장음표시 사용
521쪽
LIBER. J9xia consci putant , ac perire. . Victoria illa est spiritus qui non perit, sed regionem suam petit: damnum vero est ipsius subiecti quod dum spiritus ille relinquit, infirmat ita haud secus atque mas emisso semine. Nec in hac doctrina quicquam dicimus quod no sit in communi omnium sensu partem quamlibet, potentiamque spirituti emistione infirmari iudicantium. Hanc porro spirituum solutionem fieri similium congressu nihil est in natura quod non declamet. Contraria
vero contrariorum diminutione vel interitu infirmari ratio prohibetis natura ac propterea illam Peripateticortina de reciproca contrariorum actione , 5 passione dot trinam e philosephia e liminat. Caetcrum quam multis modis contrarium agat in aliud dictum est vel enim ii sextra set eiicit , ut alienum vel inclusum conatur sese expedire: Vc contrario exitum tentanti con- tiarium ambiens renititur , ne artium suarum
diuisionem patiatur. Mupd nota procedere ex concentu particularum naturarumque , ex quibus compactilia est istud humidi in spiritus illos calidos in e continens. Nec enim putandum est simplicem aliquam naturam esse id humidum de quo tam multis egimus Sed quid haec reti inus, quasi vel Lectorum memoriae, vel eorum quae diximus perspicuitati dissidamus potitis quae docuimus, pius ipsa repetantur. iudiceturq; an haec cum illis concordent. Si enim prima rerum materia in dii tersissimis naturis posita est , Si nullast rerum mixtio , sed earum tantum partium
coniunctio ; si nulla est forma substantiu pa
522쪽
ticularis 41 una est causa uniuersalis potentis simai sapientissima quae rei cuique intima par ticulas illas secundum legem a ue praescriptam
moueat, ac prout pars quaeque pia est moueri. Si haec malia multa, clarissima , ac certissima Naturae omnis testimonio fecimus , non est quod in his laboremus , quae ex illis necessaria consecutione derivantur. Ru tamen ea quae deinceps dicemus magis , ac magis comprobabunt. In quibus vix erit quicquam quod non clara voce praedicet rei cuiuiuis formam , ac potentias in congrua partium, ex quibus compacta est proportione stam esse, omnemque actionem, passionem ac omnimodam mutationem in talium particularum locali motione consistere; quod in calore ostendere aggredimur.
De calore ac reliquis primis quali
ARTI Q Luid fit calor secundum Aristotelim eius resutatio. Ristoteles,.degeneratione, cap. 2 Calidum,
523쪽
r quod ex quo cogit, ac congregat, tam qua eiusdem ora generis quam qua diuersi. Ita Aristoteles. Quydri venio est, miror cur cuiuis calori non Competat, Vt cognata in quae sunt eiusdem gene is congreget Sane cum definitio contineatre Naturam Natura caloris erit ut res eiusdem naturae cogat. Ergo intentissimo calori id conueniet, Vt res homogeneas componat. Quid dico conueniet imo quo calor fuerit intentior,ed magis ad eum spectabit, ut partes cognatas copulet. Consecutio clara est. Si natura caloris est congregare homogenea, Ergo virtus caloris in eo consistit. Ergo ubi maior erit calor, maior quoque ea virtus,visque maior partes eiusdem generis congregandi. At consequens est falsum, ut maior calor magis partes eiusdem generis congreget. Nisi forte intentus stomachi vel iecoris calor melius homogenea ingregat. Nisi ignis calidissimus res eiusdem generis inelius cogit.
Prosecto quid agat vehementior calor in ieco re nos docet experientia in artificialibus Enimvero si ignis distillationis aeqtio fiter; maior, partes crassiores cum subtilioribus consuta simul accendent; neque segregabit aliena, neque similia copul ibit Ergo si vis congregandi cognata non mod non competit magis intensiori calori, sed
nequidem tantum conuenit, quantum remissiori:
male assignauit Aristoteles caloris naturam, dum dixit,calidum esse quod cognata congregat Malamquam quaesiuit naturam calidi in eo quod omni calori non congiuat,Etenim qilamuis a calido talis partium homogenearum congregatio fieret, notamen ab omni, sed tali calido, atque tali gradu
524쪽
falsum est aquam in ignis naturam facessere ut fuse probauimus: nec quisquam est eorum tam oculatus qui aquam in ignem mutatam conlpexerit. MC-lius, ni fallor, si quaesierimus causam eius de quo constat Quare scilicet, vis illa quae cibos in ventriculo in chylum in iecore concoquit dum illa vincit, debilitetur paulatim ut tandem fatalcat. Qui ci illud est quod cibum vicit 3 Itane quod vicit sua victoria debilitatum est 3 ut ipsi contingat
quod Pyrrho Epirotarum regi, qui post secundam
de s omanis, magna tamen suorum clade victoria, si inquit, tertio vicerimus, petiimus. An inquam, hunc in nodum, quod vincit cibum, vincendo m-
firmettu Quid est quod vincit quid est quod vinci turi Id ergo ex intimis naturte visceribus est cruen-ἀum . Qtranquam id obscurum non erit ei qui praecedentia intelL xerit. Calor est in ventriculo qui cibos contritos concoquit haud aliter quam in phiala illa colli oblongi, quam hymici matractum vocant, calarbalnei herbas, radices,&alia, eorumque succOScon sicit. Ad hunc ventriculi calorem continendum, ne expiret,necesse est ut ventriculi tunicae sint densissimae. At ignis qui inclusus cibum conficit actione sua paulatim eas labefactatri faciliusque euadit potas dilatatis. Hinc illa virtutis debilitatio. Sed quid est illa virtus 3 vis scilicet illius igne itali loco conclusi. Quid igitur Quod cibum conficit, nunquid vincendo infirmatur Nequaquam. Igneum cnim est quod dum cibum concoquit, agit simul in septum quod se moratur Molitur egressum e ventriculo quem dirutis muris citius allequitur. Ergo victo cibo igneum illud au-- gescit,
525쪽
filio suus fert appetitus. Vis ergo quae cibum con coquit non minuitur , sed ventriculum actis ci niculis delerit. At est alia virtus quam calor ille elementaris. Qxseres Quia inquit Fornelius , in febricitantibus magnus est ille calor nec tamen si concoctio. k iii i Si calor elementaris coquit, ergo e hemens calor melius Z Imo non concoquet, sed
cibum dillipabit ut videre est in operationibus chymici sed de hoc sequenta intentione. Quippe
ad debitam concoctionem certus requii itur ridus caloris. Frustra itaq; tales illi potentias imaginantur ni illa necessitate, aut ratione fretas; sed quae
contra rationem,rerumque naturam, operando in suum exitium ruant.
Eodem modo de caeteris potentiis , deque ani mantis senio est philosophandum quippe ira cremscir,ta corioboratur via,eadem decrescit, senescit, ac fatiscit. Etenim, ut libro de 'atura innuimus, cali-du est in fetus particulis certa lege ab humido conclusum. Et quiale a principio ex 'guum, t propterea egeat vi eri materni calore a quo fouetur, , uescapit. Dum autem moliente v tibi dicebamust hoe calido exitum, per humidum, quod propiere natur dissoluere illo vero contra, humidum in lib-sidium attrahente, moles crescit; crescit& calidi, A minusque cminus in dies humidum prauale minusque sibi adiungit quain solebat calido nempe
tragis ac magis resistente, humidum i a b c tuituri ext iubante. O nec calidii humido sortius eruptionem facit, per quam animal sit friginius Sed quonia haec calidi rupta liuividi arce,iuga, fit pax latam,
526쪽
sensim etiam animal refrigescit. Quot enim partes id genus calidi abeunt, tot stant veluti lapides qui
cadunt e mur'. Relinqmini autem locum que humor vel satus adueniens occupet, sed qui non habeat proportionem debitam cum relu tuo Quippe lex illa violata est secundum quam ex congrua abdi humidique pugna, talis fiebat attractio e expulsio. Nec facile est, quamcunq; medelam adhibe1s, eam reparare. Sed litimidum a partibus illis sulphureis relictum asciscit sibi simile humidum quo incocto remanente senectiis madet. De est nimirum silphur illud quod talem faciat concoctionem. Plura de his &ptaeclara suo loco, si Deus dabk.
R TI C. III. Quo Glati argumentum formam substantialem inserens refellitur. Non abire erit argumentum Toleti expendere quod lib. i. de generat cap. . q. 2 pu tat se formam essentialem uincere quod data opera hunc indocum reiecimus. Aliquid nopait, de nouo generatur, nec actupraecedunt omnia, ut volebant Antiqui. I facianclusio experientiu certis conuincitur, quibis max nre innititur Ph sicus. Duo mihi videntur convincere, selli id de no: o produci militero corrumpi. Alterum est egressus sicillimu eorum qitae corrumpuntur, praesicrtim zaentitum. .g. morim equus si nulla hinc flubi tantia recesiit cori apta, sic totam quod erat, manet sed latens, prosecto incredibile es quomodo hoc itast, ct nulla causasit inarura quapo fit equum in flatum pristinam re- sita re praesertim cum minus sit proportionata materia,
ex qua primὸ facta Et, quam Milo. Est ita a buc,'
527쪽
st naturalis causa qua id sit facere, gnum est, quod
non ibi latet, quod ante erat, est igitur corruptio alicuius entitatis, ct consequenter cum primum fuit, erat productio. Haec est Tolet demo instratio qua nihil aliud video quam tenebras Examinemus hanc consequentiam, Non ibi latet, quod ante erat, est igitur corruptio aluuius entitatis. Perinde quasi quis dicat non est in eo vase aqua quae inerat ergo aqua est corrupta. Vinum non amplius est in cupa Lergo vinum et corruptum:non amplius pecuniiῖ1unt in crumena Pergo corruptae. Nunquid prorsus si1-milis est haec consequentia. Aliquid desit esse in
corpore illo quod inerat,ergo illud aliquid est corruptrina. Quid Antiqui latebantur plurima in equi viventis corpore litisse quae mortuo non in sint; ea tamen metito negabant esse corrupta; sed expirasse, atque in auras abiisIe. Atque ita conloquentia nulla.
Sed totum illud argumentum melius in ipsos quadrabit a tribus quaeram. Res illa quani
mortuo equo aiunt corruptam , quo senescentes decrepit an adhuc supererat Assirmant. formam enim illam substantivam aiunt totam in puncto temporis discedere seu potius corrumpi. Et quidem suis erat instructa potentiis si verum dicunt. Quidni igitur ea forma reparauit equum , atque in pristinum statum restituit Praesertim , cum sit ipse ait minis proportiona ta materia , ex qua primo factus est, quam modὸ. Est Gim adhuc organirata , ct cum dilostione maiori.
Itane 3 Cur ergo cadem forma eam materiarn
528쪽
Toletus 3 non videat se iisdem a lucis impli-eatum quos frustia in Antiquos tetendit 3 Dicaliae non est eadem instrumenta, quibus eadem forma in equo iuuene e sene utatur3 Esto peccent instrumenta in equo sene quae valebant in iuuene. Quare cur haec forma non reficiat illa instrumenta , quae a principio valui construere. Si quidem , ut ait , minus proportionatast mate*ia ex qua primo sacta sunt quam- modo. Quid respondcat Cur inquam haec A chire et quae illa instrumenta compositit S produxit , si habet in senecuite materi in magis proportionatam quam principio, non ea instiumenta reficit, per quae iuuentutem equo restituat 3 Non habebat instrumenta quibus haec construeret, Me materia minus proportionata
ea composuit, Quidni ex melior hac aptioraque
materia eadem edintegrat Ventriculis ira , hepar , cor, organa reliqua dilatauit , ac corroborauit. Quibus instrurnentis' Calore nempe Calorem veris ipsum nauralem plurimum auxit, quibus instrumcnti. Quae hunc calorem in tantum multiplicauit quidni pergit sevcre 3 quidni amissum restaurat Vt quae per eum organa ampliauit , atque firmauit , adem per
cum reparet, renouetra En cibum, cur non
stomacho restitvcndo idoneum , qui fuit construendo meest calor imo saepius abundat. At non naturalis. Vnde calor iste naturalis Nonne hunc aiunt a forma pro manare vel 1 a forma non procedit, a quonam ξ si procedit, Quidni forma eundem emittit in senio , ut per eum cibum concoquar, quo instrumenta labe
529쪽
factata restauret λFcce ut rationum Toleti, non modo ineptiam ostendimus, ad illa d intendebat, sed iisdem euicinatas prorsus contrarium 'scilicet non es Ieformam substantialem', quae quidem nequeat equi senis vires redi tegrare quas illi decit. Prtesertim cum habeat materiam magis proportio natam ct maiori cum di stositione. Si tamen verum est quod Toletus autumat. Quod quidem esse illissimum ea probant quae articulo praecedenti declarauimus. Verum explanatius est faciendum. ARTI C. IV.
Cur in senectute substantia amissa non
Pygo mutatio illa potentiae eius diminutiol extra dubium ponit proportionem illam&
symmetriam in qua formae, potentiarum ratio contistit, quotidie mutari, ac demum paulatim corrumpi, donec tandem ad motus animales,
naturalesque prorsus sit inutilis cineptam ita ut calidi parte maxima soluta , quod superest , ab humido frigido suffocetur , qui rei dicitur interitus. Et quamuis quaerenti quid cauta sit , cur quae in iuuentute sit substantiae perditae reparati , eadem nequeat in senectute fieri , sufficiat respondere diuersam esse partium proportionem , ut diximus praestabit tamen inquirere in quonam ita sit haec propor-
530쪽
tio 1iis diuersitat memores eorum quae prius di Ha sunt, quando catalam rimabamur, cur calor
ventriculi ridem piata de reliquis minuatur.
Ventriculi igitur, iecorisque, ac cordis senio dissolutorum dum per Poros laxiores calidum expirat, sanguis nutritioni dicatus non fuis est elabo ratus peccatque hae materia ex qua quod substanti e deperiit, deberet restitui. . Non tamen hie cause sola lassicit Quandoquidem cernimus ex sanguine frigidiore , ac dilutiore incrementum capere iuuenes licet mimine laudabile. Qu9d ergo senes nequeant ex tali sanguine causa uia danda est;Pororum videlicet in uuaenibus coarctatio, in senibus vero nimia laxatio. Hinc
enim fit, vilicὸ in iunioribus aliquid substantiae effluxerit, atque hac ratione caloris pars abierit: quod superest , dum bene compactum est, ut nequeat expir re, nec sit cari ab humido ad- Mentitio propter pororum angustias certamen legitimum cum humido redintegret, ex quo fit accretio , ut diximus in senioribus vero quod superest caloris viis patenribus vel facile avolet, vel etiam ab adiectitio humido affatim ingritente facile suffocetur vel sane ipsius actio supprimatur citavi nutritio non fiat. In sene namque,
postquam virilis calor humidum depascens vias fecit patbila calido quod superat multis etiam consitan ptis partibus quae ipsum coercebant,peccat illa symmetria quae ad lacrementum necessii satia est inter calidum de humi lun. Eigo per illas rimas , ni adueniens uiaridum cohibeat, facile exolvitur calidum. sin humidum suppe eat, dum largius Fr eas tinras inciat. Facile ab