장음표시 사용
161쪽
x48 Praxis Medico . Torem, quem neminem secuturum spero, annotare lubet, scilicet quod gummi galbanum, aliaque solvantur in aceto salem volatilem eo inrum non parum infringente. Iuramentum Medicorum in Academia Ul- trajectinajubet, audita vel visa inter Curandum , non enuncianda , involvere silentio, hocque stricte observandum puto in herniis juvenum, quandoquidem hoc malum eosdem invadens puellis invisum magis esse solet, quam par est, quod, antequam hanc observationem finiam, exemplo declarare mihi proposui. Recenter nupta virgo, ubi prima vice le- Etiam cum suo sponso esset ingressa, intrepida manu mox illas mariti partes contrectat,
quas Adamus sibi ficuum foliis statim post
lapsum contexisse legitur, atque ita eundem hernia divexari ex vinculo , quod gestabat, animadvertit, unde fere in furorem adta, haec in verba erupit : pudeat te, conjuX, quod amasiam tuam tam impie deceperis , quid
consilii mihi miserae λ perii prosecto ; num
tam male consormatum corpus puellae in flore aetatis constitutae ac annum decimum octavum nondum egressae satis-facere potest ξ minime , actum est de me; emori mallem, quam tecum amplius habitare. Maritus, hac super re interea temporis serio philosophatus, placido sermone tandem
162쪽
respondit , bono animo sis, animula mea, va nam aC supervacuam hanc, meum corCUlum, depelle solicitudinem, quoniam polliceor tibi, me pro virili conaturum emCere, ne unquam hac de re conqueraris amplius; ac no vem mensibus vix clapsis experientia mariti verba confirmavit gemellis , quos enixa est uxor postea mutire vix audens de imaginaria eonjugis impotentia. OBSERvATIO IV De Tumore Mamma Suppurato.
Foemina lactans jam per aliquot dies labora
verat tumore duro, rubente ac dolorifico, in superiori mamillae parte sito. Imposito emplastro styptico Paracelsi tumor brevi suppuratus est ac sponte apertus , multumque puris laudabilis aliquandiu inde profluxit; interea temporis aperturae impo-1ui balsamum Areaei, cujus haec est deserip
Misi e , liquefant omnia, percoleutur, ac sat balsamum.
163쪽
Iso Praxis 2 edico Applicui praeterea emplastrum stypticuin Paracelsi ac superposui 1acculum Calidum farina secalicea impletum ad duritiem reliquam emolliendam, atque ita tumor hic paucorum dierum intervallo lanatus est.. Haud explicabo jam temporis modum, quo apostema producatur, pus generetur, UlCus mundetur, aliaque plura, de quibus egis pra, sed tantum annotabo, me contra vulgarem morem nullis hic usum fuisse turundis, nec sine ratione, quoniam eaedem in multis casibus huic nostro similibus plerunque plus detrimenti afferunt, quam solaminis aut uti litatis , nam fund um ulceris pungendo laedere , ac labia ejusdem callosa reddere solent; lcinterea nihil prosunt, quia pus absque earundem ope siepius satis feliciter essivere comPe
Non tantum in hoC apostemate, sed & in multis aliis observavi, primis diebus post tumoris apertionem pus albicans effluere, po stea vero succum quendam pellucidum, sub- flavum, oleosum, ac Viscidum aliquatenus, ex cujus Conspectu, Crebra eXperientia doctus, judicare consuevi malum brevi fore sanatum ; & peccant, quicunque, moX des ripto succo Conspecto, apostemata intrusis suis
turundis aperta servare volunt.
. Ac ut dictis facilius fidem adhibere queas , experientiam hanc solida ratione confii mare
164쪽
Chirurgica Rationalis. a s Iconabor; quod ex apostemate aperto per aliquot dies pus albicans prodeat, fit, quia acidum fermentum, quo imbuta est interior apostematis superficies , miscetur cum succo nutritio ob interruptos tubulos in tumoris eavitatem prolabente , sed ubi fermentum hoc acidum evanuit , tunc humor nutritius in conspectum venit syncerus, hoc est, pellucidus, subflavus , oleosus ac viscidus ali
Liquorem autem oleosum, prius pellucidum, ob acidi admixtionem album nancisci Colorem, nemini procul dubio mirum viceri poterit , qui vel semel in vita vidit, qui mcito oleum olivarum post admixtum acetum albo colore s e praebeat conspiciendum.
OBsERVAT in V. De Duro mamillae Tumore dissoluto.
MAtrona lactans , nocte quadam nimio frigori mamillam sinistram eXponens in
lecto, postero die Conquerebatur de tumore magno, duro ac dolorifico ejusdem mamillae, qui continuo capessebat incrementum ; dies aliquot abiere, antequam ad consilium voca tus accessi. Butyro insulso cum creta Communi mixto tumor hic quotidie bis inungebatur, sacculo
165쪽
1sa Praxis Medieo farina secalicea pleno calide superposito 3 dc interim lactabat aegra singulis diebus aliquoties infantem ; atque horum paucorum ac pa- Tum Compositorum medicamentorum Op tumor hic feliciter sublatus est. Scilicet ob frigus admisitim lac in gland lis quibusdam stagnabat , coacervabatur ac acescebat, unde durities ac dolor facile deduci potest. Creta autem cum butyro insulso permista acorem lactis stagnantis temperavit, dc ita, quicquid in glandulis coagulatum erat, dissolvit, suppetias interea ferente sacculo cum farina secalicea calide imposito. Creta vero quid queat ad humores acidos corrigendos Conspicere tibi licebit, dummodo eandem in vitro misceas cUm aceto, quandoquidem mox ex utriusque commistione effervescentiam spectabis ac audies egregiam dc valde manifestam , quamvis quoad laetum nostrum frigidam ac postea animadverteS, redinem aceti haud parum esse diminutam.
V Irgo quadraginta annorum jam per sinseptimanas in superiore abdominis parte conquesta est de atrocissimo dolore, haud late
166쪽
Chirurgica Rationalis. I s Itamen eXtenso, sed in eXigua valde ventris parte tyrannidem suam eXercente, noctesquo diesque crudelissime patientem torquente γquae plurima tam interna quam eXterna adhibuit remedia; purgata est, venaesectionem
passa fuit, sed sine fructu sic ut jam propemo
dum de recuperanda pristina sanitate desperaret; cutis interim externa in parte dolente a sana distingui non potest. Accersitus novacula feci vulnusCuIum, quod vulgo fonticulum appellare Consueverunt, illudque per pisum impositum ac singulis diebus semel renovatum apertum servavi. Postero die post incisum fonticulum sol men statim aderat doloris, qui de die in diem magis magisque evanescebat, sic ut brevi in totum sublatus fuerit. Unico mense post vulnusculum factum elapso fonticulum iterum coalescere permisi, di sic aegra a summo hoc cruciatu brevi temporis intervallo sanata fuit & permansito Scilicet particulae quaedam acido-Corrosivae in parte assiecta forsan separatae sunt ab aliis masi, sanguineae particulis, quibus quamdiu involutae jacebant , acredinem suam eXerere
Sic nitrum linguae impositum nullam aut valde exiguam affert molestiam, Cum tamen spiritus nitri linguam non parum corrodat, quiajam nactus est libextatem, ac separatus ab
167쪽
IFψ . . Praxis Medico aliis nitri particulis, quibus antea immixtus. Crat Eodem modo tartarus vitriolatus linguam parUm mordet, Cum tamen spiritus vitrioli destillatione inde iterum separatus pristinam recuperet vim corrosivam,qua antea pollebat. Hae autem particulae acido corrosivae a vaginis, quibus antea inclusae fuerunt, liberatae ac in exigua abdominis parte Collectae acie sua fibrillas mirum in modum continuo agita' bant, sicque cruciatum ferme intolerabilem inserebant, qui cessare necessario debebat, ubi hae particulae corrosivae Cum pure per fonticulum soras propulsis sunt
OBSERvΛΥ1o UIL De Papilla sanguinem Fundente UXor honesti viri lactans, dum insantem ab excrementis alvinis purgaret, offendit eadem nigricantiae; infans interim aliqua-
Interrogatus hac super re,ab infantis matre - primo quaesivi, num illa sentiret aliquem in papilla dolorem; quod assirmavit ; jussi igitur, ut comprimeret aliquatenus, me praesente, popillam , & tunc sanguinem indepromanen tem conspexi ob vasculum unum aut alterum
topppilla laesum,qui sanguis ab infante assum- l
168쪽
Chirurgica Rationalis. Issius ac per alvum evectus nigricabat ob acidum fermentum in ventriculo infantis admi
Mater jussu meo Gummi Arabicum in Iaminas tenues discissum, siccatum & pulveri satum aspergebat digito propria saliva prius madefacto, eoque papillam tangebat, atquctita postero die ab hoc malo prorsus liberata
fuit&permansit. Clarissimus Sylvius in praxeos medicae libro tertio, Cap. X. titulo XXViij. & seq. hunc sanguinem ex lactantium papillis nonnunquam prodeuntem tanquam inconcussum a gumentum affert ad demonstrandum, quod laC non generetur ex chylo sed eX sanguine, sed hallucinatur in eo, quandoquidem ille sanguis prolabituri ex vasculis sanguiferis vi 1uctionis aut aliter vulneratis. In papillis non raro Conspiciuntur fissurae, quae lactantes summo assiciunt Cruciatu, ac dissiculter sanantur, quiaepapillis ob infantum suctionem nulla aut exigua quies conceditur ;has autem fissuras saepius brevi temporis spatio sanavi, dum papilla singulis diebus aliquoties leviter tangebatur pennae pluma imbutarat Co myrrhae, cujus descriptionem viderelicet in pharmacopaea Amstelodamensi. Prudentes senesjuvenibus, dum matrimonium affectant, consilium dare ConsueVerunr, ut manibus prius blande amasiae suae palpent
169쪽
xues il Praxis Medies mammulas, ut ita certiores fiant, num eaedem papillis gaudeant, nec ne ; scd quamvis iisdem virgines destitutae videantur, eXperientia tamen docet, quod, ubi eaedem matres factae 'sunt, papillae antea delites Centes commodi instrumenti ope facile in lucem prodeant, mmunere suo satis bene fungantur, nec ideo nutricibus opus sit, quae multis valde invisae sunt, quia certissime ubi persuadent, infantes malis ac insulfis nutricum moribus imbui debere a lacte, quod assumunt, qua in re nihil certi statuere queo, sed hoc tamen non ignoro, quod infantes lacte vaccino quotidie nutriti inde brutos atque vaccinoS moreS non
VIrgo viginti annorum jam per quindecim
septimanas egregie conquesta fuerat de auris dolore propemodum intolerabili, ac per totas aliquando noctes somnum prohibente ;auris interea temporis multum puris bene cocti quotidie fundebat; Complura jam medicamenta sine fructu fuereadhibita Accersitus ad omnes dc quidem minimas . circumstantiastam Circumspecte, quam po tui, attendebam, tandemque digitis meis pec-
170쪽
Chirurgi ea Rationalis. 117 persensi undulationem quandam puris profunde siti post aurem affectam; atque hic abscessus ab aliis non fuerat observatus,licet causa foret totius mali. Rem bene mecum perpendens facile intellexi hunc abscessum post aurem nunquam sponte, hoc est , absque externo artificio iri apertum non tantum ob profunditatem suam, sed praeterea etiam, quia pus inibi contentum jam per aurem exitum sibi quaesiverat ue quamvis valde sinuosum ac minime sufficientem , quapropter mox imposui corrosivum satis acre, cujus eschara separataingens copia puris bene cocti prodibat ex arte-facto foramine, ac post illud tempus auris dolor & puris
CX auris cavitate profluXus protinus in totum Cessavit; foramen autem corrosivo inductum, omni pure per illud evacuato, intra duas septimanas prorsus Coaluit , m. aegrota omnino restituta fuit pristinae sanitati Hanc aperturam post aurem, nulla mora interjecta, fieri debere existimabam, ne pus alias tandem os subjectum attingeret, illudque temporis progressu Carie inficeret 3 qua quam pus bonum super osse aliquamdiu moram nectens non necessario semper induCat cariem , sicut id exemplo sequenti demonstrare mihi facile est. Vir circa trigesimum sextum aetatis suae annum tempore brumali ac aere ventis haud