장음표시 사용
341쪽
Dater Latinos aute qui operam hule seriptioni dederun i, Ioannes Iovianus Potita n iis Dialogum edidit, criem Actium in seripsit, ubi sit ut de Historicis seri iudicium, Poetas interdum cum Historicis, S: Salluitium cum Virgilioconserens,& Historian, esse solutam Poesim in quicns. Nostro xero propS tempore Io. Antonius Viperanus qui cum de bello Melitens historiam texuisset ad Antonium Pereno tum Carminalem librum de seribenda Hi storia misit quo reflatur se, dum id ageret, inspexisse in illam tanquam in Virginem
quanda ni liberam, Jc incorrupta iri, nulli appetitioni seruientem, ueritatis cultricem ἐmoribus grauem,sani sucei,coloris suauis,omni membrorum magnitudine,3 compositione pei sectam,non lembus rebus,& inanibus deditam cd studentem gratiabus S magnis,gradiememque ornatu modico,& decet te. non ad uoluptatem, sed ad honestatem eXquisito , qualis irratione conuenit, nota ut inereti icis ille sucus, qui est Poeatarum in axina ε propritis'. Accessit Franciscus Robortelluς, qui ordinem professus seseeuturum,qii in Aristoteles in Rhetoricis tenui conatus est ad artem illam praeclaetani quam breuissine r digere totum hoc scribendi genus: ut noua veluti quaedam pecu Iliari nomine aceteris distincta extaret facultas; fiue ars Historica: nso qui inquit de eadem re,ari iam Mo
At Franciscus Patricius decem Dialogos lcripsi t eruditos. qui ex Italica linguai vLatinam eli gainer filiit versi. Hic autem cum in historsa scribenda ει osse potis. simum consideranda dixisset, Principium, ordinem, finem, res quae vel silentio praeter ut besti retia trinis , atque harum liasnam Obiter tantum dicere conuemar, At iri qui biiciis diotii ii timora a dum quomodo deniquo res gestae narrandae si ut . non omittit pii Ore dialo, piid sentiatde I Deiano de Pontano de Fra tutis coli oborte, to suo praeceptore dici re; Sid secundo Dialogo asit de Historiae diti eis talo. Ter tio de definitione Hilf rria . Quarto de fine. Qii inrodevcritato. Sexto de vmucrialis Historiae genere . Septimo de Historia mitiore. Octauo do Historia , quae de uno holiti ni scribit in . Nono de historiae utilitato. D cimo de Hi oriae dignitate,
Post Patricium habemus Sebastiani Foxi Mis illi Hastulerisis librum de institu
tione historiae,gratierit, de drictum,quo ubi do histbriae originc,S causis, atque auctori biis, incremento, & decremento egisset, praecora eius scribendae omnia nititur a tingere, Dionysij Halicarnassaei, sententia resutata, qui in Historia scribenda putarat
primo cernendum, ut m modum, gratumque lectoribus otiaereretur argumentum'.
Seripsit etiam Vbertiis Folicta de ratione scribendae Historis ad Octa iii antina Pa L quam Episcopum Hieracensem , cui adtexuit alteram i raciat ionem de similitudine normae Polybianae ad Raynaldum Corsum . Sed Franci scias Baldiimus, alia ratione inita, libros duos emi fit de institutione Historiae' niuersae, nimirum de eius cum Iuris prudentia coiminctione, tua de te egimus in nostra tractatio in de hiri sprudentia. Quin & audio qiit dam Vinui, an, Cacem emissie Bononiae librum de historiae seribenda. Dionysius item Lambin his qualitates ipsius historiae explicat, ostendens quaenam orationis sorma in historico ei se debeat, quidve inter hunc, & Philosophi im simile sit,aut diffunder Philosophum quidem, inquiens. in rebus mures set res Hrsoricum flarIes, persos, temporum momenIa, inclinniones, or res singuiares persiquι. Addit discrimen inter poesim , quae fingit qualia probabile est esse facta ,& inter Historiam, quae ea quae facta sunt ita ut facta sunt exponit. Uri fi tatem deinde maxi inam histo.
riae declarat. quod ea doctrina , quam ε rerum singularium usu consequimur, magna mercede nobis constat,& periculis. Lectio autem historiae omnium incommodorum eκpertem doctrinam in se inclusam continet. Cuius item commoda ricen sci complura . Alii eX pulchritudine,mensura veritate. persectionem metiuntur Historici, quas ecse ni ipsus qualitates Plato in Philcbo aenoscit. De ias autem agetur, tibi de Flac,
sci Guicciardini Historia iudiciu feretur, quadoquide & Thomas Porcacius ide secte.
342쪽
A Ceterum vi quid hac in re probi alij viri sentiant huc addam maxime probandus eorum est scopus, qui & si res humanas, & res Principum gestas attingunt', non tamen omnino praetermittunt,que ad Diuinae Prouidentiae vias,atque ad refellendas obiter haereses spectant. Qui enim altiora Theologiae mystcria non capiunt,nec qi pruni,his pro eorum captu panis stangendus est. Quod si Historici omnes ita essent Spiri tusancto asstati, quali fuere, qui Iosue, ac Regum historias scripseruiu, nullam Methodum aliam meliorem sequendam esse nemo ingenuus non diceret. Quin etiam quadriennium est quae tamen his duntaxat diebus pertienit ad manus meas cum prodit ex Oricina Plantiniana in lucem I O ANNIS lueernarii de utilitate Iegendae historiae tractatio, duobus libris comprehensa, quam Iusto Lipsio elegans, & eruditus inscripsit. Ea per hominum praestantium Qui loquvim , monstrat B ciuilem prudentiam gigni ex historia; simulque quidquid contra historiam, historicosue dici possit, ita excutit, ut lance quadam eos expendens , suus denique historiae Iegitimae constet honos,ac fructus: Neque veru quamlibet historiam ad Prudentiam
prodesse afferit. Sed & sub it spectanda esse in lectione histbriarum exempla, &consi Ita, quid, quare quomodo,quando, quo rerum statu dictum, factum sit, E quibus prudentis supellectilem inquit comparari: Ad extremum, quid historia commodi, lucis, subsidij afferat Theologis, Philosoplitae, durisprudenti ledicine exponit.,s, aua D Id C. traus, de lectume Hia orta inistrarenda stri se,
C-Ed 3e Dra id Chytrius delectione Historiae instituenda, de Ioannes B in de methodo Historiae libros edideriit, de quibus praestat aliquid dicere, ne quis L F incaute in scopul's, qui in ijs latent, impingat .. 'c de Davide quidem Chutraeo, sat esset monere nescios,eum ab Ecclusia explosum fuisse; videlicet propter haei reses quas vel intiexit, vel in suis pend scripti omnibus sparsit. Veruntamen quo. niam non omnes sibi religioni ducunt, qu* iocte, atque ad salutem fidesium ab ea-- dem Eeclesia prohibentur, putant vero in iis, quae ad humaniora studia, liti loriam ve ' nolcendam pertinent, ei isti haud mediocte comodum pis stare posscoccirco haec habeant. Primo in divina Historia caecut ijsse, deinde in Ecclesiastica plurimum errasse, Cιν --- praeterea in Humana quoque lapsium. Ad diminam Historiam quod attinet, erit satis,que de Beroso, Metasthene, Philone de temporibus, ac de Annii seriptis asseri ut, μωρμι. s. D cum illos multis Bibliorum,& aliorum scriptorum libris lucem singularem afferre dixerit,qui tamen cum commentitis fuerint, ac suppositi iij, Sacis pagulae seriem,& ve- ritatem non uno in loco euertunt.Id quod ubi de Chaldsorum Historicis infra actum ria. A.. est,atque item opere altero nostro aduersus Chytrsum coscripto copiose docuimus. Nani & eiusdem lapsus in Historia Ecclesiastica eodem in opere aperuimus, quod sal aE FVν sis canonibus pro ueris,& ueterum SS. Patrum exemplis subdole abusus suerit ad hς 'hareses contra coelibatum, & vis bilem in terris Ecclesis Romanae Principatum, ac sa- -- π, M. crosanctam Eucharistiam,&imiocationem Sanctorum,atque aduersus alia pleraque omnia stabilienda. Atqui in lectione Humans Historis instituenda per summa illa capita, quς ex argumentis Hsreticorium corrasit, multa sciens,nesciens peccauit. Nam Haereticos Historicos cum Catholicis miscuit, ubi certa legentibus lases aspersa sub E specie Historiamin, hqresim propinat incautis: quale illud est, quod Chronico Conradi Abbatis Vrspergensis, enitu, inquit digni una esse Pars pomen. erum, utrecentis podea in Germania, or Inretiquo fere orbe, usque Maetarem nostram memorabiles acciderunt. Ea enim Paralipomena, ut alijs,sic actorum Lutheri, que in iis commen dantur,erroribus scatentcluamobrem iure ab Ecclesia suere reiecta: miscet item cum ς θ --
Catholicis Ioannem Cuspinianum, cuius scripta eandem ob causam Ecclesia noluit HI, Iegi. In reliquis autem, siue Ethnicis,siue Christiatus auctoribus recensendis,nec cau- t. . tiones huic rei necessarias adhibet,nec quis, cuius fidei, secteuc fuerit, attingiti cumscriptores aliquot Germani, S: Greci posteriorum seculorum quod suo dicemus Ioco prssertim Zonaras,& eiusmodi alij,quos ille recenset, non tam v bique texuerint historiari
343쪽
historias, cuiam legentibus occasionem schismatis aduersius Ecclesiam Catholicam , aut piabuerint, aut seuerint. Quin&in Romanae scriptoribus Historiae, si quid Chutrsu primo ne rud tenue admodiim est, atque adeo niti sal suin,certit maneum, mutilum. Sit aliorum loco , quod in uno Cornelio Tacito praetexuit,' inquiens se paenem iba, seu H lcrorum Augies Gamynamio tabula pν ponere, ut series rerum amarito memorM Iradu arum fi litus imis aer trib rem prehendi a iunioribus possit. Hocis itur aggressiis Tabellam hanc addit
Ic quid cin Chyamus. At quanto verius, pleniti viiluis, a Iusto Lipsio sequensilemma, Augustaece domus, ac stirps Uxoria polita fuit ob oculos ad illorum , S: teliquorum Romanorum Impp. Hillciricos intelligendos, ct animo Mo
Ll V I A, siue, LIVILLA Sueton qur eademSIULIAeli Tacithm Dion. Nupsit M.viniero,pag r ι .Huic siue alte i ὰ saltilibus maritus antea Quinctilius variis, quem generum Germanici, vocat Seneca lib. l. i contioueitia iii & aliquid Tacit pas i 4.
Habes Augusti stemnia,quod ad sanguinem quidem attineti supreum in I Gai xς png d. mψηadoptione insita in domuia Augustam. Eam, lucis causi a st*is p Veso
344쪽
-Tiberiuη Nero quini imp eui i. uxor vipsa inia Aglippina M. Vipsaniae Agrippς ex pomponri Attici fi lici ex bae t I. uxor lusia Augusti F ex ea prol sed insans ex
-Tiberius Gemellus, quem Caius sustulit. sueti
Drusus, eui uxor Li l Gemellus alter, cuius nomen non proditum. uia, siue Liuilla , t qui petiit quadrimus ex ror Germanici. ea haetulia,euiuit Ru Rubellus Plautus , quem bellius Bland. mero sustulit . eui uxorea hae. Pollutia. Gemianicus Casar, eui uxor Agrippina. stirps posta supra. Leuilla , cui vit C. c sat , dein i lusus satet pati uelis: dehinnsa etiam postea
Seiano. usus Nero Gennanicu' . cui uxor Anio nia uianor . ex i
Claudius es Imp. t. i Drusus, cui desponsa Seiani filia, sueton. Claud. eap. r. Taciturvam Plautia vigulanil κu. ea hac c Claudia, quam abiecit. I l. vror Aesia Petim. Antonia, cui vit Pompeius Magnus . Clavdio intersectus postea. ex hac. i Fausius Suil . .li I. uxor Ual a Mes Coctauia, cui sponsus L.Silanus, postea maritus Nero Imperator. salina vi hae. t Claudius Blitannion, a Nerone I latus .
De Dinms Esdrasti methodo his roria. p. IX.
, A m, quod ad Ioannis Bodini methodum historiae spectat,rerum usus,variarumque in viro illo scientiarum. species,adde & alia,quae illo in libro interseruit,al-- licit legentes, ut quae animaduersione digna sunt, praesertim in ea methodo, quarcius ninniue e praelis Germanicis prodijt, sucum sacere possint incautis, E Germani. cis inquam prelis. Nam aliam, quae ex alijs typographijs emissa fuerit in lucem, nullam vidi. iit autem mihi verisimile, aliquos a fide Catholica alienos immiscuisse multa, uti R Genetiates Bodinum rcprehendentes in libris eiusdem de Republica pleraque immutarunt. Ceterum haeresim sapit aperte quod Lutherus, Caluinus, Me lanchthon& reliqui eius farinae homines honorificEco in libro nominetuun Historici vero is usurpentur ad iaciendam historiae fidem,qui & Haeretici suere,& in historiatii rpiter sunt lapsi. Quod si Catalogus Historicorum, qui in ea methodo adiunctus a Bodino quod vix prediderim sic prodijt, quemadmodum Basileae edi tus est anno . huius seculi septuagesimo secundo, i an E Scriptor minimὰ excusari posset. Eo enim Catalogo tanquam manu ad libros quosque i freticorum, atq; ad cetnosas illas Magdeburgensum Centurias tractandas adducitur.: cum & in ipso methodi opere plura alia expungenda lint, qiis iampridem damnata sunt ab Ecclesia; quale est illud, ubi Sancti Ioannis Apoc l3 pseos auctoritas Caluinum enim & in hoc sectatus est, ius di hoc de libro, tanquam festiuum, sed impudens dictum reserto non tam eleuatur, quam prorsus tollitur. Cum tamen ' Patres antiquissimi, ipsaque adeo Ecclesia Catholica Spiritu sancto edocta, ut sacrosanctam, & plenissimam Diuinorum mysteri tum Apocalypsim illam semper agnouerit.: Nςgat porro, Deum escere posse Deum, quia, inquit, iU7niimm ab infinito siuere nequit. Quae ratio ei, qui, nec Philosophus, neque Theologus esset,errorem posset
illum instillare, nec Deum ex Deo, neque Filium ex Patre, neque Spiritumsanctum
345쪽
oris. Mm 7. ex ambobus proce ere. Nam vir ile Noceons perseiaa,infinita pst, quemadmodu AN Patris. Ac tamen non tres omnipotentes, sed unus est Omnipotens. Quamobrem in si quaeras, unde haec nodinus hauseru,cx icira, sciasibusque cum b. Chri tostomo te spondebimus. Ait vero Deum se c.r fim mo. Cr ιυteratus κατα συμβεβηκoe, sociat . 6. per acci usici ait aut et n. Cum cxt AceleraII, aut utra bour curam omitur. In quo sane '-. Dcas catin i linquam non curat liomines, Sc humana, licet subtra. o innis. o. hat gratiam, quibas ea pro infinita sua sapientia subita henda est. Ac tamen etiam tunc humana maxime curat. s. -- ε C. Cum au cmfovorum actiones, inquia i , magis eme Diumas, quam humanas, non ita multo post addit. euem Deus, aus furor Diuinus a uarumandum a fauem, cdic. At Diuuiis Vatibus nihiI aeque aduersatur, ut furor, ut insania, ut mentis perturbatio: quemadatodum Optimὰ Chrysostonius ostendit, nec ipsemet Lodinus, in libro de Det B monoman ia negat cuius tamen libri, sicut reliquorum de Repub. quae digna animaesucisionem, inuitius,alibi resellimus; atque adeo ipsa Ecclesia Catholica explosit. Astirmat, inrem erantes nihilscelerateipome agere. Itaque intemperantes Bodinus
libertate spoliatai rij, si iam uis liberum arbitrium non neget eodem libro, quem a Darmoni mania scripsi. - t 0. D. . Pomsces, Saseraeo es b INe u Ma Gratuum, ait, contineri. Quare pluris in Dibuinis, & spi rituaIibus acatombus,atque ivd iciis cssct Imperator,quam Romanus Pontifex; & Pri incipes qu.i in Episcopi; hoc est oves, quam Patiores, Divinique potestati
ac caelestibus clauibus humana potestas praeualeret. Cernestum Tacitum impium iudicaret, Atys pro sua tuenda Religione aaeuersus avolaram
sciri et . Quod sane impium per sc est, neque veto a Christiano scriptore,& qualis Chaberi vult iple I Odmus,est approbandum: sed vide quae de Tacito infra suo loco. ilistonam de aenea Christi Domini statua, Nict plior a Callisto, a Nicephoro
Gregora,& ab Euscbio diligenter scriptam cuius orae uim morborum omnium expulι,,1 .a ita tricem cuidam nascenti herbae tribuebant, fulviam cse nugas avellus. Sed nos eius, ς qua hoc commentu est,audaciam , qVi rem plurium haud leuium auctorum testimonio probatam , & in 'quarta rictione septimae Synodi generalis aduexsus Imaginum hostes recitatam, per neget, incrito explodi mus ac nihili facimus Crasse aere putut Daemonos Core. Iboym Zineis c eant. Sed spiritus non sustentantiit
Temporabusi te atrix hoc est dum Pagani Inipp. viverent ssoriam tribuit Religi no e Christianis' aut ni seculis eam adituit. Quhd quam abs te,nedicam impiξ,di- Dcaris r. x iis, quae coiitra Machiauellulii Obsertim irinis,licet perspicere. Unonnotas ani bus trafri hc uririnum spe Bionitas erui tenus V irarem
posse, profitetur quin D ne, /oga/Acs flentiris annorum,conuermones Regnorum ascrabit in Ierim Plura e vanys Regnorum eraemisus e legit, me cera; non m eastem tempora me derunt,
nee omnino ira Libine; At quod ipse tempori tribium, peccati, lilii dissimὸ. Se aliis itinstissiliis epulis,lion aspeculi sydecimi, docet Iam illa seriptura eta tribuendum . Rohemi inquit Saa Messismi Romanos ritus de ruerens . Ibani Iapienter, inquit non disputo. Quali vero deco in utra natus partem disputati possit. Debueritithe Bohemi.& Saxories ab Ecclesia Catholica desciscere Daha cinquit)aetetere opinione aegre diu is poreis. Vbi; clim opinIonem vocat idem Orihodoxao, in qua Italia non perindo nutat, uta secerunt Prouincia aliqtiae, intelligit cordatus, S Deum Eamans lector ecqiud in animo eius residebat, qui haec scripsit. Nasenis, ct Xenophoniis prebat insiturum, qui Magistratibus Regub.causa mentiri ' mittunt. Atqui non id lox Dor, neque certa ratio permitturi Negri Ponti eos habe=e In nimio: Vocationem e Prehensionem, ΠωIorem, aut LILI re'. in P pCesidia curri a citi lotum ad P mirificiam a uictoritatem deminuendam, verum tiam ad Christi potestatem obscinandam Pontificibus demat,quantuin in se est; non Elatiam de manu Herculis, sed cfamini cle ira anti Dei conatur eripere. Vulio, inquit ob ius. In Geta madet os ' En Virgam, de Potestatem.
OZI mus inmiti quor pes imi sciuis es, Qtine u Bodino creditur felicitatit optimo
346쪽
De Historicis. Lib. X VI. 3 i 3
A optimo ciuium statui Virtus obesset: Id quod ut solii in cogitetur, indignum sanὰ est,
ne dicam, de a pietate alienum . Inter Eas Rese ones, quae Regna, asy; Imperia euerterunt, ChriBranam numerat. Atqui,
ubi Christiana Religio integre seruata est,imperia semper.& Regna floruerunt, qUzve subiecta Daemonibus,& perfidis,eam admiserunt, mirabilem illico pietatemassecuta, studiit sedunt uberrimos, quales Indiae, ac nouus Christianus Olbis, hodicque
Aut Ponti cum ait libidini ad haec η que tempora struit. Loquitur autem de Ro- Ma ιia..cr. manorum Imperio, Romanorumque Pontificum sacrosanctam,& a Christo Domi- tu ι u. no institutam potestatem arrodit. Et tamen CHRISTUS Dei Filius est , qui dixit: Tibi dabo clauet Regna Calorum, dcc. B Geneuensem Rem p. pietate florentem si Deo placet) appellat. Pont res grausim/scensorabus egere consirmat. At quos nam ille censores adhibe re biu Haereticos ne, an laicos viros Politicos . Sed certe quaecunque a Deo seunt, ordina- ig λ Iasent, nec suae defuit is entissimus Dei filius Ecclesiae, in qua posuit Apostolos, Do v , ctores,& alios,per quos, uti& per Synodos, Pontifices maximi iuuarentur, penes quos tamen interea staret integra illa potestas, quam Christus in augmentum corporis sui mystici eis tradidit.
ReuerenIram quae ob Drumitus Impentiam potectatem Roma s Ponti cibus defertuν ori tu fit det. At Deus qui eam statuit,ac seritat usq; ad confii minatione seculi, non irridetur. Ecclesiasticam Monarchiam beaturam futuram esse exiis,mat, si ore leguima sere ionis, non electunis, MIe ritiet e traderetur. E quibus uerbis sequitur, Christum Dominii moν ς in statuenda sua Monarchia, S: Petri Prima tu minus vidisse,quam Bodmum. Quamobrem lacesseret Ecclesia Christiana, ut Synagoga succederer, ac paterent seres carnalibus amplexibus, ut abiret coelibatus.. I rata formas ora In materia ex minis generari, ' nemo phy siologiς peritus dixerit . Cum igitur hsc,atque alia nonnulla Methodus historiae Bodini contineat, facien- v. 3ts
dum est, quod de hoe opere ipsa iussit Ecclesia Catholiea per Clementem Octauum Pontificem Maximum, nempε, ut non nisi Magistri sacri Palatii approbatione Ro
. Vi in historia uniuersalia breuissimis Chronicis,sue Chronologijs inchoand A ad.,. i. consulunt, ij recte sapiunt. Primo, qudd, ut alibi diximus, apud quos ratio temporum non cohaeret,apud hos, nec veritatis, neque historiae fidei ratio ulla possit constare;etenim, ignorata rem in origine,atque progressit,certum est, mentem,quasi navim, hae illac fluctuantem,& ut ita dicam,scopuli silident m,aut naufragium pati,aut ad portum veritatis aegerrime ac nisi aliquo casu in appellere. Dcindo, quod eaedem Chronologis,tanquam exemplar aliquod,atqvdca sele legetium oculis offerui, ut ad earum partes queat aptari qiiidquid deinceps, vel susus de gestis ab or be c5dito, vel de singulis quibusq; Prouincijs,aut Imperijs, Regnis, Rebusp. Dynastis, scriptum est. Quae duae caulae fuerunt,cur tantopere sudarunt antiqui,& horum PD- steri,ut certam Chron ologiam,sive Crotrographiam texerent. Quo in negotiocum versati sin tante omnes ipsi Hebrei,deinde Greci, tum Christiani, tum Et hia ici; postremo autem diligentor hac nostra aetate Octauius Pantagathus, Pacatus Brixiensis Onuphrius Panu inius, Antonius Cotius Benedimis Arias Motantis, Melchior Canus, Petrus Garsas Galaris Episcopus Cauriensis, Alexander Sculterias, Benedietiis PCrre m-- ais, rius noster,Gilbertus Genebrardus Archiepiscopus Aquensis , qtii & libellum edidit ore.
quem pr notauit NOTAS CHRONICA S, siue eius Chronographia, legi
poterint,donec his castigatior alia chronographia prssertim a Io. Decii ero Theologo nostro prodeat. Quibus decursis, ita lieniendi im est ad Historicos uniuersalis historis, ut eors emendatiores editiones, seu versiones,& in quibus nulla ab haereticis sit labes inspersa, legantur,ea ratione, qussit binde suis in hoc opere locis, de unoquoque Hi- .storico est indicatum.
347쪽
MOyisia autem,is qui Hebrarum populum. Dei iussu ex Aegypto eductum re.
Ait annis quadraginta in deserto, primus omnisi scripsit historiam ab orbe condito vique ad obitum suum, per his mille septingentos' ac nouem au-ncas,cum integris omnino viribus, neq; oculis caligantibus, nec labantibus dentibus, centesimum,& vigesimum annum expleuisset. Adieciste Iosuem alij Esdranc ferinis, quae apta Moysis morte extant a tri limo quarto muteronomii capite, Ruc ad finem. Et Ioscplius liquit, mn iam ma/ιtaraem, ead- is se stramust remue Nesrai a Dco raptum praedicaravi. Ad Chronologos autem, stuc ad eos qui historiς uniuersalis Epitomm conscripsere,quod attinet, Iulius quidem Africanus de te inponesis ab orbe condito usque ad an anum Cimili trecetesimilia ,S: vigesimu lcra plerat, sed latu dudum estgum non extat. Sed cum Eusebius pleraque cxco in mylisset,st iam autem, S ipse ab orbe condito Chronicon conlecisset usque ad trecent clim lina a Cluasto nato annum, fecit, ut minus desideraretur Africanus, nisi quod iac Eusebius quidem est integer, sit superiora secula sue qua sunt conisi quilia spectentiiris r i DEt tamen quod ad superiora secula spectat, Arna idus Pomacus Episcopus in Gallia , a sateusis, Chronicon Eusebis, Hieronum Pros peri, sic emendauit, vi bis mitte errores ex ijs cmendau tat , collatis uarus Codicibus in s. qui & Geitcbrardo Chtonologiam a Christo nato usque ad nostra tempora s uppeditaverat Hieronymus annos adiecit quinquaginta. Prosper Aquitanicus quadraginta. PM-merius Florent in ux urille , & undecim, Palmetvis Pilanus triginta. x Ac Phreculphi Epitume historiam ab Orbe condito usque ad aluium Christi quingentesimum, & quinquagesinum continet. ici Ileda veto Anglicus Chronica ab orbe codito us*ad annu septin tesimii scripsit. . . Ado icia neniis de sex. Mundi aetatibus sq: ad annum Christi nimnentesimum iab elimadus Clitonicon ab orbe condito usque ad sita tenipora, hoc est ad annuis Christi utilicii Duin,& sev esimum sedit utra. Hermanus Contractus Helvetius,do sex aetatibus,vsq; ad suam aetatem, hoccst ad annum Domini millestinum,& sexagesi inum septimum Marianus Fuldensis Scratus,Chronicon ab orbe condito usq; ad suam aetatem, hoc est ad annum Domini millelimum octogesinium octalium. Alli Zonara fusam iustoriam usque ad aunum Christi millesimiim centesimum vigesi Pinum scptimum, tres in partes distributa,primani Hebriorum; secundam Gr o tun), tertiam Latinorum . A t qus cautio in Zonara sicut & in aliis Graecς historia post Christi natum AuctoribVit adlubeda,dixi mus, ubi de Gracs Historiae Scriptorib agitur hoc in Apparatu. Honorius Autillo suocnsis, Chronicon ab orbe condito usque ad sila lcmpora, hoe est ad annum millesimi inacentesimum,& vigesimum. Sigebertus Gallus, Chronicon ab anno Christi trec ntesimo octi a limo primo, hoc est a fine hi storiae I ripartiis. usque ad annum millesinuam cente limum decimum tertium, cum appendice incerti Auctoris usq; ad annum millesimum ducentesimum decimum seXtum.
- Abbas Urspergensis Cluonicon ab orbe codito v*: ad Fridericu Secimdu Impera Elore hoc est ad annu muloimuin ducentesimum vigesimum uoltu. Sed a quo Chronico absit appondix ab Hsreticis addita, Λ inscripta, Parammeo, quae, ut alibi monubinus sunt lismlibus aspersa, ac proinde proscripta ab Ecclesa in Romano Indice. Vincentius Belluacensis historiam ab orbe condito usq; ad annum Christi retor. Antoninus Arcti piscopus Florentinus uniuersam historiam sus Eab orbe eo simvsque ad annum millesimum quadringentesimum octogesimum quartum, is vero his annis editus ei lemendatior Lugduni in Gallia. Vide Apparatum Sacrum. Marcus Antonius Coccius Sabellicus Enneades undecim historis ab orbe dito, vsque ad annum inillesimum quadringentesimum nonagesimum.
348쪽
A Donatus Bossius Mediolanensis hi storiam ab orbe condito usque ad annum mille
simum quadringente limum octogesimum nonum. Ioannes Nauclerus Chronica ab orbe condito usque ad annum Christi millesia natim quingentesimum. Philippus Bergo mensis historia ab orbe condito usque ad annum Christi millesimum quingentesimum tertium
Strabo Cappadox libros i s. in quibus breuem omnium populorum historia cum .
Geographia coniunxit. De Strabone autem vide alia,qiue scripta sunt ad finem ope. ris ubi de Geogra ph ia. Pomponius Mela Hispanus de si tu orbis, una cum historia populorum. Raphael Volaterranus libros triginta octo, quibus uniuersam historiam cum Geo, graphia complexus est . At de Gottostidus Ulterbiensis olim a Corado Tertio,Friderim Primo,& Henri. eo Sexto, Impp. Sacris&Scrini; s p Ufectus, Pantheon ut alibi monstrauimus siue Universitatis libros,qui Chronici appellantur, viginti conscripsit,omnes omnium s culorum,& gentium tam sacras, quam Profanas historias summatim complectentes. Is liber Basilcae suit editus an ι I9. Thesaurus vero Principum hac aetate in Europa viventium a Michaele Eoinge. - μι υ to Austriaco scriptus prodijt Coloniae Agrippini auctior a s I. cum Paralipomenis, anno lysta. uti postea planius dicemus, His addi possunt Hι florici retulia variarum, quales sunt Athenaeus, Aelianus,rie tres, Sol mus, Valerius Maximus, Plinius,Suidas,& eiusmodi alij. Edita est autem Symphonia iuris utriusque Chronologica, in qua, ut libri inser, θ----ptio praesert,non modo omnium Pontificum, Imperatorum, Consulum Romanoili,
Iurisperitorum item tam veterum,quam recentium nomma, secessioneS,aetateS,tem- saea fruia eam
poraque concurrentia ex diuersis hinc inde in unum corpus, & consonantiam redacta, velut in tabula, spectanda proponuntur I Sed & quid ab unoquoque, vel Pontifice,vel Imperatore in utroque iure constitutum, sancitumve sit, quae quoque tam Codicis, quam Nouellarum constitutiones, quibus Consulibus,quo anno,quo mense, quove die mensis dat , vel acceptae sint: quae item ex responsis p rudentum in singulas Pahdectarum leges translata,quae ex iisdem in Codice , Nouellis, de Institutionibus citati, a Labitio recensentur,obseruata temporum, & annorum symphonia, praeci tia , ...puis insuper textuum concordanti; s,& discordantiis, multisque similibus obseruatio. nibus passim insertis, noua ratione ostenditur auctore Ioanne Vvolsgango Frei mo--ν v. 'nio Bauaro. Ea vero, quae Symphoniae Chronologicae extra ordinem accedunt, succincta delineatio originis,& progressiis tam Imperij,quam iuris Romani a primis orbis conditi temporibus ad C. Iulium Caesarem usque a quo Symphonia incipis ex pti batis deducta sunt Auctoribus. Praeterea, SVnopsis omnium aetatum mundi una cum Hebraeorum,Graecorum, Latinoruinque veterum, pariter & recentium ditiersis supputationibus. ordo de successio quattuor Monarchiarum, quibus accedit Regum Assyriorum, Persarum, Macedonum, Ze ex quibus Romanum promanavit Imperium Troian tum,& Latinorum nomenclatura. In dex omnium sese Historicorum, qui res gestas totius orbis per singuIa Monaris ctiarum tempora ordine descripserunt. Cato logus Exarchorum Italiae,qui ve hos proximὰ subsequuti sunt, Imperatorum Orientalium, a translato ad Germanos Imperio usque ad Turearum Principem Selymum, qui nouissime decessit, de Amutat hem filium reliquit suorum regnorum haeredem :At ij qui aetatis nostrς gesta uniuersali pene historia complexi sunt,non pauci reperiuntur. Qur tamen omnes non facith sunt admittendi. Sanh uero extant Pij Secundi Pont. Max. Commentarij rerum memorabilium,qus temporibus suis contigerunt a Ioanne Gobellino iamdiu scripti & a Francisco Picol homineo Archiescopo benensi ex uetusto exemplari recogniti, de Gregorio XI II. Pont. Ma X. dicati.
Bibl. Selectae Sectio Secunda. M. a Eiusdem
349쪽
Eliisdem item Pii, dum Cardinalis esset, responsio ad Martinum Mayer prodesensone Sancta Romanae Ecclesiae, Rom ex typographia Dominici Base Is 8 . adie ctis Epistolis, di aliis quibusdam , quae eorundem Commentariorum intelligentiae
Extat idein liber manu scriptus sub nomine Commentariorum Pii Secundi, qui sunt ijdem,quos postea edidit Ioannes Gobelimus quippe qui corum auctor fuerit Romς tandem, ut diximus,editi. Ante manulcriptos autem, quos ego vidi Senis, tum apud Archiepiscopum Senen sem, tu in apud Hippolytum Augustinum, iudicium praefixum est Ioannis Antonij Campani Episcopi Aprutini,quod ille tulit de operibus Pij Secundi Pont. Max. scri bens Iacobo Cardinali Papiensi. Commendat autem Pium Secundum ab eloquentia, a rebus oeslis, a lcgationibus, dea dignitatibus, quas obtinuit, summis, aut a peregrinationibus ingcntibus, ut etiam quidam allusisse nomini eius recte videantur, qui pro Pio παν δρη ριον ἐις τά πάντα, dicentes uuienerint, tanquam ad omnia i tum nullius rei mancum,cuncta unum perficientem, quae multi ne conari quidem potuissent. In manuscriptis autem istis commentarijs plura inueniuntur,quam in ijs, qui editi sunt Romae: fortasse quod existimatum sit aliqua esse reticenda, quae minus erant i mporibus illis commoda.
Paulus deinceps Iotitus historiam omnium pene populorum sui temporis est amplexus ab anno Christi millesimo quadringetesimo nonagesimoquarto, usq; ad mille simu in quingentesimum quadragesimum. Italice vero nostroruni temporum historiam penE uniuersam scripsere Ioannes Tarcagnota, ac si qui alij suere,qui tum ex ipsis , tum ex alijs catenam, & seriem ge- istorum consecerunt. Nam & postea Ioannes Boletus breues Prouinciarum penὰ omnium, seu Nationum,qiias ille ItalicEnominauit Relationes,emisit in lucem, huic toti negotio commodas,quae deinde prodierunt auctiores addita tertia parte ab haeredibus Petrini Bibliopolae Vicentiae anno IIys. italice, & Taurini anno Io oo. sed&Latinas E Germania deinceps accepimus. iii
Caesar item Campana secundum Tomum Historiae Mundi edidit ab anno I 18 o. ad typ6. At alii,qui Chronica,vel uniuersalem historiam scripsere. binde notantur in hoc
opere praesertim autem pos cap. I s.quintae sinionis Quin&Ioan. Nicolaus Dolionus anno i yy . e Typographia Damiani Zenarii edidit Compendium Historiculta Vniuersale a Mundi creatione usque ad annum eun idem. I ς , Venetiis. Dignitares Occidentatis, Ur Orim latis Imper , quases fuerint, proscendas eis, pu unguo salem primo, ac deindepararcularem his oriam superιorumseculorum cIuose legere l
V Idus Panci rota in Patauino Gymnasio Interpres Legum primarius, cum Ca
roli Emanuelis Sabaudiar Ducis hortatu Notitiam, veramque dignitatum cum Orientis, tuin occidentis vltra Alcadii, Honorij que tempora explicandam suscepisset,egregium edidit Commentarium,in quo ciuiles,& militares Magistratus, ac Palatinas,dignitates, earumque in signia cum officiis exponens naul torvIurium lcnsus, atque allorum Auctorii loca illustrauit.:Adiecit librum de municipi - libus Magi lirat ibus. Universus igitur hic labor historiar antiquae intelligendae maxime commodabit, praesertim, quem secunda editione emendatiorem & auctiorem si mus assecuti cx Oiscina Allobelli Salicat; per filios Fracisci Franciscit Senesis, qui illia emiserat nequaquam integrum, ac minus emedatum. Ceterum,quod e re suturui' erat, Operi hinc suo praeposuit Vidus Commentariolii Andreae Alciati de Magist 'tibus, ciuilibusq; & militaribus osticus,quem olim Io. PHOardar Senatori, fle Conset
uatori Biturigentium instirpsit. Addidit descriptionem Urbis Romae,mox Consi au
350쪽
A tinopolitanae ex in nominatis Auctoribus; qus quidem ad eandem utriusque Impe. iij notitiam seri aliquid opis .Quibus omnibus idem Vidus adiecit Interpretationem quattuordecim regionum urbis Romς, ac totidem Constantinopolis. Atqui digni. tates Orientalis Imperii Romani cum ita primo libro praefixisset, ut unico aspectu ex notitia nempe illa nobis per manus , Const i tu tionesq; tradita) constaret: eam praelecturis otientis historiam Romanam, que tempora illa complexa est, perutilem quiuis agnoscet: quam ideo huc, & methodi,& compendij caussa voluimus adtexere, scuti &sequentem, qus spectat ad eiusdem Romani occidentalis Impe
epresectus Plaetorio Orientis sub quo Prouinciae L. t piis tu, Pt totio Illyrici, sub quo Prouincia x. illussies. Dignitates ientalis X specta C impetu RO iales. Piaiectus Vibis Constantinopolis. Magis ii militum V. Plaepositus laeti eubiculi
Quallor . Comes largitionum. Comes telum priuatarum. Comes domesticorum equitum.
Comes domellisorum peditum . - Pissentales. II., pei Orientem. Pet Thracias. peruryticum.
timice ius cubiculi. Calliensa peculii. Primicerius Notariorum. Magistri scriniolum IIII. ' Proconsules .ii. IComes orientis. Pt sectus Augustalis. vicatis v. Comites rei militatis. I Lmees XIII.
s AEgypti rh Iiaut . Per Aegyptum. Per otientem v I. in Memoriae. Epistolarum. 6 Libellorum . EpistolariunGricarum. Asiae
Achaiae. Alianae .l Ponti . a Thraciae s Macedoniae. Daciae.
Euphratensis, & syrim palaestinae. ob reae Mesopotamae Arabia. Pet Ponticam. Atmentae. Per Thracias.II. e Mesiae secundet. 1 scythiae . Pet IlImeum. II. e Daciae Ripensis. λ Mesiae prune.
rit Orientem 'Palaestinae. i Phenices. V. - Syriae . ilicis. Cypti. ita iud