장음표시 사용
51쪽
Cap. IV. De Phlegmone venti missi 43
dit. Quandoque tamen , etsi non admodum frequenter, aegros ex hOC morbo evasisse Constat, quod cum fit, putagus resurgit, Corporis frigus fungitur , difficultas respira ti onis minuitur, animus quadam securitate erigitur , Somnus altior veluti post laborem dormientium, virium post Sumptionem cibi reparatio , quae omnia simul concurrentia Salutem promittunt.
Inflammatio ventriculi diversam postulat a caeteris in
flammationibus Curationem , neque enim multas , nec hopiosas tolerat sanguinis evacuationes. Certe si haemorrhoides, aut quaevis alia sanguiniS evacuatio Suppressa, ira, aut partium
vicinarum repletio fomitem morbo dederint , sanguis ex brachio tuto extrahi potest, quin tamen multus educatur, quoniam ventriculus venae sectionibus saepe laeditur. Nusquam severiori judicio observanda sunt quae de Cibandis aegris acuto morbo laborantibus tradit Hippocrates libro primo Aphorismorum , quia yictum tenuissimum vix ferre stomachus inflammatus potest. Ergo ex intervallis juxta Virium statum dare oportet jusculum ex Carne vitulina Cum pullo gallinaceo , additis borragine , bugioso , in tybo , &C. Potus etiam nimius ventriculum gravando noxius est , qui tamen sub pauca quantitate neC Calidus nec frigidus exhibendus , quaelibet enim notabilis alteratio inflammato ventriCulo adversa est. Nitrum, quod aliis inflammationibus prae sidio esse solet , hic nullius usus est, quippe injuCundum,& vellicatione importunum esse deprehenditur. Diluentia, temperantia, absor Ventia, modi Ce praeScripta, utilia esseCon sue'ere. Aqua laetis destillata, florum papaveris rubri, graminis, vel horum vegetabilium decocta , addictis Cornu Cer vi , aut eboris rasuris , & id genus alia , cum fructu usurpantur. Fugienda omnino sunt vomitoria, purgantia , &quaevis alia medicamina naturam nimium Commoventia. Exterius apponere juvat remedia temperantia & resolventia. V Ego quidem inquit Hos anus) magno cum fructu
multoties tepide tantum applicari jussi vesicam lacte, cum
52쪽
nimenta ex oleo amygdalarum dulcium , aceto rosaCeo, pauxillo Camphorae adjeeto, optima sunt; sed omentum VerVeCi num recens extractum, calido admotum, eximii est in hoc modibo uSuS.
ΙΦQuibus in ammatum est septum transversum hi convulsioniIus Sunt opportuni: quibus pulmo, sinocationibus'. quibus OS ventriculi, Uncope . quibus jecur , atrophiae . quibuS ventricu-ΔS , cruditati: quibus renes, urinae Suppressioni a). Quibus stomachus inflammatur , si debiles sunt Corde, in syncopam facillime incidunt: si autem capite imbecilli fuerint , Convulsionibus, aliisque cerebri morbis tentantur , ut
L ha salus tum pleuriticis, tum perlaneumonicis, adde etiam προ nanoficis id est qui angina Iahorant est ipsum virium rO-hur. Nam secus vero sty quibus vel jecur , vel ventriculum phlegmon obsidet, nam quod ad phlegmonem, quae in his est partibus spectat, minime plane est cibandum; quod ad virium instrinitatem , utique saepe: ita necessario aut vires reSolventur, aut phlegmon augebitur c). In hoc morbo ea adest malorum implicatio, quae Μedicum ab agendo deterret, vix enim quidquam ex una parte juvat quod ex alia non noceat. Igitur Cum inflammatio eva-Cuationem atque inanitionem postulet , ut ferme inediam praeSCribere necessarium sit, vires autem in hac asseetione perpetuo debiles sui reparationem per alimenta expostulent, ita Se Medicum gerere oportet, ut urgentiori, SciliCet Viribus sustinendis occurat, plegmone interim , quantum fieri possit, non neglecto.
φ) Vide quae diximus de Miless. ι δ, Gal. Meth. medend. lib. Io. cap.
53쪽
Da gravis saepe funestae in ammationis mater , quando mox post eam cibus , praesertim minus salubris S diffollioris db- gestionis ingeritur , aut frigidus potus ingurgitatur sa). Certe inter prandendum animi quaevis Commotio mala esse Consuevit, sed praesertim ira , quae Spiritu S nimium exagitat ; atque, ut bam Vidimus, animi pathemata omnia in xime in ventriculo tragoediam exerunt. Potus nimium frigidus post iram inflammationem in VentriCulo Creare potest sed multo citius ac vehementius id efficit vinum, quod post iram instar veneni est. Plures hiC adduCit Hofi manus observationes de his qui ex vini potu in ventriculi inflammationes inciderunt b). Qui ergo ventriculi affectionibus obnoxii sunt, Caveant omni Cura nimium vini usum, saCile enim iis inflammatur ventriculus , atque Celeriter ex eo morbo intereunt.
Medici morbum inflammationem ventriCuli colicam esse a tumantes carminativa cum anodinis dederunt. Perseverarunt autem anxietates praecordiorum cum maxima inquietudine per totum morbi decursum .intervenerunt Subinde convulsivi quidam motus cum magno tremore , Sc. c). Quae a Μedicis carminativa & digestiva vocantur improvide, ut saepe fit, assumpta, pesSima, mala exCitare apta nataque sunt , stomaChum namque irritant & calefacien do inflammant. n Facile patet sinquit Vanswietentus quanta malorum exacerbatio debeat fieri dum stomachi-NCIs vulgo dictis remediis quae solent sere laudari spiri-υtUOSa , amara , aromatica aCria, & in frigidis ventriculia morbis pulchrum usum habent) imperiti hunc morbum Naggrediuntur. Longe adhuC pejus Cum miseris ae ris a intur, si Μedici sallaci illa & periculosa regula utantur : vo-
54쪽
Lib. III. De Morbis infimi ventris.
mitus vomitu curatur , So. a). Nee solum inflammato ventriculo , sed in ejus dolore , anxietate , Cruditate . habituali noxia sunt quae Vulgo stomachica , digestiva, Carminativa vocantur. Neque magni usus e S Se saponem venenum in his affectionibus , vel ipSi medicaminis laudatores experti agno
V. A nimio acri irritatur inflammatus ventriculus , S augentur omnia mala : ideo haec remedia potus diluentes addito nitro, melle, rob sambuci &e.) licet merito laudentur optima in oti ratione insammationis , vix audemus dare , vel tantum adeo diluta , ut ocu lus non laederetur ab iis instillatis b). Ventriculus inflammatus paucissima medicamina sustinet, eaque mollissima & exigua dosi ex intervallis propinata. Nec solum in acuta inflammatione id tenendum, sed in quovis alio Casu, ubi aestuq, irritatio , dc excande,Centia quovis
modo vigent. is Salia neutra eaque amari Cantia... ad deducen-,idos efficaciter & sine molestia per alvum vitiosos humores egregia, tali in Casu, ubi primae viae spasticis Stricturisu tenentur , neutiquam Sunt proficua , Ut potius noxam pos-υ sint inserre & gravissimam de praesentissimam c). i
Atque videtur quidem in ipso ventriculo) in animatio esse:
Sanguis autem in parte in inmata contentus S crassior Smagis melancholicus , sso. d). Duplex inflammationis genus quamvis Corporis partem. sed praecipue ventriculum infestare Solet, acuta scilicet, qualem hactenus descripsimus , & lenta atque longa , de qua hie loquitur Galenus. Morbus , quem ex Medicis plures BF-po ondriacum vocant , reipsa nihil aliud est, quam phlogosis
55쪽
Cap. IV. De Phlegmone ventriculi.
seu inflammatio lenta ventriculi 1 principiis generationis,
aut a causis aliunde advenientibus Concepta. Scio, Neotericos scriptoreS multa eaque nova tradere de affectione hypo-condriaca , sed ex hypothesi potius quam veris ObServationibus eorum dogmata derivari, cuique ea a CCurate serpendenti notum est. Veteres Medici pauca sigillatim de hoc morbo tradidere , forte quia ipsum non tamquam aliis diversum contemplati sunt. At reipsa , si symptomatum ab hac affectione nascentium congeriem spectemus , nihil aliud prosecto quam sunctionum ventriculi primum, deinde , per vicinita tern, intestinorum , Caeterarumque proXimarum partium laessionem ex lenta inflammatione ortam, Comperiemus. Sed quoniam vetustissimus Medicus juxtaque experientissimus Diocles , HippoCrati ferme Coae VuS, ho C malum acicuratissime descripsit, placet hiC in lironum gratiam ejus verba adducere : υ Porro alius Oritur a Ventriculo morbus, υ qui supra propositis non dissimilis est, nominaturque abis aliis melancholicus , ab aliis flatuosus : quem Sumpto cibo D maxime Coctu difficili & caustico , sputum humidum' videmque multum Comitatur : item ructus a Cidus , fatus' vaestus in hypo Condriis , fluctuatio non illico , sed quum'
oretinue1int , interdum ventriculi quoque Vehementes dolo-υ res, qu1 nonnulli S ad dor Sum USque piocedunt : Concoctis Ddeinde cibis quiesCunt, mox aliiS ingeSti S eadem rursus re-υ vertuntur aCCidentia , quae interdum 9 ULOS, interdum etiam Da Coena molestant, atque EVOmunt Crud OS Cibos, & phleo Dinata subamara, & Calida, & acida: adeo ut dentes torneci Mne afficiantur. Atque horum plurima ab ineunte statim aetat Deveniunt. UtCumque tamen BCCiderint , Omnibus in tem-υ pus producuntur. Caeterum flatu OSAS VOCatas suspicandum' est, plus CaloriS quam decet habere in his venis uuae γ' alimentum a Ventr1Culo excipiunt, sanguinemque i i, ν=CrasSiorem factum. Quippe constat, lias venas esse Z vir uetas 'et hoc argumento, quod alimentum Corpori non Ddistribuitur, sed in ventriculo manet incoctum quum io)γSum meatu S priuS SUSCipere ut, magnamque ipbitis partem )In imum ventrem excernant, tum quod postero ii te uri V mitu rediciatur , utpote non digestis per corpus cibis. Sed γ' quod
56쪽
48 Lib. IIL De Morbis infimi ventris.
o quod calor id , quod secundum naturam est, excedat, sa- cillime intelliges tum ab aestu , qui ipsis accidit, tum abis his, quae ingeruntur : siquidem juvari videntur a refrige- rantibus Cibis , qui videlicet Calorem refrigerare extingue Hreque solent. Abunt autem nonnulli, os ventriculi, quoci in testinis Continuatur, in hujusmodi passionibus inflammari Dac ob inflammationem ipsam & obstrui & prohibere, Malimenta statuto tempore ad intestinum descendant. Quam is ob rem diutius quam decet in ventriculo manentia & tumores, D& aestus , atque reliqua, quae praedicta Suut, efficiunt a .,, Ego autem attenta observatione , quae hiC a Diocle traduntur, vera esse deprehendi, indeque agnoVi, in malo hypocon-driaco penitus fugienda esse purgantia quantumvis levia, itemque stomachica , & digestiva , atque medicamina quae
Cumque nimium Calorem excitantia , haeC enim omnia non modo morbum non tollunt, ut etiam augeant. DContra fa-
ciunt ex vero inquit Ballonius) quidam Medici purgatores.
D qui non Cessant purgare donec totum corpus exhauriatur &M macrescat. At iste humor non tam est irritandus quam -υ vendus, alendus, mansuefaciendus. Et malo fundamento is utuntur tales Medici, Cum melanCholici morbi non tam
consistant in humore , quam in partium solidarum in qui--bus natura consistit) vitio & diati est b .is Igitur in frigidantia , humectantia , lenientia in hoC malo utilia sunt, non quod improvide refrigerandum sit; omne enim nimium natura est inimicum C), sed quod inflammatio ventriculum occupans frigidis Ienitur, calidis exa Speratur.
Interim monendi sunt mihi amici , qui me curantem viderunt frequentibus balneis, victuque humido boni sti coi nullo alio a Mihilo praesidio, hujusmodi me morbum curasse , Sc. d). Magni usus esse in inflammatione ventriculi lenta, seu
57쪽
Cap. IV. De Phlegmone ventriculi. 49
malo hypocondriaco balneationes, frictiones partium extremarum, & Corporis eXerCitationes , omnino Certum est , at pauca esse adhibenda remedia eaque lenissima & humidissima usque adeo verum est, ut nullo alio modo aegri juva ri possint. Verissime Homanus inquit: ,1 aegra varietate υΜedicorum pariter aC medicaminum delectantur , ut opusu haud raro sit eos Commonere de Montani effato quo dicit: νγ Fige Medicos S raedicamenta , facileque convaleSces. Dein-υCeps Μedicorum quoque pauci sunt, qui hujus delicatio-υris morbi genium probe Compertum habeant, & ideo quid 1 quid Continent pharmacopolia Congerunt, aC aegro propi-υ nant damno vix reparabili. Profecto ex fonte pharmaCeuticora pauCissima sunt quae levamen nostro morbo afferunt: &υ fortiora , generosa, atque quae dicunt heroica , plane vene-υ ni instar se gerunt sa).ia Interea venae Sectionem parCe, at iaque ex longis intervallis repetitam prodesse novimus. Sed eam ex brachiis institui non debere, ut vula Hos anus, tamquam rem ulterioribus observationibus examinandam relinquimus. Videndus hac de re Ballonius practicus praestantissimus no turna diurnaque manu versandus b .
In medio autem umbilici dy ossis pectoris circa hanc regionem apposita manu talis erat palpitatio , qualis neque ἁ cursu, neque ἁ pavore circa cor generari poSset c). Phlogosi lenta seu affectione hypocondriaca ventriculi laborantibus solemne est pulsatus arteriarum intra os Ventriculi & umbilicum percipere. Imperiti Chirurgi arietarisma ibi fingunt; at Vallesius recte monet ex bile usta, addi mus nos, & atra, nasci per dispositionem cancro similem d), perrarum enim est in his qui ita laborant , seu sub morbi Initiis, aut eo jam inveterato atram bilem non Cumulari.
d) Valles Com. in lacum citat. Hipp.
58쪽
so Lib. III De Morbis infimi ventris.
Cum vero jam praesens est, his signis sese prodit; neque hypocondrium tumet, neque perpetuo distenditur opprimiturve, nec unquam, nisi sorte ObsCure , dolet , verum praecordia aestuant, praecipue vino aut Calidioribus epulis assumptis. Interdum dolet etiam dorsum , quod lecti calore, supino decubi tu , aut post magnas eXercitationes fieri solet. Interea cibi non faCile Concoquuntur , fitque plurimus tum ructus, tum flatus, atque salivatio vehemens & Copiosa haec omnia Comitari per intervalla Consuevit. Arteriae in praecordiis supraque umbiliCum Vehementer moVentur, pulSat USque
edunt & ipso aegro & Medieo percipiendos , qbod praecipue
accidit, dum homo quavis de causa excandesCjt. HaeC omnia subinde excipit animi dejectio Cum facili pulsus mutatione, anxietate , & Cardialgia. Quod si his aliena mens, vana tristitia , aC metu agitata accedat melancholiae & maniae aditus paratur. Sed id non omittendum, quod cum haec assectio longa sit, saepe Victus errore revertit.
Quamvis satis pateat originarium hujus morbi fomitem in humoribus nullatenus Stabulari , fatendum est tamen quod res est , spirituum ataxiam illam , cui morbus debetur, humores
putridos in corpore coacervandos gignere a). Quod sit ataxia , & quantum in malo hypocondriaco vigeat , id Institutionibus monstravimus b , ubi etiam vidimus , per morbosas partium affectiones humores & excrementa Cumulari, quae non ad eorum causas , sed effeci us potius & producta , ut Munt, morbosa reducenda sunt. Sed id quod omnibus morbis commune est, in malo hypOCOΠ-driaco praesertim elucet, in quo ob cruditates , praVamque stomachi intemperiem, ejusque humoris nativi diath Sim plura Congeruntur excrementa. Hinc fit, ut qui purgantibus & digerentibus hunc morbum aggrediuntur , ipsum
59쪽
Cap. IV. De Phlegmone ventriculi. 5 I
exasperent, nam producta quidem morbosa educunt, vim autem ea producendi augent; unde in dies major fit excrementorum proventuS , doneC aeger, aut macie Confectus , aut aliis morbis supervenientibus Oppressus, intereat. X. Neque sine cibo esse, neque cibum acceptum tolerare potest. Verum ubi quidem sine cibo manet, UiS era Sugunt, s os ventriculi dolet S alias alia vomit , S bilem , S salivam, G pituitam, S acria , S postquam vomuit, aliquantisper
melius habere sibi videtur. At ubi cibum accepit, ructus ad sunt , S cum rubore exardescit, F Semper multum Se cacaturum esse putat. Ubi vero ea gratia desederit, satus prodit, S dolor caput habet, S totum corpus velut aciculis pungi videtur , aiias alia parte , S crura gravia Sunt ac de bilia , S consumitur ac debilis fi ... morbus hic diuturnus eSt ConSenescentes , Si ita futurum est, relinquit. Sin minus commoritur a). Affectionem in hac sententia descriptam vocat Hippocrates morbum siccatorium , HuSque phoenomena Cum phlogosi seu inflammatione ventriculi lenta, aut Cum malo hypocondriaco convenire facile patet. VerisSime hic statuitur, morbum hunc interdum, etsi non perpetuo , Senescentes deserere, quod si ita non fiat, usque in mortem Comitari , quod observationibus practiCis Congruere quivis expertus intelligit. Μonet etiam Hippocrates, Cibis frigidis ac alvum subducentibus utendum in hac affectione: aestate & vere, frigida Corpus lavandum : lac aut Serum asininum quandoque bibendum : exercitationes & deambulationes peragendas:& quod Caput est, excrementa , quae ob Coctionis defectum generantur, vomitionibus spontaneis , alvi subductionibus per alimenta laxantia , dimationibus Corporis per exercitamenta , esse expellenda. Ex hiS deducimus, quod in praxi ve-G a Tum
60쪽
Lib. III. De Morbis infimi ventris.
niln esse adnotavimus , in hoC malo perpetuo vigere siccitatem ventriculi partiumque Vicinarum Cum Calore ConjunC- tam , atque adeo dieta modiCe refrigerante plurimumque humectante adversus id Continuo esse pugnandum: νγ Non ,, eni in ad diverSitatem temperaturae VisCerum Confugiendi, dum est, quod in ore reCentiorum Semper habetur: venistriculi frigidam intemperiem , hepatis Calidam , cerebria=que humidam, quae opinio nostris temporibus adeo vulga- αν ris effecta est, ut non modo nullius consultatio a Medicis, habeatur in qua haeC palinodia non decantetur, sed etiam
nullus homo reperitur, qui praedicta viscera taliter affecta, habere sibi non persuadeat. a .
De reliquis ventriculi ad ectionibus. CVΜ ventriculus plurimis laedatur modis atque adeo
plurima patiatur Symplomata , longum nimis foret sigillatim ea omnia reCensere , Cum aliqua etiam Sint, quae ex jam dictis facile intelligi possint. Veteres Medici ventriculo laborantes stomaChicos Vocabant; qui tamen isti fuerint his verbis explicat Galenus: DPlerique equidem vulgo is homines eos qui appetentiam perdiderunt ita vocant, &D quibus post aCCeptum Cibum Ventris OS graVatur atque di, opprimitur, & quandam aegre tolerabilem anxietatem ha- ,,bet. Appellant eodem modo etiam illos , quibus nausea ,, Contingit & maxime si ad vomitum impellat, & adhuc ,, magis si simul Cibi Corrumpantur, quandoque aCidi, quan- ,, doque nidorosi facti , quandoque etiam aliam vitiatam di, qualitatem adepti. Et prae his omnibus adhuc magis illos, stomaChicos nominant, quibuS ructus hujusmodi Cum mo- ,,lestia quadam & anXietate aC Subversione ContingUnt sae- νγ pe , Cum nondum Cibum aCCeperunt. Quin etiam si per plii ν, rimum tempus Cibi in Ore ventris morentur gravantes &