장음표시 사용
131쪽
Noe Gen s Exordii, qu savi/etur r non modo allatum, sed ex re natum , eoque minus a Teiactatum, quo magis ad causam affectum; magnam indieat Oratoris Uim,& praestantiam: ideo familiarissimum fuit Ciceroni, adeo ut tantum non in omnibus suis orationibus ab aliquo ex Adiunctis initium se eerit. Frequentia quoque in Sacris Voluminibus patent exempla; e quorum numero pauca hie transcribere satis duximus. A Circumstati a Personarum orsus est D. Greg. Eian. Homit de Amore Pauperum, dicens: Viri fratres,ct commendica temne3 enim paveret fumus, ae Divina Graria indigi , tametsi atius alium pracstis aere videatur hisne de pauperum amore sermonemaeeipite, σσ.Α Loco D. Chrysostomus Hom. 3. ad Populis Antioch. laudem Flaviani Episcopi inchoavi te in qu i t,adsedem hanc derelictis m, ct inu με vaeuam νespieio,simul O dotest, Θ gaudeo: Daleo,
quod abesse video Patrem ι Pudeo quod pro saluto vespa profectus sit, ste.
A Tempore D. Ambros. Serm. 22. eum ait: Dignum, Oeongruum est, Fratres, ut poΗ raritiam Ῥα- schalem , quam in Eceissa celebravimus, gasidia nostra eum Sanctis Mart ribus csinferamus, seris annu ciemus Dominiea Resurrectiomsgloriam , qui eonsor-
resfunt vominica Pagyonis , ctc. Ab Decasione D Paulus, χὶ cdm inquiteriri thenienses, per omnia quasi superstitiosiores vos
video φr teriens enim, ct videns smulacra vestra , inveni Aram, in qua Seriptum erat:Ignoto veo; Suod ergo unorantes colitis,hoc ego annΜncro vobιs , Oc.
132쪽
F X Abrupto dicitur Exordium, quod absque
ulla praevia insinuatione , quasi quodam ca-Iore mendis excussum, Laconice, breviterque Oratoris animum prodit. Pruden et hujusmodi Exordium ad Libendum est, non enim a quolibet oratore, vel in quolibe vProposivo nec etiam frequentius usurpandum ἔsed parce, opportune,& ab eo, qui grandem adihoc, a umque sortitus est genium. Pluribus modis ex Abrupto ex Ordimur. I. Per quamdam licentiam , si u libet talem dicendi, E.C. Veni huc hodie Divini honoris proia Pugnator, ac defensor contra eos, qui Cluisti nomen quotidie blasphemant,& Os suum ponentes in Coelum,execranda in faciem Altissimi expuueco victa,vomunt haereses, dcc. s Ontra hos acuam, Hi gladium, linguam meam , & ignita verborum, iacula immittam . Minister Cluisti sum, Dei honorem zelare debeo, dcc.
H. Fer Deprecationem,hoc est, initium ducendo a precibus, E. G. Audite,precor Quid enim post minas, ac objurgationes, ut a peccato deteris reamini, aliud superest , quam preces, & vota audite, inquam, dicentem hodie de supplicii acer-hi tale, quod pertinacibas,dc duris corde commio
IlI. Per increpationem . ipsum scilicet at-guendo, contra quem dicimus, v. g. Quousque tardabis converti ad Dominum , scelestissime peccator quousque Divinae Patientia abuteris FDei ergo benigniaatem in ludibrium vertens sideo insolescis magis, quia non urgeris adpc
133쪽
nam ideo aggeras culpas , quia expectar is adveniam Z Ah impie, &c. IV. Per Expostulationem , seu Conquesti ἄ-nem,cum scilia et de re, vel persona aliqua coa- querimur . E. G. Sinite me hodie a querimoniis
finitium dueete, teque Iudaeohum pravitate ama-gulenter queri , qui corde non minus lapideo, quam Ixpidibus armati , instant fremebundi Iesum caedere,obruere,perdere. Tulerunt ergo i
Fides, ut laeerent in eum. Ah malesuada invidiat Mentis expers consilium t Et quid causae est,cuvin mansuetissimum Dei Filirem, Regem vestrum. di Dominum,tam inhumaniter saevia is Adeo nae caecuti it men, vestra, ut Prophetatum oraculis obliti promissum Gentibus christum n I agnoscatis; & quem venturum exoptastis a3 vitam, Praesentem requiratis ad mortem &t. V. Per Emphasim,quae figura latiorem pra het in testectum,quam verba ipsa sonant, E. G. Audi, o quieumque per omnes iniquitatis vias lamis ruis habenis, Ac Deo infensus, nullo eum aut Ioco, aut thmpore Peceatis non in lactaris tuis, unam dotims , quod voluntati facultas omnino haud respondeat di Aderit aliquando dies iis , qus suas Ipsemet injurias Deus vindicat rus ad'
VI. per Commiserationem sest autem Com-seratio dolor quidam susceptus ex opinione mari a erius, quem indignum tali calamitate judε- stamus in E.C. Commoveri me sentis miserationis/mpulsu,oeulique prae dolore solvuuntur in is erimas ιdum Iesum hom laborantem, Sc prae lata studine ad μntem sedereeonspicio. Et quis nonis gemat adspectaculum Virtus Der fatigatur. sortitudo Parris infirmatur: & per quem vigerit omnia, labore fractus, anguet, deficit, ac cedit,
134쪽
ciam . E. SE T rra. VII. Denique per Exclamationem, sier omilites fortunatum diem , qui nova superni R gis Nativitate illustratus , tantum faustioribus caeterarum aetatum diebus non cedis, ut quam longissime superes t O super omnes urbes fetiacem Bethleem, quae, dcc.
De vitiis, & virtutibus Exordii. SECTIO III.
II Rimum Exordii vitium est,si fit vulgarea ostest tritum,quotidianum,& populare. Secundum, si sit commane uta ut pluribus Or tionibus aptari possit. . Tertium, S, longius sie, quam deceat oratio nis contextum , Caput enim debet Corpori pro
Quartum, Si nullam, vel parvam habeat cum reliqua oratione connexionem. Quintum, si a gra taee recedat, & nimis siet raptum; Exordia namque in Iudietati, & Deliberativo Genere gravia esse oportet, nec fucis, de pigmentis delibuta. Athonum Exordium eritur e Iegans sic, verbis que,dc sententiis concinnum ; si conveniens sit re propositae, & commune diversis Argumentis nomst; si moderate longum , vel potius breve, ita ueduodecimam,vet,ut alii, nonam,aut Oetavam totius orationis partem non excedat, Si verecunia diam servet, ac veneribus, & gratiis non luxa. xiet.
135쪽
on pareo, aut in sufficien ii sermone Pntem, hanc prosecuti sumus Capite prinio Primae Partis Sect i Ubi tuni de modo efformandi.& divid Endi Thematis; turn etiam de ejusdem Virru ei bus, & vitiis actum est quare cdm nihil hic ad .dendum supersit, ad ulteriora pergimus, & de Introductione sermonem instituimus.
Missis oratorum Controversiis de Introda. laionis usu. quem APii supervacaneum, Alii
necessirium esse contendunt, cum his sentiam, dicamqae In troductionem tum ad constituendam, tum ad dilucidandam Propositionem esse necessa iam .
Est igitur Introductio Ingressum Ali L AIii Isagogen, Secundarium Exordium, vel Proaemium Vocant) Concionis quasi vestibulum , & Aditus Vel. Est Propositio,ex qua immeia a te insertur,dceruitur orationis Thema . Duo praecipue in introductione servanda;priora um,ut sit Proetima, hoc est a Genere proximo.&immediato desumpta, nee altius, ει longius a Proposito petita. Secundum ut sit brevis 3 Aualiatorem enim ad Inter ora Concionis ingredi festinantem, longius in ipsa, Vestibulo detinere In Iestum est . .
136쪽
Primus Fons est a Genere, eum scilicet praemittitur aliqua Propositio Generica, ex qua moT ad Propositionem nostram, veluti Generalis illius Propositionis speciem, descendamus. E. G Sit Sermo de Ieiunii observantia , Generalis PropΟ-sitio erit de Mortificationis necessitate, quam ex aliquo Sacrae Scripturae Testinionio, Sanctorum
Praxi,a Iiisque ex Io eis di Iatare licet; inde potest ad Jejunii Propositionem ita fieri accessus 2 At optimae Mortificationis species est Jejunium, de
Secundus Fons a Definitione rei tractandae. V. G. si de Peccato loquamar , ita poterit parari
Ingressus: Non alienum a re puto , antequam ad propositae Veritatis assertionem deveniam , peccati naturam explicare; ut apertius inde liqueat, quantam Deo iniuriam, sibique ignominiam inis ferat Peccator Est igitur peccatum , dcc. Tertiua ab Enumeratione, eum multa,ad e isdem rem pertinentia, enumerantur; mox iis reisiectis, de quibos agendum non est eliguntur , Eei designantur ea, de quibus tractari debet. E. G Plures , 8c validissimas hodie Christus in Evangelio
innuit rationes, quibus ad inimicorum Dilectio. nem incitemur. Prima est Adoptio fidiorum Dei e Ut sitis Filii Patris vestri. Secunia Caelestis Gloriae Praemium . Si diligis is eos, qui vos Lligunt, quam mercedem habebitis Z Tertia,&c. his autem Omni-hus omissis, illud unum eligam, quod prae caeterisiurgere arbitror, Dei scilicet jubentis Author ita intenta. Ego autem dico vobis. Hoc erit Scopulus, ubi
omnes Mundanae Politicae flumis, ad reluctantis carnis procellae, illisae confringentur,&c. Quartus a Contrario, cum Rationes, quae Pr positioni nostrae adversantur, exi Onimus, easque rςiicimus. Fn Exempluui Facile,& jucundum est
quidquid a Deo praecipitur; Divinae siquidem le
137쪽
N on pareo, aut insuffcienti sermone Potenuhanc prosecuti sumus Capite primo primae Partis Sect i ubi tam de modo efformandi.&α- videndi Thematis: tum etiam te eIusdem Virru-eibus, & Uitiis actum est: quare cum nihil hic ad .dendum supersi, ad ulteriora perghmus, dc de Introductione sermonem instituimus.
o Missis oratorum Controversiis de Introdu-
etionis usu. quem Alii supervacaneum, Alii necessarium esse contendunt; cum his sentiam, dicamque Iretroductionem tum ad constituendam, tum ad dilucidandam Prcpositionem esse
Est igitur Introductio Ingressum Alii, Alii Isagogen, Secundarium Exordium, vel Proaemium Vocant) Concionis quasi vestibulum , & Aditus. Vel. Est Propositio,ex qua immediate insertur, Meruitur orationis Thema . Duo praecipue in introductione servanda; primum,m sit Proetima, hoc est a Genere proximo,& immediato desumpta, nee altiuς, ει longius a Proposito petita. Secundum ut sit brevis; Audi torem enim ad Inter ora Concionis ingredi festinantem,longius in ipsin Vestibulo detinere molestum est.
138쪽
PrImus Fons em Genere, cum scilicet pra inmittitur aliqua Propositio Generica, ex qua mOT ad Propositionem nostram, veluti Generalis illius Propositionis speciem, descendamus. E. G Sit Sermo de Ieiunii observantia , Generalis Propo-stio erit de Mortificationis necessitate, quam e X aliquo Sacrae Scripturae Testinionio, sanctorum
Praxi. Iiisque ex Io eis dilatare licet; inde potest ad Jejunii Propositionem ita fieri accessiis : At optimae Mortificationis species est Jejunium, de
quo. dic. Secundus Fons a Definitione rei tractandae. V. G. si de Peccato loquamur , ita poterit parari ingressust Non alienum a re puto , antequam ad propositae Veritatis assertionem deveniam , peccati naturam explicare ; ut apertius inde Ii queat, quantam Deo iniuriam , sibique ignominiam inferat Peccator Est igitur peccatum , &c. Tertius ab Enumeratione, eum multae,ad ellis aeni rem pertinentia, enumerantur; mox iis reisiectis, de quibus agendum non est,eliguntur, Zedesignantur ea, de quibus tractari debet. E. G Pluis res , & validissimas hodie Christus in Evangelio
innuit rationes, quibus ad inimicorum Dilectionem incitemur. Primae est Adoptio filiorum Dei. ut sitis Filii Patris vestri. Secunda Caelestis Gloriae Praemium . Sa diligitis eos, qui vos diligunt, quam mercedem habebitis p Tertia,&c. his autem omni-hus omissis, illud unum eligam, quod prae caeteris argere arbitror, Dei scilicet jubentis Aiathoritate nN a autem dico vobis. Hoc erit Scopulus, ubi omnes Mundanae Politicae flumis, ac reluctantis carnis procellae, illisae confringentur,&c. Quartus a Contrario, cum Rationes, quae Prompositioni nostrae adversantur, exi onimus, easquctrpiicimus. En Exemplum Facile,& jucundum est
quidquid a Deo praecipitur; Divina siquidem te in
139쪽
tauiam dulcia faucibus meis eloquia tua , cte. Quid ergo est,quod mandatum hoc de inimicorum di. lectione tam amarum , & arduum videatur, ut ab eius ob diruantia aut nemo, aut paucissimi non re fugiant At, in ciuitis, idem Humanae sensus Naisturae repugnat laedentibus bene velle; Ratio ipsa reclamat,& Mundana lex contradicit. Sed erant raest; nam, ut videbimus , dc ipsam et Natura id ex iis Ratio suadet,&omnis lex jubet, bcc. Quintus a Concessione, cum indulgemus a triquid Auditoribus; sed hoc ipsum , quod eo ne edimus, ad meliorem usum revocare studebimus. V. G. De Praevia praeparatione ad Mortem: Humanae Prudentiae est ventura prospicere,arque ita defuturis cogitare, ut pratulo disponat apparatu , quae necessaria censentur fore aliquando. Arma fibi apparat Miles Pacis tempore, ut bellum mox tuba increpante, celer exiliat ad pugnam . Ventis adverso emantibus, ratem instruit Nauta, ut cum opportuna redit tempestas , clavum i Ilico torqueat ad euisum,dcc. Hanc ego Providentiam haud improbo,quin potius commendo , dic. Una hoc velim , ut haec ipsam et cura in futurae mortis praefidium adhibeae ur; difficile namque est, ut in extremo vitae bonam obeat mortem,qui,dum vix iti bene mori non assue vir, dcc. Sextus a Suppofitione , cum praemittimus id, quod certum esse supponitur; & quia ab ipso Ad versario non negatur, ideo praetereundum dicimus,ne in re haud dubia tempus inutiliter insumatur. E. G. de Poenitentia non procrastinanda ita fieret Introductio e Supervacaneum reor de Poenitentiae necessitate controversiam hie statuere, cum nemo ex peccatoribus sit, qui dissit eatur. hanc esse per peccatum lapsis ad salutem ne-ες dariam ι praeterquam quod testatam faceren ' hanc
140쪽
hane veritatem Saerae Paginae, exempla,&c. Contentio est tantum de Tempore ; Complures enim ad mortem usque peccatorum suorum poenitentiam distrahunt, commodum satis extremae illius horulae spatium judicantes , &c. Contra ego suadere conabor, opportunum scilicet ad poenite uintiam e sse tantummodo tempus praesens, dcc. Septimus a Comparatione. Sic D Gregor. Na- Σian. de Eleemosyna facienda sermocinaturus .
Virtutum inter se comparationem instituit, hisque praefert Misericordiam. Octavus a Sim ili, ut, si de quotidiana nostra
Pugna cum Daemone tentatore loquendum si , pulchre fiet Introductio per collationem Vitae Humanae cum militari statu. NEnus a linaradoxo , cum Propositio aliqua, quae prima facie incredibilis videtur, explicatur. G. si de Pace belligera in die Nativitatis Domini habeatur Sermo, ita statueris ingressum t Paradoxa me loqui creditis, nee fieri umquam posse existimatis, ut eodem tempore & Paci serviatur, de Armis. Quid Paci cum Bello, Cone ordiae cum dissidio 38ce. At uirumque hodie junxit Evangelissa dicens et I Facta est cum velo multitudo
Militia dicentium et in Terra Pax hominibus, ct Quod ergo Paradoxum videtur in specie, re vera Christianissimum .dogma est apud Fidelem, cientem nullam Deo cum Mundo , Carne & Daemo, ne, intercedere societatem , sed hostilitatem impacabilem et ideoque ut quis paceni habeat cum Christo, oportet eodem tempore hellum gerat
cum eiusdem hostibus, quod si e ostendam. &c. Decimus ab aliqua insigni Quaestione Sic de
Virtutum Incremento ex frequenti Eucharistiae
pabulo dicturus, praesari poteris a pia illa intero S. S. P P.