장음표시 사용
491쪽
qui asserere non dubitabant, quod homo non te
netur unquam per totam vitam suam elicere actum amoris, fidei , ω spei ex vi praeeptorum
divinorum ad eas virtutes pertinentium .
XU. Ingenuus deinde, sincerus, ac filialis amor ille quo Deum veluti Patrem diligimus, impellere, vel excitare nos debet, ut ab illo bona cuncta nobis profutura certo sperare , vel polliceri possimus; ideoque ab illo nobis opem, in adversis rebus auxilium petere, atque eXO- rare debemus: ut Redemptor ipse saepissime nos ad orandum , atque petendum invitat, petite , ω aecepietis s qua rite , ω invenietis 3 pulsate , ω aperietur vobis . Optimo tamen , divinO-que connsilio nos admonet , ut in Christi ipuus nomine petamus, non modo quod nostris meritis confidere non possimus , sed in ipso Christa Redemptoris sanguine , & amore spem omnem somnemque fiduciam collocare debemus; verum etiam quod illa solum petere, vel optare de bemus, quae decora, uuae justa, quae Deo placita , quae perenni potius, ac aeternae saluti lint profutura. Hinc Pythagorici mirifich commenia
dantur , quod elara voce Deos precaxi iusserint , non quod precantes submissa voce audire Numiisna non valeant f verum quὸd esse justas velint , qua lex quis concipere multitudine eo ei a nomvereatur iaὶ ; quemadmodum Seneca ubi dixi getruandam esse bonam mentem , bonam valetudinem animi , deinde eorporis, addit tune scito esse te omnibus cupiditatibus folurum eum eb perveno ris , ut nihil Deum roges , nisi quod rogare possis palam Vide ergo ne hoe praeipi salubriter possit a sic vive eum hominibus tanquam Deus vid at a c loquere eum Deo tanquam homines audιant f b . C A P. a G. AI S r. IV est V- - ά-I. Oa vi'.
492쪽
C A P. II. Do Ofeio hominis erga fetuum .
I vividus, & incredibilis amor ille, quo hominum quilibet ad seipsum diligendum impellitur, semper ad honestatem , ae purissimas aequitatis leges dirigi soleret, inutile profecto uid retur illud ossicii genus exponere , quod homines erga se ipsos praestare tenentur; supervacaneum eis enim , rn quod imus , impelli, quemadmodum nemo in amorem fui obbortandus es, qtiem adeo dum nascitur , trahit i a . Sed amor
ipse saepe non fallit, ad i lia diligenda . vel inquirenda saepe nos excitat . quae nos a pulcherrimo rationis lumine, vel constituto fine desectant ; ut affectus omnes, & vitia , quibus humanos animos mirifich perturbari, vel de turis pari conspicimus, ex philaurist , nimio nimirum , vel immoderato sui amore veluti sonte dimaisnent. Ut itaque ingenitus ardor ille ingenuus, honestusque sit, debet certis quibusdam veluti finibus circumscribi; cumque eodem naturae jure , quo nos ipsos diligimus , Deum quoque,& homines alios amare, sive complecti debea mus , privatus amor ille dirigi. vel temperari sic debet. ut neque religioni , & amori , quo Deum dilistere iubemur; neque charitatis, Meximiae societatis legibus, quibus cum aliis deis
vincimur, opponi possit. Quod facit E fieri profecto
493쪽
DIS P. IV. CAP. II .. 439fecto poterit, si leges aliquae diligenter, & acis
curate servemur . quas ex ipso naturae lumine,ptimisque Moralis disciplinae luminibus dedu
II. Illud itaque pri md requiritur, ut humanus animus seipsum, indolem , vires, naturamq; propriam accuratissime inspiciat juxta vetus, ac celebre pret ceptum illud Nosce te ipsum a)s cumque se caelestis, atque divinae proste modum originis esse noverit; se creatis omnibus , & corruptibilibus rebus puriorem intelligat; se ad pulis cherrimum finem .dirigi, maxilna.' , & immortalis talicitatis amore excitari, purissimo deniq;ae nitidissimo rationis lumine exornari deprehenderit; nobilius certe de se, ac magnificenisti ui etentire, labiles omnes , & caducas reS c Ontemnere , ad finem natura ipsa sibi constitu-' tum dirigi, nihil amplecti, quod a puriori rationis splendore, ac naturae legibus adverseis tur, ad perennem denique talicitatem omni.hus ingenii viribus eniti debet, ut quidquid ab ejusmodi talicitatis consequendae studio re trahere , vel retardare fortasse poterit, sedulo, diligenterque declinet. Hinc illa , quae de summo bono , vel ultimo hominis fine , de humanis actibus, legibus, conscientia, virtutibus omnibus. suis in locis opportun E iam diximus, intelligi , sanctissim Eque servari debent; neque aliter homo se ipsum vere diligere, vel amare potest, quam si summum bonum, summa aeque talicitatem sibi inquirere, vel comparare nitatur; iisque virtutibus exornetur, quibus vel uli meis
diis talicitas ipsa , vel hominis finis acquiritur. III. Nihil tamen ad beatitatem illam taliis
494쪽
e iter comparandam uberius conserre poterit, ideoque sincerus amor,& Officium hominis erispa i ipsum non alibi clariu effulget . nec aliud fortasse magis a nobis eXigit, quam ut optimum . quisque vitae statum eligat, in quo taliciter, ac jucunde vivere possit . atque ubi prudenter ipsum elegerit, conflanter in illo perseveret, omnesque suscepti muneris, atque consilii partes implere Diagat ca). Atque in ejusmodi certe consilio, vel optimo vitae gene e seligendo plurimos mirifice falli , vel errat e conspicimus,
quod homines illud plerun que deligant, ad quod voluptatis ardor, sensibilium rerum Ille
cebrae, vel casus ipsos impulerit; ex quo deinde errore , quem nulli unquam alteri, vel maximo comparaveris , errores alii. vel mala plurima oriri solent, quae superari, vel temperari quoque vix poterunt . Max mus itaque la4hor, industria, vel diligentia requiritur ., ut prius indolem , ingenium, animi, corpori Sq; vires inspiciat ;si ngula vitae genera,& incommoda , quibus illorum sngula premi solent, ac cuiarat issime inquirat: tum sepositis affectibus illud eligat, cui se parem, & appissimum noverit. Hinc optimum illud, magi Sque conveniens vitae genus ab Adolescentibus eligi vix poterit. nisi divino quodam, vividi orique spiritu , aut certh prudentis viri consilio dirigantur ; ineun
Lear eonfiiDii, tum id sibi quisque genus aetatis detenda conmtuit , quod maκλὸ adamavit . I
ta diue ante implieatur aliquo certo genere , cu
495쪽
ri, nee vet. e experiri quam fe aliena deeeant . Id enim quemque decet , quod est suum maximὸ.Suum igitur quisque noscat ingen rum , acremque se ω bonorum Ditiorum suorum Iudicem pra-beat ne scenici plusquam nos videantur habere rudentia : illi nim non optimas , seu sibi accommodatus at fastulas istunt sy. IV. Cum tamen ingenitus amor ille , quo nos diligimus , ac ingenio , viribu,q; nothrlS ni inmium confidimus , plerumque certe nos fallat ,
juverit etiam prudentes aliquo , ingento, hO.nesiate , aetate, rerumque usu per mores vlrOS consulere, qui sincere nos moneant quibus plaesertim muneribus apti simus; cumque nos nitide, accurateque perspexerint, ostendant quid va ea ot humeri, quid ferre recusent.
Quo certe loco major illis autoritas, & fides haberi merito poterit, qui divino, vel huma no jure nobis dirigendis atque ad honestatem informanclis sint des inati, ut parentes ipsi, Principes, tutores, ac praeceptores; qui cum puriorinos amore complecti soleant, ac nostrae, simulque publicae utilitati consulere velint , melioribus etiam constris nos drii gere , & iuvare po- sterunt. Quandoquidem tamen rerum eXltus, humanarum rerum conditio, humanae mentis
consitia incerta plerumque, & obscura esse χ- dent, & sapientissimos etiam viros hac in parte falli conspicimus , ut hoc eligendae vitae consilium bene , ac faeliciter vertat, clementi ssimi amantissimique Patris auxilium humiliter', ac enixe petere, vel implorare debemus, ut eXi-'imus aliquis splendor defeendens a Patre lumi
496쪽
num a , mentem illustret, simulque pectus iniscendat, ut humantis animasque bona, quae de .cora, quae ut illa sint, videat; & ad implenda, vel eXequenda , quae viderit, accendatur. V. Ubi vero jam semel animus de seligendo vitae genere accuratissima rerum cognitio isne, prudenti aliorum consilio , atque praeseristim divini luminis ope deliberaverit , constan
ter illud amplecti, Sc alacriter, jucundeque servare debet. Nihil etenim prudentis hominis consilio , vel honestati, rerumque gerendarum licitati atque repugnare conspicitur, quam si
humanu S animus irrequieta quadam cupiditate ad nova munera , novumque vivendi genus di- vagetur, eumque ossicium aliquod elegerit, ad alia repente convolare desideret. Quod si suscepto iam semel consilio delectetur, pacato, ac tranquillo animo semper in ipso quiestat, omnes etiam facilius ingenii vires, omnemque Operam conseret, ut pro rei dignitate instituto muneri satisfaciat, impositam sibi personam gerat, omnesque suscepti consilii partes inplere perseete velit. VI. Quinetiam, etsi sortasse temere, & inconsulto consilium, & munus illud elegerit ,
cui se deinde minus aptum, atque imparem noverit, neque tamen illud deserere, atque aliud amplecti possit, aequo tamen tranquillo, constantique animo sic geri debet, ac si libere , prudenterq; susceptum fuisset. Ad quas uiatur res aptissimi erimur in iis potissimam Habο- rabimus f sin aliquando necessitas nor ad ea deis truserit, qua nostri ingenii non erunt , omnis adhibenda erit eura , meditatio , d ligentia , us ea ,
497쪽
si non deeorὸ, at quam minimum indecore faeeis re possimus sa ι . Ac innutrieris certe exemplis e
rudimur plurimos in cricio illo, dignitate, sive vivendi genete politos, cui minus apti videbantur, ac fortasse suerant, praeclare suiscepti muneris partes gessisse; sive quod ingenio , S exercitatione novam sere indolem . novasque vires sibi compararunt; sive cerie quod Deus novum illis cor, nova consilia . novumque robur adjecit, ut suscepti consilii partes ad privatam , publicamque faelicitatem implerent , proprioque munere laudabiliter defungi possent. VII. Deinde verd quemcumque statum , sive vivendi genus elegerit, seipsum semper in illo diligere, perficere, & conservare debet ἰcum illud omni animantium generi natura ι ditum sit ut se tueri, inelioriq; ratione sibi consulere velit . Sed quoniam omnis nostra vis in animo , ω corpore sita es , altertim nobis comis mune eum Diis , alterum eum belluis commune est, animi imperio, corporιr servrtio magis tali debemus tib s illa nimirum purior, caelestis, atque divina propemodum pars meliori , vividi orique studio, & amore diligi, perfici . vel conservatari sic debet, ut omni, sere animi cura, vel χ-licitudo in illa Deliciter exornanda non imme in
UIII. Ut auimus itaque dirigi , vel perfici possit primo requiritur ut seipsum nitidh . clarissimeque cognoscat, nimirum bane habet vim praceptum Apolinis, quo monet , ut se quisque
498쪽
scientiarumque luminibus exornari desiderat; eumque insatiabili veri videndi cupiditate nais tura ipsa incendatur, innata doctrinae semina inis genio, vel exercitatione scnsim excitare debet, ut uberrima deinde , ac iucundissima rerum coisgnitio oriatur Hec ipsa tamen inveniendi veis xi cupio itas ita leniri, dirigi, vel temperari deinbet, ut illa praesertim addiscantur , quae aut inge nil viribus, aut suscepto muneri magis conveniant; ut non pervicaci dissidendi studio. inn vandi libidine , curiosa quadam in subtilioribus inquirendis indagine ρ sed ingenuo potius, ac ιincero veritatis amore , flexibili quadam , ac docili mentis mansuetudine , sobria deniq; , ac mo derata laudis, & eruditionis cupiditate excitemur quemadmodum praeclare monet Apostolus non plus sapere , quam oportet sapere , feἀ sapero ad sobrietatem is . Hinc ubi de Divinis agi contigerit, iis nimi. rum , in quibus divino fidei lumine erudimur, modeste , humiliter, ac verecunde loqui debemus , omnemque ingenii vim, ut acumen ita divinae revelationi, vel auctoritati subiicere, ut ab illa deflectere , via minimum di isidere non liceat. Secus vero, si de naturalium rerum c gnitione differatur, etsi maxima doctissimoruin hominum authoritas eme debeat , etsi nunquam temere, ac pervicaciter illorum sententiae contemni, sed pacato potius, ac tranquillo rationis lumine deseri, refellique possint; nunquam tamen animus, aut pravis sensuum erroinribus, aut Opinione vulgi, aut sola denique sapientissimorum hominum auctoritate moveri
debet, ut fusius, & oportunius alibi ostendimus
499쪽
DIS P. IV. CAP. II. 46smus ubi de divina , vel humana aut horitate , eis
jusque viribu S loqueremur. IX. Quemadmodum vero humanus animus,
vel intellectus cognitione rerum illustrari debet, ita quoq; voluntas ipsa, quae aci bonum , honestatemque dirigitur , variis virtutibus est exinornanda, de quarum singulis, illarumque praestantia, ac muneribus superiori Disputatione jam diximus. Id unum obiter hic addi poterit, quod
quamvis virtutes Omnes pulcherrimae , vel inquirendae sint, nec possit illa persecth haberi ,
quin simul caeterae arctissimo veluti foedere conis junctae sint; illae tamen acriori studio , vel amore sunt inquirendae, quae magis ad susceptum vitae consilium conferre possint: ut in Iuris Consulto justitia , aequitas in mercatore, in milite fortituodo , in legato dexteritas, atque prudentia , &s. X. Quamvis autem maxima solicitudo , vel amor ille, quo nos diligere tenemur, ad animum dirigi debeat; aliquam tamen curam cor pori quoq; adhibendam esse erudimur, cum prae sertim ipsa corporis integritas ad animi tranis quillitatem, perfectionemque plurimum conserat, ut vitiato proinde corpore , animo quoqῆ plurimum splendoris, ac roboris detrahatur. Itaque corpori non modo alimenta , quibus ais cerrimus famis, sitisque sensus extinguatur; sed somnus etiam , & requies subinde concedi d bet, qua fractae vires reparentur, ac alterna veluti laboris , & otii vicissitudine miserri ina . hujus mortalis vitae conditio levior essiciatur.
Sed in his omnibus temperies, & modus adhiberi maximE debet; si etenim quis solo voluptatis amore nimiam cibi , potusque copiam ingereret, non modo puriorem, vividioremque animi splendorem extingueret; sed corporis e
500쪽
tiam vires , atq; alacritatem sensim minueret ut inde morbi, aegritudines, & alia incommoda ex Oriantur. Hinc illos alacriores, tantores, magisq; Iongaevos esse conspicimus, qui casta quadam, ae sobria temper te somno , cibisq; indulgeant , quam qui otio marcere , cibisque se ingurgitare consueverint . Corporis etiam tuendi caussa , vel amore requiritur, ut cum illud aegritudine vitiari , sive languere contigerit , sedulo , diligenterque, adhibita quoque Medicorum Opera, sive consilio curetur; siculi a sacris Literis
eruo imur honorandum esse medicum propter necessitatem sal. Vix tamen unquam, vel admodum certe rato ii edicum consulere , vel adhibere debebit qui stabili , vel firma corporis temperi est; qui parce , sobrie , casteq; vixerit, & accurata praesertim observatione , utilium , ac inuistilium rerum discrimine corporis proprii vire S, indolem, vitia perspexe i it; valetudo enim fusentat tir notiιra fur corporis, Θ observatione qua res aut prodesset soleant , aut obesse , ω eontinentia invictu omni, atque cultu c rporis tuendi cause
pratermittendis voluptatibus ib); in quot auten ciborum discrimine, tuendaeque salutis studio modum aliquem adhibendum esse Iam diximus ubi de vitae brevitate loqueremur. XI. Ipsa quoque sortunae bona, divitiae nimmirum , honores, & amicitiae diligendae , vel inquirendae, aut, si quisitae iam fuerint, consti vandae sunt,negligere enim quid de se quisqUeu .riat non solum arrogantis es, sed etiam dissolu-ri ς s cum ex ipsis animi tranquillitas oriatatur , neque persecta hominis sat licitas sine illis haberi possit, ut alibi ostendimus cum de hos