Philosophiae naturalis adversus Aristotelem libri 12

발행: 1621년

분량: 862페이지

출처: archive.org

분류: 화학

271쪽

ex ossibus, articulis, neruis, vinculis, cartilagini bus,carne,cute,distincte composita 'Quid si ex peculiari materia singula fingeremur ut oculi ex suidari lucida frons ex fixat opacas os ex duriore neruus ex viscidiores, vinculum ex tenaciore sermaretur mine cum merito nos in admirationem rapiant , quam parua sunt ad ea quae intus diuinum hoc opificium complectitur3 quod velle imitari non dicam temerarij,sed insani esset artificis. Proinde insanirent Poetae , ni sensus alius fibulae subesse , cum a Prometheo virilem sta-ttiam ex luto ita constructam fabulantur , ut anima sola desideraretur. Est enim haec admira lis structura Naturae sapientissimae opus vix dae moni, aut angelo imitabile. Quanti quaeso fili medicis nosse tot nernorum coniugationes, has ex cerebro, illas ex spinae medulla ortas hinc inde in varias fibras,actan dem in filamenta tenuia ditiis a per uniuersam corporis molem optimo ordine distributas ritia-Tum aliae motui , aliae sensi ii , ilia utriqtie destinatae sint suanti, nosse iecoris cum corde, cum

cerebro, Otoque corpore , per venas communio

nem mordis quoque cum omnibus consensum, per arterias, quas singulas venis singulis altaciat 3Qu' corporum sectiones non ab uno, sed ab innumeris medicis tentatae hanc qualemcumque huiusce structurae notitiam attulerunt Et medicus ullus Athetas est qui non bestia, cum haec Videns eorum factorem ignoret Quem vero O minem eum qui haec omnia ab opifice caeco , igna-xQq; tam apposite constatim puteta Caecane Virtus

272쪽

LIBERII. I9 illa quae pulmones fecit spongioses, ut quem ac

rem per asperam arteriam attraxissent, cordi deferrentes astum ipsius ventilation temperarent

Caeca ne quae septum transuersum duxit, quod tanquam folles, aut flabellum respiratione efficeret Caaeane quae ventriculum fecit, qui cibum que per cosiophagum recipit, conficeret Caecane quae duos ordines dentium in ore distinxit, qui cibum

atterentes stomacho praepararent quae tot costas utrinq; tanquam ramos tam scite exporrexit, alias veras in sternu eo cuiates, alias nothas paulatim ab inuicem sese diducetes:illas duriores & coiunctas, Ut pulmones,&cor stiparet; has mollioresis eiu-ctas. ne ventriculo, intestinis'; ossicerent Quae spina tot vertebris distinxit, tot vinculis conexuit, tot

tunicis vestiuit,viri corpori ferendo subsisteret,&incuruando inseruiret Adde tot cauitates has quidem, quod usui essent futurae, vacuas relictas; illas vero, quod nocturme, carne suffecta repletas:vel ut tanquam stragula obiecta partes molliores a duriorum contactu vindicarent, vel duriorum collisionem molestam reprimerent velut hiatum atque inaequalitatis deformitatem corrigerent; vel ut neruorum, membranarram, Vena

Ium arteriarumque syncrasiam ad sensum, motumque componerent. Haec, inquam, si coniungas, captu hominis longe exuperatia multo plura intacta praetermittes;&iniis olla aetetigeris plurima in aeteribis, quae si quantumuis anatomiae peritus te sine profiteberis,impudens iure habearis.Haec,in qua appeti sine cognitione,ietari sine cognitione,

perfici sine cognitione potuerunt 3 Non videt haec Deus qui facit absens ea facit Z per ministruin

273쪽

oculus formatur cum ex tot tunicis, humoribusq; compingituro cum in globos aequales tomatur . palpebris, tinuolucris operitur, pilis tam decenter ornatur,osse cautato veluti vallo munitur λ Non videt Deus, nescit Deus cum ista fiuntξ tamen tam ordinate , tamque fabre fiunt, de a ministro caeco, ignaroque ita fiunt mesciebat arcis ex ille qui pra cipua lensuum organa in capite tanquam in arce collocauit qui cers brui lapientis fonte in in sublimi posuit, unde per tali decentes sentiendi vim in ea derivareta NescieDat, cum cerebrum tot partibus distinguet et tot plexibus

contexeret, tot membranis inuoluere , tot ostibus stiparet, tot rivulis rigaret tot ventriculis spirituum mansioni patulum, tot meatibus peruium relinqueret Mirum profecto se mirificum illum contextum , queri propterea Ocant rete mirabile neque videns neque sciens fecit, cuius structuram cum videret, nemo adhuc assequi po

tuerit.

Qiis si hisce coruscantibus Diuinitatis radiis perstricta oculorum acies ad obscuriora, eaque quae homini cum bruto communia sunt, se referat cin illis vilissimis tua se cibus excipiendis, egerendisque abdomine concluduntur, ne quidem diuinitatis pro sentis splendorem effugies in mir.ibili singulorum structura, fine, operatione lucent, Euolue tantum varios intestinorum plexus iide membranas ex quibus componuntur, rimare villos alios rectos , alios traniuersos: illos extensioni , hos contractioni fama-lantes:&si cellulas multiplices fecibus retinen-

274쪽

dis ordinatas minus lubet intueri vide riuulos illos in iecur tendentes , chilumque exuctum ducentes, quibus ubique haec intestina perforantur. Vide eorum compages, Vincula , inuolucra, retinacula , firmamenta quae fortuito coluisse, vel ab authore caeco seu ignorante facta qui putauerit,is pecus fuerit non medicus. Cum autem horum formatrix natura sapientissima, non sit in unoquoque corpore singularis, maneat extra calculum,Deum esse Opt. Max. qui prati ens intimusque omnibus omnia opeIatur. Hactenus de secunda quaestione, in qua sacra Scriptura reuelant , concordantibus uniuersis Ecclesiae doctoribus, summo Veterum omnium consensu, aduersus Averroistas , ipsumque Aristotelem,rationes certissimae atque euidenrissimae, Deum ubique praesentem, omniaque proxime

operantem astruxerunt.

INTENTIO III.

An ita Deus in omnibus operetur: Vt res ipsae nihilominus agant ut causae

principales. ARTI C. Luua suti quaestionu exponitur. Non quaeritur an Dei respe in omnia mouentis, ac per ipsa gentis, res aliae instrurientales cauta censeantur quod in consesso est apud omnes. Verum de instrumentali ratione

275쪽

ΣΣΣ M A ambigittu quomodo nimirum res naturales Dei instrumenta vocenturi An scilicet mere sint instru menta, ita ut quamuis ad effectum , habeant aptitudinem haud secus quam terra ad scindendum, .malleus ad tundendtim, non magis tamen seipsas moueant, quam serra,vel malleus, sed totus eorum motus atque impulsus a Deo proueniat solo agente principalici An vero ita Deus, ut primum agens, per illas agat, ut nihilominus illae seipsis cum Deo in eadem actione principaliter concurrant atque eadem actio Deum, res illas, ut causas principaliter in effectum influentes br-tiatur. Hac dissicultate utcunque exposita,ad eius

enodationem accedamus.

ARTI Q II.

Priscorum authoritate.

SVnt quibus ideo vilescit venerabilis Antiquita

tis authoritas,quia in abdita eorum sapientiam Penetrare no possunt. Hi audiant doctissimum Pi-Colo mineum cap. 2. de placitis veterum Philosophorum.Ηa sunt,inquit, princ lia opinionum capita, qua quamuis primo occursu rideantur absurda , utere ramen nos non debet muc fuisse Veterum philosophandi modum,nonnulla extrinsecus, praeter communeni,ctium sensi pugnantia proferre, qua intus insignia Isteria includerent, ut vulgarium aures illuderent admirationem in ingenuis animu excitarent, ct m steria Sapientia tanquam Dei arcana puriora seruarentur, eaque ab inanitas

vulgi opiniombin, Sophistarumqa garrulitate seceme

rent.

276쪽

rent Aristotelis ver cum straquenter eorum sententu suam sapientilam illustrarit, eo praesertim caeteris praestitiuquia vocibuspropriis co ruente methodo, ordineque aptissim disciplinas principales absoluit, se edidit neque ob id aditum ignauis ad eas patefecit, cum ea sus storali nis breuitate, o explicandi arte, ut soli ingenio perspicaci praediti,nec quidem e cura labore arentem eius sententiam valeant eliceresequenter Platonis, Vetustinum

que sententias insectatur,o rurbat, nonnunquam quia reuera ab eis dissentit , o tunc concilio non datur locus; saepe perὸ, quia male docent, νocibus utuntur minus propriis,metaphoras adhiberit,Mathematicas cuini ficis, diuinis perλviscent,ade ut aliis occasionem erraniprHere aleant, e magis, quo famasuerunt celebriores, tunc lites facile componuntur,cὴm in externis' postae.

Hoc indicauit Plato in Theareto, inquiens, Et Melissum

atque alios,qui unum immobile niuersum dicunt , pereor ne sorte onerosi videamur, istos exagitantes , minus tamen, quam num Parmenidem vereor Parmenides autem ν Homericis utar perbis verendiu mihi, acerque .

videtur; loquutus sum olim cum illo sene admodum adolescens,mihique visus est profundam, generosaemq; sapien-ritam psidere forinido itaque ne dicta eius,vocesique nequaquam intestigamin, quod autem verbis subintelligit, multis magis nos lateat, c. indicat itaque Plato veteres

mysteria philosophica sub velaminibu recondidisse, ibidfrequentes lites iniserbis esse positas. Haec Picolomineus,in quibus animi vere philosophici nitor elucescit dum&. Aristoteli nihil

derogare Veteribus ius suum seruare nititur. Factu tamen dissicile, quod eorum scripta non extent, quae sicuti seruarentur, quanti est ni redimenda, libri Hippocratis d9cent, quale philo-

277쪽

Silicet vetustissimus ille theologus sacris suis car minibus piidem cecinerat, qua post ipsum sum-

trii philolophi ac pluribus post eos seculis muta

Romanae parens Georg. . Virgilius. miramqae reper omnes Terrasique tractu ue maris critimqueprofundum. Hinc pecudes,armenta Irros,grnu omnesύrarum. Onemquesta revites vocentem arcesereritra. Quo velo pacto id fiat aperit 6. Aneid. Principio Eum,ac terra camposque liquentes, Iucentcirique globum Iuni, Titania fleastra. Spir: fu intus alat.totamque insi aper arto Mens agitati clem, Cr M.ta se corporem cet. Mentem illain esse quam Anaxagoras , Democri eas, Parmeniden Pythagoras, Plato,aliique philosophi sapitntissimi per uniuersum orbein diffusam rerum o innium Alchitectam motricenique agno Aeri Int,nemo igiam rat, qui in Veterum lectione mediocriae sit ei latus , Per quam mentem

Deum ipsum ab Orpheo Iouis nomine sigiuturnintellexerunt Et quidem Platonis, a quo Virgilius haec mu tuatus cst,han fatis sententiam extra dubium est, cuias mentem ex docti II motum sensu scrutabimur. Pythagoras autem quem sapienti sim una Veterum monumenta proclamant ut rei et Polydorus Virgilias, lib. i.cap. I. le rerium inuent. Dcuna definiuit,antinue is per Naturam rerum omnem intentum, di commeantem,ex quo Cmnia quae nascuntur,animalia vitam caperent.

Sed qui de Pythagora quaerat qui Platonem consuluerit, quem in diuinis aliisque quae ad io telligenti mi et tinerent, P hagoi eis adhaesitiset e-

278쪽

sententiam testatur Picolominem in fine secuniadi Physicorii, ubi ex Platonis sentetia, us,inquit, secundae solum sunt instrumeta prima casse,non alitebunt cause prima, oesumae productionis ut putatAristoteles. go ille ex Platonis sententia. Qua tale ivisse legere est apud Damascen uin sua philosophia c. 9. ubi hac in re veteri Academi sust agatur: item apud Simplicium l. 1. Physicor.ad text. 29. Ficinum lib. 2. de immortalitate animorum c. u. tessarionem lib. 2.contra calomniatorem Platonis. Quin plures ex Peripateticis in hanc venere sententiam, quam Toletus lib. 2. Phys. c. r. q. quibusdam tribuit Arabibus, praue tamen torsiam, ut moris est haec sunt eius verba: fuit mim sorten quorundam Arabum, quorum meminit Iter. 9. Ne tap. Comm. 7. disput. s. c. ira qui dicebant causas has inferiores nihil operari,sed Deum solum ad ipsarum praesentiam essectus acere, unde solus Deus ad praesentiam ignis comburit,adprastutiam uetusiquealteriu agentis operatur, ipsa particulares causa solum se habent, ut signa actionis ruric Hoc recepit inter Theologos Gabriel . sentent. d. I. q. I.&C. Voluerunt,inquam, hi philosophi quod Plato, Deum solum causam principalem relliquis uti; ut instiumenti S.

uo ram Peripateticorum huc de resententia

exponuntur.

Contrariam sententiam tenent Peripati clcommuniter, qui iesmatulatos vi sibi insita,principaliter agere conte dunt non tam Tin modo eo setiui. Averro es enim cuiuis ut dictu est,ita

279쪽

censet eas agere per se, ut neget Deum quem pri in mobilis finibus concludit taliter cum illis, quam per influxum caelorum, concurrere. Quam suille mentem Aristotelis, quicquid velint alij, quae diximus,& quae dicemus,clarum faciunt. Huic sententiae quam manisestissimae falsitatis

conuicimus,reclamani communiter Theologi, philosophi reliqui, aliarentes quidem es naturales; etsi interno principio in proprias quaeque chiones ferantur, egere tamen Dei praesentis ducti atque auxilio, sine cuius concursu vis illa rerum propria sit inutilis. Dixit enim supra Toletus, Deum esse causam niuersalem inclinantem omnia inpro- Irios nes. Dixerunt Conimbricenses res naturales a Deo moueri;&propensionem ab eo accipere. Sed nec ipsi inter se concordant.Thomas enim cum suis,ut referunt Conimbricenses, dicit, omnes causas secundas, antequam verentur, accipere a Deo in-

suxum quendant, semotum,quis quo esse intentionale virtutis diuina,quo ad promedas actiones excitentur modo quo artium trumenta,ut dolabrassecurispraeuiam motionem afabro accipiunt um ad opis consciendum applicatur.NIamque esto,dolabrapraeacutasit,ct ad expoliem dum lignum idonea, haudquaquam tamen expoliet, nisi arti cis impulsu,motuque cieatur. haec ille. Conimbricenses vero cum reliquis sui ordinis, nec non aliis viris doctissimis,etsi fatentur res naturales Dei cocursu, atque ope ad agendum indigeret, negant tamen, talem Dei motum natura

priore; alteruntq; res ipsas simul, atque aeque pri- md cum Deo agere. Ex harum opinionu examine

patebitsolutio propositae quaestionis principalis. An scilicet ita Deus in rebus omnibus oper tur;ve

280쪽

ipsa cum illo concurrant tanquam causae princi paleS.

ARTI C. IV. κ' sententia Thanustarum excutitur. Si homirieres illas ita excitatas a Deo, quasi somno solutas,ipsi postea coagere volunt, ut causas principales iarum circunspecte loquuntur. Sic enim Natura illa quae in hominis mutatione cibum attrahit,concoquit, retinet utilem, expellit inutilem, nihil horum quae facit appetet sacere sed quia Deus ad hanc, vel illam partem ducit, huc vel illuc sequetur. Cur hunc non illum cibum alti ahit Deus nimirum ad hunc non ad illum mouet. Cur tantum prolectat, non amplius Quia Deus non ad plus eam impellit. Curtandiu concoquit, non diutius non amplius in opere illo Deus ipsam detinet. Cur hanc retinet particulam, illam abiicit 8 Deus scilicet eam hunc in modum*git,ac dirigi Namque cum hae sint actiones diuersissim si h c natura non possit agere, nisi prius a Deo excitetur,neque sane poterit actionem mutare, nouam inchoare,quin prius a Deo ad hanc actionem moueatur. Simile erit in corporis forma tione.Cur potius hominis, quam bovis, aut ranae corpus fingit Quia sic a Deo dirigitur;ex se quippe non magis ad unum quam ad aliud serebatur. No.n .vnum magis appete Dat quam aliud.Enimuerti appetere est moueri ,& tendere.At non moue tur ex se in id obiectum, priusquam a Deo in ip

summoueatur.

Ridiculus quidem esset qui de hac Natura, idem,ac de homino dormiente iudicaret, quem,Vblvis excitarit,secum postea deliberat quid facto sit

SEARCH

MENU NAVIGATION