장음표시 사용
131쪽
και η Κλειω χαιρουσι τοὶς ἐπ άργυρίω διατιθεριδε οις et ονλογον sic Duenbachius pr0 ἐν αργ. διαδεχομένοις λ.), cum haec, inquam, legerem, intellexi annotarique, non πρόσπολον nescio quem a Ρlutarcho iram Veneris subisse dici, sed hominem ex fabulis notum, cuius filiae traderentur primae corpore quaestum fecisse; sed is quis esset, n0nreperiebam. Ecce anno p0st cum Ovidii metamorphoses legens in libro X ad hos versus pervenissem 238 sqq.): Sunt tamen obscaenae Venerem Propoetides au8ae esse negare deam; pro qu0 sua, numinis ira, corpora cum forma primae vulgasse seruntur, 'renovata Plutaretii memoria, facile erat videre, apud eum
scribendum esse του Πρωποί του θυγατρασιν, quan
quam, ut fit in talibus sabulis, apud Ovidium Venus ipsa
poenae causa Propoetidas ad corpus vulgandum impulisse dicitur, apud Plutarchum ob vulgatum corpus iis succensuisse ). Si Ovidius nomen non posuisset, incerta in Hutarchi loco haereret suspicio; neque enim alibi sabulae memoriam superesse puto; ne nomen quidem ipsum in alio homine reperio. Non n0men, sed verbum certae Armae subesse persuasum mihi est apud Xenophistem Cyr0paed. II, 2, 1l, nec tamen reperio. Nam huic per interrogandi figuram affirmationi: Tῖ δἄλλο γε, ἔφη, εἰ μη γέλ- ποιεiν ἐθελοντες; ignave prorsus relativo pronomine idem adiungitur: υπὲρ ου λέγουσι ταυτα και άλαζονευονται. Sub tribus illis υπὲρ Ου λiγουσι unum latet verbum significatione cum ἀλαζονευεσθαι cognatum, ut haec sit sententiae sorma: II δ αλλο γε, εφη, εἰ flor γέλωτα ποιεiν ἐθελον τες τερατολογουσιJ ταλα καὶ άλαζονευονται; Sed ipsum τερατολογουσι maius videtur quam pro re et paulo longius
' Subesse apud Plutarehum positae versum, satis patet; sed eum
editores iusto longiorem faciunt: πρωται . . . νεανίσκων, nec ipse choliambum expedio. Parum quoque ad rem significandam aptum videtur μισεα καταχέειν νεανισκων. Dicitii Ad by Corale
132쪽
litteris disredit nec antiquiorem meteorologicis Aristotelis auctoritatem habet; quod ad sententiam aptius esset et ad
litteras propius, απειρολογουσι, n0n reperitur 2pud scriptores άnειρολογία tantum e Sexto Empirico annotatur Atque haec, quam adumbravi, coniecturae ratio est ubi
in codicum vestigiis aut firmis aut n0n nimis lubricis constitui potest et sententiae ten0re perspicuo sermonisque generi noto et certo regitur. Ubi aut nulli sunt nisi recentes et leves codices aut ubi etiam per vetustiores codices ut in Caesaris
belli civilis libris. in prima quidem libri primi parte paen
incredibiliter,ὶ magna et ex seripturae antiquioris ignorati0n depravatio et interpolatio pervasit, quo magis e0niecturi opus est, eo sere minus emcere ea potest. Ubi vero ac incertam codicum fidem etiam alia accedunt impedimenta Velut ex sermonis parum exemplorum copia firmati audacii si insolentia, et librariis ad errandum opportuna et nobis ad iudicandum dissicili, et ex turbata in parminibus versuun forma, dubitandi amplissima est materia, plane coargupauciora possunt, correctionis vero certa fides etiamtrariotest, ut cohibere conatum et dubitati0nem aut etiam menduucertum relinquere quam pericul0se ludere praestet, velu saepe in Aschyli tragoediis, etsi minime aequaliter in omni.bus. In aliis facilioris generis scriptoribus multis l0cis peimenda ad speciem gravissima et summam litterarum per turbati0nem pellucet tamen, praesertim si rudi tantum tegumento obducta vulnera nec alio longe detorta sunt, iticerta sententiae pr0gressio et verb0rum rem necessari sequentium forma, ut Verum et invoniri et invento confidpossit. Quid potest enim foedius corruptum esse hoc Plutarchi in quaesit. conviv. IV, b, 3, 1 loco, ubi ratio redditur, cur leporum carne Iudaei abstineant: ου ετη ὀ Λιιι risiue imολαβων, αλλά του /ῶν λαγωου ἴαπελον
133쪽
ωστε μ ζδὲν ουτω μηM 3μηρον μεγάλω την μορφὴν δ/ιοιον γεγονέναι. Et tamen iam Xylander in interpretatione Latina) intellexit cum asin0 c0mparari lep0rem, nisi qu0d odio Iudaeis asinum fuisse dici putavit; nam et c0mmunis antiqu0rum 0pinio fuit vid. Tacit. hist. V, 4 et qui ibi citantur), in h0n0re apud Iudaeos esse asinum, et id apud ipsum Plutarchum paucis versibus ante significatur c. 2, 10); verba autem scribenda sic sunt: ἀπεχονται διά
ὁ/ιοιον γεγονέναι 0misso ut nihil ita, parvum magn0, simile sit . C0ntra apud Senecam quaesit. nat. V, 10, ubi exponitur e0rum de etesiarum causa sententia, qui
putabant ide0 inde a 80lstitio 1lare, qu0d s0le ad septentri0nem appr0pinquante nives et terra in hac parte mundi plus humidi exhalarent, ut plura ex septentri0nali parte caeli c0π0ra exirent et in l0ca tepidi0ra smeridiana) deserrentur, post Caniculae ortum desinere, quod vis illa s0lis iam desecisset
g 4 haec verba, quae ad alteram sententiae partem pertinent: ac sol mutato cursu in n0stra rectior tendit externam habent sanitatis speciem, propius inspecta n0n80lum in c0mparativo reetion et in tota hac significati0ne rectae viae quae a 80le alienissima est) c0nvincuntur, sed. quod caput est, manifesta e0ntrariam ei, qu0d dici debet sententiam habent et rerum naturae repugnant. Neque enim s0l aut inde a s0lstiti0 aut inde a Caniculae ortu mutato cursu in nostra tendit, sed, cum usque ads0lstitium ad n0s appropinquavit, cuius appr0pinquati0nis effectus sillorum hominum opini0nei pr0xime demum p08t solstitium sentitur, ab e0 temp0re retro ad meridiem sersus
134쪽
cedit, ut p0st Caniculae ortum. exhausto effectu priori appropinquationis, etesiae desinant. Scripserat Seneca ultra ortum Caniculae n0n valent, quia i a Imultum e frigida caeli parte in hanc submissiorem ae tepidiorem c0niectum est ac sol, mutat cursu, in austrum retro tendit et alteram parte raeris meridianamὶ attrahit, illam vero impellit scontrariain, septentri0nalem; male codd. et edd. aliam, quo Κceler pravum esse intellexit, sed alteram substitui voluit Sed ne hic quidem teste veritas pr0rsus caret; nam code Bambergensi S, 0mnium 0ptimus, non habet in nostra
Omnia in e0niectura sic rettuli ad eodicum vestigit ut, etiamsi plane aliud vocabulum, ac Scriptor posuisset vocabulave vel in antiquissimis codicibus substituta essem tamen, si aliquam interpolatio similitudinem secuta ess reliquissetque, verum reperiri argumentisque stabiliri possdicerem, ubi prorsus nihil ex vera forma in eodiciburestaret. nihil g0niectura effici nec, quamvis suspicioni iusta causa appareret aut certum esset, Scriptorem aliup0suisse, auxilium, qu0 quidem ad Veram emendationer deduceremur, ullum esse nisi in testimonio casu aliunde ischoliis aut apud grammaticos ali0sus scriptores oblati Sed oritur, ecce, Gu. Dind0rsius, qui sin praelat. edit. quinti poetarum scenicorum p. III col. 2) hanc, quae codicur vestigiis insistat, emendationem n0n sincere disputa et si saepe nihil pr0dess0 l0cis gravius corruptis, ubi librari quae in exemplaribus antiquioribus, unde codices superstites originem ducant, situ et vetustate aliisque casibuobseurata vel 0blitterata essent, utcunque instaurare conati sinet pr0rsus absurde adhiberi c0rrigendis non paucis interpolat0rum commentis, qui multis ante n0stros codice seculis plurima, quae corrupta essent vel quacunque deausa displicerent, ita ad arbitrium suum conformarint, ulitterarum similitudinem, quam hodierni crities consecta
135쪽
soleant, nihili facientes sua ipsorum inventa vel tradiis in codicibus scripturae substituerent vel, quod non raro factum esse noverimus, locis defectis, qu08 redintegrare conarentur inserrent. - Addit deinde alia de , interpolatione ab histrionibus aliisque veteribus versificatoribus' profecta Haec ego omnia h0e l0c0, ubi mea exp0nere, non aliena refellere mihi proposui, non copi0se argumentando oppugnabo; tantum dicam, esse sane vulnera, quibus tollendis c0niectura codicum vestigiis insistens non sufficiat, sed nullam aliam esse, quae iure et utiliter ei substituatur; nam reliqis illa omnis disputatio ad licentiam et temeritatem ab arte et scientia semotissimam in nostras litteras invehendam et ad perdendos Veteres scriptores pertinet. Nam et finguntur licenter illa de interpolatoribus et versificat0ribus aut ex tenuibus quibusdam scholiorum annotationibus ultra m0dum amplificantur et exaggerantur, et manifestum est, si ita illi interp0latores tragic0rum sabulas aliave scripta pro arbitrio muta8Sent, secuissent, auxissent, nihil ad illam labem tollendam et amissa reparanda profuturam esse similem nostrae aetatis hominum, quae ἡ quacunque de causa displicerent'. tollendi et in alia omnia vertendi licentiam. Itaque quae in historica fide posita sunt, ea, ubi et incorrupta testimonia desunt et indicia ex corruptis verisimiliter ducta, aut relinquenda pro incertis sunt aut sine restitutionis conatu simpliciter damnanda. Si quis sibi privatim et coram aliis fingere, quae accidere potuerint, Vult, n0n intercedo, modo fingi illa confiteatur nec prorsus impr0babilia fingat. Nam mihi quidem, qui sui hoc utar pro
τυγχανιον Eurip. Iphig. Taur. 15) hune substituit: νάπλοίας πνευ/ιάτων δεινων βία n0n Dindorei, sed alius ingeniosi et docti hominis hoc inventum est), non hoc sibi proposuisse videtur, ut versum ab Euripide positum
reperiret, sed ut sententiam eandem sua ratione et arte inversum includeret. Revertamur igitur ad coniecturam
136쪽
testimoniis et testimoniorum vestigiis nixam, addamusque ut in quaerendo vero liber animo cursus in omnes partes permittendus est, sic inter veritatis inventae notas esse, si animuin uno aliquo ita certus c0nsistat. ut nihil praeterea nec anquiranec accipiat; nam qui inter plures corrigendi vias inceri haerent, sere a vera aliquantum absunt. Boni autem critie est et via ac rati0ne progredientis et artem habentis scire qu0usque pr0cesserit, et cum ad verum pervenerit. firmite
id tenere abiectaqu0 instabili suspici0ne et dubitati0ne, loci sanato uti et Dui. Imperiti homines, qui neque ad reperienda ipsi vera ingenio valent neque ad inventa intellegenda iudicio et scientia, inani quadam velitatione in locis
qu0s semel c0rruptos esse decretum est, ludunt nec huiulusus campum sibi certis emendationibus eripi patiuntur maximeque reluctantur, ubi magnas turbas et quae multo vexarint, facili remedio et leni prorsus sedari confitendunest velut in Platonis r. p. X p. 608 A. in Horatii sat. ΙΙ, 2, 2'et haud paucis ex iis l0cis, quos superioribus paginis ipsemendavi . Ea vero est praeter ceteras palmaris appellandemendatio, quae una duabusue - litteris mutatis autranspositis n0vum sententiae lumen, n0vam orationis formanprofert et ex dissolutis et perturbatis apta et recta emeti Artis autem in hoc genere maxime est a sanis abstinere e aliorum pr0terviam arcere, vera menda certa ratione coarguere, b0na ingenii inventa probare et sua sede Gllocare Eam artem etsi non praeceptis c0mprehensam quidan naturali quadam prudentia tenuerunt, velut Richardus Por80nus, etsi in uno sere Graecorum scriptorum genere ingenium exercuit, alii, qui magni critici haberi solent, aut paliqua parte saepe eam violarunt, ut Benueius in mendi arguendis et in suspiei0ne c0ntinenda, aut prorsus ea caruerunt, ut G. Hermannus, qui n0n mmimum numerus bonarum emendationum obruit innumerabili inanium elevium opinionum festinanter iactarum multitudine, rursu
137쪽
non raro, ubi libido aut obtrectatio abripuerat, strenuus pravorum defensor. Cap. III.
Nomina propria a librariis obscurata et sublata eruuntur, quaedam falso posita eiiciuntur.
Antequam ad simplicem scribendi larmam, quam mihi extra hunc primum librum proposui, transeo, ut in emendati0nibus expromendis scriptorum et librorum 0rdinem sequar, placet h0c l0c0, quae in uno genere in scriptis Graecorum et Latin0rum emendavi, coniunctim exponere et sub unum conSpectum adducere, quod et erroris similitudine et eius demonstrandi tollendique ratione cognata sunt et correctionis evidentia vim quandam singularem persuadendi habent, aptam ad fidem iis, quae deinceps explicabuntur, praeparandam, et quod mendi occultandi rudia initia maximo in abiiciendis litteris, quae effecta aliqua verborum specie supererant) in hoc genere saepe eminent. Dixi enim iam Supra, ni salt0r, non raro a librariis nomina propria h0minum locorumque, qu0d, in continua praesertim Scriptura, ignota et n0va oculis animisque occurrerent et saepe aut tota aut ex parte similitudine aliqua aliarum vocum deciperent, depravata et prorsus obscurata esse, cum ex litteris unius pluriumve v0cum species, adhibita fere, eum primum aberratum esset, interp0lati0ne, interdum adm0dum rudi, efficeretur. Atque huiusmodi menda permulta in utriusque linguae scriplarum operibus partim iampridem a primis editoribus aut insecutae aetatis criticis, partim nuper sublata sunt velut succurrit ex hoc genere nuper apud
138쪽
unum et alterum in Latinis antea correxi, ut in Ciceronis
acad. II 129 Erilli pro ulli restitui. in epitoma Livii libri LXVII in Velloeassis pro in belli casus in bellicosis); sed latent etiamnunc satis multa, nec omnia inscriptis, quae a paucis leguntur, pleraque attente legentibus gravi offensi0ne et sententiae vitio se prodentia. Ex his non ita pauca et deprehensa a me et emendata praeter Ρlutarcheum illud, quod paulo ante p. IIs emendavi, Propoetae nomine restituto) hic ponam; alia quaedam interponam, in quibus nomen proprium Subesse eertum est, ipsum nomen propter rei ignorationem aut reperiri non potest aut dubia lationem habet; postremo ostendam, etiam contrarium errorem, qu0d paene mirere, accidisse nonnullis locis. ut nomen proprium scriberetur aut acciperetur pro appellativo. Erunt autem ex his locis n0nnulli. qui ad rerum historicarum fidem satis notabiles sint. Sed initium 1aciam a tribus locis, Graecis duobus, Latino uno, in quibus nomen proprium h0minis omnibus litteris exstat in codicibus aut etiam editur, sed pro appellativo accipitur. Nam I) Εupolidis versus in scholiis ad Aristophanis pac. v. 103l e Πολεσιν comoedia vulgo quidem sic scribuntur: 'De ουν τίν ἐλθω δῆτα σοι των μάντεων et Ποτερος δειε νω/άμφοτερων, η Sed in codice Veneto est ἀιι νοτερος. Sic igitur oratio distinguenda, ut duo nominentur et in comparati0nem veniant vates: Ποτερος ἀ/ιείνων, 'A/ Ῥοτερος ἡ Στιλβίδης 'Asrepoτερος hominis nomen praeter eos locos. qui ex Homero, Apollodo . Arriano in lericis ponuntur, reperitur apud Plutarchum in apophthem. regum p. 177 F, ubi
Wytionbaohius Curtium appellat ΙΙΙ. 3 1, 193 et IV. 23 b, 14ὶ et 34 8, 15 . etsi eius loci ad eundem pertinent
hominem, qui ab Arrian0 n0minatur ).
in Apud Plutarchum pro ' Eκατερου nomine e codicibus et Arriano ponendum Αρατερου. Craterum Philippus 'Aμφοτερον esse dicebat, Disit eo by Cooste
139쪽
127 IIJ Apud Plutarchum in Mali e. 6, ubi de Mati consiliis Sicyonis liberandae exponitur ex quo laeo aliud
mendum suo tempore tollam , haec scribuntur: 'HHoθωσατο δε καὶ διά πρωτου Ξενοφίλου των αρχ ικλ-ων ου πολ- λους Θρατι-ας. Cur primum per Xenophilum milites conduxerit inam hoc signiscant verba sic posita διῶ π sonoυE., etSi rectum erat Προισον διὰ δενο φιλου), n0n magis apparet quam, unde genetivus ἀρχικλο-ων pendeat; qu0d autem fuerunt, qui scribi vellent διά Tεν. νεροίτου et υναρχικλωπ 0ν, ut dux latronum significaretur, ne dieam sic πρῶτος, omis80 praeSertim articulo, dici non posse. non πρῶτος των ωσ/erat Xen0philus, sed Πρωτος τωι κλ- ε, h0c est ἀρχίκλωio. Apparet praeter Xen0philum alterum nominatum suisse praedonum dueem; scripserat enim Plutarchus δια Πρωτου καὶ Ξενοφίλου et ά ν άρχι- κλωιων. Cum πρυ'ου pro appellativo acciperetur, omissum est και Πρῶτος n0men pr0prium in lexidis e D m0sthene, Plutarch0 ipso S0l. c. 2), inscripti0nibus annotatur; idem in vita Dionis c 2b, eum pro numerali aeciperetur, Schaeserus agnovit.
III) In Ciceronis oratione pro Sulla bo, ubi defendit
crimen gladialarum specie muneris a Fausta dandi emptorum Sullae obiectum, sic t us concluditur: Iam si in paranda familia nulla suspicio est, quis praefuerit, nihil ad rem pertinet. Sed tamen munere contra codices scribitur in munerei servili obtulit se ad ferramenta pr0spicienda, praefuit vero nunquam, eaque res omni tempore per Bellum, Fausti libertum, administrata est. Aptissime haec adduntur et c0haerent: -Etsi, qu0niam ad rem nihil pertinet, poteram omittere, tamen addam Sullam aliquid sane
Amphoterum Ουδέτερον. Tollitur lusus, si pro Cratero substituitur homo iam id nomen sinauditum alioquinin gerens, in quo insit significatio ἀμφοτερου.
140쪽
secisse in ea re, veram nunquam familiae praefuisse . Itaqt pr0rsus arcendi sunt infelices eorum conatus, qui ha transponendo divellere voluerunt. Sed ut dieatur Latin servili munere me ossero ad aliquid faciendui pro eo, quod est: ad servile munus servili munerme offero, tamen Cicero nunquam dicturus erat senatoriua et praelarium hominem, quem defenderet, Servile munisubiss0. Scilicet Cicero scripserat: Sed tamen munerServili obtulit se eet. Familia Fausto empta lamisuerat Servilio nescio cui munus eodem tempore danti; tui Sulla obtulerat se ad serramenta prospicienda. Munerservilii sine praepositione dicitur noto u8u; vid. gr. La
Sed veniamus ad e0s locos, in quibus nomen mutatur nonnihil et depravatum est, scriptoresque linguarum itemp0rum ordine persequamur. Primum igitur IV apuXenophontem hist. Graec. II, 4, 3d, postquam narratum es Pausaniam regem Lacedaem0niorum, cum Athenienses persequens usque ad theatrum Hraei pr0gressus esset, vehimenter ibi oppugnatum esse primum a levis armaturae millibus compluresque ibi e Lacedaemoniis cecidisse, addunti
ἐπ' oκtio. Qui fieri potuit, ut, qui p0stea subsidio venire gravis armaturae milites ante leves et expedit , qui laeexcurrerant et h0stibus inhaerebant, constitueret 8 Thras bulus vero προ των 'Aλων exercitum constituit; itavcum Pausanias conversus collecta et densa phalange i Athenienses ingruisset, hi impetum non sustinentes partia
tergum reliquerant , partim fugerunt. 'Aλων των 'Aξινίδων , demi Piraeo vicini, et paludum situm Κieperti tabumonstrabit . .
t Minus diligenter Xenophon scripsit καὶ οἱ ἄλλοι οπλῖται, si iscripsit. Nam nulli antea pugnaverant onλιται, sed, cum Me Diuiti Cooste