장음표시 사용
131쪽
ea secundum omnes tuas partes frigida itidicabiti Ac propterea intempestiue mordax est Scaliger, cum Cardanum canina dente petit, quod is hydrargyrum extremὸ frigidum, Dextreme calidum diuersis locis asseveret. Extreme quidem frigidum in extimis tactus docet. Extreme vero calidum in intimis, probat sublimatum illud quod paltibus humidioribus discussis adeo ac re est ac violentu; H&admotum maxime corrodat, desaltumnum praesentissimum sit venenum ideoque quod de adipe diximus, tanto igni continendo, atqtie coercendo: magnum frigus in exterio libus partibus
necessaritim filii Ad quodvi loci frigiditas requia
rebatur. Vnde factum est ut montium stigidior viri penitioribus partibiis metali Mum natura delecte tur.Quippe subtilissima illa natura quam hymi ci Chrysurgi tantopere commendant, cito auo reo, nil loci stigiis a radiis Solaribus remoti, Scrupium in quibus coalescit densitas,in humidum frigidum ipsam complexum retineret. R TH C. V. suo idem οὐrmatur ab adipis similiuru sectis. od ex pro magno habetur incommo-lo,ut Madeps sit igneus,& nihilominus sit
concocta dissicilis; atque propterea stomacho infestus; id maxime sententiae nostrae conis firmat veritatem Causa enim sunt partes illae humidae,defigidae quibus plurimis ignea illa visco
primiturnalioquin cito euasura, ni Iirmis illis veluti muris partium contrariarum cohiberetur. Sed
132쪽
temporis lapsu,muris illis a calido exteriori labe sectatis liae partes igneae liberius sese diffundentes adipem senescentem reddunt calidiore. Quod videre ei quoque in oleo veteri quod calore acrius euadit. Quin quodcunque oleum inflammationi sedandae admoueris; principio vi partium ius modi frigidarum ardorem compesces, tandem, calido interno vincente auget innammationem.
Sed animaduerte quo ataificio ex oleo, vel adipe in lampadem infuso flamma cieatur. Ponitur elychnium siccissimum quod partes illas humidas quae flammam coercent ad sese trahat. Hinc fit ut fanam admota quae humidum illud dissoluat, duid stupae rapiunt,ignis exeat liberior,ac purior: qui alioquin eas secum aueheret: ut in sumis omnibus videre est. Ac ne quis putet stupas in lucerna poni vimini igni materies videat elychnia quae facta
ex illo alumine quod plumosum vocant non runtur, tametsi continuam olei inflammationem sustineant: Accenditur tamen oleum in illius aluminis extremo , quod solum istam mae nutriendae non
sufficeret nimirum ob illam humidi attractionem ab alumine factam, ut in stupis dictum est. Sedit unde digressa est quaestio reuertaturinon mirum est, si ventriculus partes eas frigidas quae ignem in adipe ambiunt, nequeat vinceres: cum nonnili admoto igne, vel longo temporis tracta
Hoc ipsum in vino videas quod cum sit partifitenuium, atque calidarum, ut pote ex quo aquae
illa ardens, Scien tota ignea sacile eliciatur; nuhilominus a stomacho didicite vincitur ac coquitur; quod scilicet partes illa igneae non nisi partiu
133쪽
valde frigidarum ope vinciantur quas idcirco si macho superare non est facile. Eadem est ratio,quod sulphur, cum admodum igneum,ac tam subito flammam capiatnprunas tamen iniectum a quibus accenditur,extinguat , ita ut vix postea ignescat. ippe partes frigidae quas tanto potetiores in sulphure necesse est esse; quato plus in eo ignis concludunta, subeuntes prunarum poros,igni exiturn praecludunt suadensitate. Porro quid sint illae partes stigidae docet salis nittri conficiendi ratio , quod totum conuertitur inpurum salem, si aqua unde extrahitur diutius ignem sullineat: nimirum abeunte illo igne volatili qui hoc ale includebatur.
Venit mihi in mentem sententia Quercetani qui acute contra communem opinionem, Papauer valde stigidum iudicantem. idem valde caliduasserit: id ab eius probat effectibiis, inter quos hic est notabilis, quod eius succus in lampadem immissus, haud secus atque oleum flammam concipiat. Veruntamen quod pace eius dictum velim miniis consulte loquutus videtur;cum vim oppi , seu succi papaueris narcoticam, ex eius vii tute triagida prodire negat,quam spiritibus sulphureis acceptam refert, qui ventriculos cerebri lubet inter,
letheum illum porem inducanti, Id sulphuris de vini probans exemplo quorum spiritus cerebrum opplentes longe magis ipsum instigident, quam
aquae niuis,aut glacie quantumuis in extremo recessu stigidissimae. Non inquam satis intellexit vir alioquin periti stimus, quam stigidas partes haberet vinum igneis continendis necessarias, quarum frigus , ut dictum est , stomacho tantum facessat
134쪽
negotium. Quod tame frigus apertius in sulphure depi chenditur stigiditate humida prunas extinguente. Haec partium contrarietas magis euidens,
aesentilis est in aceto de quo si Deus dabit, longior, nec inutilis nos manet disputatio. Vt de plii- cibus aliis quorum specillatio non parii huic taς- siloni eruiet. Denique sinaturam consulas, videbis in omnibus id necessarium, vi quod de adipe diximus, partes calidae stigidis includantur,& quo plus in ei calidi interni, eo plus sit stigidi ambientis quo subtiliores sunt illae partes calidae,e,debiliorem velat calorem habeant, alioquina vehementiore facile disti, luendie. Superes linum argumentum d tactum ex adipe cordis' Mod Laurentvis non soluit, id vero magis noli rana confirmat sententiam. Quod ut liqueat, nota itura, quod Fernelius obseruauit,album illud cordi ad Ilaerens, non adipem esse puram, sed quiddam inter adipem carnem, mediam natura sertitum. Mod eo patet, quia non ut adeps lique sit. Causa et o haec est, quia partes subtiliores ob caloris vehementiam abierunt Aqua tamen illa pericardio coluenta qua cor perpetuo madet, alias partes non tam subtiles cohibuit Put ibi conciei centes speciem quandam adipis retineant Qtio digitur miratis pinguis sit ea materia, causa est caloris vehem Cratia . quod tamen pinguedinis naturana participet, causa est aqua circundans;atque partes aliquas minus subtiles vel paticiores ibi retinens. Ob eandem causam oues, boues, caprae, similia
animalia in pectore ubi pulmonum restigeratio sentitur , contrahunt substantiam quae accedit adnathuam pinguedinis.
135쪽
CVm ergo quod rationes clarissimaea princi
pio commonstrarunt,totque iam modis co- firmaueramus, nunc quoque experientia euidens
secerit in adipe,& aliis permultis scilicet ad calidi retentionem,nec effaritim esse vinculum stigidi ambientis; ut quo rei partes magis igneae nurint interius,eo copiosis haberent frigidum exterius. Sequitur clare,causam, cur res frigore sensum aia fici at,non esse solam partium calidarum absentia,qubd solis frigidis per adustionem contingit sed calidarum a frigidis ambientibus constrictione narivi saepius diximus. Priino modo frigidi sunt cineres ex quibus quod superat calidi, lixivio eductu est. Altero plurima sunt frigida , vi herba plurimae, ut metalla,& animalia non pauca. Et quidem notabilis est inter utrasque res differentia quod eius modi quae per partium calidarum extractionem instigidantur; nulla postea ignis facultate calidae vadunt , nisi forte ad tempus; dum ignis particulae subeuntes in illis tantisper morantur mox abiturae. Alia
136쪽
rae Alia vero ita stigescunt ut si vel ignis beneficio,vel aliter partium calidarum tib frigidis delitescentium vincula soluantur calida statim eua dant,eum calorem etiam postea sensui probatura. Ex quibus sequitur cineres,5 eiusmodi per combustionem facta, nullas ab igne partes calidas accepisse, sed ex plurimis quas ignis iniuria perdiderunt, pauculas facile euasuras retinerest, quas tamen vis ignis per subiecti partium dissolutionem eduxerit, ac sensui admouerit, qua prius sensum fugiebant. Ac propterea nullam esse vel herbae, Melsimili sinisti speciem quantumuis actui, vel gustui sigidam quae non longe plures in se partes calidas seu igneas contineat, quam cineres. Quod vel ex hoc euidens fieri potest Quia data quaelibet herba talis, si partium humidarum evaporatione aruerit, paulatim incalescat.Et ne sit aliud , ignis
inde elici possit copiosus, quem quidem ibi prius
fuisse ita iuculentum fecimus;ut leuitatem animi arguat longior hac de re disputatio: cineres ver ,, ubi quod in eis restat modicum calidi, lixivio eduxeris; si centies igni admoneris , accendere non
possis. Ex quibus sequitur Maliud quod pluribus
demonstrare intendimus , calidum actu fieri perpartium subiecti resolutionem , quae est vel violenta,vel per consensum. Rursus violenta duplex vel per attritionem ; vel per caloris externi actionem, de quibus ordine agentes ea quae superius probata sunt illustriora faciemus.Nota tamen prius nos non negare ferrui alia eiusmodi prius incalescere ignearum particularum introductione, qui tamen calor igniculis illis excedentibus cito praeterit, de quo propterea non agimuS.
137쪽
9 DE MATERIA ET MIXTO ARTI C. II. quo demonstratur rogustu stigidas, contritione ' partium seri uide caltilas 'Q excet nus initio sus pharmacopetae rellit uiatae modii docet eliciendi aquam ardentem xiosis frigidis quidem actu N potentia,ut tactus,gustus,effectusque probant.Collectis nempe in magna copia, contusisque dolium compici, in quo diligenter obcurato, azin cella vinaria posito,tandem tantum calorem concipiunt, ut acescant. Caetera eo loco videre est.Iam qua pi tu si i-gida eran, tactiis calidas, suae dubio, iudicabit. unde calidasi Peranti peristasim inquiunt Quippe
calor a rigore retinetur, ne exhaletur , ibique additis gradibus, quasi coaceruatus, maior ac maior euadit. Euge,pulchram sane rationem. Quasi vero quaeratur,cur talis calor non abeat, atque euatiescat,cum sita.non autem unde calor is incipiat ibi es e,atque incrementum capiat, si prius ibi non e rat. Si enim quaerat tir, cur aqua calida diutius in loco frigido seruet suum calorem, quam si Soli apposita, Aristoteles recte in suis problematis hanc reddiderit rationem quod aer frigidior ambiens impediat partes calidiores ne ex aquae tradant , quae Sole aquam soluente, citius,ac facilius exerint. At
in re pr senti nihil est tale Non mina agitur de retentione partium calidarum quas Aristotelici negant in rosis praesuisse: Sed de productione caloris eiusniodi;Siquidem nullae partes calide in rosis il- dis ipsorum iudicio,praefuerunt. Nec euaserint, si pro causa,putrefactionem assignent Etenim putrefactio praesupponit calorem, non contra, quod calor
138쪽
calor humiditas in causa putredinis. Vnde Chytraici ad rerum putrefactionem balneo,& fimo equino utuntur. Vnde ergo calor ille qui hanc in refigidas uredine excitauit An a frigoreZnugς. non sane frigus produxit calorem, que extinguit. Etli per accidens quandoque illum fouet, partes eius retinens,ut diximus. Vt hoc pacto vis caloris coniuncti sit maior non disiit a. Quaero ergo, non quid eum calore contineat,ne dissipetuti, sed quid eum ibi prodacats Quod non ignorauerint, si cernere potuerint, quod iam toties demonstrauimus,
ignem internum qui ab humido frigido arctatus
erat insensitis; contritione partium solutum,&e
peditum paulatim erumpere: cumque vase,ac loco frigido coerceatur, quominus aufugiat; ibi partium adiectione auctum vim suam, quoad humidum comes permittit,expromere. Quippe partes calidae paulatim soluuntur, atque congregantur, retentae a frigido circundante. Quanturia conferat illa partium contritio, cum alia pleraque, tum maxime racemi tonsi fidem faciunt Sic enim triti statim feruent, qui integri diutius illum seruorem differunt. Quod ipsum videre est in vulneribus,contusionibus,aliisque omnibus continui solutionibus, quas illico partis calor vehemens consequitur: igne nimirum liberius gratas ante qui prius per nexum partium ab humido mu
139쪽
Desolutione iolenta facta a calore externa.
Non agimus de illa solutione qua Sol Ductus
immaturos concoquit, quae peculiarem postulat tractationem: sed de illa qua Sol magis vero ignis res humidas exsiiccan vel siccas accendunt: quam exsiccationem,&incendium fieri per partium humidarum , frigidarumque extractionem 3 ignearumque solutionem,ad nata Ieam dictum est. Inter quam solutionem, Millam quae fit partium attritione,hoc discriminis inest: ubd in illa hii midum remanet In hac, ab igne vel radiis solaciabus abripitur. In illa eductio ignis interni fit paulatim, in hac,confertim, propter vim agcntis crebros aculeos immittentis. Hine illa differentia inter utriusque effectiiq. quod ille ignis humido temperatus non inflammetur ut hic,tanta humiditate liberat . Cur ve- id hic ignis in quibusdam flammae speciem nimhabeat,ut in ferrovi lapidibus accensis,causa breui dicetur.
ARTI C. V. cis Aluti partium per consensum. Vantam vim habeat aqua,ad partes rei ealiadas eliciendas,usus quotidiaturae, cu in multis aliis tum in carne elixa facit perstacuum ex qua videmus succum oleaginosum , atque igne plenum vi aquae feruentis elici qui vix unquam vaignis cederet. Vnde fit ut carnes elixa longe sine assatis scciores.Causa autem ham est. Quia liceognis assando carnes, partes earum alias ab aliis di-
140쪽
ducat atque ita facile se induens tu lauri imaqueum, id secum auferat ut superius de aqua intinnos cita lente di istum est tamdia humidum Llud oleaginosum crassius S compactius, non ficile igni cedit; sed condens se, stipans in .giscindensat,atque munit aduersus hostem. At in adiri feruente pili rimus ille ignis quem inesse monstrauimus. adstipulante caligero; ubi partes crinis diduxit mon solum humidum carnis aqueum aquae humido facile coniungitur; dc rigidum stigido; sedi humidum oleaginosum a calido igneo vexatum ultro se aqilae humiditati adiungit. Ea se
est ratio aromatum , aliarumque rerum , quarum
partes calidae, sulphurear ultro in aquae calidae
mentitis, accelei ius comburunt quam ignis. Quo
niam humidum illud vi cosum, quod v. c. caruis partes connectit, cum facta pallium crassiorum diductione non cedat,nisi aegre,paulatimque, igni ipsius queas partes succellitie abducenti, tum re liquas illi panti id inquam, humidum in oleo vel adipe accenso vltro sequitur simile. Quandoquidem singulae illius humidi viscidi partes aliquid istoleo vel adipe , vel similibus inueniunt quod suae naturae respondeat , ut ab aqueis aque Lab actiis aeria; ab igneis ignea in terrestribus denique terrestria non abhorreant. Vnde sit ut id humidum minus resistat igni distrahenti partes quas compingit; de facibus ignis acumen admittat,partium suarum spontanea distatutione facta Humina quaeq;