장음표시 사용
171쪽
r niu sanctorum eompassione. Primo qui Sacti no dem quia sancti tune compati non po-eῆpatim terunt , eo quod ut dicit Gul. Parisien. tur dam lib.de virtutibus cum compassio sit quenalis . dam cordis miseria; si esset in eis compasso esset in eis cordis miseria: cu ergo miseria tunc se totam conferat in gaudium, quod erit de omnino sublata miseria; sequitur, quod in illa felicitate, nulla erit compassio. Tum etiam, quia tunc laetabuntur sancti de iustula Dei. Psal. 63. Laetabitur iustus, cum viderit vindictam : ut enim dicit Gul. Iustitia
Dei de danatis, apponet maximum semculum gaudii beatis, cum viderint eos cruciari ita quod tot fercula, quot to menta. Summe enim diligunt iustitiam Dei,quam hic esurierunt rideo nimirum si tune saturati erunt. Tum tertio, ratione amoris gloriae Dei, quam summopere Zelant. Ita ut transacto mari huius seculi, decantent illud Exodi is .Cantemus domino, gloriosi enim glorificatus est equum, id est cetum diaboli: vel equum, id est superbiam: & ascen Ereeius: id est totam cateruam superborum proiecit in mare, id est in abyllum aeternarum amaritudinum . Et hoc idem dicitur Apocalyp. i9. Post haec audiuiuas vocem tubarum multarum in citoicentium: alleluia, laus, gloria,& vi tus, Deo nostro: quoniam vera,&iusta, iudicia sunt eius, qui iudicauit de
merctrice magna, quq corrupit omnem terram in prostitutione sua. Catem aenim malorum,est illa meretrix magna, quae meretricium ac turpitudinem om-
mimodam peccatorum spreto sacratissimo Christi connubio, nec elubuit, nec expauit. Vnde. Psal.37. Manus suas lauabit in sanguine peccatoris. Quia iustus balneabit se, cum viderit tantam de damnatis fieri iustitiam : S sic pater inc lo, non tristabitur de damnatione fialii in inferno: nec filius, de damnatione patris: nec filia, de damnatione matris. O quanta institia in damnatione illa, quando scient filios & filias quos ita chare nutrierunt, gaudere de damn tione sua. Vnde distis o .quarti dicit m
licter inquirendo. Sed cum sancti m
los in tormentis videant : nonne aliqua comparatione erga eos movebuntur sNonne eos de tormentis liberare eu-pients & respondet in fine capituli dicens . Iustorum animae & si naturae suae bonitate misericordiam haben iam tu cerea toris sui iustitiae coniunctae tanta rectitudine constringentur, ut nulla ad reprobos moueantur compassione. Sc tus vero in .eadem dist. dicit. Non credo quod beati consolentur absolute depcenis eorum : nee gaudent de eis, nisi propter iustitiam iudicis:& quia vident Deum hoc velle, volunt & ipsi: hoc tamen si placeret Deo) absolute nollent. Nec propter hoc est in eis tristitia, quia
Voluntas eorum pro tunc non est tristitiae capax, propter dilectionem persoctam , quae impedit omnem tristitiam: non solum oppostam, sed etiam quamcunque contingentem. Quarto,ideo no Damvis compatientur sancti damnatis, quia tuc D peet perpetuae obliuioni tradetur. Primo quι tuae obrudem obliuiscentur a Deo dicente eis. uioni Nescio vos. Matthei 1s . Amen dico Vin traden- bis quia non noui vos. Iob. 2 .Vsque ad turi
in seros peccatum illius, obliviscatur illius misericordia. Vnde Guillelmus Parisien. libro de fide,& legibus. Sicut hircus emissarius abique custode reli quebatur in deserto, expostus best ijs deserti ad deuorandum propter peccata quae in figura portabat: Sic populus Oneratus peccatis a Deo eustode & d sensore, de relictus hest ij in serni diruedus reponitur sine consolatione. Vnde alter hircus cremabatur in templo ealter in desertum mittebatur, quia peccatorum quidem in ecclesia ardore charitatis concremantur,& contritionis calore. Alij vero in desertum inferni re
cata portantes, absque omni consolato. re dimittuntur. Secundo obliuiscentura sanctis, unde infernus a poetis vocatur lethes,id est obliuio, quia in perpetuam obliuionem tradentur. unde sancti omnium illarum miseriarum obliuiscetur. Iob ir. Miseriae obliuisceris, Sc quasi
aquarum quae praeterierunt non rem
daberis : & hoe ideo, quia inebriantur ab ubertate domus Dei, & torrente v luptatis
172쪽
De desolatione damnatorum. I s
tuptatis potantur.Psal. 33. Ideo dicitur.
Prouer. 3 . Bibant de obliviscantur egestatis suae:& dolores non recordentur
amplius. Sed damnati bonorum non an plius recordabuntur,quae scilicet tu chabeant,quia non habebunt. Thren I. Repulsa est a pace anima mea, oblitus sum bonorum . Tertio obliuiscentur ab amicis suis. Psal 9. Peri jt memoria eoruna cum sonitu, non enim curant de eis Exemplum de quodam puero, a quocum quaereret pater eius, quomodo vocaretur : Respondit nescio quo spiritu inspiratu vos vocamini dominus cito oblitus. Unde poliunt dicere damnati illud Pial. 37. Amici S proximi mei de longe steterunt, & vim faciebant qui quaerebant animam meam . Hac petna Plectentur, qui Deum hie obliuiscuntur, vacantes delici js & ebrietatibus Scmeretrici j . Psal.q9 Intelligite haec quq obliuiscintini Deum, nequando rapiati di non sit qui eripiat. Sed quaerit Bon.
Damna in A. dist. O Vtium damnati mutuo cori an eο- gnoscant beatos & e conuerso, &vid gnosiant tur, quod sic, quia diues positus in tor. beato, et mentis Vidit Aoraam, & Lazarum : &GOuerso e conuerso ipsi viderunt iplii m. Luc. is. In oppositu in arguitur, quia inter eos cst improportionabilis distantia : nam inter eos firmatum est chaos magnum. Praeterea cum compassio sit de bonit te naturae: si viderent tormenta eorum compaterentur eis, cum ea quae sunt bonitatis naturae in eis, non sint ablata:
sed hoc non, igitur. Rei pondetur primo, quod quin reprobis consideratio gloriae beatorum est poena: & cognitio Poenae reproborum electis est gaudium, quia illi considerant gloriam sub ratim ne amissionis: isti poenam sub ratione diuinae uoluntatis: de gloria electorum semper manet: & post iudicium copio sor erit: ideo clecti Sc nunc,& tunc, videbunt petnam reproborum , vel in se, vel in Deo, ut dicitur Esa. vlt. Reprobo. rum autem pina post iudicium intendetur , ut nem liceat eis considerare nisi confuse tantum nec a sanctis auxilium petere, sicut diues petiit, quia tormen- tot uni tuorum magnitudinem non poterunt sustinere; ita quod liceat ali js v care , nec tunc sancti compatientur eis, quia eompati non est de bonitate naturae nisi passibilis. Quarta pena erit,quia priuati erunt mutua consederatione,
quia non solum sibi inuicem inuidebur, immo impossibile erit, ut sibi inuicem
aliquo amore coniungantur. Hic autem , licet quandoque aliqui se odio habeant: interdum tamen pacificantur,&poli modum fiunt aliquando boni amici. Sed nihil tale inter damnatos poterit fieri; ita quod de se mutuo gaudere non
poterunt. Et licet societas amictorum quandoque refrigerium praester, non tamen istis, sed potius augmentum poenqvnde Aug. de damnatis ait. Non propterea minus ardebunt, quia cum multis ardebunt. 2.q. I. Multi. Et si quaeratur, Mnunquid poterunt gaudere de dilectio- Damn ne sui, sicut videmus peccatores gau- ti an posdere, cum se amant inordinates Respon- sinidet doctor subtilis. dist. so. quod si quili de re debet damnatus, S maxime daemones pos dilemο-sent stare in cognitione sua, & dilectim ne sui. ne perpetua, & ad aliud non determinarentur ab alto,se teputarent beatos beatitudine naturali; de ideo in cognatione sua maxime quiescerent. Sed ad hoc impediuntur quod est eis maxima poena , quia nullus eorum absolute, potest stare in cognitione, & dilectione sui, sed tantum, ut est terminus cuiuslibet alterius; sicut infirmus qui se conlid rat, non tamen delectatur inde, luia non considerat se, nisi ut est terminus co cupitae sanitatis qua caret, Se quam o, tinere non potest, de ideo amplius tructatur cum plus considerat ..Sic diligens se ad habendum aliquid quod non potest habere, ex illa dilectione patitur maiorem penam & tristitiam. Da innati igitur amantes se, & conliderantes fianem propter quem facti suerunt; & que
potuissent cum diuino auxilio, acquirere maxime cruciabuntur, & consu-sionem super te habebunt, quia noluerunt sacere bonum, di effugere malum.
173쪽
Damnati quatων bonorum Dei in sit idesiderant prii atonem , quorum scientia eri eis indelectabilis. cap. XXV. Ona poena est morti, desiderium de quo Apoe9. Desiderabunt mori, & mor fugiet ab eis. In quo apparer, quam in lix erit eorum vita, quando vivent in tanto tedio, ν amarissimus ille moisellus, luem naturaliter refugiunt omnia animantia, erit eis desideratissimuς:& mortem illi vitae preponent pyuod non sine caul, dicit dominus luae Mat. i 8. I 'onum erat illi,si natus nosuisset homo ille. Unde Au 2. O mors cidulcis esses,quibus amara tu illi: te solii desiderant,qui te vehementer oderunt.
Vnde primό vellent, se nunquam fuisse
creatos,vel factos quia si non fuissent facti, non commisissent idem, propter qd perpetuo damnati sunt: ideo maledicet conceptioni suae & natiuitati. Iob 3. PGreat dies in qua natas sum. & nox t qua dictum est conceptus est homo.Consideremus ad hoc quid dicat homo, cadens in prosundam foueam. O maledicte, in is uit, vae tibi, luia per talem viam veni iat: si non venisses,non cecidisses .ita damnati dicent: si non fuisses genitus, non Disses damnatus. Talis poena illis continget,qui considerare nolunt quare facti sunt. De quibus Psal. 8. Homo cum in honore esset,non intellexit, comparatus est iumentis insipientibus, de linulis factus est illis, immo deterioris conditionis,quia cum illa iumenta mori utur, nihil plus de eis remanet, neu, in bonis, neque in malum: hi autem in tormentiserpetuis manent. Apprehendet etiam aec poena eos, qui dclicatὰ nutriti sur,& qui in hoc mundo bonos morsellos comederunt, quibus mors esset morsellus deliratissimus, quem desiderabunt, scilicet non habebunt, quia impossibile desideram. cu u t recitat Aris .ab Agathone philosopho. 6. Et hic. hoc solo priu tus est Deus quod non potest sacere sacta esse non facta, S genita esse non ge n: ta. Secundo vellent damnati adni-
hilati,quia& si non potest esse quin sue
rint posset tamen fieri Φ nihil essenti Aestimaret enim se habere quietem , si
omnino non essent, quia enim non fi
bent affectionem honelli, sed commodi tantummodo, vellent Dei &iudici, ius honestatem non esse, & suum commodum reputarent non e , sicut mesmea iudicaret magis appetibile decollari,quam diuturnam pati ignis adustionen .sed sicut sancti misericordias domini in aeternum cantabunt sic damnati in aeternum iustitias domini ululabuti
Scriptum est enim in P l. i ig. In artem num omnia iudicia iusti tur. Et hae poena plectentur omnes, & maxime qui
in hoc mundo apparere uoluerunt ali uid esse,cum nihil essent. tunc autem esiderabunt non est & non apparere, sed nimis tarde eum non poterunt. μtio uellent non se suisse redemptos,mana enim erit eis poena, cum considera-unt,tantum remedium contra sua peccata spreuisse. Cogitare post et, quis li enset adiudicatus morti, vel perpetuo carceri,& aliqui uellet eum liberare, Schane liberationem contemnerer, Sc P stea cum uellet liberari non posset, luanta maestitia afficeretur s Sic erit damnatis maxima pina cogitare de illa libera. tione, quam contempserunt, immo vellent quod Deus non fuisset incarnatus, quia magis punientur, eo quod non curauerunt de tanto bono eis oblato, Scmaxime Christiani, & haec psna maxime dabitur his, qui tanto beneficio sunt ingrati. Misera proinde sunt illi damnati, qui lato amoris seniculo ad Chiisti amorem trahi non potuerunt. Ostendit enim nobis Christus amorem maxumum , cum corpus suum morti, & omnia membra sua flagellis exposuit,& etiamorti. Nam ut ait Ber. Si dominus Iesus tot membra habuisset in suo corpore,
quot sunt in firmamento stellae; & in
Uno quoque membrorum singularem vitam habui sic omnia ligillati in morti exposuimet, antequam animam unam
in faucibus diaboli dimisisset .suit igitur Christi passio, pro totius humani generis redemptione sufficiens. Sed mal dicti damnati, hoc non curantes, magis
174쪽
eum, quantum in eis suit, peccatis suis iterum occiderunt. iuxta illud Heb6. Rursum crucifigentes sibimetipsis filiuDei. Et ita tristibuntur,cum scient se si voluissent per meritu in pallionis, ab illa aeterna morte fitisse liberatos. Sed quς- ritur,quomodo hoc scient cum ibi erue tenebrae spirituales. Caecis enim ubicuniaque est tenebra,damnari autem Per malitiam stram iunt ex cari.Sap. I. Exce- eauit enim eos malitia eorum: ergo nesciunt se suisse redemptos, neque illud beneficium considerabunt. Respondet Bonaven.in dist. so.-sicut triplex est actus liteis corporalis, scilieet manifestare, dirigere, S delectare: sic suo modo, est in luce spirituali. Quantum ad primum aditim, non limi omnino damnati extra lucem,quia aliqua erunt eis manisella, sed solum illa, quae faciunt ad cumulum Nisae,& non ala. Ideo illa lux est ad mani sellandit in tenebras, R ducens ad tenebrostatem ipsi enini habebunt remorsum eonscientiae, Sc verme, qui continue mordebit: ideo bene hab hunt illam continuam cognitionem bonorum, quae perdiderunr,& remedioruque miserunt propicr eorum mala o. per a Si militer, unc multi arbitrati sutobsequium se praestare De Unterficiendo martyres,& tunc certi erunt, se fuit Iedeceptos:& tune primo cognoscentd fectum, quem antea cognoscete noluerunt. Similiter, qui Dco credere noluerunt:& de fide, de his qui sunt in alio seculo dubitauerunt: tunc certitudinaliter scient. Sed hoc non erit per noul luminis donationem , sed per penae inflictionem,ut patuit de diuite. Vnde Gre o. Poena aperit oculos,quos culpa es auit. Psalm 9 Cognoscetur dominus iudicia faciens. Quantum veto ad secunduactum qui est dirigere, tunc erunt omnino extra lucem. Non cnim tunc ρο- terunt dirigi, quia erunt extra omnem viam,& tempus, dc locum bene agendi. Sicut enim ebrietas aufert sensum di motum: si eae terna damnatio , ct acerbitas tormentorum, aufert ab ipsi, damnatisvium rationis quantum ad motum b hae operationis r Immo & cogitatacines,
quando erunt inebriati de vino irae Dei.
Iob a 8. Lux obtenebrcscet in taberia culo impii: ideo dicitur Ecclesiast. 9.Quodcunque pote it manus tua insta ter operare, quia nec ratio naturalis, nee sapientia, scilicet infusa, nec scientia, scilicet acquisita, ei apud inferox, quomodo tu properas: Sc ideo ad ins mi exemplum qui de phrenes timet, faciamus: ille enim condit testame tum, Ec de suo sacto ordinat. Sic de nos prauiquam ad locum illum accedamus, de coicientiae nostraei atu disponamus.
Quantum ad tertium, erunt etiam OmnIno extra lucem, quia nihil cognoscEt in quo delectentur, quia erunt omnino ablorpti a magnitudine poenarum e ita ut non liceat eis cogitare ad aliqua dolectabilia. Vnde Grego. Tanta erit ibi vehementia doloris , quod alibi ferri non potuit impetus cogitationis. Et li. cet lci nil a quam quis habet in vita praesenti multum delectet eum qui habet : illi tamen damnati, si retineant scientiam hic acquisitam, dc maiorem adhuc recipiant; hoc tamen non est ad subleuatione ut pinae, vel ad delectationem , sed ad augmentum pPnae, qiua cognoscunt sua culpa se priuari persectione scientiaequq solum habetur: in superna patria, quam valde
optant; immo talis scientia eli eis o casio protei uicndi contra Deum , quia quanto magis cognoscunt ipsum , ta to plus tritiantur de perditione ipsius, dc tanto magis in i plum irascuntur bl sphemando mansuetudinem eius & iustitiam ; verum enim cognoscunt sicut daemones . Sed contra veritatem proterulant , dc certant; ideo dicte Di
nylius, quod phantasiam, siue rati
nem habent , led protervam. Psalm. 7. Nunquid cognoscentur in tenebris mirabilia , id est recognoscentur beneficia tua cum gratitudine Sc iustutia tua,in terra obliuionis quasi diceret non . Et verὰ terra obliuionis est i nse nus, quia ibi obliuiscitur misereri Dcus, ibi obliuiscitur mater insantis sui, nec ius mileretur: ibi non erui in memoria
retinens Detiam hie asequisita a sed eum
175쪽
Ina, crnegligentia chris iam ora
obliuiscctur amicorum rebi etiam damis natus obliuiscit sui jpsiuς misereri,qua-do seipsunt perpetua tristitia assii get.Ex hoc patet, o damnati dicuntur exce-cati quo ad directionem & delectationcm: & ille sunt tenebrae interiores.Vnde se per euangelium ubi dominus iubet
seruunt plotici in tenebras exteriores,
dicit Aug. ' prius etiam suit seruus ille
in tenebras interioribus. unde Amos. s.
Nunquid non tenebrae dies domini,&non lux caligo,& non splendor in ea sTenebrae propter exteriores: caligo propter interiores crunt in die iudicii particularis,uil .uniuersalis, quo ad malos.
Quarto, vellent damnati in extremo iudicio,se nunquam fuisse suscitatos: imamo libenter damnatorum animς illa vilissima corpora dimitterent. O quan tus dolor ipsis animabus damnatorum in resumptione corporum; sic ς, Omnes
pinni corporales quq prius dictet sunt
in anima redundabui. Sicut gloria comporis in coelo in animam redundabit, ideo animae beatς cum gaudio sua corpora resument; & anime damnatorum
cum tristitia. Cogita igitur corpus pii tridum , & vermibus plenum , &quantum deforme pensari potest. Certe animq damnatorum plus vellent illud habere corpus, quam illud damnatum cum poenis illis & cruciatibus. Cur igitur tantum places huic corporisCur illud nullis in luxurijs, in gula,in Ocio,& alijs delectationibus f Cur non co- sis illud seruire tibi, non tu illi s Tu desidera ili ut illud a te non separareturdum erat in hoc mundo, & non potuisti obtinere,quin per mortcm separar tur, tuc optabis ut separetur a te, &non poteris obtinere,quia mors fugiet a te. I alis poena merito erit illis quinimis carnaliter vixeiu ita P corum corpus erit animabus carcer perpetuus. Si enim infirmantur voluptuosi,aut quicqmali in aliquo membro patiatur, ita timapponunt remedium, vad ut ad medicii adhibent unguenta; immo quq cunque sua sciit medicus obseruando , pro sanitate corporis diligenter obseruant. Sed ii infirmentur in anima,non curant. ec
qu tunt medicum inanao fugiunt. N lunt credere Deo ipsos diligenti ad salutem per pr dicatores, & consesbres; ideo non est miluin si damnentur, scutnon est mi tum si quis infirmus nolens
Mod in damnatis quadruplex eris ver cundia, seu confusio spiritualis . Quod
Angeli damnatorum poenam vident in merbo . Quomodo damnati recordabu tur bona a Deo accepta. Et quomodo cognoscenς quae apud nos geruntur similia ter osancti. cap. XXVI.
ritualis,est verecundum stibpcdium , quando. damnati non selum verecundia comporali confundentur, sicut confundu tur homines nudi: sed et verecundabun-etur & confundentur,ex denudatione,&visione, seu cogitatione suorum peccaiscatorum , quod modo non fit,quia peocata hominum nunc a solo Deo videntur;nec ex tali uisione curant. H qc au te confusio spiritualis erit quadruplex. Primo enim confundentur ex Dei cognitione. Pensari enim potest, quanta esset
lationi confuso, si iudex videret ipsum in furto suo,& hoe bene sciret. Sed maior esset puelis verecundε si a patre
suo inhoneste cum alio viro suo videro tur, sed vere maior erit in damnatis c siilio, ex visione patris c testis. hq cestilla confusio, de qua Hiere. I 7. Domine omnes qui te dereliquerunt confundentur, recedentes a te in terra scribentur;quoniam dcreliquet ut venam aquarum uiuentium dominum. Sed quare modo ii 5 sic confunduntur peccatores, cum sciant q, aperta sunt,& nuda oculis Dei omnia s Certe hoe est, quia uel non credunt vere,vel si indubitanter credant, uidetur tamen Deus dissimulare Peccata, eos non punit ea,ideo no curant. Si igitur in aliquo inhonesto facto uel uerbo, homines uerecundi consu duntur, quanto magis ex peccato mo
tali,quod summe Deo displicet confun-dcntur & hete petna erit illis qui modo noluerunt confund siue erubescere, de
176쪽
peeratis p pter Deum, quae tamen nofaceret coram hominibus. Ad hoc est exemplum cuiusdam sancti uiri, qui cuidam mulieri euinsequenti, ut peccaret cum e dixin,veni δέ sequere me: Sc curam duxisset ad forum dixit. Modo para te: quae dixit. Non hic, ubi homines vident: sed in domo. At ille. si tu non vis hoc opus hic exercere propter homines qui videret mec ego in domo pro.
per Deum qui videret. Unde Boetius
. de consolatione . Magna est nobis indita benefaciendi necesssita cum cuncta agimus ante oculos indicis, cuncta cernentis. Si tamen coram Deo pec . ueris remedium est, ut non in aeternum confundaris: ut scilicet confitendα eon. fundaris : de qua confusione. Eccl. o. Pro anima tua non confundaris dicere verum Est enim consulto adducens gloriam & gratiam et quali diceret. Eli duplex confusio : quaedam eii aliquorum
qui ita verecundantur, dc confunduntur reuelare in confestione peccata sua,' ea tacent,& haec est mala. Alia est con-Cofusio sulio qua confunduntur, & verecunduplex. dantur in consessione : non tamen sic,
quin dicant peccata sua: & haec est b, na consulto, ducens ad gratiam Sc gloriam , ex qua confunditur diabolus: &perquam euaditur aeterna colatio quae tanta est, ut eam cogitare quis non valeat. Secunda confusionis pena erit, ex sanctorum visione. Non enim solus Deus,videbit peccata damnatorum: sed etiam tota ceti estis curia. Et ii quaeratur,
S quomodo poterunt lancti Angeli, de alii
Peeeata beati videre peccata damnatorum cum danai nunquam ad insernum descendant, &rum elao tanta sit paradisi distantia s Ad hoe Bo-
videbun nauen in A. iiiii .s O.q. 3. q, uti vident intur ab speculo aeterno rinam reproborum rutAng.li, faciat ad eorum gloriam cumulandam,cT H., dc ad maiorem damnatorum confusi electis. nem. sicut magis confunditur latro dueius furtu micognoscitur a tota curia
alicuius domini, quam si a solo Deo e. i ita magis confundentur, ad minus ma. :is extensiue, ex cognitione curiae eq-ellis , quam si a solo Deo cognosce
rentur eorum peccata. Scient enim, &memorabuntur, quomodo eorum pe
eata visa fuerunt in iudicio a cunctis, Scad eorum consulionis cumulum, reco
dabuntur illius visionis, eo fundentis. Sicut si quis recordaretur, φ Peccatum suum viris honestis fuit, & eli notum,
confunderetur Sc verecundaretur. Et in rei veritate magna erit confusi dum
scient damnati peccata sua nota suis le& esse virgini gloriose, Angelis, Sc sanctis Dei, qui tot erunt in illa superna Hierusale . Et haec poena illis dabit ut, qui sanctorum vitam deriserunt , nec
imitati sunt. Sunt enim multi miseri, qui derident, dc obloquuntur, non solum contra sanctorum vitam:sed etiam contra Christum cotemnentes eius precepta, Se consilia . Nam confusionem illam damnati non habuissent, ii voluissenti equi sanctorum velligia, vel Dei praecepta z cum expresse scriptum sit Pua I 8. Tunc non confundar. cum perspexero in omnibus mandatis tuis . Et si Tquaeratur an in damnatis erit memoria vel recordatio istorum. videtur P non, quia dicitur. Eccl. I . Malitia uni ut hoia Memorae, obliuionem facit luxuriae maximae e ria pro ergo maiore obliuione facit aeterna petis teratoria,
na. Secundo recte oblitus est, qui non ametriti habet copiam memorandi. sed dam- danatis. nati non habent illam copiam. unde Augullinus: Sc recitat illud magister in .dit .so.quod nimio dolore praemuntur: Sc adeo stupescunt Sc terrentur,ut in t rim mentem in aliam cogitationem n5serant. Terto, erunt subiecti tempori, Scalijs infirmitatibus. Psilm. 74. Erit tempus eo tum in secula: igitur ex longitudine temporis , possunt omnium obliuisci , sicut nunc videmus in nobis. xi Inoppositum est sacra scriptura. Di- ., ,eent enim damnati illud Sapientiae. s. Dicent intra se poenitentiam agentes.
Hi sunt quos aliquando habuimus in derisum, de in similitudinein impro- iper ij, quia deridebamus eorum vitam sanctam . Et Abraam dicit diuiti. Luc. I 6. Fili recordare quia recepisti bona in vita tua. hoc aut no dixisset nisi r cordari potuisset. Ad hoc rei' in dee nauen. m 4. dii l. so. quod damnati
177쪽
de nullo recordabuntur ad suam con solationem. 4 unc enim, nec eis memoria erit de Deo, ut conuertantur, vel reuerra itur ad ipsium , vel ut delectentur in ipse: vigebit tamen in eis actus memoriae ad eorum dcsolationem, quia semper habebunt peccatorum quae commiscrunt memoriam, & Dei quem OL sen de uni ad suam confusionem:& hoe per poenas quae facient memorari. Dicatur enim Esaiae 28. Quod vexatio
dabit intcllectum. Iunc enim intelli-geat, quae hie noluerunt lintelligere: quia poenae exteriores, ducent ad copi tandum interius fusi demeritum, quam grauest. Et ita recordatio illa, non est via lucis, scd tenebrarum mec ponet hominem in statu bono,ut Deo appropinquet,sed potius elongabit ab eo,& a vero lumine eius . Et quamuis corum anima subiecta si mutationi & tempori. Non tamen propter hoc istorum obliviscetur, quia assidua petna coget m
morari . Tertia poena erit ex aspectu damnatorum. Nam sicut ex aspectu
vicini tui patetis eo nisionem : sicut ma lier ex aspectu viri miseri, coniunditur in sua miseria,& pater ex miseriastiorum : sc damnati mutuo videntes
peccata sua,quae fuerunt eis prius occulta, confundentur: sicut nunc consenderentur , ii viderentur corum mala ab
his, qui sunt similes, S talibus peccatis maculati, & sic infinitis confusoniabus confundentur: quoniam a quolibet daemone & quolibet cum eis dam naro , confundentur , S exprobrabu tur :& maxime hi, qui maiorem Op portunitatem sali itis habuerunt . Et principaliter verecundabuntur Christiani, in quibus apparebit character bapti l malis : & per amplius viri religi si, qua maiorem salutis occasionem habu ei unt:& secundum i maiora & plura peccata habebunt. Confundentur
etiam maxime illi superbi det mones qui de coelo ceciderunt, Sc maxime ille Lucifer apostata, cui dicetur. illud Esa. I 4. Quomodo cecidisti Luci ser,qui mane oriebariss Corrui ili in terram, qui
illuminabas gentes, qui dixit. i in co
de tuo, in e luin ascendam, super ast
coeli,& exaltabo solium meum. Sed inoin monte testam ι nti, in lateribus aqui . Ionis: ascendam super altitudinem n bium , ero sim lis altissimo. Verunta
men ad infernum detraheris, in prosim dum laci. Hae e confusio debetur superbis, qui similes daemonabus Deum comtempserunt: voluntatem suam diuinae voluntati praeserentes. Debetur etiam
his qui pala & publice,no verecunda
tur peccare, S suis malis alios corrum
pere. de quibus Matthei. ι 6. Qui autei candalizauerit unum de illi, pusilli, Uminimis qui in me credunt: expedit ei ut mittatur mola asinaria in collo eius,& demergatur in profundum maris. Scandali Zare enim est aliquem facere ruere in peccatum, qui dicitur pusillus eo et, nullus lcandalizatur p. lliue , nisi paruae virtutis sit, quia homo magnae virtutis , ex dicto, vel facto malo ali
rius, non ruit in peccatum. Ideo vae
mundo ab scandalis, id est a mundani hominibus, qui non curant scandaliza.
re proximos. pecesse enim est,ut veniant o scandala. Hoc est si homines Vclint via . . uere mundane, dc in omnibus volunt
talem suam adimplere: necessario ad hoc sequitur aliorum scandalum : quia non ibi midant proximos scandali Iare. Veruntamen vae homini i lii, ideli communicatio poenae aeternae sibi assigenda per quem scandalizatur active. Tales ergo qui hic non verecundantur cora in
alijs peccare, & alios scandalizare, iainferno, sed valde tarde, verecundabuntur hoc fecisse. Sicta diues euan. relicus , cos noscens mala exempla quet coram fratribus perpetrarat: & per hoc ad male vivendum induxerar, verecundabatur : & libenter oppolitum tunc secisset, sed tarde nimis erat. Et si quae- Xratur utrum diues ille, & similiter om- Danaeines damnati, cognoscant ea quae apud an cognanos retuntur, & limiliter beati s Vide- fas quatur m sic. Primo debeatis dicit Greg. apud nes id est quod non vident qui viden- Iersitantem omnia vident s Similiter de m lis, narrat. Grego. In dialogo, quod quidam malus humo, praedixit locum Oc ic
178쪽
De qualitatibus ps narum inferni. 16s
si et sepulturae: 8c soluit Grego. * hoc
filii virtute animae quae iam abstrahebatur a corpore.si ergo plus est cognoscere sutura , quina praesentia , quae sunt absentia: sequitur etiam illa cognoscant. In oppositum tamen arguitur Animae beatx magis adhaerent Deo, qaliqui viatore t sed aliqui viatorex ita adhaerent Deo,* parum vel nihil set ut de his quae hie stetuntur,igitur. Secun d in damnati x lumen eognitionis non accrescit,sed potius obscuratur. Sed cudamnati erant hic, non poterant cogno scere ea quae erant apud inferos , ergo nec modo cognoscere possunt ea quae fiunt apud nos. Tertio, tam isti uilli diligunt nos. Sed qui diligit alterum, eo validet bonis, S contristatur in malis : ergo si mali non debent cognoscere Unde gaudeant, nec boni unde doleant,videtur Cp isti, nee illi cognoscunt. Et confirmatur per illud quod dictum
est Iosiae. 4. Reg. 22. Dixit enim ei d minus Q, auferret eum ne videret mala gentis suae. Respondetur,m aliquid potest dupliciter cognosci: uno modo propria cognitione, & hoc dupliciter. Uno modo , quia aut est rei ut absentis, &talis modus non inuenitur in animabus
separatis quamdiu sunt in locis sibi de putatis, quia nimis di ilant a nobis nisi fortasse diuina permissione veniant ad nos. Alio modo per quandam 'coni cturationem, sicut lacimus de illis quos nouimus, cum sint nobis absentes, iatalis in damnatis potest etae non in bonis, quia huic admixtus eli error, . &dubietas. Alio modo potest aliquid cognosci per alterius instructione, & hoe dupliciter. Vel per alterius relationem, di sic reserui Angeli boni bonis :& mali malis: vel per illustrationem & reuelationem, & hoe tantum in boni . vnde Aug. lib.de cura pro mortuis agenda. Possunt, inquit, spiritus mortu
rum aliqua quae hic aguntur quae necessarium est eos nossis non solum praesentia, sed etiam praeterita,&futura , spiritu Dei reuelante , cognoscere. &Greg. In dialogo. Fit in electis quoddam mirabile , ut illos quos nunquam
ithie viderunt,uel noti erunt, bene cognoscant &e. Quarta poena confusionis, elieonfusio ex interiori aspectu peccatorii suae animae conscientiae, quam quisque damnatus videbit maculatam & turpe. Ere. I . Confundantur ab iniquitati- CUelembus suis.Siciat habens pulchram vestem, tia mineonfunditur si e ciderit ex desectu suo eulata in luto. Quia magna damnatis erit co - cognossessi sio, qui tam pulchram animam a Deo tur a sinsit sceperunt, tamquam ad imaginem gulis da suam facta ni : & tamen eam ita sordide natis .eon siinderunt. Sic igitur de in serni doloribus pauca de inimitis excerpsimus, quia non credimus cor sufficere ad cognoscendum , nec os ad loquendum , quantae in in serno sunt miseriae. Qui igitur vult sugere a ventura ira, faciat dignos fructus penitentiae,& abi jciat peccata a conspectu Dei. Mercator enim quod longo tempore, & magno labore acquisivit,ingruente tempestate,totum proij cit in mare, quod facit timor per
culi; sicut legitur de Paulo Actu . . oin instanti periculo maris, ipse & socij
eius instrumenta nauis proiecerunt in mari cum tenderet Roma. Sic tendenti in illam imperialem ciuitatem egi nis patriae, necesse est ab ij cere omnia peccata, propter periculum amaritudinis aeternae, ne absorbeamur ab illo in troitu, deprecando Deum , dicentes trulud Psal.68. Non me demergat tem P stas aquae : neque absorbeat me prosundum, neque urgeat super me puteus
os suum. Septem paenarum inferni qualitate tepecca-ιi proprierarer, ' 'paena damnatorum Raeterna septem ramnes: st, damnasi sincorrigibiles tres cause. cap. XXVII.
tales & conditiones poenarum inferni quae faciunt adaggrcgatione earum. Primari . de qua Mat. x s. Ibunt hi in supplicium sempiternum . unde Eces. 33. Seruo maliuolo tortu ra recompedes : tortura ad eruciandum et
compedes ad eum poenis perpe uis
179쪽
detinendum. Sed ut dicit Guil. Paris
Quidam mirantur aeternitatem petnarii in sernalium solam immenstatem misericordiae Dei considerantes,& magnitudinem iustitiae eius non attendentes:Cunec minor, nec minus aeterna sit Dei iustitia,u eius misericordia:nee mino nec minus aeternus debet esse ipsius essectus
in damnandos,& puniendos, si essectus misericordiae in saluandos. Mouet etiainsipientes& incredulos, cp peccatum. momentaneum est,& admodum bt
uis perpetratio ipsius:qualiter ergo, inquiunt, iusta potest esse petna aeterna pro eo illata: in quo manifestum est eos non cognoscere naturam ipsus peccatis Peccati enim perpetratio, vulneratio est spiritualis ex prima comparatione. Ps. 88. Tu humiliasti sicut vulneratum superbum. Non est autem mirum,si ex vulneratione breuissimi teporis,uulnus mulu. tae durationis relinquatur. Secundo,per-
ςς - petratio peccati casus est in profundu, νηπλ ex quo notum est,quia nihil obstat quin casus huius breuissimi teporis fieri posi ρος - , ut sit in profundii etiam cum multo tempore. Tertio ipsa perpetratio peccati,est sicut surtum vel rapina spiritualis, vel sicut aliquid ex malescijs serinsecis: mutilatio aut, vel mors quae, pro talibus infligitur perpetua est. Quarto,ipsa pe cati perpetratio, est quasi contractus, &emptio infernalium tormentorum, nec non & venditio, quo precio breuis v luptatis seipsum tam in anima et in compore vendit insanus peccator. Cui autedubium est, quin ex venditione, & emptione, luantumcunque breui tempore fiant,ius perpetuum rei emptae acquiratur emptori , & quin transferatur res, empta perpetua alienatione a vendit O. res Hoc etiam multiplici ratione ostendi potest,primo secudum Gul. Parisien.
Mala merita omnino nostra sunt: bona vero merita omnino Dei sunt, Sc minimum habent a parte nostra. Magis igitur debentur nobis de iustitia poenae malorum meritorum,n praemia bonorum.
Ex quo sequitur,l de iustitia magis pro
malis meritis puniendi su mus,n remunerandi pro bonis, si isitur aeternaliter
remunerandi sumus pro bonis, multo fortius aeternaliter puniendi sumus pro malis. Ordo enim diuinae iustitiae exi- Iunitiae git, . sicut praemia respOdent propor- diuinaetionaliter actibus virtuosis,ita Sc poenae ordo qd respondeant peccatis. Sed praemia bea- exigat. torum erunt sterna,ergo & poenae damnatoruelut aeterne, Schoe est quod vult dicere dominus Mat. Is . Ibut ni insupplicium sempiternum:iusti autem in ubiam aetemam. Secunda ratio est,ex qualitate offensi. Nam in humana conuers tione,quato maioris dignitatis est offensus , tanto offendens, maiorem poenam meretur. Dando enim alapam regi,mortem meretur: ubi dado puero, etiam pro iniuria,non meretur, cum igitur homo
per peccatum quantum in se est percusiserit Deu, qui est infinitae dignitatis,s
qui turl poena meretur infinitam. Te ila ratio, quia manente causa, manere
debet effectus. Causa aut poenae est culpa: igitur cum culpa mortalis post mortem ab anima tolli non possit,quia secudum Dan. hoc est homini mors quod Angelis casus,ergo semper debet manore pama. Vnde secundum Guil. Paris.
Peccati perpetratio,est quet da ligati siue vinculatio peccantis . Natura vero vinculationis est, ut tandiu ligatum 'hominem teneat, qdiu vincula ipsa in- soluta,& in dirupta durauerunt. cum e go continue duret vinculum citi pae: continuo durat vinculatio poenae. Vnde sicut ignis iste materialis non descit, q- diu materiam paratam inuenitrita ignis inferni aeternus est, quia materia ignis in serni aeterna est, scilicet peccati maculando secundum Greg. Momentanea est quod delectat ueter usi quod cruciat. Quarta ratio, peccator quantum in iesuit, peccauit voluntate perpetua. Nam
semper voluisset vivere, ut semper ρο- tu i stet peccare. Quod enim peccator peccatu dimiserit, hoc est ex parte Dei, qui per mortem subtraxit sibi peccandi facultatem : ideo iustum est, ut e terna poena puniatur. Hane rationem aflignat Greg. . dialog. Iniqui volui sient utique line fine vivere: ut potuissent sine sine peccare. Ostendunt enim, quia in peccam io l
180쪽
De qualitatibus pancrum inferni.
Pereae peceato semper vivere cupiunt:quia nu-ris ini- quam desinunt peccare dum vivunt.&qua προ doncludit. ad magnam ergo iudieantis Iunias. iustitiam pertinet,ut nunquam careant supplici qui in hac vita nunqua volu runt carere peccato, & nullus detur iniquo terminus ultionis,qui quadiu valuit noluit lite termin si eriminis. Quinta ratio, quia ratio peccatoris, proposuit bonum minimum summo bono &infinito. Nam diuiti , honores, & voluptates, sunt valde paruum bonum &mixtu amaritudine: Deus autem sim-mum bonum est:& non habet amaritudinem conuersatio illius c ut dicit sapiens miser autem peccator ut ni quaturi lud fragile bonum temporale, contemnit,& dimittit summum bonu, transerediendo eius prscepta,ideo quia in infinitum erraui in infinitum puniri debet. Vnde Chrys.dicit, q, Christus in fine reprobis dicet,ostendens ut iuste
condemnet eos ad poenas e ternas. Ego
propter vos homo iactus sum : propter vos delusus, eqsus,erucifixus: ego super gloriam meam vos habui: & vos omnerem vilissimam terrae amplius dilexistis, quam iustitiam meam, & fidem. unde Greg. in dialog. Factus est malo dignus sterno, qui in se peremit bonum ternum. Sexta rati quia istud videmus eois muniter obseruari in humanis legibus, v qui peccauit momentaneo tempore, perpetuo priuetur hominum conuers tione. Nam secundum Aus. lib. de civi. Dei. 2 I .Adulterium , homicidium , &huiusinodi secundum leges temporalesti humanas, puniuntur morte: licet sit maleficium temporale:& licet ei id traseat astus eius petna tamen est perpetua: quia separat a vita ista,& conuersatione hominum mors quq insertur, ad quam nunquam reuertitur. Septima ratio, quia ipse damnatus stat in in serno eum voluntate obstinata,& semper odit Deu punitorem suum rvnde S propter odiuquod habent ad ipsis in , dicitur Apoca. 6. quod damnati manducauerunt linis
suas suas pret dolore, & blasphemauerunt Deum habentem potestatem R. per has plagas. Ratio autem dictat, Sciustitia exigit ut dicit Greg. et, sicut
penitentibus, & veniam postulantibus, iudex debet misericordiam facere:sie&oblimatis & contumacibus, nullam de bet veniam praestare. Quantum enim 3
durat iniuria ut dicit Guil. Paris. tan In riatum debet durare & pcima .isti autem,in gi ἐω , in serno peccatis suis superaddunt impq μ'
nitentiam,& contumaciam, nunquam
pqnitere volentes, sunt enim incorrigi- re bile . Primo, quia tales a Dei gratia &adiutorio sunt exclusi,sine quibus nulla culpa corrigi potest, quia homo est spiritus vadens,& non rediens: vadens per se in peccatu na, sed per se non rediens a peccato. Tum secundo, quia derelictus est a Deo,& ab omni creatura, piae eum corrigere posset. Eccl. ., Considera opera Dei, quod nemo possit corrigere quem ille desipexit. Tum tertio, quia ille obstinatus est in suo errore: unde Eccl. II. Si ceciderit lignum ad Austrum, siue ad Aquilonem , in quo
ue loco ceciderit, ibi erit,id est si ceci
erit lignum,id est homo ad Austrum .i. in calore charitatis ad gloriam, ibi erit, quia nunquam poterit demereri. Si vero
ad Aquilonem .i. in frigore infidelitatis ' vel peccati mortalis ad infernum, ibi λ ζ
erit,& manebit glossa. Quem locum tibi praeparaueris in futuro habebis .Quae ''μ μ seminasterit homo, haec& metet. unde st '
Bern .super hoc verbo,ubi te inuenerit, ibi te iudicabit. Videat arbor quo casura est antequam cada quia postquam ceciderit, non ad ij ciet ut resurgat: sed neque ut se vertat. Qua parte casura sit arbor si scire volueris,ramos eius alte de ubi maior est horum copia, & ponderosior, inde casuram non dubites. Rami nostri, des deria nostra sunt quibus ad Austrum extendimur si spiritualia sunt. Si autem carnalia ad Aquilonem. Vnde Iuniperus optimὰ cusi dii ignem ut dicunt naturales inta tum, quod iub cineribus Iuniperi ignis
quandoque per annum seruatur ab e
tinctione. Inde dicitur, Iuniperus,quasi gignens, Vel nutriens pyr, id est ignem.