장음표시 사용
61쪽
49 victoriam Mithridatis si infelicitat sim Triarii
detrimentumque exercitus nostri superioribus locis atque itineribus paene coniunctus oppido
magnam in illis partibus habet nobilitatem nec multo longius milibus passuum III ab ost ab
Zela. Quis non videt, illa superioribus locis - coniunctus oppido ne umbram quidem coniunctionis habere eum nobilitate collis ox victoria Mithridatis et clade Triarii sed cohaerere cum situ collis et ab oppido intervallo 3 Itaque manifestum est, verbis illis transpositis sic locum esse scribendum: quorum editissimus unus, qui propter
. . . detrimentumque exercitus nostri magnam in illis partibus habet nobilitatem nec mult0 . . .
abest a Zela, superioribus locis atque itineribus paene coniunctus oppido. In Senecae philos0phi scriptis etsi Haraius aliquoties iniuria hoc err0ris genus deprehendisse sibi visus est velut epist. Ib, i et s), alibi tamen manifestum mendum recte sustulit, ut d0 beneficiis III 29, 5. Nec minus certus aut error aut correctio est in eiusdem operis libr. ΙΙΙ, I 2, 2, ubi in comparati0ne beneficiorum, quae aut ad ornamenta aut ad 80latia et tutelam accipientium pertineant, in his verbis: invenies rursus, qui dignitati suae quam securitati consuli malit et qui plus ei debere se iudicet, per quem tutiore St, quam ei, per quem h0nestior, utrumque genus coniundi apparet et apertissime repugnare dignitati suae aliquem consuli malle et eundem plus ei se debere iudicare, per quem tutior sit quam per quem honestior, id est, per quem dignitate augeatur. Omnia recta erunt, posteri0re h0c membro ad praecedentem sententiam, a qua avulsum eSt, sic retracto: Invenies, qui nihil putet esse iucundius, nihil maius quam habere, in quo calamitas acquiescat, et qui plus ei debere se iudicet, per quem tutior est, quam ei, per quem honestior; invenies rursus, qui dignitati
62쪽
suae quam securitati consuli malit; proinde istacet. Et legitur sic in codice Rotundorfiano seculi XII. ut
errorem non ex omnium nostrorum principe prepagatum e8Se appareat. Nam coniectura illa aetate huiusmodi nihil corrigebatur. Manifestissimam totius ut opinor, in codice archetypo, c0lumnae transpositionem in consolatione ad Marciam laetam ali0 loco aperiam Τ). Sed tamen hi errores, si cum ceteris generibus, quae perSequimur, comparantur, omnibus partibus pauci0reS Sunt. C0niuneta ex aliqua parte cum hoc transponendi errore genere tamen ipso aliquantum diversa est perstequens illa
stequentior tamen in Latinis codicibus velut Cicermisi
maxime inseriorum seculorum, quam in Graecis, ordinis ver-b0rum c0ntinu0rum permutatio sui bonus vir pro vir bonus scribatur contrave et similia infinita), quae non tam oculorum errore oritur quam memoriae plura verba simul scribendi causa c0mprehensa non ordine servantis, interdum
qu0d magis adsuetus scribenti alius est ordo velut quis enim est quam quis est enim), rar0, qu0d Verba ad sententiam c0niungenti salsa species occurrit. Atque ex hac verb0rum transp0siti0ne, quae in certis quibusdam vocibus, ut verbo substantivo, liberius etiam fit et frequentius inanissimae a n0nnullis ductae sunt suspiciones ad verba pr0pter instabilem sedem damnanda et elieienda, p0tiusque aut additamenti aut alius mendi suspicio iure nascitur, si
V0X constanter e0 loco scribitur, qu0m sententia aut orationis regula eam tenere non patitur. Sed quanquam hae minores V0gum transpositi0nes plerumque ad sententiam nullius aut exigui, ad orati0nis consuetudinem rhetoricamque larmam nonnullius sunt m0menti, interdum tamen ipse Sensus transp0nend0 mutatur, maxime cum transpositio in c0nfini0 sententiarum aut membrorum sententiae accidit
) Prorsus similem ei, quam apud Cicer. de orat. III, 201 sactam ΚΜserus animadvertit et sustulit. Eam ego a. 1818 animadverteram et in margine exempli mei emendaveram. Diuiti Corale
63쪽
et terminos migrat. Sed in eiusmodi locis n0n raro falsa sententiae species obiecta scribam decepit, ut iam interpolatio haec sit. Velut apud Ρlutarchum in vita Lycurgi c. 28, ubi agit de Helotis fortibus a Spartanis d0lo sublatis, quod
O πως ευαγω η τὰ μελειν, prorsus inepte Mistoteles, qui novi, quod superi0ribus additur, auctor laudatur, maxime
adverbii usus in interrogando cum dubitatione librario tamen ign0tus fuisse videtur. Cicero in oratione de domo TI P. Lentulum laudat, qu0d tam h0norifice de suo reditu tulerit: v0luisti . . . me ita esse in re publica, magis ut arcessitus imperio populi Romani viderer quam ad administrandam civitatem restitutus. Apparet in hac comparatione ad restitutionem. qua nihil continebatur nisi ut Ciceroni liceret in patria esse et qua sesa Lentulus non contentus fuisse dicitur, nihil pertinere illud ad adminis tr. civit. et incommode addi quasi augendi causa contra ad honorificum illud p0puli imperium, Ciceronis se
prudentia et virtute carere n0n p0sse iudicantis, quam maxime pertinere, scribendumque esse particula in suam sedem retracta: arcessitus imperio p. R. viderer ad administrandam civitatem quam restitutus. Apud Senecam epist. 15, 12 de ea fortuna, quae data sit, grais animo accipienda nec semper mai0ribus petendisi sic scribitur: Finem constitue, quem transire ne possis quidem, si velis. Debebat esse: ne si velis quidem, possis. Sed potestatem finem transeundi ipsi e0nstituere n0n p0ssumus , v0luntatem in certo fine consistendi , quamvis ultra progredi Artasse liceat, praestaren0strum est. Scripsit igitur Seneca: quem transire, ne
64쪽
si possis quidem, velis. Non intellecta implicatione
verborum et ne- quidem ad unum possis relato, particula c0ndicionalis transposita est eodem modo, quo in Ciceronis oriatione pro Milone 32 sactum id esse olim docui. Non ita raro librarii pro potest non subiecto infinitivo. ad quem negatio pertineati non potest scripserunt quod mendum in Ciceronis Philippicis a Mureto, alibi ab aliis
correctum est); etiam apud Senecam quaesit. nat. VII. 2b, 2, ubi scribitur: adeo animo non potest liquere de ceteris rebus, ut adhuc ipse se quaerat, scribi debet: adeo animo potest non liquere; h0c enim d0cetur mirandum non esse, si animus de aliis quoque rebus dubitet nec certam sententiam habeat, non negatur, quie- quam animum Scire posse; nec in ea re Seneca liquere
posuisset, quod in hac incerti iudicii significati0ne propriam
habet sedem. In quinta erroris classe accommodationem p0sui grammaticam, quae fit, eum librarius, ad totam sententiam non attentus, voces vicinas et c0ntinuas aut saltem non longe dissitas, sed grammatice Separatas, obSeuro animi m0tu tanquam grammatice copulataS forma casu numer0, genere, pera0na, m0d03 similes reddit, haerentem
ex pri0re in animo Armam ad alteram aut quod rariussit) praeceptam ex posteriore ad pri0rem transferens. Itaque coniecturae quoddam hoc et interpolationis initium est, sed ita obscurum et a consilio voluntateque seiunctum, ut inter scribendi err0res numerari debeat. Dixi de lato hoc genere emendati. Liv. p. I 0 et aliis locis, qu0s index ostendit, quaedam addidi), quamque late pateret, quam nonnullos nuper edit0res fefellisset, declaravi. Itaque hoc l0co de Latinis breviori mihi osso licet. Adiectivi aut participii substantivo non suo accommodati in Platonis legibus exemplum mem0rabilo post alia emendata restat in libro XII p. 967 A, ubi de astronomis vulgo in impietatis suspici0nem vocatis ita scribitur: οἱ ιι ἐν γαρ οι ςιολλοὶ)
65쪽
Sed simul aliud mendum t0llendum; neque enim vulgus putabat. astr0nomos vidisse, quantum fieri maxime posset, res necessitatibus regi, quod totum inane est sed eos salsa opinione sibi persuadere, res nec88sario
ποάγ/ιατα.) Platoni adiungamus Euripidem, apud quem Hippolytus in tragoedia c0 0mini v. J386 vehementissim0s quibus opprimitur, cruciatus nunc ἀνάλγητον πή 'oe appellat significati0ne inaudita tiῶς ἀπαλλάξω βιοτὰν ψιάν et os δ' ἀνιαλγηεον πάθους). sed a p0eta sinst dubio iussus
erat dicere τos rua/α λοσε πάθους, huius cruciatus 3 I p. 633 B, quod prorsus eiusdem sormae mendum in eodicibus
est: καὶ ἐν αρπαγαῖς τισι δια πολλων πληγων ἐκάστοτε γιγνομενων Pro γιγνομεναις, Hermannus post Astium correxit. Etiam II p. 653 D, ubi editur: D' ἐπανορθῶνται τάς γε τροφας, γεν - μενας ἐν ταῖς ἐορταῖς μετα των θεῶν, manifestum esse debet, non egere emendatione τροφὰς γενομενας λορταὶς μντὰ των θεῶν quod frustra Hermamus enarrando obscurare conatur , sed victum vulgari viis consuetudine depravatum emendari. enm homines sestis diebus eum diis versentur. Itaque necessario scribendum eSSe γενομενοι ante quadraMnta annos annotavi et
in idem incidit Hermannus, sed non tenuit. Mire Stati bauinius in ipso initio libri VI de rep. p. 484 A. tenuit et plumbeo Mumine defendit apertissimum huius generis mendum in una voeali positum, ol μὴ δια μακρου τινος διεξελθόντος λογου pro διεξελθόντες. Dissili Corale
66쪽
d olore liberatam sita ut liberetur). Negavi olim Philolog. II p. 136, in Euripidis Ione 751, quod in codicibus et
editionibus scribitur: ουκ είς an foetoυς θεοποra ς βαλε ἐς χαράν, Graece dici βαλλειν χαραν εις υνα ut sit τινιε ισαλλειν); itaque seribendum esse diri or κ εις α πιοτον
δεσποτας βαλεiς non in fallacem laetitiam eoni ici es, idque Nauchius primum receperat, postea iniuria deseruit. Substantivum sequenti adiectivo manifesto errore accomm0datum est apud eundem poetam in Bacchis 1387. ubi Agave, furore liberata, et loca surori c0nscia et seminas eius participes detestatur. Scribitur enim: Βακχαις δ' αλλαισι ιιέλοιεν. Sed neque quid aliis Bacchis cordi esso velit, apparet nam Cithaer0n et thyrsus mire c0niunguntur), neque quas alias significet Bacchas, quae 0mnes per0Sa Sit Aliis, n0n sibi Bacchas earumque res eordi esse iubet: Βάκχαι δ' αλλαισι ιιελοιεν ). Substantivum pronomini praecedenti accommodatum est apud Strabonem X p. 462 ubi Lycurgus, qui verebatur, ne salso sibi obiicerentur insidiae statris filio, cuius esset tutor, paratae, prorsus absurde timuisse dicitur, ne insidiae ex ipso puero obiicerentur:
Strab0nem seripsisse: αυτου a sua parte) τω Παιδί. De dativo et u παιδί adiuncto substantivo ἐπιβουλή nihil opus est dici, et tamen Artasse haec coniunctio non intellecta aut n0n animadversa errorem adiuvit.) Apud Pi
tarchum in libell0 de fortuna Romanorum c. II p. 323 F), ubi
67쪽
δείκνυται τοiς ορθως λογιζο/tένοις, scribendum esse ita: ου χερσὶν άνθρωπων ... Προχωρουσαν ρηγε/ιονίαν, θε is δεπο/ιni, καὶ πνευμαet ι τυχ' ς ἐπ ι τ αχ υνο ιιένην ἐπιδείκνυται vel reliqua orationis serma et participium ἐπHuχυνο- si ενης mire abundans ostenderet, etiamsi n0n certissime demonstraret ἐπιταχυνοι ἐνης barbare pro ἐπιταχυνουs' ς
positum. De σιροχωρουσαν nihil 0pus est diei. In eodem libello c. 9 p. 322ὶ, ubi de pace Augusti tempore imbata haec
ponuntur: αἱ γαρ α No Κανταβρων ταραχαὶ και Γαλατίας συρραγεὶσαι Γερδιανοις συνεταραξαν την εἰρηνην, qu0
niam neque Cantabrorum tumultus Germanos attigerunt neque tumultus colliduntur h0minibus, sed homines sterra) h0minibus fui Graecia barbariae lento collisa duello satis manifestum est scribendum esse: καὶ Γα λ ατ su
συρραγε is α Γερμανοῆς, Sed mendum utrum ex accommodatione an ex geminata errore littera o Γαλατia ς Ουρρ.
originem habuerit, non laede dicas. Proprii aliquid erroris habet lapsus scribae in eiusdem Plutarchi Flaminino c. 8, qui locus sic scribitur in codicibus et editi0nibus: IN /ιιν Ουν
advertendum, librarium propter σαριοοων genetiVum P0Suisse, genus masculinum tenuisse. Ad articulum non suum praecedentem accommodatum substantivum est apud Di0genem Laert. VII, 6, ubi de Zenone philosopho haec ponuntur: 'Aνεε ποιουντο ναυτου καὶ οἱ ἐν Σιδῶνι Κιτιεὶς. Nullos quisquam novit in urbe Sidone Citienses, Cypri incolas omnes, eoSque nominavit Diugenes, ab iis Sidonios Zenonis nati gloriam ad se transferre conatos esse narrans: 'Aντε- ποιουντο δ' αυτου καὶ οἱ ἐν Σιδῶνι Κιτιευσιν. Articuli
68쪽
ad nomen non suum accommodatio alio errore meta est apud Xenophontem hist. gr. II, 2, 8, qui cum sic scripsisset: - τω'Aκαδηρεία καλου/tρ νω γν/ινα πίω, primum sacrum est ἐν τῆ 'Aκαδ 3 sci. deinde cum id nullo modo coiret cum καλο ε- μενω, addito τω essectum est ἐν Aκαδυε α τω καλου/ι is os γυ/ta cisiis, qu0d si quid significat. signifieat locum quendam Academiam, qui 80lus) peeuliare nomen habuerit gymnasii, non, quod diei debet, illud gymnasium. quod se pluribus) n0men habuerit Academiae. Solum genus mutatum est apud Plutarchum in Nicia c. 4: Toυτοις δ'
citur aut apte φιλοτι/ωα Pr ανν γυρική, Sed ut dicatur. mendum arguit membr0rum non 80lum mira inaequalitas. sed etiam plane vitiosa compositio το πρό e δοξαν καιάγορα ἐον pro και το ἄγορα ior quam quan vel sic nimis nude et infinite dicetur to προς δόξαν); scripserat enim Plutarchus apte: τὰ προρ ὁ ο ξαο καὶ φιλοτερι αν Πανη γυρικον καὶ ἀγοραὶον. Verbi modus c0nstriictione prave continuata ad proximum praecedens accommodatus est, cum
rem0tiori respondere deberet, apud Strabonem VIII p. 375 ubi sic scribendum est: ut s/ιιδόνας ν κλκ Θηναί φασιν,
κειν, us editur; neque enim hoc consilium erat terrae in rupes congerendae, sed altera, cur a Drmicarum similitudine n0men accepissent, causa. Sed traxit scribam proximum γεωργεiν. Apud Diodorum Sic. XVII, 58 in descriptione pugnae ad Arbela) de curribus saleatis inepto rei D dae verbis variandae studio sic scribitur: To αυrη γάρ 'γν
69쪽
Apparet capitum in terram cadentium mentioni recte adiungi primos illos genetivos absolutos, quibus significatur.
quali habitu ceciderint sβλεπόντων - διαφυλατet ο/ιεν ς , sed perversissime esttera ενίοιν δὲ κ. m. i.), quae pertinent ad variorum vulnerum enumerationem c0ntinuandam cum praesertim sic vulnerum effectio transseratur a curribus ad quosdam ill0s homines sενιων δὲ - ἀναορηττοντον ν). qui manifesto ipsi ex misere trucidatis sunt. Diod0rus superiorem enumerandi sermam per infinitiv0s ab is τε pendentes reliquerat interp0sitis genetivis illis, deinde aut0m
recta orations addiderat: ενίων δὲ τας πλευρας -- ἀνερργηττον scurrus καὶ θανατους οξε te επετερον. Scriba
proximi membri structura et genetivo susti, ν deceptus hie quoque participiorum genetivos effecit addito των et do- tracto augmento ). Latina perpauca, ut dixi, Livianis exempliq ex aliis scriptoribus addamus. Cicero igitur de invent. I, 91 sic posu0rat: Quod si non Ρ. Scipio Cor-nsliam siliam Ti. Graccho coll0easset atque ex ea duos Gracchus procreasset, tantae seditiones natae non essent. Librarius propter duos scripsit Gracchos, et sic editur, quo si primum, ut Ρ. Scipio ipse duos Gracchos ex filia procreasso dicatur nam ne minima quidem est significatio subiecti in verbis per atque
Nuno Dindoctum in postrema editione si 867ὶ video ἀναρρήττεσθαι et ἐπιφερεσθαι posuisse, ut simpliciter superior constructioeontinuetur. Sed et mutatio longo violentior est, nec ab illa sorma scriba tam facile aberrasset. Ex eadem accommodationi η specie, quam in Strabonis et Diodori locis ostendi, apud Platonem de rep IX p. 591 D natum est φαίνηται propter praecedens μελλη. Itaque teneri debuit restitutum ex IambIieho
70쪽
copulatis mutati; scribendum saltem fuerat atque is), deinde, ut hoc condonetur, inepte Gracchus duos Gracthae procreasse dicitur; nam Gracchus ex. legitima uxore nisi Gracch0s pr0creare non potest. Apud eundem in orat. de dom0 87 Q. Metelli laus ad sempiternam memoriam temporis calamitate prepagata dicitur. Verum laus neque ad mem0riam temporis sincerti et infiniti) propagatur neque ad sempiternam memoriam temporis, sed ad omnis aut longi temporis memoriam, scripseratque Cicero ad sempiterni memoriam temporis, librarius adiectivum proximo substantivo adiunxit 3. Apud Varr0nem de L. L. VII p. 93 Biponi. scribitur: a quo Accius ait personas distortas oribus deformis miriones. Si personas distorias Accius appellasset, aut omisisset oribus deformes aut coniuncti0nem interp0suisset et potius distortas oribus et deformes dixisset, quod persona aut absolute delarmis aut certo oris habitu deformis apte dicitur, non ore delamis); sed scripserat Varro: personas distortis oribus deformes; praecedens substantivum adiectivum sibi adiunxit. Apud Valerium Max. I, 7 E. 4 pertinax casus imminentis vi 0 lentiae lanceam petendae serae gratia missam in Atyn Croesi filium detorsisse dicitur; sed neque casus, qui unius temporis et momenti est, pertinax recte dicitur neque graus violentiae aut violentia imminens. Scripserat Valerius: pertinax casus imminentis violentia. Hic quidem, ut violentiae scriberetur accommodate ad imminentis, effecit etiam casus errore pron0minativo acceptum. Seneca de tranquill. animi I 6, 2 scripserat acute de magn0rum virorum iniquo suo peremptorum desiderio leniter tamen serendo: Quid ergo est 3 Vide, quomodo quisque illorum tulerit, et, si fortes fuerunt, ipsorum illos animo desidera, hoc
Hanc emendationem cum Halmio per litteras communicatam Balterus et Kayserus in contextu posuerunt. Diuiti Cooste