장음표시 사용
561쪽
Rectorem, Motoremque prsficere. Nunquid minori sudore stellam illam sola circunduxerit mo- tot ille Quid opus immensae molis fabricam circumuoluere Forte viam ductor ille tenere nequiuisset circularem Ineptum ducem, qui quod halitus incensus sine intellectu sequitur, tanta in telligentia praesitus assequi nequeat. Operosiusne fuit tramitem illum seruare, quam debitum in eo
motu modum tenere, ne aut celerior aequo sit,aut
tardiora Debet enim Ixion ille curare, ut sua rota
continue tantum, ac tantum a superiore recedat,
vel praecedendo, vel sequendo, in quo nequidem puncto, aberret inina alia animaduersione opus est non miniis periculosa, ut vel ad Austrum, vel ad Polum continue sphaeram suam deflectat, seruata temporis,motusque mensura. Quod tanta cum diligentiair stat,ut nunquam castigatum legas, quod vel latum unguem excesserit,uel mometo rationem temporis anteuerterit Quanto dissicilio fuit haec obseruatio,quam viae circularis cognitio Veriim esto: Naturae volentis, vel potius Aristotelis iubentis feramus arbiti tum ad hanc viam tenendam opus fuerit instrumeto circulari. Quemadmodii Mathematici circuli aenei,vel ferrei ductu ,fictilias suas stellas mouent , Quidni fabricata aliqua rota tenus, puta ex adamantes, quo firmior esset, stellam illam natura circumducendam curauites Longe etenim minor fuisset huic
Motori labor , hanc rotam tenuem mouere,
quam globum profunditate M latitudine in
mensum trahere.Sed iam serit, Globos illos alios aliis contiguos voluit Aristoteles, ut primo illo in Occidentem moto,reliqui eoden imperii,semper
562쪽
mperiore sequentem trahente rapiantur. Inepte Si enim motorem quisque suum habet,quid opus suit inferiores primo mouerit uisque suu peragat opus;&irpi imus primum, ita secundus secundum orbem volvat. Minimὸ id quidem in altit,sed primus ille, quippe longe potentior robustio. que cieteros iuvet, operaque sua reliquos orbes
Ain 'iuuetporant,ne obsit Prosecto minoris ipsis fuerit negotii, orbem proprium, quemque Proccidentem ducere, litam aduersus primi violentiam , eundem sustinere. Singuli namque Orbes
quemadmodum ex ipsis deprehenditur stelli,
proprio motu ab Occidente per Meridiem contra nituntur , inquit Orontius Fin aetas lib. I. a pit. s. Aristoteles vero Iatelligentia, inquit mo
Videre mihi videor hanc Intelligentiam ni m.1-uis hunc Sisyphum, hunc inquam Motorem, pede pressi, capite manibusque obuersis, sudante viil tu anhelantem,aduersus Globi superio iis rapiditatem,suam sphaeram sustinere, ne pari cum illo volutione rapiatur: ubi vero Globus inferior, cui Motor ille innititur perpetuo mobilis pedem fallit,lapsu frontem, sinatum illidere, ut non abs te
Phoebus medicorum Princeps,eor lm nempe vul nera sanaturus, in medio sit collocatus. Palum est quod superiori trahenti in occiduu, Inserior aduerso motu reluctetur , ni superiore versus Polum declinante aesti alienteJnferior Otra eius vim, sphaeram suam,versus Aultrum, eadeopera, motu contrario repelleret. Ad quod non v-nus Dei it satis;consulatus Aristotele si unicuique
563쪽
Orbi motores duos addixisset; alterum qui contra rapiditatem motus in Occidentem sphaeram illam, quantum opus est, moretur;alterum qui, globo superiore trahente dextrorsum, nisu contrario suam sphaeram laevorsum repellat. Quae ridicula Aristotelis sententiam sequentia, quis Agelastus, vel Trophonius audiens risum temperet' Et mirum quod haee ludicra rideamus '
Discrepantes baca re astrologorzm sententiasproponenti
HIste ridiculi risuque nostro Lectorem adgrauiora piaeparare voluimus. Quanquam,
ridendo dicere verum nil vetat. Quin difficile erit in his etiam grauioribus risu temperare. Erraui, quae grauiora dicebam, absurditatibus grauidiora debui dicere. Etsi graui quidem sunt,dissicultatumque, atque contradictionum pondere humanum ingenium obruetia, quς eae hac de Orbibus Gelestibus doctrina traxerunt Astrologi; ita ut quae dicta sunt, si cum iis quae inde deducta sunt conferas,philosophi avideantur. Sed ut qua sieri poterit breuitate , ac facilita te rem longismaam obscurissimamque expedia mus ostrologi, alij admittulit quosdam orbes eccentricos, atque epicyclos i quibus planetae moueantur: alij verb eius odi orbes eccentricos omnes respuunt, solosque volunt concentricos. De his audiamus Clauium de hac scientia optim meritum commentario inca. . Sphaerae Ioannis de Sacro Bosco. Ex orbUM, inquit, concenmcis
564쪽
quam rerum desensere introducunt. Ex quo etiam siqua tu necesse est, miraperturbatio motuum Ponunt enim,ut
apud Fracastorium est manifestum rbesse pharas mobiles vel 9. octo Midem sellatas, reliquas vero omnes selli priuatas,quarum s suprafrmamentum collocant, quod non solum maiori parti Mologorum aditersatur, qui hactenus duas tantum stharas caelestes non sestatas su
prusrmamentum ηueneruη , verum etiam pugnat cum omnibus Peripateticis qui ex Aristotelis 1ententia, nexuum quidem orbem supra rmamentum admittere νο- luerunt. Tantam confusionem vitant ij qui escentricos orbes ponunt in Coelis, quia in uniuersum , orbes una taxat 33 concedunt, ambientes quidem terram 27. sex vero epic clos qui toti extra terramextant. Ecce qui minus abs ratione recedere videntur inter illos, triginta orbes, ut minimum,requirunt,admotum septem stellarum.
si virorumqs sententiae improbantur.
E quidem utrique frustra in tanta Orbium
Coelestium multitudine laborant, dum alij aliorum sententias arguunt manifestae salsitatis. Eorum qui eccentricos improbant argumenta videre est apud Clauium loco citato Sufficit nu proferre cuius meminit Pi colo minaeus lib. de Coelo cap. s. rater id quod Epicycli sunt commemtitium quoddam etia Dic cli Venerridiameter tam magna se non potest , me descensu ad inseriores orbes, ut per illam valia Venus modo pratre Soli per quadragin
565쪽
qui In hoc argumento laborat, sed frustra meo iudicio Clauius ubicunque enim collocet eum Epicyclum, ipsum nequit capere Coelum Veia ruris quin vel superiorem , vel inferiorem orbem
ingrediatur. Contra vero Authores hccentricorum, ct Epicyclorum multis demonstrationibus quas videre
et apud Clauium loco supraActorio bant Lunam&alios planetas aliquando remotiores esse terra, aliquando viciniores: unde ita argumentatur lautus. Si planeta in orbit, eccentricis noti deferunta ab occasi in ortum, deuehentur ptique alit per orbes concentruos , aut certὰ per se movebunti Caelis , t iste in mari , vel aues in aere esse lam duobus modis non mouentur. Igitur Eccentricis serumtur . Ita lauiger, qui si se hicientem fecit mo dorum enumerationem , ita resumam eiusar, gumentum . Si planetae per se non mouentur in Caesis ut pisces in mari, vel aues in aere , aut in concentricis feruntur,aut in eccentricis: sed horum duorum modorum neutro seruntur Et go se ipsis planetae mouentut in Coelis. Maiorem admittit lautus amo nullus eorum illam negarit Minorem plinae luculentam faciunt: cuius alterum membrum adue se succentri eos ali demonstrationibus uincunt ali ver aduersus concentricos alterius membri probationem reddunt minime dubiam. Eorum Litur laboribtis fruatur Antiquitas 'ad pro-ationem eiiis quod de planetarum motu tenuit, eos scilicet sine orbibus , se ipsis in a se illo Ethere ferri. Quod quidem necessariuna est , si neque eccentricis, neque oricentricis
566쪽
Orbibus eos se iii par est, ut hi suis digladiatio
nibus clarum faciunt, quorum sententiae mutuis corruunt vulneribus.
De Antiquorum sententia. ARTI C. I. suo argumenta aduersus eam sententiam proponuntur. His rationibus eam improbat Clauius loco
citato. uod planeta non moueantur per se veluti pisces in mari vel aues in aereonultis rationibus proba renititur Aristoteles in libro de Coelo, se a nobis euidenti argumento confirmatum est supra, quando cap. I. ostendimus cum Autore caelum ab oriente volui in Occidentem, O est communis omnium philosophorum , ct Astronomorum doctrina. Immos ita mouerentur,o non potius ad motum orbiu in quibus sunt nuta certam stantiam deissoru motib haberepossemus Cum enim, ut in superiorib. apparentiis dictum est, Planetae aliquando magis,aliqua ominus a terra absint interdum velocius olleantur,m-terdum quasi 1ιrsium inhibeant nunc flare videantur, nunc progredi sub Zodiaco ab occasu in ortum, nunc retrogredi, qui est qui non videat Planetas, s moueantur ut pisices , seu aues 'aliquando uos circulos, quos ab occasi in ortum describunt, debere relinqllere, ut magis posim a terra recedere, o ad eundem accedere aliquando autem proprium cursum relinquere , Nisusque in oppositam partem et edendo thaliquando Gniquo
567쪽
meae cursum omiuino uere in Crii, ut penitus non moueantur. Quasserent, quomodo, obsecro orumperiodi definiri poterunt, qua item ratione cognosci, quanam iuparte Coeli altius a terra digressurimi Planera, ct iterum
ad terram reuersuri.Hae Caailius.
ullo, ut predicta rationes soluantur , fundame
VAlite forte fuerint hae lationes,si ponantur
astra illa errantiae II veluti pilces,seu aues animalia ratione carentia, brutumque appetitum sequentia , at certe nullae, si Planetas eiusmodi Intelligentia praeditos asseramus Ad cuius Mictrinae explicationem peto, tantum ut liceat de
illo sydere sentire, quod non modo alij philoseph grauissimi , sed ipsime inter Peripateticos
primi de Caelo docuerunt quamque perfectionem orbib.illis attribuerunt, eam mihi conced tur in planetis ipsis agnoscere de quo Picolominaeum audiamus cuius sunt hς verba lib.de Coelo cap. 24 Academici Caelo asseruerunt conueniresensus pasitanis expertes, o prasti tim eminentiores, magis spirituales,quales sunt Pisu , ct auditu nam qIatuor consideraruntsensuum gradus, primum is eminentiorem triabuerunt assiimae mundi, sue instrumentis, ire perpsione, o me progressu ad externa anqsam imaginariam quandam virtutem Secundum ammis Sphararum, sellarum,sue instrumentis,ct perpesione, sed cum exitu aderi terna Tertium ammatibus per instrumenta distributum. postremum plantis sui euna Caelo non externos sensus, sed internum competere censuit, nempe bantasiam. Cum μmim debeat Caeli anima cognoscerepariet lares reaolationes, quas esuri, o eatam cogium non pertimet ad men-
568쪽
um inserebat id ei competere per phantastam Plutarchus Lydus reserante Simplicio, o Philopono in expotione 6 1. contex. de Uima, etiam ex siententia aristotelis asseruit Calosinsitu competere, id ex verbis istius contextus eliciebat Philopontu,quanis voti tribuitur steti,tamen grediens in expositione illius contextas, tuetur sententiam Academicorum diluit rationes aduersusit etiavi in se cundo de Hima 6.cti . militer Simplicias in sectido de caelo n. in quid arte gitur sensus maxime materiat re mouendi ant acoelo vigustatus , ratus steri ei tr baendi cu emnise inuice orbes tangant, γης sensus ta-gant sim liter omisia intueturῬmniaquc audiunt, ct iure hoc dicere ridetur. Culariim fientisn praseratis no sentie t O iudicius Uuupersectine denotet, Foli videtis removendum a Caelo prael tantisiim Corpor re Ex aduerso tamen Peripatetici , civis gradus mima Aperiores, nepe Mentem
se voluntatem,sine inferiorib tribuunt, ut ex quatuor relatissensiumgradibus anicum cocedunt ariimal biori I .competente, itfre profect) O c. hac ibi Picolaminam. Lica. I 8. quo qsim an intedigentia sorine Caelum, dete se Caelo citatis dKab .vinuini diuersis qua tamen Coelam censerωήHimatim. Tertiὸ, inquit ' qui aminiam Coelia intestigentia non cernentes, asseruertint elligentia esse chrima Curior si qui in tres tanquam classisunt distributi. Nonna ivirmaram sommate, o dare esse Caelo, ut lex errari Ginus, ct Hier mus Balduinetis ali, osormare sed soluasistere, rogi mura,Gaudauess,Scottu, sinitarn nulli demti rem pro nassaparte nece λ nobisiq; certa dixerant sed pro tra io repro abilim ex odo altero approbarunt velat D.
Thomas qui insecutido,cotra erites cap. TO. inquit, si
si sese animatum, o recipere se ab arima: Pluribu situ
569쪽
in D. Thomaspe qua denotat intestigentiam eseserniam coeli,cum sorma totalio intelligentia. ARTI C. III.
m ex Peripateticorum concessis infertur planetas si sit, me Orbibus'rripos,ac debere. Dergo quod Peripatetici concedunt de orbibus Coelestibus, de ipsis Planetis seorsum positisquidni admittant,nulla est ratio.ut quibus Mo-toibus harum sphaerarum volutionem comittuli
ab isdem planetas illos moueri, duciq; permit tan Voluntne sphaera volui ab incelligentia,vt ab
extirno principio'pariter astrusolum ab externo
prin i pio impellatur. Voli nine orbe ab interno Princ pio propriaq; vi tu e rotaria ab eade propria vetto te stella sola moueatur. Si intelligentia illa ta quam auriga assistens vehat, regatq; sphaeram, caidni poterit A solam stellama Sin eam in telligintiam dic ait esse orbis illius anima, quidni potierit astr a solum animare ocunque,
inquam, modo vector ille moueat, siue extrinsecus, sim intriasecus, non poteritaeque iacile astrusolum inii in vastissimam sphaeram circunducere utram congruentius Naturae nihil agenti frustra, ut stptem stellaru motibus, motores septem praefigmtui; an ut septuaginta septe, aut nouem constitu tu movendis totidem orbibus quorum immensa vastitas excedit cogitationem At nequide hi septuaginta noue motores cu totide
sphae iis,motui septe stellatu sussiciunt,ut superius
Mathematicor opera demonstratu est sussclutaute septe motores si extra sphaeras lia stella collocentur.Nosus ciunt tot orbes toti motores Vt
570쪽
Luna,caeterique Planetae nunc Terrae viciniores, nunc ab eadem remotiores fiant poterunt singuli motores singulas stellas extra Sphaeras quoquc Merstim voluerint ad albi trium ducere. Timest: P ter Vectoris voluntatem Planeta descendae non est grauis. Times ne ascendac non est leuit. Aptus est circulariter moueri, atque motori Pic
prio obedire. Quid hic tam abii rus philosopha opus e sta' iid tanta subtilitate Repete quae aiauersus octo Sphqras inii incipio diximus,sseria sine, quamuis rideremusci quanto maiorem ride id materiam nobis septuaginta septem or Iescum pari numero A uigarum suggenissent Non tot admittunt Peripa elici. Non mirum. IgὶO rant scilicet causas pro I ter quas, ni velint inimaiora absurda incideres, Muhematici uidens totudem necessario admittendas, nec tamen d huc suffecturas imi
Sed quid opus alio motore, luce qui res quaiaque Naturales tam certo ducit ad finem proprium meus ipse sapient illimas non potist seipso tam facile has stellas ducere, quam eicia sursum,gcauia deorsum dirigit At variat arum stellarum motus, non rerum grauiu, aut euri .Non
potuit Deus seipso hunc motum variare, e colatur quaeli a de forma demonstrauinatis, Deum scilicet motuum omnium naturalium causam efficientem unicam esse.Qui hoc tenuerit, quod nemini vim nostrarum rationii perpendenti poterit esse dubiu,ndignorabit non magis esse inc6griau, ut Deus haec astra per se moueat, quam ut ignem, aquam,caeteraq; elementa per se agatὶ Non tamen resactamur quominus unaqtiaeque ex his stellis