장음표시 사용
761쪽
paucis diebus terminetur. Quapropter comm dior erit similitudo quam induxit nus uarum vel musti in cupa seruentium, in quibus licet inanimatis, motus ille quandam seruat recipio cationem. Videas enim bulla sese extollentes, atque identidem subsidentes cryrsus surgentes,ac vici sim sese deprimentes. Et quidem ob easdem causas, quasi in maris,& in amriae motu recipio conotauimus Per bullas namque aliquid spirittium calidorum exit,unde quod superest caloris a sei gore paruo negotio vincitur Hinc fit vi res illaxe cidat, iterum iter simque reparato feruore surrectura Propter eandem causam mare , etiann-
si nullo littore pelleretur, attamen contrahens sese retrocederet,licet non forte pari celeritate.
Cur mare pluribus locis non laet3 od in flumine cernimus cuius aqua peε alueum capacem segnis, per angustum ea dem rapida est, id ipsum de maris assta
itandum. Illud namque aquarum maris incrementum per vastissii num aequor dispersum vix animaduertitur, quod tamen angustiis contractum iam celerius currit ongumque iacit progrelsum. Hinc est quod qui mari Mediterraneo valde obscurus est aestus,ne to Adriatico sit validus. Sedi aequali seruato spacio,motus tamen processi fit vehementio ptaculus cape rationem.Sit locus in quo motus incipit Pars illa prima aqua: qcla rare fit, parum mouetur sui extensione Secunda motu primiae pellitur,ac itidem quaruum
762쪽
illa tantundem haec sui rarefactione, ac dilatatione pro ceci it in arta item, quinta, reliquar. Semper enim pars sequens praecedentium omnium inpulsu fertur, internis halitibus inflatavi teritis progreditur. Quod ergo accidit in cha ta multis plicis contracta, si illae simul explicentur, ut parte posteriore sere immota, anterior valia de protendatur,hoc ipsum in maris motu fieri necessiani est, ut procelli fiat velocior Viden turri aliae causae non omittendi, propter quas nullus fiat maris aestus certis locis. Hae potissmiim sunt calor frigus nimium. Quippe que- admodum spiritus animalis functio duobus modis celsit, vel dissipatione, quae fit nimia pororum dilatatione, vel strangulatione, quae nimiam comprellionem consequitur ita materia illa calida vel nimio loci fiigore impedita , vel Solis radiisve soliva, aestus caula nulla restat. Hinc est,ut,rcfe-Ient Picolominaeo sub PEquatore, ubi maxim duiget caloi nare nulli astum pati dicatur Eniru- ueto spiritus illi,atque halitus sunt aestus materia, atque caula,modo tamen neque nimium comprimantur neque prae vi nimia victore ruptis aquae vinculis auolent.
Cur alicubi eodem sev d cursu eratur reant si Eodem semper ursa sertur Oceanus ex Oriente in Occidenrem iuxta Pariam inquit caliger. i:bo lavo parallel ab rasi iacet ii sua Maide sica cinia in gens Qv opulenta. Ad quas riginti diebus circiter ex ma bar India si timi catom iri te ii t
763쪽
reditum comparare nequeant celeriorem , quam qui triabus mensibiu perficiatur. Id proptereas quod semper ex Oriente in Occidentem perpetuu es Oceani cursus Haec ille Causam tamen non tangit quae mihi talis visa est. Ut mare illic sit altius, atque propendens aquasque flaminum quas undique recipit plurimas in mare vastum quod sit inferius fluxu continuo ducat , ibidem quod omnibus fluminuimaquis contingit in mare vectis a Sole attrahendas, vel alloc sum abit Has,ut dicetur. ARTI C. XI.
De septeno Euripi refluxu. o Euripus septenum tetim refluxviri
patiatur, causa haec videtur Cilb propter reti naturam aestum maris accipit, quelm refringunt, ac repercutiunt angustiae, dum tamen adhuc maris continuat cursus qui quidem aqlias ab illis faucibus reiectas iterum, ac tertibvrget, saepius. Quandiu itaque cursus maris continuat, resilientes illas aquas toties compellit. Forte tamen aliquid certius diceremus, si mo durn illius recursus nosceremus, alioquin acu non satis cogniti, nequaquam catasam compe
Cur alibi plenilunitis alibi noviluniis a Zinfantri Non parum hic mouendus restat lapis, Cur alibi pleniluniis,alibi noviluniis mare mo
764쪽
ueatur. Attende quam possumus rationem expedire. Debet esse talis inter utrumque locum respectus, atque proportio, ut unde plenilunio motus Orittin fluxus feratur ad eum locum, vel prope eum locum ex quo vicissim novilunio motus maris cietur. Quod autem videmus in fluuiis, ut spumas ad littus fluetit vis amendet quod item in corpore,ut aestus sanguinis quicquid in ea mas sa impurius est in venarum extrema emittat, id de eo mai4s impetu cogitandum est, qui fit plenilunio Halituum illorum qui motum ciusmodi concitant, veluti faeces , vel materiam non satis concoctam, vi fluctus in extremum illud elici, prope locum illum unde novilunio motus vicis. sim oriatiir. Quin hoc ipsum docet Dbris, atque aliorum morborum vis, quae ape corruptos humores qui morbum accendunt in extremas corporis partes propellit. Quid acturo 3 rursus in partem ob sellam vires suas exerturos. Quippe bidem incalescentes sese exacuunt acla tem inflammant. Simile quiddam subit de his farcibus Cogitare, quae cum lint commotionis malis veluti quoddam fermentum in illas partes reiecti iungunt se cum aliis eiusdem natutae, ibique lapsu temporis ab ingredientibus pilicibus vim sulficientem nacta mare fermentant, ut novilunio in motus feratur reciprocos. Quod vero motus ille
qui plenilunio fit, i, peratus est, ut feces illas huc inde compellere in id ipsum alternatim novilunio refert motus contrarius, ut hinc e seces similes reducat,idem prorsus plenilunio sequenti, auctis viribus, praestitora S.
765쪽
ANtequam dispoxationem conchidamus, iaceat paulisper digredi in medicos, quos cr- roridem, qui philosi,phos intellus maris scrutinio fefellit infibrium continuarum, morborumque acutorum aestus examine; morbi scilicet cc irrentum in septimum dicio Lunae tribuentes.
Quod si morbis Solis contingeret qui novilunio
nati ad primam Lunae quadram, accretion em su- inunt,idie iri aliquam imi iludiitem haberet. Ve xum cum id incrementum ae lite contieniat mos
bis eiusdem Natura quocunque terripo se oriantur, qua mente doceant morbum qui biduo ante plenilunium ortus ad septimum diem sese ex cuit, Limae sequi Naturam, atque moderamen Cur non decrescente Luna, simul decrescies vel cur illa decrescente augeri continuat ' Ea enim vis est influxionis Lunaris, ut quae ab illa mutationem accipiunt , simul cum illa mutentur. Alioquin prorsus ratione alienum est, morbum que-piam accretionis suae causam,regulamque a Luna decresccnte accipere. Id vero septenario dierum numero veritas adlcribit , quod temporis spatium materiae concoctio requirit. Quod de medicina paucis contractum aequam vim habet in eos qui causam aestus maris Lunae acceptam ferunt. Hoc si verum sit, Cur non ubique pleniluvii cum maxime valet, hunc motum conciteci
cur alibi plenilunium , alibi novilunium has maris ciet commotiones Si motus hic a Luna regi-tilr aut sit, v Lunam aduersam terra tegente, nihilomi-
766쪽
hilominus fiat idem aestus ac fluxus maris,.qui fiebat Luna superne in mare influentes Sed nustras erit, ac molestum, quae dicta sunt repetere, quibus eandem cati sana quam aliorum complurium natura effectuum opificem monitrabimus, huius quoque maris tristis, ac recursus effectricem ostendimus Maxime vero id docuit morborum materia quae certum ad concoctionem tempus requirir,& statis, fixisque temporibus sepius insana matur. Non tamen parum huc conferet per-Ρetiatim montis A inae in Sicilia incendium, si vim de fiat, q tibus' i alatur,conliderabimus.
ARTI C. XIV. De causa monti, Elna incendii. ID circo praedictis adiicimus Siculi illius montis iuge incendium, quoniam materia quae cOtinuum illi inflammationi ministrat alimentum cum ex aqua procedat, non dubiam nostrie sententiae facit fidem,'ubdidem sit ignis qui ex mari vicino, subterraneis luctibus, euadens,illic insana metur,4 qui ab aquis in mari detentus tantos in eo motus citet. Sed audire lubet quae paucis Iustinus, at philosophice prorsus de huius incendi scausa protulit,lib. . histor. cap. I. accedanti in teste vicini,st perpetui his ira montis ignes o infularum Ogolidum, veluti ipsis,nilis alatur incendium. Neque enim in tam angustis terminis aliter durare tot seculis tantus ignis potus et,nisi humoris nutrimentis alernur. Paucis interiectis id ipsum explicat. Eade causa etia Elna montis perpetuos ignes facit.Nam qisarlim ille cursus raptum secum 'tritum in imusandum trahit, atq;
ibi suffocata an tu tenet, doneaepero:ramenta terra. Des
767쪽
sus nutrimenta ignis mundat. Recte Iullinus qui per illos spurcus, te iam igni idoneam intelligit. Hanc enim materiam sub ima montis inius tundamenta intrusam paulatim deserit humor, ab indigena calore pulsus, donec siccata haec materies anctaminatur. Hac ratione plerique lacus bitumen alunt Frigido nimirum humido calidum conseruante ne exspiret ut iam saepius iterauimus. Hoc, inquam , est calidum quod aquis conclusum , alictis vi ribus, statuto tempore,ea mouet, donec eodem dissipato atque auolante, illae in pristii si alueureue tutur.Hactenus de motu mai i
Aristotelis sententia ex Picolaminaeo. ΓIcolominarus libro meteororum cap. Is. Di camus, Irim iiii, cum Arsotele in rapartibus axentro distantioribus, ct praesertiim, in montibus, a Sole
magna e parte eleuatis, ct conseruatis constantibus ex impuriore, ram re terra,menus, voragιnes,antri cau
tates v rias reperiri, in quibus vaporum magna copia in claditur, qui partim unigenua ex aere illo, qui attrah rur. dum meatus orirentur,ne detur vacuum qui mox a frigore terrae condensentur partim producuntur intra ter- rara a giliis Solis, quorum vis e funditur,ct meat etiam per terrae cauitates, ex huiu mori vaporibus einde magis
afrigore condensatis, aqua gignitur, non secus ac gignaturis media cfuregio; A Ogignatur tui in exigua parto
768쪽
in variis montium auitatibae,qua mox descendens in loco aliquo communi congregatur, ex quo ortum ductison quip riontimatam a vi partzum aqua merati nem,ct da gregitionem conseruatur, fluuiu parit ιontinentersum rem pro cuius accretione etia conducκnt pluentes aqua, illaxamen prata essentiam suius iudicari debem:. c. R TH C. I. cu contraria sententia a caligero probatur. Liam sententiam etsi iistotelis Peripateti
corumque commune, multi time cum heo-bi, im 'milosophi graui mimi damnant, ab aquis snaris caecis ductimis per terram sparsis sentes surgere assii mantes. Hanc sententia secutus Scaliger earn probat exerc. 6. contra Card.Cui Scaligero hac parte subscribentes praecipua eius argummenta ab experientia ducta proferemus rati ea
plurimum ponderis habere. Onori inquiti uui bis natura principiis fluui descendunt ex ait imis montibus. Iugum est luculeti simum in sis imis Alpibus Salasiorum, Censo par, aut etiasortasse alliis. Ex eo sera unam,quiduitur Artus ab indigenisse Galliani: Durtas altrin eclis in Italiampraecipitatur. Deinde quibusdam interiectis Ome
rendium se e ossera quid insumma enisi planici faciat
lacum illum.cumque vittis purum secatebris. Vidimus enim,rdirntque Mulienes quotidie. deque inescis ruitassert.
viii campo flumino e stimo, at imo, plani fimo nihil manet. Talem quanquam pusillum habet ager cui Deseses nonien est, haud ita proca a rusculo nostro, in montis
summi vertic quo usillus ibi .circumque locia altior assa git. Nec longius ab hoc alteri non maiorem quem Croavo aut Vtrinque valles ad altera latera colles humiles P cora,atque armenta quotidispotant agi a nunquam de ciunt. ves eo liquanto nulla Pluati non largaeres, aut crebrioru
769쪽
666 ME TE OROL GICORVM crebriores quam aliis in locis raeque es unde per devexa demittantur, quae in eo tanquam insinu colligi queant. I gina questupremum supercilium. Haec in iliant, pluribus in locis clara experien a magni est momenti ad astruendam sontium ex mari per subterrancos ductus origanem.
Luo Occurritur obiectioni assugine maris petita. Tracile aluem r fellit obiectione amari sal-C sueti e deducta: m. Percolatur,inci sit,quemadmodum philo vhus docet insecundo Meteorora sicut manife- sq,atque quotidiano experimentim littoribus Asticae ux-ra mare e scrobesacta dulces hauruint. Et quidem motum, ut nautae aquam fallam per arenam transmittentes dulcem iactant. Quod veri, quis obiiciat, Cur ergo potius hoc in monte quam in illo hant scatebre que facessit negotium illis qui asserunt ex aere atque vaporibus condensatis fontes oriri. Ridiculu,rib dicere quod motus aquae sub terram eam concuteret, quae non concutit aquae duetum. Cum etiam mare flumina cucta recipiat,in-Cptum est putare nivit e fluminibus non suffecturum. Na inuas in nubes emittit, aquas mare eas.
delapsa pluuiis per flumina recuperata vivitne ebconfluunt cum ex imbribus,tum ex fluuiis,possint phiuiis,&fluminibus sufficere. . ix od ver b flumina crescant α decrescat,id sit pluuiarti, solutarii nimiuratione Denique prudelitIimus ille reru omni uini bitectus eos subterraneos aqua ductus tam docte coaptauit oneri serendo
770쪽
serendo,atque seruando ut omni nos metu liberet. Haec recte Scaliger sic et paulo pluribus.
A Rad C. V. Ouo Scalide sententia deascensu aquarum furtisir. Et i ac nihilominus meo quid iudici, cum
causam quaerens ascensionis aquarum liqtii perii longe altius assurgunt quam sit mare , unde ortae dicuntur eam conatur demonstrare per asiace uinaq ivvasis iniecto fixo Etenim si quemadmodum saxum in vas iniectum efiicit, ut aqua per tubos hinc inde ascendat: ita pondus maris causa esset cur aquae per meatus occultos terra subeuntes tali pondere pressae ascenderent : sequeretur pari ratione facto tubo curuo qui labro capaci a quam maris labentem accipiens rursum per alterum extremum eam sursum duceret,aquam asce-suram, quantum tubus ille duceret.Non enim minus mare in eum canalem piae ceps pondere suo
lapsam quampi emeret ad ascensum, quam premat aquas illa quae cuniculis teriam subeunt.N5 tamen d lito quin consequens illud experientia doctura sit fili illiinu. Neque enim per tale tubum id mare immissum aqua multb altius quam mare
tollerentur Adde quod similitudo quam affert Scaliger saxi si aquam demissi non congruit.Neque enim aqua marisii arcipitatur in eos ductus terrestres, quemadmodum singit de saxo, sed quemadmodus axum per aquam descendit,ita mare per eos meatus. At saxum ita descendens non cogeret aquam per tubii ascedere. Ergo neque mare tali deice sua qua dulce reddita sublime aget Quid dico mare