장음표시 사용
131쪽
xi 8 Praxis Medico sed etiam multa alia longe mirabiliora seliciter satis possunt exilicari. Si animus tibi s1t cognoscere, quo pacto
ex grano prodeat planta, oportet te attent perlegere Anatomiam plantarum per microscopium factam Domini Greruanglice & gallice editam ; illic in faba majori conspicies rudimentum radicis ac plantae jam jam contentum , illic intelliges, quo pacto succus per
fabae telluri commissae membranas transeola tus in fabae corpore sermentetur, quo pacto per parvum fabae foramen aeri aditus, ac Vaporibus supervacuis exitus ibidem Concedatur , quo pacto succus ita fermentatus propellatur ad rudimentum radicis, illudque in veram radicem convertat, quae tunc CX terra nutrimentum accipiens, alium succum ab altera parte venientem repellit sursum ad rudimentum plantae, ut ita vera tandem planta in conspectum veniat.
Si stupendarum in magnete virium, si ignis fatui, iridis, aliarumque rerum causas scire desideres, consule Cartesium, qui illas ti- . bi clare explicabit. Idem Philosophus in tractatu de meteoris itidem te docebit, quod milites in aere ali quando praeliantes, de quibus ignarum vulgus tam multa fabulatur, non sint nisi nubes
Neicio sane, unde tam male fundatum sit
132쪽
Chirurgica Rationalis. II9populi judicium, a quo tales casus, qualis hiccst noster , habentur pro incantamento, d lumbrici per vomitum ac secessiim ab hominibus tam crebro ejecti pro rebus mere natura libus , cum tamen longe mirabilior sit lumbri- Corum, quam horum ovorum in corpore humano generatio. Vegetius Matheseos-Professor equum ex metallo confecisse perhibetur, qui unico die per aliquot horas incedere potest ope rotularum instar bestiae viventis. Rersetius machinam homini similem fabri- caste dicitur, in qualiquor quidam per os immissus sanguinis instar nostri Circulare cernitur, cujuS liquoris pars tenuior per penem ut urina, crassior per anum, velut faeces alvinae,
Quod si homo talia possit, quid Deus,
summus ille Architectus non essicere poterit seCundum ordinarias leges motuum pQuo pacto igitur haec ova producta sunt in hac muliere ξ multi scilicet pori hujus aut illius arteriae diversimode distorti ac ampliati sunt hac aut illa de causa in semore hujus foeminae, unde multi humores profluxerunt de Congregati sunt in uno loco, in quo cum sermentari incipiebant, particulae ramosae ac admotum minus aptae protrudebantur ad latera, ubi ad motum tam celerem non Compelleban
133쪽
I2o . Praxis Medico plicitae efformabantur in membranam satis Crassam, quae omnia ova post generata simul
Quia autem pori arteriae citatae diversimode distorti erant, ideo particularum in hac crassa membrana Contentarum quaedam ab aliis in figura ac magnitudine aliquatenus differebant , ac particulae Consimiles forsan incentum serme locis diversis confluxere , &sic unaquaeque particularum praeterpropter similium congeries adhuc sermentationem quandam eXei Cens iterum particulas magis ramosas protrudebat ad latera ; & sic me branae efformatae sunt, quibus singula ova includebantur.
Atque hoc pacto puto me hujus phaenomeni, quod propriis oculis consipeXi, causam satis intelligibilem attulisse.
Hella quindecim annorum, quoad caetera bene habens, jam perseXennium laboraverat tUmore duro, rotundo, ejusdem cum cute sana coloris, doloris eXperte, sito in collo, ac panis candidi, qui dimidii sestertii pretio vendi solet, magnitudinem adaequan
134쪽
Humorem hujus tumoris valde viscosum esse judicabam , atque divisum eum fere in
modum, quo liquorem in malo Citrio aut auriaco multis in cellulis contineri cernimus ac deprehendimus. Ob humoris vi ositatem tumor hic discuti non poterat, nec etiam ad suppurationem perduci via communi, quare imposui Corro-sivum, ac ablata eschara applicui cum turunda unguentum basilicum cum therebinthina
Ac ita quotidie puris viscosi aliquid G bat, & sic tumoris hujus horrendi moles incipiebat diminui, dum humor viscosus soramini proximus prius evacuabatur, aC-deinde etiam ille, qui longius ab ulcere remotus. jacebat. ' Ubi autem tubuli cima foramen arte factum ab humore valde viscoso obstruebantur, quod saepius contingebat, tu temporis unguento , quo turunda inungebatur, admisin cui croci metallorum nonnihil, ut ita eschara induceretur, qua separata tubuli iterum ape- riebantur, dc sic puella intra trimestre spatium ab hoC tumore ac concomitante deformitate prorsus sanata suit. Non loquar hic loci de modo, quo Corrosi-Vum operetur, quandoquidem id egi inobservatione prima hujus Decadis tertiae neC ma
135쪽
122, Praxis Medicora separetur, quoniam hoc satis intelligi potest ex observatione secunda hujus Decadis, ubi doceo, quomodo fragmenta ossium cariosa a parte sana separentur. Mirabitur sorsan aliquis me tam paucis actam parum compositis uti medicamentis, sed quorsum tanta simplicium, tantaque formularum remediorum farrago , quam complures adhibent Medici non alia de causa, quam ut vanam suam doctrinam ignaris ostentent pSi pulvis tormentarius ex Carbonibus , nitro ac sulphure tantum confectus in maCro cosmo tam stupendos habeat effectus, Ut, Caeteris omissis, naves ingentes atque gravissimas in altum aera propellat, ac praeterea 'ter-xam superpositam Contremiscere ac dehiscere faciat, Cur pauca medicamenta suo tempore sumta in microcosmo plurimis morbis sanandis non lassicient pEgo sanc assentior Bacono Verulamio, magno Angliae Cancellario, qui phosphorus Cartesii a nonnullis appellatur, dicenti scilicet, quod varietas medicamentorum sit ignorantiae filia.
136쪽
V Ir quinquaginta annos habens veXabatur abscessu infra aurem sito, Iotundo, do lente, undulante ac molli, quo ante aliquot
- Certo persuasus pus maturum delitescere in hoc abscessu, aperturam feci scalpello, sic que statim haud parum puris albicantis profluxit , sed ubi premente digito effluXum puris aliquarenus promovere volebam , ecce moX in conspe lum venit frustum fistulta, qua tabaci amatores utuntur, adaequans io'-gitudinem dimidii digiti, quod forcipe ex recens facto foramine protraXi. Pure sensim evacuato affectum hunc more aliorum abscessuum brevi temporis spatio sa- navi, sic ut in cura nihil evenerit, quod 'bservatu dignum reperiatur. . 'Frustum autem illius fistulae inopinato ex hoc abscessu prodiens astantibus non modo occasionem praebuit admirandi rarum ade, phaenomenum, Verum eosdem etiam extemplo ad Diabolum, ejusque incantam2nta confugere QCit. Sed ignarum , idcoque superstitiosum ac miseruIn vulgus mox ad Diabolum , Con-F α lue-
137쪽
ir Praxis, Medico suetum sed impium ignorantiae suae asylum ,
Procurrit , quando eidem effectus aliquis occurrit, cujus similem nunquam antea vidit.
Nam licet aliquid conspiciat, cujus causam eXpiscari ignorat, non ideo illud Diabolo st tim asscribit , dum modo hoc saepius antehac conspexerit; sic Ignivori illius, qui nulli fere harum regionum ignotus esse potest, stupendas actiones pro naturalibus habet, non pro praestigiis Daemonum, quia scilicet haec 1lint talia, quae saepius vidit, licet eorum rationem reddere nequeat, ac causam penitus
Sic ante aliquod tempus Lugduni-Batavorum Italus quidam fuit, qui, post magnam aquae limpidae copiam assumtam , evomebat eandem in varia vasa crystallina non limpidam , sed diversi coloris ac saporis in singulis vasiS. Hic effectus crebro spectatus populum causae ignarum tantum in admirationem rapuit, de Diabolo vero crat illic altum silentium. Dominus Overcamp autem hujus phaenomeni Causam , sicut in primo-genito ingenii tui partu refert, statim cXpiscatus est,m singulis nempe vasis crystallinis vidit dcolsecit diversum oleum subtile, quod aquam immissam aliter tingebat in hoc, aliter in illo
138쪽
Chirurgica Rationalis. Ia y Non sine ratione ait Virgilius, quod sit felix , qui potuit rerum cognoscero causaS x nam illis notis phaenomena nunquam antea conspecta non valde mirabimur, multo minus eadem referemus ad potentiam quandam imaginariam Distoli cum desidioso populo, qui de veris rerum causis parum sollicitus esse deprehenditur. Verum enimvero quid tandem in causa fuit, quod frustum fistulae ex affectu nostro pro- cierit 3 ubi aegrum bene examinaVi, CX Ο-dem intellexi, quod ante sex menses , dum per plateas obambulabat ac tabacum sugeb at, In terram prolapsus sit, & fauces interne per fistulam laeserit , ex quibus saepius magna sanguinis copia promanavit, scilicet frustulum fimilae confractae profunde in fauces adactum primo hanc haemorrhagiam, ac postea CXternum abscessum citatum infra aurem produxit, ex quo aperto fistula prodiit. OBSERvATIO VII.
De Lapillo in meatu Minario contento.
ΡUerulus quinque annorum subito de summo penis Conquerebatur dolore, ac urinam reddere nequibat.
Em accersitus, prout judicavi, per serrum CXploratorium tetigi lapillum grani pi-V 3 PG' -
139쪽
I25 Praxis Medico peris magnitudinem habentem, sed asperum magis, in meatu urinario Contentum , qUiquomodo vehementem hunc intulerit dolorem, ac urinae egressum impediverit, non est, quod explicem. Instrumenta idonea a multis authoribus in tali casu Commendata jam sam in usum revocata fuerant, sed incassum; quid igitur hic agendum restabat 3 Ego aegrotulo mox propinavi duo cochlearia sequentis miXturae M. Aq. antinephrit. petrosel.
Ac deinde matri jussi, ut os suum filioli peni
applicaret, ac sugeret aliquandiu, quantum posset, atque hoc pacto lapillus brevi eliciebatur foras usque ad urethrae eX tremitatem, unde tunc forcipe facile extrahebatur, sicque puerulus ille cito, tuto*jucunde a dolorifico hoc affectu liberatus est. lLoquendum est cum vulgo , non autem sentiendum, ut commune sonat proverbium; dixi, matremfiixisse, quamvis interea Cer
tissime sim pocsuasus, nullam dari suetionem, .
140쪽
Chirurgica Rationalis . Ia 7 sed omnem motum fieri per pulsionem; mater nimirum, ore peni admoto ac labiis arcte circumpositis per diaphragmatis contractionem ventrem protuberare fecit, atque ita aer CX ternus pressione sua lapillum propulit ad eX- tremitatem penis in ore matris contentam, quod eo facilius contingebat, quit pauculum aeris in ore matris contentum a calore ibidem existente rarefiebat, atque ita debilius aerieXterno ea abdomine protuberante propulso minus resistebat, sicut aer rarefactus sub cucurbitula vitrea calefacta Contentus non ob stat, quominus su edta cutis attollatur in tumorem, adjuvante ad id externi aeris prcssione; ut autem haec lapilli propul11o eo melius procederet, suum praeterea hUc contribuebat linguae commode appositae continuat
Nemini autem mirum videri debet, quod aeris pressio tantum valeat, nam haec alia mul-- to mirabiliora praestat, ac in Causa est, ut duo hemisphaeria mea, ex quibus aer per antliampneumaticam magna eX parte sublatus cst, si bi invicem tam valide adhaerescant, ut pondus mille librarum illis iterum separandis non sufficiat, cum tamen perfacili negotio possint disjungi, ubi aer rursus intromittitur, sicut id ipsum meis oculis conspexi Lugduni-Batavorum in claboratorio Burchori de Voldcc