장음표시 사용
171쪽
DISP. II. CAP. ΤΙ. 13saeterno decreti, vel definiri suerunt, ut non alia ratione, nec alia de caussa fieri possint, nisi quodi ab aeterno invariabili divino decreto iameitum est, ut fierent; quod invariabilis divina cognitio ab invariabili sui decreto dependet . in quo omnia tam necessaria, quam libera ueluti medio eontemplatur; quod denique liberae voluntates humanae in singulis actibus praevia, physica , emeaci ssim1 divina motione applicanis turi ad operandum, neque priori motioni resiastere, dissentiri, vel ad oppositum inflecti posisunt, nisi nova motione excitatae, vel applicatae fuerint ad resistendum. Quae si veraicenseri debeant, ut ipsi eertδ eum meliori, antiquiori, nobiliorique Philoso. phorum , ac Theologorum parte verissima fore putavimus, quis non intelligat humanae liberistatis arbitrium non adeo facile intelligi, & exisplicari, si v eum invariabili, praevio, vitri ei ,
ιddeclinabili divinae voluntatis decreto conciliais rii posse quemadmodum certh Calvinus, Luotherus, atque Iansemus, cum diva nar gratiae, si ve motionis essicacissimae necessitatem agnoscearem . arbitrii libertatem vel prorsus deletam, vel maximε vitiatam, ae imminutam esse di.
xierunt; Pelagius verb, Semipelagiani , & qui illorum vestigiis institere , cum liberum arbi.
arium admitterent, intrinsecam gratiae vim , dia vinaeq; praemotionis necessitatem negarunt. Atisque ejusmodi dissicultatem non modo nos ipsi ingenue professi sumus cum de praevia divina motione loqueremur, sed clarissimis etiam Sertopturae locis, & Augustini aut horitatibus de,
monit ravi mus. AI I. Exinde tamen haec celeberrima Augustini. Thomistarum , vel nostra hypothesis reii-
172쪽
tur . Illa squidem charactere, omnes haber iconspicitur, qui saepius verae sententiae , re Iohypothesi a i Sacris Literis tribuuntur - id enim aliud Apin olus dum fiexibilem arbitrii libertaiatem cum divina gratia conjungere Mititur , frequentius inculcat , quam quod incomprehensibilia sunt, iudieiaiejus, investigisites via ejux υαὶ ἡ quod omnia ex sititudine sapiantia, di fetentia Dei pendent; ut si in divinae voluntatis abysso vel utrabscondita deli testant 3 Quis aliud.iAugustinus asse ruit qum Deum miso, se ineffabili modo ipsas hominum voluntates indeclinabiliter', in. siperabiliter trahere ; & hane quaestionem ub/ dotibero arbitνio voluntatis , an Dei gratisi disputatur , ita ad. discernendum dissicilem esse ut quana d. defenditin liberum arbitrium, negari Dei g ἀιia videatur. οῦ quando autem asseritur Dei gratia, Iiberum arbitru iram putetur a Gri ib . t . 1 ι- inlid denique innumeris, aliis tum Scripturae 3
tum Conciliorum authoritatibus evidentissima demonstravimus , quam Deumi ab aeterno singula decrevisse , res non aliter fieri, vel evenireta posse ,iquam sicuti a Deo definitae sive decretariam fuerint, libere et amem illas contingere; sive persectam inin homine libertatem stiperesse, qua actus ejusmodi a Deo decretos, atque in uariabiliter futuros, liberE producere, vul Πon proinducere possit, praeviam nempe , ac essicacissimam Dei motionem cum arbitrii libertate conjungi
Quocirca nullo modo cogimui aut retenta praescientia Dei tollere voluntatis arbirrium aut retento volunt iis arbitrio Drum negare futurornm praescium. Sed utrumq; amplectimur, utrumque fideliter , & veraciter confitemur . aug. II. de har. Pelag. e.MUIII. MAA re,
173쪽
DISP. II. CAP. II. rjν XIII. Quamvis itaque debilibus mentis huis
manae viribus admirabilis illa concordia, si veconnexio nitide non cognoscatur, si tamen altera ex parte clarissimis, certissimisque rationibus ostendatur praeviam , & insuperabilem hane Dei vim admitti oportere, neque tamen hominis libertatem auferre, quid est eur miram, ac ineffabilem hanc concordiam agnoscere, sive fateti dubitemus p si illa in altitudine sapientiae, & scientiae Dei veluti abysso quadam delitescit, si eκ infinita Dei, atque omnipotenti ssima potestate veluti sonte dimanat , quis eam subtilius inquirere , sive nitidius .intelligere posse se putet, nisi se divinae sapientiae the lauros, divinae potentiae vires intellectu comis plecti, vel circumscribere posse temere , atque impudentissimh glorietur Caeterum si qui fortasti concordiam elusinodi aliqua ratione comis
plecti uelit, illud sibi maximis persuadeat, quod
ad persectam humanorum. actuum libertatem , u L homo nimirum liber, indifferens, propriorum actuum dominus sit, nihil aliud requiritur, nis ut operetur eum velit, non operetur si non velit; hoe siquidem quirque in potestate habere dieitur ,
quod , si vult , facit, si non vult, non facit ta) ;Ηare autem omn ia nitidh, clarissimhque veri seanis tur, etiamsi, physica praevia motione voluntas hominis . a dicari debeat ad operandum p ita nimirum Deus voluntatem applicat, sive determi. nat , ut ipsa quoque stipsam applicet, atque determinet a facis enim Deus ut faetamus p abenda
vires esse ei mus voluntari ai daeit ipse qua vult, tamen hos non facit nisi per ruorum hominum v luntates sine dubio habent humanorum cordium
174쪽
υδ placeret inclinandorum omn potenti mam p testatem , magisque bisensim potestate sua voia Iuntates hominum, quὰm ipsi fuas forum dentisque Deus vult aliquid fieri in hominibus Modoonnisi volentibus hominibus fieri oportet , in Ilianantur eorum eorda ut hoc vetrat , eo fellicet imelinante , qui miro . O ina bili modo in ipsis Boaminum voIuntatiburio; eratur velle fν.
XIV In hoc itaqne Pelagium , Calvinum, Lutherum, Ian senium aliosque falli iam diximus, quod ipsi in homine talem libertatem adis mitti oportere velint, quae a Deo non dependdeat, live qua liberum hominis arbitrium a praevia divina motione excitari, vel applicari non possit,ideoque, cum libertatem hujusmodi in homine agnosceret, gratiae vim negavit Prulagius; cum divinam motionem admitterent. arbitrium sustulerunt Calvinus. Lutherus. aruque Ian senius. Nos vero non modδSaeris Lite, ris, sed ipsa quoque naturali ratione eruditi eam solum in homine sive ante peccatum, vel post peccatum ipsum libertatem agnoscimus, quae a Deo dependeat, atque a Deo flexibilis , uel applicabilis sit, ut nulla ratione seipsam apis plicare , determinare, nihil eligere ; ve respuere possit nisi prius efficaci , ac praeuiaet divina motione applicata fuerit ad volendum . Sed haee alibi fusus, & oportunius ubi de uolunrate, sive motione divina disserimus. XV. Quod si sortasse.rationes illis subtilio. res, obscuriotesque sint , quam us nitidh e gnosci possint , ideoque tranquillum , paea tu misque animum etficiant, iuverit postremo hanc h minis libertatem, plenamque arbitrii vim, exis
175쪽
DISP. II. CAP. II. 33ν peri mento ipso elarissime demonstrare. Quis eo tenim si seipsum, viresque proprias intimo quodam sensu considerans, in quolibet actu ita se
liberum esse non sentiat, ut si velit operetur εsi nolit non operetur, eamque prorsus arbitrii libertatem, seu voIuntatis dominium non eAerat, quod exerere persecte posset, si Deus ipse ad humanos actus nihil omnino concurreret Quis unquam hominum anteactae vitae cursum tacita quadam, & sincera serie accurate rete.
gens, si voluetate, si pravis affectibus, si sensuum illecebris delinitus malum fortasse suerit operatus, ita se malum elegisse, vel operatum esse non sentiat, ut sese malum non eligere, non operari potuisse clarissime intelligat Quis denique in singulis actibus, variisque loci, temporis, rerum circumstantiis, quodcumque objectum sibi. vi vide proponatur, inferto remque h minis partem alliciat, non ita se tamen persein
liberum sentiat, ut objectum illud amplesti , usi non amplecti possit , sensuum illecebris resistere , assent ira vel dissentiri liceat, & amorem alib convertere; aut certe si spiritus vivida se sibilium cupiditate, ac rebelli carnis impetu in malum abripiatur, divinam opem inquirere , ac implorare non possit, quam singulis hominibus iae se daturum esse promist, qui frequentissitne nos hortatur petite, Θ dabitur vobis , quarti e , se invenietis, pulsate , apeνietur vobis sa
XVI. Qvqd s quis id accurath consider/ns , se aliquando liberum non fuisse, se dissentiri vel re- stere non pqtuisse,sibi deniq;oranti, petenti,quorenti, ac pulsanti gratiam de suisse comperiat, is gratiam ipsam, qua sepissime est abusus, quam
176쪽
toties oblatam respuit , sibi modδ negatam iusti Dsme indoleat; aut , suod fieri ieerth non pote is rit, si nunquam gratiam prior ipse deseruit, si nunquam gratia est abusus, si nunquam ultro o Iatam gratiam rejecit, is demum queratur se non libere, sed necessarid peccare, ideoq; nullius esse peccati reum , nullasq; peracti sceleris paenas daturum. Iniquum siquidem est 1 atq; ab infinita divinae justitiae persectione prorsus abhorret , ut ille peccati paenas sustineat, qui liberh non peccaverit, ut etiam non peccare potuerit. Duere au. rem peccare sine voluntate magnum delisamentum peccati reum tene r quem Nam quia non Deu
uod facere non potuit, summae .niquitatis est , ε' infania. Quamobrem si illa animae quidquid faciunt , si natura non voluntate sariunt, idest si Itbeνo ad faeiendiam motia animi ea rent , se dentisque bis abstinendi ub opere 'o potestas nuIIa eo reditur , peeeato eo tim teneri non possumus saὶ . XUII Quemadmodum vero nemo peccare
paenamque mereri potest nisi indifferensi liber: que fuerit, ita quoque laudari; praemium meis reri, vel obtinere non poterit , qui perfecte lii. ber non fuerit , hoc est ita bonum non e gerit,
ut potuerit et tam bonum respuere , malumq; amplecti ; unde ad merendum, vel clemerendum non sola libertas a coactione , sed libertas etiam a necessitate, vel indifferentiae requiritur .'Hoc certe saepissi md Scriptura doeet ι eum illum. Iaudet=t. vel coronari testatur . Aut sintvit trianserresi s O non est rara gressus , Dee emula, oenon fecit sbj ; atque Augustinus inhumeris th
- Au de di ab anim. e. ra. tbJEeiae e. gr. v. s.' Nulla culpa deprehendi potest ubi natura , necessitas ' que dominatur. - . III. M lib. orb.τ.M.. υ βε veν a
177쪽
locis expresse docet, quod anima rationa Ii deindit Deus liberum arbitratim s sie enim posset ba.
bere meritum si voluntate , non neeestate boni essemus. Cum ergo oporιeret non necessitate , sed voluntate bonum esse, oportebar ut Deus anrma daret liberum arbitrium sa , non enim necessarios ,
sed voliantatis defectus justa pana consequ3ιur b . - XVIII. Id unum postremo dicendum superest unde flexibilis illa , ac indifferens arbitrii vis in homine oriatur. quae sit humanae libertatis origo; simulque ostendendum, quod eiusmodi libertas in homine admitti debet. uod ut uberius iniel ligatur , iuverit id ex ipso humanorum actuum principio, sive natura repetere. Itaque quiliis bet actus humanus a duplici potentia , nimirum ab intellectu simul. ac voluntate ita pendet, ut illarum utraque in illo exerendo admirabili, ac indiviso faedere coniungatui ; prius etenim objectum aliquod ab intellectu cognoscitur , i p. sus bonitas, utilitas, jucunditas, convenientia, vel amabilitas percipitur , deinde voluntas hac objecti bonitate, vel amabilitate sibi proposita excitatur, & allicitur ad operandum, sive ad obiectum ipsum amplectendum, juxta celebre e fasatum illud quod nihil volitum quin praecognitum,& quod voluntas ultimum intellectus iudieium seis ritur; unde qu5 vividior, ac vehementior estonitas, & amabilitas , quae in objecto percipitur, & amorem excitat, maior etiam, &fortior illa vis esse debet , propensio , ac veluti pondus, quo voluntas in amabile objectum ipsum
XIX. Flexibilis itaque , ae libera arbitrii
vis partim ab intellectus cognitione, parti .
178쪽
etiam a voluntatis amore, vel propensione d ducitur. Ab intellectu quidem, qui non semper eadem objecta considerat, sed ex unicus objecti cognitione ad objectum aliud repente con uolat, icleoque etiam voluntatem ipsam, ejusisque amorem, ex Obiecto aliquo in obiectum aliud deducit; quin etiam intellectus unum, idemque obiectum vario subinde modo contemia Platur, Variamque , ac inaequalem in ipso bonitatem , ac amabilitatem considerat et ut exemis
pli gratia, si fervido sensuum impetu abripia.
tur, poterit in ipso maximam amabilitatem apis prehendere , quae sedato deinde spirituum motum prorsus evanescit; unde videmus eadem obiecta diversam prorsus in pueris , adolescentibus, adultisq; viris speciem imprimere, quod diverso modo ab intellectu concipiantur , ideoqὲ etiam diverso modo languidius, aut vividius voluntatem allicere , determinare, vel impellere possint ad operandum. Altera deinde libertatis caussa, & origo reperitur in volunt te , ut nempe voluntas ipsa ex natura propria vel ex boni, quod diligit, conditione libera ac indifferens esse debeat. Cum etenim voluntas ad bonum veluti objectum proprium dirigatur, Omne illud amare, sive complecti potest, in quo bonitas, aut amabilitas reperiatur,s ve certe ab intellectu nostro veluti bonum coniscipiatur ; ideoque , scuti nullum est obsectum sive res, in qua bonitas aliqua, vel amabiliistas non reperiatur, aut certE ab intellectu eoncipi, vel apprehendi non possit, ita nullum est obiectum , aut res , quae a voluntate amari non possit; unde it Ia appetendi, vel amandi
vis, & potentia, quae voluntati convenit, ininfinita quodammodo videtur esse, cum ad in.
179쪽
finita, hoc est ad omnia bona ex natura propria dirigatur, nullo peculiari bono satietur, ejusque cupiditas in nullo finito bono quiescat, nullumque bonum, vel objectum exclusat, sed omnia potius, & singula cymplectatur. Cum itaque objectum, vel bonum aliquod voluntati ab intellectu proponitur, poterit quidem v luntas ab illius bonitate , vel amabilitate , quae semper finita, ac limitata esse debet, alii ci, in illud inflecti; cum tamen voluntas ipsa CX natura propria non ad eiusmodi solum bonum , sed ad quodlibet etiam aliud dirigatur , alque alia plurima sint, quae propria bonitate voluntatem allicere , excitare, sive movere possunt, voluntas in primi boni, vel objecti amore semper indifferens erit, ac libera , ut ab illius amore ad bonum aliud convertatur; & quemadmodum ubi voluntas quod euinque bonum elegerit nunquam illo sic perfici, sive satiari poterit, ut Donum aliud appetere, & jam electum respuere iubinde non possit, quod nimirum insatiablistis, ac infinita voluntatis cupiditas unico finiisto bono compleri, vel extingui non possit, ita quoque quodcumque bonum illa sic eliget , ut illud ipsum respuere , vel non eligere potuerit, in quo persectissimae libertatis character, atque natura consistit. XX. Quod si voluntas quodcumq; bonum finitum , atq; creatum libere a male debet quia ad illud unum natura sua non dirigitur, atq; in lio infinitam bonitatem , infinitae suae cupidit ii parem non reperit, bonum tamen in communi non liberE , sed necessario diligere debet, d quod veluti obiectum adaequatum ingenito pondere inclinatur; quemadmodum etiam ne Cario non libere Deum amare debet, ubi infinita
180쪽
gnoscat, ipsam nimirum summi boni, in quo omne bonum, vel infinita bona continentur: , nais turam nitidh contempletur. Hinc Beatorum me nistes necessarib Deum diligunt, cumque in illius ainore Omnis voluntatis cupiditas persectissimdquiescat, & uberrime satietur, ac infinita vo. Iuptate perfundatur , non poterit objectum , vel bonum aliud appetere: unde etiam sequitur, quod illo amore Beati nihil merentur, sicuti aeterno Dei odio nihil demerentur damnati quod illorum voluntas in perenni mali amore neceIIa rio determinata , sive miserrime confirmata sit . XXI. Caeterum, si rationibus, & argumentis ejusmodi quibus humanae voluntatis liberistas asseritur, divina quoque Scripturarum, vel Conciliorum testimonia attexenda forent, plurima certe, atque clari ssima afferri illa possent . praesertim ex Conciliis illis, quae contra Pelaiagianos, aliosque gratiae , vel arbitrii eversores celebrata sunt, atque in primis etiam ex Tridentina Synodo . quae contra Lutheruin , atq;
Calvinum definivit liberum arbitrium motum, excitatum a Deo eooperari assentiendo Deo exiscitanti, iis meanti . posse dissentire si velit, nec
Deluti inanime quoddam n rhri omnino agere , me.
νὸque pM ὸ se habere , ut haereticis illis viis debatur; quemadmodom etiam sequenti canois ne haereticum esse definit, qui liberum bominis arbitrium pos Ada peccatum amissum , ω exιiu- ctiam ese dixerri , aut ram esse de solo titula, r--δ titulum re , figmentum denique a Satana invectum in Ecclesiam; quae singula Lutherus , atque Calvinus asserere non erubuerant. Cui quidem Tridentinae Synodi decreto non modo