장음표시 사용
191쪽
I Praxis Medico uinto quia vulnerum medela requirit partis sauciae quietem, quae tamen saepissime turbatur in vulnere musculi temporalis , cum scilicet aliquid comedimus aut lo
Fissura in suturis etiam pejor existit, quam alibi, & difficillime invenitur; sic Hippocrates Epid. s, hoc modo se deceptum esse, id quidem cum vulnerati pernicie, ipse libere
profitetUr. Vulnus inflictum supercit iis, sic ut cavitas pateat, quae in osse frontis reperitur, Ventum emittit, quia scilicet illa cavitas ossis pervia est in nares, illudque vulnus vix ac n vix quidem consolidatur teste Celso aliisque , quibus talem casum videre contigit. Chirurgi, cum dubitant de cranii fractura aut sistura , vulnerato nucem dentibus frangendam praebent, aut silum, Cujus alte-
unt , observantes, num tremulum illum motum absque molestia tolerare queat patiens.
Ubi cranium denudatum est, specillo plexumque inquirimus , num adsit fissura, negne; 1ed ut hoc eXamen rite instituatur, ante omnia exacte nosse oportet situm suturarum Consuetum , ne sutura sumatur pro fissura, aut fissura pro sutura; atque ut error hic omnino declinetur, praetereae meminisse opor-
192쪽
Chirurgica Rationalis 17ster, suturam sagittalem aliquando praeter
consuetudinem procurrere usque ad nasum '& frontem reddere bifidam, imo etiam non- . nunquam ulterius se extendere ad occiput,
illudque dividere; hic quoque in memoriam
revocanda est observatio alicujus Anatomici,
qui assirmat, se vidi me illud bregmatis ossiculum , quo provectior aetas implet locum in primum-natis adhuc patulum, peculiari circum scriptum fuisse futurula. Apud Paraeum Fallopium, aliosque rep rire licet vulneratos , in quibus mortuis icapertis ekterna Cranii tabula, quae ictum re- Ceperat, prorsus integra conspecta suit, intern1interim non tantum rimam agente, sed
etiam fragmenta quaedam exhibente, quae meningem punctione sua molestaverant; quo pacto hoc accidere potuit 3 diCam; idtiis vehemens materiam subtilem ante se maxime agitavit, atque ita haec materia subtilis celerrime mota transiit sine mora per primam Cranii tabulam satis libere, nec damnum ullum intulit, verum ubi pervenit ad secundam Cranii tabulam prima cut Anatomici testanturὶ multo solidiorem, ibi poros offendit adeo angustos& flexuosos , ut transire nequiret nisi per novam viam, quam sibi ipsi violenter momento temporis pararet, & sic multis poris Perruptis internam cranii tabulam egregie fi
193쪽
38o Praxis Medico facere perhibetur, sic aqua sortis, illaesa cera, argentum solvit. Complures narrant aliquando contingere , ' ut percusso sincipite dextro sinciput sini- .strum rimam agat, deXtro integro remanente , dc talis casus dicitur plerunque contrafis sura, quamvis hoc Contrafissurae vocabulum nonnunquam dc ad alios Casus eXtenda
Talem contrafissuram me nunqUam con
spexisse lubens confiteor , eandem aut mdari Celsus assirmat, IEgineta negat, ego autem hac super re judiciues meum suspe
Aliquando contingit, ut medulla, quae inter utramque Cranii tabulam rcperitur , abiictu valido e cavernulis suis excutiatur ac eX- primatur cum sanguine ab iistu quoque eXtrae Vasa profusio , sicque medulla haec cum sanguine acredinem acido. Corrosivam concipit, qua cariem internae cranii tabulae inducit atque ita nonnunquam humor acris & aquosus exose carioso prodiens meningem, ipsumque Cerebrum inficit aegroque mortem inexspectatam minimeque praevisam infert aliquot interdum septimanis, imo ic mensi-.bus post ictum , Cranio extrinsecus interea temporis apparente integro, neque ullam fracturam aut fissuram ostendente.& talia
exempla ab auctoribus qui de Chirurgia
194쪽
Chirurgica Rationalis. 18 Iscripserunt, hic atque illic narrantur. . Cranio Cum dura matre laeso aliquando intra viginti quatuor horas enascitur fungus ovi gallinacci magnitudinem propemodum adaequans, quem Clarissimus Malpighius ortum suum debere existimat laesis glandulis , ex quibus cortex Cerebri Componitur, quaeque secundum ejusdem opinionem desinunt in radices nervorum , in quas succum suum
nerveum ab arterilis acceptum dc transcolatum transmittunt.
Ab omnibus ferme auctoribus serio monetur, nulla capitis vulnera esse consuenda, &quidem optim . Dum vulnera capitis religabantur, Vesalius semper adhibebat Candelam Ceream accensain cnon sebaceam , quia pinguedo nocet ossibus) eum scilicet in finem, ut frigus ambientis aeris aliquatenus temperaret, sed jam temporis chirurgi quidam utuntur vase quodam meo Carbonibus vivis impleto , quod belgice dicitur een biapan. Meditullium, quod inter utramque Cranii tabulam continetur , in puerulis multo tenuius ese reperitur quam in adultis, quod bene observandum judico a chirurgis, dum trepano aut scalpris utuntur, nam alias fieri post et, ut sibi persuaderent, se nondum ad meditullium pervenisse, dum interim,ipsam laederent meningem.
195쪽
1 8 a praxis Medico Quidam , antequam adhibent trepanum .
eligunt crucialem Carnis incisionem , alii tri- .angularem, sed pater meuS fere semper praeferebat circularem, sicque totam illam Ca Dis portionem a Cranio separabat ac avelle
Inter operandum quidam trepanum ad temperandum calorem immittunt in oleum, sed male, quia oleum , ut saepius diximus , in ossibus inimicum, quamobrem aqua Communis nobis hoc in Casu melius inservire po
Veteres opinabantur crescente luna medullam & cerebrum in animalibus augeri, ideoque usum trepani tempore pleni-lunii prohibebant, Verum hoc taculo nos docuit experientia, Cerebrum in Cranioe ac medullam in ossibus animalium non majori copiaeontineri luna Crescente quam alio quovis tempore, atque ita hac opinio, arenos, adeo 1uperstrata fundamento, Corruit. Veteres minime admittere voluerunt, ut
trepanum poneretur in suturis, sed jam temporis habemus chirurgos, qui hoc intrepide
faciunt. Aliquando contingit, ut dura mater cranio satis firmiter adhaereat, sed hoC admodum raro evenire solet, estqUe praeter Consuetudinem.
Durae meningi denudatae Scultetus appli-
196쪽
Chirurgἱca Rationalis. 1 83 eat oleum rosarum , Celsus acetum, sed uterque peccat, hic magis, ille minus ; quid
aliud essiciet oleum, quam ut PorOS ac tubulos illius membranae obturet, ac ita sanguinis ac humorum Circulationi noceat ' acetum autem coagulabit sanguinem ac tumores permeningem Circulantes, atque ita circulari eorundem motUi non parum oberit.
Quid igitur hic applicabitur ξ mel aut sy-rupus rosarum, sed praestat strupus utpote minus acris, qui calidus imponi potest cum linteo rotundo, cui filum annexum est. Posito trepano aliquando fit, ut super mea ningem nihil mali reperiatur, scd ut pus sub eadem delitescat, Sc tum temporis meninx dissicindi debet, ut puri eXitus concedatur, nec metuendum est, ne laedatur pia mater, quia pus interjacens hoc impedit, atque hanc meningis apertionem Arenaei feliciter inititutam esse memini.
mger Capite Vulneratus potius liquida quam lolida assumat, nam alias motus masti-Cationis parti sauciae aliquam afferre possiet molestiam, dc quidem praecipue, si vulnus temporibus inflictum foret. Si sternutatio aliquem Capite sauciatum corriperet, absque dubio ejusdem cerebrum
nimium Commoveret aC Vulneri noceret,
ideoque Consultum foret sternutationem, ubi
praesentitur, impedire, quod facile sici, si digitis
197쪽
i 84 Praxis Medico - digitis majorem utriusque oculi angulum alia quoties tum temporis DicemuS. In vulnere capitis ante omnia vitetur Venus dc ira, quia cerebrum valde Commovent, atque ita mheris aegrotis haud parum damni apportant, ut crebra CXperientia i statur. Atque ita tandem finiam, postquam dixero , me hic loci non nisi rariora ac notatu digniora in medium proferre voluisse, nam Caetera ad vulnera capitis pertinentia satis prolixe tractantur apud Paraeum , Hildanum, Scultetum, aliosque Chirurgiae scriptores, quae hic repetere prorsus lupervacaneum esse
OBsERVATIO II. De vulnere penetrante thoracem.
Uvenis annum agens trigesimum inter seX-tam, septimamque costam si numeres ab inferioribus) ense vulniis accepit, quod in pectoris Cavitatem penetrabat, sicut id ip-1um docebat specillum blande intrusum, ut& aer satis impetuose e vulnere prosiliens. AEger interea temporis bone comedebat ac Parum Conquerebatur. Quia vulnus non satis pro puris eXitu patebat, imposuimus turundam ex spongia prae in parata esDrmataru cum filo, atque ita luce
198쪽
Chirurgica Rationalis. I 8 ssequenti vulnus satis patulum eXistebat, quapropter applicuimus tunc turundam ex linteis carptis formatam ac idoneo digestivo oblitam cum emplastro acidum temperante ac bona ligatura. Interim aeger bibebat bis s1ngulis dicbus uncias tres sequentis aposematis. Herb. tussi g.
. Passul. maj. ex acinat. 8ij. Sem. raniculi go. Hordei M. V. Coque in aquae communis ac vini Gallici partibus se qualibus, & colatura librarum trium usurpetur, quae, ubi necessitas exigit, etiam per syringem in pectoris cavitatem potest immitti, admixta tum temporis uncia una aut altera mellis rosarum. Vulnus hoc pa sto per dies aliquot tractatum parum puris emittebat,ac aegrotus quoad caetera bene sese habebat, ideoque turundas de die in diem breviores formavimus, atque ita aeger intra sex septimanas ab hoc vulnere prorsus Convaluit. Specillum, quo vulneris profunditas i quirebatur , non erat ferreum , quandoqui dem hoc metallum ob rigiditatem suam non satis Cedit musculis, qui aliquando vulneris locum
199쪽
186 Praxis Medico locum intrare ac replere solent, ubi aeger corporis situm immutat, sed adhibebatur Candela cerea Belgice nominata een maslith- quae propter flexilitatem suam nobis tu hoc
casu melius inservire poterat, Verum-Cnim vero antequam huic operi accingebamur,
patiens, prout jubebamus, corpus in istum situm reduxit, in quo steterat, dum vulne
Aer ex hoc vulnere satis impetuose 'O- rumpebat , atqui aliquando ille tanto impetu effertur, ut admotam candelae flammam. X- tinguat, sed unde hoc contingit 3 nimirum dum thorax redditur angustior in exspiratione a musculis abdominis ut & a propriis musiculis, aer cum vaporibus non paucis commistus compellitur ac comprimitur ad exitu
sibi quaerendum, & sic ob angustiam loci
magDa Vi CX vulnere propellitur haud aliter ac videmus aerem ex follis tubo magno impetu prorumpere , dum latera follis tantummodo leviter comprimuntur, nam sic magna portio motus, qui antea singulas particulas aeris diversimode agitabat, impenditur in motum aeris in unam partem. Verum cur tui unda filo alligata fuit Z scilicetne ipsa raperetur usque in pectoris Cavi tatem , nam tale quid nonnunquam Conti es historiae testantur, imo prae-turundas non tantum abreptas
200쪽
fuisse in cavum thoracis, sed & easdem cXcitata tusii, postea per os aegroti exiisic. Unde igitur fit, ut turianda aliquando pCnetret usque in pectoris cavitatem p an cum Veteribus respondebimus illud fieri per su-ctionem thoracis ξ minime, quandoquidem
satis clare ac evidenter demonstrare posu-mUS, Omnem motum in hoc universo corpo
reo Conspicuum fieri per pulsionem. Nec minus absurdum foret ac absonum, si cum plerisque hic loci vellem recurrere ad fugam vacui, quoniam illud non datur, si Cut id ipsum luce meridiana clarius est iis Omnibus, qui a praejudiciis suis nondum plane o oecati sunt, idemque satis distincte eae plicatur apud clarissimum Cartesium in Parte secunda Principiorum Philosophi e . Ut autem nos dicamus id, quod res est,
quodque ab unoquoque facillime potest intelligi, respondemus hunc in modum, quando inspirationis tempu2 instat, thoraX Capa cior redditur , quia diaphragma contrahitur deorsum , quia vero diaphragma ita contrahitur, venter egregie protuberat, sicque aerem satis valide propellit , qui , quan doquidem vacuum nullibi existit, eodem temporis momento necessario intrare debet thoracem modo praedicto ampliatum, atquzita aer partim ingreditur per rimulam laryn gi , Partim etiam per vulneris orificium,