장음표시 사용
491쪽
LL E R. nis vicibus harum contractio locum cedat illatarum dilatationi. Contractio ver fit hoc modo: Partis contrahendae tergum sese recipit versus
fontem immolanx. Dilatatio vero seu relaxatio, ita ut tergo immoto,ston anteritis procedat, locumque partis cedentis accipiat. Porro arcus curuatio, vermium Jerpentumque gressus snuosi satis demonstrant, quantum virium habeat partis unius condensui, seu contractio ad praecedentem impellendam. Vt per ea cernere liceat, quomodo aqili partes alternatim contractae pellant praecedentes , inque locum earum sese instinuent. Haud secus atque serpentis plica dum se explicat prete cedentem partem quae per terram repebat,propellens in locu eius subit, praecedens vero se contrahens antrorsum sinum nouum facit. Et quamuis in aquae fluxu lento, hi motus diuersi partium non sint manifesti, cum t me fluxus est rapidior,adeo sunt conspicui, ut undae alternatim sese arcuantes, tum in rectum sese
soluentes serpentis Armam referant. Atque ungaccidit,ut,quod in arcu valde curuato cernimus,
impetu scilicet maiori se relaxare, ita partesill Ἀ- quarum magis compresse validiori pulsu pra
cedentes submoueant, hocque pacto fluxus euadat velocior.
Porro spiritus ille qui e partibus compressis
exprimitur,vicissim eas repetens ipsarum essicit protensionem. 2od de aqua, idem de ignis dux seruata proportione capiendum '
492쪽
RAECEDENT libro eo imus de illo motu quem localem esse nemo negat, praesenti statuimus ostendere quam si verum quod superius assirmauimus ex Veterum disciplina solo motu locali particularum,ex quibus res quaeque fit,omnes mutationes fieri, quas diuersissimas res quaelibet patitur. Id autem lassicienter fuerit decla atum,si calorem Tigus,humiditatem, siccitatem, quas prima qualitates vocant, ex tali motu prouenire probauerimus. Nam de aliis qualitatibus u ex his oriuntur,non dissicile sue rit idem concipere. Adde quod haec doctrina non parum luminis allatura est iis quae demeteoris de Coelis astris, eorum qu affectibus, Sc essectibus orditie tradituri sumus. Vt proptcrea non immerito hunc locum obtineat. Caterum quod a
493쪽
principio multa de his qualitatibus egerimus,
coegit nos materiae Veterum probatio, quam facere, nisi per has qualitates, nequibamus.Iam tum ex Platone ostendimus calorem nihil aliud esse, quam pastionem quae ex punctione, ac diuisione per ignis aculeos laeti,consequitur: Hoc apertius est faciendum,idemque de caeteris qualitatibus agendum:vt quas potentia euocultates quasdam rerum naturis additas opinantnr,eas nihil aliud
esse demonstremus , quam elementoria vel actiones,vel ex eoru actione passiones, Vel utrumque.
Q ice quidem actionesi passione fiant,peria
ticularum elementarium localem motione. Hanc
dictum est,cieri ab illo uniuersali spiritu, qui,velut cause principalis, vel potius naturae illius summae, Dei scilicet, principale instrumentum cuncta moueat,prout cuiusque fert aptitudo. Eigis, ut linius unius spiritus impulsionem sussicere osten Himus ad rei una omnium motiones , ita Veteris Philosophiae Patroni probemus, has particularum elementarium diueis a pro cuiusque aptitudine motione locales,efficere illas passiones, qu calor, frigus, humiditas, siccitas nancupantur.Sane iudicis, liu fuerit, verique Philosophi consentire, ne quod natura unico motu potest praestare, id pluriabus exequatur.Cufrustra sit tot entia sine neces.sitate multiplicare,rertimque naturis tot faculta tes,aut potius actus, sed secundarios& tertiarios velut nouas naturas adiicere,quq infinitae propemodum quotidie nascantur,&intereant vi reat illud Aristoteli tam celebratum, naturam nihil
agere frustra,&si ustra fieri per plura quod pec
494쪽
quibus res incalescunt,frigescunt, humectantur, exsiccantur, nihil de nouo generari sed has m ne vici istudines diuersa partium extrinsecus adiutarum a mone,vel etiam passione fieri , quae quidem actio,ac passio sit earum localis contentio; ut planum , apertumque ficiamus Primo quaedam de actione , cultis in quod sit, praemittemus. secundo de elementorum contrarietate paucis inquiremus, Tertio ipsarum qualitatum naturam inuestigabimus.
Quoruna in quaenam sit actio. A .RTI C. I. ARistoteles libro primo de generat text.
8. dicit, si simile ageret in omnino simile, tunc idem in seipsum ageret, quod deducit tanquam impossibile idque Democriti impugnans sententiam.Sequelam non expendimus.De huius consequentis absurditate quam putat Aristoteles, fruatur Democritus Toleti iudicio. sibide qua stio. 13. Fateora qui hoc unum,ct mea prostram ignorantiam,quod non video,quare hoc non sit eri: nam sit cxt teIec zo actio quaedam est,qua procedit ab eo quod stactu, ct recipitur in eo kod spotentia, tamen nu idemseivii igit, i pam in viis, Π.ιrern etiam
495쪽
idem secundum toti non se monebit in corporibm. nihil erum prohibet, qisod mulsi actu potentia si an dum motum localem inam ut moueat urbet se actua sexi tere ut moueatur debet esse potentia , id e t capax
motis es ut ergo potest num exseret esse en actu, ct esse motus capax Recipiamu igitur, nihil se summouere sicundum totum tanquam probabit imum propter sementium ri totelis, is aliorum omniumsed non ut demonntratum. O c. Potius fert animus Toleti rationem recipere suae rationibus Aritto telis aliorumque neruos praecidit.
Sed cum sortii quam di unt principium in tus quietis mouet materiam,nonne 3 illa mouet seipsam a vel mouetiirne materia sine motu
forma ξ quo verb illa mouetur nisi a seipsa λ:
gnat At istoteles, verissimam demonstrantii, ulta quae libro secundo de materia docuimus , ubi quam multis modis res actu fieret calida aperuimus. Ibi namque sun ilium a similibus attractione facillimam fieri compositorum solutionem,olei,pinguitimque omnium in urendo vellementia comprobauit. Et alia multa quae illic vid iecit ad litinc quidem locum pertinentia, verum ad probandam Veterum de multiplici materia prima sententiam , non sine ratione praeposita. uorum si meminerit Lector videbit quam iure Democritus senserit simile agere in simile.Quippe norat ille Secretorum Naturae experientissimus etiam venenorum,&deleteriorum sere om-
496쪽
nium vim potissimam in eo consistere. Quod dum similia similium vi nimia trahuntur, fiat subita partium subiecti solutio ,via dei recte Scaliger Gallinae carnes vocavit auri venenum quod ex Plim j sententia,in aurum liquefactum iniectit aurum distatuunt Plura quae ibi sunt dicta, repe
Quin eadem venena quam vim habent in corporibus distatuendis, eandem 'licius exercent in aliis venenis attrahendis, ita ut debite adhibita summa sint alexipharmaca Sic Rempe busones arefacti in regioni cordis applicati venenum omne exhauriunt.Sic ex busone praelargo fit unguentum admirandae virtutis &c. Quid dicam de illo puluere ex lumbricis confecto qui lumbricos per miraculum enecat Nimirum hoc puluere haud secus ac calce aquam, humidum Limbricorum quo destitutus est, attrahente. Quid de scorpione, qui parti quam punxerit illitus venenum attractione sanat quod immisit maput serpentis amputatum appositumque Vulnexi quod inflixit morsus eius, venenum similiter prolicit. Sed quid de puluere qui ex eo fit dicendum sit, quo assumpto nullum certius est aduersus venena remedium Attractione veneni,an e
pulsione id facere putandum est me hoc determinabimus,si prius quaesierimus.
si 't modis aliquid in aliud agere censeatur. DI imus spiritum illum uniuersalem elementis coniunctum duplicem illis appetitum impertiri, similis scilicet coniunctionem 4pactums
497쪽
cuam,locumque suae naturae debitum Piimus ille appetitus duos motus excitat, unum primarium
quo scilicet simile attrahit tibi simile,vel forte potius ad simile se recipit; neque enim vi fit talis attractio sed amore alteium secundarium quo scilicet dum simile appetit limilis connexionem, conatur elicere quicquid alienum ingestum hule obest appetitui. Atque hanc ob causam aer,aqua, ignis, i iodque ita sua sphaera, quicquid diueis natura e ititur ex sese uomere: hines mare , de flumina sordes omnes in ripas abiiciunt L aer, praeterminiuissima coipli lcula, nihil extraneum sustinet. Et pars quae uis corporis quicquid sibi extrarium est,conatur expellere. Secundo illo appetitu dum elementum non modo in suam spliaeram tendit, sed spacium certum requirit put illud ob tineat non modo certat in diuersum, ut id a se repellat , veluti cum ignis accensus aerem submoueri cuius locum subit sed partes similares similaribus mouentur , dum pactum quale habere , aequaliterque inllicem cohaerere volunt. Sic ergo aer a vaporibus, talitibus compressis commotus mouet aerem in unda via dam. Datur quoque alius motus ob vacui fu
Et qui in magnis corporibus motus sentiuntur,m minutis quoque particulis intelligendi sunt.
Sic nempe in enu. particilla composita calidum Ditimum ab extimo ingrediente adiutum conatur te expedire, ac propterea in humidum cir
dans luctatui quod vicissim dum i efiigit dissolutionem, rennuu , ac simile attrahit in subsidium: xt supra dicebamus.
498쪽
Caeterum quod Aristoteles imaginatur qualitates contrarias in eadem parte quae mutua pugna alia alias expugnare contendant , febricitantis
somnio simillimum ostendimus, circa finem libri timi, de materiit, ubi videre est monstra quae exae assertione prodeunt. Quod etiam contrarium cum contrario certare aiunt, ut illud insuam naturam conuertat, hactenus quam vanum sit tot demonstrationibus euictum est, ut vanum esIetia repetere Soluit ignis ignem qui est in ligno, non creat de nouo. Et in aqua calida sentis ignem non in aqua genitum sed in eam ingressui , ut ibidem monstratum est. Si certat in aquam , id facito loci angustias, Inde, pressus vi maiori contendit, de loco scilicet , ac pacto sussicienti uel lans. Quam ob causam in quod uis stigidum agit, Tum etiam ut ignem in illo vinctum expediat. Porro hos motus esse locales nemo non videt, quod tamen clarius quoque fiet dicendis.
R TI C. V. Depuluere quisl ex serpentes de pipera.
IAm non fuerit intempestiuum , ex hac nostra positione quam uniuersa Natura facit luculenti sinam causam scrutari, cur praedictus puluis
serpentis contra venena tantam virtutem possideat. Neque enim id fieri putandum est per attractionem, ut in illis quae articu o secundo retulimus:quasi venenum a veneno prolectetur: Quando constat carnes huius serpentis , liperae, execto capite cauda, esse saluberrimas, prorsusque veneni expertes scuius quoque si causam sciuerimus, petiti rationem haud obscuram habebimus. Norunt
499쪽
LI BAE R. 437 Norunt veri Philosophi quid sit balsamum illud Naturale quo Terra omnium Parens impraegnata est; in quo quidem balsamo magnum est secretum. Huius prae omnibus vipera, eu coluber tantum participant ut vi eius omnia noxia pellente ,exuuias quotannis deponant,nouaque pelle induti veluti renascantur , aut certe iuuenescanti,
quod nulli alteri animali concessum est. Porrbserpentis frigiditas est manifesta quae,ut
de adipis,auri, caeterorumq; mineralium creatione diximus; spiritus tenuissimos erumpentes coemce sub cutem, ubi nouam costruunt .adeo ut facile vetus exuatur, quae quoniam ex eiusmodi spiritibus etiam ex parte contexta est, sic deposita non paruam virtutem retinet. Iam ut causam cur venenum habeat serpens indipiscamur, ea duplex est. Pluribus enim rebus preciosissimis excrementum lethale cognatum est, quodin serpenti conuenit. haec est prima. Et quae sunt optima talia non evadunt sine exquisita purgatione haec cst secunda Sed expositione hoc postremum indiget. Unde inquam haec accurata noxiorum expulsio tale venenum procreat videtur potius contrarium .En. Pellis igitur frigiditateri natura talem excretionem repellente,dum orianis illa colluuies amandatur antrorsum, qua ori ac viae magis patent, fit quod in alio quovis animali contingeret.Qiiid'finge, quae in homine sunt no-Σia, qua que per totum corpus dispersa sunt, ac per cutem, reliquosque meatus exeunt, in unum locum coire, ibique diutius paulatim concoqui.
Quid futurum speras , ubi maligni illi spiritus in unum congregati,ientbque calore adiuti maio-
500쪽
I impedimenta per concoctionem exegerint Si hii mores excrementiet ij dum egeri nequeunt, putrescentes secessunt in virus, in id hic noxiorum omnium ex om ibus partibus in unum conmixtis ' Ergo iam habes quomodo, quae inserpente maligna per totum colpus di legat , atque inde libet c per cutem quaquauersum exeuntia nullum sui sensum praebuissenta, dum in os veluti in sentinam collecta, non aliam quam perdentes viam moliuntur; veneni vim ibi acquirant. Oui enim maligni vapores per cutem expirare nequeunt, dum laxiores,qui in anteriora ducunt,pΟ- ros sequuntur, extremo dentium , maxillarum, aliorumque ossium veluti septo cohibiti quiescunt, donec ira aestuante exciti per dentes exeunt , quod a serpente mors experiuntur. Ca ter uim quam facile vis eorum ab ambiente frigore sopiatur,testatur eorum,extincto serpente, extinctio. Unde Galentis testis est vinum in quo vipera mortua sit, praesentisisimum aduersus lepram esse
His expositis adhuc anceps sum, an quemadmodum sal illud seu balsamum Naturae e colubro venenum omne per dentes expellit,ita assumptum in corpus humanum ac per membra diffisum veneni sit impatiens quod propterea citius expugnet. An vero quemadmodu debuiane,
scorpione, capite etiam ipsius colubri applicato diximus, hie puluis humidum quo destitutus est
Congruum reuocans, hoc venenum alliciat, cum quo discedat e corpore. At si hoc sit, nulla videtur ratio , cur totus coluber perpetuo venenomon adeat. Si enim grauistima venena sublimati,arsenici, napelli velut amica,ac fari iliaria