D. Antonii Gueuarae Commentaria in Habacuc. Ad illustrissimum dominum D. Gasparem Quirogam S.R.E. cardinalem, archiepiscopum Toletanum, summum de fidei catholicae negotijs cognitorem

471쪽

perinde atque si proprijs telis perforas

ins capita cius. Quasi dicat, Te autore perijt exercitus Phara 'nis, ipsius mei c5silio : nam ita consuluit Pharao, ut sui Israelitas insequerentur . Potest facile Vulgata editio in hunc sensum trahi, si nomen Sceptris, non in dativo,sed in abla liuo aut effectivo casu, iuxta praedictorum sententiam, positum intellex

rimus.

At vero verbum apa, Maledicere etiasignificat, ut in Numeris: QRomodo ma Num. 23.3 Iedicam cui non maledixit Deusὶ Et rursus : Inde maledicito ei. Et in libro Iob: Maledicant ei qui maledicunt diei. Et in D 1 8. Prouerbijs : Qui abscondit frumenta, maledicetur in populis. Litera autem amon semper instrumentum importat: sed inter alias plurimas, quas habet, gnificationes , saepissime ponitur loco praepositionum c d , vel , Contra: ut in Genesi Faciamus homin m ad Um.1.2s. imaginem & similitudinem nostram, Et in Numeris: Locuta est I 1aria&Aaron c5tra 2 oysen: nacta. Vnde

472쪽

non incommode potuisset transferri. Maledixisti ad sceptra eius,vet,cotra sceptra . : eiu S.In eundemq; incideret sensum cum Vulgata editione, quae habet:IMaledia is tristius. Si in acquisitionis casu, Sceptris, vertisse iudicauerimus. Queadmodum aute in diuina Scriptura, Dei benedicere,benefacere est, ecundare,di multiplicare: denique Benedictionis Sei nomine omnia foeticia& bona a Deo praestita coprehenduntur: ita ec5trario,Dei maledictio omnia infausta&aduersa coplectitur, Dei. maledicere, malefacere est,id est,dana, miseria, in elicitate, exi tium & pernicie inferre.Sensus igitur nostri Prophetae est: Perdidisti penitus oes AEgypti principes, omniaqJapita bellatoru eius,vel omne summa militum eius: destruxisti regem ac duces, omnes'; pariter exercitus eius. Etenim, clim in po puluiuum,gentemq; mea Israelitica, mat . t. tumultu ac fragore instar saeui turbinis irruerent, ut eos dissiparent ac pes. fundarent , cumque exultarent maxime, quasi hi qui facile ac nullo negotio Israeli-

473쪽

Ist elirasin'pristinat 'si uitiate in se redactum sperarent: utpote ctarctarus in terra,& conclusos in deserto,unde nullum pateret effugiunt: cumq; eos omni pror ius i ope & auxilio destitutos existiman tes,eestis deuoraturos confidei ut, atq; ea iactarent, ques Turnus apud Marone: Ergo maria invia Teucris, i ecora vitifuga rerumpars alte aiae A iri plus: li I l. I erra autem in marissus nostris: tot millia

x Amaferunt 'ad namestalia terrent, et . Siqua PUImprase iactat, respM duri r. 'Cirini his similia iactaret Pharao : tunc tu Domine ascendons super equos tuos 'abu.3.8.& quadrigas tuas in salutem, id est ,aduor. cati nubibia dcvalidissimo vento u Im petu, quibus veluti curribus & equis uti soles, te praesentem exhibuist i, 'iamq; lini maritubro aperuisti , qua populus tu HS i saluus & indemnis transmittere q. piij verbyniuersi aq dis coeuntibus submergerenturcu enim extendisset Mo Exo.r .ν ses marium contra mare , reuersum est

474쪽

ctibus Reuersaeque sunt aquae,5 operuqrunt .u rus equites Euncti exercitus Pharaonis , qui sequentes ingressi fuerant mare: necvnus quidem superfuis ex eis. Filij autem Israel perrexerui per medium sicci maris, S aquae eis eram quasi pro muro a dextris & a sinistiis. Porro, Nubes, currus : vento, autem , Dei equos, ab Scriptura Vocari, superius annotauimus, cum locum illum interptataremur: Quia ascendis super equos tuos,

S quadrigae tu siluatio Idis Deus equi

. se , ' in mari viam aperuit,ac veluti vada pel so ante populum suum praetetauit: a milit quippe illud Dominus , flaniae vento vehementi & vrente tota. nocte,& vertit in siccum,divisaq; est aqua.Idque ipsum significant quae sequuntur: In lutor multarum: fecisti,scilicet,viam equis tuis: dum vertit in siccum. Neque enim . sollim diuisa est yaqua : sed exiccatiinx quoque est lutosum maris fundum: itai D Vt non

475쪽

vinon tantum ab aquishihillaesi fuerint Israelitae,sed neque luto autcoeno imp dici, quominus liberi de puri alterius littoris oram tenerent. Zeugmaigitur est, Viam fecisti in mariequis tuis, iam fe- 'cisti in luto aquarum multarum. Rece dentibus enim, sesel diuidetibus aquis, exiccato deinde luto, facilis & expedita patuit Israelitis via.Na ex aqua quς ante 7 erat, terra apparuit arida, di in mari ru-lbro via sine impedimeto, & campu, germinans de 'ofundo nimio: ut dicitur in. . . libro Sapientiae. Δ' Exultatio eoru- ,sicut Hus qui deuorarpaupereminabscondito. Sut multa nomina Hebraica, pro quibus omnibus Latinus . interpres unicum reddidit vocabulum. Pauper. Est Ivari Ebion, cuius vice vertit in Psalmis: Ego vero egenus & pati persum. Dicitur autem a verbo na' , id - est, Velle, vel desiderare: qubd pauper, egestate compulsus, rerum necessariaru

476쪽

Hoc tibmEnt Hebraei domposiluin ςsse volunt, & Coetum ae Congregati neniescerentium interpretantur. Est . Milichen, cuius loco dicitur in EcclesiMGel. .ly λ:Melior est puer pauper δ sapiens xς- .ge sene & stulto. Deriuatur autem a verbo Hebraico quod prouidere significat: - prouida quippe solet esse pauperies.S qnt. qui velint deduca ab Apothecis&pro' ' pluarijs,per antiphrasin,qubd sine eis, M. Est&UIR as, pro quo legimus in libris

Me u 3. Regu: Pauper aute nihil habebat omnino praeter ouem unam. ast denique numen, Aani, apud Habacuc in hos loco, ubi dicitur: Exultatis eo scut e qui deuoralpauperem in abscondito . D e 4 u Citur autem a verbo quod amigere & humiliare significat. Hocquenomen apud y Scriptores diuinos non tam rerum,tem poralium indigum,quam assiiciu& ma- lis oppressum, opeque humana & cunctorum auxilio destitutu solet indicare.' Fidentes igitur,inquit Habacuc, dc glo-.. riabundi irruebant in hos longe illis vi . tute ac viribus imbecilliores,omnis,i ut

477쪽

-instructis inuisque hostium immineret exercitus4progrciliendive α fugiendi oppositum pelagus interciperet facultatem. Repererunt enim AEgyptij Ista litas in caliris super mare, Δί dixerunt : Coaretati sunt in terra,donclusiteosde- sertum. Ergo , tanta fiducia dc alacritate me inuaserunt, inquit Vates personam agens populi, quanta latrones solet ado--ririviatorem omni auxilio destitutum,in loco secretiori ac soluario repertum atq; deprehensum .Et quemadmodum is qui afflictum Sc humiliatum in abscondito nactus,nemine vidente neque prbhiben-te, nullo aduersei re,facile deuorat Sc ab- sumi ita gypti nos eremo ac mari,ho-stium exercitu atque copijs obsessos, nulvo vi otio opprimere & quasi deuorare posse, tibi promittebant. at tu Domine equis tuis viam nobis sternens in mari, tuosque incolumes atque saluos tra mituens, ea uix, sceptris eius,ca libetato

yer velut in cauea ς5clusotςrgo numerosissimus

478쪽

-rum euut, quod est ri Perdidisti fundi usi omnes principes atque primores eius, submersisti uniuerso duces ac capita exercitus illius auis enim rex AEgyptiorum curru, inquit ExDdus, Sc omne palputu suum assumpsit secu.Tulit sexceni. tos currus electos, quicquid in AEgy .pto curruum fuit,& duces totius exerci- sa ar tus. Reversari sunt aquae, Scoperuerunt currus & equites cuncti exercitus Ph - .raonis,qui sequentes ingressi fuerant ma-re: nec unus quidem superfuit ex eis. . s. Per nactonymia vero, cep pro pri -

.cipibus positum est: quoniam olim uni uersi principes ac magistratus sceptra gestare consueuerunt. Sceptra suist et arbitror duodecim virgas illas, quas tulit Moyses ac posuis in tabernaculo foede-

.I7.r ris cora testimonio: ut ostederet Dias per

germinatione virgae , que elegisset in sa cerdoteuxsibi Locutus est enim Diis ad Moyse uindicens : Loquere ad filios Israel, dc accipe ab eis virgas singulas per cogna. tiones suas,acsictis principibus tribuum. N..17.c- Locutu'; est. Moyses adfilios Israel :. dederunt

479쪽

Et illud quoq; quod sequitur; hoc ipsit

confimi re videtur, ait enim:Prbtulit ergo bHoyses oes Mifgas de coiispectu Diti ad cuctos Iu 3Ectviderunthiaec periis singuli virgas sua Ioriathas, vire' fertur in primo Regulibro, cu ignoraret L. Reg. i q, pater abus Saul adiurasset popula, extet 17.dit summitate virgae qua habebat in m n & intinxit innitu mellis. In flabra pro Virga est similiter&nomEnn z.Moeptrum porro virgam illa fuisse, expresso

testatur Septuaginta interpretes , vertem runt enim. -υv-κη - .

Id est. Extenditi summiitptem sceptri sui. Sed&Banaiam filiu Ioiadae sceptrumget stasse, legimus in prinao libro Paralipo' in enonis bi dicit 'petc ussit vir E

pclu; cuius statura erat 'quinq; cubitoru, ο habebat lancea ut liciatorium texeruitii viscendit igitur ad eum Banaias cum: A virga

480쪽

raptiit hiatham aquamstenebri manu,&intersebiirmitatasta se Est auteni phax irga in Hebraeo - - quod no 2.i .f. me ponianu apud Isaiani pro Virga. do minantium cuni alta Coerivit Dominus baculum impiorum,segam dominan tiunt. Vertit autem Sceptrum Vulgatus P 'aQ interpres ubi legimus:Non auferetur sceptrum Iuda. aes prophetiam etiam nonnulli ex hac ipsa gestandis piruco ii . laetudine impletam Nolant, eo quod in 'a tribu Iuda usque ad Herodem nunquam

cod'tibus, stros iamper habuit princiripta tribus Iudae,quorum calatam Matthaei ' capite primo M Lucae tertib te c mus.' Tametsi interim parerent alie iust tribus duci ut Moysi Leuitieo , Gedeoni Manasco,Tholat Isacharaeo, Ahialoni Za bulonitae,sam ni Danaeo, Samueli psraitae, Sauli Beniaminitae, atque alijs. At ubi