장음표시 사용
51쪽
29 Expeditior respiratio ad gravissima signa salutis reditUrae pertinet. Reliquis non admodum Confidendum est. Atque illud saepe cum
tanta celeritate contingit ut Solummodo a CeSSante morbo arteriarum Iaryngis et tracheae Vel a mitigato Spasmo et nervorum has arterias Comitantilam et Eorum qiai a Vago orti ad Iaryngem atquetracheam ipsas pertinent, derivari poSSit. TunC autem aeris transitus mechanica ratione non impeditus fuisse videtur. Quod si hoc evenit valetudo pristina tardius, interdum quatuor Septimanis demum post, redit. Sed rarius hoc est, et Semel tantum a me observatum. Medicus dubius inter Spem mei que hic fluctuat, quia fere per singulas horas spirandi ratio ita mutatUr, ut Certa praedicere nequeat. Tandem Vero saluS recuperatur etSi mala res, spes multo deterior erat. Singularis ille sonitus in tussiendo paulatim evanescit, crepitans redditur et stridulus, qualiS in Catarrho esse solet. Sed interdum tussis eadem ratio est, quae in principio morbi erat; est nimirum catarrhali similiS, intercurrente peculiari illa, Cuius sonitum supra deSCripsimus. QuodSi infantes a summo morbo, ubi evanuerat tussis, ad Sanitatem reducuntur, id non aliter fieri expertus sum, quam Tedeunte tussi. Quo frequentior haeC , eo Certior Spes salutis est. Si morbus cum gravi febre coniunctus est, Sudor Calidus et criticus, qui dici solet, mitigata ipsa febre, salutem affert. Rushius et Autenriethius exanthema criticum ObSerVaSSe opinantur; quod ipse nunquam vidi, et Borrovius h) quoque fortuitum
Ego morbum in phthisin vel asthma chronicum transiisse non vidi, neque magnam virium debilitatem per longum tempUS SUPer-
52쪽
JOstitem. Viderunt alii aliud, neque negabo hanc debilitatem post tantiam morbum et debilitantem medendi methodum haud exiguam fore.
Quodsi aegrotis aut nullum aut tardius vel ineptum auxilium fertur, Citius Seriusve moriuntur. Celeberrimus Anglorum medicus Simosius ' vidit infantes intra spatium quatuor vel quinque horarum tracheitide enecari. Ego quidem hoc non observavi, Sed mortem primo vel secundo die afferri expertus sum; quantum multi alii etiam, inter Americanos et Anglos Bayleyius 'b et Alexander' testantur. Quorum tamen testimonio non magna fides habenda sit, quia morbi principium fortasse neglexerant. Nam, quod SHpra monui, tracheltis infantum nonnunquam triduum iam eSt emenSa, priuSquam gravior illa spirandi difficultas accedit. Plerique aegroti intra o Ctiduum moriuntur, raro post quatuordecim dies. Quam ob rem errare mihi videntur Cheynius f) et ieusseusius S referentes noStrum morbiam inter Chronicos. Neque exempla, quibuS Stabilire suam opinionem Student, huc aliquid faciunt. Sio v. c. infans de quo inobservatione quinta Vieusseusii agitur, non tracheitide adficiebatur, sed spastica spirandi difficultate, quam praeter inspirationem Sibilantem aeris, fere nulla Signa tracheitidis comitabantur. Quodsi morbus recte curatur, paucis diebus et si levior est, biduo siniri solet. Sed interdum, uti iam monui, intra octiduum imo mensem perfecto Sanatur, etsi recta et sollicita cura adhibita erat.
53쪽
3ICeterum dolendum, tantiam morbum nonnunquam reverti; quod
testatur etiam praeter Burionium h) experientiss. Olbersius, qui illum et filio suo, et aliis infantibus ter quaterque imo aliquando novies redire viderit. Ipse filiae meae bis et pUero cuidam quater hoc accidisse dolui, utrique autem iuvante Deo restitutis. Praeterea Alexander infantem hoc morbo correptum ter SanaVit. Errat igitur Aiat oriethlias dum contendit, eos infatites qui Semel tracheitidem graviorem passi essent, nunquam in eundem morbum recidere. Redit autem tracheltis incerto tempore, ita ut interdum
iam post paucas hebdomades recidat. Sic nUper Olbersius puerum, poSteriores morbi, impetus, qui ter rediisSet, intra sesquimensemoxperiri vidit. Idem aliud refert exemplum, quod memoratu dignum
est. Nimirum infanti, vix a tracheitide liberato, novo et maioricum impetu morbus recidit. Dolores laryngis acutissimi erant, et vox rauca vix auribus percipiebatur. Nihilomino S tamen restituebatur Oxhibendo emeticum et hirudines, imponendo Sinapi SmOS Suris, Lernicie minerali et moscho posthac suppeditatis. Sed plerumque redit morbus elapso uno Pliaribusve imo sex annis et quod excurrit. Qui primum morbi impetum reliquis Semper
fortiorem esse urbitrantur, vehementer errant, et Tefutantur eXPerientia. IpSe puerum Curabam, ter traCheitide Correptum, cuius duo priores quidem impetus idem erant, tertius levior. Neque tamen hoc semper locum habet. Nam mecum CheyniuS etiam puerum vidit, cuius morbus recidiVUS multo gravior erat. Commemorat quoque
h) Vid. Burton medicat and physical Iournal 1Boo month April, in versione germanica pag. 3Oa.i l. c. P. 17.h l. c. p. 31. 32. D l. c. p. 33.
54쪽
32 Borrovius insantem repetito tracheitidis accessu necatum, quod
Non raro accidit, ut plures infantes unius familiae simul tracheitide afficiantur. Quod ipse in hac urbe quater obServavi, tametsi semper duos tantum eiusdem familiae curabam. Olbersius quatuor infantos eiusdem domi hoc morbo correptos vidit, quorum unuS
Idem testatur Cheynius ' . Et in America hoc frequentissime locum habere Archerus P observavit. Perinde Gregorius commemorat in praelectionibus suis familiam, cuius filii omnes tracheitidem passi. Sic Des EsSartesius tres infantes unius familiae hoc morbo necari vidit. Denique Rumscius Simile exemplum na rat trium fratrum, quorum duos intra tres septimanas perdidit, tertium restituit. Iam his expo Sitis, transeo ad ea, quae prognosin sive praedictionem de hoc morbo attinent. Est quidem tracheltis gravissimis morbiS adnumeranda, neque Sine vitae periculo medici caret auxilio; tametsi non omnino adsentior Chalinersio μὰ qui necessario Iethalem fieri contendit sibi ipsi relictam. Certa autem praedictu difficillima sunt aut potius praedici nequciant. Et repeto quod Supra admonui, esse nonnullos qui repente moriantur, etsi non multa timenda nobis
55쪽
Viderentur, aut periculum cum impetu morbi imminui. Alios contra restitui quos illico deceSsuros QSSe Credebam. Perniciosior ost tracheltis infantibus, qui Iaxum et quasi spongiosum corpus habent h) proni ad morbos tunicae pituitosae. Latet cnim sub herbis serpens; et dum Catarrhi speciem Prae se fert, Quod eo magis timendum est, quo copiosior lympha plastica
SeCornitur. Sunt Contra, ut antea admonui, in robiastis et obesis fantibus interdum in principio morbi graViora Signa, qURe Per nervorum turbas repentinam mortem minantur. Sed ego Scio tales aegrotos si modo ineunte morbo advocamur, Cito et feliciter sanari, in artis SalutariS laudes. Magni aestimant nonnulli si morbus manifesto et remittitur et intermittitur, unde felicem exitum praesagiunt. De intermiSSione Alexandor 'b est audiendus. Sed ego veras intermiSSiones adeSSO non Credo. Romi SSionibus autem non semper Considendum CSSE SCio. Nam ab initio morbi, si accuratius attendimus, plenumque remiSSiΟ-neS plas vel minus manifestaS Conspiciemus; at nullum levamen inde adducitur. PoStea Vero Si progressus est morbus rariorOS et ob SCuriores illae siunt, simul autem graviores, indicando pacatam inflammationem et imminutam Vim SpaSmoriam, qui arteriam aSperam tenebant et mutatam naturam materiae effuSae vel Secretae.
Poteris eo meliora Sperare quo Citius ad aegrotum advocaris; si Serius vel biduo praeterlapso, incerta praedictio erit. Errant vero qui Cotitendunt morbum abSolute mortiferum eSse, si iam adolevit vel in ultima periodo versatur. Sed experientia docet hoc ex opinione Positum esse. Vidimus enim infantes Sanari tametSi omnem Spem
56쪽
deposueramus. Quod interdum tanta celeritate accidit ut recte et Sufficienter rem explicare non audeam. Igitur tam Vere quam erudite ait Yelloieyus - : o Levamen aliquando subministratur, nulla Caussa evidente; at semper incertum et Caducum est. Sed quoniam respirationis ratione ipse morbi impetuS Cernitur, medicus illam probe observet. InfauStum signum eSt, Si respir tio Cum magna virium Contentione fit, qualem ante descripsi, et Propter raucedinem Sermo infantis percipi non potest. Νec minus periculum instat, Si exigua tussis est aut plane nulla, si facies et labia pallida aut livida sunt, si pulsus arteriae intermittit aut ita exilis est, ut sentiri nequeat. Denique si perpetua anxietate
infatiS tenetur, quam qUidem Statu Saepe mutando amovere Studet, tametsi plerumque Solummodo reclinatus, Sub oarrσΘοτονω SpiritUm trahere POSSit. Sunt vero etiam Signa rediturae salutis. Huc refero TeSpirationem leviorem, etSi per exigua tantum temporis intervalla haeC Contingit; deinde reditum tussis coniunctae Cum sonitu peculiari Stridulo, qui non potest describi, et eiectionem Particularum materiae in trachea SeCretae; denique aequalem et maiorem pulsum. Talia faustum sperari iubent morbi exitum. De febre non multa proferam, quia ego hanc in tracheitide non tanti facio ut alii. Sola febris nunquam mortem arCeSSel. CCterum a principio morbi febris Synocha meliora promittit, quam typhosa. Inde enim ipsius morbi natura pendere Videtur. Quibus in febre, quae synocha est, ab emeticis sanguinis misSionibus aliisque remediiis, inter quae deinde camphoram et hermeS minerale laudabo, per Universum Corpus sudor et turgor vitalis Succedunt, ii Sanantur. Nam in eo cernitur gravissimum salutis sperandae signum.
57쪽
Contra mortem auguramur Si morbus procedens typhosam febrem sibi adiunxerit. Neque enim diu natura resistere PoteSt tantis malis, qualia ex impedita respiratione ProUeniunt. Quodsi trachoitidi alii morbi inprimis exanthemata Superveniunt, gravior est et periculosior quam sola. Periculosa admodum variolis, levis scarlatinae, levior morbillis, levissima variolis vaccineis et febri urticatao subiungitur. Quae cum duobus posterioribus morbis ratio ipsi intercedat, hanc dubiam mittimus utpote non satis adhuc
58쪽
De ortu ac frequentia trache itidis in san tum.
Dans ira Descritioris qui notis Ont ete transrnises Par Ies anciens et Par les auteursanterieurs au Siecte derriter, en eSt-il qui Prmenterit Ira Syri torneo caracteriStiquesdu Crouρ8 Num inveniantur sorte inter scriptores veteres atque seculo Praeterlapso Priores, qui pathognomica morbi isto nomine appellati signa accurate descripserint 8
Quae quidem quaestio nobis affirmanda esse videtur, quia exStant multae descriptiones.tracheitidis adialtorum infantes enim minuSob SerVabant , quam nonnialli Cynanchen veram vel Cynanchen Iaryngeam, BoerhariuS anginam inflammatoriam et alii aliter appellabant. Quarum tamen descriptioniam nulla omnino SD icit, ut quae non omnia Signa Sed Singula tantum exhibeant. Caeterum non valde mirum est morbi nostri naturam diu medicos Iatuisse. Haec enim similis quibusdam nervorum convUlSionibus, Optime Cernitur per cadaverum dissectiones, quales olim interdictae erant. Postremo dignoscendae eius difficultas maxima a morbis nascitur, quibuscum coniuncta incedit, praecipue exanthematibus.
59쪽
Quae sententia mea de Vetustate tracheitidis ut in clariorem lucem Producatur, Uno alteTOVe exemplo eam illustrabo. Copiosa autem oratione haeC res Profecto non eget. Hippocrates, qui tracheitidem ad anginaS refert, anginae, ait gravissimae quidem sunt et Celerrime interimunt, quaeCunque ne que in faucibus neque in collo quidquam morbosi Conspicuum fa- iant: plurimum vero dolorem exhibent, et erecta Cervice Spirandi neCeSSitatem. Hae namque et primo et Secundo, tertio et qUarto die strangulant b. Et alio loco: Anginae, quae neque in Collo, neque in fata cibus quidquam Conspicuum faCiunt, Veram Suffocatio em vehementem ac spirandi dissicialia sem ita diaciant, Oadom dies ottertio accedunt h). Nicolaus Piso describens hanc anginae speCiem: sed Um profecto, ait, Oculi vertuntur et rubent, et Veluti hiS, qui Strangulantur, pro-nminent. Vox impedita nihil significat, et qualis Catulorum est, te- nuis editur; OS apertum hiat, ex eoque SpumRIIS SaliVR movetur, lingua CXSeritur, Crebraque, ut in anheliS propter laboris impetum equis, agitatur φ .Fexnelius, qui in pathologicum Hippocratis q) locum antea citatum Commentatus est: HOC, inquit, Saepe Vidimus, aegrotiam Suboatum horis octodecim, Constante mente integriSque SenSibus.
Νon praeterire possum Silentio quam gravem Ballonius ediderit Sententiam: DAegroti quatuor mihi noti, qui eodem ferea) Prognosticon, cap. XV. Vid. Hippocratis opera genuina: recensuit et praefatus est Albertus Halter, tom. I. pag. 183. b) Coacae praenotiones, cap. XIV. Ibid. tom. II. pag. 175. c) De cognoscendis et curandis corporis morbis, Lugd. Bat. 1756. Lib. II. p. 155. d) Iob. Fernelii universa medicina, GeneV. 1669. pag. 451. e) Epidemiorum et ephemeridum, 4. Venet. 1734. L ib. II. pag. 33o.
60쪽
istempore interiere, pene modo consimili. Omnibus medicis Dogo- tiam dedit: imo ausim asserere, morbum non intellexiSse. Diffi-Multas erat Spirandi Summa, Spiritus frequens et parvus ad mor-ritem VSque. In sicco velut spirare Videbantur: nec tussis nec Spu- um; Spiritum ne ad momentum cohibere poterant. Erecto paul- istum Corpore ita ParVum et frequens spirabant. Febris non erat magna, HEC quae iStam TeSpirationem requireret, etC. Et alio
loco dicit f): is Chirurgus affirmavit, se secuisse Cadaver Pueri, iStaisdifficili spiratione et morbo cui dixi incognito sublati. Inventa
Dest pituita lenta, contomax, quae instar membranae cuiuSdam arte- TtRO RSPQTRQ erat olit ora, De mora OAAM liber exitus et introitus isspiritui externo. Sic suffocatio repentina.
Narrat Fabricius Hildanus Fb exemplum periculosi catarrhi suffocantis, Sic enim morbum appellat, quem ego tracheitidem infantum fuisse existimo. isDomini, inquit, Iohannis Rudolphi ab Er-olach, genere, doCtrina, Virtute atque eruditione vero nobilissimiisViri, et pro tempore Praefecti Meldungensis prudentissimi filius
onunquam Scabiei in Capite aut Circa emunctoria obnoxius fuerat.
ORobustus tamen, viVidus et obesus erat, Sed anhelitum aliquomodo, difficulter trahebat: quod parentes ad obesitatem et constitutio- senem phlegmaticam Corporis referebant. Circa II. Ιuly Anno 16O3. Catarrhias copiosior in fauces et circa asperam arteriam defluere hincipiebat. Interim etsi appetitus minime prostratus, et actioneScorporis exercitiaque puerilia probe exerceret, difficultas tamen re- pirandi ita aucta fuit, catarrhusque tam copiose ad fauces decum ere Coepit, ut 14. Iuly circa vesperam Stertor aliquis circa fauces
g In operibus quae exstant omnibus. Observati. chirurg. Centur. III. Observ. X. pag. 192. Francos. ad Moeri. 1646. fol.