장음표시 사용
141쪽
DIS P. I. CAP. V. ci7poris quiete , in persectissimo denique bonorum omnium cumulo sine ulla admixti mali, sive doloris specie, quid aliud.malorum finis esse poterit, quain perennis, ac aeterna alienatio a Deo, ejusque privatio , irrequietus animi su- Tor, ac odium, quo se , Deumque acerbi CmEProsequuntur , dirus ammissae Delicitas dolor, M aegritudo, omnium denique malorum cum uis
Ius sne ulla boni spe pXXIV. Quid vero si adjeceris aeternum l. Anem , qui a vindici Omnipotentis ira succen. sus ardebit usque ad inferni novisma aὶ , illorumque animos, & corpora mirabiliter eruriciam tbὶ essiciet ut perenniter in illa flamma crurientur se) λDuplex itaque impiorum paena distingui po.
aerit a Itera nimirum damni, quae in sola Dei privatione consistit, altera sensus, quae ex igne orietur; quarum ultima, etsi gravissima sit, a prima tamen longissimE superatur, ut innumeris Patrum authoritatibus iacile ostendi posset . Quemadmodum vero iusti qui sine ulla peccati labe , vel paenae reatu excesserint, ad coelestem gloriam repente transferuntur, ita propemodum impiorum animi corpore soluti mitistuntur in tenebras exteriores dὶ , atque supremo judicii die corpori jam redivivo conjuncti discedent maledicti in ignem aternum te ; & sicuti Pro varia meritorum ratione varios beati Deliis
. Beatitudinis igitur illorum caussa est ad haerere Deo . quoeirca istorum miseriae caussa ex contrario est in telligenda, quod est non adhaerere Deo ... immuWtabili bono , quod usque adeo bonum est , ut sine illo creatura rationalis, vel intellectualis misera esse ne Gile sit. Aug. civ. au. c. I.
142쪽
eitatis gradus aequirunt, ita pro varia scelerum gravitate , variis doloribus impii cruciabuntur; quemadmodum denique iustorum Delicitas exigit, ut illi certissime norint se ab eius, modi gloria excidere non posse. ita summa damnatorum insae licitas exigit, ut illi clarissime intelligant, nullam sibi spem sore quod aliquando
paenae vel m nui . vel interrumpi, vel extingui possint. Frustra itaque nonnulli , imo quam pIurimi aternam damnatorum panam. ω erueiatus sine intermusione perpetuos humano miserantur affectu , atque ita fururum esse non credunt non quidem Seripturis divinis adversando sed pro suo more dura quaque moliendo , ω in leniorem βο- tendo sententiam , qua optant in eis terribilias esse dicta , quam veνiar. Non enim obliviscetur , inquiunt, misereri Deus , aut.eontinebit in ira fuamiferationes suas. me quidem in psalmo legiatur fanctor sed de iis sine ullo ferupulo intelIetiatur , qui vasa nuneupantur , quia O ipsi non promeritis fuis, sed Deo miserante de mise, is libe.rantur . At si hoe ad omnex exfrmant pertinere , non ideo necesse es, ut damnationem opinentur
posse finiri eorum, de quibus dictum eis exibune
isti in supplicium aternam ne isto modo putetur habitura sinem quandoque fallertas etiam riIstis rum de quibus e contrario dictum es jussi autem
XXV. sed haec certissima sunt ut de iis diseserere nefas sit. Illud potius inter veteres Ecclesiae Patres, & Theologos disputatur, qua Paena puniri debeant infantes illi, qui cum sola originalis peccati labe moriuntur plurimi nimiarum existimant illos sola paena damni torqueri debere, quippe qu/ propria voluntate nunquam Peccaverint , ideoque mitiori paena damni assi
143쪽
ti debeant, non paena sensu S, quae gravio i Ibus eulpis, quas nimirum homo propita voluntate admiserit, convenire videtur ; unde illos non in in serno, sed in Abrahae sinu , vel limbo col- Iocant , ubi nullo doloris sensu assiciantur, quin etiam ex Cathaim sententia tenui quadam , ac naturali beatitudine fruantur. Ueteres tamen Ecclesiae Patres hoc in sei ni, limbique distramen nulli bi agnoscunt, puerosque Originalis peccati scelere insectos utraque paena, damni nimi-Tum , & sensus, aliorum damnatorum initar , torqueri putant; mitiori tamen sensus dolore, quam qui caeteris infligatur. Itaque mitissima
fanὸ omnium pana erit eorum , qui prater peccarum , quod originale traxerunt, nullum insuper addiderunt; ω in ea teris, qui addiderunt, tantis quisque tolerabiliorem ibi habebit damnationem , quant3 hὶe minorem habuit iniquitatem aὶ: quod eκ pressists alibi exponens Venturus Dominus , ininquit, cr iudicaturus de vivis , 6' mortuis, ficus Evangelium loquitur , duas partes facturus es , dexteram , ε' sinistram . Sinistria dιctiarias ite in ignem aternum , qui paratus est Diabolo , Er M. gelis ejus. Dextris dicturus venite benedicti Patris mei percipite regnum, quod vobis paratum es ab origine mundi Hanc regnum nominat , hanc eram Diabolo damnationem ; nullus es relictus medius
144쪽
De Actibus humanis, eorumque bonitate, siue malit Id.
Vis ultimus hominum finis, quod summum , perfectumque bonum haberi debeat, ex quo deinde shumanis animis beatitudo, sive facticitas oriatur, superiori loco, sive Disputatione exposuimus . Perspicuus itaque rerum ordo, atque instituta methodus exigit , ut explicato , vel invento iam sne , nune de variis mediis disseramus, suibus ipse finis acquiri potest, quandoquidem ita na. tura ipsa comparatum esse intelligimus, ut finisi te, ad quem dirigimur , nonnisi mediis, atque
145쪽
DISP. II. CAP. I. 1 I instrumentis quibusdam, ac veluti adminiculigcomparetur. Cum itaque summum hominis bonum , si ve perfecta faelicitas humanis actibus comparetur, sive actus humani sint illa media, quibus finem natura nobis constitutum assequiis mur, ita de ipsis humanis Actibus in hac altera Disputatione differemus, ut exposta primum illorum natura, varietate, propietatibus, de ipsorum deinde bonitate, si ve malitia loquamur; cumque bonitas ipsa, sive malitia ex legibus oriatur, de legibus, illarumque vi disputabimus, ut uberrima deinde lux oriatur, qua singulo.
Tum actuum honestas, atque perversitas accuratim me distinguatur, & animus ipse nitide, elarissimeque intelligat qua demum via supreismum finem, summum bonum, Deumque i pium istic iter consequatur .
De actus humani natura, ac varietate.
Itidus rerum disserendarum ordo, atque incredibilis ipsarum varietas requirit, ut de hum, nis actibus, illorumque bonitate, sive malitia loquuturi, ab actus humani definitione eX4Drdiamur, ut inde varietas Omnis, quae in ejusmodi actibus observatur, intellisi, e X poniq; possit. II. Actus itaque humanus est ille, qui fit, exeritur, sive producitur ab homine operante humano modo , praevia nimirum cognitione, Meonsulto ; sive qui fit, ab homine quatenus homo. vel rationalis est, ideoque vationis lumine,
146쪽
De Actibus humanis , eorumque bonitate , sive malit id.
Vis ultimus hominum finis, quod summum , perfectumque bonum haberi debeat, ex quo deinde humanis animis beatitudo, sive talicitas oriatur, superiori loco,sve Disputatione exposuimus . Perspicuus itaque rerum ordo, atque instituta methodus exigit , ut explicato, vel invento iam fine , nune de variis mediis disseramus, quibus ipse finis acquiri potest, quandoquidem ita na. tura ipsa comparatum esse intelligimus, ut finisi te, ad quem dirigimur , nonnisi mediis, atque
147쪽
DISP. II. CAP. I. EI instrumentis quibusdam, ac veluti adminiculis comparetur. Cum itaque summum hominis bonum , sive persecta talicitas humanis actibus comparetur, sive actus humani sint illa media, quibus finem natura nobis constitutum assequiis mur, ita de ipsis humanis Actibus in hac altera Disputatione disseremus, ut exposta primum illorum natura, varietate, propietatibus, de ipsorum deinde bonitate, sive malitia loquamur; cumque bonitas ipsa, sive malitia ex legibus oriatur, de legibus, illarumque vi disputabimus, ut uberrima deinde lux oriatur, qua singulo. rum actuum honestas, atque perversitas accuratissime distinguatur, & animus ipse nitide, elarissimeque intelligat qua demum via supremum finem, summum bonum, Deumque ipium inliciter consequatur .
De actύs humani natura, ac varietate.
Itidus rerum disserendarum orido, atque incredibilis ipsarum varietas requirit, ut de humanis actibus, illorumque bonitate, sive malitia loquuturi, ab actus humani definitione ex
ordiamur, ut inde varietas Omnis, quae in ejusmodi actibus observatur, intelligi, exponiq; possit . II. Actus itaque humanus est ille, qui fit, exeritur, sive producitur ab homine Operante humano modo , praevia nimirum cognitione, Meonsulto ; sive qui sit, ab homine quatenus homo. vel rationalis est, ideoque rationis lumine,
148쪽
ac ductu operatur a). Caeterae nimirum Ope arationes omnes, quae fiunt quidem ab homine, sed inconsulto sine ulla praevia cognitione, vel attentione , dicuntur operationis hominis quatenus homo aliorum corporum, vel brutorum insta r coeco quodam impetu , varioque spirituum animalium motu impellitur ad operandum . Hinc facile apparet operationes illas , quae proprid, ac rigorose dicuntur hominis, Ethicae
legibus perfici, sive dirigi non posita , quippe
quae sine consilio , sive ratione producantur, ideoque nulla ratione ad Moralem , vel Ethicam pertinere, quae proinde solum de humanis actibus differere, illorumq; species omnes eX- ponere, sive complecti debet. Et quamvis etiam cognitiones illae, quae producuntur ab intellectu, humanae vocari possent, cum tamen illae ad verum veluti objectum , non vero ad bonum dirigantur, cum non liberae, sed nece Tariae
snt, neque proinde dirigi, variari, vel impediri possint, Ethicae, sive Moralis legibus subiatici rion potant; nisi fortasse quatenus ignorantia, sive cognitio ad actus humani honestatem , pravitatemque conserat, ut in serius ostendetur. Itaque de solis voluntatis actibiis differemus, iis nimirum , quibus humanus animus ad bonum, vel malum amando, vel fugiendo dirigitur, ejusque divisionem, ac varietatem in ipso Disputationis limine exponemus. III. Actus humanus communi Philosophorum
is in s d. D. D. I.seeunda quast. 1. are. 2. Ille actiones proprie humanae dicuntur, quae ex Vesum
tate deliberati procedunt; si autem aliae actiones homini conveniant, possunt dici quidem hominis actio. Des, sed non proprio humanae, cum non sine horuinis
in quantum homo est. R Lb. I. 31 l. I. ara, I.
149쪽
DIS P. Π. CAP. I. x frum omnium consensu distingui solet in .lio
tum, vel interiorem , atque imperatum, vel exteriorem. Elicitus, interior, immanens, vel imis
mediatus actus est ille , qui fit ab ipsa sola voluntate, atque in voluntate ipsa remanet, ut velle, se amare , ως Imperati vero, exteri res, transeuntes , vel mediati dicuntur illi, quos voluntas quidem eligit, vult, atque imperat, sed a corporeis tamen potentiis, seu viribus exercentur, unde illi extrinsecus etiam apparent , ut oculos movere , currere , feribere , FG De exterioribus , aut mediatis actibus, qui nimirum remo te solum, atque mediat E a voluntate producuntur, nihil fere dicendum nobis supererit, cum actus illi, quatenus ab antisma producuntur, in Physica sint explicati; quatenus vero ad Ethicam , sive Moralem spectare possent, ad interiores ipsos satis accommode revocentur, cum tota illorum bonitas, atque malitia ex solis interioribus, ac immedia istis actibtis oriatur. IV. Quod vero ad interiores ipsos.& elicitos humanae voluntatis actus pertinet, illorum plurimia Philosophis, ac Theologis etia distingui solent Clarior tamen , & accuratior divisio censeri poterit illa , quae sex voluntatis actus enumerat, quorum tres circa finem,tres circa media verseniatur, quibus finis ipse comparetur . Itaq; volitio, intentis, & fruitio respiciunt finem; eonfensus autem, electio, & Uus versantur circa media, quae ad finem ipsum conducunt. Et sicuti voluntatis actus miro quodam faedere cum intellectus actibus conjunguntur , atque ab illis aliqua ratione dependent, ut nihil a voluntate amari, eligi , sive produci possiet , quod non an, tςa eognitum, sibique ab intellectu propositum Tom. U. Η fit,
150쪽
st, iuxta telebre effatum illud BibἰI OOIDum
quin pracuniιum , ita sex ejusmodi voluntatis actibus ante enumeratis sex alii correspondent in intellectu , apprehensio. iudicium , eonsilium , di
eretio, imperium , directio, ita ut tres primi similiter circa finem, reliqui circa media verissantur. Ita vero voluntas cum intellectu conis
spirat, ut quilibet voluntatis actus praevio quodam intellectds actu veluti lumine , ac duce dirigatur; quemadmodum etiam in quolibet actu intellectus voluntatis imperium, & applicatio requiritur, qua mens ipsa vaga, & indifferens determinetur ad operandum. Sed clarius id apparebit si naturalis illa series observetur, quanos aliquid efficere , vel operari solemus; nitide nimirum in illa conspicitur ordo , sive eonnexio , quae inier actus ejusmodi reperitur. V. Dum itaque excitamur, vel impellimur ad operandum pyimo requiritur, ut ab intellectu cognoscatur bonum illud , cujus amore voluntas operata debet, sive quod operando consequitur. Apprehensionem, qua bonum ipsum percipitur, ac voluntati proponitur, repente sequitur , ipsique correspondet in voluntate voliario, qua voluntas ipsa in bonum sibi propositum complacentia, & amore quodam inclinatur si amor ille vel complacentia sortis, vivida, ac efficax sit, intellectus applicatur ad inquirendum utrum bonum illud expediens, adeptuque possibile sit 3 unde sequitur in intellectu iudieium , quo bonum ipsum veluti possibile , conveniens proponit, ac exhibet volunt a.
ti; quae vividius adhuc in bonum ipsum inclinata, bonum intendit, constituit nimirum bonum assequi mediis, quae ad finem ipsum conducant . itaque intentioni voluntatis proxime ad hae