장음표시 사용
731쪽
transeuntes cogunt se , ut iam sint validiores rvnde in medio scypho quiddam apparet valde lucidum inde in quam panni parte in illi ad ij
feruntur si mei radi coeant; eadem qua prius ratione, ab lucis radiis in vinum deducuntur; a quo repulli, eodem quo prodierunt tramite oculum repetentes vini speciem ea repulsione illi reptae
Ad quorum veritatem nihil aliud necessarium est, nisi ut quae in maioribus sensus percipit,in his minutissimis ac sane subtilissimis intellectus concipiat. Quid enim no a si aquariu tali dellexi ductum sequatur Hi radi lucis a vitro iniuirum procedentes atque inde deflexi, multos inter se relinquunt veluti tubos, per quos oculorum, d ij sese in sinita ines ad vitrum pergant a quo in oculum reflectantur. Illa inquam paci inter radios lucis relicta velut ubi quidam sunt ocularium radiorum ducendis ordinibus accommodi Porro inter radios Solares dari talia paci non dubitarit , qui radios illos a speculo quod subeunt, in angustum cogi cognouerit. Distabant
ergo prius ab inuicem, qui long propius coi-uerunt. Caeterum quomodo peri las statuae si aera- dij ocularis deductio mera rima si repetere fit namque, pei pacis, de Qua saepius istum est, colatinuatio. Diviciliora iri te sum haec,
732쪽
ARTI C. VII. De dubitis quibusdam qua ex oculo oriuntur.
oc tanto maiorem attentionem meret s
quanto magis ad rem medicam pertinet,sti orsus neeelsati est causarum cognitio,propter quas videndi facultas adeo diuersa sit. Ad vitandam prolixitatem. Sit ignis ille lucidus ex oculo prodiens idem quod aqua ex tubo per minuta ramina prosiliens. Si aqua vi descendat, licet sint plurima eiusmodi foramina longe quoquo uersu iaculabitur.Eeodem modo si abundauerit ille spiritus ocularis,exeat licet per plurimos poros,validus tamen erit ipsius exitus; Proinde quia sortiter erumpit,validamque facit pulsionem , res longinquas repraesentabit:Et quia plurimus est,plurimi Luue poris egreditur, ut radios faciat quam pluriamos,ies vicinas valde distincte demonstrabit. At quemadmodum de aqua, si spiritus modicus He- iit, clari oculorum tenues sed pauciores longe quidem promittet radios, sed paucos , idcirco res de remotas vicinas videbit,minus tamen distincte,quia paucioribus radiis.Sin modicus ille spirictu si multos eiusmodi meatus tenues exierit, noqui de longe prodibit, nec iactus eius erit validus. Idebque, quia crebri, rem propinqua distincte via debunt, remotam minime. Quod si mulius fuerit ignis ille vel spiritus, parique multi&Jaroi, licet
ignis magna in copiaessiuat,non tamen vellemenserit ipsius iaculatio.
Atque hoc vitimo incipiamus. Hinc patet
ursetis,& noctuae oculi micent,scilicet ignis quiqiridem coniosus ex illis prodit, cum per amplio
733쪽
rem porum transeat, non in longam lineam protenditur,sed prope oculum multus remanens, sui speciem intuentibus ingerit. Atque hinc causa petenda est cur interdiu minus videant, Solisque sagiant lucem. Fit namque pororum largiorum maior etiam dilatatio QD-ties lux valentius hos ignes repercutit. Quantum enim iuuat visionem ignis copia , si valida sint instrumenta,tantum nocet, si infirma. Propter quam infirmitatem . pororum scilicet nimiam relaxationem senum oculi caligant, nec lucem serunt. Differunt tamen a noctuis quod noctia non vi deant, ut illς.Vnde hoc 'Non habent illum ignem
Sed inde nascitur aliud dubium. Si enim multum habeant ignis, videntur minus noctu visura haec animantia Sequela videtur, a simili seu potius eadem causa Debet enita esse proportio inter vim radi . illam fiamulam quae ipsem repellit. Alioquin si radius sit nimis potens,ita ut non reflectatur, visio non est futura Hinc est quod qui visu pollent, si oculos libro admoueant, non possint legere, radiis scilicet ocularibus vim obiecti vincentibus , ita ut nulla fiat repercussio.
Secus de illis qui visu sunt debili. Hi enim oculis minimum a libro distantibus melius vident, dum radi debiles etiam ab obiecto repel
Hanc ipsam iudicaui esse causam, Cur ego cum interdiu remota videam 3 propinqua distincte cernam,crepusculo longe minus discernam vicina quam iij qui visa sunt multo hebetiori.Vincit enim virtus radij anguidum illum ignem qui
734쪽
tunc superest si res sit vicina; sin seratur in reis motam , eam Io tempora ratione satis videt. At hebetiorem habent oculum , dum infirmi illi erum igniculi languidos ipsorum spirixus tussictanter epellunt, passionem, ac sensi nem feruiu quae visio vocatur. Haec igitur urit causa dubitandi. Si validior radius flammulam seu ignicillum rei debiliorem vincit, ut nulla fiat radi repercussio, nec ulla visio , videtur noctiis noctu non visura , quippe qua plurimum habens ignei, validos debeat lia, bere radios. Facilis est responso ex iis quae principio posuimiis. Ostendimus enim et ii copiosum habeat ignem noctua , nihilominus propter laxitatem pororum quibus exit,radios nec longos nec validos facere. Verinna,cum non satis sit,oculorum radios esse debiles, sed requiratur color actit, scilicet eiusmodi igniculi vel flammulae ex obiecto micantes qui tenues ac infirmos id genus radios reper
Cum etiam tales igniculi debeant a luce excitarn Quaenam lux in loco ptorsus opaco excitat illos igniculos per quos elis in densissimis tenebris res videtὶ facilis quoqiae ratio. Oculi scilicet selis sunt inibia candelae, dum ignem susticientem mittunt, ut res vicinas illuminent. Sed in statur, Quidni igitur tantus ignis sistit flammulam reis iam excitato quomodo inquam ab illa tantus ignis repercutitur ut fiat visi, Ecce tertio causam Iepetimus. Ignis ille amitiis quidem, sed propter nimiam pororum laxitatem non impetu exiliens nec longam faciens iaculationem ab igne obiecti
735쪽
quem excitat facile repercutitur. Possemus tamen liceres, id quod non fuerita ratione alienum , nocte quamuis tenebrosa eos rei igniiculos nonnihil agere,ut radium oculi valde debilem possint sustinere ac repelleret, Luminaque quod eos igniculos potentiores reddat, eis enecessarium duntaxat illis animantibus, quorum radi rortiores maiorem in obiecto volunt resi
Id in quam sorte posit propter aliqua animantia non abire dici. Non tamen videtur fel congru re, cuius oculorum nocturnus fulgor satis piae se seri causam quae rem videndam lumine necessatio impertiat, ut dictum est.
736쪽
alias agnoscens aquas maris ab iis quae sunt in fu-uiis , ex quibus mare constitui recte censet aquas marinas ex natura sua salsas esse negata, sed aduentitia salsugine asserit impraegnatas. Quod etsi aduersissimum mundi aeternitati quam posuit, nihil
tamen in praesentiarum moratis magis animus est,
quam assignauit causam salse dinis, cum eius conserre principiis. Causam autem asserit halituum cum siccorum, tum humidorum syncrasiam. Sed ubi fiat haec halituum coniunctio adeo est Peripateticis obscuru, ut unus Scaliger Aristotelem hac de re fauorabiliter exponens ipsum suo cultro quem in Antiquos acuit,iugularit. Quo piaculo non se contaminaias et per summam imprudentiam 3 si Veteres illos quos ab Aristotele magis despectos ac derisos, quam refutatos imprudens tuetur, prudenter sequi voluisset. Con imbricenses verbion paucos, nec obscuri nominis Philosophos sequuti, cu videre nequeat, quomodo modicas illas exhalationes quas quotidie mare recipi: immensa illa aquarum dulcium moles non ocytis obruisset , ut in lacubus, Iuuiis videmus, si mare dulce creatum fuisset volunt mare hanc salse dinem a principio habuisse confertim, quam tamen conseruet quotidianus eiusmodi exhalationum reditus. Sed Quoniam ubi minime debebant, Aristotelem deseruerunt in eos primum, pro Aristotele animaduertemus; deinde
in alios, atque in ipsum Aristotelem tela conuertemus: atque ex his Vetustiorum principiis,quam Aristoteles nequiuit inuenire , causam apertam
737쪽
Ponemus igitur ea quae certissima nemini dubia et se pollunt ex quibus sequelae necessitudine Veritatem ab iis extorquebimus. Norunt omnes immensam Salis copiam via liqtie quotannis ex marinis aquis erui. Et id certum. Certum quoque, si tantum salis adderetur , quantum detrahitur, quod eius salsilago cresceret. Certum etiam est, cum tantum auferatur salis , non mimui maris
sal sed inem. Locum nimirum ablati salis supplent exhalationes,vel alia materia quam' totidie mare recipit. Ex quo sequitur, quod, cum illae reparent quod exhaustum est , si nihil demeretur salis, per eas pondus salis augeretur. Hoc inquam est necessarium Reparant quod aufertur,ergo augerent, si nihil auferretur. Itaque si continuato illo halituum,vel alius materiae prouentu ad sexcentos an . nos nil salis detiali eretur, quanto salsius mare euaderet'Nonne duplo quam est,ut minimum ZEx his certissimis, clarissimisque ita procedo. Ponunt Con imbricenses mare salsum a principio. Supponitur quoque ex sacris paginis, vix adtem pus diluui homines propagatos, qui quod exhalationes ministrant,pondus annuum filis consumerent. Rursus illisa diluitio absorptis, cum multo plures anno contracto nimirum humanae vitae curriculo , humani generis restitutio plenaria diseserretur; fuisse tamen continuas exhalationes qua salem,ut nunc,augerent, quem nemo tamen tunc vel pauci in suum inum conferrent. Quantum igi xur,nemine vel paucis, tenubus, ex hoc annuo sa
738쪽
lis additamento , crescere debuit maris salsi lago' An ad duplum ipsius auctio sufficiat mare, inquillati,confertim alsum fuit ab initio, vi nunc est. Sed eius salsedo ad duplum creuit ex sale quotidie crescente quem tot saeculis nemo consumpsit. Eigo iam duplo salsus quam sit , innatam scillaet,retinet salsuginem in tantundem habet ac quisitae.
Vuo Conunbricen sium rationes resessuntur. NE mirum, si eorum claudicent argumenta quae tam longὰ, nempe a finibus maris dedux et tint. Quod nauigationi magis salsugo maris co- ueniat, variasque ab ea commoditates, mortales accipiant. Quod piscium marinorum naturae salsu : si accommoda, qui in aqua dulci vincre non possint Esse aut e nunc pisces marinos eius dena turae cum illis qui fuerunt ab initio: ut si praesentibus aqua falsa necelsaria sit, fuerit, Primigenis. Postremo maris salsuginem necessariam suille ade his arcendam putredinem. haec illi. inii hominiim sui necessaria fuit maris salsedo Quocii i qui non erant nauigassent qui non eranti lando putant cepi Ise nauigationem Irosecto maris salsugo hoc annuo salis accessu sussicienter creta erat Pisces inquiunt marini,cum sint eiusdem clam prioribus naturae, in aqua dulcim Oriuntur. Age. Franci, unde Stit in Pedemontio,obaeris insolentiam,tam facile in tereantῖ Si in eo in
t illi assii euissent, nunquid ut indigenae facile serrent Vnde sit, ut qui Roma Neapolim aestiuo tenrpore migrant, licet itinere nocturno, ibi breui te inpore mortem obeant,Ad hunc scilicet mo-
739쪽
6; ME TE OROLOGICORUM dum pisces marini salsugini assueti,& ex ea nutriti
in aqua dulci non vivunt.Postextremusigus conduceret extremus calorὶ non omnis natura ab uno extremo ad alterum subitam abhorret mutationer
Nec maioris est momenti argumentum quod ex putredine aquarum petunt, ad quam impedienda dicunt necessariam faisse maris ab ortu alsugine. Cum ipsius non modo laxus,& refluxus; sed vehementissimae iactationes id facile vindicent a putredine. Est tamen illud quod principio protulimus fortissimum aduersus Aristotelem ipsorum argumentum,quodque nemo soluet qui Aristotelem non deserat. Quid scilicet potuerunt hae e halationes contra molem immensam aquarum dulcium 3 Si enim eam vim exhalationes a calore Solis tam breui tempore acceperunt, retusam ab aeris frigore , haec aquarum immensitas subito non absorpsit Hare,inquam,recte Conimbricenses ex Aristotelicis principiis aduersus Aristotelem intulerunt.
R TI C. V. suo Aristotelis sententia a Scaliger expositio
SEd mentem Aristotelis accurati die eius scriptis dispiciamus. igitur, in quiti astudinis
eas narrantur rationem videntur est gere.Nos autem eodem quo prius*mpto initio dicamus. Cum enim halitum esse duplicem alterum humidum alterumsucum positumst eum elusemodi assectuum principium es arbitrari opor-ure constat. Ecce ut virumque halitu humidum siccum salsiuginis asserit materiam. Quomodo ver i sat in ius exponit. Quin imost mnem arida Te aris halitum es elusino
740쪽
LIBER. 637Musimodi, putandum est,ea enim hanc ingent halituum copiam suppeditat. Cum autem balitui pidus cum arido permistia ridiximuι in nubem is quam cogitur . eclyri accidit,uisemper quadam non parua huiusce facultatis portio intercipiatur,ct rursum paritercumplauia deorsum seratur,idque simpersat ordine quodam,quantumseri potest, vi qua apud nos sunt ordinem participant. Vnde igitur in aquam sal tudo proueniat, dictum est. Haec Aristoteles Cuius lententiam ita declarata caliger exercitatione 42. Quod pluvia nonsentiatur salsa, ct in mari salsamri id euenit, quia non est exustocca illa evaporationis materia. Haud sane satis nacta tempora, ct rarior, ct in regionestigidiora. uuθd ab igne non idem in lebetis a qua e latur, causa est aqua exiguita , qua non crassiescit, sed resoluitur. Pauc ima enim terrapartes. Haec Scaliger non dissentanea illis quae superius de illo cita uimus libro primo de materia. In quibusvi nube,& pluuia,N niue, similia, ista aiserit, quae parua cum re distatuantur,ut de isto ex vino S aquamostrauerat. In quo quemadmodum aquae,& vini natura substitiis asserebat,ita de pluuia secilyada mittebati,ut quod hoc loco exponit, Partes quasdahabeat adustas,quae humidis, frigidisque evaporatis calidae appareant. Hoc,inqua, non dissentaneurationi: verum aduersissimum Aristoteli qui nulla admittit partium differentiam. Nec particula tenuissima halitus calidi& sicci,in magna copia aquq frigidae lumida seruari poste opinatur. Quinhoe ipso nomine Veterum expungit sententiam. Sedeu audiamus. At verὸ, inquit, O hisce qui salsuginis
causam terrae tribuunt eam enim dum ammiscetur, nudos haberesapores,aiunt,adcoptabamnib.couecta maresalsum