장음표시 사용
41쪽
consilia ricis. Etenim Duce Sabaudo inter Rempublicam ,& Genuenses arbitro controversiis decidendis electo bocii Leoatis additi Iurisconsultorum e Gymnasio bini : a quo munere cum Franciscus Zabarella Iuris Canonici profestor se satis excusasset, in ejus locum Iacobus Faber Veronentis Collegae suo Alberto de Petra Rubea Iuris Civilis licentim tus jungebatur.
G mnasium confirmatum privilegio Eugenii IV. cap. VI
EVgenius Quartus E Condulmeria familia Veneta vigiis tantissimus &doctissimus Pastor non solum Religios
rum ordines privilegiis,opibusq. cumulavit: sed Acadentias. etiam sua beneficentia exornare voluit, & inter dias praesertim Patavinam antiquam toto orbi claram amplini modiis plomate comprobavit. Privilegia Pontis. Vibani I U,& Cis mentis VI, aliorumque Pontificum,& Imperatorum indulgentia, aliaque clementer concessa sponte sua rata elle jus- m. Immunitates nempe, honores, ac dignitates, itemque
jura cum Romanae Ecclesiae, Academiae Parisientis, Ox niensis, Bononiensis, Salamanticensis Doctoribus, Magiitris, familiaribus & Ossicialibus largitus sancivit, quod Clericidi beneficiati possint percipere fructus beneficiorum tu rum , dum in Patavinum Gymnasium per quinquennium j ris studio dediti morantur, ac ibidem docere, disputare, litentiae , ac Doctoratus insignia libere impetrare, ea condi. tione quam ejus reserunt literae, motu proprio promulgatae.
EUGENIVS E PISCopUS SERVVS SERVORUM DEI
ad ριrpetuam rei memoriam. Dum inIra arcana nostra men-
ris solerti meditatione recolimus, quantum adso ulum nostra s ocitudini commissum, Lemque publicam debile regendam vara ci-
42쪽
terarum scientia docti confrant; cura nobis iniuncta num, immo debitum nos um raputamus, ut non solum contenti simus Studia generalia concess sibi ante privilegiis gaud re, verum etiam ipsis alia ad ampliorem eorundem Sturiorum famam, est gloriam utilia concedamus, ut qui in illis voluntarios in humaniem Dionis seu tam labores suscipium de tanto ipsorum beri scio praeter divinum, quod non deerit, aliquod in terris munus se repretussi θtentur. Dudum squidem filicis recordationis V AB AN V S IV praedecesser noster , pro felici statu , o incremenso Studii Palatiri, quod imo caetera Italiae Studia generalia antiquissimum, se celeberrimum esse constat, nonnusta per Dociores. O Magistros eiusdem Muriis Arit statuta, o ordinata ratis cavis r approbavit,ac ex certai us sicientia consirmavit. De in de CLEMENS VI praedecessor euam noster, quae per Usum Vrbanum ratificata fuerant, grata halens, o approbans, quae. dum aba pro ipsius Studii amplificatione patuit, se ordinat D.
prout ipsorum fiteris plenius continetur . Nos iratur attendentesq,odis generalibus MuHιs omnis divinorum, atque humanorum
institutorum notitia proficiscitur, virique ilia insigniti Mirant, per quorum salutarem doctrinam esctor omnium Deus agnosii. tur es amatur, iustitia colitur, proficientes proficiunt, instruuntur indocti, se praemiis a Diuntur boni, versutis autem seuorum
errarorum poenae, quas merentur, adiiciuntur, omnisque humana
eruditionis exculintia emanare digno si itur e necnon ad dilecIossior univcrsitatum praedicti Patavini Studii, quos singulos omnituet reprosequimur, nostrae benignitatis oculos conUertentes, ne ipsi in sua exercitatione commendabili advorso concesse Ai an rea Vivilegia, quomodo libet indebite insem ntur, verum potius amplioribus gratiarum auolgantur impendiis i motu 'oprio, non ad alicuius preces omnia, se singuiaprivili gia, libertares, exemptiones , concupones, ct indulta alia eiQm Studio tam perpr e Lctos, ct alios Romanos Pontisices praescisseres nostros, quam per
Impera ores,aut alios temporales Dominos hacunus concessa uotarum frems, ct tmores in praesint has pro expressis habi ri et oim
43쪽
24 Iae. Phil. Tomagini Commentar.
mus, , cr grata habentes, illa aucuritate Apostolica tenere praesentium confirmamus , or praesentis Fripti patrocinio communimus omnes, vulos si qui intervenerant,defctus ii em mo-xu , atque auctoritate supplentes. Et nihilominus, quo Studium ipsium aliquod singulare ex nostrae liberalis alis dono consequπιών munus, ut omnes, es singuli nunc, se pro tempore in eodem Studio exissentes Doctores, se Scholastici, ac serum Giliares, o e Lciales omnibus, s singulis privilegus, praerogativis,exemptioniabus immunitatibus, libertatibus, concesionibus, honoribus, s ribus, o indultis aliis, quibuslibet, quocumque nomine censeam rur, or quorum formas, se tenores in prae libus pro seu Fcientis expresss haberi volumus, gaudeant, or utantur, quibus Romana Ecclesiae Parisiemis, Oxoniensis, Bononiensis, Salamanticensis,NIM Horum Doctores, se O ciales, ex quibusvis Apostolicis, Imperim litas, seu abis Ecclesasticis, vel temporalibus concessionibus, aue indultis gaudent, o muntur ν άere, o uti possunt, ac poterunt in futurum. V que omnes pradicti, qui beneficias Ecclesiasticis nocti fuerint, dum i ibi res ἰrint, omnium suarum bene Lciorum Ecclesiasticorum, quae nunc obtinent, se in posterum in quibusvis Ecclesis , seu locis okinebunt, quaecunque, quam cuΠque , es qualiacunque simi, se fierint, etiams in illis pensonalem primam non ficerint residentiam consuetam, fructus, redditus, se proventus cum ea integritate, cum qua istos perciperent , s in Ecclesiis, seu locis huiusmori personister residerent , quotιdianis duntaxas exceptis di rabutionibus, per sipunxium percipere queant. Insuper, ut i, singuli, etiam in sacras ordinibus consiliati, aut dignitates, vel personatus in Cathedrali bus, aut aliis Eo sus, vel PMochiales Ecclesias obtinentes iueodem Studio legibus per quinquennium studere , legcre, o disputare , ac in eis licentiae gradum , nec non Doctoratus insignia libere accipere, ac liciti valeant; motu, or aucuritate praedis Asrenore praesentium concedimus, ac de speciatis dono gratiae imdulgemus, non obstantibus fucis recordationis Honorii III Pontificis etiam praedecesseris nostri, cir aliis Apostolicis, mecnon tu
44쪽
De Gymnasio Patavino Lib L a s
Provincialibus, ct Synodalibus Conciliis, edictis,constis urionibus, es ordinationibus, statuiis quoque o consuetudinibus Eccle
ram,in quibus beneficia huiusmodi erins rureιurando, consem tione Apostolica, vel quacunque firmitate alia roboraris, caeteririque contrariis non obstantibus quibuscunque. Volumus autem, ut beneficia ipsa debitis propterea non fraudemur obsequiis; sed debite sustineamur eorum onera consucta. Nulli ergo omnino hominum liceri hanc paginam nostrae ratibabitionis confirmationis, suppletionis, concessonis, voluntatis infra tre; vel ei ausu rem raeso contravenire. Si quis autem hoc attentarepraesumpseris, indurationem praepotentis Dei, se Eeatorum Petri, se Pauli Apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Floremiae anno Dominicae Incarnasionis M CCCC XXXIX. Kal. Decembris, Pontificatus nostri anno nono.
Auctum tanti Pontificis Privilegiis Gymnasium anno M CCCCXLIV Reipublicae Venetae Senatu consulto varias pro eodem institui leges coeperunt. de quibus suo
De Moderatoritus Gymnasii , seu Reformatoribus
a Senatu Veneto elictis. Cap. VII. GYmnasium Patavinum principio quatuor E primioribus
civibus Patavinis regebaiit, quomina erat ea omnia prospicere, quae Lycei frequentiam di commodum promovere poIIent. I ales anno M C C C C X X electos constat ex hoc rescriptor Potestare Domino Marco Dandulo, se Capitaneo D. Laoentio Magarino M CCCC XX. Vi Studium Scholmrium summa cum Hugentia conservetur. Statuimus se ordinamus quod gulis annis per DD. Potistarem, se Capit an eum Piduae eligansur quatuor boni cives, qui eis videbuntur idonei, qui sintsolaciti I utores, es Reformatores Studii, ut semper soliti fumrunt esse omis tempore , O habeant inquirore, o examinare ea
45쪽
dis Iae. Phil. Tomasini commentar. qua fibi utilia videbant pro Studio praedicto, o resne dictis
DD. Lectoribus Padue .uI Vsi Rectores adeorum informationem selicitudinem possint Studium bene, se congruis temporibus res mare de bonis Doctoribus prout dicIis Domino Potestati, or Capitaneo melius vidi bitur. Quae reformario debet feri quolibet anno per totum .mensim Maii uel sicundum consuetum se continen tiam Statutorum Vniυcrsitatis. His a Senatu Veneto aliquandiu post tres Veneti h priamis Senatorii ordinis Resormatorum titulo subrogati, quorum munus nostra aetate biennium durat. Factum id anno
M D XVII. xxix Augusti. Civis Venetus j is est a liberulis, quando res Gymnasii expenduntur. Horum est Prosessores eligere, seu proponere,stipendiaque destinare: hac tamen te me, ut quidquid ab iis sancitum fuerit Rogatorum sufflagiis lubjiciatur , quae tamen sibi raro
adversa experiuntur. Quantum vero Senatus Venetus in Gymnasii splendorem, conservationem & incrementum perpetuis votis conspiraverit,dissicile & arduum esset referre, verum omni tempore aliquid magni factum novimus, unum aeterna mem
ria dignum praeterire nequeo Republica septeni bello contra hostem Christiano orbi insensissimum, jam satis vexata , ac liberalibus Prosessorum auctariis imminuto Lycei aerario anno M D C L I die xx1κ Septembris in Rogatorum Consilio decretum suisse Ducatorum sex millia in Protessorum stipendia e publico Principis aere solvenda.
De Scholis antiquis ad D. Blasium . CV. VIII. A Niiquitus Iurium ,& Artium pro sessores tam Romae,
quam Constantinopoli in Capitoliis docebant, quae erant in octois regionibus utriusque civitatis, ubi diversae
46쪽
De Gymnasio Patavino Lib. I. 27
eraiat cellar, in quibus singuli suos artes profitebantur. Idem Patavii factum arbitror variis in vicis, ut hodie Parisiis, Oxo niae, atque Cantabrigiae. Sub regimine tandem Principum Carratiensium in vico S. Blasi prope Orphani tropheum, ubi antiquitus reperta suerunt osIa Antenoris huius urbis conditoris, const: tutae fuerunt Scholae publicae, fere in sinu scholarium, qui ab eo tempore in hunc diem eos vicos habitant. Visitur adhuc alta, & magnifica domus, quam pluri bus annis tenuit Presbyteri Antonellus scriptor privilegiorum, nunc cives Traii bachini. Nulla hic memoria praeter stemmata vicecomitum in pariete horti depicta . . Docebant
hie supremi ordines Iuris Civilis, ct Canonici professores.
In minore domo contigua secundi ordinis Iurisconsulti. Artistis inserviebat domus una ad Ecclesiam domus Dei; altera in D. Catharinae vico cognomine aurea, nuper penitus diruta. In quibus aedibus majorum memoria habemus, to
tum legendi munus publicos professores objisse. Extabant etiam aliae Scholae inter hortos Montalium S. Bernardini ,& Ecclesiam S. Blasii, ubi hodie coenobium alterum Monia Ilum ordinis 5. Benedicti constitutum cst &ad earundem horrea paucis ab hinc annis adhuc XL stemmata scholarium in parietibus vidcbantur. Supersunt multi viri majori fide digni, qui ea viderint: memoriar argumentum ibidem pro sessores Gymnasii publico docuitse. Hae Moniales anno M D I X ex suburbio in civitatem translatae, Iocuna illum Ecclesiae vicinum publicis exercitationibus dicatum eme runt, cum jam nobiliori urbis situ scholae essent erectar.
. De nouis Scholis ad Bovem . cap. IX. RE Regione vetustissimae aedis D. Martino fac rar urbe mmdia , antiquissimae , ac splendidi. Iimae Dominornm Camiariensium ardes binis turribus eminebant. Spectatae celsitu-
47쪽
dinis major,qus adhuc extat,& vulgo appellaturit Campani te delfio unde domus alba a Turre appellabatur,quum altera
vicina Domus Magna nova, ac tertia demum a Moneta v caretur. Omnes haereditario majorum jure nobili, ac potenti Dynastae Domino Iacobino de Carraria olim cessere. Hic ille, cui Papa savae agnomen impositum suit, quum puer in Monasterio Brunduli, ad fauces maritimi portus in honorem Archangeli Michaelis , insigni olim pietate a Carrariensium primoribus, ut Gattarus Senior antiquus scriptor memorat, extructo, & in Bagnolio Patavini agri vico prope Anguillariam plurimis.redditibus au isto, pectilentiar tempore servatus, fabae pulmentum avidjus papparet, seu manducaret; Pappa quidem faba ceus, ut auctoris non ignobilis de ea re vocabulo utar, a sodalibus ejusdem aetatis pueris per iocum appellatus. Atque adeo cum ipsius adolescentia nomen hoc puerile, atque iocosum invaluisse notavimus, ut,
natalitio Iacobini demisso, nedum vulgo, sed in ipsis quoque saepissime documentis, & apud illius aevi scriptores Dominus Papa flava de Carraria nominatus fuerit. Ad quatuor exinde ipsius Iacobini filios cum Anguilla riae comitatu , & amplissimis facultatibus illae devenere, nempe ad Petrum Comitem, Albertinum, Marsilium, & Bonifacium, quos ex nobili, & admodum illius aevi scriptoribus celebri matrona Adel mota, Bontra versi Maltra versi Comitis Castri novi filia , cujus soror Beatrix Acciolino de Romano tyranno postea nupsit, Princepes in Patavina Republica viros susceperat. Prima, ut constat ex publicis tabulis, quibus anno Domini M C C LXXXIX. xl x. Iunii bonorum inter eosdem sta tres divisio , tabellione Alberto Alb regeti a Sancta Sophia olim filio,descripta est, Bonifacio obtigit. Secunda Albertino , a quo series legitima Nobilium Carrariensium propagata est, qui postea successu rerum antiquato penitus Carrariae nomine, aliud Pappa fava, di vulgaris, sed communiter receptae pronunciationis,&scriptio-
48쪽
De 'ninasio Patavino Lib. I. as
t tionis vitio iunico P Papa lavae,in familiae gentilium transtuere , in hunc usque diem , & excellenti virorum probitate,& insigni honorum, opumque a iuuentia, non in patria modo, sed universa quoque Venetorum ditione praestantissimi, Venetoque Senatui ob singularem fidem, summamque vi tutem probatissimi. Tertia istarum aedium Marsilio obtigit. Petrus Comes vero illa domicilia sortitus est, quae postea Carrariensium Principum munificentia arti lanariae conces.sa,quo loco poliendis pannis aedes commodissimae,& admodum amplae cum pluribus tabernis dicatae sunt, quae vulgo
Ex Albertino , Iacobini filio, orti sunt Ra inaldus aetate major. Marsilius, qui Minor,& Marsiliet tus appellatus est , Albertini IlI Ducis, aliorumque Principum Carrariensium
in Patavino Principatu universisque facultatibus haeres, &Petrus Comes caeteris minor, qui brevi extinctus est. Eum secutus paulo post Ita inaldus, relicto unico filio Iacobo, qui& Iacobinus fuit nominatus, ex Furiaria , quam patris gentisque nomine suppresso inter nobilissimas Marchiae matronas prisci Carrariensium annales commemorant,illustri muliere genito: cum quo partitis post obitum patruorum,& patruelium j isdem, & plurimis aliis per urbem aedibus, ut ex divisionum, quas perlegimus, publicis tabulis constat, magnam partem earum, qRar in dicta regione sita sunt, successionis
Quo quidem Marsilio, qui, ut jam diximus, ad Majoris,qui
secundus regnaverat differentiam, Minor appellatus est, post adeptum, vivente adhuc Vbertino, cessione, ac testamento ejusdem, urbis Principatum prae invidia interemto , Iacobus Carrariensis etiam Minor ad magni discrimen vocatus, primus ex familia regnandi libidine percitus gentili sanguine polluit manus, nec urbis duntaxat dominium, quod Marsilii haeredibus debebatur, sed facultates etiam eiusdem omnes, quae Iacobini nepotis juribus annexis, universum
49쪽
go Iac. Phil. Tomasini Commentar.
Carrariensis familiae patrimonium continebant, per summam injuriam arripuit. Qui, ut a legitimis Principatus har- redibus sibi caveret Iacobinum Maisilii nepotem, cum Aubertino eiusdem filio impubere ex Ayca, Guecilionis de Ca mino,Tarvisinorum, Felirensum, ac Belliinensium Principis filia, genito, dolo captum in munitissimam Pendisianam arcem, quae in ed: ta, praecipitique Euganeorum montium rupe sita erat, rebus omnibus cum ipso Anguillariae Comitatu spoliatos, ablegavit. Iacobo tandem justo Dei judicio )d vivis sublato occupati Principatus vix quinquennio ob armillorum, qui cust ciebantur in urbe inter cognatos affinesque, quorum praecipui Lucii Comitis erant, potentium vita susprcionum plena emenso, quamvis & satis feliciter; ipsoque, qui Optimus alioqui Princeps fuit, imprimisque literatoriana fautor omni aevo celebratissimus, manu Guilhelmi, qui Iacobi mag ii nothus fuerat,immaniter, iteratis pugionis ictibus, persollo post aliquot annos regnante Francisco Earrariens, qui Senior adjunioris differentiam appellabatur, revocatus a Pendisiana
custodia Albertinus, qui Iacobino patri Minoris Iacobi jussu
jampridem veneno, ut credebatur, extincto, ne inclitae gentis stupe modo deficiente soboles penitus intercideret, singulari Dei providentia supervixerat, paternis tantum bonis, 2 natorinnque successioni, non aeque debito sibi Principa tui, patrui ve Marsilii immensis propemodum facultatibus, quae reliquorum omnium civium Patavinorum bona eNar quare vulgo dicebantur, restitutus est anno M CCC LXIU, Di ex Francisci rescripto anni ejusdem constat. Quo tempore quum non exigua istarum aedium pars cum Donao alba a turre Albertino cessisset Franciscus , quae sibi ex j s,ue Marsilii minoris injusto haeredi remanserunt, foro nempe vicinas, nundinisque percommodas Patavium adventantibus inhospitium publicum convertit, appenso etiam Bovisu uno non casu sed argumento, ut opinari licet, emblematis,
50쪽
De G mnasio Patavino Lib. I. at
quod aureus bos chartulam hoc titulo MEMOR in ore ferens exprimebat, ab Francisco excogitati, ut se post iniquas, ut reputabat, ejusdem pacis conditiones veluti bovem colla jugo submisisse, sed futurum vindicandae injuriae non immemorem indicaret. Quod postea rerum ex voto successu admodum celebre habuit, multisque in locis cum familiae insignibus pingi jussit. Atque illud quidem Bovis hospitio nomen valde honorabile primo inditum, nunc vero publicis Scholis meliori fato servatum, pro certo haberemus , ni ratio temporum obstare videretur. Hospitium namque Bovis in tabulis anni M CCC LX I V nominatum legi mus , quum post septuagesimum ejusdem seculi annum excogitatum emblema, ut auctores tradunt, alia ex parte probe noverimus. Sed rescriptum sertasse,in quo restitutio bonorum anno MCCC LXIV accurate, fuseque describitur, idem tabellio, regnante adhuc Francisco, post aliquot annos renovavit, verbaque illa apposuit ; ubi est hospitium holis, sic enim habet: In ascripta est domus a turriposita in conarrata S. Manisi apud domum magnam, ubi est hospitium bovis, quae forte in priori desiderabantur, ad majorem finium ceti titudinem , notitiamque clariorem.
Post mortem vero Albertini, qui anno M C C C X C vdiscessit, relictis filiis Iacobo,& Marsilio, Ra inaldo ex Catharina , An sedilii Schinellae Comitis Re volonensis filia , &unica patero arum facultatum haere dc :jisdemque ex codicil lis Francisco juniore VIII Patavit Pi incipe tutore nominato , accessit Bovis hospitio palatium a Turre appellatum ;quod ea ratione non minus pupillo tum commoditati, quam suar consulere Franciscus videretur. Id aut cm cx locationis tabulis ejusdem hospitii vidcre est, ubi ex tribus partibus viae publicae fines a sit gnati stint , S in cubiculorum serie turris magna nominata , quae ad pupillos Carrarienses pertinebat. iraque amphismae domus partes duae. Altera turrc gemina cminens, quae ad pupillorum Cariariensium jura spe