장음표시 사용
191쪽
stantia negantiu nihilque aliud esse generatione asserent tu, quam partium prids existentium constructionem, quemadmodum ex diuersis partibus praeexistentibus domus componitur. Fuit enim hoc Philosophis omnibus receptum principium, Ex nihilo nihilseri. Hinc recte inferebant,nihil fieri quod non praefuisset secundum suas partes. lioquin estne aliquid in ea re quod non praefuerit, sinem secundum suas partesZEx quo igitur factiun illud aliquid, si partes cx quibus neret non erant ρSane ex nihilo laetiam sit, necesse est. Quod est impossibile. Quod si omnes partes illius rei licet mi nutissimae praefuerunt. Certum est illius rei generationem esse tantum certam eiusmodi partium praeexistentium compositionem , ut Prisci volebant. Quid Aristoteles DNegat rem secundum o-nanes suas partes praesuisse actu, sed tantum potentia:praefuit inquit rei materia, non autem se ma, nisi potentia praesuit. Dicit tamen hanc forma esse praecipuam partem Physici composita sitne haec forma ex nihilo ZNon audet dicere. 4.lgo non fit forma,inquit , sed compositum totum.
Quid Compositum physicum fitne ex partibus
quae non essent λ Erant potentia, inquit, forma scilicet inest matellae, potentia ex qua potest educi. Sed formam esse potentia in materia, estne par
tes formae inesse ex quibus illa fiatῖMinime. id
Ergo formam inesse materiae potentia, nihil a liud est quam asserere materiam fuisI potentem
VteXea, forma educeretur. Neque unquam Peripatetici declarabunt quid sit aliud. Materiam autem esse putentem , nihil aliud est quam pro-
192쪽
pter aliqviam in ea potentiam posse talem formam ex illa produci. Elto ergo in matella potentia, ut forma fiat vel educatur. Ex quo fiat harc forma' Negant enim P isci esse ullam potentiam , ut vel rina, vel qui quam aliud fiat ex nihilo Dicit A 1 litote es inesse materia , ut sorma educatur quae omlem prius non erat Petunt ergo Antiqui ex in si 'cliae Morma filioquin pergunt nullam LI te ilia ra, Vt forma incipiat esse quae non si attivilis quae no: ex aliquo fiat. Dicere nainq; educi eYootentia materi piiiiiii aliud, si,ut dixi irria quasi dic: estino eles notetiam esse poten in D , seu tabere potentiani sex se sormae ducatur. Atque hoc ipsi sim est qaod in qu stionem venit, Possitne educi brina ex materia; quae sorrna non sint ex ili quo .Poteibae educi qua non fiat potestne fieri ex iiihilo
suo varia hac de re pon&ntur Peripateticorum
Hoc excitato puluere aufugit Aristoteles; veram dii praecaligine qua euaselit sui ignorant, variis viis e si quaerimon varias cliuili sententias. Prima est quorundam quos reser Durandus i. sentent. d. IS. qui dicebant, in materia proe ς Te quasdam entitates, ut vocant , ex quibus sunt
fictae postea formae, ut singulae sistit stas ullisso itis: tuas entitates vocabant possibilitates tor, marum secunda fuit eorum qui dicebant partes sormarum raecedere in male sed remisias valde a generatione intendi, cita quamlibet Griniam circederet a matella subesse 1 missio
193쪽
cit sormas omnes secundum es sevi cxistere, produci in materia nillilominus secundum est. 1itiam praecederes, ita ut materia sit, vi qmdam habitus formas omnes secundum eisentiam prius habens lite tres sententiae licet diuersae,in eo tamen concordant' 'i md rave aliquid in materia prae mille dicant fana omnes aequaliter hunc in modum Toletus exagitat. Illud formae quod tu materia o titur relen idem numero clim forma re non, s est idem numero curia forma producenda , o denon si vero non est eadem , vel ipsa conuertitur tu formam, hoc est naturaliter impossibile, quod nasub santia in aliam conuertatur prorsu vipna flat altera si ver non it. ed ex ea sat altera, tunc oportet aliud ve addere, ex quo simul cum praecedente illo sat forma: p tam igitur ex quo factum est istud additum esset enim ex nihilo unde eadem rediret dissicultas. Et licet plura alia possint in eas fieri argumenta, id sussiciat siqui-
de ea sententiae vel intactie seipsas interim ut Ergo, ne in ea ab arda incidat Avicena, formas crearis utat, ut multi Theologi Nec aliud senti Ferne ius cum ex materiae potentia negat educi. Negant tamen id Peripatetici communiter alij alias ob causas quas longum esset referre Pico lom in ecus lib. 1. de prima rerum materia capite vltimo etsi concedat formam ex arte sui
fieri ex nihil , qu bd nihil eius praecesserit ne gat tamen creari, quia praesupponit subiectum ex
At contra. Clim formam longe nobiliorem ma- tetia praedicent, utpote quae detesseret agere. Si gens naturale possit hac nobilissimam rei par
te ex nihilo sui producere, quidni post de ignobi-
194쪽
Isr. M Alislii io, scilicet materiam Non potest materiam ieium omnium infimam ex nihilo facere,cursor- in possit rerum excelle issimam cit anima e corpore humano egre is e materia recens,atque ex nubilo facta substerneretur quam illa anima informaret hςc materia diceretur creata,licet sola,ac sine serma facta esset quia nimiru ex nihilo facta. Ouidni maiori ratione cum sorma longe nobilior pars compositi naturalis viai ut fiat ex nihilo creata censeatur ' Sed vocetur quocumque vocabulo libuerit. Non more nomen Dico si adpro-ἀuctionem materiae quam ignobilissimam putant, requiritur vis infinita ad producendam ex nihilosormam, quam innumeris gradibus materia persectiorem arbitrantur, potentiam requiri infinitam. Hinc Toletus profectosi radisii prini est ipsius forma, csim nihilsorma prace sperit, dicetur creatio iamd
C. III. cund Toleti uas ostenditur. 1 VTeuada Toletus lib. i. phys cap. 9. qu. 7 Nuamlum,inquit es prorsu cum Aristotel formas Ini aut produci sed composita sunt, non ex nihilo sedax materiactrina rerὸ consequenter uvio comproducantur unde nou es ipsarum creatio,quia creatro est actio qua aliquid primo fit forma ver non primo uint, luc alitem esiis concessa agentibus naturalibus, ut compositum producerent,ac mul medianteformas attingerent, quod non est creare, nec aliam philosophiam habenins ab Aristot leo est optima notanda Fateor hanc esse philoso
phiam Aristotelis quae nugis plena nequeat nisi nugis defendi Iple enim Toletus primo de ge
195쪽
nerat ca . . q. 2Aacit, Prosectὸ productio primo est ipsius servia, cum nihil forma pracesserit, dicetur creatio. Sed quae lita cest philosophian armansi fit, sed confinia si producituri, sed Jproducitur. inareὶQuia,inquit, no fit prim b, sed latu se cudo. hoc excutiamus. Quid sit prius an principiti rei,an res ipsa mone partes sum prius toto 3 Muri tabulata,tectu,non p. iussiunt ili iam domus Zforma, ut volunt, est pars compositi naturalis,eiusque principiam. Quomodo ergo compositum primo fiat, forma secundo Videlicet agens intendit compositum non formam O actare excogitatum Ergo quod prius intenditur illud prim fit. Quorsum igitur illud Aristotelis, uod primum est in mente, virimum esse
se in operastione Rudite vero quam niser rationem. Compolitum, inquit,est prim b in potentia materi Gergo primo fit. Est primo in potentiari teriae At contra,primo educitur forma de potentia materiae, ergo primo sti potentia materiae.
Nunquid principium nunquid pars Meminerint dictorum, partem esse prius toto in principium prius re cuius est principium. Praeterea,inquit, id primo fit, est cuius esse. Ain tui non pilus fit id quod dat effeὶ Quomodo erit, id quod babet esse, nisi id quod dat esse At non sit forma nisi consequenter. Ea scilicet consequentia qua fiunt m
ri fenestrae, fortar, tabulata , ut fiat domus. Factarus enim domum, necesse est vel consequens,
ut factit illaci sed tamen ut prius illa quam do
Sed respondeant, Quod muri fiant propter domum; miniisne fiunt 3 minusne si unt ex re aliquast .aa inusiae quaeritur qua ex re fiant Idem est de
196쪽
forma. Si pars fiat propter compositum, sit tame, exinii igitur fit Sive primo, siue secundo sue tertii fiat , sit tamen , ex quo inquam sit Sive sola fiat, siue cum composito fiat, fit tamen ,e quo tandem si Quia oculus fit cum capite, non sit ex aliquo λ quia digitus sit cum manu, non fit ex aliquo quia os fit cum citare,no sit ex aliquos Quia deniq; singula membra fiunt cum corpore , non fiunt ex aliquo Z non meriti, quaeretur ex quo fiant non debet assignari ex quo fiant λVtar contra Toletum eodem argumento , quo
conuellit seritentiam illorum qui dicebant aliquid forma in materia cirreextitisse. Quςro.Quando cinpositum fit ex materia, sitne materiae in compositum conuersione Ehoc negabit. aomodo igitura Quomodo aliter nisi formae productione Quid igitur aliud est compositum fieri, quam formam produci,& fieri . Prodeant ex Graecis Themistius , Philoponus, Simplicius, Alexander, MEudemus: ex Latinis Durandus, si id ius Romanus,Gregorius Ariminensis omnis denique schola nominalium , Boetius quoque, atque diuinus ille Plato allerentes compositum nihil differre suis partibiis simul iunctis, adeoque hominem ipsum nihil aliud et se quam corpus&animam simul iuncta boueni , esse corpus Manimam unita. anam sententiam longe maxima pars Thom istaria amplexi eam meritis ho-mae adscribunt, atque hoc ipsumToletus qui eam sequi 'r, ex variis Thomae locis probat, eamque dicite si Averrois atque Avicennae.Cum igitur,
per eos nihil aliud sit compositum naturale quarta
197쪽
materiaec Druies nec materia fiat 'uid aliud sic
quam forma' Audet Thomas, audet Toletus au dent fere omnes Peripatetici negare krmam fieri , quam solam fieri bac assertione docent . Hanc tamen Tolcias vocat sententia diui Thomae ingularem. Q 'ae scilicet formam fieri ne uit; cum ex aduerso nihil in composito sieri velit, piae ter formam. Sed audiamus praeclaram Toleti similitudinem lib. i. de gener. cap. 3. q. Sicut,inq sit,quivngam buvruat tonsacit cursitatem, se facit curuum tidum lignum tale facit,cvrcitatem comproducit laxo producitursorma iccst. ed compositum, ad cuivi productionei icomproduciIur, ct cons ipsastrina. I an e ligni productio pendet ne ex curvitates non posset i-ga in producit in curuaretur ξ curuit ascit pars li
gni eaque principali Q Quid Z qualis est hac similitudo muruitas est stus ac talis partium collocatio, qtiae quidem si quis quaerat,ex quo fiat, non ille opus habeat, qui conspuatur Forma verbii qua est qualem dicunt, ea substantia est, pars com- politi nobilissima quae dat esse rei; ex cuius producti uiae fit ipsa res, non ea fit 3 non ex aliquo sit Sed audiamus conclusionem suodsi dicas quo modo cui circa materiam agit potes seri, vel cenita educi illasormi, antitas. Respondet Hid usi non
carere admiratione uuidam dixerunt ex nostis, quod creatΠrforma,ctagentia naturalia halant virilitam participatam creandi: Aciccnna attendens hoc esse ritra pires agentium naturaliam, dixit, causam quandam separatam formaspro licere Nos diximus, quod non es neganda vim tu productiva cassi particularibus , t alibi probasti-mmi tamen non cyn dicendasan creare Fateor tamen
198쪽
virtutis creati ur: sed non est, cum semper circasubi cta operetur: est etiam mirabilis virtvi materia ex cuiuspo-reηtia educuntur,qua actu non unt,non tamen quia mira
bilis,est neganda.Non sane quis mirabilis est neganda;sed quia mirabilis est eorum vanitas, qui e materiae potentia educunt quod est impossibiles qui educunt substantiam, quae neque erat, neque facta est: qui negant id fieri, per cuius solius productionem res sit,& a quo res habet,ut sit imbrid praeter quod, in composito nihil fit,ex illorum sententia. Vide hunc Proteum se in diuersas formas instinuatem. Quidam ex nostris dixerunt, quod creantur sorma. Tum, Negat Avicenna creari ab agentibus naturalibus. Qilid ipse porro Agentia naturalia non dicenda sunt creare. Quid ioit 'Fateor tamen esse virtutem mirabi-Mnquaparticipat aliquid virtutu creativa sed non est, cum semper circa obiecta operetur. Quam formidolose;
quam titubantei; sed quid aliud dicas I C. IV. u Conimbricensium sententia resutatur. EI si has nugas euoluere nihil aliud est, quam
nugari unam tamen , aut alteram paginam in 1llis insumemus. Meliuscule videntur Conimbricens esse expedire, vel saltem honestiorem recessum sacere , cum dicunt formas omnes praeter
animam rationalem non proprie fieri, quia non possunt per se subsiliere. Non tamen sic evadunt. Hoc Aristoteles Tuentur enim Aristotelis senteria Quaeritur quomodo id nolia potuerit Aristoteles formas alias,praeter animam rationalem non
199쪽
per se subsistere posse.Non potuit nosse nisi aliquo
ex his quatuor mediis,aut per causam,aut per effectum,aut per certam authoritatem, aut per euide-tiam. Neque superest alia ratio. Non nouit pere- uidentiam,neque enim formarum aliarum magis euidens est interitus quam anima humanae. Non
per effectum, aut consequens.Quippe quod res ipsa discedente forma corrupatur, vel in alia commutetair, non arguit formae interitum,siquide corupus humanum anima immortali separata corrupitur.Non per certam authoritate Si enim id norunt Con imbricenses per sacros codices , non iis credidit Aristoteles , ut per eorum authoritatem, in Euius rei notitiam deueniret. Superest igitur,ut nouerit per Causam. Quam autem causam earum
interitus potuit indicare quam ipsarum origine
At non potuit earum ortum cognoscere. Quiano
potuit ad earum principium deuenire nisi per earundem interitu , si tamen ipsi venerabiles patres recte procedunt qui ab sermaru obitu earum ortum deducunt. Si enim ab eis quaeras,cur Armae non fiunt,respondet, quia intereunt. Si hoc ipsum quaeras ab Aristotele, cur serma no fiat, Quid putas,respondeat An quia interit Dicunt Conimbricenses. Cur vero interit,uel unde id nouit Aristotelesyab eius origine, quia nimirum non proprie fit. Cur vero non fit Quia interit. Estne hiemanifestus circulus,4 petitio principij, ridem probare per ideὶSi igitur Aristoteles nouit serma-
Iu interitum que docuit,nouit per causam, d origine earum, quam cognouit aliter quam per ea- um interitum Doceant igitur quomodo Aristoteles id noriti,sormas scilicet nec fieri , nec creari.
200쪽
Si nouit Christianus sermas alias interires, non aliunde quam ex sacrificiis' turis Philosophi: autem unde, nisi ex earum origines Quis istitur hie philosophalis iocelIur, quo venerandi isti atres,
per corruptionem earuna,occultam quidem naturaliter , formarum rimantur originem i solemus
causas a pulteriore probare per effectus Nun aliatameia,nali ubi effectus sunt nanis esti, certi. Hi vel bracis lotelicolati Philosophi ab effectu occultiori causam occultam deducunt. Quomodo im- pugnassent errorem Manicheorum formas perire
negantiam, earumque de subiecto in subiectum migrationem nugantium Dixissentne illas interire qaia non proprie fiunt ' Cur verbion proprie sunt 3 Quia intereunti Sic opinor responditient. Vel nunc aliter respondeant. Hoc autem fuisset ne aliud quam delirare'Vndescis eas obireὶ Quiano proprie fiunt. Vnde scis eas no proprie fieri Quia
obeunt.Proferant rationes, ilibus Augustinus, aliique Eccletiae doctores hunc errorem confuta runt. Probentque formarum in te itum ab earum ortu,non Orzum ab interita. In hoc inquam consisto. Dicant,cur forma non proprie fiant. Dent aliquam rationem quam Arittoteles nosse potuerit: quandoquidem propter plius sententiam orta eli haec contentio. id Rationem et go petamus ex Aristotele metaph. cap.formas scilicet non fieri,quia daretur proceia sus in infinitum , dum de eo ex quo fieret forma, non minus quςreretur ex quo seret ipsum,fit sol inst Erpo ex aliquo.Illud vero ex quo fi sic in infinitu procederetur. His positis ex Ari: totele si concludo. Si substantivae forma sint deuouo K e-ccsse