cum Aternae Dei dilecticaeis fortiantur sectum, cilicet gratiam Hi gloria. Vnde Augu.
Absit ut Deus teporaliter alique diligat quasi noua dile- farictione,quae in ipso ante non erat, apud quem nec praeterita I, iam, transerunt, et futura iam facta sunt,itaque omnes sanctos suos ante mundi confiitutionem dilexit , sicut praedesinauit.Sed cum conuertuntur oe inueniunt illum, tunc incipere ab eo diisti dicuntur, νt eo modo dicatur, quo potes hu- is.'mano assectu capi quod dicitur. Sic etiam cu iratus malis
dicitur oe placidus bonis,illi mutantur or non ipse, ut lux infirmis oculis aspera, firmis lenis est, ipsorum scilicet mutatione, non sua:ita cum aliquis per iunificationem incipit esse amicus Decipse mutatur,non Deus. Si quis magis,vel minus diligatur a Deo uno tem
Si vero quaeritur de aliquo, utru magis diligatur a Desvno tepore quam alio,distinguenda est dilectionis intellig3 tia. Si enim referatar ad dilectionis est ictum, concessibile es,si xero ad dilectionis essentiam,inficiabile ess.
Si Deus ab aeterno dilexit reprobos. De reprobis Nero, qui praeparati non sunt ad vitam, sed ad mortem,siquaritur,vtru debeat concedi,quod Deus ab aeterno dilexit eos. Dicimus de electis solis simpliciter . . hoc isse cocedendum,quod Deus ab aeterno eos dilexit, quos ad iustitiam ct coronam praeparauit, De non electis Nero
simpliciter eli concedendum quod odio habuit , idest, roprobauit , sicut legitur, Iacoυ dilexi, Esau odio habui . Sed non est simpliciter dicendum, quod dilexit, ne praedo funali intelligantur, sed cum adiectione concedatur, dialexit eos, inquantum opus elui futuri erant, ides, quoi σεuales facturus eos erat.
886쪽
diffinitione, & quantuad diligibilium distinctionem, & quantum ad dilige diordinem, & quantum ad meriti persectioncm, & etiam quantum ad durationem. In hac parte agit de eadem per comparatione ad
diuinam dilectionem. Dividiturast illa pars in tres parem. In qua tu prima determinat de ipsa Dei dilectione, quid sit ipsa dei dilectio. In secunda uero determinat quos diligit ibi. cum aut dile Ho
Dei sit immutabitis, e aeterna ere.
In tertia uero determinat, quos non diligit. ibi. De reprobis uero, Iu pr parat 3 non sunt ad uitam aeternamine. Prima&ulti. par
te remanentibus indiuisis, media pars dui id itur in tres partes . in quarum prima a ponit Magi ster, quod deus non omnia aequaliter diligit. In secunda uero ostendit pro quanto dicatur unum diligere magis,quam alterum. ibi. cum . autem dileelio dei siu immutabilis sit me. in tertia uero determinat quare unum, & eundem hominu secundum diuersa tempora dicit diligere plus,& minus. ibi. Sι uero quaeratur de aliquo uno .c. in
Subdiuisiones autem partium satis manifestae sunt in litera. Dub. i. 'T,' bitat hic de situ huius par-λ cis. Cu . n. agere de dilectione dei spectet ad primum librum uidetur φ tractatus ille male in hoc tertio si tuetur. Quod si tu dicas, hoc magis facit, quia eade est dilectio qua nos diligimus deum, S qua diligit nos, tunc obit ei tur quod tota illa pars , quae est . . de charitate male hic si uetur. Si enim charitas non est habitus uir
tutis, sed potius donum creata, sec. f. s. u: dctur quod de ipsa nodebet deici minari inter alias uirtutes. Respon. Dicendum, quod ordo sit uationis illius capituli atteditur secundum opin. Magistri, qua posuit, sic iit in litera tagit, quod eade eii dilectio qua deos cil git nos,&qua nos diligimus deum. Et si tu obiicsas quod tune non determinare dcbuit de char: tale inter alias uirtutes. Respodeo pro ipso,quod hoc risi fecit, quia charitas fit species uirtutis; sed quia charitas est radix omniuuirtutu . In dono. n. amoris quod est spiritus sanctus, caeteri uirtutum habitus donantur. Potest &aliter dici, quod hic per accidens introducitur illud capitulu. Quia enim dilectio Deicis exemplar nostrae dilectionis: ideo ad maiorem euidentia introdueitur hie tractatus de ipsa, uel certe ut assignetur hic dii lercntia dilectionis diuinet ad dilectione nostia, siue praecellentia: quia cum dilectio nostra sit affectio ordinata, dii Elio Dei non eli nisi diuina substantia,uel ulia. Dile λο aut in dei diuina usta est Crc. Contra. Si dilectio Dei est diuina substatia, uel cisentia; ergo uidetur quod Deum dilige re est Deum esse: cum ei go Deus non sit alius a se , uidetur quod nec aliud a se diligat. Ite. Deus incipit aliquem diligere : ergo a dilectio eius est eius essentia,ui.
detur st Deus incipiat esse. ltea .. Nullum aeternum eii temporale&ni illum temporale est a ternu:
sed dilectio Dei qua diligit ut ros iustos est temporalis, Dei dilectio est aeterna: erso Dei dilectio non est diuina substantia. Respon.
887쪽
spon. Ad hoc& consimilia breui ter est dicedum, quod dupliciter est loqui de di lectione Dei. aut a parte principalis significati aut a parte con norati. Si loquamur de ipsa quantum ad principale signiscatum, sic est Dei essentia,& qd ternum,nec est aliud qua Deus.
Si uero loquamur quantum ad conotatum, sic connotat quid temporale, & habet respectum ad extrinsecus, quod est a deo diuersum,&quod non est Dei substatia, sed cuius Dei substamia est
tria obieri: & sic patet responsio
Ut ut Deus imporaliter ali- 3 quem diligat ere. Videtur hoc falsum. Aliquis enim qui modo est maliis icipit esse bonus: sed Deus Dalos odit,& bonos diligit: ergo cim iste desinat esse malus late-pue, & incipiat esse bonus, uideturquod Deus illum temporaliter resinat odire, & incipiat ipsudiligere. Item. In Deo idem est uelle, quod acere, sicut dicit Augustinis, & in lib.primo, habitumit:erto idem est uelle alicui bonsi,& fa ere ei bonum: sed Deus temporaliter alicui bonum iacit: ergo uiduur quod temporaliterci bonum ae lit, ergo temporali ter diligit . Respon. Dicendum, quod est dilictio electionis,& dilectio approbationis, Prima est aeterna, sicut ἁ uo lunias Dei. Secunda uero ratcne connotati potest esse ex tenas ore. Et de prima intelligit Augustinus: ipse autem opponit de secunda . Vel aliter. Hoc quod est temporaliter potest reserri ad uerbum diligendi ratione actus principalis, uel ra Mne connotati. Si ratione actus
principalis, sic est salsum . Hoe enim est actus diuinae uoluntatis, quo est aeternus. Et hoc modo intelligit Augia. sicut patet per literam sequentem. Ait enim sic. VeDeus temporaliter aliquem dilisat quasi noua dilectione,quae in kle ante non erat. Si autem intelligatur quantum ad eonotatum,
se concedi potest quod Deus temoraliter, aliquem diligit: & inoe sensii opponit:
omnem hominem quem Deus dilexit in tempore, ab aeterno dilexit cum dilectio Dei sit causa omnis boni: sed multi praesciti sunt qui habent praesentem iustitiam,& gratiam, qua eis Deus ab aeterno praeparauit, & dare disposuit: erso uidetur quod ab aeterno eos di xerit. Iuxta hoc quaeritur, v trum Deus magis diligat peccatorem praedestinatum, quam iustupraescitum. Et quod magis peccatore praedestinatum uidetur, quoniam sapientia est magis considerate finem, & exitum rei, quam initium,uel progressum: sed deus istum peccatorem qui tamen est praedestinatus scit ipsum sutura amicum situm finaliter,alium uero minime: ergo magis diligit eo. Praeterea Isti uult dare aeternam beatitudinem, proponit quod est summum bonu, alii uero n6: ergo magis diligit peccatorem praedestinatum,quam iustum praescitum. Sed contra hoc est, quia
iste peccatore est magis Deo dissimi lis, quam iustus: ergo minns est amabilis. Item. Iste magis diligit Deum: ergo magis a Deo diligitur, cum Deus magis diligac
888쪽
LIBRI TERTII quM sicut tactu est prius est dia
lectio approbationis, & est dilectio electionis. Dilectio approbationis cum sit temporalis,respisititatum prssctem. Dilectio autem praeelectionis cum sit aeterna re spicit illum statum, in quo homo debet sturnaliter permanere: &quoniam reprobi, & si boni sint, non tamen finaliter dictitur permanere in bono, ideo no uult Magister,st a deo qternaliter diligantur, nisi uerbum diligendi a ratione propria distrahatiar. Vnde Magister bene concedit cum determinatione,sine uero determinatione dicit eam lion else concedendam, quia eius intellei ius salsitata appropinquat. Et per hoc patet
responsio ad illud quod quaerebatur coniequenter, quia qirantum
ad dilectionem temporalem,que respicit statum presenti, institie, magis diligit deus iustum praescitum: quantum uero ad alium modum diligendi magis dili set peccatorem predestinatum: si tamen
est dicere ibi magis. Quod si quaeras simpliciter loquendo,que magis diligit. Respondendum est, qd simpliciter magis diligit cum quem praedestinat, qua cum que reprobat,quia non est quq stio de homine quantum ad qualitatem culpae, sed quantum ad ordinem naturae respectu gratiae S gloriae.
Deus ab aeterno creaturas diis lexerus
D intelligentiam hu- , -- ius partis post int hic
de dilectione diuina. Primum est, utrum Deus dilexeris creaturas aeternaliter. Securis dum est,uti si diligat omnes creaturas uniuersa liter. Tertium est, utrum omnes diligat aequaliter. Quartum est, utrum magis dii, sat hominem, quam angelum. . intum est, utrum magis dile, xerit genus humanum, si Christum. Sextum &Dltimum,utrum magis loannem dilexerit , quam
v TRVM Deus dilexerit creatura, aeternaliter. Et st sie,uidetur. Eph i. Elegit nos ante mundi constitutionem, ut esumus sanim maculati in ipso: sed nomo cligit,nisi quod diligit: si e
go ab sterno ante mundi constitutionem nos elegit, uidetur quod ab eterno nos dilexit. ITEN. Aug.
6 de Trin. Absit ut Deus aliqui δtemporaliter diligat. Si ergo qι
diligit,uiligit aut teporaliter, ait aeternaliter:& non teporaliter,
stat:ergo 'ad diligit, diligit aete naliter. I iEΜ.Masister dicit si latera ,st dilectio est usia, siue .ub- statia. Si ergo suba Dei nor potnon esse aeterna,urq, dilecto dei similiter aeterna sit: ergo scquid diligit,aeternaliter diligi v ITEM.Aut dilectio dei si cedit Psis rex, aut sequitur. Si i cedit: ergo ante suit,q res essent: ergo Deus dilexit res ante carsi proiuictionem rergo non ex ipe, sed ab aeterno.
Si sequitur: ergo uidetur,qubd dilectio Dei causetur ab ipsis re bus : qnod si hoc est inconumniens, restat quoi Deus ea, quae diligit, diligit aeternaliter. lTEM. Si Deus de non potente efficer tur potcns,& de non sapiente sapiens, mutatus esset, & impers ctus: ergo pati ione si de no amate fieret amaus,cu amor respiciat
889쪽
intra est, esset in eo mutatio,& imperfectio: q, si hoc est impo ibite,necesse est Desi ea q uet
diligit,aeternaliter diligere. SED CONrRA . Dilectio est amor boni : sed bonum ,& enseo
uertuntur:ergo quod non est insnon est amabile: ergo si res ante quam producerentur,non suersit: uidetur, quod antequam producerentur a Deo,non diligeretur. ITEM. Amoreii copula amantis& amati sed si copula est, necesse est esse extrema: ergo impossibile est, lubd Deus creaturam diligat quousque creatura heat actualem existentiam: sed hoc est solii
ex tempore: ergo uidetur, quod Deus non dilexerit creatura aliuam aeternaliter. lTEM. Deusnoicitur aliquem dilaeere effecturerso si diligit,hoc est quia diligit
affectu: sed ellectus diuinae boni. tatis est solum ex tempore: ergo Deus neminem diligit nisi temporaliter. let EM. Dilectio Dei est eausa sussiciens,& proxima,& im' mediata boni creati: sed posita causa esliciete proxima,& immediata,& sussiciente, ponitur effectus: ergo si res creatae solumodo sunt ex tEpore, uidet se Deus solumodo diligat eas liporaliter. Ira M. Si Deus diligit creaturas, aut diligit huens, aut utens. Sedeonstat,qa no diligit fruens ,quoniam non est creatura fruendum,
sicut in primo Libro ostensiim sui cu illud qJ fruendum est, sit summa bonsi. Restat ergo, quod si creaturam diligat,2 diligat, ut
utens: sed constat o no conuenit
uti,nisi eo,quod est actu: ergo nsi quam Deus diligit creatura, nisi actuentem: non ergo diligit albquam creaturam aeteriraliter.
d-m propositum, ex tempores cundum essectum. RESPON. Dicendum, st quaedam uerba dicuntur de Dco respecta creaturae, quae connotant e flecta in actu, sicut uerbiim creandi. Raedain quae connotant eflecta in habitu, sicut uocabulum prae
deuinandi. Quaedam quae indita
serenter utroque modo, sicut uocabulum diligendi. Dicitur enim Deus aliquem diligere, uel quia actu coicat ei bono,uel quia proponit communicare. Et quoniam communicatio est effectus in tempore,propositum uero communicandi est ab aeterno: hinc est quod diligere de Deo aliquando dici tur aeternaliter, aliquando dicitur temporaliter. Vnde bene concedi potest quod creaturae non solum temporaliter, sed & aeternaliter a Deo diligantur,sicut rationes ad primam partem inductae ostendunt. Veruntame illa ratio,
quam adducit quasi per simile de
potentia,& sapientia, non ualet: quoniam non est simile . . Posse enim & scire, quantum est de ui uocabuli, non ita con notat eis
ctum in aetu,secundum quod dialigere. Nam uerbum diligedi impositum est ab ipsa liberalitate affectionia, seipsam alteri commun3cantis.
AD ILL D uero,quod obiiciatur, primo in contrario,,bono,& ens coueri utur. Dicendu ,st uotu est de bono in actu, Ac ente iaactu. Sed cu dr, si dilectio solummodo est boni. Dicendum, quod non est uero solo modo de bono,
quod est in astu: scd etiam de Nai
890쪽
no,quod est In eausia. Sicut enim ad cognitione sessicit ueritas rei in sua caus a, sic ad dilrgenda susticit bonitas, secundum quod res habet esse in suo prii cipio produ
producatur. Vnde arti sex non solummodo diligit bonum quod se est,sed etiam bonum quod proponit,& disponit sacere. AD iLivo,qd obiicitur, st amor est copula amantis,& amati. Dicendu ,st illud est uerum secundum lamor est quaedam assectio,& uinculum amicitiae quo aliqui ad inuicem colligantur: sed hoc modo non accipitur in prorosito, cum dicitur, et Deus diligit treatura: dilectio enim Dei est eius usia, non affectio aliqua unitiva, sicut dicit Magister i litera: & ideo nocogit illa ratio. AD 1LLUD, quod obi jcitur,q, Deus non dξ diligere affectit, sed effectu. Dicedo, st diligere effectu potest esse dupliciter, secundum 9 effectus potest dupliciter connotari acta,uel habitu: & quia res est habitu, & inpotentia antequa sit in actu: hinc est st dilectio Dei, tuae connotat effcctum in habitu, poti si esse ante productionem ipsarum rerum, S propterea ex hoc no habetur, si Dens dicitur diligere effectu,st tunc solum incipi at diisgere, quando eisectus incise prodacitur. AD ILL v D, quod obiicitur,st dilectio Dei est causa sufficies
proxima,& immediata boni creati. Dicendum, st uerum est: sed quemadmodum diuina uoluntas dicitur causa immediata, qui. a nointeruenit alia cauci, non ramen in semper ponat ei sectum, sed solum pro tempore, pro quo uult
ficut ab aeterno uoluit. std stativi
secit, cum uenit tempus, pro quo uoluit: sic etiam in ipsa dilecti ne Dei intelligi oportet. AD LLUD, quod obiicitur, si diligit
aut lac frucns, aut ut utens. Dicendum,st dilcctio Dei una est, qua diligit se,& qua diligit creatura:& haec quidem relata ad ipsum
Deum ali fruitio, comparata ue ro ad ipsam creatura est usus. Caergo dicit,st no conuenit uti nisi eo,quod est Dicendum, se si usus accipiatur pro exteriori actione ueris est,sed si accipiatur pio interiori,& habituali ordinatione in finem alicuius effectus producendi sic non habet ueritatem, quia essiciens longe ante refert ad s-nem illud, quod intendit facere,
quam etiam producat in re. v AESTIO II. Deus generaliter umirerses
diligaι VT η v M Deus omnes diligat generaliter. Et se sic, uideriar. Sap. ii l. Diligis omnia domine,& nihil odisti eorum, quae fecisti. . Nihil hoc ex prcssus dici potest.
ITEM. Gene. r. Vidit Dei is cun- cta quae secerat,& erant ualde bona: scit si immum bonum non potnon diliget e bona: ergo Deus diligit omne creaturam. iTEM. Omne,quod factum est, a deo factumeli, Deus autem iiihil facit nisi uolens: sed uelle bolium, hoc ea amare: ergo nihil ,pcedit a Deo, quod non anactur ab ipso: si ergo omnia a Dco exeunt,uidctur Pota a Deo diligamur. ITEM.Amor eli donum, in quo omnia alia donantur sed nullum creata est, lilod non sii scipiat infitcntia diuinae liberalitatis. Si ergo huiusmodi influentiae commiinicatio non est nisi mediate dilecti