장음표시 사용
121쪽
DISP I. CAP. V. 87 veluti infinito, vel incomprehensibili persectionum sonte plures alias persectiones, vel Operationes reperiri, quae tenue , ac finitum rationis lumen excedant, quarum in creatis rebus vestigium nullum appareat, quae deniq; a Deo scium revelari, nobiliorique, sed obscuro fidei lumine nobis ostendi possint, ut Trinitatis, Incarnationis mysterium, &c. 3 Quod si haec ipsa quoque a nitido, ac imperturbato rationis lumine deprehendi fortasse possent, quis non intelis ligat id praestari non posse cum innumeris aegritudinibus , sensuum erroribus , densaque rerum caligine animus ita circumsunditur , ut in ipsis quoque naturae effectibus inquirendis turpissime
labi consueverit ρ Necessarium itaque suit ad perfectam hanc Dei cognitionem fidei lumen, qua
Deum ipsum certo contemplaremur. Od v ro de intellectu diximus, meliori jure de voluntate , ac amore intelligitur. Primi nimirum parentis peccato ita voluntas ipsa vitiata est . ut cum natura ipsa ad malum, bonumque indifferens esse deberet, sive potius ad bonum ipsum propensior nunc illam ad malum proniorem esse experiamur, ut a sensuum illecebris. corporis contagio, sensibilium rerum amore, gravis λmis undique dissicultatibus ad malum υel in viista quoque trahatur; ideoque praeter ingenitum virtutis , & honestatis amorem certior alia , vel fortior gratiae vis necessaria suit, qua ad bonum
ipsum juxta Dei voluntatem , suaviter quidem , ae libere, sed tamen sortiter, insuperabiliter , ac indeclinabiliter traheretur. Hinc ut optim E ait
ris humana , ut indeclinabiliter , ω insuperabiliis
122쪽
ter ageretur; cumque omnes homines naturali imstinctu immortales, Er beati esse vellent, Θ esse possent , tamen fummum bonum prastari hominibus non potest nisi per Iesum , 6' hune erucia
um , cujus morte mors vincitur , euius vuIneribus natura nostra fanatur a).
III. Neque tamen hinc fieri existimes, quod si talicitas etiam naturalis sine gratia persecte acquiri non potest , illa naturalis & homini deis bita vocari non possit; quemadmodum enim Augustinus ipse declarat, posse habere fidem ,sicut posse
habere ebaritatem natura est bominum, habere autem fidem , quemadmodum habere ebaritatem
gratia es sideIium b) ; unde anima naturaliter est gratia capax , eo enim ipso quod facta es ad imaginem Dei, eapa κ es Dei per gratiam , ideoque naturaliter beata esse potest, eam naturaliter gratiam ipsam babere possit , sine qua beata esse non potest se; . Caeterum si talicitatem ejusmodi, quae non solum naturae viribus, sed etiam fidei, vel gratiae munere comparatur, naturalem, si ve potius supernaturalem vocare libeat, perinde est , id unum cerib, constanterque tenendum est illam sinh gratia acquiri non posse. Quando quivdem vero gratia non ex naturae merito vel conditione, neq; semper, aut omnibus praestari debet , nulloque naturae studio, si ve conatu acquiridiotest , sed ex solo dumtaxat Dei miserentis a 3itrio aliquando solum,& quibusdam homini us liberali ter conceditur, manifestissime apparet, quod non Omnes homines erunt beati, aut certe beatitatem hanc consequentur, sed illi s
lum, qui invariabili divino decreto ad gloriam ipsam
123쪽
DISP. I: CAP. V. 8ρxpsam electi , destinatique suerint, quorum mentibus divinum fidei lumen affulserit, quorum voluntas in bono confirmata fuerit, quorum natura sauciata, Redemptoris gratia sanata sueiarit , ut illi similes, regnique coelestis cohaeredes fierent; ut inquit Apostolus, quos praseivit, Θpra desinavit , conformer fieri imaginis fit sui , iat sit ipse primogenitus in multis fratribus; quos autem pra destinavit, hos fir voeavit; ω quos vocavit, ber sis ius cavit ; quor autem justificavit,iIlos ε' glorificavit ta) ; caeteri vero , quibus hoc
gratiae munus negatum sit, atque in communi naturas vitio , vel damnationis massa relicti fuerint, ab hac perenni gloria, sive talicitate exincludentur .
IU. Atque, ut eximium istud , ae admirabile perditorum, electorumque discrimen illustrius intelligi posset, gravissima , ac celeberrima quaestio proponenda videretur cur ex hominibus allia qui solum ad gloriam , caeteris rejectis oligantur; cur aliquibus solum non omnibus fidei, vel gratiae donum ab amanti ssimo, iustissimoque patre concedatur, ut aliqui proinde solum , non omnes talicitatem humanae naturae clebi tam , atque incredibili amore exoptatam consequantur Vertim , cum illa accurate , & uberri md pertractata fuerit in Metaphysica ubi de Diuina pret scientia, praedestinatione, decretis, ex Theologorum, atque Philosophorum etiam sententia dic seruimus, hane iterum proponere, sive dirimere nec iuvat, nec decet. Id unum repeti, vel obis
servari poterit, quod ibi clarissim E demonstra. vi mus, omnes homines debitam sibi talicitatem partim naturae viribus, partim auxilio gratiae
124쪽
eomparare posse, adesse nimirum singuIis graistiam fuscientem , qua praecepta servare, hone. sh vivere possint, non omnibus tamen ineaeem gratiam, qua actualiter praecepta servent, honesteque vivant, concedi , ideoque non omnes ad
gloriam electos esse; quod ineffabili, quidem &arcano, sed aequissimo tamen Dei contilio factum ostendimus, quo nec hominum liberias, nec Dei sanctitas, aut aequitas offendatur. Caeterum quod ad hunc quidem locum pertinet, sive 'omnibus gratia, sive non omnibus concedatur, sive om nes beatitatem, sive nnn omnes assequantur, peris inde est ; intel igi nimirum ,& explicari facile poterit supernaturalis illa Belicitas, quam plurimi liberali gratiae munere consequantur, ve Ia qua caeteri, denegata gratia , excludantur. U. Quid verb supernaturalis illa Delicitas e Gpoterit, nisi persectissima conjunctio cum Deo, quae partim ex supernaturali splendore, quo mens hominum perfundetur, Deumque cognoscet; pa tim ex purissimo amore, quo voluntas ardebit , Deumq; ineffabili dilectione coplectetur, oriatur Quemadmodum enim antea demonstravimus, gratiae auxilio solum naturae vis perficitur, ut homo persectius Deo cognitione,& amore conjungatur, idque faeliciter assequatur , quod debilibus naturae viribus acquiri non potest. Si itaque obeatitudo, quae naturae viribus inquiritur, in sola cognitione, & amore consistit, supernaturalis etiam beatitudo in puriori cognitione, Mamore collocabitur. UI. Intellectus itaque, ubi a corpore solutus erit, in pulcherrimo divinae naturae objecto ais ciem defiget, atque , ut illam intueri , vividi licque contemplari possit, clarissimo quodam, n
voque lumine persundetur, ac illustrabitur, quod proi
125쪽
DISP. I. CAP. V. 9Lproinde Iumen beatificum, vel tamen gloria voincatur; ut quemadmodum nempe singulis hominibus naturae , sive rationis lumen impressum , vel inditum est, ut ait Propheta signatum est super nos lumen vultas tui Domina ta s & electis . sive voeatis ad fidem aliud fidei lumen affulsit, lumen ad revelationem gentium ib), quo nimi-Tum gentibus mysteria naturae lumini impervia xevelarentur, ita quoque intellectui primae v xitati , vel fini persectissime coniungendo lumen aliud accedat , quo divinum lumen, si ve Deum ipsum, facie ad faciem contempletur, ut idem Propheta ait in Iumine tuo videbimus Iumen to a ex quo intelligitur, non modb, quod qualibes
intellectualis ereatura indiget ιumine gloria ipsam elavante ad Deum vivendum , eo beat/ fruendum in ut contra Beguinas, & Beguardos iuviennensi Concilio definitur, ideoq; etiam inutiliter prorsus inquiritur utrum possibilis sit substantia supernaturalis, cui visio beatifica debe tur , verum etiam, quod fidei lumen in patria
non remanet, sive cum lumine gloriae coniunisgi non potest; fidei nempe lumen obscurum , acine videns est , videtq; per speculum in anumate , gloriae vero lumen evidentissimum est,& Deum iacie ad faciem contemplatur.
VII. Quod si intellectus ipse lumine gloriae illustratus Deum contemplando ipsi persectissimEconiungetur, ipsa quoq; voluntas Deum amando ipsi arctissime adhaerebit ;& quemadmodum tria plici lumine Deum cognoscere possumus , ut an tea dicebamus, ita quoq; triplex erit amor ille, quo Deum diligemus, naturalis nempe ab ipia
126쪽
natura elicitus, aut supernaturalis Ortus a graritia , vel Dei ebaritate , qua in cordibus nostris di funditur per Spiritum Sanctum , qui datur es no bis a , aut beatificus, quo voluntas Deo veluti summo bono clarissime cognito perenniter cori
iungetur: hoc insigni tamen discrimine,quod fidei
quidem lumen, sive cognitio cessabit, neque eum gloriae lumine conjungetur; naturae tamen , vel etiam charitatis amor, quo voluntas hominum accenditur, nunquam excidet b , sed permanebit, ac superaddito patriae amore vividius
accendetur Itaque tunc a Deo refecti gratia majori perfecti vae abimus in aternum , via dentes quia ipse est Deus , quo pleni erimus quando ipse erit omnia in omnibus . . . ibi vacabimus ,
ω videbimus , ω amabimus, edi Iaudabimus , ecce quod erit in sine sinὸ sine se . VII. Quandoquidem vero ad hominis is licitatem non modh Dei cognitionem , & amorem requiri diximus, sed voluptatem etia, aut gaudium, quod ex cognitione , & amore veluti uberrimo fonte oriatur, gravis exinde quaestio institui solet, in quo praesertim intelle elus, an voluntatis actu, cognitione nimirum, vel amore, vel gaudio talicitatis essentia consistat λ Plurimi arbitrantur talicitatem in gaudio, delectatione, fruitione consistere , quod non modo variis Scripturie locis asseritur ubi aeterna talicitas
gau tum d , torrens voluptas is se , vocatur , sed innumeris etiam Patrum autoritatibus confirmatur: unde Augustinus ait Domine ... ipsa es beata vita gaudere ad te , de te , propter re , ipsa ars , O non altera. . . iis qui non de te gaudere
127쪽
volunt, qua fota vita beata es, non utique viasam beatam volunt sa) . IX. Quamvis tamen ad beatitudinem gaudium, atque jucundissima voluptas requiratur, si tamen subtilius, & accurath loqui velimus, voluptas ipsa, vel gaudium veluti beatitud misCaussa, & eisentia , si ve constitutivum haberi non poterit, sed potius velut effectus aliquis ex hea et itudine profluens, sive proprietas ad talicitatem inseparabiliter consequens. Antequam enim animus voluptate , vel gaudio perfundatur , cnn
cipi debet ipsum sumnio bono, vel ultimo fi--ni coniunctum esse, ex cujus possessione gaudere possit. Hinc optime observat D. rhomas , quod delectatio ad nil voluntati ev hoe quod senis est praesens , non autem e eoneterso ex Bocalia
- quid sit praesens, quia Doluntas Effectatur in iI Io ib) Cum itaque Patres, si ve divinae Liters Lelicitatem in voluntate . vel gaudio positam esse testantur, beatitudinem ipsam rethorice potius describunt, quam subii ii ter, & essent aliter den--niant; vel cxprimunt id, quod clarius intelligi, ac vividius amari poterat, & in quo velut ultimo complemento humani cordis cupiditas quiescere, satrarique debuerat, cum praesertim Patres, ac Scriptura ipsa demonstret gaudium , - ac voluptatem ex vultu , vel visis ne Dei oriri. X. Paullo nobilior est altera opinio, quae a Scotistis defenditur, beatitudinem in actu voluntatis, vel in amore cons stere .l Cum etenim
beatitudo posita sit in arctissima , persectissima.
que unione, qua mens humana summo bono
- conjungitur, quonam actu potius, inquiunt illi, unionem hanc peragi posse putabimus, quam
128쪽
amore, cuius est non modo amantem cum obiecto amato conjungere. unde ille vis unitiva say, juneiura quadam duo eopuIans ib) appellatur ; sed etiam amantem in amatum admirabili quadam lege subinde transsormare , unde anima dicitur esse magis ubi amat, quam ubi animat se Deinde vero cum anima Deo veluti summo bono conjungi debeat, atque bonum ipsum voluntatis actu , vel amore acquiratur, fieri profecto debet, ut persecta Delicitas in amore consissat Denique faelicitas in illo consistere debet, quod
ultim b inquiri, appeti, vel obtineri potest , sed
praeter intelle lius operationem qua Deus C pnoscitur, sit perest etiam voluntatis actus, quo diligatur, ergo in hoc ultimo voluntatis actu, vel in amore Delicitas ipsa eonstitui debet. XI. Plurima tamen huic Scotistarum sentenistiae opponi solent, atque illud in primis, quod summa Delicitas, vel essentia beatitudinis ilia illo actu consistere debet, quo primum Delicitatis objectum consequimur, vel quo Deo primum
conjungimur ; ejuranodi vero non esse voluntatis actum clarissime ostenditur, non modΔ, subd ille visionem, vel cognitionem supponat , intellectum nempe Deo clarissima cognitione . conjunctum , verum etiam quod voluntatis actus est appetere,& velle rem consequendam , ad itulam tendere, & inclinari, non illam possidere , vel consequi. Et certe amor ille, quo in patria Deum veluti summum bonum complectemur , ejusdem naturae, vel essentiae erit ac amor ilis Ie, quo in via Deum diligimus, ideoque ab
ipso non specie, sed solum persectiori, nobili O-
129쪽
DIs P. I. CAP. V. 'sque gradu distinguitur, ita ut amor viae supe esse debeat in patria , vel, ut induit Apostolus, charitas nunquam exeidere saὶ ; si itaque amor viae ultimi finis assecutio dici, vel haberi non potest , nec etiam amor patriae finem assequi , vel possidere poterit, ideoque beatitudinem conis
siluere. Amor itaque rem amatam cum aman.
te conjungit, non essectisὸ , sed assectioὸ solum . in quo affectu , vel inclinatione, seu pondere persecta hominis talicitas esse non potest; de Inde vero , cum Delicitatis objectum , vel finis ultimus sit summum bonum, non quatenus solum appetitur , sed potius ut ab hominibus comparatur, in illo hominis actu inlicitas constitui debet, quo bonum ipsum acquiritur; cum itaque voluntatis actu bonum appetamus, nor consequamur, in voluntatis actu talicitas collocari non poterit et quod eleganter etiam in innuere videtur Anselmus dum ait perversus ordo est amare ut intelligas , rectissimus ver intelligere ut ames O Amor itaque, vel voluntatis actus
est id, quod ulti md optari, vel obtineri potest veluti beatitudinis persectio. vel complementum ἔ tantum tamen abest , ut ille proinde veluti Delicitatis essentia putari possit, ut aliquid potius ad primum talicitatis actum, ideoque adessentiam beatitudinis,consequens haberi debeat. Quod si talicitatis essentia neq; in gaudio, neque in amore constitui potest, id unum super. est ut in sola cognitione , vel actu intellectus posita existimetur. Illo nimirum Deo veluti sumismae veritati primum conjungimur, illi similes reddimur, illi immobiliter, ac invariabiliter
130쪽
adhaeremus, ill o infinitam Dei bonitatem , ac attributa nitidissime contemplamur, ut inde, ardens amor, ineffabilis voluptas, ac jucundusi na quies, ideoq; persecta Delicitas oriatur . XII. Et plurimum certe decere, vel oportere videbatur perfectissi inam hominis talicitatem in . persectissima hominis operatione consistere. vl- . timumque hominis finem, quo actus omnes diis riguntur , pulcherrimo actu comparari . Ejusmodii vero esse intellectus, vel cognitionis ctum , non modo clarissime apparet, ex eo, quod mens sit eorum , qua nobis insunt , prassanis si mum a , ut in Metaphysica demonstravimus, verum etiam, quod intellectus cognitione, sive fecundum bane visionem maxime Deo assimal
mur h). Quod si rationibus divina aut horitas adjungi debeat, quid aliud divinae Literae nobis
ostendunt, uisi quod adimplebimur utitia eum mitia Der c), . quod satiabimur cum apparuerit gloria Domini M , quod cum apparueνit similes ei erimus quia videbimus eum sicuti es se), quod hae est vita a terna ut cognoscamus Deum verum D uII de Augustinus exclamat quid aliud es beate υι- rere, nisi a ternum aliquod evnofeendo habere u omnium quippe rerum praefantissimum est quod a ternum es , t ' propterea id habere mn possumus nisi ea re , qua prastantiores sumus, ides mente a
quemadmodum alibi dixerat, quod hoe es plena beatitudo , ω tota glorificatio hominis videre faciem Dei sui hὶ , Θ rota merces nostra vim es ij , iotaque hare itas intelligendo , O videndo Deum