장음표시 사용
571쪽
errantibus a proprio motore ferri censeatur, silueextrinsectas moueat, sitie intrinsecus Tantum v luimus indicare, non desiisse supremo illi, ac si pientissimo rerum omnium moderatori plures vias, ac modos quibus septem stellas posset motu,atque ordine cuique conueniente circumducere,sime illa tam multiplici, ac prope infinita tot orbium structura,nequidem ad Larum stellarum
De multiplici stellarum motu. ARTI Q I. An duplici motusella ferantur matricati
Eptem planetas duos habere motus, alterum, ortu ita occasum qui motus est totius alier cuiq; Planetae propitii ab occasu versus ortum, omnes Astrologioc Philosophi pro operto h bem;adebui lii hoc in dubium reuocaret,contra sensum ipsum pugnare videretur. In octaua Sphς-ra longo post Aristotelem tempore duplicem eiusmodi motum nemo obseruauit, unde ab Antiquis primum mobile habitum fuit. Postea tamen ut refert Clanius coment in cap. l. quo loco quaerit, Olla ratitanἰ collectussit motus Caelari m ab occasu adstria7u,obseruat tuae est, rem longe ecus se habere, Si quidem referunt Ptolomaeus, malii, multas Priscorum obseruationes quibus constat,non eadem Solstitiorum puncta, sed solem qui tali
572쪽
gradu reuerti visus erat post longam annorum reuolutionem suo regressa g adum illum anteuertisse Solis, inquam defleaeionem, puta ab A qu lone in Austrum pluribus diebus caepille,antequam coeli stellati gradus ille Solem attigisset, in quo prius animaduersum erat elle Solstitium Vim de fictum sit ut Hipparchus qui erat sere anno I ante Christum, de piehenderit Solstitium ne stiuum incidere fere in diem et . Iuni j hybernuin diem, . Decembris. Nostro vero tempore ante restit titione a Greetorio XUL factam,Solstitiuin diem a lunij, knybernum in N. Decembris, His aliisque multis obse uationibus, quas breuitatis causa praetoreo monstrant Coelum stedatum quotannis nonnihil tardare, quominus Solis reuersionem in illo gradu attingat, quo anno praecedenti illam erat assequutum Viderit, qui Volaς rit, Clauium loco allegato.
ARTI C. LQuo motura illum duplicem male inferri senditur. I villa celi stellati tardatione, si vera est, ut L supponunt, quemadmodum in aliis orbibus,
duplicem inferunt motum alterum toti coelo comunem abortu in occasum, qui quidem motus a
primo mobili quod supra sphaeram octauam agnoscere coguntur, procedat .alterum ver ipsi 1phaerae proprium, quo nonnihil in contrarium
remittatur, unde fiat, non eundem punctum in fine anniat in 'inii 3 'o' Mirum viros tantae literaturae,atque experientiae, quibus habemus,quicquid habemus,ea motas contrarietate a perpera intulisse. Quid opus
573쪽
fuit hoc comento Ecce dato qud is motus nicus Soli, isque naturalis ab ortu in occasum, similiter unicus Coelo stellarum , seruata eadem quae est inter utrumque proportione perspicua reddi potest ratio, Cur annui Solis reuolutione, Coelii stellatum ivno integro circuitu supprare non pus
sit, sed singulis annis aliquid desit, quominus ad illud Salaris recursus pumam perueniat. Quoniascilicet ea est inter motus firmamenti, a Solis celeritatem propoitio naturali rivi licet firmame- turn pto impetu sina intermissione rapiatur, nequeat tam e gyros Solares, infra anni spatium via persecto circuitu superare, sed nonnihil desit singulis annis.
Verti hic error manifestior crit in sententia qua
omnes pro certa haber, scilicet planetas motu co-trario in occiduuniti, omniti vero maxime Luna quam acto viginti noue dierit firma metum una circuit one excedit.Nimirum, Inquiqnt,quia CCe-lumit ara primo m*bili in occatum raptum vati de reluctatur in contrarium.
Huius sententiae licet pro certa habitae vanita te haec 1 in ilitii do demonstrahit.Sint duo equi id stquod firmamentum: Coelum Lunae.Hic dum in suo circo vicies novies gyrum sequet Luna perficit,ille veluti firmament utricies suu circum gyris metiatur assiduis. Estne opus , ut equus lentiocmotu aliquo in aduersum renitaturὶ Quin uterque graditur,vt. potest . sed alae lentius, alter celerius, uterque pro vitibus. Cur potius censent Luna inc Otrarive Otedere quia tardior est in suo processu'
od aut de Luna dictu est, de aliis planetis dictum puta: Quoruindunt ali a natura maiorem,
574쪽
alij minorem velocitatem solliti sunt, fit talij celerius aliis cursum suum peragant. Hanc tamen duplicis motus necessitatem illis infert sua doctrina dum sitne necessitate volunt in seriorum orbium motus in occasum a priminio bilis raptu dependere Siccine natura quod paucissimis facere potest per tam multa exequitur Ecce in quantam conturbationem confuso
nεmque sua ipsos agunt principia. Quam simplex est illa naturae via qua septem planetasai ne sphaeris, motu cuique proprio, sed simplici facile dirigit' ARTI C. III. Ansrmamentum obliquo motu ad nos πω lir. CL dixi quo loco quaerit qua industria Coelis inferiores ab occasu in ortum super diuersos polos apolis mundi moueri obseruatum sit, multas citat obieruationes quas lector ibi videre possit, quibus clarum est, stellas fixas non eodem orizontis puncto surgere quo olim: quas iamque nobis iam propinquiores, quibus oppossita sint remotiores. Insuper qaasdam nunc supra orizontem nostrum appa iere, quae olim non videbantur, contra vel quasdain parte opposita ab orizonte nostro reductas quq Pritis apparebant. Ut inde perspicuum sit, firmamentum non tantum ab ortu in occasum motu
rapidissimo volui , sed alio motu cuiuscunque sit ille motus vel transueiso vel obliquo paulatim
sensim ita ad nos accedere secundum quasdam partes; secundum aliaS Iecedere. Ita
575쪽
sta ut earum stellarum quae sim in medietate sphaei ae quae est a principio Capricorni per Arietem ad principium Cancri declinationes Australes quidem diminutae,Septentrionales vero auctet sint. E contrario vero earum stellarum quae sunt in alia medietates phanae, declinationes Septen trionales dimin tuae, Australes auctae.
Ergo obliquum esse motum illum quo no omnes stellae polate aequaliter ad nos appropinquet, sed quaedam ex illis quibus Australes obliquς oppositae a nobis recedanta. polaribus autem aliis re cedentibus Australes quae illis ex obliquo aduersantur propius fiant. Inde ergo concludunt firmamentum super polo Zodiaci, quemadmodum Sc Planetas,ferri,eoque motu obliquo paulatim magis magis iactsuas augere declinationes. Super polos, inquam, Zodiaci, quoniam vident stellas illas fixas,licet respectu nostri varient situm, non tamen respectiI planetarum, quibus in uariatam seruant distantiam. Quippe quam in situ variationem respeetii nostri firmamentum patitur, eandem & planetae: ut propter constantem illum inter utraque respectunt ea pariter supra polo Zodiaci diuersos apolis mundi terri iudicarunt.
De motu trepidat is quem Astrologi observarunnPRaeter praedictos motus recentiores Astronomi ex variis obseruationibus quartu motiun in octaua Sphaera admittere coacti laut. Qui
576쪽
quidem motus ingentes in mari Astronomicci
tempestates excitarunt , ita ut non futurus sit sinis voluminum quae ea de re varia variis conscribuntur. Q a fere inter phitima,nimium quem testa, qua sci mit Clauius, haec pauca referemus. Maeniobrem,ira quit, coactisunt Astrologi admittere hiicniolum trepidationu, ut huiu varistatis in maxima Solis
declinatibne possent reddere causam posito enim hoc motu sequitur octauam sphaeram modo a Septentrione in su- strum: modo ab systro in Septentrionem declinare, texconsequent, Hos tropicos in orbe solari aliquando propi quiores eri AEquinoctiali circulo, aliquando per magis ab eo distare, ν in Theorica octat a phaera explicatur. Po-
rem obseruatum fuit ab illis ut dicunt of quinoctia accidisse,antequam Sol ad Arietem primi mobilis peruenires, aut ad Libram, immo postqllam aliquando iam transierat, principium Arietis, aut Libra Pari ratione
secta sui se se ilia , etiam Sol non extiterit , in
principio Cancri vel Capricorni , Cum igitis Sol necessario reperiri debeat in AEquinoctiali circulo, ut sataequinoctium, Item in tropicis ut contingant Sosilia, non potuit huius diuersitatu alia causa terri praeter motui utr*:dationu Ad hunc enim motum facile consequitinanticipatio illa AEquinoctiorum. Solstitioram. Haec Clauius, qui ut huius trepidationis rationem, ac modum red sat cogitur cum aliis agnoscere Urdecimum Coelii in quod sit primum mobile. Non est finis eorum quae hanc in rem congeia sit. Quorum motu una vi causarn inuentamus iugabit opinor , audire quae fuerit Veterum hac de re lententia, ut eam . falso sensu quem to ita deflectentes illius adminiculo vernatem suffulaiamus ri
577쪽
suasi Veterum de motibus Calorum sententia reseratur.
J Icolominaeus cap.rs de placiti veterii philo sophorii, confiderata est, inquit, ut e nonullas
in νηruersio Caria quiescere, o terra, Olui,in qua nos o situti, o cum ea reuoluti putamin reuolui Caria2, ex hora numerosuerunt Heraclides Ponticu ,referente Simplicis in secundo de Caelo si .n non Philolain Pythagoreus, Ecpha res militer Pythagoreus omitata Syracusanu reserente
Cicerone in Academicis,ctasseret Theophrastu id retulust. Platarchus etia in septima quaestio Platonica,inquit, Ari Barchu, Seleucu id ipsum existimasse. II autem indura series diuisierant, nomalu enim putarunt terram in mea disiniues esse coilocatam,in eoque reuolui, quod Aristo ratis tribuit Platoni in secundo de Coelops o exvecenti ribus vernicus id ipsium tuetur.d hec Picolomineu, Haec sententiadicet Platonis fuisse non putem si
absurda est non tamen ex parte terrae aut celarum ullam patitur incongruitatem. Qi inarti que molem terream , aere deiectam δε sei fadeorsum tendentem dissiculter volubilem videa mus,non infert terram in suo loco sitam, nec iam alio latam, nec ab ullo cohibitam non posse circulariter serri& quidem motu veloci . Ne dii. si ita moueretur sentiremus t qui in flumine vehitur naui quae nullam iactationem excipiat non1entit se moueri potestque peream incedere dc si in ripam oculos coniiciet ripa sitatarbores locum mutare videbuntur. Neque ex parte coelorum vita apparet upugnantia.Etenim quod
578쪽
inter planetas,Solem maximE S Lunam discrime in motu sit conspicuum,non infert coelum stellarum debere moueti. Id namque fieri potest ii firmamento immoto Sol singulis annis, Luna vero singulis mensibus fingulos circuitus peragat,&ita de reliquis Planetis. Nem etiam motum obliquum faciant,dimidia ex parte a Septentrione ad Austrum,altera verbparte vicissim ab Austro ad Septentrionem tendentes. Ergo neque celorum neque Terresconsiderati ullam inuenit repugnantiam quominus id videatur probabile. Verum aliunde experientia demonstrat contrarium, cum scilicet ignem fumum recta sursu miserri videmus,& quae ex alto cadunt recta deorsum descendere.Quod non esset,sed nobis in gyrum cum terra motis ignis ascensus&lapidis derucensus obliquus videretur. Ni dicas aerem aeque ac terram circumagi, qui proinde ita lapidis&ignis cursum flectat, ut rectus appareat. At neque
lapidis ingentis descensum que posset detorquere,ac leuioris. Et si posset tantum impetum vincere, nos incedentes vim eius sentiremus. Adde quod talis aeris in circuitum motus rapidissimus Dubium in contrariam partem contentioni resiueret. Sed quid opus pluribus 'Ecce aues quas immotas in aere saepe eundem locum ad tempuς seruare videmus, rem indubitatam relinquunt,
nobis namque velocissime circunductis illa tiraduersam partem moueri viderentur Absit ergo ut Platonem,aliosque viros sapientissimos id gnorasse existimemus. Quid ergo per hunc terrae motum intellexerunt 8 Sequitur ut ape-
579쪽
ARTI Q VI. Cuius sit motus iste per quem firmamentum se planeta
ordinarium motum cursumqtse videntur relinquere.
IAm ad motum illum titubationis, aliumque
obliquum de quo silerius,tempus est ut reuem tamur quorum ut caussim inuestigemus I aemittenda sunt quiloco citato addit Clauius. Hoc porr. motu trepidationissmnes quoque Globiseptemplanetarum
mouentur,ita ut orbes ommum Planetarum concomitentur
as ae Zodiacum octaua Phara Itaque firmamento planetisque respectum inuicem nequaquam mutantibus quem ordinarie solent habere, tota haec mutatio sit respectu terrae, quae tali tempore Caelum, stellas, Solem, Lunam, caeterosque Planetas magis vel Australes, vel Boreales habet, quam soleat indenam hoc 3 In his aliisque causarum inquisitionibus, puto nos optime procedere, si spectemus Naturae sinem, quo cognito,certum est,adeam via quam potest compendiosiissima tendere, nec per plura facere quod paucioribus praestare potest.Caelos autem propter liminferiora moueri nemo nescit ut, si astra respecta nostri varient Glum,id quoque faciant propter terrestria. auo scilicet stellae varient aspectum suum,& qu loca illa:
affecerunt,relinquetes,paulatim ad alia deflectentes,eadem successive assidiant.Sic nempe fieri, ut qui terrarum tractus erat,v. g. sub Ariete, tandem sub Taurum eliadat,vel contra, sic de reliquis. Hac itaque mutationis suus astrorum comperta causa , ac sine cognito , clariam est inaesit ad illam via breuior Motu scilicet lentissimo terrae fieri potius in in firmamenti, ac II
580쪽
omnium Planetarum, maxime cum iam alio motu erantur ab ortu in Occiduit,ut propterea rapidissimo vecta impetu ita occasum disiicile su ea
demin dexta amve sinistrant partem deflectere, quin concentas ille Planetarum inter se eorundemque cum Caelo stellato conturbetur. Sed quis ignorat di*cilius eisecuctos Planetas cum firma- meto situ mutare, seruata nihilominus solita,inter ipsa listantia, qtriam terram tantillum moueri Vel quam ex hac parte diis cultatem videnta An quia terrae repugnat moueria Quin contra, quia cor- p : ea Naturale , ei competit motus pon solum secundum aliquas partes, sed secundum se totam Atque hoc pacto soluitur argumentum quo corporis naturalis conditio premebatur. e. gabatur enim id omni corpori Naturali conuenire ut it mobiles, qui Corpori terrestri, seu moli;
atque elamento terrae non competebat. Ecce Experientia,ratione falla commonstrat contrarium, Teriamque tota motu metu lentissimum experiri.
Sed cum Terrae motus violentissimos secundum magnam terra partem videamus, quibus,rbes,& prouinciae sebuertuntur,cur toti Terrae mitissimi hunc innocuumque motum denegem tu Θsi corii a suam naturam ita rapitur in altum, quidni possit ii Huraliter nonnihil circunducii Et quamuis Tetra non sic a te ipsa moueretur, non pollectan tillum in hanc au ill partem deflecti ab interiari si iri tibiis a finibus interdum ita concutitur,vet Christo passo tota comi nota est e, eodemque resurpente tremuiste ne rhibeatur Ecce igitur ii ei nilimnus ille Plato quemque