장음표시 사용
331쪽
olbi, Vibium dioiles edidit, cum eundem breui histolicae narratione, Italice. Laurentius Coiuinus Nouolore
s1 de Geouraphia is compe dium tedam. Lucas Iani eluus Aurigantis , qui duos libios emisit speculi nautici, quo quilibet Gentaphus, v. ue Naucleius, siue ili uoticus uti potestiui itactus alatium M Oras plerasque, pis cipuὸ septentrici. uales . profunditates item,. sue altitudines secus vatias nostiae nauigationis piovincias, deinde S potio iis Eulops niatium x partis descript onem, atque delineationeni una cum immis valoiu,
R ii quo tu littorali iura coni mei. At a requam speculum nauticum piodus' et in tu m. duo pratet alios eiusmodi partu ed de iant: ex patie quiuem Pelius Methim neniis Mibus de nauigandi attinlibituet quibus S vento tum naturasti,& chatia, quam dicunt marina, siue nauticae uiua . ac modum eligendi, atque aduolandi
loca, unde Nauellio subducenda sit nauis explicat. At reliqua Petrus Garria Ferrandus, cum, libet Galliae editus eii pii iii , a
itinco. intrastitia, P tus, pericu la,cautes. aestus ,-ieccitus mari , , funis um. pinitium, Cerina .niae,Galli uti tanniae, Angliae. Hispanae, cautiones deniqRe ad Naucletu spectantes, tractantist. celeium quae ad Marium natu a. , cursum .peticula at liticari,ca Pe luda sunt ex iis , qtios labii, de
Philodophia ad cripsimus, o Plinio ueni. de alii, eiu modi. Verum a me quom a in Guos apbiς me, Honem incidete io eni iat
dis anti .s metiuntur,nempe quatum conia tini nauigatiouas, aut quantum adhuc tenet. item Pettus Medina tum sex er.M: . μι oles enumerat , qui Da Pixi de Mare solve, Gita accidunt, quorum qu e. . et dem emeadationem docet. Einas.
nos et Obio suo De Magilete, rar. Ac res Nautici quidem cripti, is a res, Hilii, iciq; nonnulli atauer, soli ae pyxidi, weminerunt, ut Flaviumque uam e campania, sectam inuentorem. Quod auisiem Ptolemaeus habet tibio pti in rnio Opetis Quadripat ira .cap 4. de Virtute attrahendi scitu. non videt ut intellexisse de Pyxide nautaca , cuius ne tempore qui deni N. Rug in i , neque adeo mulio poti innotuerat ut . De nauibus autem, ac nauticis lim si tumen is nos to tempote I ara tus Ba x sus. Rauisus, Grego 1 hus Gyialdus, at antiquitus tu hus Pollux. Matii intis Capella. P Ll O osus in stote Nil totis. Petius Appianus , N Battolonisus
Perius socior es olivarius in Mela. Plinius secundus s. s. s libris Na. turalis Hai otia, e quo i limo te, gendum erit, quod ad calcimis. s. bii huius Bibliothecae de telo , eiusqiuuiiraiotibus adiec .mus. Pomponius Mela. avaphael volateianus.
Solinus Polyhiliot. in quem nripst Ioannes Cameis Oidini, Minorum . is qui etiam in Pliniuinici ipsi,quem Coloniae Agrappinae fuisse excusium diximus in Apparatu sacio in ut ibo. IO. a
stephanus de Vibibus. Strabo, siue ut aliqui putant A: ut
staticiscus Patricius putat se euici fletis . Sirato xxii libris extat autem Strabonis Cenia phicorum Epit me Graeca, quam quidaui cet manu, uc ni Laistinum Hieronrmus Genin satis. . avibius Sequellet ordine alphat, eti- co,eius flumina, Fotc s,Pau cs, Nemota, Montes, Gente s.
viscentius Galli sui spectilo histo tali tibio secundo. - Vuoli pansus Larius.& Ioanesco
toi Becanus,eius gentium mira ines Se re iuratione, .
Zachaiiax Lilius Vicent. de si in Orbis
in Historia Indica: & in Epiuo- Pei tu, Mauri Mediolanensis.
At innacula sequa, praestri Hsanicies sit mra, quae ct in junt, praeter id, quod Dab, Gaui, Germaniq. scra πνοι.
Alvarus Nunnius. ameticus Ves eius. Andieas Theuetus. Gallice . Antonius Mendora . Didacus GodoFus. Feinandus Alalcomus. Feinandus Corte sus. Franciscus I opes de Gomata. Fianciscus vasque a. Franciseus Vllaus. Franciscus Xetesius . Gonsalus Fernandus Cutians Iliuionymus Ben Ionius italice. Iacobus Catteitus,sue Caitiet. Gallice Ioannes de Bariost. Ioannes 1ia densis. Germanice. Ioannes vera Iaanus
Iosephus Acosta Societat Iesii duobus lil, is de Natura Noua orbi di se Iiis de procuranda Inumium salut C. ri. Marcus N canss. Nun niti, Gusnaannus. petius A luat adus. Petrus Ciecus Legionensis .
s, Ab h. istis. ' Na. ua ra . ν ae N Ad uniuersam autem nauigandi rationem confersit Geographicae omnes Tabulae,quae uidelicet sint euiendatiotes: Itineratium item, quod nomen prafert Antonini einde persectio taliquis Globus: hic veto cumnia no pete aetiimaretur, qui ab Orontio manauerat, in ratus est ab eo, quem Gerardus Mercator edidit, quem omnium praeliantissimum uiri Demi exilii manti At nauticas leges , quando Ad de his habet poteli sermo sum Geoataphia expenditur, tum Civilis p moniti,aliquando sollan recordaturi sint, atq; in tem. . i, Flegisse,non ut hic longior habeat ut ea de re me collatura .uo sed it vadequaque animus salutem liorum huc , habeat quod sensim aliis inst illet ad pietatem excitandam Pen agni enim refert,euu ,qui inportubus Imri innis uessatur,aut adeo maria tra Issit, icite in tempo- εν
re quid aetere debeat, ne nisi expiatus criminibus per ρομα sacramenta committat sese mari: ne quid,quod pecca- Qtum fit, uel peccati occasionem piae beat, secum asse- ρει rat; libros autem optimos ac pro cuiusque captu M. beat, quos itum in eo octo legendos alus cstmmodet quin & pauperes pete nos, R ien ras ustra afficiat beneficus, ut in in .s Diuinam Maiestatem offendant;
332쪽
In septem Sectiones distributi i
UM AN AE historia necessitatem, commodatartitior nem, notas u indicia ad veritatem Historicorum noscendam: AucIores qui de ratione condenda historia 'φ' runt, ubi de Davide Cftrao ac de Methodo Hisorialo. Bodini quid sentiendum. Unde item ordienda sit ustoria lectis,ac νε- nam Chronologia certior. Dignitates Occidentalis, Oriental s Impe.rij, qua prisostenda synt abiu, qui veterum scutorum historias legere,exponere , rabere ano e voluerint . sivo denique animo Drom
tim is litibus f viris aliis nulls 6 ad lege as lassorias fit are
' Ad Graecos Historicos tegendos, qua generatim praemonenda, siue catiendia piat sed eo em intelligendos quanam plurimum conferant. Iudicium de celebrioribus Historicis, blisi Graer' strum iratio eos legendi per seriem temporum. siuidue nonnulli antiquiores, as celebriores thmci Historici cohuneant. LIquod praecipue fa tumen, it cum aliquid istiust diattentaverit DatiUClytraus inlibro de ratione lectioms Lluna instituenda,intelligant ὶtiam, qui eius partium sunt, nis rum qui siunt extra Catholicam Romanam Scaesam,quam illudfuerit
mancum,ac potius ad hinesim a limandam, quam ad Ueritatem, at Pietatem flatuendam pertinens. Tertia Sectio continet
suaenam conferant ad Romanam Historiam per seriem temporum legendam, intelligendam, exponendam, Icribendam, siuinam de primis Regibus Romanorum; deinde de insignioribus quibusdam aliis δε- manis au de Romanis Impervioribus scri σαώdutum de celebriori bus
333쪽
bustassoritas, qui gallae,aut etiam Dasice stris erunt,aut quorumstequentior in ustu in omnasius: siue quι plursum manibus teruntur.
Iudicium de Annio Uterbiensi,de Beros. de Metaphene ac de aliis Appositit. ,er spurys lanistricis. Quin re de Philo irato .qtu vitam Apollonii Tbhanasscriptam reliquit: deinde item de e adsis, ceteritque
eiusmodi non solum mendacibus, verum etiam Magia albus insinuatoribus,qua commercium cum Daemonibus procurat. Praeterea, de elusinodi altis,qui obscoemtatem, ex impietatem continent. De Nicolao item
Machiauello. De Lutheri, Melanchthonis, araonis , G parta Teuceret, Dauidis GFras oeses. De Io.Sleidani historia De Caluino, es a Aqm ad Diuim fulvus euersionem itque ad Gangebum labefactandum salsas asserunt historias, aut veras praue detorquent. 4ectio Quinta complectitur Historacos, qui generatim de furopa, siue de rebus ges sin variis eius proum ys,ac regionibus siri cre..
Historicos,qui gesais AF velis Asiaticis re posteritati tradidere.
Historicos de rebus Apricanorum, vel in e ri getiis. Insula rum,qus tam Iu Oceano, quam in Mara Med Ierraneo vivuntn μαγνυ, pendum de hisoricis aliquot Guitatum,.samiliarum.
Porro in his ipsissectiombussexta, re septima, itur hisin locis de nouo Orbe terra um,ac de Indijssen quas Euangelidi lux ab ipsis tantum Catholicis hocsculo est illasa. Adita est ad operis calce Methodus ad Rographiam, deprom
334쪽
IUM ad humanam historiam non solum Auctores ij pertineant. qui bella oestave alia scriptioni mandarunt,uerit etiam qui de Vitis Pli losi, horum deque politicis rebus, ac de rerum inuentoribus, uti Scdo Chronologiis egerunt, lisc paucis amice Lector accipe. Vitaς Philosophorum Eunapius, & Diogenes Laertius potissimum stridiser 'Ille nouissimὰ excussis Graech,ac Latin h a Francosuriens buς: hic vero olim utraque lingua parisiis, At demum Ronas accuratius cum illum pritisquam e vivis ex-eessisset Thomas Aldobrandinus, in Latinum e Grsco, a se versum scholiis auxisset vir eruditus, & ad pietatem natus: qui & frater erat eius, qui nunc clauum Ecclesia artenet Clemens VIII. Pont. Max Vtrique igitur Et mapio, & Diogeni priusquam ina num admoueas, recte seceris,si quid delibaueris vel E primo Quinario Ioan. Baptistae Crispide Philosophis tauth legendis: vel ex eo libro Selectae nostrae Bibliothecs, quo de Methodo actum est ad omnem Philosophiam sine noxa tractandam. Pol udorsi Virgilium si legeris,caue ab eo,qui ab haereticis auctus suit, & deprauatus eum vero perlegere poteris, qui Romae anno i 376. emissus est expurgatus a Congre-
y' Mhia disti libeo, de Res ib. iustissimi de caussis euplosit Ecclesia Catholicae
quas ricis antea, Romae innocentio Pontific Maxim. mandante, mulgauimus. Id quod famina est item is plerisque de Mace hiauelli historicis aut politicis rebus. de quo v Id uuae tum in prima, tum in quarta sectione histius Operis adtexta sunt. St Iusti Lipsi Politi eos libros versare volueris; scito,eos anno iras. ab eo recenti tos ac septimo i ibro auctos, in quo de una vera, Cat bolica, Romana Religione agit, succi autem,& historicarum rerum,ac solids prudentiae omnes eta refertos. De Chrono raphis non deetunt,quos seligere possis. si, quod de iis it prima huiust libri sectione scriptum est, inspexeris . Verum quoniam Henricus quidam But ingus apud bibliopolas Italos apparuit,qui antea raon innotuerar. Is vero volumine sat gradi edito apud Brunsvicenses absolutam Chronologiam se edidisse profitetur, iccircostias velim eam scatere erroribuς,& blasphemiis. Dum autem hqreticos emollit, po testatem Pontificiam a Christo institutam eonvellit, blaterat item aduersus Greg manum Kalendarium. Quod n5secissei opinor si pister alios insignes vim re istophori Clauis Mathematici,h nostris Apologiam pro eodem Kalendarior ac Seriptum editum Ron t ab eodem legisset,atque intellexisset,quo Iosephi Scaligeri castigario' d T aneos, Getis bus preliς prodiere paveos ante menses libri tres Ioannis Temporari j, Demonstrationii Chron inicarum,ad sanctissimam Dei ut ille scribi UEcelesiam. In quib. quam intelligat Eccletiam cuius tame se iudicio subiicit non ape rit. Porro pauca attingit ex ijs, quaeseculis a Christo nato sequentibus euenere. De Pallibus item de Martyribus de Ponti fiet bus Maviniis Christi Vieariis in Terras, de optimis Catholicis principibus pleraque tacet. Ac cum ad operis calcem de ex tr nio Iudicii die, deque Antichristo scribit, loquitur subobscurὸ: praeterquam quod in terdum ere, Divini Scripturae verba secus qliam habet Vulgata Editio, quam Sancta Ttidentina Synodus grauissimis rationibus adducta commendauit. . t Idem dequibusdam alijs, i subinde E Germania prodeunt, dicendum est in nocgenere,qualis fuit is,qui librum prinotauit Autoptica,quem dum versavimus,cato
335쪽
DE ATLANTE, SIVE D E GPSMOGRA PHICISMeditationibus, Gerardi Mercatoris, ac de allis.
Atlas, siue mographics Meditati0ues de fabrica uuibili, & fabricati figura
336쪽
ιmpingat in eos. os supra atra imus errores.
.l At Sutri Iristonea Ieraque omnia Graece eoant, aliqua expane 6 cIant ad rerum sellarum notitiam. Haec autem fmus a meronymo P k o orn Latinum fuisse conaresa, emendata rosetis titulas Hae r0 . aucta: σι deinceps Ba lea edua anno 138t. At quoniam Hieromus napus intis 31-ae Has ιs h.eν emos in Indice seriorum a C timente V, D. PontifMax ν Ibuorum adnumera ur cἀmus operam, ut et ex onem tuam, se adeo Suidae ipsius Nidorica recognseremus. .e m rem quae notatu digna comperamus,ea rerudimus in AZ ratam Sacrum,dx quo viae is et eris Smis . . t lι Amnrque quod aInnet ad Titar Ponti cum, 'sin eodem Ero Sacro paratu hac de i . ta re a tur, hoc tamen isteram h c dicendum . Raptiua Plat nae opera m quibus ea surus striptae, luet ab Onu is Panumtoaecognita serim quin etiam ab alys forte criti Irus erita, eVectara tamen, qua non rane texum expurgamur . Ad extremum si quis praeserea cupit miserum ulu rium et itas, lacta coenoinre urerquidem de νs seri re. At unico volumine anno is as .e Simonis CH o Dpographi Par esis O cina editi sunt. Plutari has de Claris Misensus. Iacobus Bra mensis de Beatis uana Virgine deque claras mustertius tam Chrιδιanis, es Vreonibus,quam Ethnicis, Dan nes pinus de Vita B.Cathartis Senensis, o HIEUribus Far--is. k ale=andus Varamus Abbaaillius Theologus Pari ensis degestis Ioannae Franca Virginis Poemat n. de qua Hem Dan.
Bibl.Selectae Sect io Secunda.
337쪽
SOCIETATIS IES VBIBLIOTHECAE SE LECTAE
Ordine legendam, intelligendam, interpretandam, scri bendam,& ad usum adhibendam
mmarae Hisonae neces uas, G commoda. Caput L CD primo ponendum est,necessarium csse,ut homines hominibus credant nisi pecudum more vita degenda sit. Quod cum Aristot comprobasset,ac certe pro certo posuisset,dicens: re et addisce' rem credrari S Augustinus deinceps dc utilitate credendi, ac de fi de retiim inuisibilium diligentissime monstrauit. Idem fecit una cum alijs Theodoretus in libris de curatione affectionum Gr a. - rum. At Cicero: torram esse maguram et me, Cr lucem vernati breuissimh, sed verissime dixit. Nam cum semper eadem sint negotia, consilia, remivicissitudines,&conuertiones Regnorum,singulique tantum singulis piatibus succedant, fit ut aliorum euenta nos doceant, E q; prsteritis rebus mssentia statuentes, si otura prospiciamus: sicquemporiam perpetuam possinoem vocavit Thu dides, quo niam semper mictus edit uberrimos. Quae item res secit, ut Basilius Imperatot filio
Leoni eam egregi E coin mendauerit his verbis: Per teteres hisonas tre ne recusa , ULa- reperies fine labore, qua a* cum labore collegerunII atque1ETH Murres, o bono umetisiu-tes es ι roborum et utar varias humanae vitae mutat Iones, or rerum in ea conuersones: Mundi huius IaLotalem Hr Imperiorum Araeraphesea :Cr,vs Verbo ειν lectar, malorum inranorum paenas oe bonorum 8raemia e quorum ilia D es,m in Mamae se Iae manus mea. Eas Meam retens ut traem's, quae ea comuamur, miraris. Sic Baslius Im perator. Neq;
vero politicae, aut domest icae administrationi tantum utilis est, sed & in omni facultate rudes sint, necesse est in quorum lucubrationibus Historia obmutescit. Accedit tertium inoen, commodum, ut Theologum contra fidei aduersarios mirificε iuuet. Id squod cita Melchior Canus undecimo suorum Communium Locorum libro apposith probauerit,inde ij viderint, quibus liscincubuerit cogitatio,& necessitas: docet autem qualia in Theologiae usuin ex Humana Historia ducantur argumenta:deinde quinam ij sint Scriptores,quos in Historia Theologi admittere debeant: postremo, argumenta refutat oppos i a. Hi Icn.rquiriac quoiuplex,ct quis quaeque contineat. Cap. II. QVod de Historia generatim alibi attigimus, in Idea Bibl. Sel. in Rom.editio. hic propria lici locum. Ac quide tunc diximus Historia non ta a Platone,st labentiu retu fluxu quodamodo sistat,sta Grecis,2 res nobisco spiciendas,quin ut specula -O . . . a 6 I OZol, . Hi las
338쪽
das obijcia fuisse appellatam. Et historiam mundi Plinius vocavit suum opus,atque ' - λ Ualli,qui de rebus naturalibus scribentes, naturalem historiam praenominarunt. licet videri posset historiam rectius dici eam dumtaxat, quς contenta cum sit narratione sim.pliei,describit, quaqusq; res tacite sit, & quib. assectibus. Aristoteles enim suos de A nimalium hil oria libros inscripsit, quamuis hac de re ita egerit, ut uniuerse animantium naturi potius,quam singulorum animalium rationem habuisse videaturi ac tamen ita egerit, ut non solum quantum satis esset, uniuersalia ipsa, quae sub scientiam cadunt, verum etia in rationes scrutaretur, hoc est quo quidque modo,a quo,ubi, quando,quatenus fiat: quae quidem operosior altera Philosophiae tradendς ratio est. Atqui Theophrastus ut mittam ceteros,qui suium in locum reseruant iiij sic de causis planiatarum scripsit,ut harum historiam a nobilissima illa Philosopsiae parte non abiunxerit,qus conquirit causas substantiarum, a quibus elicit affectuu in productiones naturalium, atque ea principia, quibus hi in hirent illis , siue sint apparatus ad generati nes, sue xigcncrati perscctiones, quibus omnia naturae opera finein suum consequatur. Historiam autem cum dico,primo Diuinam intelligo,quae Veteri,ac Nouo Testamento continetur cinde Ecclesia ilicam,que de Religione potissimum agit, deq; Ecclesiae administratione: schismataq; &hpreses;ac si qua alia sunt,quae ad praesentem quoque rerum statum attilaeni, notat: prsterea naturalem quam Ethnici, & Orientales,& Graeci,& Latini, ac deinceps Christiani quoque tractarunt mniumst naturq magna ex parte Plato, accuratius Aristoteles: totius orbis, Plinius: Qeli, Hyeinus, &Atatus, Maniliusq; nihil enim refert metrone an soluta oratione, historia scribatur, modo historia iit terrae, de maris Ptolempus, Strabo, Solinus. Mela, de alii Gogr phi: hominis quatenus vivere possit incolumis, Hippocriates Galenus, &alij: anim Iium terrestrium,aquatilium,aulum, plantarum, gemmarum,sossilium, partim Aristoteles, partim Oppianus, & Ouidius, partim Theophrastus,& Dioscorides, & Aelianus, parturi orphcus,&alij, ut mittam recentiores, qui hoc praecipuὸ seculo egregia in hac tota re operam prsiliterianti licui fuis quibusque locis plurium nomina, ratioque scribendi, atque emendatiores libri in Bibliotheca nostra indicati sunt.Sed&qui Christophori Columbi., qui Magellani, de Castellanorum, ac Lusitanorum cursus, sciit Ioannes Leo, Damianus a Goa, Laurentius Gambarriosorius, Ioannes Barrius, Ferdinandus Loper, Ioannes Petrus Maiscus; quive positiones, &situs Regionum, ac Ciuitatum uti Leander Italiae,Coppus Istii scripserin, qui etiam Topographias,& Chorographias delinearunt,ij quoque qua Mathematicas disciplinas tractarunt, ad hoc historis genus spectant. Nisi quod quum reliquae naturalium rerum narrationi quae quidem certis causis,& finibus definiuntur acta hominum,ac bella,& mores adiunxerint, ideo ad humanam quoque historiam pertinent: Quam denique eam in telligo,quae res,aut publicas,aut priuatas, quaeve varias Reipublicae formas uel imperia,& Regna continet;Quare huc etiam quadan tenus reseruntur legum, S: Iuris scientia, quique praestantium virorum uitas, Commentaria, Ephemerides, siue Diaria, Annales, chronologias, Apophthegmata, Dicteria,Strat agemata,rationesque muniem datum Civi tatum,& eiusmodi alia nobis reliquerunt. Hyυ apartitis ahera ex Euliathum DIOAusum destia υ H. Cap. III.
T Eustathius humanam ipsam historiam, de qua potissimum hoc opere agimus,constare ait ex topico, ex pragmatico, ex chronico, ex genealogico. - -- το δε παρον ποίη rix inquit loquens de Dionysii librode stu orbis γ
Bibl. Selectae Sectio Secunda. Cc Inr 3 cum
339쪽
qui ad re γram vergunt. Et haec quidem Eusathius. Ex quo licet intueri, quis ex historicis nimis unum,quam aliudiaut adco omnia bic scribendi genera coplexus sit. tit Iorici officia quanam, eae Diense Halicarnase, Cap. IN L. Porro Dionysius Halicaciaassatus duin Herodotum cum Thucydide confert, adique potiores Herodoto partes tribuit,ossicia Historici propria esse inquit, ut materiam sumat pulchram,& iucundam. Ut constet, unde inchoanda iit historia,& quousque progrediendum . Ut sciat, quamam in historiam reserenda,qusnam
flent ici praetereunda. Vt unumquodque laci loco aptetur,ac collocetur. Vt scribenatis animus sit placidus, ncque turbulentus. formis autem purus,atque perspicuus. De
quibus cimnibus Historiciossici s planius eo in Dionysio dicetur secundae Secticinis huius opem capite nuti
Reguia ad explo vi νεά-, ae zemarem maenestram. V. rviliti iri cri Vae tres notas habet Veritatem, plariationem,Iudietur eam esse legitimam O Historiam fici iE I astus. Lipsius dixit. Prima nota est,ut res,euentusque syncerλ. atque ex vervate narrentur: nec quidquam. quo nimi&serh inelinat scri bentium animi hauriatur ex vano. Veritas in hac ipsa re ait Dionysux Halicarnasi seus principium est, o pruvinitas um . Vt animanti si Cruantur oculi, re liquum corpus inutile, sic si veritas dematur Historiar.ubique errabitur. Explanatioeli vires scilicet non tantum fideliter narretur, sed disponatur etiam, atque ex natur: quomodo item,& quare,quidque gestum sit,addatur. Vt videlicet non modo G. sus euentusque rerum, sed ratio etiam causisque noscanturia Haec si auferantur ab PM M. M. a iustoria,quidquid mea rotiqui, ia Polybio Iudice, ludicνum remis erat, quam doctrina. Iudicium denique ut discrimen, lumenque rebus adhibeatur. Nimirum haec probet, id breuiter, de quasi aliud agens haec damnet. Quod praecipuum munus Annalium Ges,isii ti Ostendit re ipsa Tacitu , M V ηιπιυμ muri Ttque prauis dictu, sectissae exponenia-
Annius autem Vitcrbiensis, tres & ipse regulas ex Methastene quodam affert, ad 'π' 'M T. quas expendendi sint omnes chronicorum libri . Primam, ut suscipiantur absque re- .e- . pugna luia quicuinque publica & probata fide scripserunt. Secundam, ut gesta, &Annales quatuor Monarcliaruin, neque reiiciantur,neq; negentur: aluoniam inquit selum publica Ade natabantur, o m bibitru cis,atque in artatura asseruabanIur. Terciam,
v t qui solo auditu uel per opiniones scribunt,hi tanquam priuati haud reciprintur, nisi ubi a publica fide non dissenserint. Ex quibus insertoremitte in Chronicis esse admittendum; nisi cum quattuor Monarchiarum Annalibus conueniat.
M.t M. M Cum vero Canus sexto undecimi libri capite has regulas esse sutiles , simul item ser regularum exempla esse vana ostendat: leges ille sequentes subdit, quibus veraces a fallacibus historiae internoscantur. Ut sit prim quae ex hominum probitate , & inici gritate sum tur. Qus res omnino locum habe ciui quae narrant Historici,ea vel ipsi: vidisse, vel ab alijs,qui viderint,se accepisse testantur. Scriptoris autem probitas, δε--,2 & integritas non in his,qui olim fuerunt licet aliquando in scriptis ipfs eluceat sed ..is, ' fama, di graui,atquc frequenti praeteritorum hominum testimonio cognoscentur.Ssit vero in proianis aucuuibui non pauci quorum ingenuitas,& verecundia sermone hoia' minum celebrata est, ut nemo illos eis vigentiles in multis errauerint in fimendo impudentes cxisti uia uerit, Caesar Valerius Malii mus,Terentius Varro, Liuius, Cor N orsa nelius Tacitus Eutropius, Flauiiis Vopiscus, Lucius Florus, Polybius, Dionysius Ha-
licarnasilaus ullus Capitolinus, Cornelius Nepos, Strabo, & alii. Id autem in pluri
340쪽
s, biis seripto ibui Ecclesiasticis, Ainbrosio Cypriano, Hieronymo, Augum no, Gregorio in Dialogis, verius adhuc est, in quibus mendacium suspicari cum lus, quae ad memoriam sempiternam transferre illi stritando volucrint,videretur esse piaculum. In profanis igitur Auctoribus quoque haec lex locum habet,cum narrant, quae vide. runt. In quibus etsi pietas,iabsolutaque virtutis ossicia non spectentur, licci tamen cernere probitatem quandam, bonitatemque naturae in plerisque rebus, quas reseruta Lex secunda. Ut eos Historicos ceteris antcseramus, qui ingenij seueritari quamdam adiunXere prudentiam,& ad eligendum,& iudicandum;Quae lex in iis rebus locum habet,quas neque scriptores ipsi sunt intuiti, nec a viris fide dignis,qui viderint, audierunt: homines enim graue , S: seueri no solent inanem vulgi sermone aucupari. Lex tertia: Si cui Historieo auctoritatem Ecclesia tribuit, bici dubio procul dignus B est,cui nos eam auctoritatem adiungamus. Coutra ver5 cui Ecclesia derogauit bde, ei quoque nos fidem iure,ac merito derogabimus: collaudatij x illa vitas a D. Hieronymo conscriptas collaudauit Orosium, Eusebi j Chronica non reiecit,eas igitur tutius admittimus. Porro in quibus animi quaedam maior vis, .& acrior est in iudicandopnidentia, si sine hisce egulis ςxacuentes ingenii aciem, vera deligent, reiicientque contraria. . Mi sando inquit Canus u verum ipsi Inscubentusa ceruate,
candoreque elucet,er pendmum,contra,Auctoras quidam ango ct calliduas patefacII.
T de veritatςn Historii testantur, si tempora, si loci natura, si ratio admi- ria. Di, in C LA Oistrationis, s numerus certus pugnantium, siue ad expeditiones euntium, diligenter, ac recte scribamur, piae ter ipsas res gestas,quae in primis narran. 'dae suscipiuntur. Ad loci naturam,& regionii dispositionem quae pertinen ea tractata sunt, ubi comis de Geographia. Quae enim meliores tabulae sin quive de his exactius egerint, inde licebi t intueri: ut & qui minus ueraces sint Historici quod ad hanc rem attinet eadem Opera queat intelligi. Ratio administrationis spectat ad Magist ratuum ossicia, ceterasque Rei Rublicae partes, quas, tum in libro de ciuili Iurisprudcntia, una cum foranis variarum Rerum publicarum indicauimus; tum postea di mus, cum de Romana Republica hoc ipso in libro agemus. Id certum est, cognito rerum,ac munerum statu, quae in At lieniqsi, D Romana, & ceteris Rebuspublicis, nostro autem seculo in Imperio, in Regnis, &in
Urbe Romana extant,sore, ut simul agnoscatur, num Historicus recta incedat, an e rei de via. Numerum vero militum, & opes, qui suae non adtexit historiae, suspectus fit, aut parum verax, ut plus credi, quam res habeat,facile ostendat se uelle. S trabo, quidem, Plinius, ac Ruisus Prouincias attigerunt, opes autem Romanorum omise- Ομ πι--runt: sed illi credo, non quod Romanae res tenues essent, at quod notissmas totique iam Mundo perspicitas esse cernerent, neque vero ita ut factum est interituras cogitassent. Appianus autem eas non omisit;quare& memoriam illarum unus propen - - - . dum inter omnes Historicos cum laude seruauit, uti insta suo loco dicetur. λ O o duinam inter alvos An rami de ratione condenda Hysona.
E Cap. VII. --- ' Veteribus Graecis, qui de ratione condendae scripserunt historiae, duo mihi sunt,qui agmen aute alios ducerent, si eis lumen fidei ad pietatem, sine quale atri .... , ctio, S scriptio omnis solidam utilitatem haud affertit,astulsisset, Lucianus, Dionysius Halycarnassaeus: Ille bretu libello, hic altero,quem inseripsit Iudicium de Thucydide: quibus texende historiae normam proposuerunt: sed & eadem opera I vlicarnasi Eus in Verborum Thucydidis pondere examinando sedulus estilocosque aliquot illius aruerpretatur uti planius suo loco indicabitur. Et hunc igitur operi hii nostro intexuimus, ut praesto lagentibus sit.