장음표시 사용
151쪽
manet super eum. Quantum autem solieiti sunt homines de vita corporali, s iis patet. Sed quod negligentes de salute animae suae adhuc amplius patet.
Quantus autem dolor eis erit cum danabuntur, & ex negligentia tales poenas incurrent , non est qui aestrinare possit. Tertio erit remorsus conscientiae ex bonorum Hrtunae vili exercitio siue abusu. Scit enim Deus quomodo utuntur imismo abutuntur homines bonis terrenis,
quae data sunt ad salutem procuranda ,& ut medium & occallo sa lutis retinet: quippe multa superflua: nee necessitatis tempore pauperibus ministrant. Sed aedifici j c, superfluis vestibus, S. ludis, Ralijs peccatis exponunt. Et hoc ideo, quia sunt ita insensati, quod solum de
his rebus temporalibus curant, ac si immortales essent. Sed cum morientur &improperabitur. Quia recepisti bona in
uita tua: Laetarus similiter malae nunc autem hic consolatur: tu vero cruciaris.
Haec autem p na his maxime debebitur,qui temporalia inutiliter aut seru uerunt , aut exposuerunt. Inde diuitibus dicitur Iaco. r. Agite diuites,plorathululate in miserijs vestris, quae adusnient vobis . Diuitis uestrae putrefactae sunt: & uestimenta iiestra a tineis c messa sunt:aurum & argentum vestrum eruginavit: & erugo eorum in testim nium vobis erit, & manducabit carnes vestras sicut ignis. Thesei iri ratis enim vobis iram: id est damnationem. Et ma-ducabit non solum earnes, sed etiam
animas , id est condemnabimini non si lumin ea me, sed etiam in anima propter vestram auaritiam . Quarta poena vermis erit remorsus siue dolor ex donis gratiarum perditarum. Dona gratiae sunt duplicia. Qvqdam sunt gratiae
gratis datae: ut scientia, ingenium, sani--p0 tas, eloquentia, Sc multa alia. Alia sunt I n , ut oratum facientia, ut ea quae dantur in πι iam sacramentis. dolebut igitur da nati,quia st non usi sunt ad salutem grati j s. Roman. t si Gratia Dei vita aeterna. & Psal. 83. Gratiam & gloriam dabit dominus : α maxime qui in baptismo gratiam eum
alijs virtutibus, fide scilicet, & spe Q.
sceperui. Qiii adolebunt et a Deo suersit dispositi ad salii te, ut si illam custodi si sene , in celesti gloria cum alijs beatis, positi sui sient. Nam gratia facit hominem tullum . Iuxta illud ad Titum. 3. Iustificati gratia ipsus haeredes sumus, secundum spe vitae aeternae. Quot enim sunt hominum subtilia ingenia in multis mundi rebus Aliqui enim sunt in
tdifici js subtiles: alij in picturis, alij in
pannorum facturis ut tapetis:alij in scripturis,alij in mercaturis:& breui te noest aliqua parua ars in mundo,in qua nosint plures subtilitates. Non est aliqua simplex vetula,quq non habeat, & sciat aliqua specialia media ad vitam temporalem manu tenendam. Sciunt multas friuolas narrationes, maleficia, Se sortiis
legia, & una puella statim scit multas cantilenas, ludere, & chorizare: & alia multa talia quae plus faciunt ad damnationem,quam ad salutem. Sed paucissumi sciunt viam paradisi, aut quomodo gratiam Dei acquirant,& sie in ipsis dona naturae &gratiet non habent usum principalem propter quem facta sunt, Scdonata,& sic totus mundus in maligno
positus est, idest in malo concupscentit . igne. Sed quetritur circa hoc. Vtrum vermis iste in damnatis se spiritualis, ' 'an corporalis :& videtur m sic. Iudith. a vlt. dicitur. Dabit ignem & vermes in D carnes eorum, sed quq sunt in earnibus sunt corporalia, & materiali igitur, In oppositu na arguitur, quia dicitur Esaiae
I de diabolo,operimentum tuum Veγmes . Sed conflat diabolum non habere vermen materialem,igitur. Ad hoc respondet Bonaventura in .dist. o.quod circa hoc Aug χo. De civi. Dei ponit duplicem opinionem. unam quq dicit,
ιν ibi erunt vermes materiales a fili gentes corpora,& hoc propter multa. Nam
scriptura sacra saepe coniungit petnana ignis, cum rina vermis,ut patet in auctoritate allegata ante oppositum, & similiter Eccl. 7. Vindicta impii ignis de Vermi . Sed scriptura non potest exponi tantu modo de igne s rituali: alioquin diceretur,q, ignis et ternus inferni no ese setius ignis spiritualis: ergo nec vermis
152쪽
tantummodo exponi potest de verme spirituali:ita ut, licut igne punitur m pus S anima: ita & vermeis militer
puniatur utrunque. Prsterea damnati resurgent cum p nalitatibus, S de .rmitatibus sitis: igitur habebunt corpora putrefactibilia sicut nue. Sed ex corpore putrefactibili generatur vermes nuc :igitur & tuc. Et sicut per instrumentum Quinae iustitiae ignis amigit d aemo nes . qui sunt spirituales: se N vermis non ex eis genitus. Sed ad vindictam malesa. tot u a Deo creatus. Nec morietur ille vermis inter ignes,sed conseruabi tu
sicut & damnatorii corpora in illis igni, bus conservabuntur. Alia eli opinio di.
centium t p non erat ibi vomis corpor
iis, sed spiritualis. Tum primo,quia nullus vermis materialis est immortalis, cum habeat serinam corruptibilem Sed vernus ille non moritur. Esaiae ultimo.igitur. Tum secundo, quia vermismaterialis in sua origine & nutritione,
aliquid minuit de substantia corporis . ergo si corpus illud non est mi nuibile , non est circa illud talis vermis. Et licut ignis materialis assii gendo corpus, at iligit animam ei unitam:sie vehemens dolor & remorsus, siue trilii tia animae redundat in corpus: quia Prouerb. ι 7. spiritus tri stis desiccat ossa. Et quia erit in damnatis magnus remotius conscientiae de dolor: ita etiam vi r dundet haec mestitia in carnem . Ideo vere dicit scit plura v daret verme in carnem eorum, S hoc expressit multi: ad terrore carnalium,qui magis ab ho rent pqnam carnis quam animae. Et sic
sicut ignis i serni pcedit ab exterioribus
ad intima puniendo : sic econtrario,vermis ab interioribus ad exteriora procodit: ideo ignis est materialis , & vermis spiritualis. Et haec opinio videtur magis ab Augustino ibidem approbata. Dicitur secundo secundum eundem, p stacut in vernae materiali duo sunt consideranda,origo, scilicet S morsio.Oratur
enim ex putrefactione & mordet illud in quo oritur. Sic in spirituali dolore,
non quilibet dolor est vermis, sed qui nascitur ex putrefactione peccati,di tuc pectatum dicitur putridum quando finaliter in eo requiescit anima.vnde IOclI. Computruerunt iumenta in stercore suo.Secludo oportet v sit i dolore,mor. sio quae causatur ex concursu duorum mouetium sibi inuicem obuiantium, de resistentiu in . Quae duo sunt voluntas naturalis,& voluntas deliberatiua,qua.
rum utraque mouet animam. Sed conis
metra dictante aliquod factum isse inia debitum: tunc obviant sibi, quando naturalis voluntas detestatur indebitum , propter quod latam consequitur petna :& tamen deliberati uet voluntati placet. Tunc enim resistunt,quando utraque insio actu viget:siem illa efficaciter de te.
statur, & ista immutata liter adhaeret. Vermis Dicitur tertio, si quadrupli citer potest quadrindescere vermis. Primo propter desectu pliciter
putrefactionis ut in iustis, qui nihil ha- por
bent peccati. Secundo quando est mare'. ria vermis. s. peccatum , sed tamen non Mest conscientia de peccato, ut in haer licis qui credunt peccando bene fecisse.
Tertio,quando deficit obuiatio: utputa in pςnitentibus vere,qui dolent de culpa secundum voluntatem, non tantum naturalem,sed etiam deliberativa. uarto quado descit resistentia,utputa qua-
do voluntas tanta delectatione sertur in peccatum quod absorbet voluntatis naturalis motum, ut non sentiat : de quibus Prouer. I. Laetantur cum malefecerint,& exultant in rebus pessimis. Ex quibus patet, in damnatis niaxime vigebit verinis. Quia ibi erit peccati putrefactio, ex hoc φ peccatum finaliter remansit in anima eorum.Ibi erit etiam
concursus,propter peccatorum apertis.
smam visionem. Vnde de flos super illud Eccl . Vindicta carnis impij, &c.
Dicit vermis eli sera scelerum petnitentia,tunc enim penitebunt, sed tarde nimis. Erit etiam ibi obuiatio, propter voluntatis deliberationem , obstinati nem,& sInterelis remunerationem. I bierit & relistentia,quia delectatio pecca ti erit ablata per penae acerbitatem: dc ex hoc ipsius synteresis actio Hrtificata, dc hoc verniis mirabiliter rodens,&pumeas. Haec Bonauclitura.
153쪽
Damnari iram ex e sis tredecim apprehensam eontra diuinam potentiam, po priam miseriam, iam ones o amicos ,σ eos qui peccanda occasionem eis dederunt immitigabilito exemebunt .
Cap. XIX. Ertia poena erit raneor it eundiae. Tanta enim naest iracundia in homine irato, ut in nullo quandoquerrae pr- possit con lari , comedere, aut bib. in maxi te, aut etiam aliquid boni sacere. He ema inda erit in danatis psna ut vult. Ps It I .Peenaιis. cator uidebit S irascetur, dentibu suis stem et,& tabescet,&c. Hic autem penaeis continget contra quatuor eis displicentia. Primo irascentur contra diuina potentiam. Iuda cabunt enim Deum esse in tutium tortorem, S immiserico dem: & ideo contra eum irascentur, Acia furore magno blasphemabunt. Esa. S.Cuesurierit irascetur, & maledicet regi suo, & Deo suo. O quantus suror, quanta insania , quantus rancor in damnatis, maledicere factori suo, & contra iudicem iustissimum irasci r H e poena erit illis qui nolunt irasci contra peccata sua, & suas pellimas consuetudines, quq si hic displicerent eis,non alibi displicerent: sed eas dimitterent,nec continuὰ peccarent, quibus pricipitur O in Psal. . Irasci mini & nolite peccare. Vnde duplex est ira:vna per telum, alia per inuidiam, vel vindictam. Prima est Ira .im bona,quia contra peccatu . Secunda ma- pthae . la dc prohibita, quia mihi vindictam &- ' ego tribu 1. Damnati enim erunt ira Ria rore pleni, ita ut vellent Deum non es e,si hoe pollent facere: & sic quantonianus poterunt iram suam exercere,magis dolebunt. Videntur autem aliquando aliqui irati, qui quando iuxta iram
suam,& voluntatem, non poterant ag
re , quasi in surorem versidentibus suis lignum , vel baculum mordebant. Sic erit in damnatis . Sed econtrario Deus eis maxime iratus videbitur, ita quod iracundia eius adeo grauis erit, quod facilius estet eis sustinere montes & saxa super se,quam iram illam GIPO.6. Reges
terrae & P in ei pes, & tribuni,& diuitet,& sortes, & omnis seruus , & liber, a sconderunt se in speluncis , & petrix
montium:& dicent montibus dc petris, cadite,& abscondite nos a facie sedentistii per thronum, Sc ab ira agni:quoniam venit dies magnus irae ipsorum .Et quis poterit liare s Esa. 3o. Ardens furor eius grauis est ad portandum i facilius
enim portarent omnes montes de mundo, quam iram Dei. Sunt autem multa
ex quibus huiusmodi ira perpendi potest. Primum est sequestratio a sua praesentia. Exemplum de Absalone. 2. Reg. 34. qui propter iram patris, eiectus erata facie eius multis annis, nee vidit sociem regis. Sie isti in aeternum. Matthei is. Discedite a me maledicti. Se cundum,est proiectio eorum in locu irae suae. Habet enim dominus, sicut primceps magnus carceres multos, quorum
unus est pro illis, quibus est summe iratuq : & iste erit infernus. A pocal. I . Et vindemiavit Angelus vindemiam te rae: & misit in lacum irae Dei Magnu . Tertium , est vehementia turbationis in eo apparens, quae tanta erit, quod via debitur in eis agere sicut suriosius. Quis
enim non reputaret patrem suriosum,
qui proij ceret filios suos in ignem. licuitu ne siet ab eo Psal I 39. In ignem dei j-oes eos,in miserijs non subsistent. Psal.
i. Deus in ira sua conturbabit eos,& d uorabit eos ignis. Quartum,est immisericordia super eos. Si enim turbatus,ad horam super eos deseuiret, esset toler bile. Sed licerit iratus, quod non flectet misericordia iram eius, ut extrahat eos de igne: sed perpetuo ardebunt coram eo. Esa. 6s.Isti erunt fumus in sur re meo ignis ardens tota die.Prouer. 17. Ira non habet misericordiam mec erumpens furor: & impetum concitati spiaritus, scilicet Dei, ferre quis poterit
Hiere. 23. Ecce turbo, scilicet diuinae indigna tionis,cgredietur procella erumpens super caput impiorum, veniet, &non reuertetur furor eius. Quintum,in traditio eorum ad torquendum in manibus peiorum inimicorum, qu s habebunt, scilicet daemonum.Mat. I 8. Iratus
154쪽
dominus elus, tradidit eum tortoribus, scilicet daemonibus, qui dicuntur permeellentiam tortorcs. Dicitur enim
in legenda sancti Antonis Q, poli verberationem,qua daemones cum verberauerant, dixit verbera luisse eam grauia, ut omnia tormenta humana ruperarent.
Vnde, ta quasi mortuo in medio posi
to, concurrentes monachi, Osiuium s
ciebant. Si igitur in praesinti se flagellant ad probationem,quomodo tuc to
ruebuit ad punition coimextu in est paulum de menis corum. Non enim solum sustinebit eos sic co am se torqueri: Sed videbitur ridere,& ii ridete. I)rouer. I . Ego quoque in interitu vestio ridcbo, de subsanabo cum vobis, quod tim hatis aduenerit. Septimum, est obdu. ratio ad ge initus, & clamores eorum. psi enim prae dolore cordis clamabunt: ut dicitur. Lia. 6s. Sed hoc non mouebit eum. Sicut econtrario quondam motus
fuit sit per filios Israci in Aegypto, clamantes , S g mentes. Exo. 3. Vidi affluctionem populi mei, in Aegypto, dcc. Octauum , erit repulsio praecum : cum enim esset vehementer dominus iratus populo pro vitulo conflatili,& vellet eudelere : tamen ad preces Mo)si, placatus est ab ira illa. Exo 32. Sed pro illis nullas audiet preces. Prouerb.6. Z lus & suror viri, non parcet in die vi dictae : nee acquiescet cuiusquam precubus. Iob.9. Deus cuius irae resistere ne ismo poteli. Prou. I9. Sicut ficmitus leo. nis, ita ira regis , scilicet liniurii: r giente enim leone timet omnes serae deuorara . Sic damnati cogitantes iram Dei. Nonum, est reprobatio saeritat tum, tempore si quidem Noe, placatus est ab ira, qua concitatus deleuit mundum . ad sacrificia animalium quae ota tulit Noe. Gen. s. Odoratusque eit d minus odorem suauitatis: dc ait ad Noe: nequaquam ultra maledicam terr propter homines. sed pro istis non accipiet aliquas oblationes, etiam illud beatis. si muniti acceptissimum super omnia, aliaris sacrificium : nec accipiet pro rindemptione dona plurima. Decimum es estitutio corporis ad maiorem na Hiere. t 7. Indue super met diem a flictionis, de duplici contritione cor tere eos. Exemplum de tyrannis, qui ad maiorem poenam puniri iaciunt suos incar ceratos in diuersis partibus, vel in diuerss temporibus. Undecimum est notrimentum poenarum . Ipse enim scue faber sufflat ignem ne deficiat : se Deus 1 ussiat iguem inferni ne deficiat. Ela. o. Spiritus domini, quas torrens siilphuris succendet, scilicet sornacem inferni. ' Duodecimum est exultatio turbae ceti ilis in poena eorum, de qua. Pta. I 3. Vt saetant in eis iudicium conscriptum gloria haec est omnibus sanctis eius.
Quis cni in dubitet, quod illi qui suae
consorinc stari in omnibus voluntati, nunquam sic gauderent, nisi scirenti sum valde iratum contra damnatos: norum enim est, gaudere de vindicta ianimicoruni domini sui. Iuxta illud PDJ.
7. Laetabitur iustus,cum viderit vindictam : manus eius lavabit in sanguine Peccatoris . Dcc inurytertium est clausio portar coelestis perpetuo super eos. M M. 21. Et clausa eli ianua.Tunc. n. POPta coeli erit clausa,& potin inferni ape ta. Primum erit,occaso clamoris, sicut clamatur ad portam clausam. Secund cierit,niateria vlulatus, sicut ululatur cinintroducitur quis in carceret Sophon.
I. Vox clamoris a porta piscium ssi a porta coeli) per quam intrant pisces L Sammiancti, qui ad modum piscium hic vi- cur dicauunt in uuctibus maetis . i. in tribulatio- tur pianibus. Vel per pisce S, sancti intelligun- sies intur, quia i pusquam mis morum ornati, siripta & virtutum pennulis electi, sicu t pisces N. in aqua vivacij,intrabunt in gaudiu d mini sui: habentes in paradiso undique gaudium, dc delicias,ut piscis in vivario aquas. Sed est ululatus a secunda. sin i
troitu inferni. Sed quaeri uir , utrum ira
Dei quis resistere possit s Et videtur Φsicuticitur enim Exodsi. Dimitte, ut
irascatur iuror incus contra eos, dcc. Et et Pater etram. Nume. Is de Aaron,quan- Irae Diado inter vivos de mortuos thuribulum Hra grsumpsit: Et de Phinees,qui luxuriante refre- cum alienigena trucidauit.Num.1 . de re post quo Plinios. stetit Phinees,dc placa uit,
155쪽
uit, caetrauit inuassario I tem de David
qui Angelo percutienti te opposuit. 2 Reg. Sed in oppositum arguitur. Iob p. Dcus cuius irae resilere nemo potost. Adaio c. respondetur, quod duplex est volvatas Deli una est ante dens, qua vult omne v homine salvos fieri, & qua tauri cogregare Hierusalem quasi subali Mat. 2 I .& licet illa voluntate quandoquq sit iratus, tamen per poenitentia quotidie placature ut patet in Ezechiar, Eci Ninnie ciuitate i in liquando per prin s sanctorunt. unde Greg. Sactriqui iis mi obulant, ab ipsbaccipiunt,ut con traimpetum pemissionis eius Opponda r. Atque ut ita dixit,eum ipso, secti fit ut contra ipsum, quia meo cyaduer uni sevientis iran , foras Obtinet, intus eos gratia irascentie siliet. I terv m dicit Greg. Quid est seruo dicere dimitte me, nisi deprecanti ausum praebere aesi mpote daceres, pensa quantum apud me valeas, a cognosce quia obtinere pote xis,quicquid pro populo oras . Alia est voluntas efficax, qua ipse determinatEvulx, praedestinatos habero gloriam, de reprobos damnari:& ista nunquam mnatatur, qlua determinate scri qm si in t pia destinati,&qui reprobi si is exigentibu demeratis Ideo ista ira nunquam paciscatur, qu a qu illam iram meruerant, eundem pacificare potuerunt; sed noluerunt. Vnde ad Hieremiam. Hi erit 3. Dictum est a domino , Quid . clamava me super contritione n sanatissism&αSecundo damnati irascentur id tra pro priam mi seriam; Gud videmus aliquos nomines confra se irato ,quis, j a dicunt. O ser homo tu hoc fecisti .uae tibi. I. .l quandoque manus illari res in se Ipso .inuciunt,se laedendo, uerberando, aut Minici huiusmodi fit chendo. Sie de damnati viantra seipsos ualde irascetur IN pecua uerum S stadialedicet Sed
ipsos interseere non possitnt, sicut de sperati seipsos interficiunt in hoe munido,aut si is pendemdo ut gladio occidendo. Umle in ira sua contiale manduca but linguas suas. Apo. 46. Seipsios inlin suis mordebunt prae rem ira. Et huius uae causa et tu ecator u comissio,
noru perdi tio. Sed ii siquid istae pertii ,
quandoque erunt minores,se quod darii nati aliquado minus patiantur Respondet Bonau di 46.quarti . Quod mitigatio poenae damnatorum , dupliciter potest intel Egr, aut quantum ad taxatio. nem , & mens inflictionem Et sie in imserno est mitigatio, quia diuina iustitia, non totum exigit pro eo quod eius protate interueniente aliquam parte paniae in metendae remitti t. Alio modo, potestriRefligi mitigatio post poenae'taxati . nem, & rinae inflictionem, & hoe nulla eadit mitigatio a diuina mricordia i quia extunc clauduntur visce ra pietatis. Terti b, i ra scentur daem nibus qui eos tentaverunt, ct in multis peccatis cadere secerunt ita quod erit eis maximus dolor illos videre :stut multa pgna est irato videreianimi hsuum, & maxime qui eum ' maximati m perdere procurallet. Apota. l . Qui adorauerit bestiam; id est ei tonsenserit, Sc acceperit imaginem eius , satiendo peccatum, bibet de vino irae Dei. Eret.
32. Descenderunt in in sernum, cum adimis suis , posuerunt gladios suos sub capitibus seis. Arma ira eundo tu fiunt ira , Sc odium, & mala voluntas, & imuidia: quae sunt peceata, lux non o ridi t mors, sed remanent inissem ut dicit glo. Gladii uero quibus se impugnant, sum maledictiones, & blasphemiae, εἰ sequitur. Ferunt iniquitates eorum in olfibri eorum, id est iniqui talis eausas, S oecasones deferunc in themonibus *qiri sent potentes in semiti Quarto irati erant contra eos γ quo nunc dicuntamitos, qui erunt; is Unteis causa damnati Ohis. Ex tali binenim damnati natientur, & corporalΘter, & spiricii aliter I sed phisuen anima quam ui corpore ' sicut erum videmutqu5d scintilIae qui de Britate exeun non sim tu istae nec comundi i sed previolentia mittili una ab' alias retariis, 5e dispergitiit ic animet damnatet pre ster uioletitiam ignis interni, quo inflammatae, diuiduntur abiti uicem petitam,turbationem, tristitiam , deli imilonem, citam fratre aduersili stat fetis,
156쪽
&pater in filium. Narratun enim, lausurario, S. filio ei- quos , alius Elius
Giosus iacius, viduanmserno desc&dores incisiim,viduas sistulas. in puteo Cuni aut . si uituo Obviarent sein vicem., mordebant a maledicebando
pater dicebat filio. dualedicta sit hora fultui qua te genui ta tu sis maledictus,
eo multa bona receperint vibus abusisiantu Munquam et aen poterunt illud abiicere dominium. & hoc eriticis munima poena. Videmus enim cum ali qu sunt sub aliquo domino , vel praelato, si maxime si eos molestet, puniat, di co rigae contra ipsor- v luntatem mul ritum eis displicet . Et haec pena i illis deriquia propter eruci, ala , propter quae betur clat hic minquam vere permanis, dic crucior. E conuario, filaus patrem runt sub eius dominio, praeceptis cim maledicebat, di horam, qua eius pater laetat, quia eum docuerat senerari, &alienum ei reliqueratι unde in perpetua torquebatur. Et si quaeratur, utrum etiam irascentur eontra eos, quos nun- obediendo ; sed suerunt sub dominicidiab, Et ideo cuius suerunt serui, ab eo privabuntur,& cum societate domi, ni sui perpetuo permanebunt. Quomo do enim se possunt diecte sub dominici
quam vιderun : aut qui nunquam eis Dei, qui eius repugnant volantati, nec fuerunt Ozcasio peccandis Respondetur curant scire quid eis praecepit, aur mann
q, sic,quia omnes damnati sibi linuicem nocebunt , & m ardor , de in cla, more, in in pondere, di in multis his , ut dictum est . ideo etiam sibi inuicem irascentur,a maledicen t. Talivautem pina eis debetura qui non imis scuntur, debite corrigendo filios & s lim silas,seruos & ancillas sibi subditas, quibus accidet sicut Heli. i. Reg.2. qui non debite, & seuere,castigauit filios suos: propter quod & ipse o fisjeiu, in Uχ die turpiter perteruntet & si e sepepi Mid Deus patres & matres, propter dauit: de quibus dicitur aditaria. I quinatae sunt mons eorum, & constieristia i confitentur enim se nosse Deum, is diis autem neganti tum sint abominatiὸ& ineredibiles,& ad omne reus bonum reprobi. Tales sent plures similes illi . de quo Beda in gestis Anglorum. N
ut inquit, utinam non nouissem comedsum 1blla nomine, sed moribus petite lam , qui cum corriperetur, non emen dabatur. Sed quia semus erat optimu propter Meessitatem fabrilis offici sto lerabatur di sirmitatem tandem in cur
peccata bli Ortim contra quae noluerunt rens, monetur a fratribus , ut poeniteadi imo ' , ipsis castigando: & quia & confiteatur. Sed acquiescere nolenἰo nolunt hic virtuose irasci : fascentur in dicit satis superesse temporis. Tande arra Ieculo in qternum contra eos F& fi- cum ingrauescente morbo, astatribusturcontra patres: S subditi contra do- iterato moneretur. Respondit infernum minos. Sic Vitur Frascatur unusquisque essesbi paratum usque ad profundum,
Vatia poena spiritualis st timor superbiae propter quam poenas . Prima, quia eis dis icebit dominiumeream in i Haec enim maxima erit su
mpha,locum sibi paratum. Cum fratret eum prouocarent ad poenitentiam,dicit se non pol Ie poenitere: Gm contra eum iam datum es et iudicium, & sic misee mortuu , est. Sunt enim plures tales qui Christiani selo nomine, moribus land peruersi; Dei negatores Ire iuri, mendices,luxuriosi, gulosi, & sie de alijs, quὸ nunquam empndantur, sed perseuerano Na tom Vsque ad mortem. Timeo ne talibus se 'petbia , ut' ias' displiceat, Deum esse locus eum Iuda paratus in insemo. Et si tuis donimum' nu rsalem Omnium creatu aliqui eorum videantur poeniteret ne-
ratum Umninuolent ses sebiicit cum scio si6esufficiens poenitentia ad salute. Meti ab talia uit Geuutiretina ab tinnuitiis rei quam duplietat hic agore pi
157쪽
siderrare poenitentiam: de se supponere per veram obedientiam, diuinae voluntati ec stodiendo eius mandata, quia haec sunt via perueniendi ad coelum . . Per. I. Humiliamini sub potenti manu Dei,ut vos
exaltet in tempore vi stationis: omnem
selicitudinem uestra proij cientes m eu , quoniam ipsi est cura de vobit. Quia si ei contra dicendo,& superbiendo mortui fueritis , perpetuo humiliabit vos in insono cum daemonibus, quia qui se exaltat humiliabitur. Vnde Psal. Io.deteccatore dicitur. In laqueo suci humi abit eum; unde scilicet nori poterit item dc tune humiliatio est superbo maxima petna. Quid tune erit de superbis huius mundi qui tantum stloriantur uisii perbia sua; certe taliu multi, velint nolint, in inferno subiicientur; N erit eis maxima rina, quod illam subiectionem euadere no potet sit Psal. s. Dominus con scidet ceruices, id est ceruicolas superbias peccatorum. Psal. 73. Superbia eorum qui te oderunt ascendit semper,s magistri. In conspectu tuo ne obli uiscaris eorum punitionem. Secunda trina in superbia damnatorum erit,quia eis non placebit iustitia redemptoris; de lige erit maxima iii perbia, tanto iudice, &tam veraci de iusto iudicio, non contentari. Ratio autem huius displicentiae et ii, quia iudex stricti sitivi de omnibus peccatis tam magnis quam paruis iudicabit. In iudicio humano, de uno vel paucis articulis contenditur; in iudicio diuino de omnibus;& propter hoc nunc non recipiunt ad seipsos in suturum iudicandos. Inde est quod dum veniet ad computum reddendum, dum videbunt arctam Dei iustitiam, murmurabunt. credunt tamen, quod sit sic de iussitia Dei, sicut est in hoc mundo, ubi saepe de iure dimittitur ad magnas ulnas,ut pars altera iuris habeatur. Sed tunc non erit sic, quia usque ad ultimum quadrantem omnia serutabuntur. unde Esa. 3. Opus
domini non respicitis, nec opera manuum eius consideratis; propterea captiuus ductus est populus meus,quia n6nabuit scientiam ; propterea dilatauit insernus animam stram, di aperuit os
suum absque ullo termino : Si deste dent Artes eius, & populus eius, dc s
blimes gloriosique eius ad eum:&incurvabitur liomo, & humiliabitur, Sc oculi sublinitum eondemnabuntur: aceriarutabitur dominus exercituum in iudicio,& De ut sanctificabitur in iustitia. Quinta pena est homini superbo cum ado positum eius quod intendit iudieia exercetur Et murmuratio conrea
iudice Sc eorum iudicia norunt, qui in solio iudicii sedet.Tertiarina quia semper desiderabunt sacere suam propriam
voluntatem: Sc tamen nΗnquam facient.
Superbia enim, siue superbire dicitur, quasi super alimn ire quando igitur qui vult facere suam voluntatem, Sc no vult dominis subi jci, superbus est,qualis erit
omnis damnatus. Sed tamen .erit m sera eorum Voluntas, quia multa volet, quae non poterunt adimplere:& hoe erit eis maxima poena: sicut videmus in hiequi aliquid maxime complere desiderit,& tamen non possitnt: & hoc ideo qu adiurnam noluerunt implere voluntate 3 sic nee sita implebitur. lnde Mat. . dicitur . Non omnis qui dicit mihi dona, ne domine intrabit in regum coelorum, sed qui facit uoluntatem patris mei qui in cetiis est, ipse intrabit in regnum culorum . unde Rom. t x.r rubetis quae ite voluntas Dei bona , dc beneplacens , Scpersecta. Haec autem propria voluntas est causa, quare sunt in inferno; Sc tamesemper volunt eam adimplere ; ideo iii inferno semper necesse est eos.esse, quia secundum Bernar. Tolle propriam volutatem, & infernus non erit. Tollamus igitur causam, Sc voluntatem Dei sica muri hoc enim petimus in oratione dominica, Fiat voluntas tua, sicut in coelo& in terra. Sed licui dicit Ptolemeus in sua perspectiva. Ad vilionem nota susticit organi dispositio. Sc distantiae
debita proportio.Sed requiritur conuersio actualis.animae ad rem visam: non
enim susticit quod species rei vis et in oculo recipiatur ; sed oportet quod anima operetur. Sic ad nostram salutem conle quendam, non sufficit liberalitas Dei eo rentis gratiam : sed dc exigi- istuprupria
158쪽
tur eonatus liberi arbitrii. Unde Aug. . Qui fecit te sine te, non iustificabit te
Pereara fine te. Sed quaeritur, cum damnati ad-Jμοmο- huc habeant propriam voluntatem , ο tam- vellent ipsi nunquam peccaste Responnatis di det Bonauen. in .dist. so. q, nolunt seo liceas'. peceasse, quia peccatum eis di liceat, aut quia sit iniussu aut quia contra Deu.
Sed quia eis displicet poena iusta, ideo
habent malam voluntatem hoc nolendo,& in eis vincit voluntas adhuc peccandi, licet dolore poenarum impediatur,' ne exeat in ad una suum, habebunt in semper aliquam inordinationem voluntatis actualem, luet erit uersia in poenam, sicut beatis bona voluntax in gloriam. Quarta pgna crit,l impugnabunt
omnem veritate,& bonitatem. Similes enim erunt demonibus in moribu . Tu
quia essi de illius maluer ut sequi,aimagine Christi,& volueiunt magis esse . participes imaginis eius, q Dei,peiores simia quq efigiat no animalia bruta, sed rationale homine, tanci nobiliore imagine. Sicut diaboli oena virtute & bonitate & vcritate Psequunt,sic danati omne bonis, malum iudicabiit. Nec mirum,
quia etiam hic iudicarunt gustu suo de. prauato, mala esse bona, & bona mala uado mala bonis p qacceptarunt ideoicitur. Esa. s. Vet qui dicunt bonum malum, & malum bonum. Prsterea tu cerunt ciues ciuitatis Babylonici sed etiaues illius ciuitatis,erunt contrari j sem.
per si uibus 'supernet Hierusalem, qui
amant & tuetur omne veritatem S nitatem. igitur non est mirum si erunt veritatis aduersarii. Propterea colterdicitur m patrem sequitur sua proles,&qualis rector ciuitatis,tales & qui habitant in ea. Eccl. io. Secundum iudicem
populi sie& ministri eius. Sed diabolus, qui est caput, & princeps omnium danatorii, testimonio saluatoris Io. 8. Medax est Sc pater eius. s. mendacij, & ille homicida fuit ab initio, igit ab initio oenaveritatem cςpit impugnare, &omnem malitiam ad inuenire,non mirum igitur
si sequaces sui, & libi subditi,patrem in
hoc sequatur. Cu igitur'semper veritas
uincar,& bonitas superexcellat malitia;
quia c ut dicitur Sap. . sapientia nom
vincie ni alitia: clim sint sit perbissimi spiritiis, maxime torquein cuin impugnatione tua deum cuntur,& confunduntur cum quotidie superantur:nec ad inte tum perueniunt. Dicitur. n. Esdrael. Forte vinui .sertis rex:& in fine super omniaum est veritas. Forte enim est vinum irae Dei,quo potantur,& inebriatur d nati. sortis est rex,super omnes filios superbiae. Sed veritas super omnia vinci nec mirum, quia mortui facile uincuntur a viventibus: hi aut mortui sunt in aeternum,& in lacu mortuo rit,ideo &e. Damnati liuore inuidiae precusii, quatuor maximὸ inuidebunt. Cap. XXI.: Vinta petna est liuor inuidiae. x
Inuidia enim tristitia quaedam est de aliena selicitate:
- nullum autem maius tommentum, nullus maior cruciatus inuidia. Vnde quidam orabat pro aduers rio suo omnibus inuideas inuide, nemo tibi ut. somnibus inuideret: ut de omnibus tristaretur. Vnde poeta. Inuidia s- a
culi non inuenere tyranni tormentum maius. Quatuor autem maxime inuidebunt. Primo,inuidebunt diuinae bonit,li,quam maximὰ odio habebunt, dot bunt enim, quia Deus erit eis superior dominus, S index tam acriter puniens: dc ita quem noluerunt hie habere dominum, habebunt illic velint nolint iudicem. Quanta petna erit esse perpetuo triste insenui dum tantae maiestatis, Sc taboni iudicis. Hete autem pena his debetur, qui sine charitate & amore mortui sunt: pensemus igitur quanti meriti sit diligere Deum, quando delinquentibus in amore eius tam grauis poena debetur. Amemus igitur Deum super omnes Diligere suas creaturas, sicut eius bonitas omne Deu qMexcellit creaturam : videmus enim Φ meritidum cognoscimus aliquam rem excede sinte in bonitate,excedentem prgamamus. Quis autem dubitat Deum meliorem ercatura s Quare igitur non diligemus eum plus creatura: cu Sc gladio euaginato petat amore illusaut enim amabi-
159쪽
mus, aut aeterna morte interficiemur.
Psal. 7. Nisi conuersi fueritis, scilicet ab amore mundi ad amorem Dei, gladium suum vibravit. Ex desectu igitur huius
amoris, erunt homines damnati mut- dentes, & dolentes de tanta Dei bonitate: cuius memoria erit maxima pίna. Secundo , inuuiebunt puritati Angelin m. Si enim Deo inuideant, inuidebunt eluq toti curiae: sicut quando quis
inuid c t & doli t de prosperitate alterius, etiam inuidet prosperitati suae domus& familiae,& es Hibi magna pena, ut d re pulchram eius,& bene moriginatam uxorem: honestos illios & filias S e quae ad ipsum pertinent. Sic erit in damnatis respectu sanuliae Dei, de qua sunt beatissimi Angeli: & haec ei it indurata ini- γ quitas, inuidere illis, qui tot beneficia impiis damnatis contulerunt. Et hoc
erit illis in pqiram,qui hic ipsis beatissinus Angelis nullam reuerentiam sic runt: sed coram eis in uerecunde peccauerunt, nec deuotionem ad eos habuerunt, eis gratias agendo de concessis beneficij . nam ut dicitur Heb. I. Omnes sunt administratori j spiritus in minillorium missi, propter eos qui hereditatem capiunt salutis. Tertio in uiuebunt saniactorum se cictati :ibi enim pater inuid
bit filici, & dolebit de eius salute, & s-lius de patre S malle,si v vellet ipses secum damnari. Nec narium, quia sicut sancti desiderant per amorem quem habent ad nos restaurari ciuitatem supernam ex nobis, ita si atra ciuitatem Babylonicam desiderant illi miseri repleti et ex nobis. Sed qu ritur utium damnati, Danaii mallent cmnes cile damnatos , quam vi u/l quosdam esse damnatos &quos dansisI.nt oet, videtur sic: quia Luc. 6. dicitur esse dam de diuite, ip togabat pro fratribus suis, natos an ut crudiret ut ne uenirent in locum torqvosita mentorum. Cum igitur damnati mul-dina ἰοι, tos habeant consanguineos in cetio, si CT qtiose quitur P mallent eos esse in cetio quam dum no . in in serno. Secundo ad idem Si damnati habeant voluntatem malam, non tamen perdiderunt affectionem naturale.
Impiissimi enim homines diligunt sibi proximos, ut in priscnti, si pater mi.
ser,habeat filium miserum,non inde lPtatur, sed magis tristatur de tali societ, te: ritur sic erit in insedinci . Tertio desuderium si compleatur, delectat anima, igitur si damnati aliorum des derent danationem, si cresceret aliorum damn tio : ita & eorum consolatio:igitur post omnium illorum damnationem,crescet eorum consolatio : cuius tamen Oppo tuna velum est: quia magis crescet desolat o, sicut dicitur super illud Psal. 3.
Desiderium peccatorum peribit. Quarto , beatus aditus multitudini elect tum multiplicat gaudium agitur per oppositum damnatus amplificat in si rore. Sed sicut beatu et desiderat amplificatio nem gaudii sui: ite damnatus diminutione sui metroris rapitur cum beati semper velint homines peruenire ad gloriam , damnati te fugiunt ut aliqui dosccndant ad eoru miscria. In Oppostuarguitur per illud quod communiter so. - .let dici,q, solatium est miseris sectos lia sulti . bcre panar una. Et ratione sic,quia inui- uia zdia surgit ex desectu charitati,, S am ' natre propri j boni, sed utrumque est in da.
natis,igitur in eis maxima regnat inuidia, igi tur uellent nullum elle beatum. Ad hoc respondetur secundum Bonau. in A. dist. so. φ licet in damnatis aliquomodo remittantur affectiones libidin osae qui . s. sccu habent annexam delectutionem, & hoc propicr penarum magnitudinem. Aliae tamen asscctiones in quibus viger petna,& pqnalitas vigorantur, ideo quan uis non cesset affectus luxuriandi , ta dominandi tamen intenditur affectus siue suror impatientiabacliuor inuidiae. Unde tunc dentibus suis Dement, & tabe scent in floria eleel rum,ideo ad satiandum suam impijssi. mam emulationem, vellent nullos et elos esse beatos, sed omnes miseros. Sancti .n S damnati sunt ad inuicem inimi. ci, propter hoc quod damnati sunt inimici Dei. PIal. 38. Pet secto odio odera illos,inimici facti sunt mihi:ergo cu da- nati non diligant inimicos, sed potius odiant,& qui odit altu, mallet ipsum videre miserum quam beatum, ergo sim- pliciter vellent omnes beatos esse mi se
160쪽
ros . Et quia nee ipsi ad beatitudinem
possunt pertingere, nec alios a statu beatitudinis possunt amouere,ideo in semetipsis vehementer tabescunt,& confunduntur. Dicitur secundo, et, licet in generali, damnati nolint videre aliquos beatos,tamen quia specialius habet aliquorum amorem naturalem, Sc priuatu,
nollent ipsos damnari alijs existentibus in statu gloriae, quia si illi damnentur,
adhuc manet occasio tabescedi S emulatio.Sed non sic e stet de omnibus. Attamen nullos ita diligunt naturaliter, quin vellent eos esse damnatos, hoc pacto,* nulli essent beati. Exemplum patet in illis qui habent odium capitale, qui tamen desiderant vitam consanguineorum. Attamen vellent, multa ex consanguineis essent mortui, ut postentesiectum vindictae de inimicis suis implere. Dicitur tertio, φ sicu i homo sanus, in quo est natura bene disposita, appetit cibaria sibi competentia. & infirmus ea quae sibi nocent, quia existimat ea sibi prodesse. Sic beati tanquam me te sani,appetunt alioru glorificati nem quς vere est eis utilis , & damnatida natione aliorum,quam existimant sibi utilem ,& delectabilem , sicut inui-- dus alterius subuersionem, attamen si
eueniret, miseria corum non decresceret,immo augeretur. Haec Bona. Quarto inuidebunt damnati paruulorum leuitati in petna. Illi enim qui decesserunt in peccato originali ante baptismu, vel
circuncisionem in uteris matrum, Sc ante rationis v sum: talos perpetuo damn buntur , sic Φ non videbunt Deum : R Pueνο- secundum Augustinum libro de fide ad viam paris Petrum,& recitatur de conse. dis . . Firna qui missime tene, &e punientur igne aetem
. L- no. Sed communiter illud moderantur ptimo doctores, p erunt in illo igne, sed ab il- mortui lo non patietur , sicut damnati pro prosint . prio peccato. Vnde Alexander de Ales in secundo dixi quod in illo igne nihil patientur sicut damnati, quia aliter est in igne ferrum,aliter hominis manus , quia ab illo serrum dolorem non patitur, sed mann s. Sic suo modo erit de paruulis, di damnatis . Cuius exemplum habemus. Daniel.3.de tribus pueris, qui ambulabant in medio flammae laudantes Deum , & benedicentes, Rillos omnino non tetigit ignis, neque contristavit, neque quicquam molestiae intulit. Et si e est doctorum sententia, pueri in originali nihil patiuntur. Super quo in uidebunt damnati patientes pq-nas horribiles, ae etiam credi potest, Φipsim et sibi inuidebunt & daemonibus,
desiderates ipsis maiores poenas. Furor enim & inuidia, non sinunt eorum animos quiescere, exemplo maris quod semper a causa extrinseca inquietum
est. Esa. s8. Cor impij quasi mare semuens, quod quiescere non potest, &quia desiderium suae inuidiae nullu somtietur effectum, propterea valde dot bunt. Et haec poena dabitur patribus& matribus , maxime qui suo malo regimine paruulos interficiunt in uteris matrum: vel etia occidunt ante bapti L. mum, aut flumine necant, quod nulla unquam bestiarum faceret,quae natur liter suos paruulos se uet. His agitur de quadruplici timore damna
torum,ac de voluntate qua mallent non
esse quam esse. cap. XXII. Exta petna erit timor. unde Greg. Hi flamma quae siue cendit illuminat: illi e ignis
crucians obscurat. Hic metuet amittitur cum tolerari incipi quod
timebatur: illic dolor dilaniat,& pauor
angustiae. Horrendo ergo modo tunc erit reprobis dolor cum formidine. In teporalibus cum p na infligitur: timor quiescit. Apud inferos pqnaa- inflictio timoris est augmentatio. Exemplum de Cain , ad cuius magnam in licitatem Aaseribitur itemor continuus in capite, 'uanto magis ad maiorem damnatorii in licitate erit ille tremor,& timor i talis in anima & corpore I sle autem timor quadruplex erit. Piimo timebut iudicem supernu. Consideremus quato dolore torquetur puer in schola, sentiens se deliquisse, & videns magi strum ir tum , cum virgis delicatis , S scindei