장음표시 사용
501쪽
LIBER. 439 hic puluis prolectet: Quidni,cum erat in serpete,
venenum retinebat ut amicum Vel quid illud est quod in serpente tu venenum excernebat Est spiritus quidam igneus sed stigido rite temperatus quem natura balsamum vocavimus. Qui quidem spiritus ita compactus principium motus est in re quavis animata, possim dicere calorem natiuum cum humido coniunetiam Superius declarauimus, ut pugna sit inter hoc calidum deshumidum. Quandiu calido exitum moliente , ac propterea humidum dissipant illud contra humidum aduentitium atque auxiliare accei sit, sibique copulat. Quod si non debita fuerit , inter haec contraria, proportio; sed calidum plus dissipet, aut contra humidum plus attrahat quam debeat , ita ut vel nimia ignis violentia humidum citius absumatur; ac proinde euadente calido res extinguatur , vel exaduersum humido nimium exuberante calidum stranguletur le compositum ex igneo humido non vocatur balsamum: sed illud in quo alterum contrariorum altero legitime temperatur. Talis igitur est in serpente horum contrari rum proportio,ut cum valde sit stigidus,eius calidum non expellat,nisi quod noxium est,idque perdentes, ut diximus. Mortuo vero colubro igneum
illud extinguitura iamque humidum liberius fit, ut humidum aliud prolectet. Atque haec causa est, Cul exectum caput serpentis,emiis sanguine in quo potissim um calor vigebat; spiritibusq; illis seruidiorib. solutis, si applice tui humidu quod super- est,in eius quod est uxit supplementum veneni ex parte vulnerata proliciat.Simili ratione pinguedo
502쪽
serpentis illita venenum attrahit. Longe verona a iore, si serpente arefacto atque initi luerem redii-cto humidum supei sit paucissimula litippesve ne- num quod est prope similis naturae longe potentius attrahet, haud secus atque terra arida auidius
humorem allicit quam humida. Ergo meo quidem iudicio sallitur iei celanus, cum in sua pharmacopaea restituta lianc talis pulueris efficaciam attribuit balsamo naturali.Si enim tanta inelset in eo puluere balsami naturalis virtus,vires prostratas summum in modum restauraret, quod minime iacit, cum eius vis in
venenis proliciendis consistat Extincto , ut dixi miis, illo spiritu igneo qui e serpente venenum abigebat,id tam facile se recipit ad carnes serpentis, quam sudor, ubi spiritu exhalato refiixit , in corpus reuertitur, unde calidum illud ipsum aue xerat Tant ver promptitis se recipit, quant bmagis ab litimido relicto in consertium appetitur Demum tale humi iura relicttim in serpente tanto allidius simile attrahit,intiant ipsum paucius est 'ut videre est in omnibus siccissimis, in quibus modictim humidi quod superest humores potenter ad se rapit. Atque hqc est ratio ctu puluis eiusmodi venenum potentissime proliciat. Verum qimas merito, lilium id tim serpentis attrahit venenum ut simile. Quidni ipsum est
In quonamsitast veneni natura. Enenum,ut alia, constat ex contrariis, sed in veneno potentissimis. Qucad modii in succo
503쪽
neum rei soluentae eiusdem pars frigidastigido
rei iungatnt, fit breui tempore totius caloris reli- cti extinctio aut suffocatio .ut de papaueris succo diximus.Sin veneni calido oente, humidum am-biens pertinacius iri,ut non cedat , sed ad se rei humidum asciscat, soluitur partis animalis geminus calor, humido abscedente. Hic ver b calor liberius gratians veneni calido vires auget, contra quas humidum, ut se si stineat pergit auidius corporis humidum ad sese perti ahere. Cuius quanto prom
ptior est cessi, tanto effusior est calidi soluti vis,quq ferocienti veneni sulphur pabulum aggrege
tur atque hunc in modum,venenum,depasto corpore, per omnes parte propaga tr. Ergo magnum
discrimen est inter hoc primum: in illo namque calidi humidique iacile est diuortium , ita ut sul- fureum veneni solutum , corporis quod invadit calidum soluat i humidum vero veneni corporis humido lacile coeat. At in hoc veneno, humidum est tenacius, adeo ut, quamuis urgenti calido non cedat , sed corporis humidum in societatem alliciat. Itaque primi illius veneni calido partem ali quam calidi animalis soluentes, reliquus calor a
praeualente humido frigidbque suffocatur idque
sine magna contrariorum colluctatione : In hoc ver dira contrariorum pugna crescit diutilas;dum
qu magis urget sulphur veneni , eo magis instat eius humidum, animalis partes humidas sibi adiungere EEst tamen haec inter utrumque conueniencia, quod utrumque ex partibus constet ontrariis,
504쪽
quarum amo contraria hanc inferat corpori perniciem. Solue haec contraria, iam nullum nisi in magna copia corpori asterent incommodum: quin si parua in quantitate, maxime vero aliis immixta sumantur , leuamen non exiguum corpori sint allatura. Sic nempe modicum olei vitrioli vel sulphuris, aliorii nave quae prudens praeterea licet summὰ calidum , in plurimis corporis humani morbis desperatis praesentissimum est remedium. Sic eorum una aut altera gutta febres ardentissimas,vel pertinacissimas soluit, non sine miraculo. Quamuis hoc oleum in maiori copia sumptum
notabile corpori detrimentum afferret, vel etiam uniuersale illius incendium excitaret. Sicut videmus moderatum calorem ignis admoti ambustis conferre qui nimius augeret ambustionem. Debitus namque calor soluit ignem, qui alioquin in parte ambusta saeuiret impeditus: Sic olei talis sulphur essicacissimum in corpore calori erratico
viam aperit, qua facilem nactus exitum cessat in corpore tumultuares: Copiosius tamen corporis succum depasceret.
Huius dogmatis inter aliastybium nobis fidem fecit, quod quidem syncerum est violentissimum.
Imperit quoniam id combustione vident lenius, existimant eius malignitatem in partibus quae e-
uaporantur latere. At contra ex stybio crudo ac
syncero elicitur aqua quae sola ac pura longe melior est quam quisquam putet inexpertus, imo caret illa malignitate quae remanet in illo stybio ex quo protracta est. Ex quo rursus alias prolicias Partes expertes malitiae; tandemque quod superabit, vitio carebit. Itaque illius massae cuius pauca
505쪽
grana ingentem corporis concussionem moue bant, nullam partem extrahas quς rite sumpta ma gnum corpori non afferat leuamen In quo igitur veneni illius natura consistebat nimirum in tali partium proportione. Sic nem privisamiliaribus v- tarnu , plurini seorsum optima sunt, ac palato gratissima, quae si confundantur, evadant molestissima. Ergo ut ad propositam qu stionem reflectamus orationem. Quaerebatur cur carnes serpentis quae venenum ut simile proliciant, non sint venenatae: Respondeo humidum eiusmodi carnium simile esse humido veneni,ac idcirco ipsum ad sese allicere, calidum vero quod in illis carnibus restat veneni sulphur nequaquam consentire. Idcirco mi amne mirum , carnes illas non est venenatas in
quibus non sit calidi humidique proportio qualis
ad venenum requiritur.Quin repugnat nihil dum carnium eiusmodi in corpus ingestarum humi dum facit humidi venenosi attractionem aliquas partes calidas ex veneno ad corporis calidu transire, climque illo foedus pacisci ad noxiorum expulsionem. Q mod quidem de calido huius alexiphar maci non obscurum est, ut ab humido proprio relictum cum animalis calido ineat societatem, ac quicquid nocet, euacuet.
a causa disserentia venenorum, medicamentorum ct alimentorum ponitur.
ERgo quicquid symphoniam illam partium
contrariarum soluit, siue calidum liberando , siue humidum attrahendo , siue frigidita-
506쪽
te humida frigori humido animantis pondus nimium addendo quo nimirum calidum geminum sus cetur ,id venenum est Contra, quicquid itingit se partibus corporis ita tamen ut calidum non1u tacet vel multum infirmet, id alimentiam est Medij generis sunt medicamentapurgantia. Quorum contritorum , atque a calore nativo adiutorum pars iungit sese corpori facultatemque expultricem iuuat,pars ver contraria attrahit ad se litimores noxios ob naturae sit militudinem. Neque
enim quisquam recte senserit bile expelli a Scammoneo tanquam a contrario , cum utrumque sit
impense calidum, sed potiti particularum per corpus distus arum desiderio allectam, atque ultro
illuc unde veniunt tendentem, cedentemque a facultate expultrice valentius etiam deturbari.
Quaedam sunt quae virtute quadam diuina bilis igneam partem oluunt sine euacuatione, ita ut quod superest sit innoxium ob rationes de quibus alibi. Q sedam vero iungunt se prauis humoribus eosque augent. Sed de his fusius Medici. Satis sit ostendiis quomodo e contrarium a contrario expellatur ob praedicta rationes, quod in facultate expultrice videre est, tiae quicquid alienum est excutit,& simile a simili attrahi, qtiod in venenis, medicamentis, atque antipharmacis est conspicuum. Quae restaurantia vocantur iungunt sese corpori ut alimenta, verum quoniam plus illius balsami naturalis participant, magis illud corro
borant. Caeterum attractionem fieri dicimus cum traque simili coniungi appetente infirmius accedit ad sortius: quod quidem fit in nutritione, Min ve
507쪽
nenoriam operatione. At in medicamentis purgantibus Scantipharmacis humidum attrahens, attractum utpote infirma, facto a calido quod am biunt diuortio inuicem coeunt,ut sic facile depes tantur, ut dictum est. Antidoti nempe, dc medicamenti humidum ab interno calido iam vim pas. sum,magis vrgetur,cum in corpus animalis, eiusmodi pharmacis assumptis,calidum corporis calido vim magnam accipit. Item toxicivi humoris maligni luimidum pari ratione ab intestino igne infestatur:Ergo haec humida ubi se contigerint, ut sese complectantur, faciunt hinc inde partium diductionem hiatumque per quem igni, ac sulsuri
incluso paret exitus Quemadmodum de calce ad aquae infusionem incalescente dicebamus. Inde enim multa sunt hunc in locum trans serenda. Id fere oculis percipitur in coagulo quod ubi in lac iniectum est,eius humido cum casei humido coeunte,utriusque spiritus soluitur, actum liquido hocce secedente, quod crassius est in unum cogitur ex quo fit caseus.Sed iam longius excurrit disputatio
plura complectens uti hic locus postulasset: at tamen satius est huc ingesta esse, qu in s
misi euentus incertus in locum commodiorem reiici non permitteret.
508쪽
uu Peripateticorum sententia examinatur. Η Ec intentio potius erit admonitionis qua disputationis. Siquidem tam multa hacte
nus cie contrariis acta sunt, ut nauseam iam faciat contrariorum nomen. Abunde primis duobus libris actum est, monstratum, quomodo in eodem subiecto substantia contraria contrariae coniungatur potissimum circa calcem libri primi limus operis Aristotelica disciplinae hac de re absurditates exculta sunt. Quid dicam ivbique fere id factum est. Miratus etiam sum alicubi hanc contrariorum inimicitiam , ut hostilem in modum inuice pugnantia mutuis vulneribus concidant Quod tamen minus mirum est ipsis qui rem eandem sui interitum procurare,& quasi manu violentas sibi inferre autumant, qua de re fere principio huius operis. Quomodo unitatis vinculum res tam inimicas pollet connectere merito quaerebamus libro de Natura , Quorinodo inquam hoc uniuersum ex rebus tam capitali odio, dissidentibus posset constari, vel conflatuto consistere. Et cum v
num hunc mundum agnoscant , ut in quo haec v-nitatis ratio consistat,nequeunt ostendere ic quomodo inter res tam inimicas posset seruari nequi- baln
509쪽
bam concipere. Quae tamen unitas adeo stricta
est,ac necessaria, ut omnia potius confundantur, quam vacuum res ipsae inter se patiantur. e iiii aer
quem suis qualitatibus, ac virtutibus prorsus terrae contrarium rentur, in terrae ipsius gremio perpetuo hospitatur. Vnde igitur hoc capitale odium cognoscunt Zdiuinant nimirum ex proportione quae est inter
terram inerem, eadem quae inter aquam&ignem. Atqui,inquiunt,manifesta est ignis 4 quae inimicitia. Ergo si ivilis est inter aerem aerran
Vehementes prorsus rationes quae nos mentis inopes reddant,& responsionis. Quid ad haec3Merito forte quis negarit eandem esse rationem inter terram Naerem , quae inter aquam Uigne , quandoquidem terra non agit. Sed tamen esto eadem proportio. Ea quam ponunt inter ignem aquam inimicitia non usquequaque certa est. Ignis,inquiunt,absumit aquam Aqua ver senem extinguit.Primum falsum, alterum nihil in-:rt. Fallum inquam est,ignem aquam absumere quam sursum secum raptam ubi aufugiens deserit,eadem rursus pristinam formam resumens recidit Aqua ignem extinguit Quid indeὶ Ventus quantumuis calidus iccus flammam extinguli; ergone contrarius Fumus calidus, siccus candelam extinguita ergone contrarius t Flamma vastior flammulam extinguit , flammane flammae contrarii Eadem igitur ratione aqua extinguit ignem, qua ventus, qua sumus, qua flamma fiam mam. Sed hoc planius faciamus.
Ignis intimus solutus beneficio extimi ignis qui poros ligni dilatauit e torre erumpit Aqua
510쪽
iniecta subit poros illos,viamque intercludit. Qui iam solutus erat ignis aquam secum auferens abit in fumos seu vapores. Reliquus obstructo meatulisti , quibus ante vinculis tenebatur subiectus. Quid in eo inimiciti eri Odi hoc argumentum,
quod aqua ignem complectatur quod ignis eo
veluti indumento vestitus hanc quasi praedam te .rens aufugiatZSed flamma extinguitur. A quoΘNon magis ab aqua quam ab aere, qui cum aegre ferat sui diuisioneni', in flammam enixe luctatur,ita ut, ni continue recens e ligno flamma succedat, quae exuit statim ab aere comprimatur, atque condensetur. Neque flammae exstinctio aliud est quam eius condensatio , ut saepius iam dictum est. Et quamuis ab aqua extinctam dicas, non magis illi aqua fuerit contratia quam ventus calidus &si cus, quam fumus, quam flamma fana mulae cando aae contrariatur. Sic igitur ordo causatum seruatur in illa extinctione. A qua torris accensi poros sub iens inpeditne noua flamma succedat nulla succedente quae exierat ab aere subito comprimitu ui per poros solutus erat ignis in aquam sese in duens, eam per fumos vaporesque tollens abit. Mirum si qui nondum solutus erat ignis remanet vinctus,cum nihil sit a quo soluat tu ostensum est superius quomodo ignis, ut acccndatur ramplissimum requirat spatium Atque hinc est quod
famus, quod aer vento commotus , quod flamma lenique ipsa maior de spatio maiore contende nysiam mulam lucernae extinc uat, dum eam compri init. Eodem plane modo ignis in torre ab a aliaeY tinguitur, dum eius spatio ab aqua occlipato, ignis