장음표시 사용
251쪽
eris Deos deasque sibi conectiabant , memores rem sacram esse matrimonium , in omnibus opis divinae indigui, Hinc ante nuptiale conum tam sacrificia fiebant, fere ad siligulas actiones; overi enim ad foecunditatem ima petrandam porcam immolaban , yunonis Cinxiae munera cum cingulo , Diana Comae primitias deabusia cis etiam sua : nihil solennius Tanctius confarreatione habebant, qui Penates sibi faventes reddi putabant. Flinius i. I 8. c. a. In facris nihil religio is consurremtionis vinculo erat, o Uaesiue nuptae farreum praefer bant. Dionysius in Romulo scribit sacras nuptias ar-revi ea esse dicta , quod eodem farre conjuges vescerentur, quo etiam victimas rese gemit ianus it. IX.
stibus decem praegentibus , VIolenni sacrificio facto , in
quo panis quoque farreus adhibetur. Nec ratio abhorret a taulo seminis Dei, ut sub eo nomine semen quaerant conjugat , cum enim homo hominem generet, id est , Ibi similem , tenere oportet eandem esse prolis , quam accipimus, a Deo dependentiam ae nostramci ac proin idem jus Dei agnoscendum esse in prolem nostram ac in nosmetipsos nec non eandem esse prolis nostrae obligationem ad Deum colendum , cum ea quae nobis incumbit utrumque enime communi nostra a Deo dependentia profluit. Cum itaque proles nostra Dei sit creatura , Deo obligata ad Eultu rio juris divini ut Dei peculium , concipii bet a Deo nobis concessain commendata , ut non λ- tuis corporis sed .menti ejus curam geramus, incpia educatione utilesDeo servos sistere conemur. Quid quis in illis est , quod ratio non dictet 8 unde sequitur finem matrimonii esse non solum prolem quaerere: sed prolem a Deo quaerere , cum curi piae educationis,
252쪽
in aliquando utilis Deo servus si s quod noster vocat semen Dei quaerere. Eam ob causam gentes quoque decimo a natu die, quo infantibus nomina imponebantur, eos quasi Deo consecrabant sub sacrificiis. Hinc Po ce teste, praetiaraeo Se se ni sacri ci , ac deinde amici , qui eo conΣ nerant , convavi ex ipiebantur. Credebant enim infantes nostros non blis parentibus , sedis se originem deberes, quibus Iupiter diccbatur Πατηρ ανδρβυτερε τε , ut cecinit Hesiodus o. i. pag. 19. Sicuti Sophoclis Trachin vers. 229.
Nec alia fuit menci rati, tu loco ex Phanaom apud
f. 7. Videamus nunc porro , quomodo ex istis principiis sequatur pol gamiam de jure naturae essc illicitant. Quod ut evidentius constet , res examinanda est par-IIm ratione uxoris , partim ratione prolis l . Si uxoris discutiamus jura controversia eo redit rnumis praefecturae fer potesatis maritatis viro adeo assimilatum in uxorem cedat arbitriam , ut invit4 uxore prima ei liceat superinducere aiseram , in plures alias p. Nos
253쪽
Nos gravissimas ob causas matrimonium tantum viro attulisse jus negauriri ι. Quia omnis potestas a Tyrannide debet esse liberari si vera, ternus potestatem politicam , sive oeconomicam cum utraque ex patria potestate orium Sucat, in alios collati; non plus juris habet ulla potestas in subordinatos subjecto , quam parentes turbent in liberos. ι Noirergo pro arbitrio sed pro jure concesse oc transsato vir cum uxore tibi a parentibus tridita antae legitime potest. Quicquid . sibi, ultra id assuniit praeter jus fas est . At ne parentibus quidei competit jus liberos extra rationem casti gationis opprimendici meo filias suas, ut:vidimus, cum privatione consortii herilisuocandi Proin qua ratio jure fidem dare coegit futurum maritum , illa quoque potestatem maritalem ita limitatu: circ ascribit, ut tyrannidem proscribat , Ius uxoris est restipulatio cederatis, ut jure a vir exigat, quod illi a viro promissum tanquam conditio in stipulatione proposita concessum fuit nec subordinatio uxoris sub potestate maritali se cxtendit ad eam deteriori conditioni subjiciendam, prae illa , quiam primum ingressa est o prioritas viro concessa tantum tendebat ad sequioris sexus defectum supplendum hinc minor in sexu Dei nino prudentia obligat eam uthnarit consilia audiar, sequi uri&minoritas virium in uxore maritum obligat, ut ejusdefensionem ab omni in irria in si alacriter suscipiat adeo ut cum jurei fectum maritus potius in se obligationem susciterit omnel injuriam ab ea arcendi Dac coi sortium herilis potostatis , quam sub ejus umbone exercet, confirmandi, ad quam obligationem praesta dam altera conjuceum reddit ineptum , propter juris stipulati divisionem inter plures, quae epe ei ncit, ut
vi non sit fidem datat praestando. A. Superindu
254쪽
ctio secunda conjugis amorem conjugalem priori debia tam infringit qui tenerrimus , mutuus cindivisibilis isse debet aestalis , qualem homo in prbprium corpus exeste imo quae οργ , parentum , cujus jucundis
fructibus in gratiam viri se privaveratβcia, astatim com pcnset. Talem amorem haud divisum ne disidendi postula amica inter virum uxorern conspiratio a commune gubernationis opus nece ilaria. Talem postulat casta copulationis carnalis. ratio , nihil ex libi. dine , omnia ex ratione agens proximam sibi conjugem ut se ipsum amare praecipiens Lex talionis, a quitatis postolat, ut qii Damorem castumini conjugalem indivisum a socia sul exigit . eundem etiam uxori suae praestet , eumque' tenerrimum' quod per inductionem secundae non poterit , ut tantum potestatis habeat uxor prolem cupiens in corpus viri, quam ille obtenditiis corpus Demina, ut aeque ad xommunia offficiasbeia primsto sit, ac illa marito sive M communia sacra sive ad communem curaua oeconomicam , quidem amico &blando occursu. Adde talem ariorem postulare ins-LIm naturae , a manu Dei impayssum quae scuti οργὴ parentibus , ira conjuga tui: Imorem implantavit: quo in se invicem feruntur tanquam partem sui. Hoc exprimitur apud Horum Luxu de 3 ubi cecinit Poeta. Serves animae dimidium meae. ii . Honor mxori in consortio gubernationis oeconomicae debitus, nulla re hi di debct, scd propter necessariam inicon. muni dominis auctoritatem l omni modo conser variine ejus existimationi quicquam decedat oportet ho-eia electa viro sita torqμος, in proximo a viro gradu.Ast ille honor debitus is adstipulatione ei addictus,
haud parum imminuitur pes introductionem ut undae,
dum herilis ejus potesta in iam sarer inlin tuti ii
255쪽
MAL Ii io-is rLLUSTRATUS. 33 Defensio mariti primae minae debita inter alia continet, ut in tranqiulla viri possessione non turbetur, sed placida cum eo cohabitatione fruaturci viri enim est, injuriam omnem ab ea arcere. st secunda subintroclum primae est ad lites , ad controversiam de viro i ad vexationem Saltem illa huic exponitur periculo, quod ipsum debita defensio avertere debebat, eam in tuto securo ab istis casibus metuendis statu conservando , ne mali istius metus eam vexet. Sane litigiorum rixarum hic ampla inter uxores seges, materia obsicitur, quae vel Herculem fatigare ac molesta cruce torquere valeat. Audiamus Euripidem in Andromacha
Λεκτ επαινέσω βροτῶν, Ουδ αμφιματορρος κορος s
Nunquam gemina de matre genus Nunquam duplices laudabo thoros odii o dirae semina rixae. Una ribet non ambigui Vir participem nosse culilis.
Addamus latium ejusdem Poetete locum.
256쪽
, H MAL. II: io ιε. Non enim honesum est unum virum habenas tenere duinrum mulierum s Sed intuentes in unam lecti sciam, nerem erunt contenti, quicunque non velis mau habita
Quantas in familiis turbas concitaverit aliquando postgami , elotypiae, aemulationum Decunda mater, partim ex sacris , partim ex profanis constat. Ex sacris discere licet, ut inraham , licet sibi ab uxore blatam Higarem , postea advcrsus dominam suam superbientem , una cum filio suo , in Isaacum insultante, ex domo sua expellere coactus fuerit. Quas rixas plurium uxorum aemulatio in familia Iacobi pepererit, Quaeque studia partium , longum esset enarrare. Odia I sannam interis Peninnam , utque prior a posterioris irritationibus misere vexata fuerit, ex I tam 1 6. . tenemus. mcc minora profanis scriptoribus relicta sunt malorum fructuum exempla. Lege Camestris, ouar Xerxis fuit uxor , furorem , quem contra λα Iam AE taunt matrum concepit, quam sibi rivalem in Xerxis thorum sibi superinductam suspicabatur ,
pud Herod. L. ix Lege Olympiadis AElexandri M. matris in maritum incensam iracundiam , quod Cleopatram in societatem thori sibi unxerat, apud δε in L. 9 Nonnunquam ob pellicatus suspicionem zelotypia muliebris eas ad caedes & homicidia pertraxit , nota homicidia Polyxenae in Helenam , teste Pausania L. 3.
Lemniarum mulierum in maritos auctore C pol. Arg. Dirces in Antiopen , apud Properi L. 3. Eleg. leo patra in Nicanorem narrante Appiano in Syr Clytemnestrae in Agamemnonem canente illam tragae. diam Euripuo Mulierum elot pia instinctus natur, sis est , quo sibi soli maritum cupiunt , hic bonas uxores moerore excruciat, pravas vero aut sui non contib
257쪽
M x. Πrr c. ILLUSTRATUS. 31nentes ad leoninum furorem instigat, si rivalis introducatur Bona procul dubio non est affligendi, aut elotypiae verminationibus extorquendari quippe quae ita
praeter meritum moerore consumpta morrem prae vita
optaret: vel saltem pravis exponeretur tentationibus, quas a zelotypia suggestionibus habet metuendis ut forte sequioris sexus imbecillitate ab amore tonare, marito debitis recedens , etiam in graviora peccata incidat ita enim sua culpa ex bona uxore faciet maritus malam , vel saltem pia graviorem peccandi ansam objiciet , cum ut in Oincio suo perseret , eam reciproco ac indiviso amore animares, seseque in pietate ducem
praestare debitor sit. Si prava sit uxor , non in hunc modum irritanda erit , qua eam nihil corriges , sed potius indies exasperabis , donec desperatio eam ex homine lemam fecerit, marito de rivali metuendam. Saltem prima uxor huic non objicienda est periculo, ut ei superinducas Feninnam quandam , omnia jura thori ei eripere , quod reliquum est amoris mariti in primam artibus dolisque exstinguere laborantem , ut maritum' tandem sola possideat. Quam castam accepisti, tiam tutela tua a rivali sartam tectam scrvare decet. s. Quid ni etiam ic talionis hic tantum valeati ut eandem legem continentia a marito jure postuler, quam uxori praetcribit. Iniquum videtur a socia exigere, quod ipse praestare negas. Maritus sequioris sexus Dux constitutus est; 'eca ori, sed bono exemplo praeeundo duci εi dirigit. Virtus continentia exigit, ut nihil ex libidine , omnia ex ratione statuas. Qui quid ratio non exigit, hoc libidini modum ac terminum ponat, quem transilire virtus continentia prohibet. Nunc audi quod apud Plautum dicitur in merca
258쪽
ἰum uxor contenta es , quae bona est, uno viror ut minus vir una uxore contentus si et Z
Si eum libido inccndit . aute enis vagi amoris titill
tioci ea etiam mulierem corripere posset Si lege eam in uxore cohibere velis , scias etiam Deum cam lege conscientit prohibui me tibi. Si impotentiam carnis ob jicias , ea magis excusat sexum infirmiorem quam te. Tuum ergo erit castam conjugem in eo confirmare ossicio, continentiae tuae exempι , ac libidinem subigere rationes, aliisque mediis , continentiam promoventibus is vitiosam illam verminationem extinguentibus. Tu forte legis uxori statuta causam obiicies dubium' lis, a quo abhorres quae rario te non obligar. Quod si fraudem prolis tam serio abhorres , ne uxorem neglectu tuo isti tentationi objicia); illi ad illud tuo agendi modo aniam , dum amorem dividis , mbens Si illa ratio te non obligat, non deerit alia , quae tibi eandem ponat legem, si ex ratione vivere vehc Si tanti tibi est prolis ratio 8 cur oluamiam non fugis , quae prolem non parum negligit. Sit tibi rasi legis , non facere , quod nulla ratio exigio quodque praernium laboris non habet. Ad prolem quaerendam sufficit una coniux , imo etiam ad eam multiplicandam , si Deus ad hoc concurrere velit quod . si non placeat summqnumini , ejus standum est arbitrio i qui vitae necis arbiter est , nec non faec ditatis es auctor, rebus legem posuit eoque invito nemo sibi familiam acquisivit. Iustici voluntatis ejus experientiam ii una capiamus. Imo index divinae voluntatis , qua exugit virum una uxor contentum esse debere , est ea proin videntiae divinae cura, qua sexum De nininum pro ea do
259쪽
do eum non adeo multiplicet, quin cernamus mulie culas numero sexus virilis propaginem non excedere: quid ni igitur putemus aliis etiam nostri sexus hominiabus proliticationis materiam esse relinquendam , pomquam portionem nostram abstulimus.
II Scio , quicquid obtendere possint obgam huc recidere , quod multiplicanda prolis causa si fiat,
non vero ex libidines, nihil esse quod Polygamiam viris praehibeat. Proin prolis tiam rationem habeamus: quam simplicitur quaerere non est officium suum praestare , nisi id fiat cum cura educandi bonis moribus imbuendi. Sicuti nulla obligatio viro incumbit quaerendi semen ultra quod ei ex una conjuge largitur Deus i ita praestat paucos habere liberos bonos , quain multos pravosis degeneres. Imo contra obligatio quemcunque hominem obstringit nullam quaerere prolem , nisi ut pietate , iustitia is temperantia possit Gbi, familiae, ecclesiae, reipublicae esse utilis, imo Deo creatori gloriosa. Intra hos cancellos desiderium multitudinis prolis cohibendum est. Indisciplinatam praeoptare prolis multitudinem , ut numeri , non boni eiusdem rationem quis habeat, est hominis impii, et
mecclesiae rationem .non habentis qui atque imsentati, partem sui non ex debito curantis Quod tibi fieri nolles, alteri ne feceris, multo minus viseeribus tuis. molles scio , si bonus est, te ita natum , ut reluctus esses tibi, omni bona educatione destitutusci non ergo Elis feceris tuo ossicio , nisi quos Deo concedente accepisti ci cupias bonos reddere. Restat ergo ostendamus oletamiam bonae liberorum aeducationi in proacreationi esse contrariam , eamque multis modis impol
260쪽
MA LACHIAS MAL. II: Io- .cationem liberis cedendam per polysamiam ineptum: partim quia Pater familias curas, labores,idolores ultra viros multiplicare non solum non tenetur, sed ut finem conjugii assequatur non debet debet eum liberis suis .familiae acquisitae justam sustentationem, defen-Θnem , ac gubernationem. Quo plus distrahitur, eo magis a singulis abstrahitur. Tluribus intentus minor es ad gula sensus. Plures una sustentare familias non est nisi divitum, plurium curas gerere ne quidcm Hercules praestiterit , ita enim familia virum occupat, ut adhuc auxilio egeat: quanto magis si plures sulcipiat curandas. Victus quaerendus est , dotem parare tenetur is justam relinquere haereditatem , ut mediis non destituantur liberi, quihus honestam occupationem auspicari is parentum stemmate dignam conditionem tueri queant. Si adve sa cymbos quatiant, non pluribus simul adesse poterit; nec multiplicatos dolores solus ferre. Partim curamentis , quae corpore nobilior , praesentiam mariti r quirit in unaquaque familia Nascuntur liberi nostri ad summum , ut tabula rasa , quae nihil boni recipit nisi inscribatur , tantum sapientiaris prudentiae acquirunt, quantum cum iis communicasci u negligas rudes manent, indisciplinati. Imo instar agri nascuntur , qui fruges non reddit, nisi in antecessum semina receptat, si tibi relinquatur , carda in spinas emittit. Disciplina perpetuo vigere debet, quo succrescens lolium quotidie evellatur. In hac caussa prima cura ad patrem familias pertinet, quem decet ut veluti alter Ianus προσωκ- οπίσω omnes in angulos videat, ut cadentem si blevet , algentem foveat, moerentem erigat gauden