장음표시 사용
711쪽
in eiula mittatur, Quippe obliquus minus firmiter patiet hqret,minoiemque habet resistentiam . ita radius in rem aduersam recta contendens, validius ab ea repercusIus,magis commouet oculum, quam si oblique cana appetens,lixam livea cuspidem non habeat.Haec uena experientia,atque ii ccausa confirmat quod dixistius ex maiori radiso-cularis repercassione,clariorem, ex minori obscuriorem in oculo formari colorem.
ARTI C. II l. opraedicta confirmantur colorum testimonio qui in
aere, nube,alis seu meteoris apparent.
Sila aer sano itiis philosophis, quid sint illi
'peciosissimi, aspectitque iucundissimi, quin ubi imprimuntur Iridis colores, multorumque aliorum meteororu picturae, quae quam facile apparet, ea facile evanescuta Ite quid si illa pulcherrima, gratissimaqon collo colubae,& cauda pau nis coloru variatio ta subitanea, nihil aliud norutre 'o ere, quae ite spiritales actiones. Vertim hoc merii effugiti,merataque ignoratiae latebras intercluserutili e uidetissima demo strationes quibus per radioru oculariu promissione cd uictu eit, fieri visione. In ipsemet Aristoteles horun ulla potuit reddere causa probabile nisi sibi repugnas in prisco tu pedibus ire fetetia. in id de Iridis coloribus senserit,ita refert Scaliger exerc. 8O. art. q.is Card. Mutatoru ver colora ratione alia Philosephus excogitareit Viuppe, ait, oculi vim maxime valere in Hiectu supremi arcus Iridis interioris,qui ea ob causa paniceus videatur. Qua bre eode modo videri ab oculo vegeto proxima superiori arcussupremui cr)caruleu Propiorea quod ibi
ris oculi desessa sit , cui iam abit in thazm circularu
712쪽
interioris. Ecce vivarietatem colorum Iridis exua lentiori,& infirmiori oculi actione deducit Ariastoteles. Quid caligerZm,inquit,rationes cum om- pura ab oculo,non atιtemare ipsa pendeant, atque idcirconpugnent placitis Umphilosophi alia mox quaerenda erui. Frustra profectb alia quaerenda quam illa maior, minor radi ocularis vel repulsio, vel extensio,
vel alia commotio suae ab oculi, siue ab obiecto diu ei sitatis huius causa procedat. Neque solam hac causam putamus,maiorem scilicet minorem que nubium distantiam. haec enim causa una est:
possunt verbesse aliae duae ex parte nubis Altera respectu Solis , quo maiorem, aut minorem propter sit una, nubes nacta potentiam validius,vel imbecillius radiu oculi se flectat. Altera respectu oculi cui qu da nubes rectius opponutur,quq dam obliquius unde radius ocularis in illas firmi iis,vel infirmitis teditui; ut magis vel minus ab illa repet latur .Et haec de Iride susticiat, in qua tres illae cauta, de quibus pr cedet articulo possut cocurrere. In collo ver,columbae,d cauda pauoliis, haec uariatio colorum a duabus postremis causis pete-da est motu enim variatur aspectust ad oculu,
ad ilicem cunde gemina illa ex causa partes magis vel minus fulgenti,maiori ilicet, vel minori radiorum reiectione quam faciunt. Vnde ver c uleus color qui coelo sereno sursum intuenti apparet Singulariter enim hunc ab obiecto non procedere superius demonstratu est; vimque talem quae oculo colore hunc imprimat. hon ab externo petendam,quandoquidem vi, l6gitudine vis illa languesceret,ned crvis eret , sed ab ipso oculo deriuadam, cuius radius progressa
713쪽
retardetur,ac impediatur quod eget explicatione.
Quemadmodum superitis ostendimus accenso igne necesse esse, ut aer condensetur, plurimarum scilicet auris partium unaquaeque nonnihil de suo spatio perdente, donec leui complurium iactura is ignis spatium nanciscitur. Ita radium oculo vibra-te,lineae aeris quam pellit radius, in longissimum spatium motio producaturridum tamen singultis lius lineae partes nonnihil suae raritatis deperdunt, ac paullatum contrahuntur , quo longius eis
linea crescit, eo minor sit motus,donec finem accipit haec linea, ac motus. Cum enim partes eisquetes no moueatur,nisi ut locus fiat praecedentibus.Quato minore locu requirutir cedentes,eo minus pelluntur sequentes. Sed hoc est facile.
Ergo si longe producto radio quid occurrat. quoniam minor est vis eius atque pulsio,minor erit repulsio,minόrque oculi passio ac proinde color erit obscurior;ut dictum est. Quoniam vero incidunt illae lineae in frequentes Solis radios qui ivsas transuerti findunt, quo propius oculum illant occursio, eo maior fit in oculo sensio, eo quo color fulgentior Contingit autem ex innumeris illis radiis qui ex oculo exiliunt,alios propius, alios remotius, ac remoti his in eiusmodi radios Solis incidere. Qui dum diuersos imprimunt, oculo colores, ex illa diuersitate exurgit hic color ceruleus, qui color est ex plurimis, diuersissimi iaque compositus.
Hinc est,ut propter easdem causas res remotae potissimum coelo sereno ad caeruleum colorem tendere videantur,underi pictores eas fere caeru' leo colore repraesentant.
714쪽
quo ex praecedentibus ad colorum fixorum naturam
HAEc cum sint perspicua,nos quasi manu tr-cunt ad fixorum colorum naturet contem
plationςm.Neque enim aliud est discrimen inter colores permanentes in fluxos illos, quam quia fugitivi illi Iridis,caeterorumque meteororu colores pereant abscedentibus rebus qui talem in oculum edebant actionem hi vero constent, costate scilicet re quae hos radios remittit. Abeunt enim radij Solares, abeunti res quae illis imp r gnatae talem in oculum nostrum faetitabant reflexione. Res autem quae stabilem habet colorem , fixa est, fixaque vis illa quae ex eius superficie visus radios, seu illas lineas aerias repellit. Sed ut rem penitius crutemur. Quid dissictiliatis erit in natura, si quantam vim habet lapis v. g. ad pilam retundendam tantam cogitemus inessemini uissimis particulis superficiei. corporis cuiusuis densi,ad repercutiendos tenuissimos id genus igniculos, quos Prisci dicunt a radiis ocularibus moueri, vel ad repellendas illas aeris lineas quas promouet radius ocularis,ut diximus. Pila si in rem molliorer incidat, miniis, si indui iorem validius, si in tympani extremitatem
pelliceam , vel simile quid impingat, ab interno aere reperculsa validissime reiicietur. Quid miru, si superficiei huius, superficiei illius partes diuertam habeant vim ad repellendos id genus radios , prout haec pars plus habet ignei, aut aerij quan talia. -
Itaquo quod in follevi similibus obseruamus,
715쪽
quae nec repellunt,nec repelluntur, nisi quantum aere distenduntur, id ipsum de his minutissimis superficiei particulis intelligendum est, quae licet
habeant natiuum spiritum, non tamen sum cienter eo impraegnantur, ni superueniente spiritu quem lucis radius immittit, maior fiat spirituum in illa parte compresso,ac propterea maior radi j ocula ris repulsio. Quod si spiritu indigena satis intutam escat illipartes noctia etiam videbuntur repuloso susscienter radio oculari .Haec sussicerent ni aialiae rationes suppeterent, quas non erit inutile proponere. Sic enim magis patebit natura visionis. Picolominaeus lib.de sensu Visus cap. 6. color,inquit,est actiis perspicui terminati ex eius lucidio re conditione,tanquam flos emicans. Quid sit flos ille declarat Plato in Timaeo cum colo tem vocat flammulam ex corpore manantem. Sunt quidem in re particulis igniculi, veluti flores earum qui in ea delitescunt, donec adueniente radio lucis, qui quempiam eorum excitat, sorasque educat, veluti in complexum ruentem vicini igniculi in consortium cientur. Neque enim opinor necesse esse, ut singuli lucis radi singulis igniculis euo candis ordinentur, sed ad unum lucis igniculum, plures in circuitu flammulas ex re visibili prosilire posse non obscurum est. Porro in aliis partibus vel
naturis plures,in aliis vero pauciores sint ignes e iusmodi, diueis quoque naturae ac vir tuis, ut quamuis pauciores, ac rariores, validius tamen ratadium ocularem retin queant. Hinc doctrinival co sonat experietia, qua videmus res subalbida lico te iratur, Oge cadidiores euadere plurib nimi tu igniculis tali collitione solutis Cotra vel bies
716쪽
madidas nigriores euadere, liquore scilicet eiusa inodi igniculorum actionem impediente. Nec fuerit a ratione alienum, si plurimos in aere igniculos eiusmodi agnoscamus qui ad flamia mulae internae eruptionem se coniungant, unus. quisque sui simile atque homogeneum sectantes. Quicquid sit,fuerit satis,si quomodo igniculus ille internus qui veluti rei nos est, ad radriluminaris compellationem prodeat,agnouerimus,& qui veluti extinctus erat,iam accensus intumescat, ut oculi radium valeat repellere rursus ablato lumincti suum terminum concessurus. Quamuis quaedasint corpora quae validissimos habeant ignes eius. modi, ita ut nocte etiam seipsis micantes visum:
moueant. Non enim egent,ut ab adueniente radio lucis excitentur.
' quorundam dubiorum solutiorem metu expscat. VNdefit vires aliae licet aeque densa ut politae,ac levigatae non aequaliter radium desectunt ac speculum non enim arque rem repta sentant. Ergo quod speculum densum siti laeae non sussicit ad radiorum in aliud obiectum deflexionem,sed alia causa subest inqui enda. Nimiruhaec est,in aliis rebus etsi densis deleuibus sunt ilia Ice flammulae quae ad radium hacis excuatae oculi radium reflectum in oculum:speculum autem talis est naturae,ut eiusmodi flammulas paucas emit tat unde radius ocularis ab occursu rei uis in aliam partem deflectitur. Hoc ut melius intelligatur 3 quomodo talis flammula radium reiiciat in oculum, percipiatur/Notan
717쪽
Notandum, illam radi ocularis continuationem non ex aere puro fieri, sed qui plurimo igne per-naixtus sit. Extremum igitur illius lineae quatenus
igne participat iungit se igni illi qui veluti flos
ex re vili bili procedit atque ibi linea terminatura, Tolle illam flammulam ex obiecto manantem, ut lineae illius quod igneum est non inueniat cui adhaereat;linea illa continuabitur vi quia nequit recta pergere; motus ille continuabitur in obliquum. Porro esse quanda ocularis radiscum illassamula connexionem, vel inde licet arguere; Quod ad
aquae motum oculus moueatur;maxim vel bsi ea
turbida sit. Memini fluuium turbidum satisq; rapidum traiicienti mihi accidisse,ut fluxu illo meos oculos abripiente periclitatus sim, nec euasissemni oculis in ripam fixis hanc volutionem stitissem. Id utique non fiebat sine radi j extremi,cum aqua, coniunctione. Et quidem potius turbida quam limpida. Quippe in terrestri illa plurimum quentismum vehenti plus inuenit radius cui adhaereat, quam in claravi pura. Nec tamen satis est, ut talis fiat radi ocularis ac flammulae illius connexio; nisi adsit aliud: scilicet, illud lineat extremum cum re coniunctum nequeat plicari:alioquin , quemadmodsi vitam qua quid pellere intendas, extremum sit flexile, ac facile licetur, nulla fiet pulsio,nec repul-
eundem in modum, si extremum lineae visuali facile hue aut illuc deflectitur : Quod fit quoties ad illius corporis superficiem ut miniis
amicam, tum aer,tum alia corpuscula minus com
718쪽
su soluitur dubiκm de coloribus quos Pycant stiritales.
Nde fit ut radi solares plerumque rerum
quas praetereunteSilluminant,muro, vel alia
rei toxima imprimant imaginem Z Quid est haec imagora non est spiritalis Accipe. In illum murum quem intueris densissimi Solis radi coincidunt iam oculi tui radii in eandem muri partem ex obliquo concurrant. Quid fiet Pars radiorum ocularium inreflexas Solis cuspideo impingunt,atque ab illis te flectuntur in oculum qui propterea quiddam lucidum videt Pars vero incurrunt in angulos quos radiorum Solarium reflexio facit. Illi radi oculares non inde in oculum repelluntur, sed suam lineam lineam continuant. Deflexam tamen .Neque enim ulterius recta possunt progredi. Quanam illorum linea deflectiturZQua nempe ducit radius Solaris cui ocularis quisque est contiginis. Etenim inter illos radios Solis ab illa re procedentes minuta sunt spatia per qiuae totidem radi octilares in eos angulos illisi in rem ipsam deduci possint, cuius repellentis speciem visui essi agant. Itaque a muro mei radi suum cursum deflectentes quem inter radios Solis continuant, eorum dui tu , veniunt ad vitrum rubrum per quod Solis radij transierunt A quo quidem vitro reiecti mei ad ij eodem quo procellerunt itinere
in oculum meum reducuntur, eaque passione sensum cploris rubri illi impertiunt. Simile quiddam est in eo colore quo scyphus vino plenus pannum tingit Enimuero, ut de ampulla
719쪽
transeuntes cogunt e , ut iam sint validiores rvnde in medio scypho quiddam apparet valde lucidiim Inde in quam panni partem illicia iij
seruntur, si mei adii coeant , eadem qua prias ratione, ab lucis radiis in vinum dedaciantur; a quo repulli, eodem quo prodierunt tramite oculum repetentes vini speciem ea repulsione illi reprae
Ad quorum veritatem nihil aliud necessarium est, nisi vivisae in maioribus sensus percipit,in his minutilii mis,ac sane stubtili simis intellectus concipiat. Quid enim no a s aquari uult dellexi ductum sequatur mi radi j lucis a vitro in murum procedentes atque inde deflexi, multos inter se relinquunt veluti tubos, per quos oculorum radi sese insinuantes ad vitrum pergant , a quo in oculum reflectantur. Illa inquam pacia inter radios lucis relicta velut ubi quidam sunt ocularium radio; urn ducendis ordinibus accommodi. Porro inter radios Solares dari talia paci non dubitaries qui radios illos a speculo quod subeunt , in angustum cogi cognouerit. Diltabant ergo prius ab inuicem, qui longe propius coi-uerunt. Caeterum quomodo per illa patia stat ra- dij ocularis deductio, mera mora si te petere fit namque, per illa pacis line n , de qua saepius a istum est, contanturio. Dissicilior sorte sum hare, Quia subtiliora,nempe de re subtij illii .
720쪽
De dubiis quibusdam qua ex o Elo oriuntκr. Hoc tanto maiorem attentionem mereturs quanto magis ad rem medicam pertinet, culicorsus necellaria est causarum Cognitio,propter quas videndi facultas adeo diuersa sit. Ad vitandam prolixitatem. Sit ignis ille lucidus ex oculo prodiens idem quod aqua ex tubo per minutas ramina prosiliens. Si aqua vi descendat, licet sint plurima eiusmodi foramina longe quoquoversu
iaculabitur. odem modo si abundauerit ille sol ritus ocularis,exeat licet per plurimos poros,validus tamen erit ipsius exitus; Proinde quia sortiter erumpit, validamque facit pulsionem , res longinquas repraesentabit:Et quia plurimus est,plurimi Lque poris egreditur, ut radios faciat quampluriamos, res vicinas valde distincte demonstrabit. At quemadmodum de aqua, si spiritus modicus fuerit, & pari oculorum tenues sed pauciores longEquidem promittet radios, sed paucos , idcirco res de remotas vicinas videbit,minus tamen distincte,quia paucioribus radiis.Sin modicus ille spirictus a mulios eiusmodi meatus tenues exierit, noqui de longe prodibit, nec iactus eius erit validus. Ideoque, quia crebri, rem propinqua distincte videbunt, remotam minime. Q lod si multus fuerit
ignis ille vel spiritus, parique multivi larpi, licet
igni magna in copiaessiuat,non tamen venemenserit ipsius iaculatio. Ax Me ut ab hoc ultimo incipiamus. Hinc patet ursetis,es noctuae oculi micent,Scilicet ignis quiqVidpm copiosus ex illi prodit, cum per amplio-