장음표시 사용
51쪽
a et Iac . Phil. Tomasini Commentar.ctabat, unum se pra viginti numerabat perampla cubicula praeter aulas, atria, aliaque loca, & plura stabula: Alia tandem ferme cubicula, quae omnia magnificentia Principum exornavit, utensilibus, anno M CCCXCIX librarum quatuor millibus aestimatis in tabulis locationis cum Nicolao,& Arnoldo Florentinis: pecuniae summa jis temporibus mehercle haud spernenda. Turbatis deinde Carrariensium rebus anno M CCCC V ab eodem Francisco, annonae urbanae subsidio ad Boletan, nos transiere, quorum studio, & impendio, urbe dura obsidione pressa, carnium, vis ingens populo, & militibus suppeditata suit. Eadem occasione Boletaninis accessere alia duo fialatia, alterum quidem ad Pratum vallis, quod juris pupilorum erat,ubi nunc speciosissimae Grimanorum ardes visuntur, aliud ad Pontem molendinorum, ubi olim, mea sententia, Maltra versorum suere domicilia : in ea quippe urbis r gione, minime vero ad D. Martini, ut quidam perperam a bitrati sunt, nisi ad Maltra versos, qui eiusdem familiae, Lucii Comitis alterius stirpis trahas, quorum ardes olim perduellionis crimine in Iacobum minorem, publicatae, ac solos quatae nouum urbi serum a lignorum mercatu Lignarium appellatum, suis ea in regione ruinis addidere in eosdem a liquitus habita sse ex tabulis summa fide dignis constat. Quae quidem domus ob amplitudinem, & insignem structuram ab antiquo scriptore Petro Borro meo in libello de Patavinorum Ciuium origine in Bolganina familia Regum
Ea ratione Albertini quoque filii suo jure exciderunt, quorum tamen haeredibus Albertino nempe , Oppia uni, &Iacobo, filiis Iacobi senioris,quos ille, qui anno M CCCCUI v. Non. Augusti, extinctus, belli laboribus, quos sortissime tulerat, consectus ex Thadaea, filia nobilissimi inter Bononienses viri Francisci Arioni,& Polentesiae, Ostasii Polentani Ravennae Principis filiae, Nicolai claudi Est ensis Ferra-
52쪽
De Gymnasio Patavino Lib. I. 33
riensium Principis avuncula reliquerat, quaeda in palatia ibidem remanserunt, ut constat ex tabulis haereditatis, quas Thadaea, dum in aula Estensium Principis nepotis sui, obsidionis Patavinae tempore, cum filiis adhuc infantibus moraretur post coniugis mortem ab Ilaynerio quondam Raynerii Ferrariensi Notario confici curavit. Matrona haec omnium quidem virtutum genere laudatissima, sed ea praesertim causa, quod viro defuncto nondum vigesimum aetatis annum ingressa, spretis aliis nuptiis ad ultima in usque senectam filiorum, nepotumque curam dissicillimis temporibus gesserit, remque familiarem summo studio, & vigilantia procuraverit. Discessit an. M CCCCLIX sepulta apud Moniales S. Mariae Bethlem Patavij. Praeter ea jura nonnulla quoque domicilia pupillis Carrariensibus Thadaeae eκ Iacobo filiis ad annum usaue AM ECCE XXVIII fuisse publicae tabulae testantur. Quae haeredibus eorumdein ex Albertino , Albertinus ex
Magdalena, Friderici de Capite listae patricii Patavini filia unicum filium susceperat an. M CCCCXXVIII, aedeinceps ad an . usque M C C C C X CIII perpetuo jure cessisse plurima documenta, quae heic proxim E annectuntur, venditionis Hospitii Bovis publicae tabulae ostendunt. Cum etiam aliud palatium ad haec usque tempora, quod e regione Gymnasii D. Martini aedi obiectum iisdem servatum esse conster. Longiori quidem narratione provectum me video, quam fortassis par csset ; Verum ut rem tot seculorum decursu ob. I iteratam altius repeterem aequum CX.stimavi, Operae pretium facturos nos arbitratus, si quod aedium splendori sordida nimium de hi, spitio stabuloque memoria, quae sola nunc viget, detrah re vidi batur, praecellenti earumdem antiquitate, ac Principis Di liae, quae ab immemorabili aevo pri- .mam, ac praecipuam mansionem tot aeternitate dignorum
Heroum in illis jactat,nostris laboribus redderemus . Quod
53쪽
34 Iaci Phil. Tomafini Commentar.
quidem & nos praestitisse laetamur, &quod opus gratum sit
futurum speramus, dum uno, eodemque tempore non qdium modo, quae nunc jure merito literariis disciplinis dicat et sunt, insignem antiquitatem, nobilitatem, splendorem, ac iura accurate, fideliterque describimus, sed etiam illius gentis, quae florentillimum hoc Gymnasium, totoque orbe clarissimum reddidit, non minimam partem decurrimus, quae ad notitiam rerum ad Academiam pertinentium facere videtur, ac ad Patavinam historiam, quae non inutilis est ad pleniorem rerum notitiam, quae toto hoc opere pertractantur. Ne meis morem easdem aedes Iacobum Carrariensem primum Patavinorum Ducem habitasse relictis iis, quas in regione S. Ma garitae, quae hodie S. Francisci maioris vocatur amplissimas tenebat, cum nondum Carrariensium regia esset instructa , quae postea Ubertini Principis III regio sumtucςpta,&absoluta est, ut refert Ungarellus Annalium Patavinoruna antiquus scriptor. Quarum & Io. de Nono scriptor pervetustus meminit hisce verbis: Fulget in ri piis horum Nobilium
de Carraria, qui nunc de Papasuva iucuntur, unus Go D urus in colore albo possident usique in hodiernam diem unum in gnum palarium cum una magna turre, aedisiicatum ex opposito S.IIarIini. Harum, di Mussatus meminit, tum caeteri fere
omnes eiusdem aevi scriptores dum Pauli Dentis adversum animum in Carrarienses narrat, qui aedes illas aggressus factiosorum manu rem Carrariensem in summum discrimen adduxit. Easque longe ante illa tempora Actio linum III de Romano, eiectis urbe Carrariensibus sibi insensis, publicis calcetibus dedicass e idem auetor scribit. Quod insignem
illo quoque seculo aedium magnificentiam addit. Τc stantur id etiam annales Carrarienses antiqui auctoris praegrandi Codsce in membranis accurate conscripti, pa-g:ua tcrtia: Domim Petrus Comes, ubertinus, Marsibus,se Boni-
fucius fratres Domino Iacobino cognomento P a va sibi succis. Frant. Hi et iri fuere magnifici, amicorum multiturine vastati ,
54쪽
De Θmnasio Patavino Lib. I. 3 s
i dis , vassilis, ct omnium opum Upuentia diriter. Castra AEngui laria praefuerunt. Inrentia pericula animorum magnitudine contem erunt. Eminentia Palaria, quasi Castra ha erunt viri armorum strenuitate , personarum multitudine, es amicorum praesidio at omnibus formidati ; fortunas suas liferales, quasi nimis, se diluentibus communicasant, armis, o equis piorum more delectari in comessationibus assidui, nulla unquam amicorum, qualitercumque peteretur, denegarunt postulatam.
Eduim splendori accedit, a Republica Patavina in illis veluti omnium quotquot in Vi be emineba ni splendidissimis singulari magnificentia Reginam Clementiam Rudolphi Romanorum Regis filiam, Caroli Regis Neapolitani uxorem anno M CC LXXXI exceptam suisse, ut vetustus
quidam eorum temporum scriptor memorat.
Anno tandem M CCCC XCIII Marino Venerio
Vrbis Praetore, & Marino Leonio Praefecto, Iacobus Bol-αaninus Eques & I.C. Bernardo Gilo Rectori studiosorum Iuris has aedes in emphyleusim concessit, ut heie publicae scholae constituerentur. Destructis itaque stabulis, & men. sis tabernae sublatis, his subsellia ad legentium, & studios rum commodum substructa summaque omnium laetitia ad Serenissimae Reipublicae decus antiquum palatium ipsa vetustate, ac mole prope sua corruens instauratur, inque se mam elegantiorem, quae recentis aevi ingenium, luxumque fabricandi exprimeret, & scholarum aeque dignitati responderet, undique exornatur. Universam vero contraditis rationem legentium curiositate dignam,proque Gymnasii Iuribus a quavis hominum,temporum,uel fortunae iniuria vindicandis heic opportunam censui.
IN CHRISTI NOMINE A MEN. Anno eiu em
Natiuitatis M CCCC XCIII, Indict. XI, Die Martisfixto mensis Augusti Paduae super plathea Dominatianis sub L gia far , ωndo vo us strinam maiorem ,praesentibus sub I E a iis
55쪽
36 Iac. Phil. Toma fini Commentar.
ris see. Coram Magnificis ac praeclarissimis DD. Marina Venerio, cst Marino Leono pro Scroni mo, o Excellantissimo Due.DVenritiarum digni mis Potestati, o Capitaneo Paduae sedentibus sita dicta Logia: praesentibus Magnifico es Generoso D Benedicto Eono
dignis o Camerario Pacuae, D. Aurastino Superantis q. Ma Liri D. Nicolai Supirantis procuratoris de contrata Prati Vallis , Spectabilibus Iuris Doctoribus D. Michaeo de Miltiaris q. Spere. Iuris Doct. D. Hii ronymi de con rata S. Francis , D. Antonio de Rubertis q. D.Ioannis de contrata S. Nicolai restibus in ascripsis habitis, vocatis, occialiterque rogatis, ct aliis multis spectabilibus civisus, ibidemque tunc ex sentibus: Sp. o Gen. Eques, ac I.V. D. D.Iacobus de Tonῆagnis q.υ. ct Clari s. Equiris D. Eomxanini habitator Paduae in contrata 'aii Vallis solemniseν promi-μ inusire Magnificum est Clarissemum D. Bernardum Gium de Valentia ad praesens dignissimum Aectorem Spectabilium DD. Iu ristarum sacri G Mnasii Vrbis Pata AE , nec non in ascriptos
DD.Spectabiles DD. Conssiliarios, videlicet,D. Augustinum Mormrium Horomatensem, D.M hanum Ungarum , D.Pelagium Bumges de Maiorica, D.Iacobum a Bobus de Verona, D. Geonum de Ariusimis de Ravenna, D. Antonium de Tradento de I incentia, ad
praesim Consiliarios praefati Sacra Omnasii Patavi stipulantes, se
accepiantes nomine totius Vm staris o8. DD. Ic clarum tam
pro ten flore praef. nra 'am futuro quoad usique Sacrae Sanctiones in re in scripta doMo si Atur,vita l. Iure ii Elperpetualis renovam di in capite x x i x annorum conficiendi in forma d bita cum clampulis mccssuriis, pactis tamen es conditionibus in ascriptis, via licet: De parte Anius domus de muro, o de lignamine soleratae cooperiae cunis. o primo de toto ingressu dicta domus olim appellata Hospitium Tovis: exceptuatis Iamen duobus maga enis ab mroque latere aieIι ingrcssus, qua maga maprastus D.Iacobus sibi reserat an it se reservat. Item promisi inusire de tota curia dictae panis domus usique ad domum praesti D. Iacoιι, quae ιν ma- nu iana dicti ingresstus, 'statam domum albam: quam domum . sic an Eatam aemum Aliam rotam cum poriolis ab eatra se alii
56쪽
De G1mnasis Patavino Lib. I. a
suis aedifras tam intus uam extras bi reservavit se reserua si
delicet,de ista curia tendente recto tramite que ad domuncula,
de nom constructam habentem duas fenestras seupra curiam dictae Eomus, quae es propeputheum existens in dicta curia: o quae do mus halet duas I nefas frenas r quam cum dictis fenestris etiam sibi resimavit, o reservat. Item similiter i reser vis medietatem sabuti mistentis penes rictam Zmum nuper constructam, se recto tramine tendentem uoue ad viam publicam cum medietate talami de supra eundo adipsam per unum po tum existens supcir duabus columnis quadrularum , si e caterum. A manu vcro dextra promisit inusire de tota reliqua parte δε-
mus de supra, oe de subtus, hoc e , de parte in Priore, dempto tamen stabulo conlisanis cum nobilibus de Papasubis, o Capitibus reae , quod sti resim P . In quo quidem stabulo pessi
fabricini a re unam cameram a parte posteriori usique ad ostium, quod nunc apparet, se de praesenti extat, quae est pedum x x j, vel circa . Pacris, modis es conditionibus infra scriptis primo quod construantur es fabricentur Scholae expensis Serenisse mi Dominia Veneriarum, in quibus Spectabitis γ Claris . Iuriscon
subi tam praesicntes, quam futuri in infinitum legent singulis diibus, quibus soliti sunt legere L Itones publicas. Item quo
ullo unquam tempore possint, nec valeant dictam panem domus seu alliu tandam vendere, vel alucr alienare, neque pcrmutare,
aut obligare, sicu pignori tradere, quod si quo tempore contra -ctum fuerit, non valeat, neque teneat de iure, vel de facto, hedipse facto consolidetur ius utile cum directo; Ita quod incontinemri sine aliqua alia solemnitate Iuris revertatur in rem usurrevi ni in prae usum D. Iacobum es haeredes suos. Item Lodsi constructis se aedificatis Scholis non legeretur, su mutantis locus legendi, quod illico se incontinenti ricta pars domus cum Scholis. σ omnibus aliis assi sciis in ea fabricandis revertatur Owonsolidetur cum dominis directo praefati D. Iacobi es hieredum seuorum, non obstantibus quibuscunque concessionibus, s iuribus
in contrarium dicentibus, quibus ex nocprout ex tunc,o e con-
57쪽
Iae. Phil. Tomasini Commentar.
ira, pacto expresso renuntiarunt o se quod propterea praesurus D. Iacobus, ct haeredes seri non tra eantur, neque Aiquo pacto
astringi possent ad seruilonem aliquam pro ipsis Scholis, seu δε- riris is, ea sciendis, si dipse facto revertantur ubere in ipsum D.Iacobum is haeredes suos. sine ulla pretii solutione aliquorum
melior amentorum construendorum ut supra a quocunque, quom
docunque,ct qualitercunque fabricatorum . Item quod si Gllem reducere ,seu reduci ipsam partem domus sic uvclutam fabrica tum in alium usum, quod nul tenus possent, nec valeant , hedip-ssu D cadam a Iurisus suis, ct illico revertatur in praefatum D.Iacobum,o haeredes suos. Item quod non possit pri vari lumine
in aliqua parte partis domus seri reservatae ipse D. Iacobo ct haeredibus suis ,sid quod undecunque possit, seu posent hasere immen , or construi facere fenestras ct podiolos, eisque dare lumen
circumcirca in quacunque parte dictae partis A resimatae ad sui or haeredum suorum beneplacitum. Item quod halere debeana introitum es exitum ad maga no uos, ct in eis construi facere apothecas, sicuti sibi placuerit or fenestras versus viam publicam. Item quod nullatenus possint destruere meriaturas iam a parte anteriori, quamposteriori dictae domus, cum sint ad eius δε- rem se ornamentum. Ium quod praefati Dominus Recur OConsiliarii tam praesentes, quam futuri teneantur se obligari sinie ritualiter revera in prompta pecunia dare ,sisere, or reddere de ii sio praefato D. Iacobo ct haeredibus suis singulo anno ad δε- sta Natatilia Domini Nostri I ES V CHRIOTI, incipienta currere annus M CCCC XCIV. ct incipiendo currere solutiotivelli de anno M CCCC XCV..exindeque sequatur holutio annualusngulis subsequentibus annis Duc.quinquagima quinque auri, videlicet Ducatos auri boni or iusti ponderis V netiarum , iliterque fiant solutiones per Magnificos Dominos
Camerarios Paduae tam praesentes, quam futuros de pecuniis P. DD. Legentium tam in Iure civiti, quam in Iure Canonico cum uno pari orothecarum a milite. Item quod de frientibus praedLctis circa holutionem , seu parum holutionis iacti lirilli Ducat
58쪽
rum L U Ari ut supra annuatim, quod ex tunc es eo casu praestus D.Iacobus propria authoritarepo u retinere claves se clauadere Scholas quoadusique sibi erit integre satisfactum. Item quod si quo rem in per praefatum D. Rectorem, or Consiliario uos, aut eorum fuccessores ageretur contra obtenta per eos in eorum consiliori a confectionem prasiniis contractus di pactorumsuprascriptorum,or authoritatem allegandam irivalidam, o quod est contra formam Statulorum Vniversitatis, sive quia minas solemniter faciam, quo tunc or eo casu intelligatur esse derogatum statutis seu is, imo quodpraesim contractus habeat vim legis, ars solemnitere o plus quam solemniter celebratus essit. Item quod praefatio. Rector, ct Consiliaris obsisare habeam ultra generalem situ rionem bonorum Vniυersitatis omnes fictus domorum positarum in conuata Scholaro, o specialiter Ducatos X X, quos annua. tim percipiunt de domo Vni statis, quae dicitur des Pesse , or
Ducatos L. de salario porcipiendo annuatim per D. Rectorem, o omne iur. promotori re omnes introisus pervenientes ad manus yLdelli Uni mersitatis praedictae, necnon ipsum MLEum, o ratas ta xatas omnium Doctorum legentium: se denique quod non amgeatur statio dassiarum in aestimo Hus eo quam de praesentisolvis pro dictis Ducatis L V Hrsolvendis M supra tantum. Item quod Discatus pircipiendus pro honorantia dictae domus tempore cursus equorum detur singulo anno praefato D. Iacobo, or haeredibus μιι remporibus, quibus datur cursus equis , scuti semper fuit sesitum dari Suae Spectabilitari, se convertatur de dicta domo data pro Seholis Amui sebi rasimatae, videlicet, domui agae habenti podiolum supra viam publicam. Item quod intentato uno ex istis pacti, pro solutione sibi finda de dictis Ducatis LV auri per βω mdis, ut supra, quod nihilominus non praeimicet sibi, quin possiee iam altor partuos inrentare in totum es in parte ad hoc ul δε niat ad plenam sati actionem . Item, quod praesiens contractus confici ndus consirmetur pir Scrisisimum Duc. Dom. Venularum in Excelso Consilio Logatorum cum additione pro maiori umsiditate , es ipsius confirmatione.
59쪽
Haec sunt pacta es conventiones inter Magnificum Militem O Iuris utri que Doctorem D. Iacobum Son minum, o V-- mersitatem Iuristarum acta de livello domus suae, quae appestar Hospitium Bovis , me Bernari Gilde Valentia tum Gymnas Praesidente ,seu Rectore, es in fidem propria haec i , ne veritati opponi possit. Et haec sunt illa,quae in Illustrissimo Dominio praesemraia fuerunt se confirmata. Idem Bernardus Gil nunc Donus Hieronymus S. Iustinae
Ego Franciscus a Prato natus q. Sapientis Notarii Ser Ioannis . prato civis se habitator Padua in quarterio Turricellarum censi S.Danielis es contrata Prati Vallis publicus Imperiati authoritare Notarius es Iudex ordinarius seuprascriptis omnibus o fingulis, dum sic agerentur praesens fui, eaque rogatus per aliam mihi fidam personam in hanc publicam formam redegi, aliis praepeditus
negotiis inpraemissorum sidem me subsic ipse sub meis signo es
nomine consuetis, auscultatis ρrimo omnibus suprascriptis cum autAntico, ac cum eo concordare reZertis: ne sorte puncto littera
mel syllaba. Ad Dei laudem. Ab hac pensione livellaria Dum torum viginti cum dimidio se exemit Vniversitas anno M D XXXIX. die ax Septembris.
pellatis, isscriptio, aedificii universi constructis
ae delineatio. Cap. X. Novis quidem scholis sAPIENTIAE nomen inlitio destinatum erat a Q. Viris, attamen a signo Bovis ab omnibus Bovinae Scholae sunt appellatae, ut jam longo usu Bovis nomen Gymnasium Patavinum obtinuerit. Magnifica structura est aedificium variis temporibus sic iubente Senatu Veneto a Praesidibus Patavinis auctum. Ordine