장음표시 사용
141쪽
Terram se inter, ae Solem constitutain habeant ; Mars vero , Iupiater ac Saturnus digrediantur sua opere , ac Terram interdum se inter , ae Solem intercipiant. Nempe vel sola Systematis inspectio rem elarὶd monstrat: elim iuxta communem sententiam fingere lineam inter Tres ram , Solemque tensam oporteat, in qua centra Epicycloriam , intri Mercurii quam Veneris , quas illigata cohaereant ; & ab hae tamen illigatione centra Epicyclorum Martis , lovis , ac Saturni libera sint ineque asserti alia disparitatis ratio , quam Systematis inconcinnitas
Ne memoretur interim , quam immanranseri oportuest caeli V neris crassitudinem , ut intra ipsam tantae capacitatis excavaretur Epicyclus, qui digressiones maximas heinc inde a Sole complexurus, ostentaret diametrum quartae , & amplius parti ambitus caelestis subterissam. Qu A R T b , praeclarius adhuc est , quod ex hoc Systemate,& motu Telluris per Ζόdiaciam supposito, tum farrago illa E myclorum a Is tur; tum omnes Planetarum Stationess Repediationeque tolluntur ; tum unusquisque Planeta suo uno motu, unoque tenore , ac in eandem partem constantinine agitur; ut sane decet corpora tanta ; ac interim qincquid Stationis, Retrogradationisque, & in i a quoque Directione alteratis nis motus, est, assingitur ipsis Planetis a visa, ob Terram inter eos rear
Quippe, quod ad Mercurium quidem, Veneremque attinet; non si alternis in consequentia tendunt, in antecedentia refrediuntur 3 sedem spectarentur ex Sole, ut centro suorum motuum, ire semper ineonte quentia, ac uno tenore Zodiacum percurrere; necesse est nobis, qui extra hoc centrum, extraque ipserum circumdinis, ersamur, appareantire, redireque; & dum nos interim circa idem centrum, sed lentius effemia ducimur, appareant hus, reditusque nunc is his,nune initiis locis Zodiaei
cum Stationes verδ perinde in hae , atque in emiminii re possies intelligantur' non 'appvere ipsis, tamen in extense aut ascensu per Epicyehim inec Oem , Terramque contentum; sit potius per circulum , cujus centrum sit ipse Sol cadeo ut ii duo Planetae nune infra , ' seu citra Solem veniant nune tam tumdem sera ultrave eum 'abeant ; quod de veteris
142쪽
A s T R O N o M a C LIB. III. de postea Martianus Capella , aliique nonnulli opinati sunt) tum alia quaedam arguunt; tum ipse Phases Veneris iclescopis obscrvatae convin
Venus scilicet apparere plena proxime ve non potest, cum vesperia Sole emergit, & ad Stationem primam tendit ; nisi quia ultra Solem ficta , hemisphaerium sui aut quam- proximo istuli ristum nobis o vertit. Neque dimidiata , cum circiter medias versatur longitudines ;nisi quia obvertit dimidium dumtaxat ejusdem. Neque corniculata, cum infra discedens , redit ad Solem vcspcri ; nisi quia dimidio minus. Neque rursus corniculata , cum mane a Sole enicssi s , pr perat ad Stationem secundam ; nisi quia tunc quoque obvertit minus dimidio. Neque rursus bisecta sub mcdias longitudines ; nisi quia ite- tum dimiditan. Neque demum iterum plena , cum mane Solem repetit; nisi quia rursus hemisphaerium totum proximeve) illustratum esse
Quae omnia quidem intelligi vel ex sola schematis appositi inspecti ne possunt, quatenus Phases , quae ad laevam, Veneris discum referunt, quilis oculo exhibetur ; & quae ad dextram sitnt , insinuant exhiberialium non posse, ob dimidium globi illustratum, quod semper quidem
Solem respectat , sed nunc plus , nunc minus convertitur ad Oculum , avertiturve ab oculo. Praetereo autem notum esse , si Venus ferratur. in Epicyclo , qui esset infra Solem totus , ipsam nunquam non modo plenam , sed ne exquisite quidem dimidiatam apparit
Quin-etiam nunquam appareret telescopio exilissima, dum evadit plana ; neque amplissima , dum corniculata; nisi plena seret is celsissimo, de corniculata is humillimo situ. Dico autem telescopio ; quoniam alioquin nudo visu , tanta pene apparet, dum non longe eit a coniun one citra Solem ; quod spuria luce circumradians cuti & Iuininosa omnia procul , ac e tenebris vita tametti illeiciit orbe exilis , circum tamen tota refulgeat ; heic non- nisi falce sit tenui , ea tamen, quod aliunde sit majoris orbis portio , praestet , ut tunc Venus laterdiu videatur , quae perinde laterdiu, donec plena est , videri non potest. Quod ad Martem vero , ae Jovem , Saturnumquemlatet ; non n
143쪽
rso IMsTr Tu TIONI salternis directe eunt . eursumque revera resectum; sed qui spe . rentur ex sese m ex Terra -que , si quiescereo tendere semper in
144쪽
Α s T R o N O Μ I C AE LIB. III. Isreonsequentia; necesse est nobis , qui intra ipserum circuitus , & celerius quidein, quam ipsi, in orbem movemur; necesse est, inquam Regredi a pareant , quoties versus eandem regionem, ac prope ipses faeti praeterv dimus,Solemque ex parte altera habemus quasi eos nempe sic assequendo,& mox a tergo sic relinquendo, ut visus noster ad stellas Fixas, non jam eonsequenteis, sed antecedenteis, illos reserat. Ex opposito vero necesse est Dirigi, seu in conseciuentia moveri a pareant, quoties in oppositas parteis imus, ac Terra DepriGreditur, ut Solem, ipsosque ad eandem partem habeat, & visus illos reserat ad stellas
Necesse est demum, ut stare mareant, quoties a regione opposita in eandem, aut ab eadem in diversia transimus; quod i erra tunc ita moveatur , ut visus per aliquod tempus referat ipsos ad easdem stellas. inae omnia vel ex ipia inspectione depleti ante Systematis,& fictione motuum per circulos troprios, intelliWi possunt. Quinto cum proinde mirabile sit, fieri semper hosce Planetas in oppositione cum Sole Retrogrados 3 in conjun mone Directos ; nui ruam aliis locis , aut temporibus ; nec possit communis opinio ca in dicere, cur id fiat; dicit tamen ista praeclare, ex dispositione Syst malis, juxta quam prorsus necessc est, ut res fieri hoc modo, non alio
Qui etiam praeelare simul causim dicit, cur hi tres Planetae adebmagni sint in oppositione , seu quo tempore Acronychi sunt , prae reliquis temporibus e Nempe , quia tunc Terra proxime eos tram
. Cur item Retrogradationes sint in Saturno frequentiores, quam in Iove; in hoc, quam in Marte: Nempe, quia Terrae sepius Saturnum lentissimum, quam Jovem paulld velociorem assequitur; ac Martem etitissimum omnium, ut tardius, ita frequentisis. Cur ex opposito Retrogradationis arcus in Marte maioriquam in Iove in hoc, quam in Sciturno sit: Nempe, quia Martis Retrogradatio ob propinquitatem propius incipit , & desinit longius , quam in Iove , & ob eandem rationem in hoc , quam in baturno , atque ita de
Denique , cum caeteri Planetae Retrogradi, & Stationarii appareant ; quorsum id non competere Lunae , ac Soli existimemus r
145쪽
quia Luna quidem nobis , ubicumque simus, tanquam circa cem trum circumducitur ue Sol vero ipse est, circa quem ipsi semper circumducimur; neque ille potest non videri semper procedere in consequentia, ad oppositam nobis partem.
Qua νisa demi magis contrua ad motum Tertium inducaηdam. Quod tandem spectat ad Tertium motum, seu, mavis, expositam illam in parallelismo axis continentiam, Fuit ΙΜPRI HIS G- cogitatio illius necessaria, ut dierum , & noctium , aestatisque, de hyemn Vicissitudo observetur. Nimirtim , si Terra transsata per Zodiacum , eone tus in ipsa AEqu tor in idem cum Ecliptica planum coincideret, eiusque axis fieret axi Eclipticae parallelus; ac polus adeo Mundi eum polo Eclipticae idciat foret; perpetuum ubique seret . quinoctium; & habitantibus sub Eeltiplico Sol perpetuo transiret supra verticem; habitantibus helae inde versus utrumque polum, eveheretur perpetuo ad eandem altitudinem merudianam ; habitantibus sub polis appareret semper horiZontem circum praeae radere aut sui dimidio , aut ob refraehionem se toto sprorsus ut jam fiet i pro varietate habitantium AEquinoctii tempore insese vatur unde dc nec dierum, nec tempestatum es eretur ulla variatio. At AEquatore Terrae se hie hi clipticae planum, & axe illius eo stante in sui secum parallelisino; fit, ut horiron cujusque loci situm cum ipso Sole commutet; & non modo interdum diem , interdum noctem, propter Solem nunc exhibitum , nunc subductim ficiat; sed etiam nobis, v. c. ad Boream exsistentibus; tumor Terrae obsit, ne Terra versante in Signis Borealibus , Solem habeamus adeo autum, apertumque, ac donec versatur in Australibus; atque adeo ne dies habeamus tam longos , nec calorem adeo vehementem in sentiamus. od vel ex sola applicatione circumductioneque memorati globuli sisepra vulgaris sphaerae Zodiacum servato semper parallelismo, ac designato in globulo puncto Lutetiae situm repraesentanto intelligi facillime
146쪽
A s T R o No M I. C a. . LI s. III. 13s Secundo, ut declaretur, quomodo Poli altitudo in unoquoque Terrae loco eadem, seu invariata maneat. Videlicet Terra versante in Cancro, pronum videtur existimare, debere nobis Polum Boreum apparere longe altiorem,quam versante inC pricorno. Enimvero ex hoc parallelisino, essicitur,ut aeque alius,ubicum que Terra versetur, appareat. Res autem hoc modo concipienda est. Repetatur hoc loco schema capite tertio Mopositum , ac interuligatur E G axis per Solem transiens , produci heinc inde in regi
147쪽
nein usque Fixarum, desinereque in puncta A C 3 quae appellentur Poli Mundi.
Intelligainus & axem Terrae eontinuatum heinc inde ad Fixas, esse suceessive P Q, R S, &c. ac describere annuo circumdum circa axem Mundi, superficiem cylindricam, sive columnarem, cujus bases sine duo circuli circa Polos descripti, habentesque pro diametris lineas P T, y, aequaleis diamet MUni orbis F H. intelligamus rursus tantam esse distantiain ex orbe Magno usque ad Fixas , ut spectata heinc ea columna, & decrescere continenter visa seo modo quo solent parallela omnia in longum producta desunere tandem ad utramque partem in acumen appareat, & duae illarbases , geminive circuli circa polos descripti, habeantur ut pun
Ex his limul intelligcinus, ubicumque Terra in Zodiaco, Magnove orbe exstiterit, exstantem supra horizontem Polum constare eundem, seu apparere altitudinis in variatae. Quoniam tametii axis Terrae alias , aliasque caeli parteis circa Polum Mundi respicin ; intercapedo tamen harum omnium partium , quasi punctum ad visum sit , & totus complexus circuli circa Polum decripti pro eodem Polo reput
Tertio, ut explicetur, qui fiat, ut eaedem Stellae verticales sempersint, magnitudinisque ejusdem appareant. Quippe cum, u Terra exsistente in Cancro, Stellae aliquae nes,latranseunt ad verticem, eae transiturae non videantur pari modo ad veniacem, neque appariturae tantae, ubi fuerit in Capricorno. Enimvero, quemadmodum altitudo Poli, ut dictum mox est, pers verat eadem, ob memoratum Parallelismum; sic necesse est, ut, ob ipseminet, stellae verticales eaedem perseverent; utpote retinentes semper eandem ab ipso Polo distantiam. Ac verum cit quidem, Terra ex lente Capricorno, verticem n strum tendere ad punctum regionis Fixarum, tandumdem distans ab eo, in quod tendit, dum Terra in Cancro versatur, quanta distantia inter ipsos Magni orbis Tropicos est; At, si hic totus orbis instar puncti est, ad totam Fixarum rmionem collatus, a sol uore erit parva ejus posetio, distantia nimirum inter Tropicos. iam Disiti es by Corale
148쪽
ΑsTRONOMICAE. LIB. III. Quam ob rem helae fit, ut non eaedem quidem partes regionis Fix rum vertici heic illela revera reFndeant, sed respondeant tamen eaedem adsensum: neque mirum sit, si eaedem stellae, quae serisibilesca Iipartes
sunt, verticales constanter maneant.
Fit vero quoque , ut ipsa stellarum magnitudo invariata appareat, quod ubicumque Terra sit, ex eodem quasi puncto respiciatur. Quarto, ut ostendatur, quae descripta superius est AEquinoctiorum Praecessio, seu motus ille lentus in ortum, qui Uctavae sphaerae, seu Firmamento tribuitur. Siquidem stellae Arietis non videntur alia ratione recessisse iam ab 'AEquinoctiali puncto, intra duo annorum millia, triginta pene gradibus et quam quia sunt reipsa progressae versis consequentia. Attamen, quia idem est appariturum, seu stellae reipsa ab AEquinoctiali puncto versis consequentia recedant; seu ipsem AEquinoctiale pu vim recedat a stellis versu praecedentiar ideo assumpsit Copemicus, istuna motum Inclinationis, axis-ve continentiam sie fieri, ut non assequatur praecise motum centri, ac faciat proinde, ut AEquator secet quotannis Eclipticam aliquanto citerius, emciatque adco aequinoctiale pumctum in parte Eclipticae aliquanto antecedente. Unde & eveniat, ut, dum AEquinoctiale punctum transtin praec dentia sex quo fuit hic motus ab eo Praeeessio, seu Anticipatio aequinoctiorum appellatus rellime partes Eclipticae, atque adeo stellae Arietis, & aliae, tantumdem transire, sive progredi in consequentia
Quae ille subinde adiecit, ad salvandum partim Inaequalitatem huiusmodi motus Praecessionis aequinoctiorum ; partim Variationem obliquitatis , maximaeve declinationis Eclipticae dum ideo sufficere
voluit, ut axis terrenus describeret speciem intortae corollae, haec Arma, R , quod eundo in ortum, & redeundo in occasuin, acceleratio, retardatioque illius Motus fieret; & eundo in boream , ae redeundo in austrum , incrementum , decrementumque Declinationis illius crearetur. Quae , inquam , hac de re adjecit, idcis memoratu necessaria non sint, quod utriusque Phaenomeni observationes sint incertiores , quam de iis debite constet, aut immorandum in iis v,
149쪽
ras Iris τITu TIONI sSatis esto; visum fuisse nugis congruum, haec, quae sunt huc usque res lata, in ipsisin Terrae globulum, quam aut in Solem, aut in sphaerana Fixarum immensam reserre. Addam-ne autem nto, partim ex hoc motu, partim ex superiorubus, vitan Galilaeo fuisse magis congruum, explicare Astrum, seu Fl xum , & Refluxum Maris, quam illum referre ad influxum Lunae, aut ad aliam quam- libet excogitatam hactenus causura pNam, ut aqua vase contenta, ipsoque transsato refugiens, non haeret quasi accumulata, sed refluit prorsum, si transsatio fiat inaequabiliter ; ita voluit Mare contemtum in.Terrae cavitatibus, & versus occasum resu- giens, dum ipsa versus ortum transfertur; non haeiere, veriam refluere,
ac iterum r ciprocari, si contingat ipsum ejus quasi vas inaequabiliter
Transferri porro inae uabiliter, ex eo probavit, quod, licet quiliabet trium motuum aequabilis secundum se sit ; facit tamen eorum commistio, ut assiimpta certa superficiei Tetiae pars inaequabiliter movea
Nam ea, v. g. in qua est mare Mediterraneum, ita constanter versus . ortum motu annuo abripitur, ut interim motu diurno revoluta, habeat dimidium revolutionis hujusce, consentiens cum annuo, & dimidium diL. sentiens; sicque, dum ambo motus conspirant, feratur velocitis in ortum; dum alter dumtaxat co tendit, feratur tardius: ac bis quovis die stratur inaequabiliter; semel scilicet, dum a velocitate in tarditatem; semel, dum a tarditate in velocitatem transit. Itaque ex hac inaequabilitate oriri ille voluit reciprocationem. stus geminam singulis diebus contingentem. Sic vero, quia diurnus motus nunquamaeiblique, sed semper directe versus ortum ut, ob memorarum parallelismum ; & interim ab annuo oblique facto tusjuvatur, seu promovetur illinus circa AEquinoctia ob obliquitatem, quam circa Solstitia; ideo propter supervenientem hujusc modi illa: qu ibilitatem, intendi aestum consuit per utraque ea tempora; &per AEquinoctia quidem maxime, quod tum inotus annus diurno magis
Sic etiam, quia, si verum sit transferri Terram pcr Zodiacum S laribus radiis, & ipsam aliunde transferre secum Lunam, ut sui appe dicem , necesse est transsationem Terrae intendi , ac remitti, prout
150쪽
Luna nova, aut plana exstiterit , illela nempe citra, hela ultra ipsam Te ram exsistens; eo modo, quo vibrationes globi penduli, chordavea tensi, & hue illuc reciprocantis, intenduntur, aut remittuntur, prout gi ulus aut suera, aut insta coappenditur; ideo ex hae nova inaequalitate putavit ille heri, ut Astus evadant per Novilunia, ac Plenilunia, quam temporibus aliis intensiores. Sic rursus, quia ex Luna, Terraque una transsatis unum quas m bile fit; & ob motum specialem Lunae, totale hoc mobile non assequitur meridianum diebus singulis, nisi una prope hora, seu quatuor horae quintis tardius, ideo fieri potest, ut AEitus diebus singulis una proseliora, sive quatuor quintis, fiat retardatior. . Praetereunduin autem, varietates alias, quae in Matis aestu contingunt, posse non incommode ad littorum situs, conditionesque revocari.
Coperaicani ad ea, qua Obyci solant ex astronomia respondeant. Nunc, cum triplex sit Argumentorum genus, quae solent adve sis Telluris motum objicit aliqua enim ex Astronomia, ali uaex Physica, aliqua ex Sacra Scriptura petuntur; non est quare multum in iis immoremur, quae Astronomica potissimum stant; quδd qua ratione Copernicani ad illa respondeant, maxima ex parte constet ex jam dictis. Nam quod , v. e. solet objici, sere, ut neque eodem in Ioeo altitudo Poli sit conflans; neque eaedem stellae verticales sint, magnitudinisque ejusdem habeantur; neque, si motus secundum Eclipticam fiat, variatio ulla dierum, noctiumque, & tempestatum eveniat; neque ullus motus Fixarum in consequentia observetur, & si qua sunt hujinmodi ; id filii
Quod praeterea verδ imprimis urgetur; fore, ut integrum hemisphaerium, dimidiumve cassi appariturum non st,neque adeo sex Zodiaci Signa possint perpetuo conspici, nisi I erra in centro degat. Respondent, ubicumque Terra intra ambitum caeli fuerit, id, quod ex caelo supra horizontem , ipsiusve planum exstabit , appariturum S oculo