장음표시 사용
591쪽
quam alij ean8em cum horum inseriorum materia astirmant,ali negant. Et quidem qui negantes.se eandem, principiis atque aut horitatibus Aristotelicis aduersarios arcent , verum quae nullum nobis afferant timorem parum ea principia curantibus: Interea tamen eorum labore fruentibus qui contrariam sententiam mordicus tenentes,rationibus freti firmissimis hancce Veterum assertionem propugnanta dumin ipsi materiam Caeli
eandem cum materia corporum inferiorum contendunt. Alij vero longissimis disputationibus inter se dissentiunt, de illa quam imaginantur quin taceti essentia Audiamus tamen quicquid aduersus hunc Veterum consensum habent dicere. Arg. I. Simplex,inquit Aristoteles est Caeli motus,ergo motus est corporis simplicis. Quid Aristoteli cum motu Caelis vel quid de eo dixit, quod
non risu dignum sit,iai mauis comani seratione'Arg. II. At elementa feruntur motu recto non eircularinvi Caelum, Ergo non motu elementorum
agitur Caelum Platonici dicunt motu recto igne se iri in suam regionem cibi verbcontinue in orbem volui motu qui est ipsis naturalis aduersum quos Peripatetici dignum relatu nihil protulerunt. Quin Experientia manifesta id videtur docere in ventis,nubibus δε cometis qui in orbem seruntur Neque magis sudant Aristotelici quam ubi inter multas multorum sententi vi conantur exponere,Quomodo ignis ille quem in sua sphaera circulariter serri autumant, contra suam N
turam pellatnr. Quomodo motus violentus qui
592쪽
tamen eius naturae maxime conueniat, dum eius Naturam conseruat , si iis credendum est.
Nos quomodo motus Caeli partim sit Naturatalis , partim violentus, ac velut artificialis, istendemus breui. Interea susticiat id argumentum Aristotelicorum , per experientiam refutare , tra Cometae,nubes,venti non motu recto sed ilicii lari circunferuntur. Quod autem cesset eorum motus,causa est, quia deficit materia quam in Caelo non deficere ostendemus , modumque illius motus trademus quem miretur Aristoteles.
Arg. III. Caelum, inquiunt esset i nutabile. Quid tum λ Egeret alimento: Quid inde Indignum Caelo. Quareὶ Indignumne Caelo, ut pars sui
totius naturam teneat mon mundus secundia tripartes mutatui Quidni MCaelum Z Vel pote itine
huius mundi quem maxime unum fatentur initas melius conseruari, quam per hanc Naturae v-nitatem uspiArg. I V. At quomodo mixtum telum quod est prius elementi, Ego contra. Quomodo Caelum prius elementis , quod ex elementis est compositum Z Quam raucidas rationes quanti indicant3Arg.V. Pergunt Mixtio sine pugna remissione non fit. At in Caelo neque eit pugna, neque remissio,&c Ignoranti pii quid sit mixtum,ut supra conuicimus.Et qui quod oculis cernunt intelinge re non pollunt quasi interfuerint Caelo, billo pugnam omnem,&remissionem sententia magistrali volunt exulare. Qui id norui3His accedit inquit Picoloni in aeus, quod si mixtum esset,non recte supra impliciora corpora esset positum . nam mi stionis locus et aedi oc, non circunserentia, c
593쪽
mistum mouetur locum sibi optat secundum elementum aluod in eo dominat ut Bella profe-ctb rationes. Cur potius hoc medium est mixtionis locus, quam illud supremum 8Sed mirum quam securus, ei usque de hoc mixtionis loco determinet, de quo, ut de modo mistionis tanta est
Arg. H. Praeterea inquit, distinctio Naturae Cadili ab ea quatuor elementorum redditur cospicua,ex conditione conseruantis dominantis.
Nam quod natum est alia seruare, non debet eis esse contrarium, alioquin destrueret. Nec debet egere alio corpore conseruante Similiter quod natam est dominari aliis, debet ab eis esse distinctu. Sane non capio vim huius argumenti, nisi vocet Gelu nobis contrarium quia est similis, eiusdemq; nobiscum Natum. Esse eiusdem natura Estne esidcontrarium i Cor in animali nunquid reliquas partes conseruatὸ non eis dominatur ' An propterea non eget alimento Zan propterea diuersa est naturae ab aliis Cibus, pharmacum conseruat corpus, an non debet esse eiusdem Naturae Dan non debet in elementis conueniremulchriun argumenturata, Quod alia conseruat,non debet alio corpore conseruante egere. Audi Mare conseri a fontes, flumina, de natum est ea conseruare. Eget tamen iisdem fontibus, ac fluuiis qui ipsum conseruent similiter Caelum alia conseruat in ab iisdem vicissim conseruatur. Quod ergo dicunt dde causa principali conseruante Deo scilicet ipso
erest dictum, qui ita conseruat omnia, tanu selo conseruetur. Ita autem hunc Mundum con seruata, ut partes mutua ope indigeant, propter
594쪽
optimum ordinem quo cuncta disposuit Quam
quidem mutuam opem ferre non possent , iii in Natura communi participarent. His tamen argumentis ausus est Aristoteles Antiquos omnes impugnare, Sed mortuos: haec quae ab alio prolata aeterent, ex Aristotelis ore gratum efflant odorem. Quid opus,ut in contrarium rationes Vetustiorum producamusὶExponamus quid voluerint videamus, an cum ratione consentiant, quae docuerunt: an clara,& intellectu facilia , An qua via procedunt in Caelorum Natura inuestiganda motus Caelorum sequatur ratio facillima. An eorum omnium, quorum hactenus ratio sui obscurissima, per hunc tramitem,causa facilis,apertaque sequatur: An, ut haec via facilis est ita Sc compendiosa, serationi,principiisque Naturae consentanea denique , an quae dicemus talia stitura sint,visensus, ut Experientiae , vinationis rigidissimum examen sustineant;inuicemque concordantia cunctos Ad uersantium conatus irrideant. Idaec si fuerint,non opus erit reserre rationes, quibus qui Veteresse
quuntur, eorum probant sententiam : earum autem quindecim apud Picolominaeum videre est.
su Veterum de Natura Cesi sententia exponitur. Erum ut luculentior fiat huius sententi ve ritas opus est sensum illius capere. In iis quae de Veterum opinionibus Picolominarus retulit, agnoscimus duplicem Caeli substantiam,
continentem unam Alteram contentam , lancquiis
595쪽
quidem fluxam,illam vero constant enV, hanc quae
moueat,illam quae moueat iri quae quomodo fiant, sequentia docebunt.
Egypti quum Calum aquam .humorem
Concretum censuerunt, locuti sunt de solida, atque constante Caeli substantia in quo sensu Anaxagoras fertur dixisI Solem esse lapidem, quae sententia Empedocli quoque tribuitur.Cum autem Empedocles ipsemet alij, ut hoc loco Picolominaeus retulit dicunt Caelum esse quatuor elementa, marinae vero ignem, vel qaod ad ignis naturam accedat intellexerunt flaxam illam pi-rit tralemque substantiam quam ad nos Astra de- inittunt.Quomodo vero spiritalis illa, aximeque ignea natura , nab ignis ille solutus, atque arden- Lissimus solidum id corpus a quo continetur, non labefactet , non est quod mirentur Peripatetici qui ignem ponunt sub concavo Lunae calidum quidem, imo quem Caeli motu suo calidum conseruant, ut qui sine illo calore nequeat subsisteremon inquam mirabilius est, cur ignis ille in Caelo, atque Astris solidam eorum substantiam non
laedat quam, cur ignis elementaris si vera est e rum sententia caelum Lunae contigutim non incendat. ..
Quod si dicant discrimen esse, Quia ponunt Cel um diueris prorsus Natur=, qaodque pati ne queat ab igne. Respondeo id ipsum intellexi II rAntiquos, ctim solidam illam Caeli substantiam ex
aqua,ac terra, sed ei sectissima compactam asseruerunt: non enim posuerunt aquam quae ab igne pateretur, propter recessam a proportione quaei
quiritur inter palsavari agens licet aqua ilia esset
596쪽
vescitur,nec tamen eget oris ministerio . sed haud secus atque plantarum radices cibum a terrast paratum sugunt i infantes tunc non plus qutiri plantae de cibo cogitantes facultate natu tali eum trahunt , atque in propriam conuertutinaturam. Quin nobis, ut maliis animal
bus in hicem editis , etsi alimentum s quippi quod non ubique praesens est quaerendum , at in os iniectum dentibus terendum , quod ita
praeparatum ventri cratus excipiat. Vbi tamen edventum est, reliqua ad nutritionern opera naturae committuntur, quae nobis insciis sua munia peragita, ita ut dormientibus nobis ventriculus melius concoquat cibum . Nec est qui sentia cum alimentum singulis partibus distribuitur et quando pars quaevis quod accepit in suam con. uectit Naturam. Itaque si aere, vel aliquo cibo,bique obuio vesceremur , ad quem sugendum
quemadmodum plantis radices natura nobisi sem umenta secisset,absque ullo labore,vel curatisci nutriremur,partibus naturaliter,quod cui ore conuenit trahentibus. Talem igitur Astrorum nutritionem Veterkilli arbitrati sunt,ut quemadmodum vel dormim tibus, vel ludentibus nobis, partes naturale alimentum attrahunt, ae conuertundi, ita sine ura, aurco itatione, nediam oris, aut dentium Pela,
dispei um per vastum Ethera cibum rite raeparariam,Naturalia harunt stellarum instrum inta raperent, atque in earum verterent substineram.
Dum nihilominil astrum numquodqι suum cursum velocissimum peragit, de hac nitritione, quam naturae credidit, minime sollicitu in .
597쪽
ARTI C. III. Vtrumsi Astra nutrisione egerent,essent interitui
Cum constet nutritionem nihil aliud esse
quam subitantia quae perit, reparationem: Alisorum nutritio ipsortim substantiae fluxum arguit an etiam necessario inseri eorundem interitum Maris fluxa est substantia, quam per partes radi j Solis sursum trahunt. Constat tamen mare,
quia quantum ab Astris ipsi demitur substantiae,
tantum a fluminibus continue recuperat Terra
similiter hune partium patitur fluxum, cuius ubeintermissione pluit me partes undique abeuncta non propterea moles terrea minuituta, prouida scilicet Natura aliunde reparante quicquid perit. Idem puta de aeris regione.Idem putat Zabarella lib.de calore Vesti cap.9. de igne sub polis contento: que quia deficiente motu interire existimat, noui nihilominus suffectione quomodo Ignis regio inseqtiali mole duret,ex naturae sapientis in reliquis mundi partibus oeconomia declarat. Quin datis quantum in usum hamanum subtrahitur, quomOdo tantundem Natura restauret, dicemus inserius Sunt quoque montes salis quos refert Plinius, ut suo loco videbitur, de quorum sale quicquid interdiu detrahitur , nox sequens reparat. Non potuit natura idipsum in Astris praestare ut quantum continue eorum substantiae sueret, nutritio reficeret
598쪽
Vnde salit anim/mia,quam nutriantur abeant in interitum.
DI par est ratio cum animalium tum planta una que ab exiguo principii, successivellit
Auiis,' augciatur, donec suae accretionis perioduallecuto necessario paulatim minuuntur, dum intereunt. Enim uerbi ut ostendimus alibi crementuarguit elementorum ina qualitatem , humido nimirium,ac frigido plus attrahente; quam calidum absumpserit. Ita ut si continue humidum aequale pondus partium in subsidium attraheret, res cresceret in infinitum. Verum quoniam calido paulatim vires augente, si igidum, immidiimque minuit tir,minor quoque sit partium attractio, atque c-tentio,vnde&minor in die accretio Donec calidum praeualens in tantum relaxat poros, consumpta scilicet bona parte humidi stabstant iura, ut facilius quem appetit exitum sortiatur. Hinc illa concentus partium labefactatio, proportionisque debitae confusio. Ita ut ignis nactus exitum quem
quaerebat, non curet humidium noxium excutere,
neque humidum iam ibi quietum curet simile sibi in subsidium attrahere sed segnitis partes quaeque suo fungantur ossicio Donec parte magna Cius quod superest calidi per meatus apertos abeunte, reliquum ab humido ,frigidoque strangu latur.Qua de re plura alibi.
His paucis satis clara facta est ratio.Chir animatia stirpesque, ut ortum, incrementiimque , sicin te citum participent.In illis vero qtate a prima creatione perfecta fuerunt, non video, cur ea nequiuerit ego
599쪽
ii esse inter partes proportio,Vt neque augeri, nequentinui potuerint; led quod in mari,terra,aere cernimus, quantum quotidie substantiae petiisset, tantum nouisuccestillet. . Adue us hanc Veterum sententiam ita expositam, etsi non arbitror posse quicquam Peripateticorum machinas,sed quam veluti ridiculam des aptiunt, multis partibus esse probabiliorem quam quicquid hac de re sensu Aristoteles: Existimo tamen ,non est necessarium, ut astra animata fatea- inur, quod an in fide fatis tutum siti ambigo. Quie-quus sit , quae hactenus dicta sunt , non parturi conducent ad Caelorum Naturana penitius in
Communem Veterum de Natura Caeli consciisum aduersus Aristotelem vindican S.
Veterum riserens hac in re consensium. VTemur hac in parte opera, ac fidelicolo- minari qui lib. de Caelo cap. 2 ritustiores, inquit, Philosophi Naturam rerum indagantes, pereaqra proximiora fruit fenuibus distantia sensibus mensurantes , lioniam cuncta era ante oculos persantur
600쪽
persunt,nam ex quatuor elementis vel aliquid ex eis mi sum de Calum quoque eiusdem Naturae exsimarunt. Propterea Empedocles, ex qIallior elementis constare censuit.Democritus, Leucippiu, Epicuru existimarunt conflare ex atomisoraesertim Natura ignis cygruentibus, AUDpti, quam ct humorem concretum id esse virmarunt.
Diogenes aerem attenuatum P thagorad, Heraclitus, Stoicorum feries dixere ignem Plotinus in lib.de Cato exsintentia Platonis Calum esse ignem confirmat. c. Deinde quibusdam interiectis, Prscius, inqui on Timaeum elementa omnia, O in Caelo, sub Calo. apud inferos reperiri existimat,inquit enim elementa in Cato omnia sunt, ct in his qua sub Casso, etiam infra terram. Nam omnia ex
quatuor elementis constant, non isdem tamen, neque eodem modo se habentibus,quae enim in Ces,sunt immita resct excellentis,siunt elementorum , ea autem qllae in eniuntur siub orbe Luna secundisunt ordinis, Et tanquam feces elementorum. Haec Picolominaeus,qui nonnulli aliorum opinionibus,adiectis, ita concludit.
Consenserunt itaqt e Veteres Philosophi Elementa etiam in Calor eriri, solum puritate, sinceritate distinguia collocatis sub Caelo. I C. II. uo hac Veterum sententia ab Aristotelu rationibus
An autem firmissimam,ac rationibus fortissimis quas mittimus,munitissimam Con- Veteriam arcem, tantum abest,utillae labefactent Aristotelis rationes, quin pugnae intestii in infinitum crescentes inter Peripateticos , o gnitam Veteribus veritatem reddant certiorem.