장음표시 사용
361쪽
Ias . IV Antonii Posse uini I bci
aeerbis vocibus pm dulcibus,vsus fuerit, quod exprobrationibus, & maledictis gau- A. deret,qubd inter alicuius laudes eiusdem vitia interserat;quλd cum in utramque partem de aliqua redisserat,deteriori adhqreat, quod pisci ara gesta perturbationibus ani
At is qui Plutarchum.attent E perleget, facile intelliget eius libri scriptioni ea uisam dedisse odium, atque ira n. Nimirum Herodotus aduerIus Boeotos, siue Thebanos, Plutarchi patriain,quaedam bona fide narrauerat,quq Pilitarchus aegre ferens, puta uit eo libro posse ex animis hominum euellere. Et bona, inquam, fide Herodotus ea scripsit. Nam & apud omnes iam pro certo habebatur proditio illa Thebanorum,de qua egit. Re Demost henes ipse inde argumentum sumptit eorum leuitatis, atque perfidim. Et setistionibus passim usurpabatur, decimain a Thebanis Apollini esse persoluendam,euius mentio haud semel fit a Xenophonte'. Cum enim communi decreto i istatuissent Graeciae Ciuitate quae aduersus barbaros .consenserant,ab ijs,qui nulla necessitate coaeti sese Petiis subiecissent, Delphico Apollini deeimam bello confecto esse exigendam,Thebani quidem potentia sua restitere decreto, sed quod illo tenerentur, fama, nemorsaque' la mutatim constanter perdurauit.
Hoc,igitur Herodoto,contra quam par erat, obiectum, secit, ut candor illo, atqtie aequitas in Plutarcho desidisrarentur, liram insensus animus nequaquam para. Ve- - rissimum enim est quod Apostolus scriptum reliquit. Iram homImsuu Luam Des πον operara ,Nam&cum inminus Hreodotuin inter alia , caelum ipsum, dierum rartionem,omnia confundere clamitet; si ad rem propius accesseris, ipsumque Herod tum in Mitte, ut aiunt, ederis,' reperies hunc scripsisse, nerasse Lacedaemanes ρ 2 romtra legem, ante plen- tua m In expeditionem prosecora; mansis e 1 tur in patria, quνο in is DCLunae orbis comporetur. Veruntamenprofectos e Ber sccelera Grat Lacedaemonem cisiis indus Jatio peruenirem. Quibus in verbis ecqua caeli,dierumve, Hie retum omnium
ratio confunditur il . . . . Il
Eodem spectant quaininque obscurεde Philyspide, de usu nominum asperiore, de verbis mollioritas, de minutis, aut ieiunis laudationibus, ae de plerisquesenten-ltijs Plutarchus in Herodoto carpit; quamuis postremo, uel onscientia reclamante , vel quod silentio plura inuoluerat,quae perutilia sunt, laudis adiectione intuperatio
Ac quod attinet ad genus scriptionis ab Herodoto usurpatum,tantum abest, ut Plutarchi reprehensio in cum iustὰ eadat, ut Dionysius Halicarnassaeus cum Thucidi de illum eonserens,libe de Herodoto scriptum celiquerit. Herodotus autem sale Dio- o
Pabui με- Iam de sabulosis, ac mendacijs, quae Herodoto obi jciuntur. primum,aio multa videri incredibilia ijs, qui pedem domo in alienas regiones'ndia exulterint. E si ρεν - v Quod si Asiam, Africam, Indiam peragrauerint, eos sententiam mytaturos; Id mihi non semel si dixero accidisse in ipsius tantum Europae peragrati c, haud mentiar. Adolescens enim in Gallia Olai Magni de Gothicis rebus sistoriam perlegens, quas semesa esse putabanu. In Gothiam,& Suetiam post multin annos haud semel missus,competi su esse ista,quae existimaueram esse comm mala. Idenrcontigit mihi, dum cum Moscis, Tartaris, Scythis agerem .Qtiam rem aequi hincependenda sunt, quae in Herodoto leguntur. Neque enim sabulosa puto, quae de Scythis seruis retulit: quippe cum hi dominorum absentium uxores cepissent, ac
362쪽
A repelli ilisto pretio ab armatis dominis nequiuissent, lis deniq; flagellis repulsi sunt,
nam hanc fuisse histrariam annalibus posteriorum mandatam in quib.& Mosei numerantur eo verius esse videtur,quod ad hunc usque diem extant leges, quae huius rei vestigia sunt. Nec fabulas puto, quae de magnitudine Babyloniae scripsit,quam ipse Ari- O Hastoteles gentem, siue potius regionem,quam Vrbem censuit appellandam. Neque ite μου mendacia,quae de tanto Xerxis exercitu retuli vi& periculum Graecis, Se opes, accopias licet innumerabiles) non esse tamen inuictas indicaret.Quin Herodotus sepe interserit hsc vcrba, Oferum,ur ego audiui. Irioaeviri quidem milas mile non l. Atqui 3e
crebro inculcat haec verba. ἐμοὶ δὲ παρά παντα τον λορν υπόκειτα , o τἀ λιγομίναια ἐκάμουν ά γνάφω . τίω μῆν λ γομφοισι χρησθω, οτεω τά τριῶτα πειθανά Quibus verbis inquit sc there se, quae ex aliorum relatu audierat, quae quidem et sera essent ,
B quatenus sWideri Huseni. At in Euterpe quoties anilibus, ves mulierum, vel aliorum comentis ostendit se nulla in habere fidem ictim& illam de praeciss ancillarum mani bus sabulam resutat his verbis. Hog Nemes ita narraνemus Idem et identur ' In ' 'Melpomene fabulam alteram de Psyllis premunit. Ea eniin que Afri reserunt, se it quit, scribere. In Polumnia vere, ait: ἐγὼ, ὀ ιλω λέγω τα λέγομφα, πειθεσθαι γε La ου πανταπασιν ὀφείλ-αμῶ τουτολο ελος έτω εις παντα του λογον. hoc est, . . l
SanE vero eum alia, tumque in Euterpe de Aegyptiorum ritibus fiash recitat, iam Christianis auribus, aut octilis indigna,ac tanquam me piissina a videntur: sed cli a Satana mentes Aegyptiorum,uti de aliarum gentium fascinat s sic suissent,ut ad impios C etiam bestiarum cultus auerterentur, ingentem habet occasione Christianus animus, runde attollat manus adcflum, ac de Catholica Religione, qua imbutus est, gratias quantas potest maximas, Deo Domino agat. Iuli Interea ex HGrodoto multa quidem perdipi commoda possimi, sue addictionem GTcam, Ionicam prFlerti in,Pia utitur, lintelligenda; atque adeo ad Homerum percipienduin .siue ad mores efformandos,cum sententias promat E pectore, pro eo secu- lo, plena, sapientis: liue ad maximorum regnorum conuersiones, de opulentissimam 'm' 'Ciuitatum euersones,& casus, pessarum piscipite, atque Graecorum: siue ad styli simplicitatem catque ut Cicero dixit; am nitat cm assequendam: siue ad agnoscendum usitatum alicubi Prophetis dicendi modii. propneis enim, Haec inquiunt, dicit Do-nus Deus. Her dotus autem ait: Amatu nisiνata ua dure. Item Mardonius haec dicit.
D Esaias inquit, Viso Esia f* Amos. Ieremias autem. Vexba Ieremiae si* Helcrae . sic ag μ. de Amos Propheta. At Herodotus Opus suu incipiens ait. Herodora Haticarnasso M. sionae ed tu haec. siue deniq: ad cosensum cli diuinis literis aliquatenus perspiciendum, . adum Nechao,& Apryjs Regum Aegypti; dum I A yri,dum Circuncisionis, i de alia- e δ' - -- Tum rerum mentionem facit. Sic etiam secundo libro videtur inaiiditiisse aliquid deliberatione Ezechis, . dum de Sethone rege,ac sacerdote scribit,qui se precib. aduer- Ο - i. sus Sennachiribu in tutatus sit. Et in his tamen adhibenda ea cautio est, quam in Ae- θοι, δι- inpiijs, Chaldsis,Grscis historicis antiquioribus perlegendis necessaliatia esse osten. . 4..dmius,&altera illa adhibenda,quod iidem varijs nominibus in scripturis, & apud prosa nos auctores s sphappellantur; penultimus enim Rex Iuda lib. . Reu. capti. 1 . ' Τ dicitur Ioachim idem apud Ieremiam cap. 2I .vocatur Ieconias. In eodem ipso libros Esther Rex ille Persarum,& Medorum pruno nominatur Assuerus, paulo insta dici E't. cftur Aitaxerxes. Rex ille qui templi Hierosolymitan isdificationem impediiiit in re A lib. Esdri nominatur Assuerus, de Artaxerxes, ab alijs vero his loricis vocatur Cam- ιbyles,qui fuit Curi filius,& secundus Persarii rex. idem quoq; Iicet animaduertere in Iu - . U
Gentilium historiis, si quidem ultimus Medorti Rex ab Herodoto nominatur Assva Ino ....
ges ,& pater eius Cyaxares. Diodorus uero lib. 3.c. 9. illum appellat Apandam, hunc Da - ροιο As libaram. Quintino cum Reges Medoria enumerat Herodotus,& Ctesias Gnadius, eos diuersis appellant nominib. Sed,& in ipso Herodoto animaduersione digna sunt, ore, es d.
que ueri chronologis, aut historis Xenophontis aduersantur. Qui quidem Uz- z. Σ. Bibl. Selectae Sectio Secunda. E e 3 nedictus
363쪽
nedictus Perrerius noster, suis in Danielem Commentarijs attigit ut alibi; sic lib. 6. A
Obseruandum est item, cum Xenophon,& Herodotus inter sese dissentiant in quibusdam, praecipue Persicis rebus recensendis non iccirco statim pro alteriit m semetiam esse serendam. Nam & Cicero qui Herodotum collaudarat,non pauca citis esse mendacia tost ιs est, innumeνarios videlicet apud eum es fabulas M tamin plerasque,vt fabulas agnoscit, & reiicit idem ipse Herodotus; quem cum nou antecessisscnt certi natis auctores Graeci, aut alij, qui certam rerum historiam tradidissent, neque vero Diumam liis toriam nosset,quali Stromata rituum, & aliarum Ethnicarum superstitio. num collegit,ut,qus audisse aut vidi isset, testata posteritati relinqueret. Xenophon
tem porro de Cicero libros illos de yro non ad fidem historiae, sed ad effgiem iussi Imperi j atque optimi Principis script ille dicit, lect quibus in rebus Xenophon, S: Herodotus cait Perrerius in hii loria Cyri,& Astyagis inter se discrepant, hςc sere sunt. Principio HerodotusAssyagem facit ultimum Medorum Regem, Xenophon penulti muni. Tum ille negat Astyagi fuisse filium: sed unicam tantum filiam: hoc negat X nophcin, filium eius appellans Cyaxorem. Postea ille scribit Astyagem debellatum esse a Cyro, regnoque pullum relegatum in Carmaniam ibi oblisie.Xenophon tradit illum in Regno suo admodum puerulo Cyro,naturali morte,decessisse, Regnum. σque filio Cyaxari reliquisse. Deinde tradit Herodotus Cyrum obscuro natum pa- tre,& humilitor educaturu in tet pastores. Contra Xenophon, Cyrum inquit patre Persarum principe,quique genus duceret ex P rseo, generatum, & in aula patris, atque Aui educatuna. Ad hoc Herodotus Cyrum miserrimh in bello, quod gessit cum Tomyri Massageratum Regina periisse.Xenophon ver5 scribit illum domi suae tranquillissimὸ ac selicissime uita flanctum. Denique Herodotus prodidit Cyrum regnasse nouem,& viginti annos, Xenophon autem annos duntaxat septem . Menam emo Graeca , Latina, siue alia versis Herodoti Halicarnassiissiemendatior, ut melior o possit. Cap. III L
P Raeter Aldi ManutiFantiquiorem editionem Graecam, & quae postea in Ger. D
inania prodijt in lucem, scio duas ab Henrico Stephano emissas, primam Gncam,cui alterius apologia in prs fixi t,& phrasium Herodoti expositionem; S cundam cum Latina Laurentii Vallae versione ab se recognita,earundemque Herodoti phrasium Graecarum expositionc,quae reliquis praeponcnda est, ab iis,quibus Ecclesiae Cathulicae permissia liceat horum hominum,quia fide alieni fuere, labores ins Leere . Adiccit Henricus , tephaniis secundae huic editioni icones structurarum ab Herodoto descriptarum, Persica,& Indica, Grscri & Latine ex Ctesiae scriptis a Photio excerpta . Quaeve apud Xenophontem ex iptius Ctesis Persicis cernuntur in primo libro de Cyri expeditione, Item quae ciusdem Ctesiae apud Athenaeum lib. . t o. rr. I a. I 3. i.& apud Demetrium Phaleraeu ita lib. ωεμε; Miriuet, si tamen Phalerii hie.est liber. Addita item sunt, qliae ex Xenophontis lib. I. Paediae Cyri habent ut deici Egibus, & institutis Persarum ex diuersis priscis historicis. Quaeve in lib. 8. Xenophon lis petita sunt ex quinto Herodoti libro . Praeterea de studio rerum bellicarum, &agri cultura Persarum, Oeconomico eiusdem Xenophontis. De institutis Persicis,& Medorum ex libris Geographicis Strabonis. De Persicis a Dione conscriptis, ex Athenaei Di nos h. li. ia. 13.1 . Ex Heraclide Cumano apud Athensib. t r.& i Ex Cleareho Solenti,apud Atheusum. Ex Agathocle,& ex Charete Mitylenso apud eundem Athe ixum lib. i a. de Aegyptiacis legib.& institutis, ex Nymphodoro in lib. 1 3.rerum barbaricorum,ex Strabonis lib. 17. De AethIOpibus ex eodem Strabonix li
bro,& ex Plutarcho in lib.de Ilid Sc Osyride. At
364쪽
De Historicis. Lib. XVI. 3 3 I
At quoniam idem Hemicus Stephanus Apologiam pro Herodoto scripsit, sci . sia
dum est, tum Latinam, tum Gallicam erroribus aduersus Catholieam Ecclesam esse λ resertam, librum autem ea occasione Gallice emist,quem ob dicacitatem,& rabiem ad uerius Catholicos, ne ipsi quidem,qui sunt eius partium, pati potuerunt, ut & ρο- cunia mulctatum id cra tuis te afferant. Vertit autem ante quadraginta annos Het dotum E Graeco in Gallicam linguam Petrus Saliatus, cui versioni COm pCndium ad P.,
iunxit Georgij Gemisti, diisti Picthonis, de rebus qiue post Mantineae bellum con- -
Quin A: Dauid Chytros Compendium,& animaduersionesqiiasdam in Herodotum scripsit, ubi delectione historiae instituenda egit: Sed ut & ipse a castris Ecclesiae ob licertam fuit transfuga, neque uero attigit ea, quae ex partibus Graecis, & Latinis poterant in eius Historiographi interpretatione afferri, nos &iplius Herodoti historiam breuius,& usum,ad Principes potissimum ex ea melioribus documen tis imbuendos, huc sub ociemus.
ID igitur primo sciendum, antequam ad Herodoti lectionem veniatur, expedire
maxime, ut tempus noscatur, quo hanc ille conscripsit historiam: nimirum prope illa tempora, quibus Esdras,& Nehcinias templum Salomonis,& Hierosolymam instaurarunt. Deinde quo tempore, quae tunc erat Ecclcsia, & populus Dei, multa passa a barbatis suerat, quotum florebat imperium. Orosius igitur potissimum legendus,ubi summatim iure persequitur .hDeinde legenda Chronographia Gilbe C ti Genebrardi, siue eius Notae Chronicae ab anno conditi Mundi 3ψ6 usque ad annum 3779. Sive potius quando illae plerumque claudicant eae, quas avide expecta. mus a Io. Dechero Theologo societatis nostrae. Postea adsciscendae Ptolemaei tabulae,in quibus Asiae, atque Africae sunt delineationes, ac desceiptiones, unde lux Herodoti historiae intelligendae, ac memoriae rerum confirmandae praesidium non mediocre comparabitur. Vide autem, ubi egimus de Historicis Perscis, Indicis,& Africanis quinta,&s cxta Sectione. Denique ex Beneis ducti Perrerij Commentariis in Danielem praesertim ex lib. . sequentibus, veritas, & nominum Regum , de Imperatorum Persarum, Medorum, Chaldaeorum, Assyriorum petenda est .i Mirum enim est quam diligenter ille Histolicos eo titulit inter se, ac veriorem inde historiam elicuit.
GV AE CONTINEAT PRIMVS H E RODOTI LIBER .ET quidem primus Herodoti liber caussas continet scriptionis,& cur Asa cuti
Graecis pugnauerit, Graeci cum Asia. bellorum tantorum originem in rapta, utrinque mulieres indicat suisse Io,Europam, Medeam. Adeo vel caro, vel ambitio Mundum pessundedere semper atque ei terterunt Imperia. Gugis deinceps
Lydiae Regis Acta& reliquorum, Craesique abnepotis eius,quem Cyrus cepit, Persici initium Imperij sub eodem Cyro, atque huic denique neccm a Tomyri Massage. tarum Regina illatam. Cyri ridiam non omnino ad Veritatem historiae,uti dictum est supra, sed ad regis institutionem suisse scriptam os cndens. Plures autem ubique
L Herodoti sententiae pascunt animum, quae Principes tas audientes auertere possint a malo. Illa primum de Candaule, qui a Gyge interscictus est. Maiam vitae extrem δ' inflaCandaulem excepturum, quι uxorem nudam os ostendisset.' Mulierem autem exutam ρ' sede, exuere Gem pudorem, ac uerecun m. Colloquium dcinde Craesi cum Solone, qui finem uitae spei tandum esseCraeso dixerit, si si de selicitate, aut infelicitate cit- iuspiam statuendum: aduers s raum is usquicquid In homine e subduxisse ἐτι πω Γ ἰα Θρά που συμφορια hanc ob caiisam a Crsis Solon eiectiis,& factiis obuiam Aesopo, ab hoc audit eii Regibus aut non loquenaeum; aur, qui ctis acem, es se dicenda. Qiis tamen Aesopi pro Mudi captu prudentior,quam verior sententia nobis, quibus Christus vetitas sapit,esse de t: fit postea ab hoc Historico Grecorum anni antiquioris mentior qua
365쪽
qua de re ab ijs,qui hune Auctorem inter pictarentur, nonnihil agi posset de Grego. Ariano Kalendario caussisque anni 1 Caesare zab Apostolis,a N icaena Synodo, a Gregorio Decimolertio emendati, quo de negotio bret uter in restitatrone adliorsus Chutraeum egi iuus; iuristophotiis autein Clauius noster fuse, doctissimeque Apoli grasea egit contra Maesti inum, ac denique in c&stigatione Iosephi Scaligeri, quae Romae edita est anno i 3 9s. Sequit ut porro in Herodoto iuga Adrasti nepotis Mudae tegMPhrygum ob stat remeam nactfcctuin x Delude expiationis genus, quota Darmones uti uolebant, sed qus omnino abs t a vera expiatione: quemadmodum & uera non fuit Patris Adrasti aduersus filium excommunicatio . Adduntur oracula CLEIO red. dita, ius ut ambigua erant, sic ostendebant, quantam in Ethnicorum animis. Sa. tane astus vim habebant. At quoniam pleri inque de oraculis ictiusmodi agit Herodotus, mi muniendi sunt lectores, nequam fidein ius habeant. Satanam enim, 2 eiusque oracula obmutuisse certum est, cum Christus Domi nus illuxit Mundo res Saapientis autem esse cordis Deum in omnibus consulere, qui serio quaerenti se , ae fa cienti iustitiam, occurrit. Prstcrea narratur cornmissiam contra Cyrum temerὰ bel- Ium a Crsso, lut iceirco cum Lacedsmon ijs societatem inierat, quamobrem & regnuamisit,Ac super pyra,quamn blimia luserat, Solonem inclamans, huius de humana selicitate colloquii recordatus, ubii Cyro auditus est, liboratus a morte, Metuitate
donatus opuμ Cambysi filio a consilijs fuit. Hic uero Cyri historia petenda est maximὸ e Diuina scriptuta di nam eius dextera usus est Deuς ad litarandum Iudaicum populum, atque ad instaurandam Hierosolymam , S templum. Ita ter alios autem , qui de hoc Persarum Regno egere, Bened retus Perreritis noster accuratius commentarijs in Danielem scripsit. Est autem ii, hoc primo Herodoti libro luppliti uiti de CAstyage sumptum, qui nepotem exponit Cyrum, & Harpago Harpagi fisum ipsum
comedendum apposuit. Agitur item de moribus Persarum, quos i Dcii ne pudebat mentiri. Quem ad locum referri nonnulla possunt ex meliotibus Periarum moribus,atque institutis, ex Ctesia, Xenophonte,&aliis,quos supra nominauimus. Dixi melioribus: nam quae non struerc,sed destruere pictai m qiicunt Ebrie tangenda,&incti sanda sunt,tanquam C peccato hominem peruerteia te prosect iu Post hac narra tur orietines duodecim obium Ionicarum,2liquot seculis ante Curi bellun conditarum. Exilium Phocen tutam, qui Massiliam in Gallia, Vcliam m. Italia aedificarunt. Calamitates Cariae ac Lyciorum. Descriptio urbis, tiretis, de regni Babylonici,quod
Cyriis in suam potestatem tedegit. Deliberatio Cyri de bello aduersus Maisagetassii scipiendo, quod Crssus primo dissuaserat sapientissimis uerbis, quibus ostendit ca, Bquae sibi ingrata acciderant,duin Regno recidit, lueumenta fructu fuisse Ταμοὶ παΘήματα τα εοντα μαθημα τα γέγονεν. Itaque subdit Cyro. Si nodi ιe hominem
HAMi Aegypti, Nili q: ubere descriptionem caussas item Nili exundationis,
multaque de eius sontibus,qui tamen suere Herodoto ignoti . Addit Aegyptiorum mores,i itus, sacrificia, cultus erga bellus, oracula, & templa sal. rum Deorum,ous quia Diuini cultus ueritatem haud nouerat, religi Osε exponit, abstinens a quibusdam turpioribus,quae suae historiae inquit se noluisse immiscere. Agit item de originibus eorum Deorum, quos stultὰ coluit Aegyptus, Graecia,& cetera antiquitas, unde liquet alitiquissima & uerissimam omnium suisse Religionem , qua Deus homines primos imburi,cum lisc tardius iniiceta suerint: mox Aegypti RQ gum seriem texit usque ad Amasim, c5tra quem Cambyses,Cyri filius & Rex Persa
rum bellum gessit. Porro ad Aegyptum,& Asricae partes illas pertinebit lectio Petri Gallis,
366쪽
A Garsit Galarst, Episcopi Cauriensis, qui inter octo libros Euan icarum institi irio num, aliqua de Aegypto minacii iti Qua occiuione breuiter tammemorari poterit quid Abrahain, ceteriq; Patriarchar, quid Moyses in educendo popuIo Dei uuid Christus Dominus cum B. Virgine illuc fugiens, quid Eremi Thebaidos, quidque Alexandrina Patrum Acadenti Malal Euangelisl ntem, Origeia is,& aliorum, quid Bibliotheca item Ptolemati regis,& versa a septuaginta Interpretibus Biblia suerint, prpter bella qiT in ea prouincia Romani antiquitus, araclioc seculci Tu qui eam suo subdidere imperio bidem gesseri t. i, Di ilia me
in iis autem,quae de Nemo Aegypti rege agir; legendux Didinus doctHa. I raui cap. 3 y.& R eg. a 3. At in iis m de AE Amye rege Aegy=viloquatur, testenduςI'. naias Propheta cap. Nam hic Apryi minatus inretitum , -sectum quoquhhnisedemque scribit. Id quod Herodotus aperti indicat, ounuetabat cum a Praeter suo Amasi stra'gulatum fuiss iam adeo superbia elatima. ara neminediue Deotiue homine regnum sibi ademptum iri diceret. Ubi vem ues Hammonis an Lebi vG . Ouis Uodonaei in Graecia meminit,declaranda est veritas historii, a qua alii hiosita impiuiti talismira Deorum cultum Ethnica prauitas deibriit Hqc factu ut, quae de filiis,& nepotibus Noe dici possunt, qui septuagilitae duas colonias ex Armeni, Sagam uarias mundi partes deduxerunt, ut uniuersam terram denuo replerent. Qua de re vide quς in editione hac Veneta Bibliothecs nostrs egiam ubi de G graphia: In Nomana autem editione in c. s. lib. 2.eiusdemissil. .ira , fit mu dii Ad Deorum illam recentem generationem, quam Hesiodus , & alii suis Theogoni s inuexere,cum vera Dei notitia & Mundi creatio,atque Batriarchae tot ante se Ia praecelliuenti per quas unius Dei fides innotuerat, monstrandum hinc, quantobrmamento nitatur fides nostra. Iustinus autem martyr,Se Theodoretus de cura affectionum Graecanicarum, praeter Eusebium,ac Latinos patres, hoc optimρ ut alibi ostendimus sunt persequuti. Vide item eap. 8. Dctationis meae de Poetica, ubi de Menocli I heogonia, ac quid de huiusmodi commHiis merito Epiphanius dixit Circuncisionis aurem in Aegypto, de Palaestina adhibitς,cum Hemdotus meriti in nem faciat, populum Dei quonam modo ea ratione multo amea Musa Gentili s Creuerat, operepretium erit hic meminisse. li
I ai ui Ggyptu in suo regno adiiciens, & aduerso rerum si icdessiri ab Aethiopibus repulsus, S merdim fratrem necari iussin, sororem ira unantem, uas dux rat uxorem, interemit, filium Presaspis, a quo suerat admonitus,& reprehensus,telo transfodit ebrius, strens pleraque cum misit immanitatis, vide prscipitis animi, plena. Qus quidem ipsi bretiitatem temporis in regno,&mox regmamissionem,sed & sternam damnationem peperere. Cum au tem suos tur Gritos,si constratios consideret,num sibi sororem ducere liceret, responsum accepi, quale permittit Deus dari ijs,qui rectum nolunt, dum specie quadam honesti rectum
sciscitantur. Responderunt enim, rum ex Iste Mem, qualuc permutatur, Bd exta- me ramen riseram, qua licet Persarum Regi facere, quicquid velit .
- , v llum Saxniu , Polycratis Samiorum Tyranni primo siniam am felicuatem,
W vieinae finem in licissimum,eruci enim suffxus est,cuni antea sta nihil aduersi pocla accidere stultd cogitasset. V Darii Histaspis gesta, qui cum sex alijs Smerdim Magum,qui Persie regnum inua-1 erat; ccidit, ac primo consultationem inter eos de optimo regni statu, Quem in Asinnarchia si tum esset mnibus evicit. Hic cum Cyri edictum renouasset de instauranet Hierosolyma, Occasionem prsbet eorum temporum mentionem faciendi, quibus cc tu orum status, & rerum ipsorum successus uatij monstrati sunt. In Esdrau go, HM , Lacharia Prophetis, mentio plerunque sit Darii,cuiusdia Danielem com-m lata;s digna notatu multa assert Benedictus Perreritis noster. Tu Enumeratione .prouinciarum Persics Monarchis , ac sedauium abnuorum s decisuri J ' -
367쪽
auri Indici a formicis ingentis staturae custoditi a Arabiae selicis descriptionem ι Ba. Ahylonem, industria Zopyri, a Dario expusnatam a Casum Democedis, qui pedem Darii sanauerit. QV A a T V S,LIBER .
BEllum a Dario contra Scythas in seliciter gestum complectitur.
S thiae Europes diligentem pro eo tempore descriptionem. Nobilis in Lybia familis Minyarum, & ab his in Lybia aedificats C renes, α Helciae expeditionis in Lybiam e regionis,& populorum Lybis narrationem. In Dacio id memorabile ad proborum Cosiliariorum commendationem eum manu punicum malum tenens dixi fl Megabros everrimi gra-In Anaeharsi,& Scyle fratribus a suis popularibus intersectis,quod Graeca sacciti. cia. 6d inores peregrinos in Patriam inuexerant. In Sc thiae Europeae descriptione praesertim Moscouiae, Poloniae Moldauiae, V, lachiae. & quidquid ab Istro versus Boream continetur, occasio se offert statum nacirandi. Uide Ungarica Antoni, Bonfiiiij, Polouica Chromeri, Moscouitica Com
Iussu, i,' qu , H eodotus nominat, Istro, siue Danubio, qui supra Tubingam m
eremo Helvetiorum nascitur. In Borysthene, quem hoc tempore incolae nominant Diti e per, ac cuius ori uinem ignorauit Herodotus, cum circiter triginta milliaria ab Urbe Moicua distet verius Occasum prope eper 5Κo, Moscou pagum an Tyra i,t cm quen Nesitum in crate Ungari uocant,quiq; in monte Carpath: rocul Cino mala it irri-Iu Volga que non semel traiecimus in Moscouia,quodq; flumen per MoscOL . PCrque Catanenses Tartaros,& Astracanenses decurrens, pluribus re Casmui influi quod quide Pio Iemtus Rhii,Tartara Edei nominata In Duna, qui suum, e Mol coma veniciis,& Polacia deinde Liuoniam.& Riga eius prouinciae ci itate alluens in Balthicum mare decurrit. In Tana=,qui Asiam, ab Europa dirimi muli a stam,qus repus ipsum indieauit esse alia,quam qui Herodoti,atque adem Ptolomaei ic trie lR Orabatur. Iam de Hyperboreis m5tibus,qui nulli conspiciuntur,ac de
donis a I DO est aucta ; In Chiousa quae Russis erat metropolis,& ubi serunt Sepostolum Andream fundamenta iecisse fidei Christian inuti motan ea
Continet historiam Thraeici 'on Macedoniae a Metam
ce occupats,ae seditionis Ionici ab Aristagora Milesio aduersus Darium noseliciter motς,& eiectionis Pisi lirati datum ex urbe Attica. At occasione huius historis, de libri tria maximε obseruanda sunt. Primum inditam a Deo omnibus legem naturalem, i ta , ut licet Herodotus hiems Ethnicus, Ac uerὰ Principes ij, qui bella gerebant procul ab omni iustitiε , ymni tramite viderentur, ea tamen dixerint, secerint, passi sint, quiousmeus scrua& animaduersor pro eorum captu monstrabatur Ecce enim Silamnem, Rege Petrularum iubente, excoriatum, eiusque pellem in tribunali extensam quod cum esses mapistratus dona acciperet. Otanem ueris Sisamnis filium, in patris locum suffectum, atque admonitum a Rege ut in paternam pellem inspiciens iust E iudicaret. Ecce item Aristagore Milesii, At Histisi in erucem acti, supplicia seditiosorum, ingenia Ioniam , Curum,Cypriorum punita,&reliquos c5monefactos,ut,quod inquit scriptura,tivirat Mue Deum, is cum sedulosis commisi r quoniam cuo ter toEn quoque tyrannudis reprehensionem,atque vituperationem in Sosidis, C Imthij, de in historia Cypseli,& Periandri. Ecce denique luxurii poenam a Deo nua
368쪽
IDe Historicis. Lib. X V L 3Iue
quam praeternaisiam , in ipsis quoque legatis Persicis ad effetaim perductam. Hi
enim ad Amyntam Macedoniae Regem missi, matronarum, de Virginum Macedo- .niearum linus attrectates a filio regis Alexandro, Magni illiusabavo, per substitutos in mulierum locum adolescentes Ueste muliebei indutos, miles inici laeti sunt. Secundum . Sententias grauissimas esse, quibus inqui Reipubl. clauum tenent, ma- --i in
gnopere doceri possint . , r: π
Tertium. Conferri posse Herodotum cum Machiauello non ut legatur, sed ut ab ria λι-μ Iegetur nimirum ut Christianos nescio quos pudere debeat, E Machiauello, qui no- men Christo dederat,deteriora hauriri, quam ex Herodoto, qui & Ethnicus, ac tot
es Porro inter alias, sententiae illa Qui insignes. Prima. Ea Pe Dra μηt . De quae in B MDeum pretinent, debere notis esse amimor qaam qua sunt hominum. QuQd piamus,& alto exi pectore Petrus A postolus,cim dixit: Murma soportet De quam ιμμι- M. Secuta dira remnem unquam sceleras flamam e agerc. Λ equitu nempe si parna nocen . Tertiae disses onum mmum honori centissimam esse virum awιcum, udentem, ac bona mentis, Quarta. Dimuere Deo peccarum committi . atque concussi , Quinta. Ho misi fidem maestamIsmarettarem esse metiorem. Id enim Glauco Spartano dictum, qui deptilittin apud se pecuniam negabat. Eu . mni inditi in Eu silli nidi: Eudou i ima e . aisa in il e Ni xtud A ta ir
ure praeter inspectas ubique aureas sententias,enarrationem infaustae sedi Nonis, ciniae. Millati excidium. Histi ei principis sed uicinis supplicium. . Habet item Principes aliquas familiarum origines, unde Miltiades,& Re inu , , , ges Lacon nab Hercule progeniti,& Alanisonide: qua ex familia Clysthenes Atti. - δ Qx, de Periclexoramr & Alalbiad ori iuunt. Habet pWlium commissiim ad Mar thonem,qu in pnelio Miltiadis Atheniensiuili Ducis uirtus enituit i quippe cuius. consiIri,aeso itudine ingena Persarum exercitus a ciuitate Attica prostigatus est. Id praelium anno vigesimo post eleetiun Pisistrata filium Hippiam, qui . praecipua belli uitiis sex sin Stamici decimo ante Minis opeditionem, & pugnam Salamniam, commissum esse Thucydides scribit. HVi i in pu DPri,
S . in V II in m s in I AEER. t Ontinet expediticinem illam memorabilem Nereis Persatum Regi, in rarciam. Deliberationem in Regio Persarum Consilior habitam. de . bella a uerius Graecos suscipiendo; In eo autem Conlilio pleraquesulii id asilidenteni rerum consilitationem spectantia . Ibi Attabani, bi Demarati,& aliorum resposa cordatistin a. Et quide Artabanus Histaspis filius,ae Xerxis patiunx cu bellum illud Xerxi dissuaderet Mardonici enim,qui sua semetii dixerat,nemo audebat aduersiari sta modellisti me.& aptissime loquutus est. Fieri n.potest,a: Rex .cῶ Iemetra si L adu antes proposita non fueram,ut aliquis eluat meliorem,edea,qua lata fuerit, et tendu est. Ar rameotrariae proponunIur in mediu,o Io riti datur 'quemadmodum aurum purum hau res ἀ- gnosiimus: sed ιum demum eum a* Uracueramus. Idem uerli Artabanus alibi: Duo haec B Rex a me paris esse momenti iudicantur, bene sentire, se ad aherum, qui bonam in medium se--am ' Θι.acerri et At quam apposite illud cum Xerom ut credi potest)miseras eos, i liquit,qui alioquin moti iunt,ab νsci g, ys,quae cum impiasis habenu una t
369쪽
σιτίκα δοκέοντα ῶν ,ἀλάδεα χρονον ἐνρc.' uinet. Huc etiam illa spectare possunt, imiae Immai aius non lamel Xerxi ipsum considenti, cordatu respondit, cipuE, H . ' cuin antequam ei responsum redderet, dixit, Verane,an tucundinis Rex, visu ANavar' cui cum Rex lignificaret, malle se Ieraatidire,ea ranim heuidsquci animo accepit. Demaratus enim postea id expertus subdidici ram Intim, rebam Eenme eritare apud Tel
At tu hoc libro quemadmodum & sequenti, Xerxis maximus ille hehicus adurea H fit in Graeciam apparatus ad nihilum denique redactus, hagaque ipsius in Persiam, &victoria Leckiidae cum trecentis Laccdem ijs, oui vicies mille Persas trucidarunt, at ali pro patria fortissim ε occubuerunt, ingentem vicissitudinis omnium rerum do M. CH. Disis clara Leoccasionem Praebent cima haec non tam cum inCedicio militum Tribuno, qui eum quadringentis militibus uniuersas Carthaginiensium copias in Sicilia ceriata dit: atque cum ter mille Heluet ijs, qui prope Basileam viginti Arinoriacorum millia biis ii teremptis, ipsi quoque vi in erimui sunt,quam cum Ionatha,& elux armigero
' ρ' hoste, tandente, & cum paucis millibus Calliolicis Molariij.Comitis mIlitibus, ad uersi ita Albingenses Haereticos, & cum Gottisredo, duobusque millibus militibus in bello Syriae sacro phis c tum Sarac norum mi lia superantibus conserri possunt.
Quin dignissima notatu sunt, & Xerxis fletus, tum tantum exercitum conspicatus ---- ficuli, tanquam ante clivulo annorum spatium moriturum, & sapiens Artabani me: ω' sponsum,quo dixit: μή ira, breui humanae et uae spatio Harima tan re ememre Gmm . Q hus, VI. sapius m tintimιrt, quam et ruere, Item illud r da hominum vn s Issue Ast, la
Ira serum ratiuum Dis .a Querum I tasma,& Mediterranei maris Insulae,quaeue igunt ad Orietem,S Thracia, per quam traductus. suit Persarum exercitus,& Asp ma, glia para liu uix libri Jestiolis spectati poterit. Vbi eum ad earum, quae olim fuerane maximae Chastates , Atque Respublicae, enarrationem suerit ventum, omnium penis inuersus,atque euersus status poterit ostendi. .es illo C T A V U S L II a m 'It t. HAbet exit in virum. retum,qitae in septimo exponi coepta sunt. Habet GK-corum victoriam naualem apud Salamiciem aduersux Persarum classem . nHabet Atheniensium moderationem, atque concordiam suci iuri ob publicum hGnum cedentium,ac seditionis fibras ipta initio praecidentium. Habet Thm. mistoclis, atque Aristidis duorum praeflantissimorum Ducum Belli exempla. Theia, milioclis solet tiam sapientiam . Ata fit dis probitatem, amorem erga patriam, utistitiam. Habet deductam a Themeno Herculis abnepote Regum Μacedonicorum
N O N U S L I E E R. Ontinet Graecorum victorias ad Plataeas, &: Mucalem Asiae promontorium
adversus Mardonis,& reliquos Perses,at'; adeo contra eos,qui a Grscis Grsei defeceram ad barbatos. Verum enimuero Herodoti sngularis diligentia,& declarandς uerita iis historiae studium in hoe potissimum libro elueent. Porro exerra πι - aue , plum Diuiris ni stitie cum in tanta plaga Persis illata, tum in praecipuis quibusque improborum hominum,atque libidini seruientium factis cernitur. In Lycida,quem Demum πιι - mosthenuet Cyrsilum minat, suadente seriti tutis csiditiones a Mardonio Duce M ) ta . xis Dblatas; quem Athenienses lapidibus, uti & mulieres Atheniensium eandem --. Ob causam Lycidae uxorem, ac fili , Obruenuit. In Xerxe cum nepte, atque i om
370쪽
De Historicis. Lib. X VI. 3 3 7
A Datris aut scelus patrante, aut occasionem caedium,&sratricidij praebente. In Ar m. --tayta viro sacrilego, quem Sesto expugnata Xantippus Atheniensium classis praese- fi ctus laqueo vitam finire iussit. At ut poena in istis, sic praemium laudis, atque uirtu- 'tis Atheniensium, & Pausaniae Spartani Ducis recitantur. Atheniensium quidem,
cum praeter alia Thegeatis contendentibus de altero exercitus cornu obtinendo, L cedaemonij modcstissim ξ responderunt. Guocunque in loco Ormus risis,nonparcemus opere, quin β gnemus,quemadmodum honos , ac renuos viros decet. Pausaniae vero tum
fortitudinem,ac dexteritatem in bello: tum pudorem,cum post victoriam ad Plataeas partam abstinuit a Captiua Coa, neque saeuij t in cadauera hostium interfectorum,sed satis sibi esse respondit,s iussa faciens, o dicens, Spartanu placuerat sera.
DE Thucydide,qui post Herodotum historiam texuit a fuga Xerxis E Gncia
vique ad exitum belli Peloponessiaci annis nimirum 7o. quinque mihi --τὰ facienda sunt non exiguo legentium fructu. Primum, si series eius hi si Eet Iti quam breuissime ita ponatur ob oculos, ut simul ostendatur, quς ex eo legendo ca. t ''''pi alicubi queat occasio ad Christianam pietatem insinuandam. Secundum. si summatim addidero, quae viri docti de illo senserint. Tertium, si ipsum met Dionysis Halicarnassaei de Viro illo iudicium subiecero: na is idem Dionysius in eo expendendo,& veri Historici formam sapienter attingit, & interpretis munere non uno in loco iungitur, ut sine illo Thucydides aegrὸ intelligi possit. Quartum, si subdidero quinam eius interpretes , aut scholiastae extent; quaeve editio, veriloque sit emendatior Quintum, si ex eodem Dionysio Herodotum cum Thucydide cotulero. Id autem Primo sciendum, Thucydidem, etsi octo libris,quos reliquit de bello Peloponessiaco, scripsit bellum ciuile, quod Grscis Ciuitates inter sese gesserunt, cum iam post Persicas victorias, opibus atque potentja creuissent, animisque ε rerum successu et tis,eodem bello concidissent; plurima tamen interseruisse, quae ad uniuersam Grscilhistoriam, qiisve ad omnium Retupublicarum administrationes, & casus pertinent. SANE PINMO LIBRO AFFERT. Ceasones, atque caussis belli Peloponessiaci exstdere Corcyreorum,& Athe nicnsiit ad itersiis Corinthios,& obsidione Potides, & exclusione Megarensu a portu Attico . Deinde historiam annorum quinquaginta, qui inter finem belli Xerxis, quod Herodotus scripsit accuratE & belli Peloponessiaci initium intersunt; summatim, S ut ille inquit εκλογlio recenset. Descriptionem veteris Graecis, inde usque a temporibus Argonautarum, & belli Troiani. Legationem Lacedaemoni rum, qtii Atheniensibiis,etiam Religionis praetextu, bellum indixerunt. Interitum,& alia qusdam insignia, uti, de interitum duorum pr larissimorum virorum Pausaniae, atque Themis focos. Orationes aliquot illii stres. Deliberationes de bello. SECUNDO AUT EM LIBRO .
R Ei huius belli triennio gestas a Graecis, bellum, famem, pestem, quibuε ρο-
puli illi, nunquam dormitante Deo, iustissimh vexati sunt. Ciuitatis Attier descriptionem, quam Giscis uniuerst suisse Academiam,& magi stram virtuti ac gloris,cum Pericles ostendist et ea senebri oratione, quam Plato in Men xeno illustrat ut, nos clim Christianis Academ ijs conserentes, possum iis ostendere,
quantum ab his illa abfuerit. Qua de re vide primum nostrae Bibliothecae Selectrlibrum, ubi agitur de Europae Academiis quibusdam Christianis. Quin de Thia. cydides eodem loco primam originem Attice Ciuitatis a Theseo ex agris coacts, ZeBibl. Selectet Sectio Secunda. Ff potentiam,