장음표시 사용
31쪽
num unguento misceatur, propterea , & quid de iisdem interpretibus D. Augii si, Anus sensit adscriba in , & catalogum eorum non sine aliquo iudicio praestantium Phi
losophorum adtexam. Platonis igitur doctrinam non ita semper ab eius sectatoribus suisse explicatam , quin vel eam labefactauerint, vel coenosiorem reddiderint, vel adeo rinprobauerint, extra dubium est ijs , qui attenth eorum scripta versarunt. Et quidem inter illos, qui superioribus seculis vixere,ininus interdum peccasse Plotinus Platonicorum princeps Interpretum, Numenius, Iamblichus,& A melius,Christianam Theologiam potius armulantes, quam reprobantes, sunt visi: licet etiam hi cautissimE legendi sint cum multa effutiuerint, quq a Diuino cultu mentes humanas ni stent super firma petra,que C H R IS T U S est possint avertere dii pt ter alia plura,caelestes etiam virtutes rebus elementaribus putarunt attrahi, atque adduci aduersus Daemones .iId, B quod D. Augustinus in libris de Ciuitate Dei octavo,& nono reprehendens, cum s pienter tractauerit,omnino erit praelegendus. Expendit enim,quq Plato , Iambliachus, Plotinus, Apuleius, Pol phyrius, & alij,vel obliquρ, vel alia ratione disserue runt, magnasque cautiones vir sapientissimus E pectore , tamquam Ed iuite penu depromit: In quo nemo quoque non intelliget, quam vetum sit illud Apostoli, Dil lentibus Deum omnia cooperamur in bonum. Quamuis enim aliquando, mirifi-cSaffectus ille suerit erga Platonem, non minus quam post multa secula suerit S.Thamas Aquinas erga Aristotelem, quoniam ta men uterque ad Deum, qui Pater est i minum, recta collineabat, castitateque, & suga sordidarum rerum caelestibus ineditationibus vacantes, intra cancellos Diuini timoris, fideique Catholicae sese continebant, ideo nequaquam oppressi sunt a gloria,quippe qui cultores, non autem scruta. Qtores erant Divinar Maiestatis. At alij s, qui salsa non secreuerunt a ueris, & extrachorum quemadmodii est in prouerbio saltarunt, ius issimE Deus permisit, ut sibi ipsis seueam foderent,in quam corruerunt. Quod sane mirandum non est, cum etiam
Haeretici,quibus dum Catholici essent, Christi Domini lux illucesccbat, & ipsi quoque Iudaei qui continenter Diuinas literas tractant, pleraque uera dicere eatenus peμmittuntur, quatenus per orthodoxae fidei tramitem incedunt i a quo ubi declinant. per teterrimos quosque errores hac ill hac aberrant. Ialogus Interpretum Platonis. Cap. XI.
AL hur de rerum natura. Alchindus Epitome discipulorum Platonis, si non I idem , qui de mutationibus aeris.
Alcinous,qui scripsit Isagogem in Platonem, quam Dionysius Lambinus a se a curatius, quam antea fili stet ab alijs factum, E Graeco versant scholiis illustrauit, sed non tantus hic libellus est,aut ad eam normam scriptus licet rudioribus aliquam preserat Iucem de doctrina Platonis) ut id quod nos & quaerere, ac praenotis de eodem Platone debemus, omnino suppeditet. Alexander Aphrodi sensis. Alexander Macedo de Mirabilibus Indiar. I bd i Algazel. Alpha rabius.; Anachus.
L. Apuleius, cuius sunt, liber Floridorum De Deo, Socratis Apologia. Dcido'. mate Platonis. De Mundo ab eo versus , qui salso Aristoteli tribuitur. Asclepius Trismegisti ab eo versus, praeter librum, qui de Asino aureo, siue Metamurphoseos
Aristoteles passim quidem in suis libris siue tectε, siue apertE. Neque uerb illius est, quae illi tribuitur, & inscribitur, Aristotelis Theologia,sive my stica Philosophia secundum Aegyptiosi Ex qua Platonis lautores aliqui ad eum tutandum , sicuti de ex libro de Causis,qui ei de Aristoteli ascribitur,pnsidia sibi,sed salsa desuinunt.
32쪽
De vera Philosophia. Lib. XII. 3 3
Artemidorus. Auctor de Causis. Auertoes in Rem publicam Platonis . Augii itinus Steuchus de Perenni Philosophia, de alibi, ac praecipuE Commentarijs, quibus Platonicorum lcntentias indisquisitionem vocat. At quid in tanto vito obseruandum sit, uos in Apparatu Sacro diximus in veri. Marsilius Ficuius. Aia itinus Putus de motu Octauae sphaeret, ubi Platonica,& Philosoplaica quida.
Bessarion Cardinalis in Calumniatorem Platonis. Intelligit autem Georgium TrapeZuntium, quem immerito ita nominatum a Bessatione, lo. Baptista Crispus Distrib. r. lib. ii. si ii Quinari j primi ostendit. Qui & Bessarionem deinceps, ac pluribus in locis redarguit, tanquam nimis sensera addictum, dum Platonem intellectua- Iemessse tuetur: eiusque interpretationes de migratione evertit, Distrib. 3. lib. I. primi Quinarij. Quemadmodum dedacit, ubi Platonem excusat, initio libri Ia. Distrib. a. quem Platonem Salvianus Massiliensis in libro de Gubernatione Dei, lupa
Boethi Lexicon vocum Platonia crum apud Photium in eius Bibliotheca .-Boetius, quem vide in extremo Perihermenias libro .
Caelius Rhodiginus aliquibus in locis, sed ut erat eruditior, quam in uera Philosophia, & Theologia profundior, mitum non est, si cum alijs in Platone hallucinetur, Chalcidius in Thimaeum Platonis. ii Chri sostomus Iauellus qui moralem praesertim.& politicam Philosephiain ita redegit in ordinem, ut facilE percipi, ac secerni ab erroribus possit. lCicero in quaestionibus Academicis, & reliquis libris quos de Philosophia,con
Collectanea eκ Procli Theologia. Collectanea Theologiae Orphicae. Collectanea Theologiae Trismegisticae. Constantinus Hierotius Brixiensis De mystica Theologia aduersus Platonicos. Vide in Apparatu nostro Sacro.
Dexippus ἀDificientiae Aristotelis,&Platonis tDiogenes Laertius qui uitam Platonis scripsit. libri de Philosophorum placitis non extant. IDIOnylium autem Arcopagitam,qui Platonicu faciunt, toto caelo errant; na et si dii esset Gentilis Platonica dogmata vir Atheniensis callere optime potuit, ea rame procul a se,atque a veri luminis participibus ablegauit eini ne tisIima illa,& uera Philosophia, siue potius Theologia, quam nobis reliquit: mirandum ut non sit, si Platonis dogmatum prauitatem cum alibi passim, tum in libro de Diuinis nominibus ab eo fuisse improbatam, suppresso Platonis nomineὶ ex ijs verbis cernatur, quae sic habenti Nunc autem nobis laudanda est aeterna uita, ex qua ipsa vita omnisque uita pendet,& a qua in omnia, quae qualemcumque uitam degunt, vita pro modo cuiusque diffunditur. Etenim immortalium Angelorum vita, & immortalitas aeternusque Angelorum motus, qui ab omni interitu solutus est, ac liber,tum ex eat tum peream, & cst, & cohaeret. Itaque viuere semper , immortalesque dicuntur, rursusque non immortales, quod non a se immortalitatem; aeternamque uitam habent, sed a causa uitali, Se quae in tam omnem efficit, ac continet. Atque, ut id, quod est, diceba)mus ipsius status este aeternitatem, sic hoc locorursus vitam, vita omni superiorem diuinamque uitam ipsius uiis uitalem causam esse dicimus, de quae lacit ut cohaereat. vita etiam omnis, vitalisque motus a vita, quae uitam omnem superat, & omne totius uitae principium, proficiscitur. Ab eadem quoque animi immortalitatem habent, an unantiaque Onania,&qtiae stirpibus nituntur ab emremo vitae spiritu uitam habenti
33쪽
habent, qua sublata, ut scripta Diuina tradunt, vita omnis tollitur, & ad quam, si Aea etiam, quae cius communionis imbecillitate desierunt,conuertantur, reuiuiscunt. At primum quidem Vita ipsa,& uniuersae viis,dat,ut sit vita,& unicuique, ut sit pro modo suo, quod ut fit, vim habet a natura, caelestibus etiam uitis materiae expertem diuinam, immutabilem concedit, & sempiternum murum ab omni errore, inflexione que liberam, atque ad Daemonum etiam vitam pro singulari sua benignitate pertisnet. Neuue enim illa visit,atque permaneat, ab alia causa,nisi ab ea, habet. Empedocles i Epictetus. Eustratiu9. Excerpta ex Procli commentariis in Cratylum Platonis. Franciscus Patricius de Republica. BI Franciscus Diacaeus Cataneus. Gabitet Buratellus de Ideis, de En te, de Uno, de Anims natura, & definitione, dea miscentiam. An visio fiat extra mittendo,de Hominis felicitate,de Mundi aeter vitate, de Tempore, de rerum omnium communitate, de Materia, de Privatione
Georgius Gemistus Pleth qui de virtutibus. Georgius Pachimerius. Geo grus interpres Synesij de Insomni'. . G. Eius Trapezuntius de comparatione Aristotelis cum Platone.
Uetineas in Platonis Phaedum. C
Iacobi in Carpentarius, de quo quid dixerit Io. Baptista Crispus in primo suo Quinario, Distrib. I I. lib. v ι i. cupio a cordatis lectoribus legi. Is enim sinquit idest Carpentarius Alcinoi caput i7. exponens, immbuero impugnans, tam iniustE in- contrariam partem ab:jt, & species pro lacultatibus sumit,quam negligenter in Platonis verbis exponendis uni Ficino fidem adibet, qui potius, quid recte sentiendum, ex naturae, quam ex Platonis fundamentis ubique ostendit, unde sepenumero satam est,ut pueriliter seipsum primum,deinde complurimos in Platone interpretando deluserit. Haec Crispus, qui & postea eadem pagina de eodem Carpentario agit. Iacobus Mozonius Caesenas primum librum anno superiore edidit, quem Iir uniuersam Platonis, de Aristotelis Philosophiam praeludia, siue de Comparatione Pla- Dionis, & Aristotelis inscripsit;cuius comparationis sensum intelligi cupit non solum iitriusque Philosophi decretorum cognitionem, rerum etiam,liberum animi Iudiciti, quod ille inquit modo huius, modo alterius secundum ueritatis amussim patrocinium suscipiat. Ex ista enim ait utriusque Philosophi decretorum comparatione, quasique mutua collisione veritatis scintillae crebriores prosilient, & erit pent, quidquid de huiusmodi videatur interdum secus sensisse D. Thomas. Et haee quidem Iacobus Maetonius uir& Pilosophus,& Philosophiae in Pisano Gymnasio Prose si de quo postea sumus locuturi,ubi de interpretibus Aristotelis agemus Iamblichus, qui de Mysterijs Aegyptiorum, Chaldaeorum, de Ass3riorum , quem Marsilius Ficinus uertit. Incertus designis aquarum. EIoannes Baptista Bernardus: qui seminarium Platonicae simul, de Peripateticae PhiIosophiae edidit,uniuersam Philosophiam per ordinem, locosque disponens, a nempe cuiusque qua de agitur propositiones, mox diuisiones, deinde definitiones, mox causas,& ortus, ac, cum opus est, Platonis, aut Platonicorum sententias subtexens. Cui operi siquis addiderit, quam Theologi,& Ecclesia de plerisque statuit, magnum de Professoribus, de eorum Auditoribus praesidium afferet,ut cx ijs labyrinthis securi evadant.
Ioan. Baptista Crispus, cuius libri de Philosophis, caute legendis, quoniam, optimi sunt, eorumque usus magno Reipub. Christianae bono, in omnibus Acu
34쪽
De vera philosophia. Lib. XII. 3 s
dem ijs esset vfiit pandus, propterea de ijs peculiari capite agemus. Ioannes Franciscus Picus,cuius libri dignissimi sunt, quos quilibet veritatis amator non solum perlegat, sed animo insculpat . ij vero sunt. De studio laumanae, ac Diuinae Plutosophiae. Destillio de Uno, Se Ente. De Imaginatione. De appetitu primae materiae. De Elementis De Imitatione. De rerum praenotioneia Examen Vanitatis doctrinae gentium Epi stolae . Ioannes Grammaticus cognomento Philoponus, & quidem Christianus, quamuis pro Platone interdum aduersus Aristotelem depugnare conatus sit, in argumen
to tamen nono contra Proclum particula tertia, tam multa reprehendit in Platone,
ut sibi quisque consultu rus sit, cui Platonis lectio plus equo placuerit, si eundem Philoponum eo in loco decurrerit. Nam ubi de Platone loqui cspit, animaduertit,n que senectutis tempus in nuptijs ab eo seruatum fuisse, quin de procuratum, atque adeo iussum esse ab ortum, talemque sortE editum partum haud esse nutriendum, ve& libetotu caede suos pol ierit. - me emm inquit Philoponus in hac, niue Iare iam immanu est be ua, aut quae tam humicis, Cr Mnbeciati, qua ab Vsa natura, nudis doctore, non didiceri . libenter pro se suo mortem onerere 'P Quin & idem Philoponus via inuectus est in Platonem,communes uxores, de sortium ea in re solertiam tradentem, adiadit. Sexcenta autem sentis aba,m quibus mionem a vero aberraui se Ufenderepos imus.
Ioannes Picus, cuius vitam a fratris filio Ioan. Francisco scriptam praestat legisse, .it de alia pleraqueipsius, priusquam pe& inseratur in Platonis Academiam, siue Philosophiam. Ioannis autem Serrani annotationes, & interpretationem in opera Platonis non est quod quisquam legat, tum, quod a sancta Apostolica Sede in Clementis Octaui Indice prohibitus est, homo neque Philosophus, nec Theologus,neque Catholicus, tum quod antea quoq; Hispani Theologi in sao Expurgatorio notarunt, quς merarii
in eo haeresim saperent. Ioannis item Sturm ij Patrocinium easdem ob causas reiectum est ab Ecclesia. Leo Hebraeus de Amore. Cuius audacem interpretationem, atque impudentem comparationem,ac sui interpretationis eonfutationem uide in Distribui. a.lib. io.pra
mi Quinarij Io. Baptistae Crispi de Philosophis cautε legendis.
Lucretius, de quo nos in libro de Poetica. Lucius Apuleius. Vide supra in voce Apuleius. Maerobius,praecipuE in Somnium Scipionis a Cicerone confictumdide quo Macro. hio, vide quae Crispus in suo Animatio Platonico.
Marcus Tullius. Vide Cicero. Marsilius Ficinus, qui plura scripsit in Platonem, in Platinum, ac dealiis pleri'; rebus, notatus est praecipue a tribus, praeter alios; ij suere Laidovicus Viues. Michael Medina Theologus Hispanus. Io. Baptista Crispus, cuius in eundem Ficinum expectamus, quas in suo Animario Platonico pollicitus est, Animaduersiones. Et sanhis ipse Ficinus plura doct), ac piὰ scripsi sed qui potius ut cordatE Crispus adnotauit quid rem sentiendum ex naturae, quam ex Platonis fundamentis ubique ostendit, unde saepenumero ab ipso factum est , ut pueriliter admodum seipsem primum, deinde complurimos in Platone interpretando deluserit: siue quod pudeat sui laboris in uno Ethnico exponendo, siue quod ua sentiat, sertasse D. Thomam imitatus , qui Aristotelis verba non raro ad Ecclesiam,vel ad tolerabilem sensum trahit..Hse Crispus. At Michael Medina 2. libro de recta in Deum Fide. Marsilius Ficinus inquit alioqui vir doctus, non tantus est, ut Astrologiam de non Esse ad Esse edito libello proserat. Vtinam ille in Platonica Philosophia enarranda non quaedam ex cogitasset mysteria, quς merito doctioribus superstitiosa videntur. Vtinam ille aut
caesum ascendisset, aut nobis ex Platonis,& Plotini Sacrarij eius,quam docet, Astrologi rationes, & sundamenta eruisset,quae neque cum natur aeque cum ratione,n
35쪽
oue cum Religione, ut ea, qtrs modo habemus, pugnarent. Hec Medina . Ceti δ Aque Ficinus in libris de Vita Mundi, & in Apologia hoc de genere scripsit, eximi deberent ac sicubi alibi hoc ipsum attigit. Audio autem iam senem sue in Io. Francisci Pici orat iam,siue eius argumentis,& solidissimis rationibus persuasuin, Astrologia iudiciariam, seu, quae vocatis: Sideralis eiecisse qua de re item in eius Epistolis quedam sorsen ledior pius agnoscet. Quod autem Ludovicus Viues eum Philosopha. strum appellauerit, quodque cum Hermolai Barbari, Angeli Politiani, & aliorum quorum extant epistolae dixerit, ijs se Ficinum ad mlicuisse, ut oloribus gaviam, uoluissem Viuem meminisse suarum preceptionum, quas in censura ferenda de Auctoribus, tradidit in libro de corruptis disciplinis. Plura enim sunt in Marsilio Ficino digna, qui legantur, ut ob alia illa,quq Crispus, Ne Medina sapienter animaduerterunt, non sint cxplodenda . Pori δ Picini habemus lisc opera. BArgumenta in Univcrsum Platonem, quem & Latinum secte. Theologiam naturalem libro unico. De intellectu, de intclligentia, lib. uno. In coit uiuium Platonis, cuius libri initium est. Plato Philosephorum pater. Epistolarum complures libros. De triplici vita tres libros. Quorum Primus agit de sanitate tuenda. Secundus de vita producenda. Tertius de vita caelitus comparanda Apologiam,qus expuretanda est. Antidotum Epidemiorum, & prs ruationem secundς valetu. dinis. De voluptato libium unum. De sole, & lumine libros duos. Libellum de Magis. Quod necessiria sit securitas,& tranquillitas animi. De Animorum immortalitate,& sterna felicitate libros dilodeuiginti ad Laurentium Medicem. Epistolam' Veritatis de inii mitione Principis ad Cardinalem iliarium. orationem Christiani gregis ad Sixtum Pont. Max. Declamatiunculam ad genus humanum de viis institu. Ctione. Deoificiis. Ofationcm Theologicam ad Deum. Diuum item Dionysum Areopagitam de myst ica Theologia,N de Diuinis nominibus in Latinum vertit cura commentarijs ad eum. Aenee Platonici Theophramim Latinum secit. Ex Atho. nagorae Pbdosophi libro de Resurrecti ne summam in duo capita redactam, ubi d cet e prouidentia, uillitiaque Diuina Resurrectionem esse: qilae olim Basiles prodi, runt in lucem unicum Aenca Platonico. Paraphrases in Theophrastum,& Priscianum de Sensii, Phantasia, Intellectu. Paraphrases in Iamblichum de mysteriis A se priorii m. Alcinoi Platonici uersionem in Latinum. Pimandri i tem ex Mercurio Trii negisto. Plotinum quoque in quem Se Commentaria conscripsit.
Mercurius Trismegislus,de quo nos in Apparatu Sacro susius: ut de ijs quoque qui in eum, vel de illo scripsere. DMarcus Antonius Natta de immortalitate animi. Maximus Tyrius.
Michael Ephesius, si non & idem qui Psellus. Mystica Aegyptiorum Philosophia. ἰη λNemesius, ii alius sit a Nemesio scholiaste in Platonis Phaedrum.
Ocellus. Olympiodorus Orpheus.
Philo Iudaeus: in quo quae cauenda snt intelliget prudens te tor E paucis,quae Io. EBaptilla Crispus Distrib. a. lib. Io. sui primi Quinarii anduersus eum scripsit, denos in
Philostratus, de quo vide Apparatum nostriim ad historias.
Plinius,de quo vide,qus ad calcem huius ipsus Apparatus ad Philosophiam. Plotinus, de quo Suidas, & Porphyrius in eius Vita, libros sq. in sex Enneades
diuisit. in quos Porphiryus, Eustochius,& Proclus, quinon extant, scripsere. Marsi lius autem Ficinus Commentaria, ut diximus, in eum ab se uersum edidit. Sed tutiora expectamus a Io. Baptista Crispo, praeter id quod de illo attigit varijs in locis primi Quinari j sui dePhilosophis caute legendis. Interea uero,ne quis Plotini aucto
36쪽
De platonica philosophia . Lib. XII.
A onui ind decipiatur, sciat istiusmodi hominum, eus Christi Domini fides haud
illuxit,ingenia sca Satana sui se specie rerum sublimium delusa, ut 8e ipsis usque ad mortem adsuerit. Nam & Plotino Porphyrius eius discipulus in uita ipsius scripsit, inquit, dum moriens diceret cuidam Eustochio,equidem iam annitor, quod in nobis diuiniim est, ad Dium iam ipsum, quod uiget in Vniuerso redigere, Draconem sub te .cto Plotini pererrantem mox in parietis foramen se prorsus occuluisse. . Plutarchus de genitura in Timarum Platonis. De aestionibus Platonicis. De Socratis ininone. Porphyrius discipulus Anaelis, discipuli, Plotini praeceptor Iamblichi, de quo uide Suidam . Is uerbPorphyrius, quod aduersus Christianam Religionem, atque Impessi ratorem multas effutisset blasphemias, exilio multatus, & proh biti eius libri. Quod uidetur affirmasse Constantinus Imp. apud Socratem libro primo , capite sexto in Edicto, quo libri Arij damnantur, ac sectatores eius Ariani Porphyriani uocari ii bentur: testificatione autem D. Hieronymi in Chronico liberatus est post triennium misso ad Constata linum insigni uolumine; Adquq respexisse uidetur Euna pius Sardianus, dum ait Porphyrium iam senem nonnulla scripsisse ijs contraria, qui prius ediderat i Videtur inquit extremam senectam attigisse, qua factum est, ut multas reliquerit obseruationes libris prius ab se editis repugnantes, de quibus non possum aliter exist unare, quam quod aetatis progressu sententiam mutarit. Haec Euna pius, Iieet Gentilis eum ante h=c verba susE esset Iocutus de aetate eius,ac morte.
Pri lcianus Lydus , qui in Theophrastutia de sensu, Phantasia, & Intellectit Gm C eh scripsit.
Proclus, contra quem scripsit Ioannes Grammaticus, p sertim contra eius epi cheremata,quibus ingenitum,&incorruptibilem esse Mundum contenderat . iPtellus Ptolemaeus.
Pythagoras, siue Pythago Mi. Rabbi Moses, cuius errores ex Aegidio Cardinali, vide ad finem Apparatus his. ius Philosophici. Sebastianus Foxius in Phaedonem,& Rempublicam Platonis.
Simplicius, qui pretieralia, in Commentarijs de Anima Iaborauit, ut Platonis, Se D Aristotelis consensum ostenderet. Vide Suidam in Damascio. Sinesius,& eius interpretes de Somnijs.
Somniorum Interpretes. Speusippus. uStephanus Combentius de ascensu hominis ad Deum. - lStoici. Syrianus.
Teupoli Conclusiones Academiae, in quibus laborauit Piccothomineus,is,qui Pt, mariam Philosophiae eathedram Pataui, diu tenuit. Themistius. E Theodorus Met hites. , Timaeus Locrus de Anima Μundi,& Natura . , Timaei Lexicon, vocum Platonicarum apud Photium in sua Bibliotheca. ii Xenocrates de morte. t
37쪽
AVgustinus Stheucus Eugubinus, Sy mphorianus Camperius, Gabriel Buta-
tellus in libro,quem in Platonis,& Aristotelis Symphoniam scripsit, Iacobus item Carpentarius, praeter antiquiores, qui operam suam nauarunt in utroque Philosopho conciliando,quales suere Ammonius, Philopomis in Aristote Iis Uita Simplicius, ut diximus, in Commentari; s de Anima, Boetius in extremo P
ri hermenias libro, de adeo ipse Porphyrius, nisi quod huius septem hac de re libri nci extant,quod sciam . Mitto, quid Io. Picus Mirandulanus pollicitus est se praestituarum, quod tamen in ipso aetatis flore moriens haud praestitit. Quin de Iacobus Mago Nius indoluit,se in seruore iuuenili Theses emisisse, in quibus Platonem cum Asistotele consentientem tueri se promiterat: de quo etiam quartae tractationis huiux operis capite secundo. B. D. 'ista sis icium demimeabommis quibusve emere Diu Eocmaininrfacunaeum. Ia . Cap. XIII. P inibit
T denique maximo Philosophiam profitentium bono Ioannes Baptista Crispus Galli politanus,opus quem no semel supra citauimus insigne edidit Rci inaranno/is p . de Ethnicis Philosophis caute legendis, quod Quia Marium primum Disputationum ex propriis cuiusque principijs inscripsit. Eo auteni Platonis complures errore neque diu ς tantum, sed Sc Platonicorum atque aliorum indicatide selidis argumentis euertit. Quas autem cautionum leges, de cautiones
affert, eas accerrimi uitiudicii certissimas ciuit hx vera Philosephia ex Diuina scriptura. Ad Synodorum legitimarum,Sanctorui mirum, de Theologorum, qui Exim ijsuere Philosophi, schola. Ut cerid de Philosophotu, qui non rectd Philosophati sumit Cerroribus aperiendis, de veritati, siqua in best,astruendae, suturae sint eaedem cautiones utilissimae. Porro in eo opere de Pla eliseexpenditὲ8c confutat. Quod di,t rit Animam esse omnium rerum antiquissimam; & in rerum productarii numero Reminiscentiam asseruerit. Quod de Animae generatione, vel aeternitate nutatierit.
Quod pugnantia in Parmen ide, in Sophista,in Theaeteto pleruiesque senserit. Quod
Mundum reuera producit. Qi dum Animum immortalenti vult, ita loquitur,ut vel Deum interimat,vel Animum . Qiiod id,quod se mouet, modo ad unum modo,d infinita deducit. Quod non probauerit Animam a se moueti . Quod Deo interdum carere videtur. Quod prouidentia non inuenit.Quod hallucinatus sit ex Cabalisticis. Quod pro anima Deum prouidentem constituat. Quod emanatione aeternam a Deo tolla eandemque necessaraci agentem faciat, & i Materia.Quod Poetis sabulandi ina osubministret.Quod suis verbis conuincaturit penali animorum descensu. odno raro Poeta sit in suis Dialogis. Quod deceptus sit,ubi de animaliu generatide putauit se esse fabulosum. Quod dum veriorem sensum tangere cupit, morale generatione uix bene ex Py thagorae doctrina excerpta niserui quodq;& si natiaralein inspexit generatione, inde tamc aufugere no potuit,qui ncaderet in migratione eamq; incerta reserret.Quod tu prscipue cauendus est cum piis dogmatibus magis ridetur esse sinitis. Quod errantia sidera norecth cognouerit. Quod des me generatione pugnatia loquatur. Quod in quinto de Republica librond stlii insaniemque ii etia sibi iii sanieri indulserit.Quod ab Aristotele circa multetu studia reprehesus sit .Quod nulli Religioni ex Bessiarione adscriptus sit. Quod uiuens reprehensus sit ob legem latam de , Σωrum comunitate. Quod Homeri Carminibuscondetisnari possit impietatis.Quod Ti. Emaei Locri verba, vel adulterauerit vel non intellaxerit. Quod a Naturali disputati ne ad Morales transeat. Quod illustrius delirauerit,cum a ternitatem,& tcporaneam generatione, de ordinem inculcat productarum specierum. Quod prius sibi contradixerit,quam Aristoteles eunde impugnaret. Quod sexcentis in locis reprehendi possit, ut inquit Ioannes Grammaticus. Quὁd Platonis consus posteriores subuertit Quod impietas eius appareat de liberis occidendis. Sed de alia pleraq; ipsemet Crispus accuratisti iii ἡ expendit in Platone,ut fidenteside vere fatear esse,qua quod maxime optandum, ut eu Philosophantes haud leuiter neq; pertransennam versent. Sic
enim Reipublice literatis,atque adeo Christiane maznum praesidium afferent.
38쪽
De Platonica philosophia. Lib. XII.
Maenium Phoris deoperibus aenestae P sonis. Cap. XIIII.
n Enesidemi Pythronij octo libros legimus,in quibus ea mens Auctoris, illud que operis argumentum, quod nihil tuto, nihil certo scituro comprehenditur,neque leni, neque intellectu demonstrare. Quapropter sequitur etianeque Pythronios ipsos aliquid scire , neque ceteros rerum veritatem cognoscere , sed alios aliis Philosophoruin opinionibus operam nauante &ignorare omnia, de
seipsos frustra c5terere,& perdere,ac molesti js detinere,& hoc ipsum ignorare,quod nihil eorum,quorum notitiam assecuti sibi videtur ab ipsis perspectu est atq; comprehensum. Qui vero iuxta Pyrhronis dogmata Philosophantur circa alias selices exi sunt, Se sapientes sunt, illud praecipuE scientes,quod nihil a seipsis certo cognitum B est. Quae autem sciunt nihil magis affrmatione, an negatione sciant interesse, quid igitur tota libri disceptatio 8e oeconomia sibi uelit,diximus. Scribit autem omnes meto libros Aenesidemus Lucio cuidam Tuberoni eiusdem secte homini Romano g. nere, de illustri viro, qui praeesaris functiis est administrationibus. Primo igitur libro, discrimen inter Pythronios,& Academicos in medium afferens, parum abest quin ore haec lateatur suo, quod Academici quidem dogmatici sunt, & nonnulla vi certa st tuunt, alia contra E medio tollunt, ut aperth falsa .rirhronij vero dubitatui ut ita dicamus & ambigentes simi atque ab omni dogmate soluti,& liberi,ut nullus illoru omnium,neq; omnia comprehensibilia,neq; incomprehesibilia unquam dixerit,neq; magis talia quina talia, neq; magis haec quam h ,vel ita quidem hic,ita vero non lise,neq; hoc pacto omnino existere,illo vero pa: cto minimδ,neq: omnia c5muniter assequi posse quenqua, vel horti aliqua minus posse, necesse magis intelligibilia, quam minus intelligibilia, nec aliquando intelligibi.
Ita,aliquando minimE,necnon neq; verum neq; salsum reperiri asserit, neq; verisimi Ie vel non verisimile, neq; existens, neq; non existens, Sed unum & idem non magis
verti quam salsum,vel verisimile vel non verisimile,vel existens vel non existens, vel hoc quidem tale,illud vero no tale, veI hac via tale, illa, alia minus tale: nihil enim in uniuersali Pyrhronius determinat, neq; decernit: Sed ne hoc quidem cum nihil O nino statuat. Sed cum non habeamus inquit auctor quomodo illud quod percipimus,appellemus, hoc pacto illud tale vocamus. Academici veto dicit ille praecipuEautem qui nunc vigent, Stoicorum asiqua ἀdo diicia utur Opinionibus,& si licet vera dicere videtur, quasi Stoici cum Stoicis cotendere. Secundo deinde libro de mul- , tis rebus qusdain dogmata statuit; virtutem & insipicntiam introducit,de bonum,&malum supponit; Veritatem etiam & mendacium,& tandem verisimile de non uerisimile,exiliens & non existens, & alia multa eerto a firmat. De intellectiva vero, &eomprehensiva phalasia se contendere dicit, quapropter qui Pyrhronem sequunturidum nihil certi determinat, irreprehensibiles illos fore asserit. Academicos verbeasdem poenas daturos cum alijs. Et quod maximum est rhronios de quavis re pro posita disputantes, amice inter se conuenire,& nunquam inuicem contendere. Alios
vero Academicos contra, semper contendentes nunqua conuenire, simul enim pondire aliquid, de E medio tollere indubitanter assirmare iterum aliquid eommuniter se sistere & non substere,comprehensibile esse,& minus comprehensibile,hoc est aperto ponere pugnam,& controuersam. Quomodo enim fieri potest,aliquem cognoscere, - εe scire hoc quidem esse uetum, illud uero salsum, & adhuc dubitare, & contendere,& non aperti hoc eligere,& illud uitare Si etenim ignoratur quod hoc est bonu vel malum aut hoc falsum,illud uerum,& hoc existens illud minus existens, omnin5 δε- tendum unumquodque incomprehens bile esse. Sin autem aperth aliquid sensu uel intellectu percipiatur, v nuquodq; percipi posis est eonfitendum. Hsc igitur&: alia huiusmodi scribit Aenesidemus, qd inter Pythronios & Aeademicos intersi declara- do: deinceps eode libro omnia 'rhronioru instituta per capita breuiter declarat, i etiam quae antea diximus,incipit aperire,& de ueris,& caulis agit,de passionibus,
te motu, de generatione & interitu, circa lisc omnia incertitudinem,& incomprehensbilitatem frequentibus cur ipse opinatur Syllogisinis & rationibus demon strando.
Bibl. Mectet Sectio Secunda. D a Tertio
39쪽
Gentes Nar. Oratione prima contra lulianum Caelius era. Ius, lib.9. a.
Tertio libro de motu, de sensu,& eo tu proprietatibus,Similes etiam ab ipse adducimtur contradictiones,ut eo tande deueniatur,nihil motu aut percipi vel intelligi posse. Quarto libro signa ad res percipiendas nee esse, nec ullo pacto reperiri posse asserit, quibus tanquatar ex cortis quibusdam, res incertas comprehendere possimus; Sed potius deceptos istos fuisse,qui eorum usi sunt argumentis, vano quodam studio,& animi propensione. Mouet autem ut soleo quasdam deinceps dubitationes de uniuersa rerum Natura ,de Disset iam,nihil cognitione nos assequi posse,acrito contendes. Rationes praetcrea asser quibus opinatur, illos ad hunc adductos fuisse errorc; docet quoque unde ortae sint dubitandi causae,cur ita de illis senserint,nihil ullius rei causa esse contendens,quapropter deceptos esse illos ait,qui eosii caussas se assignasse crediderunt .Et haec omnia quinto habentur libro. Sexto aut labro,quaenam lint bona,quae Ne mala enumerat,quaeve eligenda,& quae uitanda,quaeue praecedentia,&quae minus talia:quam ob rem ad easdem nos deducit Aenesidemus conten tiosas,& captiolas disputationes, pro virili a nostra cognitione & sensu omnia remouens. Septimum umio librum, aduersus virtutes instar aciei, illum armat & struit,van E N inutiliter fecisse illos asserens,qui circa eas sunt Philosophati,& uarias de illis sibi finxerunt opiniones, ac eos a Philosophorum numero segregat, quoniam ad virtutum contemplati nem,& cxercitationem se peruenisse sunt opinati. Octauo uero & postremo libro in ipsa operis conclusione, neque bea titudinem,neque voluptatem, neque sapientiam, neque finem rerum aliquem esse tandem concedit. Sed nullum omnino finem esse, quem sibi aliqua Philosophorum familia proponit, quique ab omnibus adeo celebratur, assirmat. Aeneside in i itaque libri hoc pacto,& hoc ordine se habent. Quod umro vanitas sit, vel uana quaedam sabula eius studium, & institutum, Plato,& alij complures ante nos demonstrarunt. Et quod neque dogmatis nomine ista sint digna, id etiam omnibus satis apertum,quando quidem eas quas nunc habemus dogmaticas 4peculationes, Enostro intellectu penitus delere studuit. Opus quidem ipsum qui Dialecticis declamationibus se exercent,non est inutile, dummodo ista eorum menti& intellectui minus inhaereant, de ita eorum iudicium deprauetur.
De Aristotelis Vita, Doctrina, Interpretibus,ac Versoribus, ubi &de Methodo, ae de cautionibus ad veram Philosophiam cum pietate iungendam.
I de Vita,moribus, Doctrina Auctatriis sunt ae a. Cap. r. ' Ristotelem qui carpunsi aut etiam non iniustὸ reprehendunt, alij eius Vitam , & mores ; Doctrinam item alii notant. Vitam Diogenes Laertius, Tertullianus, de caeteri, quod cum tanto vir haberetur ingenio in ea tamen vitia ruerit, quae famam, vitamque ipsam faedauerint, si vera suerint. A soteles cinquit in Apologetico Tertultianus familiarem suum Her m tuνpuer loco excedere ferat. Idem tam tu puer Kexandro adulatur, quam Plato a Dion ventru gratia voritatuν : quine Hermram ait Laertius Acarnens um Tyrannum eunuchum praetexo familiaritatis interfecit e curus criminis Hasea accusatus si um aconuo confreis. Licet alij dicant, assidua meditatione, quaestionem de admirandi vi, & natura Euripi, septies die, ac nocte reciprocantis explicare non ualentem , uiribus , & uita destitutum i tetijsser unde & illud a Platone dictum , cum ceteris Laertius affert: Amramisses m nos recalcurat , non scus atque in matrem flum , quos teperit. Contra nonnulli , dolore simul ac spe in Iacrymas aiunt profusum, primae causae misericordiam
40쪽
De Aristotelis philosophia. Lib. XII.
attentius implorasse, dii moreretur: Ut hinc constare possit, qus in homine resideret - - --piςtas:quam etiam exercuerit ersa Pisceptore suum Platonelia,cui aram excitaueri statuamque dicauetit, in qua descriptum errat Eum esse, quem probi omnes merito dese- - --. t. moi ct imitari, cse commendire. Cum I primo de Moribus libro, se non arrogantie, 6 - si aut contentionis caula,sed veritatis studio Platoni contradixisse asseruisset. Doctrina etiam Aristotelis non aeque omnes accipiunt: quippe suus cuique sensus,& visere quisque instito studiorum nactus est Magistros,aut interpretes, sic solet pronus esse ad arguendum,vel propensus ad celebrandum Aristotelem. Qui arguunt, ij in viro agnoscunt obscuritatem,& ut dicam lubricitatem, atque vasticiem in eludendis ingenijs: timentem sibi talionem redditum iri, si planius sen. tentiam sitam explicui siet, quam molnordisset in ceteris. Pugnantia quoque: Temeritatem denique in assereddis rebus incerti illinis,ac non solum fidei, sed de lumini naturae, ipsique rerum ueritati repugnantem. Neque vero haec dixere aliqui duntaxat,
qui Christiani fuere Theologi, de sapientes ne hi pietatis zelo sorte i sta pronunciasse putarentii r) versim etiam Graeci illi Interpretes, qui ut procul a fide, atque a vicinis seculis abfuere, sic peripatetici insignes, ac proximi Aristotelis sectatores habentur . Sanh Alexander Aphrodiscus ideo se Aristotelis sententiam de aeternitate Mudi unam ex omnibus ait delegi sse,quam teneret,non quod omniti uerissi ina ed quod contradictioni minim Eesset obnoxia . Et Themistius surori simile esse dixit, siquis spetet,se ex Aristotelis scriptis sententiam eius penitus assecuturum . Senteruijs igitur esse eum ambiguis, & in utrunque latus flexibilibus, ne quis etiam exi steret, qui ipsius dicta laceraret: Ita semper cauisse, ne ulla uia sibi praecluderetur qua elabi noposset: quin & ut quidquid dixisse videretur,integrum esset et,qui illum tuendum suscepisset, negare: praeterea etiam in reddendis Naturae causis, ubi paullo erat aperutius loquendum, operis titulo ademisse reprehensionis ansam, inscripto opere Problematum, ut iudicium videretur relinquere lectori liberum, admonitum modo a scri- litore. Ad Alexandrum, ideli scripsisse,neminem Commentarios illos,quos Rex do-ebat in vulgum emissos , intellecturum, nisi qui abs se domi audiuisset. Neque vero solisi in in rebus, verum etiam in verbis obscuritatem affectasse,& dicendi genere pressior quam ipso Attico, usum: ut plerunque non tam sint eius uerba intelligenda qua nutus,astutam proinde sepiam uocant cui tacit Themisti usa Aristotelem, qudd super ba,& noua placita tam saepξ atramenti emisione tutetur, ne dispici possiti aientibus μ'
ne faueat, an negantibus. Obtecta Aristoteli 2 Melchiore Cano non possetera . Aldi autem aduersis Doctrinam Ansoletis qtud adhucisis exint. Cap. II.
SEd& Melchior Canus, non inquit ut Aristotelem carpat, sed quod ab eo,tam
quam ab oraculo pendentes aliqui pesti sera in animos Christianorum instillarunt, aliqua notat,quae tamen omnino uera non sunt. Primus cinquit 1 locus, ubi contra scripturarum fidem errasse Aristotelem existimo, habetur de Somno,& ui illa: quo loco negat, Deum immittere somnia, redditque eius rei causam, quod si Deus eorum esset auctor, sapientibus uel maxime, &his quidem uigilautatus, ea
At ij, qui defendunt Aristotelem aduersus Canum aiunt,eum loqui uniuerse,quia omnia somnia neget a Deo proficisci, quod manifestuin est ex illius argumentis,ali ro quidem in primo capite libri de Diuinatione per somnium ut in libro quoque citando minus fidelis suisse Canus uideatur) proptere quod quilibet homines, uel e tiam pessimi, somniant. Altero, in secundo capite,quoniam reliqua quoque anima lia somniant: quibus credendum non est, Deum suppeditare somnia. Id uero sacrisIiteris non solum non aduersatur, sed maxime potius consentaneum est, nam pluribus in locis prohibent fidem somni ix adhibere,ut Levit. 29. Deuter. I 8. secundo Paralip. 33. Ecclesia stis quinto, Ecclesiastici 34. Isaiae 16. letem. 23. et . 29. Quod si a Deo, qui nec mentiri, nec fallere nos potcst, perpetuo essent, nimirum esset illissem P per fides adhibenda. Non ergo negauit Ari stoteles, somnia interdum a Deo immitti