장음표시 사용
481쪽
DIS P. IU. CAP. I. . 44sin illius inquirenda origine dissideant. Cicero
nimirum, ubi jam dixerat superstitiosos homines
appellari qui totos dies precabanιur , imm
Iabant ut fui sis ι liberi supersiι es essent . alseruit , quod illi, qui omnia , qua ad euitum Deo inrum pertinerenς , retractarent , ω tanquam releg
servat hominem Duo praecιρ vrs Dineulis esse relitagatum unde ipsa reletro . nominatur . QuaecumqῆIamen voci S Origo cenieri debeat, d- quo diaris. sint viri viderint. optime definitur ipsa religio, virtus, qua Deum, ac divina omnia eo, quo decet cultu, honore, ac reverentia prosequi
mur; ideoq; religio ipsa veluti maximi tuli itiae pars , vel iustitiae adnexa censeri lolet , ut superiori loco jam diximus, ubi de iustitiae par intibus loqueremur, quod illa suptemo Numini, beneficentissimoque patri honorem . & amorem illum exhibeat, quem optimo , maXimoque jure ipsi debeti intelligimus. Quam vi, autem plurimae religionis causae afferri consueverint, qui bus nos ris religionem ipsam impellimur; ad duas tamen revocari facile potant, infinitam nimirum Dei persectionem , qua maximum a
nobis honorem , venerationemque meretur; ac
infinitum amorem, & beneficentiam . qua nos uberrime decoravit; ut si proinde Deum ipsum in se consideres, ac ina jestatem , qua super omnia maximE excellit, sive potius effusam in homines beneficentiam , qua nos omnes mirifice sibi devinxit, ex utroque fonte maxima religionis dignitas, justitia , atque necessitas orietur. III. Atque, ut a primo veluti puriori, nobilioribue fonte exordiamur, clarissimis, certissimisq;
482쪽
rationibus erudimur infinitam esse praestantiam, dignitatem , majestatemque Dei, ut an intelleiactu nostro nihil nobilius, perfectius nihil, nihil denique magnificentius intelligi , sive concrupi possit , cum ille persectiones omnes in se mirifice complectatur, ' -- ω qua divisa beatos. Misiunt, eo I lecta teneat
omnes nimi rom persectiones illas, quas in variis creaturarum generibus divisas conspicimus,& quarum amore prorsus incendimur. ab illo, veluti sonte , ac oceano uberrime profluxerint,
ideoque nobiliori, ac infinito modo in illo reis periantur. Si itaque natura ipsa, ac ingenito veluti pondere abripimur, ut illa diligamus, quae bona, quae iusta, quae persecta sunt; tantoque purior est amor ille . qui in nostris cordibus excitatur, quanto nobilior est illa bonitas, atq; persectio, quae in obiecto reperitur , quo nimirum purior, atq; vividior est amabilitas, quam in ob ecto fulgere conspicimus , quis nos intelligat maximum , & persecti isimum oporteis
re amorem illum , quo Deum suin me pcrfectum , infinita excellentia , bouitate, majestate praeditum diligamus IV. Huic Epicurus ipse, etsi Dei providentiam omnem sustulerit, atque impudentissime afferuerit , quod ille
me bene pro meritis capitur, nec tangitur ira , attamen existimavit illum non aliter quam parentem colendum esse s diligi nimirum debere nulla spe, nullo pretio ; sed propter ejus majestatem eximiam , supremamque naturam , quod Dein
nerationem justam babeat quidquid eκeellit . Cicero tamen id eleganter, & susE commemorans ait non inteligere se quamobrem Dii co-
483쪽
lendi sint nullo nec aerepto ab O , nee sperato bo. no a : unde severius Epicurum ipsum exagitans inquit quod sustulit Di uνus omnem fun.
Aitus religionem ; nec manibus , ut Xerses , sed rationibus Deorum immortalium templa , ω aras eveνtit: ω ex anim 3 hominum ext aκit radi eitus religionem eum Diis immortalibus O opem ,
O gratiam fustulit. Qua enim potest esse pietas ,
qua sanctitas, qua religio: hae enim omnia pu- νὸ , easte tribuenda Deorum nummi ita sunt ,
se animadvertuntur ab his , ω si est aliquid a
Diis immortalibuι hominum generi tributum . Sin autem Dii neque possunt nos iuvare, nee volunt snec eurant omnino , nec quid agamus animadvertunt , nec es quod ab his ad kominum vitam permanare possis , quid est quod ullos Diis immortalibus cultus, honores, preces adhi-eamus y quemadmodum Himerius contra Epicurum ipsum eX- ardens aras , inquit, non evertist y at frustra earosse ostendisi tollens videlioet e rerum natura provvidentiam , ob quam aras extru, imus Saerificia
nova non introduxisi' at verb omnia fusulisti si j. Sed acerbius illa sertasse, quam par fuerat, Epicuro objecta videri poterunt Quamvis enim Epicurus ipse providentiam immerito prorsus, impudentissimhq; sustulerit, ut alibi demonstravimus, omnemque proinde supreini Nummis beneficentiam everterit, ut ab illo beneficia sperari , vel expectari certe non possint, quorum gratia , & amore sit adhibenda religio, nolia,
Omnem tamen religionem , aras , & sacrificia subvertit; semper enim Deum colendum ess docuit, propter ejus majestatem eximiam, -- premamque naturam. Quinetiam purior fortati
484쪽
se, ac sincerior illa religio , Deorumque cultus videretur, quem Epicurus admist, qua in sit ille, qui a caeteris Philosophus admitti consueverat. Illi nimiium solo divinae beneficentiae splendore, praemii desiderio, vel bonorum, ac utilitatis amore excitabantur, ut Deos colerent;
at Epicuro , seposita quoque beneficentia, sola
maiestate, sive persectissimae naturae praestanti a dignissimi Dii videbantur, qui maXlmo amore colerentiir; unde quemadmodum purior, atque nobilior est illa amicitia , quae constanter ami. cum diligit, etsi nulla utilitas exinde oriri possit , ita quoque nobilior. & sincerior haberi poterit illa religio, quae nullo commodi amore sit instituta, sed sola Numinis praestantia , dignitate , vel meritis innitatur. Et certe divino fidei lumine a sacris Literis erudimur, quod licet omnia ab optimo , beneficentissimoque Patre speranda sint, atq; in primis aeterna faeliciista S, culuS amore operamur, etiamsi tamen nulla nobis utilitas inde oriretur, Deum nihilominus super omnia diligere, sincero religionis genere venerari dcberemus ; cumque amor ille mercenarius appellari possit, purior hic amor filialis, ac liberalis optime diceretur. Itaqueptima religionis caussa, & origo ex admirabili , vel effusa Dei beneficentia, repeti certe non poterit, ut immerito prorsus Cicero existimavit; sed ipsum maximo, & incredibili aidore diligere deberemus, etsi nulla nobis gratiae, vel premi i spes affulgeret. VI. Q d veth si deinde Deum ipsum vetuisti provisorem beneficentissimum, amantissimumq; Patrem cons deremus, qui plurima , ac infinita sere beneficia nobis concesserit, qui mortalium preces, lacrimas, & vota benigno clementiae
485쪽
DIS P. IV. CAP. I. 4 1 sensu excipiat, ipsisque inflectatur; qui nova
semper, ac uberrima munera.largiatur , ut nemo tam miser tam ne flectus , tam duro fato , in panam genitus sit, ut non tantam munificentiam: fenferit , ut si illor ipsos eomplorantes fortem suam , ω querulos circumspicias , invenies non ex toto beneficiorum eaelestum expertes , neminem ese
se , ad quem non aliquid ex illo benignissimo fon- se manaverit ab Haec certe , aliaque id genus plurima qui serio , diligenter , vel accurate perpenderit , clarissime intelliget nos duplici veluti stimulo ad Deum colendum, ac amandum im
pelli ; ideoque Deum ipsum duplici viri ute,
vel ossicio complecti nos oportere , cultu nimirum, ac obsequio, quo sup emi, praestantissimique Numinis majestalem veneremur; & amore deinde, quo ipsinis amori , ac beneficentiae si non pares, quod fieri certe non poterit, aliquas saltem vices memori, gratoque animo rependamus.. VII. Et ad euitum quidem quod attinet, etsi plurima sint illa , quibus humanus animus Deum colere, ac venerari potuerit, atque inprimis purus, ac si cerus animi sensus, quo supremam divini Numinis majestatem consigerans, honores omnes illii deberi intellisat, seque illi subiiciat , optimo tamen , sapienti ssimoque consilio apud nationes omnes se institutum esse conspicimus, ut homines exterioribus etiam actibus veluti sensibitibus quibusdam signis, sacrifi- ciis nimirum , ritibus, ceremoniis, obsequium proprium, debitamque Numini venerationem teis starentur ; ut illi proinde, qui uno, eodemque rreligionis spiritu, sive in eodem colendo N F s 1 1 miliae
486쪽
mine eonveniret, hoc exteriori cultus genere , veluti arctissimo laedere devincirentur. VIII. Atque, ut puriorem Religionis origionem non ex vanis Ethnicorum moribus, & fabulis, sed ex divina potius historia repetamus, a sacris Literis erudimur, quod ab ipsa mundi origine sensibilis quaedam , ac externa religionis forma divinitus instituta fuit, qua primi homines Deum verum colerent ac veluti supremum rerum omnium dominum venerarentur.
Nine illi frit 'uum primitias, lac, & hostias
libare , vel immolare consueverant, quorum adspectu, vel odore Deus ipse clernentissime delectari , vel inflecti dignabatur; idemq; mOS perenni patrum traditione ad posteros derivatus, ac divinis etiam vocibus mirifich confirmatus apud Iudaeos. veluti sincerae religionis a Lsertores, verique Numinis cultores constanti Lmne floruit. Ubi vero post eκitum populit ab AEgypto lex edita , sive praescripta fuit, aliata. 'plurima sacrificiorum generat,i ritus innumeri, ac ceremoniae sutit constitutae , quibus sacerdbtes uti deberent; tandemque Templum a Salomone incredibili prorsus magnificentia dicatum fuit, in quo nobiliori quadam gloria Domini maiestas reperiretur, ejusq; splendor illustrius coruscaret, Deus haminum precibus facilius, inai flecteretur, sincera deniq; Religonis opera nobi
-iIX. Quod si vetus illa Iudaeorum religio .
Titus omnes, ac cerem Oniae, quae velut umbra suturorum . praescriptae fuerant, Christi Redempto ris funere extinctae, vel abrogatae fuerunt, tut alibi demonstravimus , atque sincerior alia, nobilior, & purior Christiana religio divino christi sanguine est consecrata, non sensibiles
487쪽
DIS P. IV. CAP. I. 4s 3 quidem in ista taurorum, & hircorum hostiae, sed divinum aliud, & immortale fac r i sci i genus est institutum, quo aeterno Patri , vel suis premo Numini Christus ipse veluti sacerdos, smulque victima primum in ara crucis, dein de vero in altaribus a Sacerdotibus, quibus coninsecrandi panis, ac vini potestas concessa suit, imo latur. Itaque si in ejusmodi divino prorissus, atque admirabili sacrifici i genere tanta profecto dignitas, excellentia, & valor esse conis spicitur, quis non intelligat homines, dum sacra haec mysteria peraguntur, eli imia prorsus veneratione interetae debere, purissimo,ac sincero cO dis affectu, atque effuso charitatis ardore iniscendi nos oportere dum divini corporis, sangui, nisque substantiae participes suturi, fac ris alta ribus admovemur; cum non aliud illustrius , puri u S. atque nobilius religionis officium, Mactus estingi possit, quo supremi Numinis majestatem veneremur, atque illi arctissime coninjungamur pX Ipso quoque divinae religionis spiritu imis pellimur, ut quidquid ad ejusmodi Dei cultum
dirigitur, eximio quodam obsequii , ac vene rationis sensu complectamur. Maximus itaque Sacerdotibus honor haberi debet, quibus divina potestas illa concessa fuit, ut m steriorum Dei dispensatores ta fierent, ut ejusdem Redemptori S vices in terris gererent, ut denique divinae legis interpretes, animorum o iaces, inter Deum , ac populum sequestres forent; ideoque irati Numinis animum precibus, & hostiis ita lenirent, ut ad clementiam inflecterent . Et quamvis etiam in ipsis non ea morum c
488쪽
stitas, religionis zelus, atque virtutum splen. dor appareat, qui lablimi, ac divinae prorsus dignitati par foret, nihilo tamen minus ex iis mio pietatis, atque honoris sensu suspiciendos esse erudimur. XI. Quinetiam Templis ipsis, & aris maximus honor haberi debet, cum in ipsis divina majestas puriori quodam, nobiliorique modo resideat; ipsa divino cultui solemniter, ac ri- tb sint consecrata ; precibus denique, ac sacrificiis supremo Nummi offerendis sint instituta; ut illa proinde domus orationis in sacris Literis appellentur, in qua oculi Dei semper apertisnt. Sepositis itaque sensibilium rerum affectibus, sincero pietatis sensu, vultu ad religionem composito Templa ingredi debemus; ibiq; praesentem Numinis majestatem humilitervenerari; id unum oculis observari, vel cordi esse debet, ut vel irati Iudicis, ae vindicis iram effusis lacrimis leniamus; vel amantissimi ceria te patris clementiam , & opem enixis precibus exoremus. Quod si in templis ipsis sinε ullo pudore , ac verecundia animum vagari patiamur sensibilium rerum illecebris, atq; imaginibus irretiri; si omnem oculis licentiam conis cedamus; si denique sub ipso vindicis numinis
conspectu libere peccemus ,& orationis domum veluti speluncam latronum efficiamus, vereri certe non possumus ne gravissimi hujus sceleris parnas sic ille a nobis eX poscat, ut nullus nobis sperandae, vel eXorandae veniae locus supersit. XII. Ne denique minutius, ac susus cetera prosequa haur, ad eximiam hanc religionis viris tutem, & officium pertinet divina omnia veneis rari; illa nimirum , quae ad Deum ipsum di, vino, vel humano iure aliqua ratione diriguntur s
489쪽
tur, maximo honore complecti; ut ritus Omnes, ac ceremonias, vestes etiam, ac initrumenta. quae in rebus divinis peragendis adhiberi consueverint, aut Templorum decori, & ornamento sint destinata. Illa nimirum contemni, diripi, vel
violari certe non possunt, nisi religio ipsa vio. Ietur , & grave sacrilegii scelus admittatur , ut alibi quoque jam diximus ubi de peccatis io
queremur. Huc denique pertinet honor ille, qui divinis Literis, Prophetarum , & SacerdO- tum vocibus haberi debet; ut non nisi temere, impudentissimeque contemni, vel irrideri, in pravos etiam, ac indecoros sensus inflecti possint; quod tamen sesti vh aliquando, ac scurriis liter fieri non sine maximo certe pietatis, ac religionis dedecore consuevit. XIII. Quandoquidem vero Deum ipsum veluti supremum , ac praestantissimum Numen colere , ac venerari debemus, simulque veluti Patrem beneficentissimum diligere, quemadmodum superiori loco de religione, vel cultu iam diximus , ita nunc aliqua de amore dicenda nobis supersunt, quo Deum a nobis diligendum esse tacita quadam naturae voce erudimur. Cum itaque Deus non infinitam modo bonita . tem in te complectatur, quae incredibiles in nobis excitaret amores si nitide videretur; sed plurima quoque , ac infinita fere amoris argumenta nobis ostenderit; maximis, & immortalibus beneficiis nostros animos mirifice sibi
devinxerit, ut paullo superius Ostendimus, optimo certe iure, ac veluti naturae pondere impellimur, ut amantissimum, beneficentissimum. que Patrem puriori. ac vividiori, quo liceat, ardore diligamus. Hinc a sacris Literis erudimur Deum ex toto eorde, ex tota anima , ω
490쪽
ratis viribus diligendum esse saὶ , ut si eor nostrum perenni, ac irrequieta veluti flamma iniseensum amoris victima consumi posset, vix , ne vix quidem amor ille par foret, ut aliquas ais mantissimi patris amori vices rependeret. Omnibus itaque animi viribus nobis est eni. tendum, ut Deum super omnia diligamus; de quandoquidem Deus charitas, & ignis est, ignem
venit mittere in terram, nec aliud vult nisi utaeeendatur b , ipsum lacrimis, effusisque votis rogare debemus, ut vehemens ille divinae charitatis ardor in nostris cordibus accendatur, affectus omnes consumat, nosque demum placabilem, Deoq; placentem hostiam efficiat. XIV. Quod si miserrima hujus mortalis vi. tae conditio vi X patitur, ut perenni ardor Deum diligamus; neque divino jure , sive praecepto tenemur semper amoris, vel charitatis
actus elicere; ipso tamen divino, ac naturali jure erudimur aliquando ejusmodi amoris actus
eliciendos esse , ut sinε gravi peccato deseri , vel omitti non possint. Quamvis vero Theologi mird dissideant in definiendis temporibus,
quibus amoris actus exeri debeat, Omnes t
men in illo ferε consentiunt quod homo divunae charitatis aeturn elicere debet dum gravi tentatione premitur, atque abripitur ad peccandum; sive dum in gravi mortis periculo reis peritur; si ve cum primum homo rationis usum acquirit, ideoque ad summum , verumque bonum se convertere , sive ingenito veluti naturae impetu dirigere debet. Unde merito vel uiati perniciosa re selli debet, atque ex omnium cordibus extirpanda est illorum sententia ,